Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2015 roku w S.

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w P.

z udziałem Gminy D. i M. R.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawczynię i uczestniczkę M. R. od postanowienia Sądu Rejonowego w Kamieniu Pomorskim z dnia 29 maja 2012 roku, sygn. akt I Ns 44/11

1.  zmienić zaskarżone postanowienie tylko o tyle, iż z jego pkt I. wykreślić sformułowanie „i właścicielem budynku”;

2.  oddalić apelację uczestniczki M. R.;

3.  zasądzić od uczestniczki M. R. na rzecz wnioskodawczyni (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. tytułem kosztów postępowania odwoławczego kwotę 700 (siedemset) złotych.

Uzasadnienie postanowienia z dnia 5 maja 2015 r.

Postanowieniem z dnia 29 maja 2012 r. Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim w sprawie I Ns 44/11:

I.  ustanowił na rzecz wnioskodawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. służebność przesyłu polegającą na korzystaniu tj. eksploatacji, dokonywaniu kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji i remontów, usuwaniu awarii, wymianie urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej oraz prawie wstępu na obciążony grunt w celu wykonywania przedmiotowych prac ze 160 m ² nieruchomości zabudowanej trafostacją, położonej w M. przy ul. (...), gmina D. na działce nr (...), będącej w użytkowaniu wieczystym do dnia 5 grudnia 2089 r., przy czym Gmina D. jest właścicielem gruntu a uczestniczka M. R. jest wieczystym użytkownikiem gruntu i właścicielem budynku, posiadającej księgę wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim;

II.  tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu opisanej w punkcie I orzeczenia zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki M. R. kwotę 68 000 zł;

III.  zasądził od uczestniczki M. R. na rzecz wnioskodawcy kwotę 3 389,41 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 240 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  ustalił, iż w pozostałym zakresie każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy powołał się na następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

(...) spółka z o.o. w P. jest przedsiębiorstwem przesyłowym zajmującym się m.in. dystrybucją energii elektrycznej, będącym następcą prawnym przedsiębiorstwa (...) S.A.

Aktem notarialnym z dnia 29 grudnia 1998 r. Z. i M. małż. R. oraz J. i E. małż. Sławny nabyli od Przedsiębiorstwa (...) w O. w upadłości – prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w M. przy ul. (...), gmina D. obejmującego działkę (...), stanowiącej teren zabudowany o obszarze 0,0852 ha, prawo własności gruntu wpisane jest na rzecz Gminy D. na podstawie decyzji Wojewody (...) z dnia 25 października 1993 r. W tym akcie notarialnym zostały szczegółowo opisane budynki posadowione na działce nr (...) z zaznaczeniem, że wszystkie budynki zostały wybudowane w 1970 roku.

Uczestniczka M. R. jest wieczystym użytkownikiem działki gruntu położonej w M. przy ul. (...) na działce (...) o powierzchni 160 m ², nieruchomość zabudowana trafostacją, w użytkowaniu wieczystym do 5 grudnia 2089 r., Gmina D. zaś właścicielem gruntu. Wcześniej Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim postanowieniem z dnia 29 listopada 2002 r. sygn. I Ns 364/99 dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w M. przy ul. (...) gmina D., na działce nr (...) o powierzchni 8 353 m ², będącej w użytkowaniu wieczystym, zabudowanej wieloma budynkami. W tym postępowaniu na rzecz M. R. zostało przyznane prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) o powierzchni 4 667 m2 wraz z posadowionymi na niej budynkami. Burmistrz D. decyzją nr (...) z dnia 5 października 2004 r. dokonał podziału działki gruntu nr (...) celem wydzielenia odrębnej działki gruntowej pod istniejącą trafostację – powstała działka oznaczona nr (...) o powierzchni 160 m ², przy czym cel tego podziału określono jako wydzielenie powierzchni niezbędnej do funkcjonowania i obsługi urządzeń znajdujących się w budynku.

(...) transformatorowa (...), nr inwentarzowy (...), (...), typu miejskiego, położona w M. przy ul. (...), na działce nr (...), o powierzchni 160 m ² została wybudowana w 1970 roku przez Przedsiębiorstwo (...) w O., wraz z przylegającymi do niej podziemnymi liniami kablowymi, które łącznie zajmują prawie cały obszar działki. Jest to budynek murowany o powierzchni zabudowy 29 m ² z dachem płaskim, kryty papą, rynny z blachy ocynkowanej, posiadający drzwi do budynku, wrota komory transformatorowej stalowe, pomalowane, oznaczone. Protokołem zdawczo-odbiorczym nr PT 95/77 z dnia 16 maja 1977 r. Przedsiębiorstwo (...) w O. przekazało Zakładowi (...) w S. budynek tejże trafostacji wraz z rozdzielniami WN i NN wraz z całą dokumentacją projektowo-kosztorysową budynku stacji i adaptacją projektu Typ. Stacji trafo wraz z częścią elektryczno-montażową i wyposażenie środków trwałych. Przedmiotowa trafostacja jest czynna, zasila w energię elektryczną m.in. Ośrodek (...), przepompownię ścieków, Ośrodek (...), Ośrodek (...), (...) C., także nieruchomość M. R. i innych odbiorców indywidualnych. (...) nr (...) w M. jest funkcjonalnie i fizycznie połączona z siecią elektroenergetyczną i stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej przedsiębiorstwa energetycznego. Pracownicy wnioskodawczyni raz na 5 lat wykonują oględziny stacji transformatorowej, a także przeglądy. W razie zaś potrzeby ewentualne remonty, czy naprawy. Wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na działce nr (...) położonej w M. przy ul. (...) wynosi 68 000 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy, Sąd Rejonowy wskazał, iż stosownie do nowelizacji kodeksu cywilnego ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks Cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116 poz. 731) z dniem 03 sierpnia 2008 r. zostały wprowadzone przepisy o służebności przesyłu (dział III Służebność przesyłu Kodeksu cywilnego). Stosownie do treści art. 3051 k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 3052 § 1 k.c.), przy czym do służebności przesyłu stosuje się odpowiednie przepisy o służebnościach gruntowych (art. 3054 k.c.).

Sąd pierwszej instancji zauważył, iż służebność przesyłu ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych, w pierwszej kolejności daje możliwość posadowienia urządzeń na cudzej nieruchomości a po drugie, gdy urządzenia te już istnieją umożliwia wchodzenie na cudzy grunt i podejmowanie czynności niezbędnych do zapewnienia ich sprawnego działania. Dla zrównoważenia interesów stron – właścicielowi obciążonej służebnością przesyłu nieruchomości przysługuje roszczenie o przyznanie odpowiedniego wynagrodzenia za jej ustanowienie. W pierwszej kolejności ustawodawca pozostawia stronom uregulowanie służebności przesyłu w drodze zawarcia umowy. W przypadku braku porozumienia stron, co do zawarcia takiej umowy stronom pozostaje przymusowe ustanowienie służebności w trybie cytowanego wyżej art. 3052 k.c. Przywołany wyżej art. 49 § 1 k.c. jednoznacznie przesądza, że urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

(...) transformatorowa (...) nr (...) jest funkcjonalnie i fizycznie połączona z siecią elektroenergetyczną i stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej. Urządzenia te są ściśle związane z instalacją należącą do sieci, co pozwala zaliczyć je do części składowych instalacji będącej własnością wnioskodawczyni, jako przedsiębiorstwa energetycznego.

Sąd Rejonowy nie podzielił zarzutu uczestniczki M. R., jakoby sporna trafostacja wraz z podłączonymi do niej podziemnymi liniami kablowymi, nie stanowiła własności przedsiębiorstwa energetycznego wnioskodawczyni.

Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 49 § 1 k.c. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Z chwilą przyłączenia się do przedsiębiorstwa przedmiotowe urządzenia zostają wyjęte spod działania zasady superficies solo cedit, a tym samym nie stanowią one własności właściciela gruntu, lecz nabywają status rzeczy ruchomych i mogą być samodzielnym przedmiotem obrotu gospodarczego. Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2006 r. sygn. III CZP 105/05, że przepis art. 49 k.c. nie stanowi samoistnej podstawy prawnej przejścia urządzeń tam wskazanych na własność właściciela przedsiębiorstwa przez ich połączenie z siecią należącą do tego przedsiębiorstwa. Sprawa własności urządzeń przyłączonych do sieci przedsiębiorstwa, nie należących przed ich połączeniem z siecią do przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzi sieć, uzależniona jest od konkretnego stanu faktycznego. Zasadnicze znaczenie dla określenia, kto jest właścicielem tych urządzeń w świetnie art. 49 § 2 k.c. ma okoliczność sfinansowania kosztów budowy urządzeń, które po połączeniu z siecią są samoistnymi rzeczami ruchomymi. Fakt poniesienia kosztów budowy urządzeń, gdy nie należą już do części składowych nieruchomości, bo wchodzą w skład przedsiębiorstwa przesądza o ich własności, jako rzeczy ruchomych.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, iż do 1 lutego 1989 r. z uwagi na ówczesne brzmienie art. 128 k.c. obowiązywała zasada jednolitego funduszu własności państwowej. Oznacza to, że zarówno Przedsiębiorstwo (...) w O., jak i Zakład (...) (poprzednik prawny (...) S.A. w P.) zarządzały de facto powierzonym im majątkiem w imieniu Skarbu Państwa. Jak wynika z protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 16 maja 1977 r. Przedsiębiorstwo (...) w O. sporną stację transformatorową przekazało na rzecz Zakładu (...). Wobec tego przekazania trafostacja (...) wraz z urządzeniami weszła w skład majątku zarządzanego przez przedsiębiorstwo energetyczne. Po 1 lutym 1989 r. majątki, które dotychczas dzierżyły w imieniu Skarbu Państwa poszczególne przedsiębiorstwa stały się ich własnością. To oznacza, że stacja transformatorowa (...), która od 1977 roku znajdowała się w majątku Zakładu (...) stałą się własnością tego zakładu. Ciąg dokumentów wykazujących przekształcenia własnościowe i komercjalizacyjne - przedłożonych przez wnioskodawczynię wykazuje, że jest ona następcą prawnym (...) S.A. w P., której poprzednikiem prawnym był Zakład (...).

W tym kontekście Sąd pierwszej instancji przyjął, że wnioskodawczyni przysługuje własność urządzeń elektroenergetycznych tj. stacji transformatorowej (...) nr ewidencyjny (...), (...) oraz przyległych do niej podziemnych linii kablowych, położonych na działce nr (...) przy ul. (...) w M., będącej w użytkowaniu wieczystym M. R..

W ocenie Sądu Rejonowego, z zestawienia powyższych faktów wynika, że zachodzą przesłanki, co do ustanowienia służebności przesyłu w trybie art. 3051 k.c. w zw. z art. 3052 § 1 k.c.

Co do ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia wskazanego w art. 305 ² § 1 k.c. Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłego J. W., uznając ją za bezstronną i rzetelną. Określając wartość gruntu biegły posłużył się podejściem porównawczym metodą korygowania ceny średniej, po analizie rynku nieruchomości podobnych obejmującej 2 lata przed datą wyceny. Biegły określił prawo własności działki gruntu nr (...) na kwotę 85 060 zł, a wartość prawa użytkowania wieczystego na kwotę 58 120 zł. Ustanowienie służebności przesyłu na działce nr (...) spowoduje utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania działki oraz konieczność udostępnienia całej powierzchni działki na rzecz wnioskodawczyni. Jednakże ustanowienie służebności przesyłu nie spowoduje zmniejszenia funkcjonalności nieruchomości sąsiedniej tj. działki nr (...), która użytkowana jest z uwzględnieniem obecności trafostacji w okresie od wybudowania ośrodka wczasowego do chwili obecnej. Sąd pierwszej instancji przyjął, że w tych okolicznościach faktycznych odpowiednim wynagrodzeniem za ustanowienie służebności przesyłu będzie kwota wskazana przez biegłego J. W.. Dla porównania w prywatnej opinii z dnia 1 marca 2010 r. T. Z. określił jednorazowe wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na kwotę 78 931 zł.

Orzeczenie o kosztach postępowania Sąd Rejonowy wydał w oparciu o art. 520 § 2 k.p.c. Z uwagi na to, że interesy uczestników niniejszego postępowania były sprzeczne, a wniosek o ustanowienie służebności przesyłu został w całości uwzględniony, to uczestniczka M. R. została obciążona kosztami postępowania w kwocie 3 389,41 zł, w tym: opłata 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 240 zł, wynagrodzenie biegłego J. W. kwota 2 094,53 zł, wynagrodzenie biegłego Z. R. kwota 854,88 zł. W pozostałym zakresie każda ze stron poniosła koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie § 1 pkt 1 i 2, § 2 ust. 1 i 2, § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 z późn. zm.).

Apelację od powyższego postanowienia wniosła wnioskodawczyni, jak również uczestniczka postępowania M. R..

Wnioskodawczyni zaskarżyła postanowienie Sądu Rejonowego w Kamieniu Pomorskim z dnia 29 maja 2012 r., w części, dotyczącej pkt I. postanowienia. Orzeczeniu powyższemu zarzucono:

1. naruszenie prawa materialnego polegające na błędnej wykładni art. 49 k.c., 551 k.c. w zw. z art. 305 ² k.c. w wyniku, której w sentencji wyroku w pkt I. zostało wskazane, iż właścicielem budynku jest uczestniczka M. R., podczas, gdy dokonując prawidłowej wykładni prawnej, urządzenia elektryczne w tym stacja transformatorowa łącznie z budynkiem trafostacji stanowi część przedsiębiorstwa z chwilą połączenia jej z siecią należącą do tego przedsiębiorstwa, a tym samym urządzenia te wraz z budynkiem nie należą do części składowych nieruchomości i stają się samoistnymi rzeczami ruchomymi, będącymi przedmiotem odrębnej własności;

2. naruszenie przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na treść orzeczenia w szczególności, art. 328 k.p.c. poprzez wewnętrzną sprzeczność sentencji postanowienia z jego uzasadnieniem polegające na wskazaniu w części opisowej pkt. I wyroku, iż właścicielem budynku jest M. R., podczas, gdy z uzasadnienia wyroku jednoznacznie wynika, iż stacja transfomatorowa (...) nr (...) wraz z budynkiem stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej przedsiębiorstwa energetycznego i stanowi własność (...) spółki z o.o., jako wyjątek od zasady „superficies solo cedit”, a tym samym nie stanowi własności uczestniczki.

W oparciu o powyższe wnioskodawczyni wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia przez Sąd II instancji w pkt. I sentencji postanowienia poprzez wykreślenie w 11 i 12 wersie tego punktu słów: „i właścicielem budynku”, utrzymanie wyroku w pozostałym zakresie i zasądzenie od uczestniczki M. R. na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wywodziła, że z części opisowej pkt I. zaskarżonego postanowienia w 11 i 12 wersie wynika, iż właścicielem budynku jest uczestniczka M. R. mimo, iż z tego punktu wynika, iż ustanowiono na rzecz (...) spółki z o.o. służebność przesyłu polegającą na korzystaniu z zabudowanej trafostacji w pełnym zakresie. Z uzasadnienia Sądu I instancji nie wynika, dlaczego w sentencji postanowienia ustalił, iż właścicielem budynku trafostacji jest uczestniczka postępowania M. R.. Tym bardziej, iż z uzasadnienia tego postanowienia, zarówno ustaleń faktycznych, jak i oceny prawnej wyraźnie wynika, iż budynek trafostacji o powierzchni 29 m ² wraz z wszystkimi urządzeniami elektroenergetycznymi znajdującymi się na działce będącej przedmiotem postępowania, stanowią własność przedsiębiorstwa elektroenergetycznego. Apelująca wskazała, iż choćby na stronie szóstej uzasadnienia została opisana stacja transformatorowa wraz z budynkiem, jako integralną całość. Na tejże stronie Sąd I instancji trafnie zauważył, iż „przedmiotowa stacja nr (...) w M. jest funkcjonalnie i fizycznie połączona z siecią elektroenergetyczną i stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej przedsiębiorstwa energetycznego”. Nadto na stronie ósmej uzasadnienia Sąd I instancji jednoznacznie wskazuje, iż „stacja transformatorowa (...) nr (...) jest funkcjonalnie i fizycznie połączona z siecią elektroenergetyczną i stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej. Urządzenia te są ściśle związane z instalacją należącą do sieci, co pozwala zaliczyć je do części składowych instalacji będącej własnością wnioskodawczym, jako przedsiębiorstwa energetycznego”. Jednocześnie na tej samej stronie uzasadnienia Sąd wskazał, iż nie podziela stanowiska uczestniczki M. R., iż sporna trafostacja wraz z liniami kablowymi stanowi jej własność. Na potwierdzenie przedstawionego stanowiska Sąd I instancji dokonał oceny prawnej i wykładni art. 49 § 1 k.c. stwierdzając, iż urządzenia służące do doprowadzenia energii elektrycznej nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. W ocenie apelującej, Sąd I instancji trafnie wskazał, iż jest to wyjątek od zasady superficies solo cedit, w wyniku, czego stacja transformatorowa (wszystkie urządzenia elektroenergetyczne) nabywają status rzeczy ruchomych i mogą być samodzielnym przedmiotem obrotu gospodarczego. Sąd wskazał, iż taka sytuacja ma miejsce w tym przypadku m.in. z uwagi, iż to (...) spółka z o.o. i jej poprzednicy prawni sporną stację wybudowali własnym kosztem i wchodzi ona w skład majątku przedsiębiorstwa wnioskodawcy.

Nadto, apelująca zaznaczyła, iż na stronie dziewiątej uzasadnienia Sąd I instancji wskazał wprost, iż „wnioskodawczyni przysługuje własność urządzeń elektroenergetycznych t.j. stacji transformatorowej (...). W kontekście dokonania przez Sąd I instancji w uzasadnieniu prawidłowych ustaleń stanu faktycznego i prawidłowej oceny prawnej nie zrozumiałym jest, iż w pkt I. wersie 11 i 12 zaskarżonego orzeczenia Sąd I instancji wskazał, iż właścicielem budynku jest M. R.. Zdaniem apelującej to orzeczenie w tym zakresie jest sprzeczne z jego uzasadnieniem, w którym to Sąd I instancji jednoznacznie wskazał, iż właścicielem stacji transformatorowej, budynku wraz z wszystkimi liniami oraz innymi urządzeniami elektroenergetycznymi jest (...) spółka z o.o., z czym wbrew treści pkt I. orzeczenia tego samego Sądu należy się zgodzić.

W związku z powyższymi sprzecznościami uzasadnienia z postanowieniem został naruszony art. 328 k.p.c., który jednoznacznie wskazuje, iż uzasadnienie powinno być zbieżne z sentencją postanowienia. Nadto, zdaniem apelującej, takie rozstrzygnięcie jest sprzeczne z treścią art. 49 k.c. oraz przepisami dotyczącymi służebności przesyłu. Sąd w uzasadnieniu wskazał wbrew treści sentencji prawidłową wykładnię art. 49 k.c. na podstawie, której wskazał, iż budynek trafostacji stanowi część przedsiębiorstwa wnioskodawcy, a nie własność uczestniczki M. R.. Zatem Sąd I instancji w konsekwencji w pkt I. sentencji mylnie określił, iż budynek stanowi własność M. R., podczas gdy jest to sprzeczne zarówno z uzasadnieniem orzeczenia, jak i obowiązującymi przepisami oraz w tym zakresie ugruntowanym orzecznictwem i piśmiennictwem prawniczym.

Uczestniczka postępowania M. R. zaskarżyła opisane wyżej postanowienie w całości, zarzucając mu:

I. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

1) art. 21 i 64 § 1 Konstytucji RP, wobec sprzeczności sentencji zaskarżonego postanowienia z jego uzasadnieniem poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie, co skutkowałoby pozbawieniem prawa własności uczestniczki ad 1 budynku trafostacji wraz z urządzeniami wraz z dalszymi skutkami tego uznania, gdyby uznać zgodnie z uzasadnieniem postanowienia, że wnioskodawczyni jest właścicielem tego budynku wraz z urządzeniami;

2) art. l Protokołu dodatkowego do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - poprzez jego niezastosowanie, co skutkowałoby pozbawieniem prawa własności uczestniczki ad 1 budynku trafostacji wraz z urządzeniami wraz z dalszymi skutkami tego uznania, gdyby uznać zgodnie z uzasadnieniem postanowienia, że wnioskodawczyni jest właścicielem tego budynku wraz z urządzeniami;

oraz:

3) art. 305 ¹ k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że wnioskodawczyni przysługuje roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu nieruchomości zabudowanej stacją transformatorową, położonej w M. na działce oznaczonej nr (...) pow. 160 m ², dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) przez Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim, mimo że właścicielem budynku tejże stacji jest uczestniczka postępowania ad 1;

4) art. 305 ² § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że wnioskodawczyni może żądać ustanowienia służebności przesyłu przedmiotowej stacji transformatorowej za odpowiednim wynagrodzeniem od uczestniczki postępowania ad 1, mimo że nie jest właścicielem trafostacji;

5) art. 49 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu w uzasadnieniu postanowienia, że funkcjonalne i fizyczne połączenie z siecią energetyczną stacji transformatorowej skutkuje nabyciem prawa własności tych urządzeń przez wnioskodawczynię oraz pozbawia jej własności uczestniczkę postępowania ad 1, a także, że przekazanie przedmiotowej stacji transformatorowej poprzednikowi prawnemu wnioskodawcy do eksploatacji i użyczenie urządzeń stacji w dniu 16 maja 1977 r. za kserokopią protokołu zdawczo odbiorczego (PT) skutkowało przejęciem na własność tejże stacji (budynku wraz z urządzeniami) po 1 lutym 1989 r. przez poprzednika prawnego wnioskodawczyni, a następnie przez wnioskodawczynię;

II. naruszenie norm postępowania oraz sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym w sprawie mających istotne znaczenie w sprawie, a mianowicie:

1) art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 253 zdanie drugie k.p.c. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie i wywiedzenie nietrafnie, że wnioskodawczyni jest właścicielką stacji transformatorowej, której przysługuje prawo domagania się ustanowienia na jej rzecz służebności przesyłu, w szczególności poprzez przyjęcie w uzasadnieniu postanowienia, że kserokopia protokołu zdawczo odbiorczego z dnia 16 maja 1977 r. stanowiła podstawę wejścia w skład majątku przedsiębiorstwa energetycznego tj. Zakładu (...), a po 1 lutego 1989 r. stała się własnością tego zakładu, a następnie jego następczyni prawnej tj. wnioskodawczyni, mimo że:

a) wnioskodawczyni nie przedstawiła na żądanie Sądu oryginału tego protokołu (art. 253 zdanie drugie k.p.c.); a w przypadku gdyby nawet przyjąć kserokopie tego protokołu za dowód to z ostrożności procesowej, mimo że:

b) przedmiotowy budynek stacji trafo, wobec konieczności przyłączenia do sieci urządzeń w nim znajdujących się został przekazany do eksploatacji Zakładowi (...) p.p. Zakładowi (...) w S., którego następcą prawnym jest wnioskodawczyni w dniu 16 maja 1977r., a także, że podstawą przekazania było zarządzenie Prezesa Rady Ministrów (Dz.U. Nr 67, poz. 332 z dnia 4.10.1958 r.). Z dokumentów tych wynika również, że wyposażenie stacji stanowią 4 pola 15kV w tym: rozłącznik (...) 6-20/250 szt. 2 oraz odłącznik OW IIl 20/4 szt. 2 i rozdzielnia 0,4 KV z 4 polami kablowymi i że stacja nosi nazwę (...) nr stacji (...) w M. (p. PT nr 14/74 - przy wniosku w aktach sprawy). Z protokołu tego i karty inwentarzowej wynika, że przyjęto do eksploatacji przedmiotową stację 16.05.1977r. od wymienionego przedsiębiorstwa i wypożyczono wymienione urządzenia stacji tj., rozłączniki i odłączniki (p. karta inwentarzowa - stacja transformatorowa 15/04 KV (...) nr stacji 25 78 - w aktach sporawy przy wniosku ).

c) w protokole przekazania środka trwałego, a to przedmiotowej stacji trafo wraz z urządzeniami w dniu 16.05.1977 r. wskazano jako podstawę prawną przekazania zarządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 października 1958r. (Dz.U. nr poz.332), a wskazany akt prawny nie istniał i nie istnieje; zatem stacja trafo została przekazana bez podstawy prawnej; po identyfikacji daty i publikatora można domniemywać, iż chodziło tu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 października 1958r. w sprawie zasad i trybu przekazywania w ramach administracji państwowej przedsiębiorstw, instytucji oraz zakładów i innych obiektów majątkowych (Dz.U. Nr 67, poz. 332) rozporządzenie to zostało wydane na podstawie delegacji ustawowej - a to art. 81 ustawy z dnia 25 stycznia 1958r. o radach narodowych (Dz.U. Nr5, poz. 16), który brzmiał: “Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb przekazywania radom narodowym oraz pomiędzy poszczególnymi radami narodowymi państwowych przedsiębiorstw, zakładów i instytucji jak również poszczególnych obiektów majątkowych” oraz art. 54 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. Nr 17, poz. 70) w brzmieniu: “Z. i tryb przekazywania nieruchomości pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej, właściwość organów w tych sprawach oraz zasady rozliczania określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia” - co oznacza, że wskazane rozporządzenie nie mogło regulować zasad i trybu przekazania środka trwałego, takiego jak stacja trafo - jakiego strony dokonały w dniu 16.05.1977r. Zatem czynność ta została dokonana bez podstawy prawnej i jest nieważna (art. 58 k.c.).

d) do dnia 1 czerwca 1984 r. czyli do wejścia w życie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce energetycznej, kwestia własności przyłączy regulowana była w aktach wykonawczych do obowiązujących uprzednio ustawy z dnia 4 lipca 1947 r. o planowej gospodarce energetycznej (Dz.U. Nr 52, poz. 271 z późn. zm.) i z dnia 30 maja 1962 r. o gospodarce paliwowo-energetycznej (Dz.U. Nr 32, poz. 150 z późn. zm.). Wg § 18 ust. 1 zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 24 sierpnia 1964 r. w sprawie zasad przyłączania do wspólnej sieci urządzeń do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, rozdzielania i odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz paliw gazowych (M.P. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.) urządzenia przyłącza i odcinki sieci, bez względu na to czyim kosztem zostały wykonane, stanowiły własność Państwa i przechodziły w zarząd i użytkowanie zarządzającego wspólną siecią a uchwałą Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1991r. W 4/91 zarządzenie to utraciło moc, a status prawny urządzeń przyłącza i odcinków wspólnych sieci poddany został przepisom kodeksu cywilnego.

e) wnioskodawczyni w żaden sposób nie wykazała, że przedmiotową stacją został uwłaszczony jej poprzednik prawny; poza kserokopią protokołu z 16.05.1977 r. brak jest w aktach dowodu na to, że stacja ta wchodzi w skład majątku wnioskodawczyni;

f) decyzją uwłaszczeniową Wojewody (...) z dnia 25.10.1993 r. przedmiotową stacją trafo została uwłaszczona Gmina D., a następnie przeszła ona na własność Przedsiębiorstwa (...) w O. w upadłości i została zbyta przez to Przedsiębiorstwo (...) w O. na rzecz uczestniczki postępowania ad 1 wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu oznaczonego aktualnie jako działka nr (...) położonego w M. przy ul. (...).

2) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

a) wewnętrzną sprzeczność sentencji postanowienia z jego uzasadnieniem polegającą na wskazaniu w uzasadnieniu postanowienia, że stacja transformatorowa O. nr (...) stanowi integralną część infrastruktury elektroenergetycznej wnioskodawczyni i stanowi jej własność podczas gdy w sentencji postanowienia w pkt I postanowienia Sąd prawidłowo wskazał, iż jest ona własnością uczestniczki postępowania M. R.,

b) niewskazanie w uzasadnieniu postanowienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia, a mianowicie brak uzasadnienia:

- przyjęcia kwoty 68.000 zł jako wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

- nieuwzględnienia uwag do opinii biegłego, zawartych w piśmie uczestniczki z dnia 20.07.2011 r. oraz 5.02.2012 r.;

- nie ustosunkowania się do twierdzeń uczestniczki w kwestii praw przysługujących uczestniczce, a to prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) oraz własności urządzeń (stacji trafo) potwierdzonych wpisem do KW nr (...), wyciągiem z rejestru gruntów, postanowieniem Sądu Rejonowego w Kamieniu Pomorskim sygn. akt I Ns 364/99, decyzji Wojewody (...) nr (...). n.4-5- (...), orzeczeniem wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie sygn. akt I C 925/07 oraz Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie o sygn. akt. I ACa 484/08;

- co do braku oryginału protokołu przekazania (PT) i przyjęcia kserokopii tego protokołu jako dowodu istotnego w sprawie;

- nierozpoznania i nie uzasadnienia wniosku uczestniczki o oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z kserokopii protokołu przekazania urządzenia - wobec braku możliwości jego porównania z oryginałem.

Wskazując na powyższe uczestniczka postępowania M. R. wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości i oddalenie wniosku, a nadto zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki ad 1 kosztów procesu oraz wydatków wg przedstawionego spisu wg norm przepisanych z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania za obie instancje. Jednocześnie uczestniczka ad 1 podtrzymała wolę ugodowego załatwienia sporu poprzez ustanowienie służebności przesyłu na gruncie oznaczonym nr działki Nr (...), położonej w obrębie M. gmina D., ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim prowadzi KW Nr (...) za cenę określoną w opinii biegłego T. Z. sporządzonej w dniu 1 marca 2010 r. za zgodą i w porozumieniu z wnioskodawcą tj. za 78 931,00 zł oraz przeniesienie własności budynku stacji trafo wraz z urządzeniami na tym gruncie posadowionej, stanowiącej własność uczestniczki postępowania M. R., za cenę określoną w tejże opinii tj. za kwotę 247 174 zł bądź wydzierżawienie budynku trafostacji za czynsz w wysokości 3 000 zł miesięcznie płatny do 10-go każdego miesiąca z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych w razie zwłoki.

W odpowiedzi na apelację uczestniczki wnioskodawczyni (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od uczestniczki postepowania na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uczestniczka postępowania M. R. wniosła o oddalenie apelacji wnioskodawczyni i wniosła o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki M. R. zawrotu kosztów postępowania za obie instancje wg złożonego spisu kosztów.

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2013 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie ( sygn. akt II Ca 776/12), uwzględnił apelację uczestniczki postępowania, skutkiem czego zmienił zaskarżone postanowienie w jego punkcie I i II w ten sposób, że oddalił wniosek. Sąd Odwoławczy dokonał zmiany także punktu III oraz IV w ten sposób, że zasądził od wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz uczestniczki M. R. kwotę 598,70 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Oddalił apelację uczestniczki w pozostałym zakresie ( pkt 2) oraz apelację wnioskodawcy ( pkt 3). W punkcie 4 zasądził od wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz uczestniczki M. R. kwotę 444,10 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy, nawiązując do orzecznictwa Sądu Najwyższego, podkreślił, że nie można po wejściu w życie ustawy nowelizacyjnej potwierdzić, że urządzenia, które zostają ściśle powiązane z siecią, stają się częścią składową instalacji należącej do przedsiębiorstwa. Samo podłączenie do sieci usuwa je tylko spod działania zasady superficies solo cedit, a nie rodzi skutku w postaci przeniesienia ich własności lub ustanowienia innego prawa na rzecz przedsiębiorcy sieciowego. Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie uczestniczka postępowania M. R. nabyła wraz z innymi osobami prawo wieczystego użytkowania działki nr (...) wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie budynków i budowli, w tym m.in. budynku stacji transformatorowej. Budynek ten wchodził w skład kompleksu należącego do Przedsiębiorstwa (...) w O., poprzednika prawnego uczestniczki. Przedmiotem przekazania do eksploatacji Zakładowi (...) był budynek stacji trafo wraz z wyposażeniem, tj. budynek murowany z cegły. Poza protokołem z dnia 16 maja 1977 r. brak jest w aktach sprawy dowodu na to, że stacja wchodzi w skład majątku wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie wykazała, aby urządzenia infrastruktury elektroenergetycznej w postaci stacji transformatorowej na działce nr (...) stanowiły jej własność.

Skargę kasacyjną od powyższego orzeczenia wniosła wnioskodawczyni, zaskarżając go w zakresie punktu 1,3 oraz 4.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie prawa materialnego, mianowicie pominięcie wpływu systemowych zmian stanu prawnego, tj. art. 128 k.c., a następnie ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 79, poz. 464) na zakres i charakter stosunków własnościowych ówczesnych państwowych osób prawnych co do urządzeń wchodzących w skład infrastruktury energetycznej. Zarzuciła także naruszenie art. 47 § 1 i § 2 w związku z art. 49 k.c. przez ich pominięcie w okolicznościach niniejszej sprawy.

Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 6 listopada 2014 r. wydanym w sprawie II CSK 101/14 uchylił orzeczenie Sądu Okręgowego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy uznał za zasadne podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa materialnego wskazując, iż Przedsiębiorstwo (...) w O. protokołem zdawczo-odbiorczym z dnia 16 maja 1977 r. przekazało stację transformatorową wybudowaną w 1970 r. Zakładowi (...) w S.. Sąd Najwyższy uznał, iż protokół ten doprowadził do przeniesienia prawa zarządu tego składnika majątkowego na Zakład (...) w S.. Zaś w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości nastąpiło przekształcenie zarządu w odniesieniu do budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na gruntach w prawo własności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

I.

Apelacja wnioskodawczyni była zasadna.

Będąc związanym treścią poglądu prawnego wyrażonego w niniejszej sprawie przez Sąd Najwyższy (art. 398 ²⁰ k.p.c.) uznać należy, iż wnioskodawczyni (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. jest właścicielem urządzeń elektroenergetycznych, tj. stacji transformatorowej z wyposażeniem znajdujących się na działce będącej w wieczystym użytkowaniu uczestniczki. A zatem, Sąd Rejonowy słusznie uznał (w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia), iż przesłanka skuteczności roszczenia przedsiębiorcy przesyłowego opisana w treści art. 305 ¹ k.c. w postaci prawa własności tego przedsiębiorcy w stosunku do urządzeń przesyłowych znajdujących się na nieruchomości będącej w wieczystym użytkowaniu uczestniczki, tj. stacja transformatorowa nr (...) z wyposażeniem, w niniejszej sprawie zaistniała.

Nawiązując do poglądu prawnego Sądu Najwyższego wyrażonego w uzasadnieniu postanowienia z dnia 6 listopada 2014 r. dodać należy, iż podstawą prawną nabycia prawa własności urządzeń opisanej wyżej stancji transformatorowej przez przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w S. był art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami (Dz. U. Nr 79, poz. 464 z późn. zm.), przewidujący m.in. przejście ex lege prawa własności „do innych urządzeń” posadowionych na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa a będących w zarządzenie państwowych osób prawnych z dniem 1 lutego 1989 r. Przy czym dostrzec należy, iż przepis ten winien być interpretowany z uwzględnieniem wykładni funkcjonalnej art. 292 k.c. w związku z art. 172 k.c., gdzie powiązanie „innych urządzeń” z przedsiębiorstwem (a nie z nieruchomości na których urządzenia są posadowione), które nimi zarządza ma charakter powiązania funkcjonalnego, tworzącego zorganizowaną masą majątkową służącą świadczeniu usług przesyłowych.

Nadto historycznie rzecz ujmując, z przedłożonych przez wnioskodawców dokumentów wynika w 1958 roku utworzono przedsiębiorstwo państwowe o nazwie Zakłady (...), w jego skład wszedł Zakład (...) w S. z obszarem działania w województwie (...) (k. 136-140). Zarządzeniem Ministra Energetyki i Energii Atomowej z dnia 9 czerwca 1976 roku połączono przedsiębiorstwa państwowe pod nazwą Zakłady (...) oraz Zakłady (...) (k. 142-149), zakłady wchodzące w skład przedsiębiorstwa następnie zgrupowano we Wspólnocie (...) i (...) Brunatnego (k. 165), następnie Wspólnotę rozdzielono, a mienie przedsiębiorstw podzielono. Zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia 27 stycznia 1989 roku zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...) w S., które sprawowało zarząd nad wszystkimi urządzeniami elektroenergetycznymi opisanymi wnioskiem (k. 166-200), następnie przekształcone w dniu 12 lipca 1993 r. w spółkę akcyjną - Zakład (...) Spółka Akcyjna w S. (k. 206-221), po zmianie firmy w dniu 30 listopada 1999 r. na (...) S.A. w S.. Następnie w dniu 17 grudnia 2002 r. (...) S.A., (...) S.A. i inne połączyły się przez przeniesienie całych majątków na (...) S.A., która zmieniła nazwę na Grupa (...) spółka akcyjna (k. 244-272), a od 13 października 2004 roku (...) spółka akcyjna. (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wyposażono w majątek służący dystrybucji energii w drodze wniesienia aportu, 30 czerwca 2007 roku umową zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (...) nabyła od (...) oddział przedsiębiorstwa - zorganizowany zespół składników majątkowych i niemajątkowych (k. 295-328).

O trafności ustalenia Sądu Rejonowego, iż opisana to stacja transformatorowa (...) nr (...) jest funkcjonalnie i fizycznie połączona z siecią elektroenergetyczną i stanowi integralny element infrastruktury elektroenergetycznej przedsiębiorstwa prowadzonego przez wnioskodawczynię świadczy wprost wywód opinii biegłego sądowego Z. R. (k. 552 - 554).

W świetle powyższych rozważań apelację wnioskodawczyni uznać należało za zasadną i w oparciu o treść art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżone postanowienie zmienić należało w taki tylko sposób, iż z jego pkt I wykreślić sformułowanie „i właścicielem budynku”.

II.

Za niezasadną uznać należy natomiast apelację uczestniczki.

Uczestniczka w sposób trafny zauważa istnienie rozbieżności między treścią pkt I sentencji postanowienie Sądu Rejonowego, a uzasadnieniem tego rozstrzygnięcia, w części dotyczącej stwierdzenia, iż wnioskodawczyni jest właścicielką budynku (trafostacji). Rozbieżności te uznać należałoby za oczywistą omyłkę pisarską zaistniałą w sentencji zaskarżonego orzeczenia, gdyby nie jego materialnoprawny charakter. Jednakże rozbieżności w tej kwestii zostały rozstrzygnięte oceną prawną zawartą w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie II CSK 101/14, która to ocena determinuje również postrzeganie stanu fatycznego sprawy poprzez przyjęcie, iż w dniu 16 maja 1977 r. prawo zarządu nad stację transformatorową przeszło na Zakład (...) w S.. Przytoczone w pkt I uzasadnienia niniejszego postanowienie okoliczności i podstawy prawne wskazują na to, iż w dniu 1 lutego 1990 r. Zakład (...) w S. nabył prawo własności urządzeń i budynku trafostacji (...). Okoliczność ta wskazuje na bezzasadność zarzutów apelacji uczestniczki opisanych w pkt I - 1, 2, 3, 4, 5, II - 1 a-f, 2 a, b - myślniki: trzeci, czwarty i piąty (k. 644).

Za niesłuszne uznać należy również zarzuty apelacji uczestniczki zawarte w pkt II, 2 lit b, myślniki pierwszy i drugi. Uzasadnienie tych zarzutów, dotyczących wysokości kwoty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu - 68 000 zł, sprowadza się do wskazania braku odniesienia się w uzasadnieniu postanowienia przez Sąd I instancji do zarzutów uczestniczki do ustaleń powołanego w sprawie biegłego. Uczestniczka zarzuciła, iż do sporządzenia wyceny służebności metodą porównawczą biegły przyjął nieruchomości wielokrotnie większe, a więc nie spełniające kryterium porównywalności.

Chociaż faktycznie uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie odnosi się wprost do zarzutów formułowanych przez uczestniczkę w stosunku do opinii biegłego J. W., to jednak sposób zredagowanie tego uzasadnienia pozwala prześledzić tok rozumowania Sądu I instancji prowadzący do akceptacji wniosków opinii biegłego.

Analiza akt sprawy wskazuje na to, iż opinię biegłego J. W. z dnia 24 czerwca 2011 r. zakwestionowała uczestniczka formułując zarzuty w piśmie z dnia 20 lipca 2011 r. i 17 sierpnia 2011 r. (k. 438-441, 466-467). Biegły sądowy odniósł się do tych zarzutów w piśmie z dnia 20 sierpnia 2011 r. (k. 456). Ograniczając się jedynie do zarzutu merytorycznego wyartykułowanego w treści apelacji, a dotyczących przyjęcia przez biegłego jako obiektów porównawczych nieruchomości wielokrotnie większych niż szacowana działka, a więc nie spełniające kryterium porównywalności, to zwrócić należy uwagę na to, iż spośród 22 nieruchomości porównawczych największą była o powierzchni 910 m ², zaś najmniejszą o powierzchni 148 m ², przy czym o powierzchni zbliżonej, tj. do 200 m ² było sześć nieruchomości, zaś pomiędzy 200 m ² a 300 m ² - pięć. Przy czym podkreślić należy, iż szacowanie odbyło się przy zastosowaniu metody korygowania ceny średniej współczynnikami korygującymi uwzględniającymi w poszczególnych cechach nieruchomości porównywanych. Techniczny aspekt tej operacji zawarty został w piśmie biegłego z dnia 20 sierpnia 2011 r. Sporządzając operat szacunkowy w przedmiotowej sprawie biegły przywołał zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm. - dalej jako u.g.n.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 ze zm. - dalej jako rozporządzenie). Zasady określania wartości nieruchomości reguluje dział IV u.g.n. Wyceny nieruchomości dokonuje się przy zastosowaniu podejść: porównawczego, dochodowego lub kosztowego, albo mieszanego, zawierającego elementy podejść poprzednich. Przy zastosowaniu podejścia porównawczego lub dochodowego określa się wartość rynkową nieruchomości. Zgodnie z art. 155 u.g.n. podejście porównawcze polega na określeniu wartości nieruchomości przy założeniu, że wartość ta odpowiada cenom, jakie uzyskano za nieruchomości podobne, które były przedmiotem obrotu rynkowego. Ceny te koryguje się ze względu na cechy różniące nieruchomości podobne od nieruchomości wycenianej oraz uwzględnia się zmiany poziomu cen wskutek upływu czasu. Zagadnienia wyceny nieruchomości zostały uregulowane szczegółowo rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego, zgodnie z którego § 4 ust. 1 przy stosowaniu podejścia porównawczego konieczna jest znajomość cen transakcyjnych nieruchomości podobnych do nieruchomości będącej przedmiotem wyceny, a także cech tych nieruchomości wpływających na poziom ich cen. W podejściu porównawczym stosuje się metodę porównywania parami, metodę korygowania ceny średniej albo metodę analizy statystycznej rynku (ust. 2).

W celu ustalenia wartość nieruchomości gruntowej jako przedmiotu prawa użytkowania wieczystego, a takie było przedmiotem wyceny w niniejszej sprawie, należy zatem wpierw określić wartość przekształcanej nieruchomości gruntowej jako przedmiotu prawa własności, a następnie uzyskaną wartość pomnożyć przez współczynnik korygujący określony w § 29 ust. 3 rozporządzenia. Co biegły jak wynika z k. 422 i 433 uczynił, stosując wzór przytoczony w tym przepisie. Jednocześnie z treści opinii uzupełniającej biegłego wynika, iż dane dotyczące sprzedaży nieruchomości uzyskano w (...) Ośrodku Geodezji i (...).

Nie ulega wątpliwości, iż kontrola opinii biegłego powinna polegać na sprawdzeniu prawidłowości - z punktu widzenia wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego - rozumowania przeprowadzonego w uzasadnieniu opinii (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1970 r. I CR 224/70). W niniejszej sprawie uczestniczka nie wyartykułowała jakichkolwiek zarzutów, które zdołały by podważyć metodologiczną, czy merytoryczną nietrafność opinii biegłego J. W., który odniósł się do zarzutów zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestniczki. Argumentacja biegłego była osadzona w przytoczonych w opinii i adekwatnych regulacjach prawnych dotyczących metodologii szacowania nieruchomości jak i nawiązywała do wątpliwości wyrażonych przez strony.

Powyższe okoliczności wskazują na konieczność oddalenia apelacji uczestniczki w oparciu o treść art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto w oparciu o treść art. 520 § 2 i 3 k.p.c. uznając interesy wnioskodawczyni i uczestniczki za sprzeczne. Do kosztów poniesionych przez wnioskodawczynię, które winny obciążyć uczestniczkę, jako osobę która przegrała zarówno postępowanie apelacyjne jak i kasacyjne należą: koszty postępowania apelacyjnego: opłata sądowa od apelacji w kwocie 200 zł i 120 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika oraz postępowania kasacyjnego: w wysokości 200 zł - opłata od kasacji i 180 zł tytułem wynagrodzenie adwokata.

SSR del.Szymon Pilitowski SSO Karina Marczak SSO Zbigniew Ciechanowicz