Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi
- Ś. w Ł. X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie E. T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 23 czerwca 2015 roku, którą organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. W punkcie II sentencji Sąd ten przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi na rzecz radcy prawnego M. P. kwotę 332,10 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
z urzędu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

E. T. była niezdolna do pracy od dnia 15 lipca 2014 roku z powodu choroby. W okresie niezdolności do pracy od dnia 15 lipca 2014 roku do dnia 31 lipca 2014 roku otrzymywała wynagrodzenie, natomiast od dnia 1 sierpnia 2014 roku do dnia 12 stycznia 2015 roku pobierała zasiłek chorobowy. Okres zasiłkowy zakończył się w dniu 12 stycznia 2015 roku.

W dniu 16 stycznia 2014 roku E. T. złożyła w Inspektoracie ZUS
w K. wniosek o przyznanie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w związku
z niezdolnością do pracy spowodowaną ogólnym stanem zdrowia.

Decyzją z dnia 21 stycznia 2015 roku, nr sprawy (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., Inspektorat w K. przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 13 stycznia 2015 roku do dnia 12 kwietnia 2015 roku w wysokości 90% podstawy wymiar zasiłku chorobowego, od dnia 13 kwietnia 2015 roku do dnia 12 maja 2015 roku w wysokości 75 % podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

W dniu 6 maja 2015 roku E. T. złożyła w Inspektoracie ZUS w K. wniosek o przedłużenie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w związku
z niezdolnością do pracy spowodowaną ogólnym stanem zdrowia.

W dniu 3 czerwca 2015 roku Lekarz orzecznik ZUS - a następnie w dniu 16 czerwca Komisja Lekarska ZUS - wydali opinie dotyczące zdolności do pracy ubezpieczonej,
w których stwierdzili, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

Decyzją z dnia 23 czerwca 2015 roku, nr sprawy (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., Inspektorat w K. odmówił E. T. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Wnioskodawczyni ma trudności w codziennym funkcjonowaniu wynikające z trudnej sytuacji życiowej. Brak u wnioskodawczyni objawów wytwórczych, wypowiada się logicznie i na temat. Wnioskodawczyni jest chwiejna emocjonalnie z cechami ograniczonego uszkodzenia (...). Ma przedłużające się zaburzenia adaptacyjne. Wnioskodawczyni cierpi na zaburzenia zachowania i wymaga wsparcia psychologicznego i środowiskowego.

Od 12 maja 2015 roku wnioskodawczyni odzyskała zdolność do pracy.

Dokonując oceny dowodów, Sąd Rejonowy wskazał, że stan faktyczny został ustalony na podstawie przedstawionej dokumentacji oraz, w zakresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni po zakończeniu świadczenia rehabilitacyjnego, na podstawie opinii biegłych specjalistów z zakresu psychiatrii i psychologii powołanych w sprawie.

Sąd I instancji dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego psychiatry. Biegły psychiatra odpowiadając na pytanie tego Sądu wskazał na celowość wypowiedzenia się w opinii biegłego psychologa. Biegły z zakresu psychiatrii wydał opinie wspólnie z biegłym z zakresu psychologii. Biegli wydali opinię łączną, stwierdzając, że wnioskodawczyni jest chwiejna emocjonalnie z cechami ograniczonego uszkodzenia (...), ma przedłużające się zaburzenia adaptacyjne oraz cierpi na zaburzenia zachowania i wymaga wsparcia psychologicznego oraz środowiskowego. Biegli stwierdzili, że z dokumentacji medycznej wynika, iż E. T. nie jest niezdolna do pracy po dniu 12 maja 2015 roku.

Pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o wydanie opinii uzupełniającej, przy uwzględnieniu dokumentacji medycznej ubezpieczonej z (...) Szpital (...) T.. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłych uwzględniającej wskazaną dokumentacje. Po analizie dokumentacji z PZP biegli potwierdzili diagnozę, że ubezpieczona ma osobowość chwiejną emocjonalnie z cechami ograniczonego uszkodzenia (...) oraz przedłużające się zaburzenia adaptacyjne. Biegli wskazali, że całość dokumentacji medycznej wnioskodawczyni nie uzasadnia orzeczenia jej niezdolności do pracy po 12 maja 2015 roku,
a tym samym przyznania świadczenia rehabilitacyjnego po tym okresie.

Pełnomocnik wnioskodawczyni odnosząc się do wydanej opinii wskazał, że opinie biegłych są krzywdzące i nierzetelne. W związku z powyższym zarzuty pełnomocnika E. T. Sąd Rejonowy uznał jako subiektywne odczucia, nie zaś merytoryczne zarzuty rodzące potrzebę przeprowadzania dalszego postępowania dowodowego. Sąd
I instancji uznając powyższe miał na względzie, że strony co do zasady nie kwestionowały dokumentacji medycznej wnioskodawczyni.

Sąd Rejonowy podniósł, że podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, że treść wydanej już w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego.

Dowód z opinii powołanych biegłych Sąd I instancji uznał za w pełni miarodajny.
W uznaniu Sądu Rejonowego opinie nie zawierały wad dyskwalifikujących jako dowód, lecz cechowały się spójnością i logicznością wywiedzionych wniosków. Swoje twierdzenia biegli oparli na dokumentacji medycznej wnioskodawczyni zawartej w aktach sprawy oraz dokumentacji dołączonej do akt sprawy na wniosek wnioskodawczyni. Opinie te zdaniem Sądu Rejonowego nie budzą żadnych wątpliwości, co do fachowości. Zostały sporządzone przez lekarzy będących biegłymi sądowymi, przez osoby mające wieloletnie doświadczenie zawodowe i dające rękojmię sporządzenia opinii zgodnie z zasadami obowiązującej ich sztuki.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie ubezpieczonej podlega oddaleniu.

Sąd I instancji powołując się na art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wskazał, że w rozpoznawanej sprawie odwołująca się wyczerpała okres zasiłkowy z dniem 12 stycznia 2015 roku. Organ rentowy decyzją z dnia 21 stycznia 2015 roku przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 13 stycznia 2015 roku do dnia 12 maja 2015 roku z uwagi na fakt, że nadal była niezdolna do pracy, a dalsze leczenie i rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy w okresie 12 miesięcy. Natomiast zaskarżoną decyzją z dnia 23 czerwca 2015 roku organ odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Kwestią podlegającą rozważeniu przez Sąd Rejonowy było, czy ubezpieczona po wyczerpaniu prawa do uprzednio przyznanego świadczenia była nadal niezdolna do pracy,
a dalsze leczenie i rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy.

Sąd I instancji wskazał, że przyznanie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego wymaga spełnienia ustawowo określonych przesłanek warunkujących nabycie dochodzonego prawa. Sąd jest uprawniony zatem do prowadzenia z urzędu postępowania dowodowego w celu zweryfikowania wszystkich przesłanek prawnych warunkujących nabycie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, nawet jeśli ich istnienia nie zakwestionował wcześniej organ rentowy ( por. wyrok SN z dnia 7 lutego 2002 r., II UKN 42/01, OSNP 2003, nr 22, poz. 551).

Na okoliczność oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni Sąd Rejonowy przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy. Biegli z zakresu psychologii i psychiatrii w opinii łącznej stwierdzili, że z dokumentacji medycznej wynika, iż E. T. nie jest niezdolna do pracy po dniu 12 maja 2015 roku.

Sąd I instancji powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazał, że ocena zdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, nie jest możliwa do dokonania samodzielnie przez Sąd, a jedynie przez lekarzy właściwych specjalności. Sąd Rejonowy
w pełni podzielił opinie biegłych i orzekł o braku podstaw do przyznania wnioskodawczyni prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na dalszy okres.

Koszty pomocy z urzędu Sąd Rejonowy przyznał w maksymalnej wysokości ( 150% stawki – 180 + 90 + 23% Vat) na podstawie § 11 w zw. z § 15 pkt 1 w zw. §16 w zw. z § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) - łącznie kwotę 332,10 zł zawierającą 23 % podatek od towarów i usług.

Powyższe orzeczenie zaskarżyła w całości pełnomocnik ubezpieczonej. W apelacji zarzuciła mu naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez nie wszechstronne rozważenie zgromadzonego materiału dowodowego i przyjęcie, że uzupełniająca opinia biegłych wydana w procesie jest spójna i cechuje się logicznym wnioskowaniem a przez to, że jest wiarygodnym dowodem w sprawie, co spowodowało błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że ubezpieczona była zdolna do pracy w spornym okresie, za który dochodzi zapłaty zasiłku rehabilitacyjnego. Pełnomocnik wniosła zatem o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I Instancji. Wniosła też o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych oraz o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, oświadczając, że nie zostały one poniesione przez ubezpieczoną w całości ani w części.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, co skutkuje jej oddaleniem.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd II instancji nie dopatrzył się naruszenia przepisów postępowania, skutkujących koniecznością zmiany czy uchylenia zaskarżonego wyroku.

Art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wobec tego skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia przez Sąd reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego ( tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 listopada 2003 roku, sygn. II CK 177/02, niepubl.).

Zgodnie zaś z art. 278 k.p.c. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości „specjalne”, czyli szczegółowa wiedza z różnych dziedzin nauki, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. W związku z tym biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego. Oznacza to, że dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarczy jedynie przeświadczenie strony, że fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, że wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Jak słusznie zauważył Sąd I instancji, w rozpoznawanej sprawie biegły z zakresu psychiatrii wydał opinie wspólnie z biegłym z zakresu psychologii, stwierdzając, że wnioskodawczyni jest chwiejna emocjonalnie z cechami ograniczonego uszkodzenia (...), ma przedłużające się zaburzenia adaptacyjne oraz cierpi na zaburzenia zachowania i wymaga wsparcia psychologicznego oraz środowiskowego. Sąd Rejonowy dopuścił na wniosek pełnomocnika ubezpieczonej dowód z opinii uzupełniającej tych biegłych. W opinii uzupełniającej biegli odnieśli się do złożonej w toku postępowania dokumentacji z (...) Szpital (...) T.. Biegli podtrzymali swoje stanowisko, uznając, że całość dokumentacji medycznej wnioskodawczyni nie uzasadnia orzeczenia jej niezdolności do pracy po 12 maja 2015 roku, a tym samym przyznania świadczenia rehabilitacyjnego po tym okresie.

Sąd Okręgowy podziela ocenę Sądu I instancji, że biegli w sposób logiczny
i przekonujący uzasadnili swoje stanowisko, oceniając zdolność ubezpieczonej do pracy. Biegli uwzględnili zastrzeżenia pełnomocnika ubezpieczonej, odnosząc się do nich bezpośrednio w wydanej opinii uzupełniającej. Obie opinie sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą medyczną, na podstawie akt sprawy i dostępnej dokumentacji medycznej ubezpieczonej. Biegli dwukrotnie zajęli to samo stanowisko, że wnioskodawczyni jest chwiejna emocjonalnie z cechami ograniczonego uszkodzenia (...), ma przedłużające się zaburzenia adaptacyjne oraz cierpi na zaburzenia zachowania i wymaga wsparcia psychologicznego oraz środowiskowego. Uznali, że E. T. nie jest niezdolna do pracy po dniu 12 maja 2015 roku.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 k.p.c., sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału ( tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 roku, sygn. akt IV CK 138/02, LEX). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. ( tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 września 2002 roku, sygn. akt II UKN 708/00, LEX)

Podkreślić należy przy tym, że opinia uzupełniająca została wydana na wniosek pełnomocnik ubezpieczonej i odniosła się do wszelkich podnoszonych przez nią zarzutów
oraz uwzględniała zgłaszane wnioski. Ubezpieczona nie stawiła się na badaniu wyznaczonym przez biegłych. Pełnomocnik wnosząc o wydanie opinii uzupełniającej tłumaczyła niestawiennictwo ubezpieczonej, nie wnosiła jednak o wyznaczenie kolejnego terminu, na którym mogłaby stawić się ubezpieczona. Wnosiła jedynie o wydanie opinii uzupełniającej na podstawie dokumentacji medycznej, co biegli uczynili. Zauważyć trzeba, że wskazana dokumentacja z (...) Szpital (...) T. w żaden sposób nie wpłynęła na stanowisko biegłych. Było ono takie samo jak w pierwszej opinii. Apelacja odnosi się natomiast jedynie do rzekomych błędów w analizie tej dokumentacji dokonanej przez biegłych, nie wskazując jednak jak ewentualne błędy lub nieścisłości miałyby wpłynąć na ostateczne stanowisko biegłych.

Nie jest przy tym zrozumiałym, dlaczego pełnomocnik wnioskodawczyni zarzutów tych nie formułowała na etapie postępowania pierwszo - instancyjnego, podnosząc jedynie ogólne stwierdzenia, że opinie te są krzywdzące i nierzetelne. Pełnomocnik nie wnosiła ponadto
o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych tych samych specjalności.

Sąd I instancji słusznie wskazał, że ocena zdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, nie jest możliwa do dokonania samodzielnie przez Sąd, a jedynie przez lekarzy właściwych specjalności ( tak też SN z dnia 27 października 2005 r., I UK 356/04, LEX nr 276241 oraz wyrok SN z dnia 5 czerwca 2008 r., III UK 9/08, LEX nr 494139). Sąd I instancji w pełni podzielił obie opinie biegłych, nie dopatrując się w nich nieścisłości, nielogiczności czy nierzetelności. Ocenę te podziela też Sąd II instancji. Dalszych wniosków dowodowych po wydaniu opinii uzupełniającej nie składała też pełnomocnik ubezpieczonej.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania,
a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej ( tak też SN w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 roku, sygn. akt II UKN 617/99, publ. OSNAPiUS 2002/1/26).

W ocenie Sądu Okręgowego, nie można podzielić stanowiska skarżącego, że opinia biegłych budzi wątpliwości i jest wewnętrznie sprzeczna, zaś Sąd I instancji opierając się na niej, wydał wyrok z pogwałceniem zasad swobodnej oceny dowodów dokonując błędnych ustaleń faktycznych, mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Zauważyć trzeba, że okoliczność, iż strona nie podziela oceny stanu zdrowia dokonanej przez biegłego, bo ocena ta pozostaje w niezgodzie z jej subiektywnymi odczuciami, nie podważa obiektywnej wagi opinii. W trakcie procesu zaś innych dowodów skutecznie poddających w wątpliwość rzeczowość wydanej opinii nie przedstawiono. Waloru takiego nie ma też załączona do akt dokumentacja medyczna z (...) Szpitala (...) T.. Świadczy ona jedynie o tym, że ubezpieczona jest leczona z powodu dolegliwości, których ani biegli ani Sąd nie kwestionują. Przedmiotem oceny było jednak, czy ubezpieczona w związku z problemami zdrowotnymi jest niezdolna do pracy po dniu 12 maja 2015 roku. Do orzeczenia niezdolności do pracy w przypadku ubezpieczonej nie ma jednak podstaw.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonej jako bezzasadną.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej E. T. z urzędu
w postępowaniu przed Sądem II instancji Sąd orzekł na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( t. j. Dz. U. 2016, poz. 1715) i przyznał od Skarbu Państwa- Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz radcy prawnego M. P. kwotę 73,80 złotych zawierającą 23 % podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej E. T. z urzędu.

Zgodnie z art. 350 § 1 i § 3 k.p.c. sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Jeżeli sprawa toczy się przed sądem drugiej instancji, sąd ten może z urzędu sprostować wyrok pierwszej instancji.

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonym wyroku w punkcie I sentencji wpisał, że oddala powództwo,
a w komparacji orzeczenia wskazał, że sprawa toczy się w związku z odwołaniem od orzeczenia z dnia 23 czerwca 2015 roku. Toczące się postępowanie jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych, stąd oczywistym jest, że sąd rozpatrywał odwołanie od decyzji organu rentowego, a na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c odwołanie to oddalił.

Oczywistość omyłek nie budzi wątpliwości, wobec czego Sąd na podstawie
art. 350 § 1 i § 3 k.p.c. sprostował z urzędu oczywiste omyłki zawarte w wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 stycznia 2017 roku przez wpisanie w miejsce słowa: „ orzeczenia” - słowa: „ decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. znak (...) ” oraz w miejsce słowa: „ powództwo” - słowa: „odwołanie”.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku doręczyć wraz z uzasadnieniem pełnomocnikowi ubezpieczonej.

23 sierpnia 2017 roku

M.U.