Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Protokolant: Barbara Ćwiok

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2017 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko: A. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej A. B. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 812.817,23 zł (osiemset dwanaście tysięcy osiemset siedemnaście złotych 23/100), na którą składają się:

1.  kwota 782.224,91 zł z tytułu kapitału kredytu,

2.  kwota 10.724,44 zł z tytułu odsetek umownych naliczonych zgodnie z Regulaminem od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia 30.09.2008 r. do dnia 24.09.2015 r. (dnia rozwiązania umowy),

3.  kwota 515.85 zł z tytułu opłat naliczonych zgodnie z Regulaminem oraz (...) Bank (...) S.A. w W.,

4.  kwota 19.352,03 zł z tytułu odsetek ustawowych naliczonych od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia następnego po dniu rozwiązania umowy, tj. od dnia 25.09.2015 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg (...),

wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 812.817,23 zł naliczonymi od dnia 19.01.2016 r. (tj. od dnia następnego po wystawieniu wyciągu z ksiąg (...)) do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 15.417,00 zł (piętnaście tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem kosztów postępowania.

III.  nakazuje pobrać od powoda (...) Bank (...) S.A.
w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w R. kwotę 750,00 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem brakującej opłaty sądowej od pozwu.

sygn. akt VI GC 281/16

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 18 lipca 2017 r.

Powód (...) Bank (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. B. kwoty 812 817,23 zł na którą składały się: kwota kapitału kredytu - 782 224,91 zł, odsetki umowne do dnia rozwiązania umowy -10 724,44 zł, opłaty naliczone zgodnie z regulaminem - 515,85 zł, 19 352,03 zł - odsetki umowne po dniu rozwiązania umowy, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 812 817,23 zł od dnia 19.01.2016 r. do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że jest następcą prawnym pierwotnego wierzyciela (...) SA S.A Odział w Polsce. Dalej wskazał na zawarcie z pozwaną umowy kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego, zmienionej aneksem, której integralną częścią był Regulamin kredytowania.

Wobec niewywiązywania się przez pozwaną z umowy, powód wysłał na jej adres wypowiedzenie umowy kredytu datowane na dzień 10.08.2015 r. z zachowaniem 31 – dniowego okresu wypowiedzenia, które zostało zwrócone z adnotacją „ nie podjęto w terminie „. Wobec skutecznego wypowiedzenia i upływu terminu całe roszczenie stało się wymagalne.

Wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne. Roszczenie w zakresie odsetek z tytułu opóźnienia naliczanych od dnia następnego po wystawieniu wyciągu z ksiąg (...) znajduje oparcie w art. 481 § 1 i § 2 zd. 1 kc oraz art. 482 § kc w zw. z art. 482 § 1 kc.

Na wypadek uznania braku skuteczności wypowiedzenia umowy, powód podniósł, iż wypowiedzenie takie stanowi wniesienie pozwu i wniósł o zasądzenie odsetek od daty pozwu.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie uwzględnił powództwo wydając nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

We wniesionym sprzeciwie pozwana zaskarżyła nakaz w całości i wniosła o oddalenie powództwa.

Pozwana zarzuciła nieważność umowy , sprzeczne z prawem ustalanie kursów wg uznania (...) i ich tabeli kursów, sprzeczne z prawem obciążanie kosztem opłaty za ubezpieczenie kredytu zabezpieczającego interes (...).

Na wypadek nieuwzględnienia powyższego wniosła o obniżenie wysokości zobowiązań objętych pozwem mając na uwadze dopuszczalne postanowienia przepisów prawa, w tym nadzwyczajną zmianę stosunków /art. 357 ¹ kc/ ewentualnie art. 358 ¹ § 3 kc.

W uzasadnieniu wskazała, że wzięła kredyt po kursie dwukrotnie niższym niż obecnie, pomimo spłat wysokość kredytu nadal była bardzo duża. Z uwagi na trudną sytuację materialną nie jest w stanie go spłacić.

W piśmie procesowym z dnia 10.03.2017 r. powód podtrzymał stanowisko w sprawie. Zakwestionował zarzut nieważności umowy jako gołosłowny, nadto wskazał że pozwana podpisując umowę zapoznała się z nią i zaakceptowała jej warunki. Zakwestionował też zarzut błędnego wyliczenia kwoty zobowiązania, podnosząc, iż skoro rósł kurs franka, zmieniała się kwota zobowiązania, którego to ryzyka walutowego pozwana była świadoma. Kurs walut zależy od wielu zmiennych, także powód nie mógł go przewidzieć w dacie umowy. Odnośnie sposobu ustalania kursu, podniósł że zasady te wskazane są w umowie i regulaminie. Rata kursu jest obliczana wg kursu z daty zapadalności. Odnośnie kosztów ubezpieczenia, to zabezpieczało ono interesy obu stron.

Odnośnie zarzutu opartego na klauzuli rebus sic stantibus, to przesłanką zastosowania art. 357 ¹ kc jest strata rażąca i nieprzewidywalna, tymczasem nawet gwałtowne zmiany kursów nie są nieprzewidywalne i są stałym elementem rynku walutowego. Odnośnie przepisu art. 358 ¹ § 3 kc pozwany zaprzeczył aby zmiana kursy była równoznaczna ze zmianą siły nabywczej pieniądza.

Na rozprawie w dniu 5.04.2017 r. strony podtrzymały stanowiska w sprawie.

Pozwana zarzuciła nadto nieskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu, z uwagi na niewykazanie umocowania osoby składającej oświadczenie o wypowiedzeniu. Pozwana zakwestionowała skuteczność wypowiedzenia poprzez wniesienie pozwu, wobec braku odpowiedniego umocowania pełnomocnika powoda. Pozwana zakwestionowała wykazanie roszczenia wobec niedołączenia tabeli opłat i prowizji oraz walor prawdziwości dowodu z wyciągu z ksiąg bankowych , który jest dokumentem prywatnym. Pozwana wniosła o stwierdzenie nieważności umowy w zakresie zasad indeksacji walutowej. Wniosła o zobowiązanie powoda do zlecenia informacji co do wysokości środków udzielonych pozwanej, zakresu spłat z podziałem na należności główną, odsetkową i pozostałe koszty oraz podtrzymała wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia jaki był stan spłaty kredytu gdyby kredyt został udzielony w walucie polskiej w przeciętnie obowiązującym oprocentowaniu rynkowym, bez indeksacji do franka szwajcarskiego, a także różnicy pomiędzy spłatami kredytu wyliczonymi według kursu zastosowanego przez powoda a spłatami wyliczonymi wg średniego kursu NBP w perspektywie całego okresu kredytowania i ustalenia jaka część byłaby spłacana w takim wariancie i jaka pozostałaby do spłaty aktualnie.

W piśmie procesowym z daty 10.04.2017 r. pozwana podtrzymała stanowisko w sprawie. Podniosła niewykazanie skutecznego zawarcia umowy kredytowej, z uwagi na niewykazanie umocowania osób ją podpisujących do reprezentacji (...).

Niewykazanie roszczenia co do wysokości, kwestionując dowód z wyciągu z ksiąg i rachunków bankowych. Nieważność umowy z uwagi na zastosowanie klauzuli waloryzacyjnej kursem waluty obcej, czego efektem jest uznanie, iż kredyt ten był złotówkowym ale niewaloryzowanym przez franka szwajcarskiego.

Pełnomocnik pozwanej wskazał, iż z uwagi na leczenie pozwana nie jest w stanie stawić się przed sądem.

Pozwana podniosła, iż bezskutecznie zwracała się do (...) o zgodę na sprzedaż nieruchomości, będącej zabezpieczeniem kredytu.

W piśmie procesowym z daty 24.04.2017 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i wdał się w polemikę odnośnie umocowania pracowników banku dopisania umowy jako zarzutu bezzasadnego jako że umocowanie to nie było wcześniej kwestionowane, umowa kredytu była wykonywana, powołał także art. 97 kc. Dalej wdał się w polemikę ze stanowiskiem odnośnie uprawnienia pełnomocnika procesowego do wypowiedzenia umowy kredytowej poprzez wniesienie pozwu. Powód przytoczył także argumentację na okoliczność wykazania roszczenia i znaczenia jako dowodu i jego istoty przedłożonego wraz z pozwem wyciągu z ksiąg banku, jak też podnosząc argumenty na okoliczność prawdziwości tego dowodu.

Powód zakwestionował zarzut nieważności z uwagi na indeksację kredytu kursem waluty obcej, na co pozwana się zgodziła, przez szereg lat spłacała kredyt nie zgłaszając sprzeciwu, nie wnosząc o jego przewalutowanie.

Na rozprawie w dniu 5.07.2017 r. strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana A. B. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą P.U.H. (...) A. B. zawarła w dniu 29.09.2008 r. z (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce , które następcą prawnym ostatecznie został powód w niniejszej sprawie (...) Bank (...) S.A., umowę Kredytu Rozwojowego indeksowanego kursem franka szwajcarskiego nr BL (...) z dnia 29/09/2008. Umowa została zmieniona aneksem nr (...) z dnia 25.09.2009 r. Częścią umowy jest regulamin kredytowania przedsiębiorców.

Bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 550 000 zł indeksowanej do waluty obcej franka szwajcarskiego. Saldo w walucie obcej miało zostać obliczone na podstawie kursu waluty obcej obowiązującej w dacie uruchomienia kredytu lub uruchomienia poszczególnych transz w razie kredytu w transzach. Informacja o kwocie w walucie obcej miała zostać przesłana pozwanej wraz z harmonogramem spłat w terminie14 dni od daty uruchomienia kredytu.

Pozwana wyraziła zgodę aby przy pobraniu środków pieniężnych z jej rachunku bankowego Bank stosował kursy zgodnie z obowiązującą w Banku (...) w dniu pobrania środków pieniężnych z rachunku bankowego.

Pozwana potwierdziła otrzymanie Tabeli opłat i prowizji.

Pozwana początkowo dokonywała wpłat na poczet kredytu, następnie zaniechała spłaty. Pozwana podjęła próbę negocjacjami i wystąpiła do powoda o zgodę na sprzedaż nieruchomości zabezpieczającej kredyt poprzez ustanowienie na niej hipoteki.

Pismem datowanym na 10.08.2015 r. powód (...) Bank (...) S.A. przesłanym na adres działalności gospodarczej pozwanej wypowiedział w/w umowę kredytu z zachowaniem 31 dniowego okresu wypowiedzenia wskazując na niedotrzymanie warunków udzielenia umowy. Przesyłka powróciła z adnotacją adresat nieobecny nie podjęto w terminie. Wypowiedzenie podpisała w imieniu powoda D. L..

Powód w dniu 18.01.2016 r. w oparciu o art. 98 § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Prawo bankowe sporządził wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) wskazujący wysokość zobowiązań pozwanej na kwotę 812 817,23 zł , na którą składają się:

- 782 224,91 zł z tytułu kapitału kredytu,

- 10 724,44 zł. z tytułu odsetek umownych , naliczonych zgodnie z Regulaminem od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia 30.09.2008 r. do dnia rozwiązania umowy, tj. od dnia 24.09.2015 r.

- 515,85 zł. z tytułu opłat , naliczonych zgodnie z Regulaminem oraz (...) Bank (...) S.A.

- 19 352,03 zł. z tytułu odsetek ustawowych naliczanych od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia następnego po dniu rozwiązania umowy t.j. od dnia 25.09.2015 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku.

Wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne.

dowody: aneks nr (...) k. 18,19, regulamin kredytowania przedsiębiorców k. 16,17, k. 20-24, odpis pełny (...) S.A. k. 27, odpis wyciągu (...) z 29.08.2011 r. k.25 oświadczenie o wstąpieniu w prawa k. 26, postanowienie SR (...). 25, wydruk z CEIDG pozwanej k. 28, k. KRS powoda 29-35, wypowiedzenie umowy k.9 , potwierdzenie odbioru k. 10-11, wydruk z CEIDG pozwanej k. 28, pismo pozwanej k. 120 -122, wezwanie k 13,

Sąd ustalając powyższy stan faktyczny oparł się na dowodach z powołanych powyżej dokumentów, przy czym miał na uwadze, iż sam fakt sporządzenia wyciągu z ksiąg bankowych oraz jego treść wskazującą na roszczenie dochodzone w sprawie nie były w sprawie kwestionowane.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód domaga się zapłaty należności wynikających z umowy kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego.

Niezasadnym był najdalej idący zarzut pozwanej, kwestionującej w ogóle skuteczne zawarcie spornej umowy kredytowej z uwagi na brak umocowania osób ją podpisujących do działania w imieniu (...). Pozwana nie kwestionowała powyższego tak w dacie zawarcia umowy jak i na etapie jej wykonania. Środki przewidziane umową kredytową zostały uruchomione i udostępnione pozwanej. Pozwana rozpoczęła spłatę kredytu. Innymi słowy umowa była wykonywana przez obie jej strony. Przyjmując nawet daleko idące założenie braku umocowania , to należy mieć na uwadze art. 103 kc zgodnie z którym w razie braku umocowania ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. W przedmiotowej sprawie zaś bez wątpienia bank potwierdził jej zawarcie , skoro przystąpił do jej wykonania.

Niezasadnym był także kolejny daleko idący zarzut, a to nieważności całej umowy, czy też samej klauzuli przewidującej indeksację kursem franka szwajcarskiego.

Stosownie do art. 58 § 1 kc czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Sąd miał na uwadze, że przepisy przewidujące bezwzględną nieważność czynności nie stanowią, że jest ona uwzględniana na zarzut. Jednak stanowisko pozwanej , reprezentowanej przez fachowego pełnomocnika niepoparte dalszą argumentacją, nie dawało Sądowi podstawy do uznania umowy kredytowej za nieważną. Niejasnym było nawet, czy nieważność tę wywodzi ze sprzeczności z przepisem ustawy , jeśli tak to jakim czy może z naruszenia zasad współżycia społecznego. Umowę kredytu bankowego regulują przepisy ustawy Prawo Bankowe, w tym art. 69 tej ustawy, zgodnie z którym w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu./ust. 1/ Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy (ust. 2)

Zawarta przez strony umowa spełniała wymogi essentialia negoti umowy kredytowej. Istotą kredytu indeksowanego jest to, iż strony umawiały się, że kwota kapitału kredytu wyrażona początkowo w walucie polskiej zostanie – w drodze indeksacji - przeliczona na walutę obcą , następnie tak ustalona kwota zostanie oprocentowana na warunkach wskazanych w umowie. Wysokość zobowiązania w walucie polskiej była jasno określona w umowie kredytowej. W umowie wskazano także zasady ustalania salda kredytu w walucie obcej, do której spłaty ostatecznie zobowiązana zgodnie z umową miała być pozwana. Pozwana podniosła, że ostatecznie była zobowiązana do spłaty kredytu po kursie dwukrotnie wyższym niż z daty umowy. Należy mieć jednak na uwadze, to że sama wysokość zobowiązania we frankach nie uległa zmianie, pozwana nie podniosła takiego zarzutu. Zwiększenie obciążenia było wynikiem późniejszego wzrostu kursu franka szwajcarskiego, co w efekcie skutkowało tym, że pozyskanie przez kredytobiorcę franków koniecznych do spłacenia kredytu wymagało wyłożenia wyższej kwoty w złotych polskich. Powyższe nie oznacza jednak, że jej zadłużenie wobec banku wzrosło, a wysokość zobowiązania nie była ściśle określona. Przeciwnie, dług kredytobiorcy wyrażony w walucie obcej nadal wynosił tyle samo. Sama pozwana podnosiła zarzut dotyczący wzrostu kursu franka, a nie zwiększenia się jej zadłużenia w tej walucie. Należy też zwrócić uwagę, iż na mocy przepisu art. 1 pkt 1 lit a) ustawy z 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 roku Nr 165, poz. 984), zmieniony został przepis art. 69 ust. 2 Prawa bankowego zawierający elementy, które powinna określać umowa kredytowa . Dodano mianowicie pkt 4a) wskazujący, że w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, umowa kredytu szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. Ponadto to przepisy przejściowe tej ustawy odwoływały się do umów kredytowych indeksowanych do waluty obcej zawartych przed datą wejścia zmiany w życie. Powyższe przemawia za tym, że możliwość indeksowania kredytu do waluty obcej, była co do zasady dopuszczalna na gruncie przepisów dotychczasowych. Wskazanie ich następnie w katalogu ustawowym skutkuje uznaniem postanowień określających indeksację kredytu walutą obcą za standardowe. Pozwana nie wskazała przy tym na konkretne jej zdaniem nieprawidłowości, ewentualnie które skutkować mogłyby nieważnością czy to całej umowy czy samej klauzuli, która co do zasady była dopuszczalna.

Rozważając ewentualną nieważność w świetle art. 58 § 2 kc należy przypomnieć, że pojęcie zasad współżycia społecznego jest niedookreślone, zaś jego interpretacja pozostawiona ocenie sądu. Odwołują się do pojęcia elementarnej sprawiedliwości na gruncie konkretnej sprawy i okoliczności, jako swego rodzaju „zawór bezpieczeństwa” pozwalający uchylić skutki formalnie zgodnej z prawem czynności, gdy jej wykonanie byłoby niemoralne bądź nieuczciwe. Sprzeczność czynności prawnej z zasadami współżycia społecznego może przy tym wynikać zarówno z jej skutku (będącego pochodną jej treści) jak i z okoliczności jej zawarcia / SO w Warszawie wyrok z dnia 18.04.2016 r. III CZP 275/15 /.

Pozwana nie przytoczyła argumentów uzasadniających przyjęcie naruszenia zasad współżycia społecznego skutkującego nieważnością. Samo zaś zawarcie umowy kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego nie może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Kurs franka jest wynikiem reguł rynku, na jego wysokość nie ma wpływu żadna ze stron umowy. Pozwana była przedsiębiorcą, co także nie jest bez znaczenia dla oceny podejmowanych przez nią czynności, wobec których należy zastosować zaostrzoną ocenę. Pozwana w szczególności nie podniosła i nie wykazała, aby przy zawieraniu umowy nie zostało jej wyjaśnione istota kredytu walutowego, ani też ryzyka związanego ze zmianą kursu waluty. Pozwana dwukrotnie była wzywana na rozprawę celem przeprowadzenia zawnioskowanego przez nią dowodu z przesłuchana stron, dwukrotnie nie stawiła się, nie przedstawiając zaświadczenia lekarza sądowego o którym mowa w art. 214 ¹ § 1 kpc. Powyższe uniemożliwiło przeprowadzenie tego dowodu, czemu Sąd nadał znaczenie w myśl art. 233 § 2 kpc. W ocenie Sądu pomimo istoty dowodu z przesłuchania stron jako co do zasady pomocniczego /art. 299 kpc/, w niniejszej sprawie dowód ten miał istotny charakter. Wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa pozwanej, która tym samym uniemożliwiła przesłuchanie, zupełnie nieznane są okoliczności zawarcia spornej umowy kredytowej. Pozwana nie wykazała też przykładowo, aby była zapewniana, że kurs nie przekroczy danego pułapu, czy też bank w dacie zawarcia umowy przewidywał wzrost kursu, co zataił wobec pozwanej i tym kierował się udzielając kredytu. Pozwana nie wykazała, że umowa kredytu naruszała w jakikolwiek sposób zasadę lojalności i słuszności kontraktowej, zasadę uczciwego obrotu czy też zasadę braku rażącej dysproporcji stron.

Sąd oddalił na podstawie art. 227 kpc jako dotyczący kwestii nie mającej znaczenia w sprawie dowód z opinii biegłego sądowego zawnioskowany na okoliczność wysokości kredytu potencjalnie udzielonego w złotych polskich przy przyjęciu przeciętnie obowiązującego oprocentowania i braku indeksacji. Sąd miał na uwadze, iż dowód taki był zbędny z tego względu, iż pozwana świadomie wybrała kredyt indeksowany do waluty obcej , a w sprawie brak było podstaw do stwierdzenia nieważności klauzuli indeksacyjnej. Tym samym ewentualne rozważania co do różnicy w kosztach obsługi obu wersji produktu były zbędne dla rozstrzygnięcia.

Nie znajduje żadnego uzasadnienia kolejny argument pozwanej, iż wobec nieważności klauzuli indeksacyjnej /nawet przy założeniu że byłaby nieważna, a co w sprawie nie miało miejsca/, iż kredyt nadal był złotówkowy ale bez indeksacji walutowej. W ocenie Sądu sytuacja w której kredyt udzielony w złotych byłby oprocentowany tak jak kredyt walutowy, byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego , w szczególności wobec kredytobiorców, którzy zawarli umowę zwykłego (nieindeksowanego) kredytu i w związku z tym ponosili znacznie wyższe koszty kredytu.

Niezasadnym jako gołosłownym był zarzut sprzeczności z prawem ustalania kursów według uznania banku i ich tabeli kursów. Sąd miał przy tym na uwadze, że orzecznictwie reprezentowane jest stanowisko, kwestionujące prawidłowość zawarcia w umowie kredytowej postanowienia o przeliczaniu salda zadłużenia i wpłat według tabeli kursowej banku, co skutkowało uznaniem zapisu tego typu za niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 ¹ kc. Przepis ten jednak reguluje zagadnienie niedozwolonych postanowień umownych zawartych w umowach z udziałem konsumentów. Pozwana zawarła sporną umowę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, oświadczając w umowie, iż zgadza się na powyższe ustalanie kursu, tj. wg tabeli (...). W stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami nie obowiązuje domniemanie, że klauzula ta nie była indywidualnie negocjowana. Pozwana uniemożliwiła przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron co do okoliczności zawarcia umowy. Pozwana nie poparła też tego zarzutu argumentacją ukierunkowującą tezę o sprzeczności powyższego postanowienia z przepisem ustawy czy zasadami współżycia społecznego.

Zawnioskowała o dowód z opinii biegłego sądowego na okoliczność kosztów kredytu w razie stosowania nie tabel kursów banku, ale średniego kursu NBP, który Sąd oddalił na podstawie art. 227 kpc. Dowód ten był w sprawie zbędnym wobec kwestii zasadniczej, a to braku argumentacji na poparcie tezy o sprzeczności w realiach niniejszej sprawy z prawem postanowienia umownego dotyczącego stosowania tabeli kursów banku. Zasadności celowość tego dowodu możnaby dopiero rozważać w razie zgłoszenia go na poparcie prawidłowo postawionego zarzutu i powołanych w uzasadnieniu argumentów i faktów, których pozwana nie przytoczyła.

Niezasadnym był zarzut wywodzony z art. 357 ¹ kc. Zasadą jest reguła nakazująca dłużnikowi i wierzycielowi wykonanie zobowiązania w sposób zgodny z jego treścią oraz odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego i istniejącym zwyczajom /art. 354 kc/. Przepis natomiast art. 357 ¹ kc umożliwia dostosowanie istniejącego pomiędzy stronami stosunku prawnego do takich zmian jakie zaszły po nawiązaniu zobowiązania, a przed jego wykonaniem. Przesłankami zastosowania art. 357 ¹ kc, które należy wykładać ścisłe są: 1) nadzwyczajna zmiana stosunków; 2) nadmierna trudność w spełnieniu świadczenia lub groźba rażącej straty dla jednej ze stron; 3) związek przyczynowy pomiędzy zmianą stosunków a utrudnieniami w wykonaniu zobowiązania czy groźbą straty; 4) nieprzewidzenie przez strony przy zawieraniu umowy wpływu zmiany stosunków na wykonanie zobowiązania.

Zmiana musi być nadzwyczajna. Tymczasem mając na uwadze realia dotyczące tego typu umów , kredytobiorcy zawierając umowę kredytu indeksowanego walutą obcą świadomie godzili się na ryzyko kursowe z nimi związane ze względu na „opłacalność” takich kredytów. Pozwana swoją zgodę na ryzyko kursowe wycofała, gdy ryzyko i zakładana z góry zmiana stosunków okazało się większa od spodziewanej, nie wykazując przy tym cechy nadzwyczajności tej zmiany. Sąd miał na uwadze, że dopuszcza się stosowanie powołanego przepisu w razie nadzwyczajnej szczególnie głębokiej zmiany sytuacji gospodarczej, typu załamanie gospodarcze objawiającego się np. hiperinflacją, bardzo dużym bezrobociem, masowymi upadłościami itp. Nawet dopuszczając potencjalną możliwość uznania, iż zmiana kursu waluty może zostać uznana za zdarzenie o którym mowa w art. 357 ¹ kc, to w sprawie brak kwestii podstawowej. Mianowicie pozwana nawet nie przybliżyła zmian kursów waluty począwszy od daty uruchomienia kredytu. Nie przytoczyła żadnych argumentów przemawiających za uznaniem, iż zmianie uległa sytuacja gospodarcza nosząca cechy wymienione jak wyżej. Tym samym zupełnie niemożliwym są w ogóle ustalenia i rozważania, co do tego w jakich konkretnie okolicznościach i jakiej konkretnie wysokości i w jakich okolicznościach kurs waluty obcej mógłby już ewentualnie zostać uznany za zmianę warunkującą zastosowanie powołanego przepisu.

Ponadto, co do zasady zmiana ta powinna nastąpić przed terminem wymagalności roszczenia – na zmianę stosunków zaistniałą po terminie wymagalności wierzytelności nie może powołać się strona będąca w zwłoce. Tymczasem wypowiedzenie umowy z sierpnia 2015 r. postawiło całą należność w stan wymagalności. Wobec braku jakichkolwiek danych nie można ustalić, czy taki nadzwyczajny wzrost kursu waluty, noszący cechy niezwykłego, niespotykanego, niezmiernie rzadkiego, wykraczającego poza zwykłe ryzyko gospodarcze i tym samym pozwalające już go uznać nie za zwykłe ryzyko kursowe, ale za nadzwyczajną zmianę stosunków, miałby miejsce przed czy już po wypowiedzeniu umowy z uwagi na niedotrzymanie jej warunków przez pozwaną.

Niezasadnym był zarzut nieskuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej z uwagi na niewykazanie umocowania osoby podpisanej na wypowiedzeniu w mieniu banku. Zakładając nawet daleko idącą tezę o braku umocowania, to pozwana na etapie przedsądowym jak i w sprzeciwie tego nie kwestionowała. Skoro zatem obecnie podnosi, że osoba ta działała bez umocowania, brak danych, aby miała powziąć o tym informację dopiero na obecnym etapie postępowania, to brak jej sprzeciwu należało uznać za zgodę do działania bez tego umocowania. Stosowanie zaś do art. 104 kc w razie zgody na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania, co umożliwia w razie potwierdzenia tej czynności przez mocodawcę za uznanie jej za ważną, a co miało miejsce w przedmiotowej sprawie zważywszy na wniesienie pozwu z powołaniem się na rzeczone oświadczenie. Oświadczenie to, mające charakter czynności prawo-kształtującej zostało nadane na adres prowadzonej przez pozwaną działalności gospodarczej, powróciło do banku z adnotacją nie podjęto w terminie. Stosownie do art. 61 § 1 kc oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Przy czym oświadczenie uważane jest za złożone, nawet jeśli adresat faktycznie nie zapoznał się z jego treścią, ale miał taką możliwość. Możliwości skutecznego dokonania tego obejmują wiele sytuacji dotyczących osobistego doręczenia, pozostawienia przesyłki w miejscu pracy, czy przesłania za pośrednictwem poczty. Uzyskanie dowodu podjęcia starań o doręczenie powinno być połączone z wykazaniem, że umożliwiało ono adresatowi dotarcie do treści przesyłki, jest zatem kwestią ustaleń faktycznych. Przyjmowane jest w doktrynie i orzecznictwie, że realna możliwość zapoznania się adresata oświadczenia woli z jego treścią zachodzi również wówczas, gdy z własnej woli nie podejmuje on przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie. /wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 maja 2015 r. I CSK 547/14/. Dopuszczona została możliwość zastosowania do składania i przyjmowania oświadczeń woli w sferze prawa materialnego tzw. doręczeń zastępczych, w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego (por. wyroki Sądu najwyższego z dnia 17 czerwca 2009 r., IV CSK 53/09 i z dnia 18 kwietnia 2011 r., V CSK 215/11, niepublikowane). Ustawodawca przyjął kwalifikowaną teorię doręczenia, odnoszącą się do konieczności ustalenia możliwości zapoznania się adresata z oświadczeniem w zwykłym toku rzeczy. Oznacza to, że jeśli nadawca oświadczenia doręcza pismo w miejsce, które stanowi miejsce zamieszkania odbiorcy albo miejsce jego stałej aktywności, za decydujący dla uznania go za doręczone uważana jest chwila dostarczenia pisma w to miejsce. Domniemywa się skuteczność doręczenia.

W przedmiotowej sprawie adresat miał faktyczną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia. Adres na który je wysłano jest tożsamy z tym ujawnionym w rejestrze przedsiębiorców. Pozwana nie podnosiła żadnych argumentów wskazujących na niemożność odebrania przesyłki, typu długa nieobecność, choroba. Zresztą należy mieć na uwadze, iż pozwana będąc przedsiębiorcą winna zapewnić w miejscu prowadzonej działalności gospodarczej możliwość w normalnym toku czynności odbioru poczty nie tylko osobiście, ale nawet wobec braku takiej możliwości przez upoważnione do tego osoby.

Niezasadnym był także zarzut kwestionujący roszczenie co do wysokości. Rozkład ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) oraz relewantny art. 232 k.p.c. nie może być rozumiany w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. Na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa . Pozwana zobowiązana do przedłożenia zestawienia wpłat ograniczyła się do przedłożenia dowodów wpłat w walucie polskiej czy to za pośrednictwem rachunku bankowego, czy gotówkowych. Pozwana niewątpliwie spłaciła część kredytu, kwestia ta nie była w ogóle sporna w sprawie. Powyższe dowody nadal nie wykazywały jednak w jakiej wysokości uległo ostatecznie umorzeniu zobowiązanie kredytowe, czy w wyższej niż wskazywał na to powód. Pozwana nie wykazała o ile jej zdaniem kwoty były zawyżone przez bank, który dokonał wyliczeń w oparciu o tabele opłat i prowizji , które były dostępne dla pozwanej w dacie zawarcia umowy jak też są dostępne na stronie internetowej oraz treść ksiąg bankowych, w których księgowane są wpłaty kontrahentów.

Pozwana nie uzasadniła bliżej zarzutu , którym kwestionowała ponoszenie bliżej niesprecyzowanego ubezpieczenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości orzekając na podstawie art. 69 ustawy Prawo Bankowe w jak w pkt I wyroku w przedmiocie odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia orzekając na podstawie art. 481 kc i art. 482 kc.

W przedmiocie kosztów procesu na które po stronie powoda złożyła się opłata od pozwu w wysokości 1000 zł. oraz wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej Sąd orzekł jak w pkt II wyroku na podstawie art. 98 kpc statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania.

W przedmiocie brakującej opłaty od pozwu która wynosiła 1000 zł., wniesiona została w wysokości 250 zł. Sąd orzekł na podstawie art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w brzmieniu obowiązującym w dacie pozwu oraz art. 130 ³ § 2 kpc.