Sygn. akt II Cz 469/17
K., dnia 18 września 2017 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Jacek Chmura
Sędziowie: SSO Wojciech Vogt
SSO Barbara Mokras – spr.
po rozpoznaniu w dniu 18 września 2017 r. w Kaliszu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku M. R. (1)
przy udziale M. R. (2)
o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z członkiem rodziny dotkniętym przemocą (art. 11 a ustawy z dnia 29.07.2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)
w przedmiocie zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu
z dnia 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt I Ns 146/17
p o s t a n a w i a :
1. uchylić zaskarżone postanowienie;
2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi I instancji w orzeczeniu kończącym sprawę.
SSO Barbara Mokras SSO Jacek Chmura SSO Wojciech Vogt
Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy
w K. umorzył postępowanie w sprawie z wniosku M. R. (1) o zobowiązanie M. R. (2) do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z wnioskodawczynią (pkt 1) oraz nie obciążył zainteresowanych nieuiszczonymi kosztami postępowania (pkt 2).
W uzasadnieniu podniesiono, że wnioskodawczyni cofnęła na rozprawie wniosek,
a uczestnik postępowania wyraził na to zgodę, przy czym postępowanie w przedmiotowej sprawie nie należy do postępowań wszczynanych z urzędu, co implikuje umorzenie postępowania na podstawie przepisu art. 512 § 1 k.p.c. i art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Na powyższe orzeczenie wnioskodawczyni wniosła zażalenie, zaskarżając postanowienie w całości.
W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że w chwili składania oświadczenia o cofnięciu wniosku w przedmiotowej sprawie pozostawała w błędzie co do wiarygodności złożonej przez M. R. (2) obietnicy należytego zachowania wobec swojej osoby, albowiem po wydaniu zaskarżonego postanowienia postępowanie M. R. (2), stanowiące faktyczną podstawę złożenia w niniejszej sprawie wniosku, nie uległo przyrzeczonej poprawie.
Mając na uwadze powyższe, skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nadanie sprawie dalszego biegu, jak również o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
W judykaturze oraz w piśmiennictwie prawniczym przyjęto, że ustawodawca, dając stronom możność decydowania o wszczęciu i przebiegu postępowania przez podejmowanie czynności procesowych, pozostawia im jednocześnie prawo do ich odwoływania (cofania); mogą to czynić tak długo, dopóki nie osiągną skutku w postaci prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. Oznacza to, ze przed uprawomocnieniem się orzeczenia o umorzeniu postępowania (
art. 355 § 1 k.p.c.) strona może zmienić decyzję o wycofaniu się
z postępowania w zażaleniu na to postanowienie. Dyspozycyjną czynność procesową - nie wyłączając cofnięcia pozwu czy wniosku - może strona odwołać jedynie z przyczyn uznanych przez sąd za uzasadnienie. Do takich przyczyn należą tak wady oświadczenia woli,
jak i okoliczności powstałe następczo, umożliwiające cofnięcie czynności dokonanych pod każdym względem prawidłowo. Uchylenie się od skutków oświadczenia procesowego (czynności procesowej jako
sui generis czynności prawnej) złożonego pod wpływem błędu jest możliwe, jeśli to oświadczenie grozi materialnym prawom strony. Odwołanie oświadczenia procesowego złożonego z przyczyny powodującej jego wadliwość, takiej jak błąd, polega na uchyleniu się od jego skutków prawnych z powołaniem się na błąd istotny. Konieczne jest zatem wykazanie uzasadnionej przyczyny wadliwości złożonego oświadczenia. Przyczyna ta oceniana jest przez sąd rozpoznający zażalenie z punktu widzenia możliwości złożenia oświadczenia procesowego przy bezbłędnej i rozsądnej ocenie sytuacji (
art. 84 § 2 k.c.). Na tej podstawie sąd władny jest rozstrzygnąć, ważąc argumenty przemawiające za tym, czy istnieją dostateczne przyczyny do skutecznego uchylenia się od skutków złożonego oświadczenia woli (por. m.in. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30 września 1960 r., 3 CR 1380/60, OSPiKA 1961, nr 11, poz. 314 z apr. gl. W. Siedleckiego; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27.02.1983 r., II Cz 11/85, Legalis nr 23591; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05.05.2000 r., II IKN 180/00, Legalis nr 348526; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24.02.2016 r., I CSK 81/15, Legalis nr 1461049).
Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że gdyby wnioskodawczyni nie złożyła oświadczenia o cofnięciu wniosku pod wpływem błędnego zapewnienia M. R. (2), że jego zachowanie wobec jej osoby ulegnie poprawie, wnioskodawczyni nie złożyłaby oświadczenia o cofnięciu wniosku wszczynającego niniejszą sprawę.
Dlatego, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. , orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.
SSO Barbara Mokras SSOJacek Chmura SSO Wojciech Vogt