Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział V Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Znak

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 roku w Częstochowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w C.

przeciwko M. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego M. M.

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 13 października 2016 roku

sygn. akt VIII GC 1291/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego M. M. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za II instancję.

Sygn. akt V Ga 94/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 października 2016 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie w sprawie VIII GC 1291/15 zasadził od M. M. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. kwotę 1.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami w sposób szczegółowo określony w wyroku oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy wskazał, że w dniu 1 lipca 2011 roku M. i L. M., jako właściciele budynku przy al. Jana Pawła II 56/58, zawarli z A. P., (...).(...) (...), (najemcą) umowę najmu lokalu użytkowego o powierzchni 76 m ^{( 2)}, położonego we C. przy (...). Umowa została zawarta na czas nieoznaczony, z możliwością jej rozwiązania z miesięcznym okresem wypowiedzenia. Strony ustaliły miesięczny czynsz najmu na kwotę 1 500 złotych plus podatek VAT, płatny z góry do rąk wynajmujących do dnia 10 każdego miesiąca. W § 6 umowy zastrzeżono, że najemca uiści bezprocentową kaucję gwarancyjną w wysokości jednomiesięczne czynszu celem zabezpieczenia szkód spowodowanych najmem. Wynajmujący mieli dokonać rozliczenia kaucji gwarancyjnej w terminie 2 tygodni od daty rozwiązania umowy. W dniu 1 sierpnia 2014 roku strony umowy zawarły aneks na mocy którego najemczyni była uprawniona do montażu oświetlenia. W dniu podpisania umowy najemczyni wpłaciła wynajmującym kaucję w wysokości jednomiesięcznego czynszu 1 500 złotych. Po objęciu lokalu cedentka dokonała w nim remontu polegającego na malowaniu ścian, doprowadzenia wody do kabiny prysznicowej oraz czyszczeniu wykładziny. Po remoncie cedentka prowadziła w lokalu działalność kosmetyczną. W piśmie z dnia 2 czerwca 2014 roku najemczyni wypowiedziała wynajmującym umowę najmu ze skutkiem na dzień 31 lipca 2014 roku. Lokal najemczyni opuściła w dniu 5 sierpnia 2014 roku. Pismem z dnia 1 października 2014 roku najemczyni zwróciła się do pozwanego o zwrot kaucji mieszkaniowej. Pozwany odmówił zwrotu kaucji, powołując się na stan lokalu. W dniu 2 marca 2015 roku A. P. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności, na mocy której przeniosła na powoda wierzytelności przysługujące jej z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej.

Przystępując do rozważań Sąd Rejonowy wskazał, że powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie. Strona powodowa domagała się zwrotu kaucji gwarancyjnej (po zakończeniu umowy najmu lokalu użytkowego) w wysokości 1 500 złotych.

Pozwany nie kwestionował, że taką kaucję otrzymał, podnosząc, że po zakończeniu obowiązywania umowy (i zwrocie przedmiotu najmu) jej nie zwrócił, ponieważ w jego ocenie najemczyni nie doprowadziła lokalu do stanu pierwotnego, a koszt robót naprawczych był adekwatny do wysokości kaucji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było przede wszystkim zawarcie przez strony umowy najmu lokalu użytkowego, uiszczenie przez najemczynię kaucji gwarancyjnej (w wysokości 1 500 złotych), zakończenie obowiązywania umowy wskutek wypowiedzenia umowy przez stronę powodową oraz zwrot pozwanemu przedmiotu najmu po rozwiązaniu umowy.

Istota niniejszego sporu sprowadzała się natomiast do tego, czy pozwany był zobowiązany do zwrotu stronie powodowej wpłaconej kaucji.

Nie ulegało przy tym wątpliwości, że w niniejszej sprawie co do zasady to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia. Skoro jednak pozwany przyznał właściwie wszystkie okoliczności faktyczne będące podstawą pozwu, a co za tym idzie potwierdził, że stronie powodowej przysługuje wierzytelność dochodzona pozwem, a zarzucił jedynie, że koszty doprowadzenia lokalu do stanu pierwotnego są adekwatne do wysokości wpłaconej kaucji, to w zakresie podniesionego zarzutu ciężar dowodu spoczywał na pozwanym.

Strony łączyła umowa najmu. Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. W niniejszej sprawie pozwany oddał cedentowi przedmiot najmu w postaci lokalu użytkowego, a cedent zobowiązana była uiszczać z tego tytułu oznaczony w umowie czynsz. Na zabezpieczenie należności przysługujących wynajmującym (pozwanym) strona powodowa wpłaciła kaucję gwarancyjną w wysokości 1 500 złotych celem zabezpieczenia szkód spowodowanych najmem.

W związku z rozwiązaniem umowy najmu (i zwrotem przedmiotu najmu) pozwany był zobowiązani do przekazania (zwrotu) nieoprocentowanej kaucji najemczyni.

Jak już wyżej wskazano pozwany zarzucił, że koszty doprowadzenia lokalu do stanu pierwotnego są adekwatne do wysokości wpłaconej kaucji. W ocenie Sądu zarzut powyższy był w istocie zarzutem zaistnienia po stronie pozwanego szkody polegającej na poniesieniu kosztów przywrócenia lokalu do stanu pierwotnego.

Podstawą skutecznego dochodzenia roszczenia odszkodowawczego jest wykazanie istnienia pomiędzy określonym zdarzeniem a szkodą normalnego związku przyczynowego (art. 361 § 1 k.c.).

Biorąc powyższe pod uwagę trzeba przede wszystkim podkreślić, że pozwany w żaden sposób nie wykazał, że zostały spełnione przesłanki ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej najemczyni.

Pozwany nie udowodnił więc, że w ich majątku powstała w ogóle jakaś szkoda, a więc że poniósł on jakiekolwiek koszty przywrócenia lokalu do stanu poprzedniego. Sąd nie dał wiary w tym zakresie zeznaniom świadka L. M. (k. 96) oraz zeznaniom pozwanego (k. 103-104). Zeznania te prezentują raczej stanowisko pozwanego w zakresie odmowy zwrotu kaucji. Brak jest natomiast jakichkolwiek dowodów dokumentujących koszty przywrócenia lokalu do stanu poprzedniego. Pozwany załączył co prawda faktury VAT (k. 21-22 i 58-59) jednakże nie wiadomo jaki związek mają owe faktury z przedmiotem sprawy także w odniesieniu do wysokości dochodzonej kwoty. Należy zatem uznać, ze pozwany nie próbował nawet udowodnić wysokości szkody, wskazując jedynie, że wynosiła ona około 1 500 złotych. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w takiej sytuacji pozwany powinien precyzyjnie wskazać, jakie ewentualne prace (i jakiej wartości) zostały wykonane, aby przywrócić lokal do stanu pierwotnego.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości na podstawie art. 659 § 1 k.c. w związku z art. 509 i następne k.c.

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mających wpływ na wynik sprawy , a to

- art. 131 § 1 k.p.c. poprzez nie doręczenie pozwanemu odpisu odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty ,

- art. 158 § 1 k.p.c. poprzez niezamieszczenie w protokołach rozpraw z dnia 10 maja 2016r. oraz z dnia 29 września 2016r.:

- wniosku dowodowego pozwanego o dopuszczenie dowodu ze zdjęć wykonanych przez pozwanego po odebraniu lokalu od powódki, a przedstawiających zniszczenia, których dokonała powódka oraz protokołu przyjęcia/ odbioru lokalu z dnia 1 lipca 2011r. potwierdzających dobry stan lokalu oraz jego wyposażenie;

- postanowień Sądu oddalających powyżej wskazane wnioski dowodowe pozwanego;

- art. 217 § 1 i § 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanego – o dopuszczenie dowodu ze zdjęć fotograficznych wykonanych przez powoda po odebraniu lokalu od powódki a przedstawiających zniszczenia, których dokonała powódka oraz protokołu przyjęcia/ odbioru lokalu z dnia 1 lipca 2011r. potwierdzających dobry stan lokalu oraz jego wyposażenie – jako wniosku spóźnionego;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jednostronne podejście do zgromadzonego materiału dowodowego i uznanie za wiarygodne wyłączenie dowodów pochodzących od strony powodowej;

- art. 266 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie co mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia;

- art. 304 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie;

2. błędną ocenę okoliczności faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez uznanie, że A. P. odświeżyła i wyremontowała lokal oraz, że lokal uległ polepszeniu w stosunku do stanu z chwili zawarcia ugody.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wraz z kosztami za I i II instancję ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie spawu do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu zaleceniem uzupełnienie postępowania dowodowego. uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, za obie instancje, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego od pozwanego na jej rzecz.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest zasadna i jako taka nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Nie ma podstaw do tego by zakwestionować przeprowadzoną przez Sąd I instancji ocenę dowodów, bowiem nie można zarzucić temu Sądowi tego, iż ocena ta jest dowolna i przekracza granicę swobodnej oceny dowodów.

Należało podkreślić, iż sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi wówczas, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy dowodami zgromadzonymi w sprawie a konkluzją, do jakiej doszedł sąd na podstawie materiału dowodowego i obejmuje także wszystkie wypadki wadliwości wynikające z naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., a więc także błędy popełnione przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 lipca 2008r., I ACa 432/08, LEX nr 499208).

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy starannie przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, zaś zarzuty apelującego mają jedynie charakter polemiczny w stosunku do ustaleń Sądu I instancji i stanowią kontynuację stanowiska pozwanego prezentowanego w trakcie postępowania przed Sądem I instancji.

Zgodnie z § 6 umowy najmu lokalu użytkowego strony postępowania ustaliły, że w dniu podpisania umowy najemca uiszcza bezprocentową kaucję gwarancyjną w wysokości jednomiesięcznego czynszu celem zabezpieczenia szkód spowodowanych najmem. Wynajmujący dokonują rozliczenia kaucji gwarancyjnej w terminie 2 tygodni od daty rozwiązania umowy. Umowa została wypowiedziana z jednomiesięcznym okresem wypowiedzenia w dniu 2 czerwca 2014r. Kaucja nie została rozliczona, pomimo wezwań powódki o jej rozliczenie.

Słusznie zatem wskazał Sąd Rejonowy, że w przypadku kiedy strona pozwana twierdziła, że zwrot kaucji się nie należy z uwagi na szkody spowodowane wynajmem winna te okoliczności, zgodnie z art. 6 k.c., odnośnie poniesienia szkody oraz jej wysokości uzasadnić.

Zgodnie z art. 503 § 1 k.p.c. pismo zawierające sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wskazał, iż kaucja została zatrzymana z uwagi na stan lokalu pozostawionego przez cedentkę. Do sprzeciwu zostały jedynie załączone dwie faktury, na łączną kwotę ok. 750 zł z września 2015r. Pozwany, pomimo, iż dysponował dokumentacją zdjęciową do sprzeciwu jej nie załączył. Nie został również podpisany protokół przejęcia lokalu przez wynajmującego gdzie wszystkie ewentualne usterki zostałyby stwierdzone przez obie strony postępowania. Nie ma również żadnej korespondencji kierowanej do cedentki o podpisanie protokołu zdawczego. Podkreślenia wymagało, że w stosunkach gospodarczych przy określaniu wzorca należytej staranności należy uwzględniać wyższe, surowsze wymagania, z uwagi na zawodowy charakter działalności dłużnika, prowadzonej w sposób ciągły, co do zasady oparty na szczególnych umiejętnościach, wiedzy i doświadczeniu. W odniesieniu do stosunków o charakterze zawodowym uzasadnia to wymaganie staranności dłużnika na poziomie wyższym od przeciętnego. Zatem pozwany, na skutek wypowiedzenia umowy najmu przez cedentkę powinien w celu zabezpieczenia własnych interesów wezwać cedentkę do podpisania protokołu przejęcia lokalu, nie wiedział bowiem w jakim stanie lokal pozostawi cedentka. Jeżeli cedentka takiego protokołu nie podpisała powinien on sam go sporządzić po oględzinach lokalu i stosowaną dokumentację załączyć lub powołać się na nią już w sprzeciwie albowiem na tym etapie wszystkie sporne okoliczności były już stronie pozwanej znane. Natomiast twierdzenia pozwanego odnośnie stanu lokalu i konieczności poniesienia kosztów o wartości przekraczającej wysokość kaucji gwarancyjnej w niniejszym postępowaniu nie zostały wykazane. Nie ma zatem podstaw do uznania ponoszonych przez pozwanego zarzutów dotyczących naruszenia art.131 § 1 k.p.c. oraz art. 158 § 1 k.p.c. Dowody te powinny być przedstawione przez pozwanego wraz ze sprzeciwem albowiem nie było przeszkód do ich przedstawienia na tym etapie postępowania Poza tym protokołów rozpraw nie wynika w żaden sposób, że takie wnioski dowodowe były zgłaszane, stąd nie może pozwany podnosić, że zostały one w sposób nieprawidłowy oddalone. Wobec tego pozwany nie przedstawił wiarygodnych dowodów na poparcie swojego stanowiska.

W świetle stanowiska Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 22 listopada 2001r., I PKN 660/00, które to Sąd Okręgowy w pełni podziela „ samo twierdzenie strony pozwanej nie jest dowodem, a twierdzenia dotyczące istotnej dla strony okoliczności powinny być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszające” ( vide: Wokanda 2002/7-8/44). Ponadto strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni. Innymi słowy, strona powinna w postępowaniu pierwszoinstancyjny wykazać się stosowną inicjatywą dowodową i staraniami o pozyskanie i przedstawienie istniejących dowodów, a jeżeli tego nie uczyniła, nie może na etapie postępowania odwoławczego domagać się dopuszczenia dowodów, jeśli należyte wykonanie przez nią obowiązków wynikających z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. pozwalało na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 lipca 2016 r., VI ACa 294/15, LEX nr 2137048.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i ją oddalił na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 2 pkt 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.