Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XXVII Ca 1862/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

SSO Małgorzata Szymkiewicz-Trelka

Sędziowie:

SO Agnieszka Fronczak (spr.)

SR del. Miłosz Konieczny

Protokolant:

sekr. sądowy Robert Rybiński

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W.

przeciwko (...) F. K. sp. j. w K.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

z dnia 25 czerwca 2015 roku, sygn. akt I C 3505/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od (...) F. K. sp. j. w K. na rzecz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSR del. Miłosz Konieczny SSO Małgorzata Szymkiewicz-Trelka SSO Agnieszka Fronczak

Sygn. akt XXVII Ca 1862/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 sierpnia 2014 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. wniosła przeciwko (...) F. K. sp. j. w K. o pobawienie wykonalności tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 30 października 2012 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I C 264/10 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 23 sierpnia 2013 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I ACa 126/13.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, ewentualnie o umorzenie postępowania i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie pozbawił w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Wydziału I Cywilnego z dnia 30 października 2012 r., wydanego w sprawie o sygn. akt IC 264/10, pozbawił w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydziału Cywilnego z dnia 23 sierpnia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. akt. I ACa 126/13 oraz zasądził od pozwanego (...) F. K. sp. j. w K. na rzecz powoda Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. kwotę 3.508, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło w wyniku następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:

Wyrokiem z dnia 30.10.2012 r. (sygn. akt I C 264/10) Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo wytoczone przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. przeciwko (...) spółka jawna w K., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 16.757, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a także nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 5.430,05 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo sum Skarbu Państwa.

Wyrokiem z dnia 23.08.2013 r. (sygn. akt I ACa 126/13) Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W., od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012 r., sygn. akt I C 264/10, zasądzając od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. na rzecz (...) spółka jawna w K. kwotę 5.400, 00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego - wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w jednokrotnej stawce minimalnej.

Pismami z dnia 26.08.2013 r. oraz 11.09.2013 r. pełnomocnik (...) spółka jawna w K. - r. pr. M. Ł., w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie w/s I ACa 126/13 zwrócił się do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. o przekazanie kosztów zastępstwa prawnego za I i II Instancję bezpośrednio na rachunek bankowy pełnomocnika. Jednocześnie w treści ww. pisma pełnomocnik poinformował, iż zostały dokonane wszelkie niezbędne ustalenia z jego mocodawcą w zakresie zwrotu kosztów procesu.

W dniu 2.09.2013 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. dokonała zapłaty na rzecz (...) spółka jawna w K. kwoty 2.057, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu - wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012 r. Jednocześnie w tym samym dniu dokonano wpłaty kwoty 20.100, 00 zł na rachunek bankowy Kancelarii Radców Prawnych Ł. K. Radcowie Prawni w W. tytułem kosztów zastępstwa procesowego, wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012 r.

Pismem z dnia 23.09.2013 r. (...) spółka jawna w K. zwrócił się do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. o wyjaśnienie, w jaki sposób zostało dokonane rozliczenie zakończonych postępowań sądowych wobec spółki (...) ze wskazaniem, na jakie rachunki, w jakiej wysokości oraz w jakim terminie zostały przekazane należne środki, wynikające z wyroków Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego.

W odpowiedzi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. poinformowała o sposobie dokonania zapłaty kwot wynikających z ww. wyroków Sądu Okręgowego w Warszawie i Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

Pismem z dnia 22.10.2013 r. (...) spółka jawna w K. wezwał Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 20.100, 00 zł, wynikającej z wyroku wydanego w sprawie I ACa 126/13.

W oparciu o tytuły wykonawcze w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012 r. wydanego w sprawie I C 264/10, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 10.07.2014 r. oraz w postaci wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23.08.2013 r. sygn. akt I ACa 126/13, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 10.07.2014 r., wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne w celu zaspokojenia należności: kwoty 22.157, 00 zł tytułem kosztów procesu, oraz kwoty 3.323, 55 zł tytułem opłaty egzekucyjnej.

Pismem z dnia 28.11.2014 r. (...) spółka jawna w K. cofnął wniosek egzekucyjny przeciwko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W..

Postanowieniem z dnia 4.12.2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wołominie A. K. zakończył postępowanie egzekucyjne w sprawie, ustalając koszty niecelowego wszczęcia egzekucji w wysokości 1.156, 85 zł i obciążając nimi wierzyciela.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy I C 264/10 i I ACa 126/13 oraz KM 14021/14.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanego.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości.

Sąd Rejonowy wskazał, iż art. 840 § 1 k.p.c. stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane.

W niniejszej sprawie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w W. w dniu 2.09.2013 r. dokonała zapłaty na rzecz (...) spółka jawna w K. kwoty 2.057, 00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012 r., a także na rzecz Kancelarii Radców Prawnych Ł. K. Radcowie Prawni w W. wpłaty kwoty 20.100, 00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30.10.2012r.

Kwota ta stanowiła zasądzone ww. wyrokami koszty zastępstwa procesowego strony powodowej - (...) spółki jawnej w K..

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 91 pkt 5 k.p.c. pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej. Wobec tego zdaniem Sądu zapłatę dokonaną na rzecz pełnomocnika (...) spółki jawnej w K. - r. pr. M. Ł. należało uznać za dokonaną skutecznie.

Sąd zauważył, że pełnomocnik ten dwukrotnie zwracał się do powoda - pismami dnia 26.08.2013 r. oraz 11.09.2013 r., o przekazanie kosztów zastępstwa prawnego za I i II Instancję bezpośrednio na rachunek bankowy pełnomocnika wskazując, iż dokonano wszelkich niezbędnych ustaleń z (...) spółką jawną w K., w zakresie zwrotu kosztów. Wobec powyższego w ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do uznania, że powód w sposób nieprawidłowy spełnił ciążące na nim zobowiązanie.

Zdaniem Sądu Rejonowego niezasadne były podnoszone w toku postępowania twierdzenia pozwanego, zgodnie z którymi wskazywał on, że powód nie wykazał, ażeby na dzień dokonania zapłaty pełnomocnictwo udzielone dla r. pr. M. Ł. nie zostało odwołane przez pozwanego, a zatem że pełnomocnik nadal był uprawniony do odbioru tych kosztów.

Mając na uwadze treść art. 94 § 1 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, że czynności procesowe pełnomocnika dokonane wobec sądu przed zawiadomieniem go o wypowiedzeniu pełnomocnictwa lub wygaśnięciu obowiązku działania pełnomocnika są skuteczne choćby podjęte były w czasie po wypowiedzeniu lub po upływie 2 następnych tygodni, jak również, że skuteczne są czynności wobec pełnomocnika dokonane po wypowiedzeniu pełnomocnictwa lub po upływie następnych 2 tygodni, ale przed zawiadomieniem o tym sądu. Do momentu zawiadomienia sądu, traktuje się wypowiedzenie pełnomocnictwa jako w ogóle nie dokonane, a wszystkie czynności do tej pory z udziałem pełnomocnika jako skuteczne.

Wobec powyższego Sąd za chybione uznał twierdzenia pozwanego, iż powód nie dokonał weryfikacji, czy pełnomocnictwo udzielone radcy prawnemu zostało odwołane.

Sąd zauważył, że powód nie otrzymał żadnego zawiadomienia o odwołaniu pełnomocnictwa przez stronę pozwaną, przy czym pierwsze z pism pełnomocnika zostało do powoda wystosowane na kilka dni przed dokonaniem zapłaty (26.08.2012 r.), zaś drugie - już po dokonaniu zapłaty 11.09.2013r.

Jako niezasadny Sąd Rejonowy ocenił także zarzut pozwanego, iż powód nie wykazał, że określone w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie koszty postępowania zażaleniowego w wysokości 300, 00 zł stanowiły koszty zastępstwa procesowego, do których odbioru uprawniony był pełnomocnik pozwanego.

Sąd wskazał, że koszty procesu, do których odbioru uprawniony jest pełnomocnik nie mogą być utożsamiane wyłącznie z kosztami zastępstwa procesowego, gdyż pełnomocnik uprawniony jest do odbioru również innych kosztów, aniżeli tylko koszty zastępstwa procesowego.

Sąd zaznaczył także, że wobec częściowego uwzględnienia zażalenia na postanowienie z dnia 13.05.2011 r. (sygn. akt I C 264/10) pozwanemu należały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 300, 00 zł, które zostały uwzględnione w wyroku.

W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw by uznać, że Sąd Okręgowy posługując się sformułowaniem „koszty postępowania zażaleniowego” miał na uwadze inne koszty, niż koszty zastępstwa procesowego, skoro w orzeczeniu tym uwzględniono również koszt opłaty sądowej od zażalenia w wysokości 40,00 zł.

Sąd Rejonowy nie podzielił także twierdzeń pozwanego, co do bezprzedmiotowości niniejszego postępowania, wobec cofnięcia wniosku egzekucyjnego.

Sąd zauważył, że wierzyciel w dalszym ciągu dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko dłużnikowi, wobec czego brak jest podstaw do umorzenia postępowania z uwagi na zbędność wydania rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., wobec wygaśnięcia zobowiązania powoda.

Sąd ten oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanego na wskazane okoliczności wobec przyjęcia, że pełnomocnik pozwanego był uprawniony do odbioru kosztów procesu na podstawie wyraźnie sformułowanego przepisu prawa.

Sąd podał, że okoliczność nieotrzymania przez pozwanego zasądzonych kosztów należy do wzajemnych rozliczeń strony z jej pełnomocnikiem i nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd Rejonowy oparł na treści art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany, zaskarżając go w całości i podniósł następujące zarzuty:

1.  naruszenie przepisu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie w sprawie i pozbawienie spornych tytułów wykonawczych wykonalności, a w konsekwencji uwzględnienie powództwa,

2.  naruszenie przepisu art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego z zeznań pozwanego, które miały wyjaśnić istotne okoliczności sprawy, co spowodowało niewyjaśnienie zakresu pełnomocnictwa udzielonego przez pozwanego swojemu pełnomocnikowi, a w konsekwencji niewyjaśnienie czy powód wykonał swoje zobowiązanie skutecznie, przelewając koszty postępowania bezpośrednio pełnomocnikowi pozwanego, błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez uznanie, że zobowiązanie powoda wygasło wskutek zapłaty pełnomocnikowi pozwanego kosztów procesu, podczas gdy Sąd nie ustalił zakresu i treści pełnomocnictwa udzielonego przez pozwanego,

3.  brak umorzenia postępowania w sytuacji, gdy stało się ono bezprzedmiotowe z uwagi na cofnięcie wniosków egzekucyjnych przez pozwanego względem powoda.

Wobec tego apelujący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę wyroku i wydanie w tym zakresie orzeczenia co do istoty sprawy, względnie uchylenie wyroku w całości i umorzenie postępowania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Jednocześnie wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań stron, ograniczonego do zeznań pozwanego na okoliczności wskazane w niniejszym piśmie, a w tym na okoliczność braku dokonania ustaleń z pełnomocnikiem pozwanego dotyczących odbioru kosztów procesu bezpośrednio od powoda i na okoliczność ich odebrania przez pełnomocnika pozwanego bez wiedzy pozwanego, a także na okoliczność nieotrzymania przez pozwanego zasądzonych kosztów, a pobranych przez jego pełnomocnika.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W., zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego , a nadto o oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań pozwanego z uwagi na jego bezprzedmiotowość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje;

Apelacja powoda nie mogła skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia, bowiem Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnego z zarzucanych mu uchybień, a zaskarżone rozstrzygnięcie zarówno w zakresie ustaleń faktycznych jak i dokonanej na ich podstawie oceny prawnej odpowiada prawu.

Przede wszystkim wskazać należy, że Sąd Rejonowy słusznie przyjął, iż cofnięcie wniosku egzekucyjnego pozostaje bez wpływu na możliwość wystąpienia z powództwem o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Przypomnieć bowiem należy, że celem powództwa przeciwegzekucyjnego jest udaremnienie możliwości przeprowadzenia egzekucji.

Dopóki zatem istnieje potencjalna możliwość wykorzystania i wykonania tytułu egzekucyjnego, to takie powództwo nie traci racji bytu (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2016r., IV CSK 282/15).

Cofnięcie wniosku egzekucyjnego nie zlikwidowało stanu uzasadniającego wystąpienie z przedmiotowym powództwem, gdyż to działanie nie wykluczało ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie tych samych tytułów wykonawczych.

Świadczenie nie zostało bowiem wyegzekwowane – ani w całości ani w części – co potwierdza fakt zwrotu tytułów wykonawczych przez komornika wierzycielowi, bez uczynienia na nich odpowiednich adnotacji.

W przypadku efektywnego przeprowadzenia egzekucji komornik powinien postąpić w myśl art. 816 § 1 k.p.c., zgodnie z którym po ukończeniu postępowania egzekucyjnego na tytule wykonawczym zaznacza się wynik egzekucji i tytuł zatrzymuje w aktach, a jeżeli świadczenie objęte tytułem nie zostało zaspokojone całkowicie, tytuł zwraca wierzycielowi.

W związku z powyższym należało skonstatować, że pomimo cofnięcia wniosku w danym postępowaniu egzekucyjnym, nie została wykluczona możliwość ponownego prowadzenia egzekucji w stosunku do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W..

Dlatego bezzasadny jest zarzut pozwanego, iż z uwagi na cofnięcie wniosku egzekucyjnego koniecznym było umorzenie postępowania w niniejszej sprawie, jako bezprzedmiotowego.

Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, dla oceny zasadności roszczenia poddanego pod osąd w tej sprawie rozważyć należało, czy strona powodowa wykazała powoływaną przesłankę pozbawienia wykonalności wskazywanych tytułów wykonawczych, a mianowicie fakt wygaśnięcia zobowiązania wobec spełnienia świadczenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że zobowiązanie powoda wygasło wobec zapłaty kosztów procesu wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 30.10.2012 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I C 264/10 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 23.08.2013 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I ACa 126/13.

Fakt spełnienia świadczenia mógł został ustalony na podstawie nie budzących wątpliwości materiałów tej sprawy, które były dostępne Sądowi Rejonowemu.

Przede wszystkim strona powodowa przedstawiła wiarygodne dokumenty potwierdzające dokonanie zapłaty kwot objętych przedmiotowymi tytułami wykonawczymi.

W tym miejscu należy zauważyć, że świadczenie odpowiadające zasądzonym kosztom procesu w kwocie 2.057 zł zostało uiszczone w formie przelewu bezpośrednio na rachunek bankowy pozwanej spółki.

Strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów mogących podważyć skuteczność tej zapłaty, a za bezprzedmiotowe w tej części należało uznać zarzuty dotyczące działania pełnomocnika.

Skoro tak, to już w tym zakresie pozwany nie może zasadnie twierdzić, że nie zachodziły przesłanki pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, o których mowa w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Dalsza kwota świadczenia pieniężnego objętego wskazywanymi tytułami wykonawczymi została uiszczona przelewem na rachunek pełnomocnika procesowego działającego w imieniu spółki (...) F. K. sp. j. w K..

Takie działanie powodowej Agencji – jako dłużnika - należało uznać za prawidłowe i skuteczne wobec wierzyciela.

Podkreślenia wymaga, że pełnomocnik procesowy może dokonywać wszelkich czynności mieszczących się w zakresie pełnomocnictwa, odnoszących wówczas skutek bezpośrednio dla reprezentowanego, zaś umocowanie do odebrania kosztów procesu od strony przeciwnej należy do ustawowych aspektów zakresu tego umocowania, o których mowa art. 91 k.p.c.

Złożenie oświadczenia o udzieleniu pełnomocnictwa procesowego w konkretnej sprawie bez określenia jego zakresu wskazuje, że wolą mocodawcy było umocowanie do podejmowania wszystkich czynności wymienionych w powyższym przepisie.

Trzeba zauważyć, że w warunkach tej sprawy za okoliczność niesporną – bo niezaprzeczoną przez stronę pozwaną – można było przyjąć ustanowienie w postępowaniach, gdzie wydano przedmiotowe tytuły wykonawcze, pełnomocnikiem procesowym przez pozwaną spółkę r. pr. M. Ł..

W tym miejscu Sąd Okręgowy chce wskazać, na bezzasadność zarzutu apelacji co do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c., poprzez oddalenie wniosku dowodowego z zeznań pozwanego, ponawianego również na etapie postepowania apelacyjnego.

Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że przesłuchanie pozwanego na wskazane w piśmie procesowym z dnia 3 czerwca 2015 r. okoliczności pozostawało bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Skarżący podnosi obecnie, iż dowód ten miał wyjaśnić zakres i treść pełnomocnictwa udzielonego przez pozwanego pełnomocnikowi i wyjaśnić czy powód wykonał swoje zobowiązanie skutecznie, przelewając koszty postępowania bezpośrednio pełnomocnikowi pozwanego.

Należy zauważyć, że w celu podjęcia skutecznej obrony przed zgłoszonym żądaniem, strona pozwana mogłaby ewentualnie wykazywać, że pełnomocnictwo na podstawie którego działał pełnomocnik, który zwrócił się z żądaniem wypłaty kosztów zastępstwa procesowego, miało ograniczony zakres w stosunku do tego, o którym mowa w art. 91 k.p.c., bądź że zostało ono po zakończeniu postępowań sądowych odwołane i co więcej - o tym odwołaniu strona przeciwna została powiadomiona.

Trzeba jednak podkreślić, że w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji strona pozwana nie twierdziła o zaistnieniu którejkolwiek z powyższych okoliczności.

Pozwana spółka nie podniosła bowiem zarzutu co do ograniczonego zakresu udzielonego pełnomocnictwa procesowego, czy co do wiadomego powodowej Agencji odwołania pełnomocnictwa.

Powielając wniosek dowodowy w apelacji, skarżący też nie twierdzi o zachodzeniu powyższych okoliczności.

Inne – wskazywane w tezie dowodowej – nie mają i nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy.

W szczególności uwaga powyższa dotyczy kwestii rozliczenia się przez radcę prawnego ze świadczenia, które zostało spełnione w drodze przelewu na wskazany przez niego rachunek bankowy.

Na mocy przepisu art. 91 pkt 5 k.p.c. pełnomocnik procesowy jest upoważniony z mocy prawa do odbioru od przeciwnika kosztów procesu.

Sam więc odbiór świadczenia z tego tytułu – jako czynność dokonana w zakresie pełnomocnictwa – odnosi skutek bezpośrednio dla reprezentowanego, a tym skutkiem jest wygaśnięcie zobowiązania spełniającego tą drogą świadczenie dłużnika.

Trzeba też zauważyć, że czas trwania pełnomocnictwa procesowego jest związany z osiągnięciem celu umocowania i jak uznał Sąd Najwyższy w orzeczeniu wydanym w sprawie o sygnaturze I UZ 81/12, pełnomocnictwo nie wygasa automatycznie po ogłoszeniu wyroku w II instancji.

Jest to uwaga szczególnie istotna w przedmiocie umocowania do odbioru kosztów procesu od przeciwnika, które to koszty są przecież określane dopiero w orzeczeniach kończących sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.).

Odebranie kosztów procesu po uprawomocnieniu się wyroku sądu odwoławczego nie oznacza więc działania bez umocowania.

Ewentualne nieuprawnione rozporządzenie uzyskanym świadczeniem przez pełnomocnika może mieć znaczenie dla odpowiedzialności pełnomocnika wobec mocodawcy, nie niweczy natomiast skutku w postaci spełnienia świadczenia następującego przez odebranie tego świadczenia przez pełnomocnika procesowego.

Jeśli – jak twierdzi pozwany – radca prawny nie rozliczył się z nim z odebranych należności i nie był uprawniony do zatrzymania odbieranych świadczeń, to pretensje z tego tytułu winny być kierowane przez pozwaną spółkę do jej byłego pełnomocnika procesowego.

Nie są to jednak okoliczności mające znaczenia dla rozstrzygania w niniejszym procesie.

Odnosząc się do kwestii zapłaty kwoty 300 zł, to wskazać należy, że Sąd Rejonowy należycie wyjaśnił, że z uzasadnienia orzeczenia Sądu Okręgowego z dnia 30.10.2012 r., sygn. akt I C 264/10 wynika wprost, że kwota ta należy do kosztów zastępstwa procesowego w tym postępowaniu, o których przekazanie wystąpił pełnomocnik pozwanego.

W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy, nie znajdując podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku czy też jego zmiany – na podstawie art. 385 k.p.c. – oddalił apelację pozwanego.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Mając na uwadze, że apelacja pozwanego została oddalona, Sąd Okręgowy zasądził od niego na rzecz strony powodowej koszty zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono na podstawie § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

SSR (del.) Miłosz Konieczny SSO Małgorzata Szymkiewicz-Trelka SSO Agnieszka Fronczak