Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 stycznia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. Ł. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. nie został udokumentowany wymagany 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, nadto wnioskodawca nie osiągnął wieku emerytalnego. Organ rentowy przyjął 26 lat i 3 miesiące okresów składkowych, okresów nieskładkowych 8 dni, w tym 11 lat 8 miesięcy i 10 dni w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Uznane przez organ rentowy okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to:

21 listopad 1975 r. – 26 październik 1978 r.

1 listopad 1980 r. – 31 lipiec 1983 r.

1 listopad 1993 r. – 31 grudzień 1998 r.

27 październik 1978 r. – 31 sierpień 1979 r.

( decyzja - k. 17 akt ZUS)

M. Ł. uznał powyższą decyzję organu rentowego za krzywdzącą i w dniu 16 lutego 2017 r. złożył odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Skarżący wskazał, że w okresie od dnia 1 sierpnia 1983 r. do dnia 31 października 1993 r. pracował na stanowisku mistrza zmianowego, starszego mistrza zmianowego oraz mistrza do napraw bieżących w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł., zaś w okresie od dnia 27 października 1978 r. do dnia 7 października 1980 r. odbywał on zasadniczą służbę wojskową.

(odwołanie - k. 2 – 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 5)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

M. Ł. urodził się w dniu (...), z zawodu jest elektromonterem aparatów i trakcji.

W okresach: 21 listopad 1975 r. – 26 październik 1978 r,1 listopad 1980 r. – 31 lipiec 1983 r.

1 listopad 1993 r. – 31 grudzień 1998 roku wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych.

(bezsporne; decyzja ZUS)

W okresie od dnia 27 października 1978 r. do dnia 7 października 1980 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. Do pracy powrócił w dniu 17 października 1980 r.

(powołanie do służby – akta osobowe; wniosek o przywrócenie do pracy – akta osobowe; zgoda na przyjęcie do pracy po odbyciu służby – akta osobowe)

Wnioskodawca w okresie od dnia 1 sierpnia 1983 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mistrza, od dnia 1 kwietnia 1984 r. na stanowisku starszego mistrza, od dnia 1 grudnia 1988 r. do dnia 31 października 1993 r. na stanowisku mistrza napraw w Miejskim Przedsiębiorstwie (...).

(świadectwo pracy, akta osobowe)

M. Ł., jako mistrz nadzorował pracowników, których było 14 w brygadzie. Do jego zadań należało kontrolowanie ich pracy, sprawdzanie jak sobie radzą – trzeba było podpisać, że oddaje się sprawny wagon do wyjazdu na miasto. Praca odbywała się w hali remontowej na H., gdzie było 6 kanałów. Jako mistrz wnioskodawca naprawiał wagony i usuwał awarie wszystkich maszyn, w przypadku braku takiej potrzeby wnioskodawca nadzorował pracowników i stan techniczny pojazdów. W kanale remontowym był codziennie, gdyż na tym polegał jego nadzór. Po przydzieleniu pracy pracownikom wnioskodawca wizytował wszystkie kanały i nadzorował pracę. Nie posiadał biura, cały dzień spędzał w kanałach, praca trwała 8 godzin dziennie. W kanale mogło być jednocześnie kilku pracowników. Praca wykonywana była w systemie 4 brygadowym, na jednej zmianie była jedna brygada. Mistrz wykonywał taką samą pracę jak wszyscy z tą różnicą, że on ponosił całą odpowiedzialność. Wszystkiego musiał dopilnować, być cały czas na miejscu, w kanałach. Wnioskodawca w przedmiotowym okresie nie wykonywał innych prac oraz napraw na zewnątrz wagonów, gdyż tymi naprawami zajmowali się inni pracownicy.

Praca wnioskodawcy w powyższym okresie była pracą w szczególnych warunkach.

(zeznania wnioskodawcy M. Ł. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:02:06 – 00:16:30, płyta CD – k. 20; zeznania świadka J. N. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:21:21 – 00:37:00, płyta CD – k. 20; zeznania świadka A. T. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:37:00 – 00:47:40, płyta CD – k. 20; zeznania świadka B. P. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:54:06 – 00:57:56, płyta CD – k. 20; zeznania świadka S. Z. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:47:40 – 00:54:06, płyta CD – k. 20)

Wnioskodawca nie otrzymał świadectwa pracy w szczególnych warunkach, gdyż w dokumentach brak było wzmianki na temat warunków pracy, inni pracownicy także ich nie otrzymali, dochodzili swoich praw w Sądzie.

(zeznania wnioskodawcy M. Ł. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:02:06 – 00:16:30, płyta CD – k. 20; zeznania świadka J. N. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:21:21 – 00:37:00, płyta CD – k. 20; zeznania świadka A. T. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:37:00 – 00:47:40, płyta CD – k. 20; zeznania świadka B. P. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:54:06 – 00:57:56, płyta CD – k. 20; zeznania świadka S. Z. e-protokół z rozprawy z dnia 6 września 2017 r. 00:47:40 – 00:54:06, płyta CD – k. 20)

Wnioskodawca posiada łącznie ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie M. Ł. zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 877 z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu w brzmieniu od 1 stycznia 2013 r. stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według treści § 3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11.2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do wieku, ilości lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Podkreślić należy, iż istotnym jest jakie prace realnie w toku swojego zatrudnienia wykonywał skarżący oraz czy prace te są wymienione w cytowanym wyżej wykazie A stanowiącym załącznik do Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, gdyż właśnie to Rozporządzenie jest aktem prawnym, w oparciu o który należy orzekać, czy dana praca była pracą w warunkach szczególnych. Sama natomiast nazwa stanowiska ( lub brak tej nazwy ) nie może dyskwalifikować faktycznie wykonywanych prac w spornym okresie zatrudnienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy dopuścił dowód z zeznań świadków i wnioskodawcy, a także oparł się na aktach osobowych z okresu zatrudnienia w MPK.

Organ rentowy nie uznał, jako pracy w warunkach szczególnych, okresu zatrudnienia od dnia 1 sierpnia 1983 r. do dnia 31 października 1993 r. w (...) Spółka z o.o. oraz częściowo okresu służby wojskowej - od dnia 1 września 1979 r. do dnia 7 października 1980 roku.

W przeprowadzonym postępowaniu ubezpieczony wykazał jednak, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów szynowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Analiza treści Wykazu A jako załącznika do powołanego Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że przedmiotowe prace są wymienione w wykazie A dziale XIV poz. 16, jako prace w szczególnych warunkach, tj. prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Ponadto, wnioskodawca jako mistrz sprawował także kontrolę i dozór techniczny podległych mu pracowników, a zatem zastosowanie ma również pozycja 24 działu XIV.

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, M. Ł., w spornym okresie pracował jako mistrz w kanałach. Wnioskodawca w ramach swojej pracy dokonywał przeglądów i napraw wagonów tramwajowych. Ubezpieczony pracował przez 8 godzin dziennie w kanałach. Na te kanały wjeżdżały pojazdy szynowe. Wszystkie elementy, jakie naprawiał wnioskodawca znajdowały się pod tramwajem i dlatego konieczne było dokonywanie napraw w kanale. Dokonywał on napraw maszyn, nadzorował pracę swojej brygady i wykonywał te same czynności, które pracownicy brygady z tą różnicą, że on za wszystko ponosił odpowiedzialność, zatem wszystkiego musiał dopilnować przed wyjazdem maszyny z zajezdni.

Wymienione wyżej prace były wykonywane przez ubezpieczonego w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest stanowiły podstawowe, zasadnicze jego zajęcie, jako mistrza. Jak wynika z zeznań świadków, wnioskodawca w przedmiotowym okresie nie wykonywał innych prac oraz napraw na zewnątrz wagonów, gdyż tym zajmowały się inne brygady.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że ubezpieczony wykazał, że stale, a więc w sposób ciągły w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy świadczył pracę w okresie od 01.03.1983 r. do 31.10.1993 r. wymienioną w dziale XIV poz. 16 Wykazu A załącznika cytowanego do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku, czyli ponad 10 lat.

Poza sporem pozostawały zaś okresy uznane przez organ rentowy w łącznym wymiarze 11 lat 8 miesięcy i 10 dni. W sumie więc wnioskodawca pracował znacznie ponad 15 lat w szczególnych warunkach.

W myśl art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Wnioskodawca w dniu 9 stycznia 2017 r. złożył wniosek o świadczenie emerytalne, urodził się w dniu (...), a zatem prawo do emerytury należało przyznać od dnia 31 stycznia 2017 r. tj. od dnia spełnienia wszelkich warunków określonych cytowanymi przepisami, czyli od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o emeryturę.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa adwokackiego, Sąd orzekł, zgodnie z art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć pełn. ZUS wypożyczając akta emerytalne.

A.L.