Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując, że w dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 26 listopada 2005 roku do 25 listopada 2015 roku oraz w ostatnim dziesięcioleciu na dzień przed powstaniem niezdolności do pracy tj. od 28 marca 2004 roku do 27 marca 2014 roku wnioskodawca udowodnił jedynie łącznie 22 dni okresów składkowych. Organ rentowy podał, że łączny okres ubezpieczenia wnioskodawcy wynosi 25 lat, 1 miesiąc i 10 dni, w tym 24 lata, 8 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i 4 miesiące i 27 dni okresów nieskładkowych, zaś data powstania całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawcy - 28 marzec 2014 roku została ustalona przez lekarza orzecznika ZUS. (decyzja - akta ZUS)

W dniu 1 kwietnia 2016 roku wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Wskazał, że jego okres zatrudnienia nie ogranicza się jedynie do 25 lat zatrudnienia, gdyż przez kolejne 20 lat pracy, tj. w okresie od stycznia 1999 roku do września 2015 roku współpracował z prowadzącą działalność gospodarczą małżonką. Wniósł o uwzględnienie tego okresu co najmniej jako okresu nieskładkowego. Nadto podniósł, że istota sporu sprowadza się do ustalenia i oceny odnośnie posiadania przez wnioskodawcę zdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia. (odwołanie k. 2-4)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 21 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o jego odrzucenie w odniesieniu do ustaleń orzeczniczo – lekarskich opartych wyłącznie na orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS, a w zakresie kwestionowanych ustaleń poza orzeczniczo – lekarskich wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przytoczoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo podniósł, że kwestia spornego okresu współpracy wnioskodawcy z prowadzącą działalność gospodarczą małżonką była już przedmiotem postępowania w tutejszym Sądzie w sprawie o sygn. akt VIII U 826/15 – wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 11 marca 2016 r. odwołanie zostało oddalone. (odpowiedź na odwołanie k. 5-5 odw.)

Na rozprawie w dniu 10 stycznia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Oświadczył, że nie kwestionuje okoliczności dotyczących stanu zdrowia wnioskodawcy. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. (stanowiska 00:01:30-00:02:07, 00:05:12-00:06:02 - płyta CD k. 23)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. urodził się w dniu (...), z zawodu jest ślusarzem mechanikiem. ( niesporne).

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 11 lutego 2016 roku M. K. został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy do dnia 31 stycznia 2018 roku ze stwierdzeniem, że niezdolność ta trwa nadal. (orzeczenie - akta ZUS)

Wnioskodawca nie odwołał się od powyższego orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS. (niesporne)

Na dzień złożenia wniosku o rentę – 26 listopada 2015 roku ubezpieczony legitymował się stażem 25 lat, 1 miesiąca i 10 dni, w tym 24 lat, 8 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i 4 miesiący i 27 dni okresów nieskładkowych.

Zarówno w dziesięcioleciu przypadającym przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 26 listopada 2005 roku do 25 listopada 2015 roku oraz w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy tj. od 28 marca 2004 roku do 27 marca 2014 roku wnioskodawca udowodnił jedynie łącznie 22 dni okresów składkowych. ( karty przebiegu zatrudnienia - akta ZUS)

W spornym okresie od stycznia 1999 roku do września 2015 roku żona wnioskodawcy prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży artykułów chemicznych i przemysłowych. Z tytułu prowadzenia tej działalności była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. (przesłuchanie wnioskodawcy 00:05:29-00:08:51 - płyta CD k. 50).

W okresie tym wnioskodawca nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. (przesłuchanie wnioskodawcy 00:05:29-00:08:51, 00:08:51-00:11:01 - płyta CD k. 50).

Z tytułu prowadzonej przez żonę działalności wnioskodawca był zgłoszony jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego. (przesłuchanie wnioskodawcy 00:08:51-00:11:01 - płyta CD k. 50).

Prawomocnym wyrokiem z dnia 11 marca 2016 r. wydanym w sprawie VIII U 826/15 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji ZUS z dnia 11 lutego 2015 r. odmawiającej przyznania wnioskodawcy prawa do renty. Apelacja wnioskodawcy od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2017 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III AUa 749/16. (notatki urzędowe k. 28, k. 36).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację załączoną do akt sprawy oraz w oparciu o przesłuchanie wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1383) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Według brzmienia art.57 ust.2 tej ustawy wymagania powstania niezdolności we wskazanych w art. 57 ust. 1 pkt 3 okresach nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Powyższy warunek został przez wnioskodawcę spełniony, ponieważ jest on osobą całkowicie niezdolną do pracy i legitymuje się ponad 25 – letnim okresem składkowym i nieskładkowym.

Wnioskodawca nie spełnia jednak wymogu określonego w przepisie art.58 ust.1 i 2 powołanej ustawy, zgodnie którym - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat - warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art.57 ust.1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat, przy czym okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie wykazały, że M. K. nie legitymuje się wymaganym 5-letnim okresem składkowym i nieskładkowym w ciągu opisanych 10 lat.

Według brzmienia art.58 ust.4 ustawy – obowiązującego od dnia 23 września 2011 roku, dodanego ustawą z dnia 28 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 187, poz. 1112) warunku osiągnięcia okresu co najmniej 5 lat w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W obecnym stanie prawnym dopiero wykazanie się przez będącego mężczyzną ubezpieczonego, całkowicie niezdolnego do pracy, okresem składkowym w rozmiarze co najmniej 30 lat zwalnia ubiegającego się o świadczenie rentowe z konieczności wykazywania legitymowania się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w rozumieniu art.57 ust.1 pkt 2 w zw. z art.58 ust.1 pkt 5 i ust.2 ustawy. (vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 7 października 2013 r., sygn. akt III AUa 2327/12, opubl. LEX nr 1381372)

W sprawie niesporne pozostaje, że wnioskodawca nie spełnia powyższego warunku, ponieważ legitymuje się stażem jedynie 24 lat, 8 miesięcy i 13 dni okresów składkowych.

Do okresu składkowego wnioskodawcy Sąd nie zaliczył okresu pomocy żonie przy prowadzeniu przez nią działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art.5 ust.1 cytowanej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, okresy składkowe, o których mowa w art. 6 oraz okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Przepis art.5 ust.4 przewiduje z kolei, iż przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:

1)  płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

2)  osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność

- nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.

W myśl art.5 ust.5 przepis ust.4 stosuje się odpowiednio wobec ubezpieczonych zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne za okres przypadający przed dniem wejścia w życie ustawy oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność przed dniem wejścia w życie ustawy.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego nie pozwoliły na uwzględnienie żądania odwołującego się w zakresie zaliczenia wymienionego okresu współpracy do stażu pracy.

Z poczynionych w sprawie i niekwestionowanych przez strony ustaleń wynika, iż żona wnioskodawcy prowadziła w spornym okresie działalność gospodarczą. W tej sytuacji - w myśl obowiązujących przepisów - warunkiem objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem społecznym jako osoby współpracującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej było złożenie stosownego wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem. Wnioskodawca ani jego żona – co jest niesporne – wniosku o objęcie ubezpieczeniem z tego tytułu nie złożył, a nadto w okresie tym nie były opłacane za M. K. składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu współpracy.

Wobec przyznania powyższych okoliczności, skutkujących odmową uznania jakiegokolwiek okresu pomocy żonie bez formalnego zgłoszenia do ubezpieczenia i bez opłacania składek, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostają pozostałe twierdzenia M. K. zmierzające do wykazania przeciwnych okoliczności.

Niekwestionowana sytuacja majątkowa i zdrowotna wnioskodawcy nie ma również wpływu na spełnienie warunku stażu ubezpieczenia wnioskodawcy.

Uznając, że wnioskodawca nie posiada wymaganego co najmniej 30 – letniego okresu składkowego, a nadto nie wykazał przewidzianego w art.58 ust.2 ustawy 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed niesporną datą powstania niezdolności do pracy lub przed zgłoszeniem wniosku o rentę, nie może być uznany za spełniającego warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Na marginesie podkreślić także należy, że sporny okres pomocy żonie przy prowadzeniu działalności gospodarczej nie został również uwzględniony przez tutejszy Sąd do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy w sprawie o sygn. akt VIII U 826/15 zakończonej prawomocnym wyrokiem z dnia 11 marca 2016 roku, oddalającym odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 11 lutego 2015 roku odmawiającej przyznania mu prawa do renty. Apelacja wnioskodawcy od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2017 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III AUa 749/16.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

K.W.