Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2017 roku w S.

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w S.

przeciwko I. H.

przy udziale interwenienta ubocznego (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - P.
i Zachód w S. z dnia 21 kwietnia 2016 roku, sygn. akt I C 37/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie III. w ten sposób że, oddala wniosek interwenienta ubocznego o zwrot kosztów procesu;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej I. H. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w S. kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

4.  oddala wniosek interwenienta ubocznego o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Mariola Wojtkiewicz SSO Tomasz Szaj

Sygn. akt II Ca 992/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 kweitnia 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. przeciwko I. H. przy udziale (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę: zasądził od pozwanej I. H. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwotę 9193,29 zł (pkt I.); zasądził od pozwaneJ na rzecz powoda kwotę 1431,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II.); zasądził od pozwanej I. H. na rzecz interwenienta ubocznego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1309 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III.); nakazał pobrać od pozwanej I. H. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie) kwotę 345 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt IV.); nakazał zwrócić powodowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie) kwotę 8,62 zł tytułem części niewykorzystanej zaliczki (pkt V.).

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujący stan faktyczny:

W dniu 23 października 2010 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością J. J..

J. J. w chwili zdarzenia posiadała umowę ubezpieczenia AC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) S.A. w W..

Sprawcą kolizji drogowej z dnia 23 października 2010 roku była I. H. prowadząca samochód osobowy marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Na miejscu zdarzenia I. H. złożyła oświadczenie, w którym wskazała, że według polisy numer (...) posiada ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na okres od 23 września 2010 roku do 22 września 2011 roku

J. J. zgłosiła zaistnienie szkody komunikacyjnej do (...) S.A. w W..

Decyzją z dnia 6 grudnia 2010 roku zakład ubezpieczeń przyznał odszkodowanie w kwocie 9.193,29 złotych, w oparciu o przedstawioną przez poszkodowaną fakturę VAT nr (...), dotyczącą kosztów przeprowadzonej naprawy uszkodzonego pojazdu. Odszkodowanie to zostało w całości przekazane na wskazany przez poszkodowaną numer rachunku bankowego.

W dniu 22 września 2009 roku polisą numer (...) S.A. potwierdziło zawarcie z I. H. umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Całkowita składka wynosiła 1.708,02 złotych, a zapłatę jej rozłożono na 12 rat.

Pozwana dokonała zapłaty jedynie trzech pierwszych rat w kwotach po 142,32 złotych.

W dniu 17 maja 2010 roku pomiędzy I. H. (...) S.A. zawarty został aneks do polisy numer (...), obowiązujący od 23 grudnia 2009 roku do 22 września 2010 roku, w którym zmniejszono spłatę składek o kwotę 171,98 złotych oraz określono, że wpłata pozostałej kwoty składek w wysokości 1.109,06 złotych będzie płatna do dnia 17 maja 2010 roku.

Wpłata ta jednak nie została w całości dokonana i pismem z dnia 22 lipca 2010 roku (...) S.A. wezwał I. H. do zapłaty brakującej części składki w wysokości 966,74 złotych.

Należność ta jednak nie została uiszczona.

W dniu 21 września 2010 roku I. H. złożyła do (...) S.A. wniosek o zawarcie umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, a umowa miała obowiązywać od 23 września 2010 roku do 22 września 2011 roku. Całkowita składka wynosiła 633,63 złotych. Jednakże pozwana nie dokonała w terminie zapłaty tej składki. W dniu 17 stycznia 2011 roku dokonała natomiast wpłaty kwoty 633,25 złotych wskazując w tytule przelewu: „polisa (...)”. (...) S.A. zarachował dokonaną wpłatę na zaległości związane z polisą (...).

Pismem z dnia 3 lutego 2011 roku (...) S.A. poinformował I. H., iż w związku z niezapłaceniem w terminie składki uważa, że pozwana odstąpiła od umowy dotyczącej polisy (...).

Łączna wartość należnych (...) S.A. od I. H. składek za polisy numer (...) wynosi 2.169,30 złotych.

Łączna wartość uiszczonych przez I. H. składek na rzecz (...) S.A. w okresie od 22 września 2009 roku do 14 stycznia 2011 roku to 2.097,29 złotych.

a)  142,34 złotych w dniu 22.09.2009 roku,

b)  142,32 złotych w dniu 22.10.2009 roku,

c)  142,32 złotych w dniu 23.11.2009 roku,

d)  142,32 złotych w dniu 15.06.2010 roku,

e)  267 złotych w dniu 2.08.2010 roku,

f)  200 złotych w dniu 16.08.2010 roku,

g)  142,32 złotych w dniu 16.11.2010 roku,

h)  142,32 złotych w dniu 26.11.2010 roku,

i)  633,35 złotych w dniu 14.01.2011 roku,

j)  143 złotych w dniu 14.01.2011 roku

Pismem z dnia 21 grudnia 2010 roku w związku z dokonaniem na rzecz J. J. wypłaty odszkodowania w kwocie 9.193,29 złotych (...) S.A. w W. zwróciło się z roszczeniem regresowym do (...) S.A. w W. do zapłaty kwoty 9.193,29 złotych.

Pismem z dnia 18 stycznia 2011 roku (...) S.A. w W. odmówił zasadności żądaniu regresowemu wskazując, że w dniu 23 października 2010 roku I. H. nie była ubezpieczona w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, z uwagi na nieopłacenie składki.

Pismami z dnia 24 stycznia 2011 roku (...) S.A. w W. ponownie wezwało (...) S.A. w W..

Pismem z dnia 29 grudnia 2011 roku (...) S.A. w W. wezwało I. H. do zapłaty kwoty 9.193,29 złotych, powołując się na treść art. 828 § 1 k.c.

Pismem z dnia 7 lutego 2012 roku (...) S.A. w W. wezwało I. H. do zapłaty kwoty 9.193,29 złotych, wyznaczając siedmiodniowy termin na uiszczenie zapłaty i wskazując, że brak zapłaty skutkować będzie skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

Przywrócenie pojazdu J. J. do stanu sprzed szkody z użyciem wyłącznie części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta pojazdu wymagało w październiku 2010 roku przeprowadzenia prac naprawczych o wartości 9.662,83 złotych brutto.

W tych okolicznościach faktycznych Sąd uznał powództwo oparte o treść art. 828 § 1 k.c. za zasadne.

Sąd wyjaśnił, że spór dotyczył konsekwencji prawnych nieterminowego uiszczania przez pozwaną wpłat, a w szczególności odpowiedzi na pytanie, czy pozwana w chwili zdarzenia drogowego z dnia 23 października 2010 roku była objęta ubezpieczeniem OC dla posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W.. Pozwana bowiem w toku niniejszego postępowania konsekwentnie wywodziła, iż okoliczność nie złożenia przez nią wypowiedzenia umowy ubezpieczenia przed upływem terminu, na który zawarto polisę numer (...) skutkowała przedłużeniem tejże polisy na kolejne 12 miesięcy.

W takim stanie rzeczy Sąd przytoczył treść art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013r, poz. 392 ze zm.) stwierdzając, że zaistniał wyjątek unormowany w art. 28 ustawy skutkujący uznaniem, że umowa ubezpieczenia oc nie uległa przedłużeniu na kolejne 12 miesięcy z uwagi na nieopłacenie w całości pełnej składki oc. Powyższe pozwoliło Sądowi na ustalenie, że na pozwanej nie spoczywał obowiązek powiadomienia powódki o wypowiedzeniu umowy nr (...), albowiem z uwagi na nieopłacenie składki kolejna umowa nie została zawarta.

Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie w wyniku zapłaty odszkodowania na rzecz poszkodowanej, powodowy ubezpieczyciel nabył wierzytelność wobec osoby odpowiedzialnej za szkodę powstałą w wyniku zderzenia z dnia 23 października 2010 roku. Skoro więc w świetle prawa cywilnego – co jest bezsporne – to pozwana była sprawcą kolizji, Sąd podzielił pogląd powódki, iż to właśnie na nią z mocy prawa przeszło roszczenie o zapłatę odszkodowania. Sąd dodał, że podstawą odpowiedzialności w razie zderzenia się mechanicznych środków jest zasada winy (art. 436 § 2 zd. 1 k.p.c.). Stosownie do tego przepisu w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby [tj. osoby wskazane w art. 436 § 1 k.c. – posiadacze samoistni i zależni pojazdów] mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Konkludując, zdaniem Sądu, w związku z wypłatą odszkodowania na rzecz poszkodowanej, powódce przysługuje przeciwko pozwanej roszczenie regresowe, którego podstawę stanowi art. 828 § 1 k.c.

Sąd zważył, że pozwana nie wykazała, aby obowiązek ten w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej spoczywał również na interweniencie ubocznym lub jakimkolwiek innym zakładzie ubezpieczeń, z którym w chwili kolizji miałaby zawarta umowę OC dla posiadaczy pojazdów mechanicznych. Sąd zwrócił uwagę, że interwenient uboczny wskazywał, że pozwana złożyła, co prawda w dniu 21 września 2010 roku wniosek o zawarcie nowej umowy ubezpieczenia, jednakże nie uiściła z tego tytułu w terminie pierwszej składki. Następnie Sąd wskazał na treść art. 814 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dniu 21 września 2010 roku.

Sąd uznał, że pozwana wywodząc, że powódka winna była dochodzić swojego roszczenia od interwenienta, z którym w chwili kolizji związana była umową OC, winna była wykazać tę okoliczność, a jej bierność procesowa w tym względzie musiała pociągnąć za sobą ujemne konsekwencje procesowe. Co znamienne pozwana od samego początku postępowania reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, jednakże pomimo to jej aktywność procesowa ograniczała się jedynie do powielania twierdzeń o związaniu z interwenientem umową ubezpieczenia z uwagi na brak jej wypowiedzenia.

Sąd zważył, że strona pozwana nie podniosła również żadnych zarzutów w zakresie wysokości przysługującego powódce roszczenia.

Dalej Sąd wskazał, iż w pełni podziela wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2010 roku, (sygn. akt IV CSK 300/09, LEX nr 677779) pogląd, co do rozkładu ciężaru dowodowego w postępowaniu regresowym. Sąd dostrzegł, że o ile pogląd ten dotyczy regresu unormowanego w art. 828 § 1 k.c., to jednak w pełni znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie z uwagi na wyjaśnienie ogólnych reguł postępowania rządzących instytucją regresu.

Kolejno Sąd stwierdził, że strona powodowa zarówno przez sporządzenie własnych kalkulacji, jak też przedłożenie faktury kosztów naprawy wykazała zasadność wypłaty odszkodowania w wysokości 9.193,29 złotych. Nadto Sąd dokonując ustaleń w zakresie kosztów niezbędnych do naprawy pojazdu oparł się również na opinii biegłego sądowego. Sąd wyjaśnił, że wnioski sformułowane przez biegłego w ocenie Sądu były klarowne i spójne. Opinia została sporządzona przez osobę dysponującą odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał opinię biegłego za w pełni przekonywującą. Sąd zwrócił uwagę, że opinia nie została zakwestionowana przez żadną ze stron, co pozwoliło Sądowi na uznanie, że strony w pełni zaakceptowały metodologię biegłego sądowego. Z opinii tej wynikało, że koszt naprawy samochodu poszkodowanej J. J. przewyższał poniesione przez nią koszty.

W związku z powyższym uznając, że powódka wykazała wysokości i zasadność żądania Sąd uwzględnił powództwo w całości, o czym orzekł w punkcie pierwszym

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd wskazał, że pozwana uległa w całości żądaniu powódki, stąd Sąd obciążył ją w całości poniesionymi przez powódkę i interwenienta ubocznego kosztami postępowania, o czym orzekł w punktach drugim i trzecim.

Sąd miał też na uwadze, że powódka nie uiściła w pełnej wysokości opłaty sądowej od pozwu. Biorąc pod rozwagę powyższe na zasadzie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obowiązkiem zapłaty brakującej części opłaty (460 złotych – 115 złotych = 345 złotych) Sąd obciążył pozwaną.

W punkcie piątym Sąd działając na podstawie art. 80 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2002 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał zwrócić od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie na rzecz powódki kwotę 8,62 złotych tytułem kosztów sądowych, jako różnicę między zaliczką uiszczoną na poczet wynagrodzenia biegłego (1.000 złotych), a kwotą wykorzystaną faktycznie na ten cel (991,38 złotych).

Apelację od wyroku Sądu złożyła strona pozwana i zaskarżając wyrok w całości wniosła o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz nieobciążanie pozwanej kosztami procesu związanymi z udziałem Interwenienta ubocznego.

Orzeczeniu zarzucono:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 814 § 1 k.c. poprzez jego zastosowanie w niniejszej sprawie zamiast art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w sytuacji, gdy niniejsza sprawa związana jest z obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyjęcia, że Pozwanej i Interwenienta Ubocznego nie łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzona polisą (...);

- art. 451 ust. 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie przyjęcie, że Pozwana nie opłaciła składki tytułem umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzonej polisą (...), podczas gdy Pozwana, co przyznaje sam Powód, wskazała w tytule przelewu z dnia 14 stycznia 2011 r. polisę (...);

2.  naruszenie następujących przepisów postępowania:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego polegający na pominięciu przy wyrokowaniu faktu, że pismo Interwenienta Ubocznego z dnia 03 lutego 2011 r. rzekomo potwierdzające, że Pozwaną i Interwenienta Ubocznego nie łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzona polisą (...), datowane jest na ten sam dzień, co pismo Interwenienta Ubocznego skierowane do Powoda, w którym to piśmie Interwenient Uboczny informuje o rzekomym braku odpowiedzialności Interwenienta Ubocznego za przedmiotowe roszczenie, podczas gdy okoliczność ta jednoznacznie wskazuje, że twierdzenia Interwenienta Ubocznego o nie zawarciu umowy wyartykułowane zostały wyłącznie na potrzeby postępowania odszkodowawczego i uchylenia się od odpowiedzialności za Pozwaną.

W uzasadnieniu strona apelująca zwrócił uwagę, że Sąd oparł wyrok m. in. na przepisie art. 814 § 1 K.c., podczas gdy przepis ten w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania. Jako że przedmiotowy stan faktyczny związany jest z obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, właściwym przepisem jest przepis art. 39 UFG, a konkretnie, uwzględniając zgromadzony materiał, art. 39 ust. 2. (...). Pozwana podkreśliła, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie (por. M. Serwach, komentarz do art. 39 UFG [w:] Komentarz do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, [w:] Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Tom I, Komentarz, wyd. II; LEX), w której wskazuje się, że uregulowania (...) stanowią odstępstwo od ogólnej zasady powstawania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, która jest wyrażona w art. 814 K.c. Co istotne, z art, 39 ust. 2 UFG wynika, że w przypadku, gdy w umowie ubezpieczenia zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy.

Pozwana podkreśliła, że mając na uwadze fakt, że potwierdzenie przez Pozwaną złożenia wniosku ubezpieczeniowego u Interwenienta Ubocznego datowane jest na dzień 21 września 2010 r., nie sposób uznać, by umowa ubezpieczenia pomiędzy Pozwaną a Interwenientem Ubocznym potwierdzona polisą (...) nie została zawarta właśnie tego dnia. Z drugiej strony, jako termin płatności składki wskazany został dzień 23 września 2010 r. Zauważyła zatem, że dzień płatności składki wskazany został jako termin późniejszy, w związku z czym brak jest podstaw, by twierdzić, że ochrona ubezpieczeniowa ze strony Interwenienta Ubocznego w stosunku do Pozwanej nie rozpoczęła się 21 września 2010 r.

Zdaniem pozwanej wbrew twierdzeniom Interwenienta Ubocznego oraz stanowisku Sądu, umowa ubezpieczenia potwierdzona polisą (...) została przez Pozwaną opłacona z dniem 14 stycznia 2011 r. Dodała, że zgodnie z art. 451 § 1 K.c., dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Pozwana zatem skorzystała z przysługującego jej uprawnienia, natomiast Interwenient Uboczny w sposób niezasadny odmówił zaliczenia wpłaty z dnia 14 stycznia 2011 r. na poczet umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą (...).

Wreszcie zauważyła, że Sąd całkowicie pominął okoliczność, że pismo Interwenienta Ubocznego z dnia 03 lutego 2011 r. rzekomo potwierdzające, że Pozwaną i Interwenienta Ubocznego nie łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzona polisą (...), datowane jest na ten sam dzień, co pismo Interwenienta Ubocznego skierowane do Powoda informujące o rzekomym braku odpowiedzialności Interwenienta Ubocznego za przedmiotowe roszczenie. Zdaniem apelującej okoliczność ta jednoznacznie potwierdza, że stanowisko Interwenienta Ubocznego, jakoby umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzona polisą (...) nie została skutecznie zawarta, wobec czego rzekomo Pozwana nie była objęta ochroną ubezpieczeniową w chwili zdarzenia drogowego z dnia 23 października 2010 r., wyartykułowane zostało wyłącznie w związku z postępowaniem odszkodowawczym oraz chęcią uchylenia się od odpowiedzialności za Pozwaną.

W odpowiedzi na apelację zarówno strona powodowa jak i interwenient uboczny wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja doprowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenie jedynie w zakresie rozliczenia kosztów procesu pomiędzy pozwaną a interwenientem ubocznym, w pozostałym zaś zakresie podlegała oddaleniu.

Sprawa poddana pod osąd była sprawą o zwrot wypłaconego odszkodowania, a zatem żądanie pozwu oparto o normę art. 828 k.c. Przepis ten reguluje uprawnienia regresowe ubezpieczyciela do podmiotów pozostających poza stosunkiem ubezpieczenia. Odnoszą się one do sytuacji, w których wystąpienie wypadku ubezpieczeniowego jest zdarzeniem prawnym, powodującym nie tylko odpowiedzialność ubezpieczeniową ubezpieczyciela, ale także odpowiedzialność innego podmiotu, czyli osoby trzeciej z tytułu jej odpowiedzialności cywilnej za szkodę w ubezpieczonym przedmiocie. Poszkodowany ma wówczas dwa roszczenia o naprawienie tej samej szkody: do ubezpieczyciela i do osoby trzeciej ponoszącej odpowiedzialność cywilną. Ubezpieczyciel, który zaspokoił roszczenie ubezpieczeniowe, jest uprawniony do dochodzenia w drodze regresu zwrotu wypłaconego odszkodowania od osoby ponoszącej odpowiedzialność cywilną. Istota tego regresu polega na zmianie wierzyciela w stosunku zobowiązaniowym między poszkodowanym a osobą odpowiedzialną za szkodę przez wejście ubezpieczyciela w miejsce poszkodowanego, a następnie na realizacji roszczenia. Roszczenie regresowe ubezpieczyciela ma zatem charakter pochodny, zależny od istnienia zobowiązania, z tytułu którego może być wykonywane.

Odnotować jednocześnie należy, że zasadniczo stronami takiego procesu pozostają ubezpieczyciel oraz osoba odpowiedzialna za szkodę. W sytuacji zatem, gdy jak w sprawie niniejszej, pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o przypozwanie do udziału w sprawie (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W., to postanowienie Sądu Rejonowego o zawiadomieniu o toczącym się procesie powinno mieć taki skutek, że wskazany przez pozwaną podmiot mógł wstąpić do udziału w sprawie po stronie pozwanej. Udział zaś interwenienta nie mógł odciągnąć sporu od tych okoliczności, które dotyczyły właściwego żądania, to jest roszczenia ubezpieczającego powoda do sprawcy szkody w oparciu o przepis art. 828 k.p.c. W tym procesie zatem powód miał obowiązek wykazać, że zapłacił odszkodowanie na rzecz pokrzywdzonej w granicach uszczerbku majątkowego spowodowanego kolizją, a sprawcą szkody była pozwana. Wymienione okoliczności zostały wykazane, co więcej nie były kwestionowane ani przez pozwaną, ani przez interwenienta. W tej sytuacji spełnione zostały materialne przesłanki, które pozwalały Sądowi na zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda dochodzonej należności. Jak już zaznaczono nie było potrzeby rozszerzania ustaleń faktycznych i czynienia dywagacji prawnych w zakresie stosunków łączących pozwaną z interwenientem. Te okoliczności nie miały znaczenia przy rozstrzyganiu sprawy.

Jeszcze raz należy podkreślić, że pod osąd sądu poddano roszczenie o zapłatę przeciwko sprawcy szkody. Powodem nie był poszkodowany, tyko jego ubezpieczyciel, który wyrównał szkodę. Pozwana jako sprawca szkody komunikacyjnej miała prawo przypozwać swego ubezpieczyciela, który w jej ocenie powinien ponieść za wyrządzoną szkodę odpowiedzialność gwarancyjną. Przypozwanie jednak zabezpiecza interes pozwanej na wypadek przyszłego procesu z interwenientem, nie zwalnia jednak pozwanej od odpowiedzialności, nie daje też podstaw do rozszerzenia sporu na relacje łączące pozwaną z interwenientem ubocznym. Te relacje są obojętne wobec zakreślonego ramami pozwu przedmiotu sporu i wyłączały możliwość ustalania tego czy pozwana zapłaciła składkę, czy pozwaną w chwili zdarzenia łączyła z interwenientem umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zamieszczenie tych ustaleń w uzasadnieniu wyroku spowodowało, że pozwana skoncentrowała apelację na relacjach łączących ją ze swoim ubezpieczycielem, nie odniosła się w żadnej mierze do zasadności i wysokości roszczeń powoda. Okoliczności, które podnosi pozwana będą miały znaczenie wówczas, gdy po spełnieniu świadczenia wystąpi z roszczeniem o zapłatę przeciwko swojemu ubezpieczycielowi. Dopiero w tym procesie będzie mogła dowodzić, że łączyła ją z interwenientem umowa ubezpieczenia, a interwenient, wbrew umowie nie przyjął na siebie odpowiedzialności gwarancyjnej za zdarzenie. Co istotne przypozwanie spowodowało, że (...) nie będzie mógł już podnosić w stosunku do pozwanej zarzutu, że niniejsza sprawa została błędnie rozstrzygnięta, a pozwana prowadziła proces wadliwie (art. 85 k.p.c. w związku z art. 82 k.p.c.).

Wyjaśnić należy jeszcze nieprawidłowość zachowania w tym procesie (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.. Pozwana pismem z dnia 18 września 2014r. (k. 175) wniosła o przypozwanie (...) w trybie art. 84 k.p.c. do toczącego się procesu. Pismo wraz z pouczeniem oraz postanowieniem Sądu z dnia 12 grudnia 2014r. o zawiadomieniu zostało doręczone Ubezpieczycielowi. Po zawiadomieniu Link4 Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. zgłosił się do udziału w sprawie jednak nie po stronie, która go zawiadamiała, ale po stronie powodowej - a więc zgłosił interwencję w trybie art. 76 k.p.c., twierdząc, że ma interes prawny w pozytywnym rozstrzygnięciu sprawy na rzecz powoda. Sąd Okręgowy nie dostrzega, aby ubezpieczyciel pozwanej, chociaż z nią w sporze, miał jakikolwiek interes prawny w zasądzeniu należności od pozwanej na rzecz powoda. Jak już wskazano niniejsza spraw nie rozstrzyga konfliktu pomiędzy pozwaną a (...). Poczynione przez Sąd ustalenia w tej kwestii nie dotyczą przedmiotu sporu, treści rozstrzygnięcia, a zatem nie wiążą ani stron, ani sądu w przyszłych procesach. Wprawdzie żadna ze stron nie zgłosiła opozycji przeciwko interwencji (...) po stronie powoda, to jednak Sąd Okręgowy, dostrzegając brak interesu prawnego interwenienta i wadliwość jego działań stwierdził, że nie istnieją żadne powody, aby pozwaną, na podstawie art. 107 k.p.c., obciążać kosztami procesu poniesionymi przez interwenienta. Dlatego też, działając na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w jego punkcie III w ten sposób, że wniosek (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. o zwrot kosztów procesu oddalił. Orzeczenie tej treści zapisano w punkcie 1. wyroku Sądu Okręgowego.

Z uwagi na podniesione powyżej argumenty apelacja podlegała oddaleniu w pozostałym zakresie, o czym Sąd Okręgowy orzekł stanowiąc jak w punkcie 2., za podstawę rozstrzygnięcia przyjmując przepis art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego zapadło w oparciu o normę art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Pozwana przegrała postępowanie przed Sądem drugiej instancji w całości, obowiązana jest więc zwrócić stronie powodowej koszty niezbędne do celowej obrony. Koszty postępowania odwoławczego objęły wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 1.200 zł obliczone stosownie do § 2 pkt 4 w zw. § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz., (...)). Koszty zasądzone zostały w punkcie 3. wyroku.

W punkcie kolejnym Sąd Okręgowy oddalił wniosek interwenienta ubocznego o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego w oparciu o tożsamą argumentację jak przy rozstrzygnięciu zwartym w punkcie 1. niniejszego wyroku.

SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Mariola Wojtkiewicz SSO Tomasz Szaj