Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Teresa Mróz (spr.)

Sędziowie: SA Jan Szachułowicz

SA Agata Zając

Protokolant: protokolant Katarzyna Mikiciuk

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 11 grudnia 2014 r., sygn. akt IV C 932/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od M. G. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI A Ca 607/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 sierpnia 2013 r. M. G. wniósł o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. w sprawie wyboru członków zarządu spółdzielni podjętej w dniu 26 czerwca 2013 r.

Pozwana Spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W piśmie z dnia 25 listopada 2014 r. powód zawarł oświadczenie, o zmianie powództwo w ten sposób, że wnosi o ustalenie nieistnienia w obrocie prawnym zaskarżonej uchwały. Na rozprawie w dniu 9 grudnia 2014r. powód doprecyzował, że nie cofa dotychczasowego powództwa, lecz wnosi o zawieszenie tego postępowania do czasu rozstrzygnięcia jego żądania w zakresie ustalenia nieistnienia uchwały.

Sąd nie znajdując podstawy do zawieszenia postępowania, oddalił wniosek powoda o zawieszenie, zaś nowe roszczenie wyłączył do odrębnego postępowania.

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Orzeczenie powyższe zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych Sądu Okręgowego:

Powód jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W., w której posiada spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nr (...) przy ul. (...) w W..

W dniu 26 czerwca 2013 r. odbyło się Walne Zgromadzenie członków pozwanej Spółdzielni, podczas którego podjęto uchwałę nr (...) w sprawie wyboru członków zarządu spółdzielni. Wybrani zostali W. D. i E. B..

O terminie walnego zgromadzenia członkowie spółdzielni powiadomieni zostali zawiadomieniem z dnia 3 czerwca 2013 r. Zawiadomienie to podpisane zostało przez Prezesa Zarządu I. K. i Zastępcę Prezesa Zarządu J. K..

Sąd pierwszej instancji ustalił też, że Prezes Zarządu I. K. w dniu 10 czerwca 2011 r. złożył rezygnację z pełnienia funkcji członka Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...). W związku z tym, w porządku obrad Walnego Zgromadzenia członków spółdzielni, które odbyło się w dniu 30 czerwca 2011 r. umieszczono punkt 12 – „Wybory do Zarządu Spółdzielni, w związku ze złożoną rezygnacją Prezesa Zarządu” oraz punkt 13 – „Uchwała w sprawie powołania Prezesa zarządu”. Z uwagi jednak na to, że na Walnym Zgromadzeniu w dniu 30 czerwca 2011 r. I. K. wycofał swoją rezygnację, Walne Zgromadzenie nie przeprowadziło wyborów nowego Prezesa Zarządu Spółdzielni.

Dokumenty w postaci zawiadomienia o walnym zgromadzeniu, zaskarżonej uchwały, statutu spółdzielni, pisma z karty 15 akt, porządku obrad Walnego Zgromadzenia, protokołu z walnych zgromadzeń z dnia 26 czerwca 2013 r. oraz 30 czerwca 2011 r., oświadczenia z karty 83-84 akt, które były postawą ustaleń faktycznych, Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ nie były kwestionowane przez strony, Sąd również nie znalazł podstaw by podważyć ich wiarygodność z urzędu. Treści dokumentów oraz pism procesowych stron wzajemnie się uzupełniają, dały także sądowi możliwość ustalenia w sposób niebudzący wątpliwości stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Sąd dał również wiarę zeznaniom przesłuchanych świadków – J. J., B. C., W. K., I. K. i A. O., ponieważ pozostają w zgodności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalony przez Sąd stan faktyczny nie był sporny między stronami. Sporna pozostawała ocena prawna zebranego w sprawie materiału dowodowego w kontekście zgłoszonego przez powoda roszczenia.

Sąd nie podzielił stanowiska powoda, który powołując się na § 49 Statutu Spółdzielni, zgodnie z którym zarząd składa się z 2-4 osób, oraz § 52 Statutu, z którego wynika, że oświadczenia woli składają dwaj członkowie zarządu twierdził, że zgromadzenie z 26 czerwca 2013 r. nie zostało zwołane przez dwóch członków Zarządu, ponieważ I. K. nie był członkiem zarządu.

Według powoda I. K., który złożył rezygnację z funkcji prezesa zarządu pozwanej spółdzielni nie miał prawa wycofać swojej rezygnacji na Walnym Zgromadzeniu. Skoro zatem I. K. nie był prezesem Spółdzielni, nie miał on prawa zwoływać Walne Zebranie, wobec czego uchwała w sprawie wyboru członków rady nadzorczej spółdzielni podjęta w dniu 26 czerwca 2013 r. winna być uchylona.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew stanowisku prezentowanemu przez powoda, prezes Spółdzielni ma prawo złożyć oświadczenie woli o rezygnacji z funkcji. Ma on jednak również prawo do złożenia oświadczenie woli o wycofaniu swojej rezygnacji. Zgodnie z treścią art. 49 § 2 Prawa spółdzielczego, członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. W pozwanej Spółdzielni zgodnie z § 39 pkt. 2 wybór i odwołanie Zarządu należy do wyłącznej właściwości Walnego Zgromadzenia. Skoro zatem Walne Zgromadzenie, które odbyło się w dniu 30 czerwca 2011 r. nie odwołało prezesa Zarządu, to oznacza, że I. K. był wówczas prezesem i miał prawo, w ramach Zarządu zwołać Walne Zgromadzenie w dniu 26 czerwca 2013 r. Z powyższego, w ocenie sądu pierwszej instancji, wynika, że Walne Zgromadzenie zwołane zostało prawidłowo.

Odnośnie do zarzutu powoda, że zawiadomienie o terminie walnego zgromadzenia, podpisane zostało przez osobę niebędącą członkiem zarządu, Sąd Okręgowy podkreślił, że zawiadomienie nie jest oświadczeniem woli, a skoro tak, to w ogóle nie musi być podpisywane przez członków Zarządu. Nawet gdyby przyjąć, że I. K. nie był wówczas prezesem Spółdzielni, to fakt podpisania przez niego zawiadomienia o terminie Walnego Zgromadzenia nie czyni tego Zgromadzenia wadliwym.

Wyżej wskazane okoliczności, w ocenie Sądu Okręgowego, dają podstawę do stwierdzenia, że Walne Zgromadzenie w dniu 26 czerwca 2013 r. zwołane zostało prawidłowo i podjęta na tym zebraniu zaskarżona uchwała nie jest sprzeczna z postanowieniami statutu oraz dobrymi obyczajami. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, że godzi ona w interesy spółdzielni bądź też ma na celu pokrzywdzenie jej członków. Nie zachodzą zatem podstawy do jej uchylenia.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi powoda jako stronę, która przegrała sprawę.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł powód. Zaskarżając wyrok w całości, powód zarzucił przeprowadzenie postępowania i wydanie wyroku w warunkach nieważności polegającej na pozbawieniu go możliwości obrony jego praw, tj. uniemożliwienie skorzystania z prawa jakie daje art. 193 § 1 k.p.c. oraz art. 17 pkt 4 ind. 2 k.p.c.

W konkluzji apelacji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powoda pozbawiona jest uzasadnionych podstaw prawnych i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd Apelacyjny aprobuje i przyjmuje za własne dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne oraz argumentację prawną zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia odnoszącą się do żądania uchylenia zaskarżonej uchwały.

Odnosząc się do zarzutu apelacji – nieważności postępowania, stwierdzić należy, że nie jest on zasadny. Zgodnie z art. 193 § 1 k.p.c. zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. W przypadku powództwa o uchylenie uchwały jak również powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały właściwy do rozpoznania jest sąd okręgowy jako sąd pierwszej instancji. Powód początkowo w piśmie procesowym z dnia 25 listopada 2014 r., a następnie na rozprawie w dniu 9 grudnia 2014 r. dokonał zmiany powództwa w ten sposób, że wniósł o ustalenie nieistnienia zaskarżonej uchwały bez jednoczesnego cofnięcia powództwa o jej uchylenie. Wnosił o zawieszenie postępowania w przedmiocie uchylenia zakwestionowanej uchwały.

Wobec braku zaistnienia przesłanek z art. 193 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy powinien rozpoznać sprawę również w zakresie powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały.

Powyższe uchybienie, wbrew poglądowi prezentowanemu przez powoda nie skutkuje jednak nieważnością postępowania. Pozbawienie strony możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c. zachodzi wówczas, gdy z powodu uchybienia przez sąd przepisom postępowania strona wbrew swojej woli została faktycznie pozbawiona możliwości działania w postępowaniu lub jego istotnej części, jeżeli skutków tego uchybienia nie można było usunąć przed wydaniem orzeczenia w danej instancji, i to bez względu na to, czy takie działanie strony mogłoby mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010 r., IV CSK 84/10).

W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można uznać, że powód został pozbawiony możliwości obrony swoich praw, brał aktywny udział w postępowaniu o uchylenie uchwały, natomiast sprawa o ustalenie nieistnienia uchwały będzie rozpoznawana przez sąd w oddzielnym postępowaniu, co otwiera powodowi możliwość prezentowania swojego stanowiska w tym właśnie postępowaniu.

W związku z powyższym, mimo, że, w ocenie Sądu Apelacyjnego, sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 193 § 1 i 2 k.p.c., to jednak nie doszło do zarzucanej przez powoda nieważności postępowania.

Odnosząc się natomiast do roszczenia powoda o uchylenie zaskarżonej uchwały, Sąd Apelacyjny uznał, że jest ono niezasadne.

Zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie natomiast takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy oświadczenie o złożeniu przez I. K. rezygnacji z funkcji członka zarządu mogło wywrzeć skutek materialnoprawny w chwili, w której doszło do adresata w taki sposób, że mógł się on z jego treścią zapoznać. W sytuacji, w której adresatem złożonego oświadczenia woli był organ Spółdzielni władny do powoływania i odwoływania zarządu, jak również podejmowania uchwał co do wniosków zarządu (w niniejszej sprawie było to walne zgromadzenie), skutek ten mógł nastąpić dopiero z chwilą zebrania się walnego zgromadzenia. Wcześniej nie było bowiem możliwe zapoznanie się przez walne zgromadzenie z treścią przedmiotowego oświadczenia. Z ustaleń faktycznych wynika, że wraz z przedstawieniem na walnym zgromadzeniu pisma I. K. o jego rezygnacji przedstawiono także jego pismo zawierające oświadczenie o cofnięciu rezygnacji. Zgodnie więc z dyspozycją art. 61 § 1 k.c., oświadczenie o cofnięciu rezygnacji, jako złożone jednocześnie, było skuteczne.

Wobec braku w apelacji zarzutów dotyczących rozstrzygnięcia w zakresie żądania uchylenia zaskarżonej uchwały, należy odnieść się do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu pozwu. W tym kontekście nie można zgodzić się ze stanowiskiem powoda, jakoby od momentu zatwierdzenia przez przewodniczącego walnego zgromadzenia zwołanego na dzień 30 czerwca 2011 r. porządku jego obrad, I. K. przestał pełnić funkcję członka zarządu i jego prezesa. Oświadczenie o cofnięciu rezygnacji zostało złożone na piśmie, istniało w chwili zebrania się walnego zgromadzenia i zostało przedstawione zgromadzeniu jednocześnie z pismem zawierającym rezygnację I. K.. Zatem zatwierdzenie porządku obrad walnego zgromadzenia, nawet jeśli następnie nie wykreślono z niego punktu dotyczącego wyboru nowego członka zarządu, nie mogło wywołać skutku materialnoprawnego.

Skoro I. K. skutecznie cofnął wcześniej złożone oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu spółdzielni, uznać należy, że był on osobą legitymowaną do zwołania walnego zgromadzenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. stosownie do jego wyniku.