Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSA Stanisław Tomasik

Sędziowie SO Tadeusz Węglarek (spr.)

del. SR Agnieszka Szulc - Wroniszewska

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Opocznie del. do Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Anny Jóźwik

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2013 roku

sprawy J. K. (1)

oskarżonego z art. 178 a § 4 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 3 lipca 2013 roku sygn. akt II K 871/12

na podstawie art. 437 § 1 kpk, art. 438 pkt 3 kpk, art. 624 § 1 kpk i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) :

- zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że z opisu czynu eliminuje sformułowanie „będąc wcześniej prawomocnie skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie o sygn. akt II K 1330/ 09 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości”;

- w miejsce przyjętego w zaskarżonym wyroku za podstawę skazania i wymiaru kary przepisu art. 178 a § 4 kk przyjmuje przepis art. 178 a § 1 kk;

- wymiar orzeczonej w pkt 1 kary pozbawienia wolności obniża do 6 (sześciu) miesięcy;

- z podstawy warunkowego zawieszenia wykonania kary w pkt 2 zaskarżonego wyroku eliminuje § 4 art. 69 kk;

- wymiar orzeczonego na podstawie art. 42 § 2 kk w pkt 4 zaskarżonego środka karnego obniża do 1 (jednego) roku;

- w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

- zasądza od oskarżonego J. K. (1) 160,00 (sto sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty za obie instancje, zwalnia natomiast oskarżonego z wydatków za postępowanie odwoławcze i w tym zakresie przejmuje koszty postępowania na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IV Ka 469/13

UZASADNIENIE

J. K. (1) został oskarżony o to, że: w dniu 21 kwietnia 2012 roku o godzinie 21:55 na ulicy (...) w T. woj. (...), prowadził pojazd mechaniczny -samochód osobowy m-ki O. (...) nr rej. (...) w strefie ruchu lądowego, znajdując się w stanie nietrzeźwości - 0,44 mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, będąc wcześniej prawomocnie skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego Tomaszowie Mazowieckim w sprawie o sygn. akt II K 1330/09 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości,

tj. o czyn z art. 178 a § 4 kk

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w II Wydziale Karnym wyrokiem z dnia 3 lipca 2013 roku w sprawie o sygn. akt II K 871/12:

1.  uznał oskarżonego za winnego dokonania zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 178a § 4 kk skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 4 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat,

3.  na podstawie art. 71 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego grzywnę w wysokości 40 stawek dziennych po 10 złotych każda,

4.  na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat,

5.  na podstawie art. 63 § 2 kk na poczet orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 21 kwietnia 2012 roku,

6.  na podstawie art. 49 § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 50 złotych,

7.  wymierzył oskarżonemu opłatę w kwocie 220 złotych i zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w wysokości 255 złotych.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył osobiści oskarżony J. K. (1). Z podstawy art. 438 pkt 2 i 3 kpk wyrokowi zarzucił:

a) błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku i mający
wpływ na jego treść a polegający na błędnym przyjęciu, że:

- w czasie zatrzymania oskarżonego w dniu 21 kwietnia 2012 roku około godziny 22:00 J. K. (1) prowadził pojazd mechaniczny podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do przekonania, że w chwili jego zatrzymania od co najmniej 2 godzin przebywał on w samochodzie z wyłączonym silnikiem na poboczu.

-w czasie zatrzymania M. B. powiedziała funkcjonariuszom policji, że J. K. (1) przed chwilą kierował pojazdem, podczas gdy kategorycznie zaprzeczyła ona tej wersji zdarzenia,

b) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a
mianowicie art. 7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów i
daniu wiary zeznaniom P. P. i K. K. (1) które
pozostają w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w
sprawie a w szczególności z zeznaniami M. B., G. Z.,
M. D. i A. C.,

c)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu, że wyjaśnienia J. K. (1) stanowią skonstruowaną przez niego linię obrony,

d)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na odwołaniu się w toczącym postępowaniu do zasad doświadczenia życiowego wynikającego z rozpoznawania innych spraw z udziałem nietrzeźwych kierowców z którego wynika, że kierowcy trzymają się często tego typu wersji, iż alkohol spożywali już po zdarzeniu w czasie postoju, co stanowi przejaw rażącego wykroczenia poza granice doświadczenia życiowego polegającego na przyjęciu niedopuszczalnej analogii objawiającej się w przypisaniu osobie cechy i zachowania które występuje u pewnej części (większości) społeczeństwa pomimo braku jakichkolwiek racjonalnych i obiektywnych przesłanek przyjęcia takiego rozumowania w przedmiotowej sprawie,

e)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na nieprzyznaniu wiary zeznaniom M. B., G. Z., M. D. i A. S. wyłącznie z powodu ich sprzeczności z zeznaniami policjantów,

f)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające przyjęciu, że M. B. posiada motyw aby chronić J. K. (1) przed odpowiedzialnością karną ponieważ jest jego koleżanką i czasami się spotykają;

g)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a
mianowicie art.7 kpk przez ukształtowanie swojego przekonania na podstawie
przeprowadzonych dowodów z pominięciem pisma oskarżonego z dnia
09.05.2012 r. znajdującego się w katach sprawy prokuratorskiej lDs 498/12 k.
20 polegające na przyjęciu, że oskarżony nie zgłaszał żadnych dowodów w tym
osobowych podczas gdy w cytowanym piśmie zaznaczono wyraźnie, że byli
świadkowie tego zdarzenia, których dane osobowe i adresy J. K. (2) dopiero na późniejszym etapie postępowania.

h)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a
mianowicie art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów
polegające przyjęciu, z lekką nutą groteskowości, że nagle po tak długim czasie
pojawiają się świadkowie którzy doskonale pamiętają przebieg zdarzenia a
nawet kolor samochodu podczas gdy zeznania świadków nie są nad wyraz
szczegółowe i jedynie w sposób ogólnikowy opisują przebieg zdarzenia które
nie miało charakteru typowego, nie odbiegającego od reguły,

i)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie
art.7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające przyjęciu że świadkowie zdarzenia są świadkami ex post zgłoszonymi jedynie na potrzeby toczącego się postępowania;

j)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu że A. C. kłamie ponieważ jest znajomym oskarżonego a G. Z. kłamie ponieważ jest narzeczoną znajomego A. C. które to rozumowanie nie poparte jest jakimkolwiek obiektywnym dowodem oraz chociażby powierzchowną analizą przyczyn składania nieprawdziwych zeznań

k)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.424 § 1 kpk przez niewyjaśnienie w uzasadnieniu wyroku podstaw dla których Sąd odmówił wiarygodności zeznań M. D.

l)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 7 kpk przez zlekceważenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na przyznaniu opinii biegłego waloru wiarygodności w sytuacji gdy opinia ta jest lakoniczna, ogólnikowa, nie uwzględnia wszystkich okoliczności sprawy takich jak indywidualne predyspozycje organizmu oskarżonego co do wchłaniania przez niego alkoholu, wpływu ilości spożytego pokarmu i płynów przed spożywaniem alkoholu a także dowolnym przyjęciu przez biegłego zawartości alkoholu w wódce oraz wagi oskarżonego,

ł) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 366 § 1 kpk polegające na niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy w przedmiocie wpływu ilości spożytego przez oskarżonego alkoholu na jego stężenie w organizmie w szczególności przez dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego lub dowodu z opinii innego biegłego. W konkluzji wniósł:

1) o zmianę zaskarżonego i odmiennie orzeczenie co do istoty sprawy przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu względnie

2)o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania,

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego, w zakresie podniesionych w niej zarzutów jest bezzasadna w stopniu oczywistym.

Odnosząc się do zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych oraz obrazy przepisów postępowania, w szczególności art. 7 kpk, stwierdzić należy, że wbrew wywodom skarżącego apelacja stanowi w istocie nieudolną próbę zanegowania prawidłowych ustaleń poczynionych przez sąd I instancji, a dotyczących sprawstwa oskarżonego w zakresie kierowania pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości.

Opiera się ona na odmiennej interpretacji zebranych w sprawie dowodów i nie przedstawia jakichkolwiek przekonywujących argumentów, podważających prawidłowość i słuszność rozumowania sądu I instancji. Skarżący w istocie nie wykazał bowiem w żaden sposób, że rozumowanie sądu meriti było wadliwe bądź nielogiczne. Natomiast prezentowane w skardze apelacyjnej zarzuty mają wyłącznie charakter subiektywnej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez sąd meriti, opierającej się na korzystnej dla oskarżonego ocenie dowodów tj. zanegowania wiarygodności dowodów, na których sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie, jednakże skarga apelacyjna nie przedstawia tego rodzaju dokumentów, które uzasadniałyby twierdzenie, że rozumowanie sądu I instancji było wadliwe. Dokonane przez ten sąd ustalenia w pełni odpowiadają zebranym w sprawie dowodom, a nade wszystko są wynikiem wszechstronnej oraz wnikliwej ich analizy. Zważyć trzeba, iż przekonanie sądu I instancji o istnieniu niepodważalnych dowodów na sprawstwo oskarżonego J. K. (1), pozostaje pod ochrona prawa procesowego, jako że /wbrew zarzutom skarżącego/, nie wykracza poza normy i zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art. 7 kpk. Jednocześnie zaś konkluzje sądu I instancji stanowią wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego /art. 4 kpk/, a nadto zostały wyczerpująco i logicznie - z uwzględnieniem wskazań i wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania - uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku /art. 424 § 1 pkt 1 kpk/.

Nie budzi wątpliwości, że sąd I instancji szczegółowo odniósł się do wszystkich okoliczności faktycznych ujawnionych w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego, a kwestionowanych przez skarżącego.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji sąd I instancji był uprawniony do poczynienia ustaleń faktycznych potwierdzających fakt kierowania przez oskarżonego J. K. (1) samochodu O. (...) o nr rej. (...) w stanie nietrzeźwości na poziomie 0,44 mg/l w dniu 21 kwietnia 2012 roku ok. godz. 21:55 na ulicy (...) w T. na podstawie zeznań funkcjonariuszy Policji K. K. (1) i P. P., sporządzonej przez K. K. notatce urzędowej, protokołu badania stanu trzeźwości oskarżonego, oraz opinii biegłego z zakresu toksykologii alkoholu.

Jak słusznie konstatuje sąd meriti wskazane powyżej dowody tworzą spójną, logiczną całość, a wskazane powyżej osobowe źródła dowodowe noszą walor pełnego obiektywizmu albowiem w/w świadkowie nie mają w istocie żadnego interesu w celowym pomawianiu oskarżonego o zachowania, które nie były rzeczywistym jego udziałem.

W konfrontacji z w/w dowodami sąd meriti był w pełni uprawniony do odrzucenia wersji oskarżonego, który ma oczywisty interes w prezentowaniu takiej wersji, która pozwoliłaby mu uniknąć odpowiedzialności karnej za ujawniony przez funkcjonariuszy czyn przestępczy. Wersja prezentowana przez oskarżonego jawi się w oczywisty sposób jako niewiarygodna.

Trudno bowiem uznać za wiarygodną relację oskarżonego, że wiózł on samochodem spotkaną przypadkiem znajomą, z zamiarem odwiezienia jej do domu, do którego jednak nie dojechał, natomiast zatrzymał samochód wcześniej i podczas postoju spożył 200 ml. alkoholu. Zauważyć nadto należy, że przecież oskarżony miał także do pokonania drogę do miejsca swojego zamieszkania. Trudno uznać, że siła pragnienia oskarżonego była tak wielka, że ryzykowałby pozostawienie samochodu z dala od miejsca zamieszkania, a sam udał się do domu pieszo. Nierealność tej wersji w zakresie czasu i ilości spożytego alkoholu została zweryfikowana obiektywnym dowodem w postaci opinii biegłego z zakresu toksykologii.

Opinia ta jest pełna i jasna, nie zawiera żadnych sprzeczności a materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, wbrew zarzutom podniesionym w skardze apelacyjnej, był wystarczający dla wydania opinii, na co wskazuje treść opinii i przywołane tam okoliczności, które miał biegły na uwadze przy wydawaniu opinii, a które to okoliczności znajdują potwierdzenie w dowodach, na które powołuje się biegły w opinii. Tak więc nie było potrzeby powoływania innego biegłego, ani tez zasięgania opinii uzupełniającej.

Nie jest uchybieniem sądu powoływanie się swoje doświadczenia zawodowe i wskazywanie na to, ze w praktyce orzeczniczej spotyka się z relacjami oskarżonych, którzy broniąc się kłamią, jak ma to miejsce w tej sprawie.

W pełni był sąd meriti także uprawniony na odmówienie wiary pozostałym osobowym źródłom dowodowym, potwierdzających linię obrony oskarżonego z powodów wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Wszak rzeczywiście są to osoby w różny sposób związane z oskarżonym, a przez to nie można mówić, że są to dowody w pełni obiektywne. Dowody te pozostają w sprzeczności z dowodami na podstawie których sąd I instancji poczynił swoje ustalenia faktyczne, przyznając słusznie tym dowodom walor obiektywizmu i wiarygodności.

Trafnie też sąd meriti wskazał na występujące sprzeczności w osobowych źródłach dowodowych, którym odmówił wiary. Oceny wiarygodności dowodów

sąd dokonał we wzajemnym powiązaniu ze sobą wiążąc treść wiodących dowodów z treścią i wymową pozostałych dowodów.

Nie mogły więc odnieść skutku zarzuty apelacyjne sprowadzające się jedynie do polemiki z ustaleniami zaskarżonego orzeczenia bądź prezentowania odmiennych poglądów na wiarygodność dowodów bądź fakty z nich wynikające.

Natomiast wniesienie apelacji przez oskarżonego spowodowało konieczność zmiany zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu sformułowania „będąc wcześniej prawomocnie skazanym wyrokiem Sadu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości" oraz przyjęcie w podstawie skazania i wymiaru kary przepisu art. 178a § 1 kk, w miejsce przepisu art. 178 a § 4 kk.

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2010 roku w sprawie II K 1330/09 wobec oskarżonego J. K. (1) m.in. za występek z art. 178a § 1 kk orzeczono karę łączną 1 /jednego/ roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 2 /dwóch/ lat. Wyrok ten uprawomocnił się 9 lipca 2010 roku /k - 75/. W wyroku tym wobec oskarżonego J. K. (1) orzeczone zostały na podstawie art. 42 § 2, art. 49 § 2 kk i art. 50 kk środki karne oraz na podstawie art. 71 § 1 kk kara grzywny. Zgodnie z treścią art. 76 § 1 kk w przypadku orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Zgodnie z § 2 cyt. powyżej artykułu, jeżeli orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania; nie dotyczy to środka karnego wymienionego w art. 39 pkt. 5.

Jak ustalił sąd odwoławczy wobec J. K. (1) w sprawie II K 1330/09 jeszcze w okresie próby wykonane zostały orzeczone w tej sprawie środki karne oraz kara grzywny.

Tak więc w dacie wyrokowania przez sąd I instancji w niniejszej sprawie z mocy prawa uległo zatarciu skazanie w sprawie Ii K 1330/09, a więc J. K. (1) miał status osoby nie karanej, co uniemożliwia przyjęcie wobec niego odpowiedzialności na podstawie art. 178a § 4 kk. /por. postanowienie SN z 21 sierpnia 2012 roku, IV KK 59/12, opubl. OSNKW 2013/1/3/.

Z powyższych względów zaskarżony wyrok podlegał zmianie w sposób opisany powyżej. Konsekwencją przyjęcia łagodniejszej kwalifikacji prawnej opisanej powyżej było złagodzenie przez sąd odwoławczy kary zasadniczej pozbawienia wolności do 6 miesięcy, a wymiar środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych do 1 /jednego/ roku. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Kara po modyfikacji dokonanej przez sąd odwoławczy jest proporcjonalna do stopnia społecznej szkodliwości czynu, uwzględnia fakt dotychczasowej niekaralności oskarżonego oraz poziomu stężenia alkoholu w organizmie oskarżonego, a także miejsce i porę dnia popełnienia czynu.

Tak ukształtowana kara powinna zrealizować cele z zakresu prewencji ogólnej i indywidualnej.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono jak w części dyspozycyjnej wyroku.