Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 1518/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Paweł Rygiel (spr.)

Sędziowie:

SSA Robert Jurga

SSA Regina Kurek

Protokolant:

sekr.sądowy Marta Matys

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa P. G. i K. S.

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 10 marca 2016 r. sygn. akt I C 194/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że w tej części powództwo oddala, w punkcie IV w ten sposób, że zasądza od powodów P. G. i K. S. solidarnie na rzecz pozwanego M. B. kwotę 4.600 zł (cztery tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów procesu oraz w punkcie V w ten sposób, że nakazuje ściągnąć od powodów P. G. i K. S. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 2.879,23 zł (dwa tysiące osiemset siedemdziesiąt dziewięć 23/100 złotych) tytułem kosztów sądowych;

2.  w pozostałej części apelację oddala;

3.  zasądza od powodów P. G. i K. S. solidarnie na rzecz pozwanego M. B. kwotę 9.293 zł (dziewięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Robert Jurga SSA Paweł Rygiel SSA Regina Kurek

sygn. akt I ACa 1518/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 5 kwietnia 2017 r.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Krakowie zasądził od pozwanego M. B. solidarnie na rzecz powodów P. G. i K. S. kwotę 76.850 zł z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w wysokości ustawowej za opóźnienie (punkt I sentencji), oraz kwotę 1.000 zł z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 13 marca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w wysokości ustawowej za opóźnienie (punkt II), oddalając powództwo w pozostałej części (punkt III). Sąd Okręgowy zasądził nadto od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 4.393 zł tytułem kosztów procesu (punkt IV), jak również nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 2.879,23 zł tytułem kosztów sądowych (punkt V).

Sąd I instancji wskazał, że podstawę zgłoszonych przez powoda roszczeń o zapłatę kwoty 77.850 zł wraz z odsetkami stanowiły twierdzenia powodów o niewykonaniu przez pozwanego zobowiązania do wykonania ocieplenia i otynkowania zakupionego przez powodów mieszkania, którego koszt wykonania został określony na 76.850 zł, jak również pojawienie się zagrzybienia w przedmiotowym mieszkaniu, z którego to tytułu powodowie domagali się zapłaty kwoty 1.000 zł.

Sąd Okręgowy ustalił, że strony łączyła umowa sprzedaży, na mocy której powodowie nabyli od pozwanego lokal mieszkalny numer (...) w budynku nr (...) przy ul. (...) w K. za cenę 220.000 zł. W przedmiotowej umowie pozwany zobowiązał się nadto, że do końca 2011 roku wykona ocieplenie budynku styropianem oraz otynkuje ściany zewnętrzne, przy czym powodowie nie będą partycypować w kosztach ocieplenia elewacji. Pozwany nie wywiązał się z powyższego zobowiązania. Wskazana w umowie kwota 40.000 zł, która jako część ceny zakupu lokalu miała zostać uiszczona przez powodów do 30 grudnia 2011 roku nie stanowiła ryczałtowego określenia równowartości wykonania ocieplenia i otynkowania budynku. Natomiast w oparciu o opinie biegłych Sąd ustalił, że z uwagi na umiejscowienie jednej ze ścian budynku w granicy z inną działką, nie jest możliwe wykonanie ocieplenia tej ściany bez przekroczenia granicy działki. Koszt ocieplenia i otynkowania trzech ścian (bez tej na granicy) został oszacowany na kwotę 54 653,40 zł, podczas gdy koszt ocieplenia czterech ścian – na kwotę 102 699,10 zł. Prawidłowe wykonanie elewacji wymaga jednak rozbiórki dotychczas zrealizowanych fragmentów ocieplenia, której koszt został określony na kwotę 12.772,90 zł. Sąd I instancji ustalił również, iż w mieszkaniu powodów nie występuje zagrzybienie, jednakże obecne jest zawilgocenie. Koszt usunięcia przyczyn zawilgocenia w postaci osuszenia ścian i wykonania izolacji zwiąże się zaś z wydatkami w kwocie 49.360,40 zł.

Mając na względzie powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał zgłoszone przez powodów roszczenia za uzasadnione jako znajdujące oparcie w treści art. 471 kpc (w przypadku roszczenia o odszkodowanie za niewykonanie otynkowania i ocieplenia budynku), jak również w treści art. 556 i art. 560 kpc oraz art. 471 kpc (w przypadku roszczenia o odszkodowanie za zawilgocenie mieszkania). Sąd I instancji wskazał w szczególności, że umowa stron w zakresie zobowiązania się pozwanego do ocieplenia ściany budynku położonej na granicy działek jest nieważna z uwagi na częściową niemożliwość świadczenia. Powodom należy się zatem odszkodowanie za niewykonanie przez pozwanego zobowiązania do ocieplenia trzech ścian oraz otynkowania czterech ścian budynku, uwzględniające koszty rozbiórki dotychczasowego ocieplenia. Pomimo iż ustalony w oparciu o opinię biegłych koszt wykonania prawidłowego ocieplenia i otynkowania budynku oraz usunięcia zawilgocenia z mieszkania powodów przekracza wysokość roszczeń powodów, Sąd Okręgowy, będąc związanym zgłoszonymi żądaniami, uwzględnił powództwo w zakresie dochodzonych pozwem kwot. Sąd I instancji podkreślił nadto, iż jako datę początkową naliczania odsetek wskazał 1 stycznia 2012 roku, gdyż prace remontowe miały być wykonane do końca 2011 roku.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 kpc, a o brakujących kosztach sądowych - na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z 98 kpc.

Od powyższego orzeczenia apelację wniósł pozwany, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powodów na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje. Apelujący zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieprawidłowym przyjęciu, że pozwani na skutek braku ocieplenia budynku ponieśli szkodę odpowiadającą kosztom wykonania całości prac ociepleniowych, pomimo iż doznana przez nich szkoda obejmuje co najwyżej różnicę pomiędzy wartością nabytego mieszkania przy uwzględnieniu oraz z pominięciem ocieplenia,

- naruszenie art. 361 § 1 kc poprzez błędne uznanie, że normalnym następstwem niewykonania przez pozwanego zobowiązania jest konieczność wykonania ocieplenia przez powodów, wymagającego usunięcia istniejącego ocieplenia z budynku, a nadto, iż szkoda obejmuje także brak ocieplenia części budynku nieprzylegających do lokalu powodów,

- naruszenie art. 471 kc poprzez błędne uznanie, że pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę, podczas gdy niezrealizowanie prac remontowych jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności, gdyż na skutek problemów z urzędem skarbowym pozostał bez środków finansowych, jak również w znacznej części wykonał on swoje zobowiązanie,

- naruszenie art. 354 § 2 kc poprzez pominięcie, że powodowie nie dążyli do zminimalizowania skutków szkody w postaci dokończenia prac ociepleniowych w ramach wspólnoty mieszkaniowej,

- naruszenie art. 387 § 1 kc w zw. z art. 58 § 3 kc poprzez błędne przyjęcie, że sankcją nieważności jest dotknięta wyłącznie część, nie zaś całość umowy,

- naruszenie art. 321 kpc poprzez zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania tytułem zawilgocenia mieszkania, podczas gdy powodowie domagali się odszkodowania za zagrzybienie lokalu.

Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja strony pozwanej okazała się zasadna w znacznej części.

Zważywszy na okoliczność, iż stosownie do art. 378 § 1 kpc sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, co oznacza m.in, iż dysponuje możliwością dokonania własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestając na materiale zebranym w pierwszej instancji (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 roku, I CSK 606/11, LEX), Sąd Apelacyjny za konieczne uznał częściowe zmodyfikowanie oraz uzupełnienie ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji. Mając na względzie treść oraz umiejscowienie zobowiązania pozwanego do wykonania ocieplenia i otynkowania budynku, jak również jednoznaczne i konsekwentne zeznania powodów, ustalenie Sądu Okręgowego, iż przedmiotowe zobowiązanie pozostawało niezależne od samej umowy sprzedaży, a tym samym stanowiło okoliczność irrelewantną dla określenia ceny zakupu lokalu, ocenić należało jako nietrafne. Analizowane zobowiązanie zostało wyrażone w umowie sprzedaży lokalu, co wskazuje na istnienie powiązania pomiędzy planowanym remontem elewacji a zaistniałą sprzedażą. Uzgodnienie stron, iż kupujący nie będą partycypować w kosztach prac ociepleniowych, które co do zasady obciążają każdego z właścicieli lokali, potwierdza nadto rozliczeniowy charakter ocenianego postanowienia umownego. Skoro bowiem obok zobowiązania pozwanego do remontu elewacji pojawia się klauzula o zwolnieniu powodów od kosztów planowanych prac, logicznym i zgodnym z zasadami doświadczenia życiowego jest, iż strony już przy zawarciu umowy sprzedaży uwzględniły w ramach wzajemnych zobowiązań finansowych koszty wykonania otynkowania i ocieplenia budynku. Mając zaś na względzie, iż wolą stron było zwolnienie powodów wyłącznie od części kosztów remontu, przypadających na nabywany przez nich lokal, uznać trzeba, iż koszty remontu budynku obciążające powodów jako właścicieli lokalu, z którym związany jest udział 1616/10.000 w części wspólnej nieruchomości, stanowiły część ceny zakupu lokalu. Powyższe ustalenia korespondują w pełni z zeznaniami powodów, którzy konsekwentnie podawali, iż przy określaniu ceny zakupu lokalu strony uwzględniły koszty wykonania elewacji budynku.

W konsekwencji, w oparciu o powołane powyżej środki dowodowe Sąd Apelacyjny ustalił, iż postanowienie umowne dotyczące zobowiązania pozwanego do wykonania elewacji budynku oraz sposobu rozliczenia kosztów remontu pozostawało w bezpośrednim związku z zasadniczą treścią umowy sprzedaży lokalu. Przypadające na lokal powodów koszty ocieplenia budynku stanowiły bowiem część ceny zakupu nieruchomości lokalowej. Sąd Apelacyjny podziela zarazem ustalenie Sądu I instancji, iż strony nie określiły w umowie zryczałtowanej równowartości przypadających na lokal powodów kosztów remontu. Zbieżność czasowa pomiędzy terminem zapłaty ostatniej raty tytułem ceny w wysokości 40.000 zł a terminem wykonania zobowiązania pozwanego stanowi okoliczność niewystarczającą dla przyjęcia, iż wskazana kwota odpowiada kosztom remontu. W umowie nie uzależniono bowiem obowiązku zapłaty raty od wywiązania się przez pozwanego ze zobowiązania do remontu elewacji budynku.

Poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne w pozostałym zakresie są prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe, zarzuty skarżącego dotyczące błędnego określenia przez Sąd Okręgowy postaci i zakresu szkody doznanej przez powodów w następstwie niewywiązania się przez pozwanego z obowiązku remontu elewacji budynku ocenić należy jako słuszne. Sąd I instancji przyjął bowiem, iż szkoda powodów odpowiada kosztom wykonania ocieplenia i otynkowania całego budynku oraz usunięcia dotychczasowej elewacji, podczas gdy w ten sposób określona szkoda nie pozostaje w związku przyczynowym z zaniechaniem pozwanego. Skarżący trafnie powołał się na dyspozycję art. 361 § 1 kc, zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Nadto zgodnie z § 2 powołanego przepisu w graniach związku przyczynowego naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W wypadku odpowiedzialności wynikającej z niewykonania zobowiązania, której podstawę prawną stanowi art. 471 kc, szkoda wyraża się w różnicy między aktualnym stanem majątku poszkodowanego a stanem hipotetycznym, jaki by istniał, gdyby zobowiązanie zostało wykonane. Dla przyjęcia związku przyczynowego wystarczające jest wykazanie, że w zwyczajnym toku rzeczy, bez szczególnego zbiegu okoliczności, szkoda jest typowym następstwem tego rodzaju zdarzenia (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 roku, IV CK 521/03, LEX). Wbrew argumentacji powodów porównanie aktualnego stanu ich majątku ze stanem hipotetycznym uwzględniającym ocieplenie i otynkowanie budynku nie wskazuje na powstanie po ich stronie szkody odpowiadającej całościowym kosztom remontu. Niewywiązanie się przez pozwanego z analizowanego zobowiązania nie skutkowało bowiem koniecznością poniesienia przez powodów kosztów remontu budynku zamiast pozwanego. Pomimo zatem, iż pozwany zobowiązał się względem powodów do wykonania elewacji, zakres przejętych przez pozwanego obowiązków nie wkroczył w sferę władczą powodów, a w konsekwencji niewykonanie przedmiotowego zobowiązania nie przełożyło się bezpośrednio na uszczerbek majątkowy po ich stronie. Z powołanych względów uznać należy, że niewywiązanie się przez pozwanego ze zobowiązania do ocieplenia i otynkowania budynku nie doprowadziło do powstania w majątku powodów wskazywanej przez nich szkody w postaci kosztów usunięcia starej oraz wykonania nowej elewacji.

Z uwagi na okoliczność, iż zgodnie z umową sprzedaży koszty remontu budynku przypadające na powodów jako współwłaścicieli jednego z lokali zostały uwzględnione przez strony przy ustalaniu ceny sprzedaży, szkoda pozostająca w adekwatnym związku przyczynowym z niewywiązaniem się przez pozwanego z analizowanego zobowiązania mogłaby zostać określona jako utrata wartości lokalu. Skoro bowiem wolą powodów było nabycie własności lokalu w ocieplonym i otynkowanym budynku, podczas gdy faktycznie do remontu elewacji budynku nie doszło, zaistniały z tego tytułu uszczerbek w majątku powodów stanowiłby szkodę w rozumieniu art. 471 kc. Przeszkodę dla takiego ujęcia szkody powodów stanowi jednak treść żądania pozwu, która wiąże sąd zgodnie z art. 321 kpc. Powodowie w toku rozprawy przed Sądem Okręgowym w dniu 10 marca 2016 roku wskazali bowiem stanowczo, że dochodzone przez nich roszczenie nie obejmuje utraty wartości lokalu, lecz koszt ocieplenia i otynkowania całego budynku. Nadto - na marginesie -wskazać należy, że w świetle treści zalegającej w aktach opinii biegłej E. H. (k. 91), z której wynika, że cena zakupu lokalu kształtowała się poniżej jego wartości rynkowej, wątpliwym jest, czy powodowie doznali szkody w tej postaci.

Zaistniała po stronie powodów szkoda interpretowana być może także jako koszt wykonania ocieplenia i otynkowania budynku, do którego poniesienia powodowie zostaną zobligowani w przypadku zaktualizowania się konieczności remontu budynku. Mając bowiem na względzie, iż pozwany zobowiązał się do pokrycia przypadających na powodów kosztów wykonania elewacji, z którego to zobowiązania się nie wywiązał, odstępując od przeprowadzenia remontu, w przypadku przystąpienia przez wspólnotę mieszkaniową do prac ociepleniowych, na powodach - jako współwłaścicielach jednego z lokali - będzie spoczywał obowiązek partycypowania w kosztach prac w wymiarze odpowiadającym udziałowi w części wspólnej nieruchomości. Poniesiony przez powodów z tego tytułu wydatek należałoby przy tym uznać za pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z zaniechaniem pozwanego. Pomimo iż szkoda w analizowanej postaci mieści się w żądaniu pozwu, gdyż odpowiada częściowemu kosztowi wykonania elewacji budynku, powództwo także w tym zakresie nie zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na jego przedwczesność. Wobec niepodjęcia przez wspólnotę mieszkaniową działań nakierowanych na przeprowadzenie remontu budynku w majątku powodów nie urzeczywistnił się bowiem uszczerbek, kwalifikowany jako szkoda w rozumieniu art. 471 kc. Stan faktyczny sprawy uzasadnia wprawdzie przyjęcie, iż ewentualne obciążenie powodów kosztami remontu pozostawałoby w związku przyczynowym z niewywiązaniem się ze zobowiązania przez pozwanego, jednakże ze względu na brak powyższego skutku związek ten określić trzeba jako hipotetyczny i przypuszczalny. Podkreślenia wymaga, iż dla przyjęcia wystąpienia szkody nie jest konieczne faktyczne uiszczenie przez powodów wskazanych kosztów, lecz wystarczającym jest zaistnienie zdarzenia, stanowiącego źródło zobowiązania powodów do zapłaty, w postaci np. podjęcia przez wspólnotę mieszkaniową uchwały o przeprowadzeniu prac remontowych. Tymczasem w sprawie nie zostało wykazane, że wspólnota zamierza zrealizować przedmiotowe prace oraz by w tym przedmiocie została podjęta jakakolwiek uchwała.

Z uwagi zatem na okoliczność, iż do chwili obecnej w majątku powodów nie wystąpił uszczerbek stanowiący szkodę, przy czym potencjalnie w przyszłości może dojść do powstania takiego uszczerbku, pozostającego w związku przyczynowym z niewywiązaniem się przez pozwanego ze zobowiązania, roszczenie powodów o zapłatę odszkodowania z tytułu niewykonania przez pozwanego prac ociepleniowych ocenić należało jako przedwczesne.

W konsekwencji zarzuty skarżącego doprowadziły do zmiany punktu I zaskarżonego wyroku, w którym Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 76.850 zł wraz z odsetkami tytułem odszkodowania za niewykonanie elewacji budynku, poprzez oddalenie powództwa w tym zakresie.

Wobec zasadności powyższych zarzutów skarżącego, które skutkowały oddaleniem powództwa w zakresie żądania odszkodowania tytułem niewykonania ocieplenia budynku, kolejne zarzuty skarżącego zostaną poddane analizie wyłącznie w części dotyczącej odszkodowania z tytułu zawilgocenia lokalu.

Nie ma racji pozwany, iż jego problemy finansowe związane z rozliczeniem z urzędem skarbowym stanowią okoliczność zwalającą go z odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 471 kc. Obciążenie pozwanego innymi zobowiązaniami nie mieści się bowiem w pojęciu niezależnych od dłużnika i niezawinionych przyczyn niewykonania zobowiązania. Okoliczność częściowego wykonania ocieplenia także pozostaje irrelewantna dla zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, gdyż prace remontowe zostały przeprowadzone w sposób wadliwy, wymagający usunięcia zamontowanych fragmentów ocieplenia przed ponownym przystąpieniem do ocieplania i tynkowania budynku. Z uwagi na wadliwość wykonanych przez pozwanego robót wbrew argumentacji pozwanego nie sposób także zarzucić powodom, że zaniechali działań służących zminimalizowaniu skutków szkody w postaci kontynuowania prac remontowych w ramach wspólnoty mieszkaniowej.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut skarżącego, zgodnie z którym z uwagi na niemożność ocieplenia jednej ze ścian budynku położonej na granicy działek umowa sprzedaży powinna zostać uznana za nieważną. Wskazać bowiem należy, iż zgodnie z art. 58 § 3 kc jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana. W okolicznościach przedmiotowej sprawy niewątpliwym jest, iż ewentualna niemożność ocieplenia jednej ze ścian budynku pozostawałaby irrelewantna dla decyzji stron co do zawarcia umowy sprzedaży. Kwestia ta mogłaby wpłynąć wyłącznie na ustaloną przez strony cenę sprzedaży.

Za nietrafny uznać trzeba także podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 321 § 1 kpc poprzez zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania tytułem zawilgocenia mieszkania, podczas gdy powodowie domagali się odszkodowania za zagrzybienie lokalu. W toku rozprawy w dniu 10 marca 2016 roku powodowie sprecyzowali bowiem, iż domagają się zapłaty odszkodowania w kwocie 1.000 zł tytułem zawilgocenia lokalu w miejsce uprzedniego żądania odszkodowania z tytułu zagrzybienia. Sąd Okręgowy rozstrzygając o zasadności roszczenia powodów w tym zakresie nie naruszył zatem zakazu wyrokowania co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, oraz zasądzania ponad żądanie.

W konsekwencji poszczenie powodów o zapłatę kwoty 1.000 zł tytułem odszkodowania za zawilgocenie lokalu uznać należy za uzasadnione w świetle art. 471 kc. Niewywiązanie się przez pozwanego ze zobowiązania do wykonania ocieplenia i otynkowania budynku doprowadziło bowiem do powstania po stronie powodów szkody w postaci powstania wilgoci w lokalu, który to skutek pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z zaniechaniem pozwanego.

Z uwagi na okoliczność, iż roszczenie o naprawienie szkody w reżimie ex contractu staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia zgodnie z art. 455 kc (tak: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 roku, III CZP 72/13, LEX), wymagalność roszczenia powodów o zapłatę odszkodowania z tytułu zawilgocenia lokalu wiązać należy z chwilą wezwania pozwanego do zapłaty odszkodowania z tego tytułu, nie zaś z upływem wskazanego w umowie terminu do wykonania ocieplenia budynku. Nie sposób bowiem przyjąć, iż roszczenie o naprawienie szkody stanie się wymagalne przed powstaniem samej szkody. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż powodowie nie wzywali pozwanego do zapłaty odszkodowania tytułem zawilgocenia lokalu przed wniesieniem pozwu. Tym samym wymagalność roszczenia wiązać trzeba z doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu, do czego doszło w dniu 26 lutego 2014 roku. Z powyższego wynika, że powodom przysługiwało roszczenie o odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie od dnia 27 lutego 2014 roku do dnia zapłaty. Zważywszy jednak na okoliczność, iż Sąd Okręgowy w zaskarżonym wyroku jako datę początkową naliczania odsetek od kwoty 1.000 zł określił 13 marca 2014 roku, choć w uzasadnieniu wyroku wskazał na datę 1 lutego 2012 roku jako dzień następujący po upływie terminu wykonania zobowiązania pozwanego do ocieplenia budynku, nie wyjaśniając przyczyn rozbieżności treści wyroku i uzasadnienia, Sąd Apelacyjny, będąc związanym zgodnie z art. 384 kpc zakazem zmiany wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, nie mógł zmodyfikować rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego poprzez wskazanie wcześniejszej daty początkowej naliczania odsetek. Taka zmiana byłaby bowiem niekorzystna dla pozwanego jako strony wnoszącej apelację.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny, działając na podstawie art. 386 § 1 kpc i art. 385 kpc, zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I poprzez oddalenie powództwa w zakresie żądania zapłaty kwoty 76.850 zł wraz z odsetkami tytułem odszkodowania za niewykonanie ocieplenia i otynkowania budynku oraz oddalił apelację w pozostałej części, tj. w zakresie odszkodowania za zawilgocenie lokalu, o czym rozstrzygnął w punkcie 1 i 2 wyroku.

Konsekwencją zmiany rozstrzygnięcia w zakresie należności głównej jest zmiana orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu. Mając na względzie, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie wyłącznie w niewielkim zakresie, tj. w 1,3 % (1.000 zł z wartości przedmiotu sporu wynoszącej 77.850 zł), Sąd Apelacyjny zgodnie z dyspozycją art. 100 zd. 2 kpc włożył na powodów obowiązek zwrotu wszystkich kosztów. Na poniesione przez pozwanego koszty procesu składały się: zaliczka na poczet opinii biegłego w wysokości 1.000 zł oraz wynosząca 3.600 zł opłata od wynagrodzenia pełnomocnika ustalona zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz.U.2013.461 z późn. zm.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 z późn. zm.). Powodowie powinni zatem zwrócić pozwanemu kwotę 4.600 zł tytułem kosztów procesu związanych z postępowaniem przed sądem I instancji, przy czym stosownie do art. 105 § 2 kpc ich odpowiedzialność w tym zakresie jest solidarna. Z uwagi nadto, iż w toku postępowania Skarb Państwa poniósł wydatki w wysokości 2.879,23 zł tytułem kosztów opinii biegłego, kosztami sądowymi we wskazanej wysokości należało obciążyć solidarnie powodów na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 kpc i art. 105 § 2 kpc. Z powołanych względów Sąd Apelacyjny zmodyfikował rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego także w zakresie zawartych w punkcie IV i V wyroku postanowień w przedmiocie kosztów procesu, w tym kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na tej samej zasadzie, obciążając na podstawie art. 100 zd. 2 kpc w zw. z art. 105 § 2 kpc i art. 391 § 1 kpc powodów jako stronę przegrywającą postępowanie. Na koszty te złożyły się następujące należności: opłata od apelacji w kwocie 3.893 zł oraz opłata od wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 5.400 zł, ustalona zgodnie z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej rozporządzenia.

SSA Regina Kurek SSA Paweł Rygiel SSA Robert Jurga