Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Katarzyna Balcerczyk

Protokolant: Marta Florczyk

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 roku w Zgierzu na rozprawie

sprawy z powództwa R. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko J. O.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych);

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda R. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanego J. O. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1544/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 listopada 2016 roku R. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od J. O. kwoty 2121,34 złotych wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 9 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Na dochodzoną pozwem kwotę składały się należności z tytułu faktur wystawionych przez poprzednika prawnego powoda- P4 spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oraz odsetki naliczone od tychże faktur od terminów ich płatności do dnia n8 listopada 2016 roku. Należność z tytułu tychże faktur została przeniesiona na rzecz powoda przez wspomnianą spółkę na podstawie umowy cesji z dnia 12 grudnia 2013 roku. (pozew – k. 4 - 5 v.)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 4 kwietnia 2017 roku referendarz sądowy uwzględnił żądanie pozwu.

(nakaz zapłaty k. 41)

W ustawowym terminie sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wniósł pozwany, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Zakwestionował roszczenie co do zasady i wysokości. Podniósł także, że wyciąg z ksiąg funduszu inwestycyjnego ma jedynie charakter dokumentu prywatnego.

(zwrotne potwierdzenie odbioru k. 44, sprzeciw k. 46-49)

Pismem z dnia 18 lipca 2017 roku powód cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia w związku z zapłatą przez pozwanego w dniu 16 grudnia 2016 roku kwoty 150 złotych, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 1971,34 złote wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 16,27 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 2121,34 od dnia 9 listopada 2016 roku do dnia 16 grudnia 2016 roku. Podniósł, iż w związku z rozwiązaniem umowy przez jego poprzednika prawnego w związku z opóźnieniem się pozwanego z zapłatą rachunków obciążono pozwanego w oparciu o § 16 ust. 13 Regulaminu Świadczenia Usług (...) karą umowną w wysokości nieprzekraczającej ulgi przyznanej pozwanemu pomniejszonej o proporcjonalną wartość tej ulgi za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Podniósł, iż zarzut przedawnienia zgłoszony przez pozwanego jest nieskuteczny, albowiem uznał on swe roszczenie nawiązując kontakt z pracownikiem powoda, a następnie dokonując częściowej spłaty swego zobowiązania.

(pismo procesowe k. 55-57)

Pismem z dnia 29 lipca 2017 roku pozwany zakwestionował dokonanie wpłaty na rzecz powoda. Nadto podniósł, iż termin przedawnienia roszczeń objętych pozwem upłynął przed wytoczeniem powództwa. Tym samym gdyby pozwany rzeczywiście dokonał płatności na rzecz powoda jego zachowania nie można zakwalifikować jako zrzeczenie się zarzutu przedawnienia, albowiem nic takiego nie wynika z okoliczności, w jakich zostało to dokonane, podnosząc iż działania powoda cechują się wywieraniem presji na podmiot, wobec którego prowadzona jest windykacja.

(pismo procesowe k. 66-68)

W dalszym troku postępowania strony podtrzymały swe dotychczasowe stanowiska.

(pismo pełnomocnika powoda k. 72-74, pismo pełnomocnika pozwanego k. 81-82, protokół rozprawy– k. 87)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11 lutego 2012 roku J. O. zawarł z (...)
z siedzibą w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). W przypadku umowy zawartej na czas określony, której zawarcie wiązało się z przyznaniem abonentowi ulgi, operator był uprawniony do żądania kary umownej z tytułu rozwiązani umowy przez abonenta lub operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przez upływem okresy na jaki została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną wartość tej ulgi za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania

(uwierzytelniona kserokopia umowy – k. 6, kserokopia regulaminu świadczenia usług – k. 58-60 )

P4 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystawiło z tytułu przedmiotowej umowy następujące dokumenty sprzedaży:

–

nr (...) z dnia 3 maja 2012 roku na kwotę 562,72 złotych, z terminem płatności do dnia 17 maja 2012 roku (uwzględniający saldo z poprzedniego okresu w kwocie 474,36 złotych);

–

nr (...) z dnia 3 kwietnia 2012 roku na kwotę 474,36 złotych, z terminem płatności do dnia 17 kwietnia 2012 roku;

–

nr (...) z dnia 6 sierpnia 2012 roku na kwotę 883,95 złotych, z terminem płatności do dnia 20 sierpnia 2012 roku z tytułu opłaty specjalnej za przedterminowe rozwiązanie umowy;

–

nr (...) z dnia 3 czerwca 2012 roku na kwotę 566,20 złotych, z terminem płatności do dnia 18 czerwca 2012 roku (uwzględniający saldo z poprzedniej faktury nr (...) oraz należność z bieżącej faktury w kwocie 3,48 złotych)

(faktury k. 7-17).

W dniu 8 listopada 2016 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...)OPERA/ (...) w którym stwierdzono, że przysługuje mu wierzytelność względem pozwanego wynikająca z faktur nr (...) na łączną kwotę 2121,34 złote tytułem należności głównej oraz 671,19 złotych odsetek.

(wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej k. 18)

Pozwany nie wywiązywał się z zobowiązań stwierdzonych powołanymi dokumentami sprzedaży oraz notą księgową, wobec czego umowa została rozwiązana.

(bezsporne,)

W dniu 12 grudnia 2013 roku(...) w W. zawarła z powodem R. Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę cesji, na mocy której powód nabył m.in. wierzytelność względem pozwanego z tytułu faktur nr (...) (, uwierzytelniona kserokopia umowy sprzedaży wierzytelności – k. 35-36, wydruk z załącznika do umowy cesji stanowiącego listę objętych nią wierzytelności –
k. 32)

Pismem z dnia 10 stycznia 2014 roku P4 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zawiadomiła pozwanego o dokonanym przelewie (uwierzytelniona kserokopia zawiadomienia o przelewie k. 39-40)

W dniu 15 grudnia 2016 roku pozwany dokonał zapłaty kwoty 150 złotych na rzecz powoda w Urzędzie Pocztowym.

(kserokopia dowodu wpłaty k. 61)

. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów. W zakresie mocy dowodowej wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego sąd uznał, iż stanowi on jedynie dowód tego, iż osoba pod nim podpisana złożyła oświadczenie o treści wskazanej w tymże dokumencie. Ustalając, iż pozwany dokonał na rzecz powoda płatności kwoty 150 złotych sąd oparł się na dokumencie z k. 61. Wprawdzie istotnie ma on charakter dokumentu prywatnego, jednak w powiązaniu ze stanowiskiem powoda, który cofnął powództwo o tę kwotę, pozwala na przyjęcie, iż płatność ta rzeczywiście nastąpiła. Trudno przyjąć, aby powód cofnął o te kwotę powództwo jedynie po to, aby wywodzić, iż pozwany dokonał w ten sposób uznania długu.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na oddalenie.

Roszczenie powoda znajdowało oparcie w zawartej przez strony umowie
o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz umowie cesji, na mocy której nabył on przedmiotową wierzytelność. Pozwany podniósł jednak, iż dochodzone przeciwko niemu roszczenie uległo przedawnieniu. W ocenie sądu zarzut ten jest zasadny.

Pozwany i poprzednik prawny powoda zawarli umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Okres przedawnienia spornego roszczenia, z uwagi na to, że jego źródłem była tego rodzaju umowa o świadczenie usług (określona w art. 56 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.2014.243 j.t.)) i było ono związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - wynosił 3 lata. Nie ma bowiem do niej zastosowania odesłanie z art. 750 k.c. a w szczególności odesłanie do art. 751 k.c., który zawiera regulację terminów przedawnienia roszczeń (por. uchwała SN z 7 maja 2009 roku, III CZP 20/09, Lex.nr 512983) Najpóźniej wystawiona nota obciążeniowa nr (...)miała termin płatności dnia 20 sierpnia 2012 roku. Stwierdzić należy, że trzyletni termin przedawnienia wierzytelności z tytułu tejże noty upłynął najpóźniej z dniem 20 sierpnia 2015 roku. Termin przedawania pozostałych faktur upłynął w dniach: - (...) z terminem płatności do dnia 17 maja 2012 roku w dniu 17 maja 2015 roku, nr (...) z terminem płatności do dnia 17 kwietnia 2012 roku- w dniu 17 kwietnia 2015 roku , nr (...) z terminem płatności do dnia 18 czerwca 2012 roku w dniu 18 czerwca 2015 roku. Pozew w sprawie został zaś złożony dopiero w dniu 15 listopada 2016 roku, a zatem ponad rok po upływie przedawnienia roszczenia z najpóźniej wystawionej noty.

Wbrew twierdzeniom powoda, zapłata przez pozwanego kwoty 150 złotych po wytoczeniu powództwa nie może być kwalifikowana jako uznanie powództwa, przerywające w myśl art. 123 § 2 pkt 2 k.c. bieg przedawnienia. Po pierwsze, w dacie dokonania tejże płatności całość roszczenia powoda była już przedawniona. Działanie pozwanego nie mogło zatem przerwać biegu przedawnienia, albowiem już upłynął. Jego działanie można w takiej sytuacji rozpatrywać jedyne na płaszczyźnie ewentualnego zrzeczenia się zarzutu przedawnienia w myśl art. 117 § 2 k.p.c.

Ustawodawca nie stawia zrzeczeniu żadnych wymagań formalnych. W doktrynie panuje rozbieżność co do tego, czy każde zachowania dłużnika, które można by zakwalifikować jako uznanie niewłaściwe, wystarczające do przerwania biegu przedawnienia, można też potraktować jako zrzeczenie się zarzutu przedawnienia. Pierwszy z poglądów, dyktowany dalszym istnieniem roszczenia i uznaniem, że zadośćuczynienie roszczeniu odpowiada względom moralnym, nakazuje liberalne traktowanie zrzeczenia się zarzutu (por. A. Wolter (tenże, Uznanie roszczenia a przedawnienie i termin zawity, NP 1960, nr 11, s. 1420) i A. Szpunar (tenże, Zrzeczenie się korzystania z przedawnienia, Palestra 1980, nr 4–5, s. 21), który jednak następnie uznał swe stanowisko za nazbyt liberalne (A. Szpunar, Uwagi..., s. 24).. Drugi, uwzględniający przede wszystkim argumenty praktyczne, stawia zrzeczeniu się daleko idące wymagania i nakazuje bardzo ostrożną ocenę, gdyż takie podejście ułatwia ewentualne negocjacje i choćby częściowe zaspokojenie wierzyciela po upływie przedawnienia. Druga grupa autorów przyjmuje, że nie każde zachowanie spełniające warunki uznania niewłaściwego może być potraktowane jako zrzeczenie się zarzutu przedawnienia (por. M. Pyziak-Szafnicka, Uznanie długu..., s. 168–169; P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. 1, s. 412; niejednoznacznie B. Kordasiewicz (w:) System Prawa Prywatnego, t. 2, s. 566). Zwolennicy drugiego stanowiska podkreślają różnicę wagi prawnej przerwania biegu przedawnienia i zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie, jako czynność prawna powodująca utratę prawa podmiotowego, ma charakter zbliżony do rozporządzenia prawem majątkowym, przy czym zwykle chodzi o rozporządzenie nieodpłatne. Dlatego w ocenie tych przedstawicieli doktryny trzeba jej stawiać wszystkie wymagania dotyczące czynności prawnych. W praktyce różnice zapatrywań sprowadzają się do odmiennej oceny niektórych zachowań dłużnika, zwłaszcza częściowej zapłaty długu czy zapłaty odsetek. Zwolennicy bardziej restrykcyjnego traktowania zrzeczenia się wymagają, by przy tego rodzaju czynnościach wyraźna była świadomość dłużnika, że odnoszą się one do całości świadczenia (także do świadczenia głównego). Podnoszą, iż nie należy pochopnie przyznawać waloru zrzeczenia się zachowaniem dłużnika zmierzającym do zaspokojenia, ponieważ dłużnik, będąc ciągle zobowiązanym, może zdecydować się na spełnienie części świadczenia, nie rezygnując z zarzutu przedawnienia co do pozostałej części (P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. 1, s. 412; podobnie B. Kordasiewicz (w:) System Prawa Prywatnego, t. 2, s. 566) (por. Małgorzata Pyziak- Szafnicka, Komentarz do art. 117 kc., Lex Online)

Podobne do drugiego z opisanych poglądów doktryny, podzielanego przez sąd orzekający, jest stanowisko orzecznictwa. Sąd przychyla się zwłaszcza do poglądu wyrażonego w wyrokach SN z dnia 5 czerwca 2002 r., IV CKN 1013/00, LEX nr 80261; i z dnia 19 marca 1997 r., II CKN 46/97, iż „możliwe jest przyjęcie, że uznanie przedawnionego już roszczenia zawiera także zrzeczenie się korzystania z zarzutu przedawnienia, jeżeli z treści lub z okoliczności, w których oświadczenie to zostało złożone, wynika, że taka właśnie była rzeczywista wola dłużnika".

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy nie sposób przyjąć, aby zapłata przez pozwanego w grudniu 2016 roku kwoty 150 złotych, stanowiła zrzeczenie się zarzutu przedawnienia co do całości należności objętej pozwem. Brak jakiegokolwiek dowodu na to, aby wpłata ta była poprzedzona jakimikolwiek pertraktacjami, w których pozwany np. wprost wnosił o rozłożenie całego świadczenia na raty. W takiej sytuacji można jedynie ściśle zinterpretować zachowania pozwanego i przyjąć, iż jego zrzeczenie się zarzutu przedawnienia obejmowało jedynie kwotę uiszczoną. Tym samym nie utracił on możliwości skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia co do pozostałej części należności .

Wobec cofnięcia przez powoda powództwa co do kwoty 150 złotych sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c umorzył postępowanie w tym zakresie, natomiast w powstałej części- uznając za skuteczny zarzut przedawnienia roszczenia- powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Powód wygrał proces jedynie w 7 % tj. w zakresie kwoty, uiszczonej przez pozwanego po wytoczeniu powództwa. Tym samym sąd obciążył go całością kosztów postepowania. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 900 zł (§ 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015 roku, poz. 1804 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa.