Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Paweł Betlejewski

Protokolant: st.sekr.sąd. Milena Siwik-Orłowska

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2017 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa

A. B.

przeciwko

E. D.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy
w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy w dniu 20.12.2016r. sygn. akt
VIII GNc 3806/16 i powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 167,00 zł (sto sześćdziesiąt siedem
złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 485/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24.10.2016r. powód A. B. prowadzący działalność gospodarczą pod formą (...) A. B. w W. – reprezentowany przez pełnomocnika adw. G. S. – domagał się zasądzenia od pozwanej E. D. kwoty 170,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazano, że strony łączyła umowa przewozu towarów. Powód wykonał usługę w dniu 30.11.2015r. w związku z czym wystawił na rzecz pozwanej w dniu 05.12.2015r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.500,60 zł. Doręczył ją wraz z pismem przewodnim, listem przewozowym CMR i dokumentem WZ w dniu 07.12.2015r. Termin zapłaty strony wynosił 45 dni od doręczenia faktury i wypadał na dzień 21.01.2016r. Pozwana uregulowała należność główną w kwocie 1.537,50 zł w dniu 22.01.2016r. – dzień po terminie.

Na tej podstawie powód zażądał od pozwanej kwoty 170,46 zł tytułem równowartości
40 euro tytułem rekompensaty za koszt odzyskiwania należności w myśl art. 10. ust 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

W dniu 20.12.2016r. w Sądzie Rejonowym w Częstochowie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zobowiązujący pozwanego do zapłaty na rzecz powoda dochodzonej wierzytelności wraz z odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu.

Pozwana E. (...)prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) w C. – reprezentowana przez pełnomocnika r.pr. J. M. – domagała się uchylenia nakazu zapłaty oraz oddalenia powództwa.

Pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych przytoczonych w pozwie. Zgłosiła zarzut powagi rzeczy osądzonej oraz zrzeczenia się dochodzonego roszczenia. Postępowanie w przedmiocie spornego roszczenia toczyło się bowiem już przed tutejszym Sądem w sprawie VIII GC 984/16. W jego trakcie powód jednak cofnął pozew zrzekając się roszczenia.

Pozwana zarzuciła również, że powód nie poniósł żadnej szkody w związku
z jednodniowym opóźnieniem w zapłacie spornej należności. W związku z tym zarzuciła,
że żądanie zapłaty spornego roszczenia winno być traktowane jako nadużycie prawa.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Okoliczności faktyczne w sprawie pozostawały w głównej mierze bezsporne.
Dotyczyło to związania stron transakcją handlową w postaci umowy przewozu zawartej w dniu 30.11.2015r. Bezspornym pozostawało również, że w związku z wykonaniem tej transakcji handlowej powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.500,60 zł, której termin płatności przypadł na dzień 21.01.2016r. Bezspornym wreszcie pozostawało, że pozwana uregulowała tą należność w dniu 22.01.2016r.

Pozwem z dnia 22.01.2016r. (nadanym w urzędzie pocztowym o godzinie 08.04) powód wystąpił do Sądu Rejonowego w Częstochowie przeciwko pozwanej o zapłatę kwoty 1.500,60 zł, stanowiącej należność przewidzianą w fakturze VAT nr (...) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych policzanymi od dnia 22.01.2016r. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt VIII GC 984/16.

Pismem z dnia 24.02.2016r. powód oświadczył na użytek w/w postępowania,
że w związku z zapłatą przez pozwaną dochodzonej kwoty ogranicza roszczenie do żądania zwrotu kosztów procesu, a także kwoty 170,46 zł tytułem rekompensaty wynikającej z art. 10. ust 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, w pozostałym zakresie cofa pozew zrzekając się roszczenia. Mając na uwadze fakt, że kwota 170,46 zł tytułem rekompensaty wynikającej z art. 10. ust 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych nie była uprzednio przedmiotem postępowania w sprawie – pismem z dnia 04.08.2016r. powód oświadczył, że prostuje oczywistą omyłkę pisarską w piśmie z dnia 24.02.2016r. w ten sposób, że wobec zapłaty dochodzonej kwoty domaga się wyłącznie zapłaty kosztów procesu.

Dowód: dokumenty załączone do akt SR w Częstochowie sygn. akt VIII GC 984/16:
pozew k.2-5, pisma procesowe pełnomocnika powoda k.27-28,50-51, wydruk
ze strony Poczty Polskiej S.A. zakładka śledzenie przesyłek k.67.

Ustalając stan faktyczny Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z w/w dokumentów. W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, iż dokumenty sporządzone zostały przez osoby, których podpisy znajdują się pod ich treścią lub też, że pochodzą one od organów w ich treści wskazanych. Forma i treść tych pism są właściwe dla dokonania wskazanych w nich czynności, nie zostały one także zakwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy zważył jak następuje:

Zgodnie z art. 10. ust. 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

W sprawie bezspornym pozostawało, że pozwana w wykonaniu łączącej strony transakcji handlowej opóźniła się z zapłatą umówionego wynagrodzenia o jeden dzień. Powód nabył zatem prawo do domagania się od niej odsetek, o których mowa w art. 7. ust. 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, a tym samym również spornej należności.

Zarzut pozwanej jakoby powód zrzekł się żądania spornego roszczenia w toku postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym w Częstochowie sygn. akt VIII GC 984/16 nie znalazł dostatecznego potwierdzenia.

Sąd natomiast przychylił się do drugiego zarzutu pozwanej. Roszczenie wierzyciela
o rekompensatę za koszty odzyskiwania należności powstaje zawsze wtedy, gdy nabył
on uprawnienie do odsetek z art. 7 u.t.z.t.h. na skutek braku zapłaty przez dłużnika świadczenia w terminach określonych umową stron albo ustalonych zgodnie z przepisami ustawy. W przedmiocie wskazanej regulacji wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. III CZP 94/15, LEX nr 1937939. Wskazano tam, że rekompensata w wysokości 40,00 euro przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione, gdyż jest to rekompensata zryczałtowanych wydatków zazwyczaj ponoszonych z związku z dochodzeniem należności; jest ona oderwana od okoliczności ponoszenia skonkretyzowanych kosztów w związku z dochodzeniem należności odnoszących się do konkretnej transakcji, a jej celem jest skłonienie dłużnika do terminowego regulowania należności. Należy zatem przyjąć, że przedmiotowa rekompensata przysługuje na podstawie ustawy, bez wezwania, tak jak odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, bez względu na zaistnienie po stronie dłużnika winy w opóźnieniu, a po stronie wierzyciela szkody tymże opóźnieniem spowodowanej.

Powyższe argumenty, co do zasady, wskazywały na zasadność roszczenia powoda. Jednakże zważyć należy, że Sąd dopatrzył się możliwości poszukiwania przez pozwaną ochrony w zasadach współżycia społecznego. Wskazał na to Sąd Najwyższy w cytowanej wyżej uchwale. W uzasadnieniu stwierdził, że z uwagi na dolegliwość dla dłużnika sankcji przewidzianej w u.t.z.t.h., do sądu orzekającego w sprawach o przyznanie równowartości 40,00 euro należy zbadanie, czy w okolicznościach konkretnej sprawy wierzyciel nie nadużył przyznanego mu prawa, biorąc pod uwagę treść art. 5 k.c. W realiach przedmiotowej sprawy konieczne jest zbadanie zachowania zasady rzetelności i dobrej wiary w obrocie pomiędzy stronami postępowania. W kontekście powyższego zważyć wypada, pozwana uregulowała wszystkie swoje zobowiązania wobec powoda. Samo opóźnienie zaś sięgnęło 1 dnia. W ten sposób powód nie poniósł żadnego uszczerbku w związku z nieterminową realizacją płatności przez pozwaną. Co wprawdzie nie było wymagane z punktu widzenia możliwości dochodzenia rekompensaty z art. 10 ust. 1 u.z.t.h., ale mogło być wzięte pod uwagę przy ocenie roszczenia z perspektywy zasad współżycia społecznego. Skala tego opóźnienia pozostawała tak minimalna, że nie powodowała żadnego ujemnego uszczerbku po stronie powoda, ani także nie przyniosła żadnej korzyści pozwanej. Powód nie wskazywał przy tym, aby poniósł w związku z tym jakiekolwiek negatywne konsekwencje. W powiązaniu z okolicznością, że taki stan rzeczy trudno poczytywać za w istotnie negatywny w świetle zasad rzetelności kupieckiej i dobrej wiary w obrocie, uzasadnionym pozostaje przekonanie o braku zasadności domagania się przez powoda rekompensaty w kwocie 40,00 euro od tej opóźnionej transakcji handlowej.

Uwagę zwraca przy tym okoliczność, że powód nawet nie starał się wyjaśnić przyczyn braku płatności należności, w tym nie tylko nie wzywał pozwanej do zapłaty, ale nie skontaktował się z nią w celu wyjaśnienia braku zapłaty za pomocą powszechnie dostępnych środków komunikowania się na odległość. Nie podjął żadnych czynności pozaprocesowych
w celu odzyskania należności wynikającej z transakcji. W zamian za to już w dniu następnym
po upływie terminu płatności – o godzinie 08.04. – wystąpił do Sądu z roszczeniem o zapłatę. Mając na uwadze zwyczajowe godziny pracy, objętość pisma oraz ilość załączników uznać wypada, że dokumenty te były gotowe już w dniu poprzednim i powód wyczekiwał braku zapłaty przez pozwaną należności wynikającej z umowy.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98. § 1. i 3. k.p.c. Pozwany wygrał proces w 100 %, tym samym w takim samym zakres winien otrzymać zwrot jego kosztów. Łącznie pozwany wydatkował na proces kwotę 160 zł tytułem wynagrodzenie pełnomocnika oraz 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa.