Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X GC 491/13

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 29 marca 2013 roku powódka, Towarzystwo (...) – spółka akcyjna z siedzibą w W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanego M. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno-Usługowe (...) M. S. z siedzibą w B. na swoją rzecz kwoty 223.078,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że w czerwcu 2011 roku zawarła z pozwanym, za pośrednictwem umocowanego przez niego brokera ubezpieczeniowego, szereg umów ubezpieczenia OC, AC i KR pojazdów należących do floty pozwanego na okres od czerwca/lipca 2011 roku do czerwca/lipca 2012 roku. Jednakże, na skutek złożenia przez brokera (w imieniu pozwanego) nieprawdziwych oświadczeń o przebiegu ubezpieczeń pojazdów stanowiących własność pozwanego lub znajdujących się w jego użytkowaniu – w zakresie tzw. „szkodowości” pojazdów pozwanego, które to oświadczenia stanowiły podstawę do zastosowania zniżek w składce ubezpieczeniowej, powódka poniosła szkodę o równowartości niesłusznie udzielonej pozwanemu ulgi w składce na łączną kwotę 223.078,00 zł. Pomimo kierowania do pozwanego wezwań do zapłaty ww. sumy, uiszczenie przez niego żądanej przez powódkę należności nie nastąpiło. Powódka wywiodła swoje roszczenie z art. 471 k.c., natomiast jako alternatywną podstawę prawną żądania pozwu wskazała art. 816 § 1 k.c.

(pozew, k. 2-6)

W dniu 26 kwietnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi – X Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt X GNc 433/13 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty, k. 171)

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżył wydany w sprawie nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto, pozwany w trybie art. 84 § 1 k.p.c., wniósł o zawiadomienie o toczącym się procesie i wezwanie do udziału w sprawie (...) Transport A. (...) – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. (dalej: (...) Sp. z o.o.) oraz jej ubezpieczyciela od odpowiedzialności cywilnej I. Towarzystwo (...) – spółki akcyjnej z siedzibą w W..

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany potwierdził, że w 2011 roku za pośrednictwem umocowanej przez niego firmy (...) Sp. z o.o. zawarł z powódką umowy ubezpieczenia posiadanych przez niego w ramach floty pojazdów. Nadto, pozwany podał, że nie zna personaliów osoby, która z ramienia tej firmy składała wnioski o zawarcie przedmiotowych umów ubezpieczenia oraz podpisała polisy, albowiem widnieje na nich jedynie firmowa pieczątka (...) Sp. z o.o. w Ł. wraz z nieczytelnym podpisem. Jak wskazał dalej pozwany, odprowadzał on ustalone w otrzymanych umowach składki ubezpieczeniowe. Jednocześnie zarzucił powódce, że ta dokonała weryfikacji oświadczeń złożonych przez brokera, a w konsekwencji korekty ustalonych w polisach składek na ubezpieczenie OC i AC, już po upływie okresów ubezpieczenia, na które umowy te zostały zawarte, uznając za bezpodstawne i nieuzasadnione jej roszczenie o zapłatę różnicy w składce ustalonej m.in. w oparciu o nieprawdziwe oświadczenia brokera. Dodatkowo, pozwany zakwestionował sposób wyliczenia należności dochodzonej pozwem oraz podstawę prawną powództwa powoływaną przez powódkę w pozwie (art. 471 k.c.).

(sprzeciw, k. 180-185)

W piśmie przygotowawczym powódki wystosowanym w dniu 4 czerwca 2013 roku powódka ograniczyła żądanie pozwu cofając powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 48.642,00 zł i jednocześnie podtrzymując żądanie zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 174.436,00 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania. W uzasadnieniu powódka przyznała, że doszło do omyłki rachunkowej przy pierwotnym wyliczaniu prawidłowej wysokości składki w niektórych polisach. Nadto, powodowe towarzystwo podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko i argumentację prawną wywiedzioną w pozwie.

( pismo powódki, k. 240 -243)

W toku dalszego postępowania strona powodowa podtrzymywała żądanie pozwu, zaś pozwana wnosiła o oddalenie powództwa.

(bezsporne)

Na wniosek pozwanego Sąd zawiadomił w trybie art. 84 k.p.c. o toczącym się procesie (...) Sp. z o.o. w Ł. oraz (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. i wezwał te podmioty do udziału w sprawie. Przypozwani nie zgłosili swojego udziału w sprawie.

(zawiadomienia, k. 266-267)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Towarzystwo (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., obejmującą swym zakresem głównie działalność ubezpieczeniową bezpośrednią i pośrednią reasekuracyjną w kraju i zagranicą.

(bezsporne – wydruk z KRS powódki, k. 10-12 )

Pozwany prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno-Usługowe (...) M. S. z siedzibą w B. nakierowaną w szczególności na transport drogowy towarów.

(bezsporne – wydruk z (...) pozwanego)

W dniu 5 stycznia 2011 roku pozwany udzielił firmie (...) Sp. z o.o. (nr zezwolenia (...)) bezterminowego pełnomocnictwa do reprezentowania interesów zleceniodawcy w zakresie ubezpieczeń, a w szczególności do: przygotowania kompleksowego programu ubezpieczenia, negocjowania warunków ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń, administracji istniejących programów ubezpieczeniowych, pobierania składki i popisywania polis w imieniu ubezpieczającego.

(dowód: pełnomocnictwo brokerskie, k. 13 i k. 198, wyjaśnienia pozwanego e-protokół czas nagrania 00:23:27-00:23:53, k. 990 )

Prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. pozostawała wówczas R. W. (1), a członkiem zarządu – J. B. (1) prowadzący jednocześnie Biuro (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. W miejscu prowadzenia działalności przez biuro (...), własną działalność – M. Ubezpieczeniową prowadziła również żona J. B. (2), I. B. (1).

(dowód: zeznania świadka R. W. (1) e-protokół czas nagrania 00:21:47, 00:43:55, k. 395 ; zeznania świadka J. B. (1) e-protokół czas nagrania 00:58:30-00:58:45 , 00:59:30, 01:00:35, k. 395 )

Zdarzało się, że (...) Sp. z o.o., jako podmiot zajmujący się w szczególności ubezpieczeniami odpowiedzialności cywilnej przewoźników, niejako za pośrednictwem J. B. (1), współpracowała z multiagencją I. B. (1) w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych swoich klientów, do grona których należała także firma pozwanego.

(dowód: zeznania świadka R. W. (1) e-protokół czas nagrania 00:50:45, 00:52:10, 00:53:15 , 00:54 : 10, k. 395)

Na początku maja 2011 roku pracownik pozwanego A. U. za pośrednictwem korespondencji elektronicznej przekazał R. W. (1) wykaz pojazdów pozwanego oraz szkodowość za ostatnie trzy lata, prosząc jednocześnie o przedstawienie oferty na ubezpieczenia komunikacyjne.

(dowód: wydruk z korespondencji elektronicznej, k. 220; zeznania świadka A. U. e-protokół czas nagrania 00:53:35, k. 456 ; zeznania świadka R. W. (1) e-protokół czas nagrania 00:31:50, 00:32:40, k. 395 )

Uzyskane od pozwanego informacje dotyczące szkodowości pojazdów pozwanego R. W. (2) drogą korespondencji elektronicznej niezwłocznie przekazała J. B. (1).

(dowód: wydruk z korespondencji elektronicznej, k. 406 )

W dniu 16 czerwca 2011 roku R. W. (1) w wiadomości elektronicznej wystosowała do J. B. (1) prośbę o wystawienie polis ubezpieczeniowych m.in. na 5 sztuk ciągników siodłowych marki V. oraz 13 sztuk naczep marki (...) należących do pozwanego, dla których końca dobiega okres ochrony ubezpieczeniowej. Jednocześnie wskazała, że w okresie ostatnich 3 lat nie wystąpiły żadne szkody na tych pojazdach, podając jako pożądanego ubezpieczyciela (...) S.A.

(dowód: wydruk z korespondencji elektronicznej, k. 653)

W miesiącu czerwcu 2011 roku pozwany zawarł z (...) S.A. osiemnaście umów ubezpieczenia pojazdów (5 sztuk ciągników siodłowych marki V. oraz 13 sztuk naczep marki (...)) stanowiących własność lub znajdujących się w użytkowaniu pozwanego. Oryginał i kopia każdej z polis ubezpieczeniowych dokumentujących zawarcie przedmiotowych umów zostały podpisane za ubezpieczającego – przez upoważnionego pracownika (...) R. B., natomiast za ubezpieczyciela – przez multiagenta ubezpieczeniowego I. B. (1). Oryginały polis pozostały u pozwanego, natomiast ich kopie niezwłocznie odesłano na adres biura agenta.

(dowód: zestawienie zawartych umów ubezpieczenia, k. 19-20 ; polisy ubezpieczeniowe, k. 677-681 i 683- 694; zeznania świadka R. B. e-protokół czas nagrania 00:11:40, k. 754 ,

wyjaśnienia pozwanego e-protokół czas nagrania 00:10:59-00:13:57 , k. 990 )

Jednocześnie, do powodowego towarzystwa zostały odesłane kopie wskazanych wyżej polis pozwanego, podpisane w jego imieniu – na podstawie udzielonego pełnomocnictwa – przez brokera (...) Sp. z o.o., za którego działał członek zarządu J. B. (1).

(dowód: polisy ubezpieczeniowe, k. 59, 65, 71, 77, 83, 89, 95, 108, 115, 121, 127, 133, 140, 146, 152, 158, 164 ; zeznania świadka J. B. (1) e-protokół czas nagrania 00:42:00-00:47:04 , k. 665-666 )

Każda z przedmiotowych umów ubezpieczenia została zawarta w oparciu o złożony przez brokera (...) Sp. z o.o. wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC, umowy ubezpieczenia autocasco AC i umowy ubezpieczenia od kradzieży KR, które to wnioski stanowiły integralną część tych umów.

(dowód: wnioski o ubezpieczenie, k. 60, 69, 73, 79, 85, 90, 98, 103, 109, 119, 122, 131, 134, 142, 147, 154, 159, 168 )

Do każdego wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia OC broker E. Sp. o.o., za którego działał członek zarządu J. B. (1), w imieniu pozwanego złożył oświadczenie (w dokumencie nazwanym „Nowa Umowa – oświadczenie klienta do ustalenia przebiegu ubezpieczenia OC, AC i KR), że przez okres ostatnich 36 miesięcy nie było szkód z ubezpieczenia OC pojazdów, których właścicielem lub użytkownikiem był pozwany, jak również w innych pojazdach kierowanych przez pozwanego oraz że przez okres ostatnich 36 miesięcy pozwany posiadał umowy ubezpieczenia OC pojazdów, których był właścicielem lub użytkownikiem.

Natomiast do każdego wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia AC/KR broker (...) Sp. z o.o., za którego działał członek zarządu J. B. (1), w imieniu pozwanego złożył oświadczenie (w dokumencie nazwanym „Nowa Umowa – oświadczenie klienta do ustalenia przebiegu ubezpieczenia OC, AC i KR), że przez okres ostatnich 24 miesięcy nie było szkód z ubezpieczenia AC/KR pojazdów, których właścicielem lub użytkownikiem był pozwany, jak również w innych pojazdach kierowanych przez pozwanego oraz że przez okres ostatnich 24 miesięcy pozwany posiadał umowy ubezpieczenia AC/KR pojazdów, których był właścicielem lub użytkownikiem.

(dowód: oświadczenia brokera, k. 61, 67, 75, 81, 84, 93, 99, 106, 113, 116, 125, 128, 138, 144, 150, 156, 162, 167 ; zeznania świadka J. B. (1) e-protokół czas nagrania 01:04:45, k. 395 oraz 01:08:50, k. 662 ; zeznania świadka I. B. (1) e-protokół czas nagrania 00:28:05, k. 456 )

Pozwany M. S. w okresie bezpośrednio poprzedzającym zawarcie powyższych umów dysponował dużą flotą pojazdów, które były ubezpieczone w różnych towarzystwach ubezpieczeniowych. Część z nich w okresie trzech lat wstecz uległo szkodom ubezpieczeniowym.

(okoliczność bezsporna).

Jednocześnie, w powodowym towarzystwie nie istniał żaden program pozwalający na ubezpieczenie jedynie bezszkodowej części floty klienta korporacyjnego takiego jak pozwany z zachowaniem prawa do zniżek na ubezpieczenie OC i AC/KR, a z pominięciem pozostałych pojazdów tego klienta, na których w ciągu trzech lat wstecz wystąpiły szkody.

(dowód: zeznania świadka D. W. e-protokół czas nagrania 00:07:48, k. 453v)

Agent ubezpieczeniowy I. B. (1) w imieniu powódki przy zawieraniu każdej z umów ubezpieczenia, dla każdego z pojazdów wyliczała składkę podstawową na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u powódki, a następnie stosowała zniżki bądź też zwyżki, przy czym:

1.  w ubezpieczeniu OC:

a)  zasady ustalania zwyżki bądź też zniżki z tytułu współczynnika szkodowego określone zostały w treści załącznika nr 6 do zarządzenia nr (...), pkt I ust. 1,

b)  zasady ustalania zniżki za przebieg zawarte zostały w treści załącznika nr 6 do zarządzenia nr (...), pkt III ust. 10,

c)  zasady przyznawania zwyżki bądź zniżki ze względu na płatność (jednorazową lub ratalną) ustalone zostały w treści § 9 taryfy składek za ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów w kraju i zagranicą,

2.  w ubezpieczeniu AC:

a)  zasady ustalania składki określone zostały w § 4 zarządzenia nr (...); czynnikami warunkującymi prawidłową stopę składki jest rodzaj wybranego ubezpieczenia autocasco, rodzaj ubezpieczonego pojazdu oraz obszar stosowania,

b)  zasady określania wysokości współczynnika szkodowego zawarte zostały w załączniku nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt I ust. 1 i 2,

c)  wysokość oraz warunki stosowania udziałów własnych określone zostały w załączniku nr 3 do zarządzenia nr (...) oraz w załączniku nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt III ust. 21 i 22,

d)  zasady znoszenia pomniejszania wartości części uregulowane zostały w załączniku nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt I ust. 3,

e)  warunki stosowania zwyżek oraz zniżek z tytułu marki oraz modelu pojazdu uregulowane zostały zgodnie z treścią załącznika nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt I ust. 6 – w załącznikach 4a i 4b tego zarządzenia,

f)  zwyżki lub zniżki związane z wiekiem pojazdu stosowane były w przypadku spełnienia warunków określonych w treści załącznika nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt I ust. 8,

g)  zniżka z tytułu odstąpienia od zmniejszenia sumy ubezpieczenia uregulowana została w załączniku nr 4 do zarządzenia nr (...), pkt II ust. 16,

h)  zasady przyznawania zniżki bądź zwyżki ze względu na płatność (jednorazową lub ratalną) ustalone zostały w § 8 taryfy składek za ubezpieczenie autocasco standard wraz z opcjami dodatkowymi.

(dowód: zarządzenie nr (...) wraz z załącznikami , k. 45-47 ; t aryfa składek za ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów w kraju i zagranicą w (...) S.A., k. 48- 49; t aryfa składek za ubezpieczenie autocasco standard wraz z opcjami dodatkowymi, k. 50-51 ; zarządzenie nr (...) wraz z załącznikami , k. 56-58 )

Dodatkowo, przy zawieraniu umów ubezpieczenia agent stosował dodatkową zniżkę za przebieg ubezpieczenia, której zasady stosowania uregulowane zostały w pkt. III ust. 20 załącznika nr 4 do zarządzenia nr (...), w związku z czym pozwany otrzymywał 30% zniżkę ze względu na przebieg.

Ponadto, jedną z podstaw stosowaną przez agenta przy wyliczaniu wysokości składki było ustalenie odpowiedniej klasy bonus-malus z ubezpieczenia OC i/lub AC, która skutkowała zwyżką bądź zniżką zgodnie ze złożonym przez ubezpieczającego oświadczeniem.

(dowód:zarządzenie nr (...) wraz z załącznikami, k. 56-58).

W treści dokumentu o nazwie „Nowa Umowa – oświadczenie klienta do ustalenia przebiegu ubezpieczenia OC i AC/KR”, przedstawionego do podpisu przy zawieraniu każdej z przedmiotowych umów, wskazane zostało, iż informacje zawarte w oświadczeniu podlegać będą weryfikacji ich zgodności z bazą danych powódki oraz danymi zawartymi w rejestrze umów i szkód Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, a w przypadku, gdy w wyniku weryfikacji podane w oświadczeniu informacje nie zostaną potwierdzone, będzie to miało wpływ na wysokość należnej składki i/lub ustalenie wysokości odszkodowania AC, powódka obciąży pozwanego powstałą różnicą składki wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od daty udzielenia ochrony ubezpieczeniowej. W oświadczeniach tych pozwany zobowiązał się na każde wezwanie powodowego towarzystwa do zapłaty ustalonej w wyniku powyższego powstałej różnicy wraz z odsetkami.

(dowód: oświadczenia brokera, k. 61, 67, 75, 81, 84, 93, 99, 106, 113, 116, 125, 128, 138, 144, 150, 156, 162, 167 )

W świetle złożonych przez pozwanego oświadczeń o braku szkód z ubezpieczenia OC i AC/KR oraz o posiadaniu uprzednio umów ubezpieczenia, pozwany z tytułu klasy bonus-malus otrzymywał zniżkę 60%.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 17 czerwca 2011 roku pomiędzy powódką a pozwanym zostały zawarte umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, autocasco oraz od kradzieży następujących pojazdów posiadanych przez pozwanego – na okres od dnia 22 czerwca 2011 roku do dnia 21 czerwca 2012 roku:

1.  ciągnika siodłowego marki V., typ FH 460, rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

2.  ciągnika siodłowego marki V., typ FH 460, rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

3.  ciągnika siodłowego marki V., typ FH 460, rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

4.  ciągnika siodłowego marki V., typ FH 460, rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

5.  ciągnika siodłowego marki V., typ FH 460, rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)).

W przypadku wszystkich ww. umów ubezpieczenia suma ubezpieczenia ustalona została na kwotę 220.000,00 zł. Wysokość składki wynosiła 8.583,00 zł, na którą składała się składka z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC w wysokości 3.839,00 zł, składka z tytułu umowy autocasco AC w wysokości 3.774,00 zł, składka z tytułu umowy ubezpieczenia od kradzieży KR w wysokości 922,00 zł oraz składka od następstw nieszczęśliwych wypadków (...) w wysokości 48,00 zł.

(dowód: polisy ubezpieczeniowe dla pojazdów marki V. , k. 115, 121, 127, 133, 140 )

Z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC każdego z ww. pojazdów marki V. podstawowa składka wynosiła 11.320,00 zł. Powódka podwyższyła składkę podstawową o 5% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 11.886,00 zł. Jednocześnie, powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki uległa obniżeniu do kwoty 4.754,40 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 15% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 4.041,24 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC dla każdego z ww. pojazdów marki V. wyniosła 3.839,18 zł, co po zaokrągleniu do pełnego złotego dało kwotę 3.839,00 zł.

Z kolei z tytułu ubezpieczenia autocasco AC każdego z ww. pojazdów marki V. podstawowa składka wynosiła 12.540,00 zł. Jednakże powódka podwyższyła składkę podstawową o 21% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 15.173,40 zł i następnie podwyższyła o kolejne 10% ze względu na zniesienie pomniejszenia wartości części, zatem składka podstawowa podniesiona została do kwoty 16.690,74 zł.Jednocześnie, z uwagi na wiek pojazdu powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 15% zniżki, wobec czego stawka podstawowa uległa obniżeniu do kwoty 14.187,13 zł, a następnie jeszcze 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki obniżyła się do kwoty 5.674,85 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 30% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 3.972,40 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco AC dla każdego z ww. pojazdów marki V. wyniosła 3.773,78 zł, co po zaokrągleniu do pełnego złotego dało kwotę 3.774,00 zł.

(dowód: arkusze kalkulacji składek dla pojazdów marki V., k. 117, 124, 129, 137, 143)

W dniu 29 czerwca 2011 roku pomiędzy powódką a pozwanym zostały zawarte kolejne umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, autocasco oraz od kradzieży następujących pojazdów posiadanych przez pozwanego – na okres od dnia 16 lipca 2011 roku do dnia 15 lipca 2012 roku:

1.  naczepy marki (...), typ (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

2.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

3.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

4.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

5.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

6.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

7.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

8.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

9.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

10.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

11.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)),

12.  naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2010 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)).

W przypadku wszystkich ww. umów ubezpieczenia suma ubezpieczenia ustalona została na kwotę 85.000,00 zł. Wysokość składki wynosiła 8.583,00 zł, na którą składała się składka z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC w wysokości 34,00 zł, składka z tytułu umowy autocasco AC w wysokości 816,00 zł, składka z tytułu umowy ubezpieczenia od kradzieży KR w wysokości 534,00 zł.

(dowód: polisy ubezpieczeniowe dla pojazdów marki (...), k. 59, 65, 71, 77, 83, 89, 95, 108, 146, 152, 158, 164)

Z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC każdego z ww. pojazdów marki SCHMITZpodstawowa składka wynosiła 100,00 zł. Powódka podwyższyła składkę podstawową o 5% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 105,00 zł. Jednocześnie, powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki uległa obniżeniu do kwoty 42,00 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 15% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 35,70 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC dla każdego z ww. pojazdów marki SCHMITZwyniosła 33,91 zł, co po zaokrągleniu do pełnego złotego dało kwotę 34,00 zł.

Z kolei z tytułu ubezpieczenia autocasco AC każdego z ww. pojazdów marki SCHMITZpodstawowa składka wynosiła 2.465,00 zł. Jednakże powódka podwyższyła składkę podstawową o 21% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 2.982,65 zł. Następnie,z uwagi na odstąpienie od zmniejszania sumy gwarancyjnej podwyższyła o 10%, co dało składkę w wysokości 3.280,91 zł oraz o kolejne 10%ze względu na zniesienie pomniejszenia wartości części, zatem składka podstawowa podniesiona została do kwoty 3.609,01 zł. Jednocześnie, z uwagi na wiek pojazdu powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 15% zniżki, wobec czego stawka podstawowa uległa obniżeniu do kwoty 3.067,66 zł, a następnie jeszcze 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki obniżyła się do kwoty 1.227,06 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 30% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 858,94 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco AC dla każdego z ww. pojazdów marki (...) wyniosła 816,00 zł.

(dowód: arkusze kalkulacji składek dla pojazdów marki (...), k. 6 3, 68, 74, 80, 87, 92, 96, 111, 149, 155, 161, 166 )

Nadto, w dniu 29 czerwca 2011 roku pomiędzy powódką a pozwanym została zawarta jeszcze jedna (osiemnasta) umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, autocasco oraz od kradzieży naczepy marki (...), typ S. (...), rok produkcji 2007 o numerze rejestracyjnym (...) (polisa nr (...)) – również na okres od dnia 16 lipca 2011 roku do dnia 15 lipca 2012 roku.

(dowód: polisa ubezpieczeniowa, k. 101)

Z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC ww. pojazdu marki (...), rok produkcji 2007 podstawowa składka wynosiła 100,00 zł. Powódka podwyższyła składkę podstawową o 5% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 105,00 zł. Jednocześnie, powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki uległa obniżeniu do kwoty 42,00 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 15% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 35,70 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC dla każdego z ww. pojazdów marki (...) wyniosła 33,91 zł, co po zaokrągleniu do pełnego złotego dało kwotę 34,00 zł.

Z kolei z tytułu ubezpieczenia autocasco AC ww. pojazdu marki (...), rok produkcji 2007 podstawowa składka wynosiła 1.392,00 zł. Jednakże powódka podwyższyła składkę podstawową o 21% ze względu na współczynnik szkodowy, wobec czego składka podstawowa podniesiona została do kwoty 1.684,32 zł. Następnie, z uwagi na odstąpienie od zmniejszania sumy gwarancyjnej podwyższyła o 10%, co dało składkę w wysokości 1.852,75 zł oraz o kolejne 40%ze względu na zniesienie pomniejszenia wartości części, zatem składka podstawowa podniesiona została do kwoty 2.593,85 zł. Jednocześnie, z uwagi na wiek pojazdu powodowe towarzystwo udzieliło pozwanemu 15% zniżki, wobec czego stawka podstawowa uległa obniżeniu do kwoty 2.204,77 zł, a następnie jeszcze 60% zniżki za bezszkodową jazdę, w związku z czym wysokość podstawowej składki obniżyła się do kwoty 881,91 zł. Dodatkowo, powódka udzieliła pozwanemu 30% zniżki ze względu na przebieg ubezpieczenia, wobec czego wysokość składki uległa dalszemu obniżeniu do kwoty 617,34 zł. Z uwagi na to, iż pozwany składkę zapłacił jednorazowo, powódka udzieliła mu z tego tytułu kolejnej 5% zniżki, zatem ostatecznie składka z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco AC dla pojazdu marki (...), rok produkcji 2007 wyniosła 586,47 zł, co po zaokrągleniu do pełnego złotego dało kwotę 586,00 zł.

(dowód: arkusz kalkulacji skład ki dla pojazdu marki (...) rok produkcji 2007, k. 104)

Przy ubezpieczaniu wszystkich ww. pojazdów nie została wzięta pod uwagę szkodowość floty pozwanego w ogólności (a jedynie tych ubezpieczanych przedmiotowymi umowami), skutkiem czego zostały mu udzielone opisane wyżej zniżki na ubezpieczenie OC i AC.

(okoliczność bezsporna)

Jednocześnie, powódka zawierając z pozwanym powyższe umowy nie weryfikowała złożonych przez pozwanego oświadczeń do wniosków o zawarcie umów ubezpieczenia pod kątem wiarygodności zawartych w nich danych. Powodowe towarzystwo dopiero w okresie późniejszym przystąpiło do weryfikowania danych zawartych w złożonych przez pozwanego oświadczeniach. Powódka sprawdziła dane w swoich rejestrach i okazało się, w okresie objętym oświadczeniem pozwany miał szkody w innych pojazdach niż w objętych przedmiotowymi umowami ubezpieczenia.

(dowód: pisma powódki z dnia 16 października 2012 roku oraz 28 września 2012 roku, k. 15-18)

Nadto, powódka zwróciła się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o udzielenie informacji dotyczących zdarzeń, roszczeń, wypłaconych odszkodowań związanych z ubezpieczeniami AC i OC w okresie od dnia 17 czerwca 2008 roku do dnia 29 czerwca 2011 roku. Z informacji uzyskanych od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego wynikało, iż pozwany w okresie objętym oświadczeniem miał 38 szkód z ubezpieczenia OC oraz 119 szkód z ubezpieczenia AC w okresie objętym oświadczeniem.

(dowód: dane z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, k. 24-44 ; 293-340 )

W związku z powyższym, powódka, w oparciu o zobowiązania pozwanego wynikające z oświadczeń zawartych w dokumentach zwanych „Nowa Umowa – oświadczenie klienta do ustalenia przebiegu ubezpieczenia OC i AC/KR, dokonała rekalkulacji składek z tytułu zawartych z pozwanym umów ubezpieczenia w ten sposób, iż w umowach ubezpieczenia OC zastosował 60% zwyżkę, wobec uprzednio otrzymanej przez pozwanego zniżki 60%, zaś odnośnie umów ubezpieczenia autocasco zastosował 100% zwyżkę z tytułu klasy bonus-malus, wobec uprzednio otrzymanej 60% zniżki.

(dowód: wyliczenia powódki, k. 244-262 )

W odpowiedzi na powyższe pozwany, w piśmie z dnia 29 października 2012 roku oświadczył, iż zgłoszone przez powódkę roszczenia dotyczące dopłat składek są bezpodstawne i zawierają błędne wyliczenia i wezwał powódkę do przedstawienia posiadanej dokumentacji ubezpieczeniowej, potwierdzającej słuszność wysuwanych roszczeń.

(dowód: pismo pozwanego, k. 204)

Powódka w dniu 29 października 2012 roku wystosowała do pozwanego przedprocesowe wezwania do zapłaty OC i AC, w których zażądała uiszczenia odpowiednio kwot 106.142,00 zł oraz 114.643,00 zł z tytułu złożenia nieprawdziwych informacji przy zawieraniu przedmiotowych polis ubezpieczeniowych OC i AC, co zgodnie z obowiązującymi przepisami pozwala powodowemu ubezpieczycielowi dokonać korekty składki należnej w terminie 8 dni od daty otrzymania wezwań.

(dowód: przedprocesowewezwania do zapłaty OC i AC, k. 21-23 i 205-205v).

W pismach z dnia 7 listopada 2012 roku oraz 26 listopada 2012 roku skierowanych do powódki pozwany ponowił swoją prośbę o przedstawienie dokumentacji potwierdzającej zasadność jej roszczeń.

(dowód: pisma pozwanego, k. 208 i 208v)

W odpowiedzi na powyższe, w piśmie wywiedzionym w dniu 28 listopada 2012 roku powódka poinformowała pozwanego o podstawach prawnych dopłaty składki i przedstawiła przykładowe zestawienie tabelaryczne wysokości składek na OC i AC w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia oraz w przypadku podania informacji o szkodach.

(dowód: pismo powódki, k. 209-211)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów prywatnych złożonych do akt sprawy, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana przez żadną ze stron oraz zeznań świadków R. W. (1), I. B. (1), J. B. (1), A. U., R. B. i D. W., jak również przesłuchania pozwanego, które uzupełniły materiał dowodowy w postaci dokumentów.

Sąd odmówił mocy dowodowej zeznaniom świadka J. B. (1) w zakresie, w jakim twierdził on, iż nie otrzymał od R. W. (1) informacji o szkodowości przekazanych jej przez pracowników (...). Okoliczność przeciwna wynika wprost z przebiegu korespondencji elektronicznej pomiędzy R. W. (1) a J. B. (1), której wydruk został zaliczony w poczet materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie.

Ponadto, Sąd nie dał wiary wypowiedziom świadka J. B. (1), wedle których wynegocjował on dla pozwanego z przedstawicielami powódki korzystne warunki ubezpieczenia OC i AC/KR dla bezszkodowej części jego floty w okresie trzyletnim (nazywane przez niego programem), natomiast podpisane przez niego (z ramienia brokera (...) Sp. z o.o.) w imieniu pozwanego oświadczenia o przebiegu ubezpieczenia, na podstawie których udzielono zniżek na ubezpieczenie OC i AC/KR, w tym przypadku miały odnosić się wyłącznie do tych ubezpieczanych w powodowym towarzystwie pojazdów. Powyższe nie koresponduje z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a zwłaszcza nie znajduje potwierdzenia w jakimkolwiek dowodzie z dokumentu. Nadto, zaprzeczył temu świadek D. W., będący pracownikiem powodowego towarzystwa. Jednakże decydujący wpływ na ocenę wiarygodności zeznań świadka J. B. (1) w omawianym zakresie, ma okoliczność tego rodzaju, że w toku jego przesłuchania na rozprawie konsekwentnie uchylał się od udzielenia odpowiedzi na pytanie o personalia osób ze strony powódki, z którymi miał rzekomo negocjować owe korzystne warunki ubezpieczenia części floty pozwanego, za co został prawomocnie ukarany grzywną w wysokości 500 zł.

Sąd nie dał też wiary wyjaśnieniom pozwanego, iż (...) Sp. z o.o. zajmowała się wyłącznie ubezpieczeniami OC przewoźnika drogowego, bo pozwany nie umiał wskazać, z czego wynika takie twierdzenie, a przeczy temu treść zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności treść udzielonego przez pozwanego pełnomocnictwa brokerskiego.

Sąd na rozprawie w dniu 12 maja 2017 roku oddalił, na podstawie art. 217 § 2 k.p.c., wnioski pełnomocnika pozwanego, zgłoszone na tej rozprawie, albowiem zmierzały one wyłącznie do przedłużenia tego postępowania. Pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wykazał, że nie zgłosił ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Przeciwnie, uwzględnienie zgłoszonych przez pełnomocnika pozwanego wniosków dowodowych skutkować by musiało odroczeniem rozprawy, zaś istnienie dokumentów, do których złożenia wzywał przeciwnika procesowego i wskazanie przez niego danych osób zobowiązanych do nadzorowania I. B. (2) były z całą pewnością znane pozwanemu wcześniej, stąd uznać wypada, że wniosek pozwanego, jako spóźniony, nie zasługiwał na uwzględnienie, skoro pełnomocnik pozwanego nawet nie wskazał przyczyn, dla których powołanie tych dowodów wcześniej nie było możliwe. Nie zasługiwał też na uwzględnienie zgłoszony na tej rozprawie wniosek pozwanego o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania prowadzonego z subsydiarnego aktu oskarżenia przeciwko I. B. (3) i J. B. (2). Brak jest bowiem, zdaniem Sadu, wpływu orzeczenia, jakie zapadnie w tamtym postępowaniu na treść wyroku wydanego w sprawie niniejszej.

Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 maja 2017 roku nie uwzględnił też wniosku powoda o wezwanie na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Zdaniem Sądu norma art. 193 § 3 k.p.c. dotyczy jedynie możliwości wydania postanowienia o dopozwaniu na skutek wezwania do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego osoby, przeciwko której nie zostało przez powoda wytoczone powództwo, o czym świadczy wprost treść tego przepisu. W tym wypadku powód nie neguje bowiem, jak to ma miejsce w § 1 art. 193 k.p.c., legitymacji biernej dotychczasowego pozwanego, ale twierdzi, że jest jeszcze inna osoba współodpowiedzialna, a w rozpoznawanej sprawie – odpowiadająca wobec powoda solidarnie. Stąd zasadnie przyjmuje się tak w doktrynie, jak i w orzecznictwie, że Sąd może takiego wniosku nie uwzględnić, gdy – mając na uwadze stan zaawansowania sprawy, w tym w szczególności stan postępowania dowodowego - uzna to za niecelowe (por. H. Pietrzkowski "Przekształcenia podmiotowe w procesie cywilnym" PS 2002 nr 10 str. 19 oraz postanowienie SN z dnia z dnia 22 lipca 2015 r., I PZ 10/15, lex nr 1789931). Złożony przez powoda w niniejszej sprawie przed rozprawą poprzedzającą wydanie wyroku wniosek o wezwanie w trybie art. 194 § 3 k.p.c. do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., nie zasługiwał, w ocenie Sądu, na uwzględnienie, biorąc pod uwagę stan zaawansowania postępowania w sprawie, a zwłaszcza stan zaawansowania postępowania dowodowego w dacie złożenia wniosku. Postępowanie dowodowe ograniczono na tej rozprawie, wobec oddalenia wniosków pozwanego, wyłącznie do przesłuchania stron z ograniczeniem do przesłuchania pozwanego, które – wobec braku dalszych wniosków dowodowych stron – prowadziło do zakończenia prowadzenia postępowania dowodowego i dlatego wezwanie tego pozwanego Sąd uznał za niecelowe na tym etapie postępowania, uznając, że znacząco przedłużyłoby to postępowanie w sprawie. Nadto, zdaniem Sądu, nic nie stoi na przeszkodzie, aby powód, w wypadku uprawomocnienia się orzeczenia wniósł o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko przedsiębiorcy przekształconemu w spółkę kapitałową albo wytoczył, osobne powództwo przeciwko temu pozwanemu. Orzecznictwo sądowe wprost dopuszcza zastosowanie regulacji art. 788 § 1 k.p.c. w razie przejścia uprawnienia lub obowiązku w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową na podstawie art. 551 § 5 i art. 584 2 § 1 k.s.h. (tak SN w uchwale z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 106/14, OSNC 2016/1/1). W wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową dochodzi do powstania nowego podmiotu –

spółki przekształconej – przy zachowaniu jednak bytu prawnego przedsiębiorcy przekształcanego jako osoby fizycznej określonej w art. 551 § 5 k.s.h. Z dniem przekształcenia powstała w jego następstwie spółka przekształcona staje się podmiotem praw i obowiązków, których podmiotem był dotychczas przedsiębiorca przekształcany i które związane są z jego dotychczasową działalnością gospodarczą. Przesądza to jednoznacznie art. 584 2 § 1 k.s.h. Jednocześnie przedsiębiorca przekształcany przestaje być podmiotem tych praw i obowiązków. Zachowana zostaje jedynie – w pewnych granicach czasowych – solidarna ze spółką przekształconą odpowiedzialność osoby fizycznej, o której mowa w art. 551 § 5 k.s.h., za zobowiązania przedsiębiorcy przekształcanego związane z prowadzoną przez niego dotychczas działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia (art. 584 13 k.s.h.). W zakresie praw i obowiązków, które dotychczas przysługiwały przedsiębiorcy przekształcanemu i które z dniem przekształcenia stały się prawami i obowiązkami spółki przekształconej, dochodzi do następstwa prawnego między tymi podmiotami, które należy kwalifikować jako "przejście na inną osobą" uprawnienia lub obowiązku w rozumieniu art. 788 § 1 k.p.c. Między przedsiębiorcą przekształcanym, będącym wcześniej podmiotem tych praw i obowiązków, a spółką przekształconą, która staje się ich podmiotem, nie zachodzi tożsamość podmiotowa. Następstwo prawne, o którym mowa, to odmiana sukcesji uniwersalnej, która ma ograniczony zakres przedmiotowy i realizuje się wskutek jednego zdarzenia prawnego inter vivos, a nie mortis causa. Tej oceny nie zmienia zachowanie odpowiedzialności osoby fizycznej określonej w art. 551 § 5 k.s.h. za zobowiązania przedsiębiorcy przekształcanego związane z jego działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia, nie oznacza ono bowiem, że pomiędzy przedsiębiorcą przekształcanym a spółką przekształconą nie dochodzi do następstwa prawnego; służy tylko wzmocnieniu ochrony wierzycieli przedsiębiorcy przekształcanego, którzy stali się wierzycielami spółki przekształconej. Za stosowaniem art. 788 § 1 k.p.c. również w razie przejścia uprawnienia lub obowiązku w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową przemawia dodatkowo wzgląd na funkcję tego przepisu. Daje on wyraz ogólniejszemu założeniu, że zmiany podmiotowe w zakresie uprawnień lub obowiązków objętych sporem sądowym, do których doszło w toku postępowania i których nie uwzględnia treść tytułu egzekucyjnego, lub które nastąpiły już po jego powstaniu, powinny mieć odzwierciedlenie w tytule wykonawczym (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2004 r., III CZP 63/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 174 i z dnia 5 marca 2009 r., III CZP 4/09, OSNC 2010, nr 1, poz. 2). Ustawodawca nie zdecydował się przekazać kompetencji do dokonywania ustaleń w tym zakresie, choćby wyłącznie na podstawie dokumentów, organowi egzekucyjnemu, lecz uzależnił dopuszczalność wszczęcia egzekucji na rzecz aktualnego wierzyciela lub przeciwko aktualnemu dłużnikowi od nadania na rzecz tego wierzyciela względnie przeciwko temu dłużnikowi klauzuli wykonalności, powierzając podejmowanie odpowiedniej decyzji sądowi w ramach sformalizowanego postępowania klauzulowego.

Sąd zważył, co następuje:

Nie budzi wątpliwości, iż strony procesu łączyły umowy ubezpieczenia, przy czym strony zawierały umowy ubezpieczenia tak w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, jak i autocasco. Zgodnie z treścią art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przepis ten ustanawia essentialia negotti umowy ubezpieczenia, co nie wyklucza wprowadzenia przez strony dodatkowych postanowień umownych, które choć nie stanowią konstytutywnych elementów umowy ubezpieczenia, to jednak wiążą strony w ramach konkretnej umowy. Tak też się stało w niniejszej sprawie. Takimi dalszymi postanowieniami umownymi mającymi w sprawie znaczenie są informacje udzielane w formie oświadczeń ubezpieczającego, o które zwracał się ubezpieczyciel, a dotyczące szkodowości pojazdów ubezpieczonego. We wszystkich wnioskach o ubezpieczenie przedmiotowych pojazdów ubezpieczyciel pytał ubezpieczającego o szkodowość we wskazanych w tych wnioskach okresach. Wszystkie te zapytania dotyczyły wprost, literalnie wszystkich użytkowanych pojazdów ubezpieczonego. W dalszej części tych dokumentów, które podpisywał broker upoważniony do reprezentacji pozwanego i podpisywania dokumentów związanych z zawarciem umów ubezpieczenia, broker ten podpisywał zobowiązanie, iż w razie gdy okaże się, że te okoliczności nie są zgodne z prawdą, pozwany zapłaci uzupełniającą składkę. Gdyby takich postanowień w przedmiotowych umowach nie było, Sąd zmuszony byłby poszukiwać podstawy prawnej dochodzonego roszczenia jedynie w obowiązujących przepisach prawnych. W niniejszym przypadku źródłem zobowiązania pozwanego są jednak dodatkowe postanowienia umowne, które zostały zawarte w umowach zgodnie z wynikającą z art. 353 1 k.c. zasadą swobody umów. Wedle tej zasady strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Sam Kodeks cywilny w art. 815 zawiera jednak uregulowanie adekwatne do przedmiotowych zobowiązań pozwanego. Zgodnie z nim, ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Jeżeli ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane.

W niniejszej sprawie odpowiedzi na te pytania znalazły się w umowach, a także znalazły się w nich zobowiązania pozwanego, że zapłaci uzupełniające składki, w razie gdy okaże się, że jego oświadczenia nie były zgodne z prawdą. W ocenie Sądu, te postanowienia stron należy uznać jako umowne stosunki zobowiązaniowe, a zatem – jak słusznie wskazała powódka – nienależyte ich wykonanie reguluje przepis art. 471 k.c.

Oceniając stanowisko procesowe pozwanego w niniejszej sprawie podnieść należy, iż w sprzeciwie pozwany powoływał, że niedopełnienie obowiązku deklaracji ryzyka z art. 815 § 1 k.c. w przypadku spełnienia przesłanek z art. 815 § 3 k.c. i zajścia wypadku ubezpieczeniowego, powoduje, że zakład ubezpieczeniowy zostaje zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania bądź spełnienia innego świadczenia przewidzianego w umowie ubezpieczenia, co stanowi jedyną sankcję za niewypełnienie tegoż obowiązku.

Argumentacja taka nie mogła zostać uznana za trafną. W ocenie Sądu, przepis art. 815 § 3 k.c. nie wyczerpuje katalogu sankcji, które może zastosować ubezpieczyciel w razie naruszenia przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego powinności deklaracji lub notyfikacji zmian ryzyka. Wskazany artykuł wyraża normę iuris cogentis w tym sensie, że nie pozwala ubezpieczycielowi na odmowę spełnienia świadczenia pieniężnego, jeśli po zajściu wypadku okaże się, że zatajono okoliczności, o które wprawdzie zapytywał, lecz które nie miały wpływu na zaistnienie tego wypadku. Przepis ten dotyczy zatem jedynie sankcji stosowanych w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego i w odniesieniu do skutków tego wypadku. Jeśli jednak fakt wprowadzenia ubezpieczyciela w błąd zostanie ujawniony wcześniej, zanim wypadek się zdarzył, nie sposób domagać się, aby ubezpieczyciel biernie oczekiwał na dalszy rozwój wydarzeń. Rozumując per analogiam, jeżeli fakt ten zostanie ujawniony później, choćby po upływie okresu ochrony ubezpieczeniowej o przebiegu bezwypadkowym, nie oznacza to wcale, że ryzyko wypadku w ogóle nie istniało, a nieprawdomówność ubezpieczającego uznać można za niebyłą. Tym samym, zdaniem Sądu, umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia (tudzież inne akty wewnętrzne towarzystw ubezpieczeniowych) mogą przewidywać, że w razie odkrycia przez ubezpieczyciela naruszenia przez ubezpieczającego powinności deklaracji lub notyfikacji zmian ryzyka ubezpieczyciel może zastosować inne sankcje: w przypadku obowiązywania umowy np. wypowiedzieć ją, natomiast w przypadku zakończenia ochrony ubezpieczeniowej np. rekalkulować składkę ( vide: Pokrzywniak J., Komentarz do art. 815 k.c., red. Gutowski M. 2016, wyd. 1, opubl. Legalis).

Co więcej, w literaturze przedmiotu podkreśla się, że przepis art. 815 § 3 k.c. stwarza trudności w przypadku zatajenia informacji o tzw. szkodowości w poprzednich okresach ubezpieczenia. Wszak pomiędzy faktem, że ubezpieczający lub ubezpieczony w poprzednich okresach ubezpieczenia doznał określonej szkody (lub szkód) a faktem, że w bieżącym okresie ponownie doznał szkody, nie zachodzi związek przyczynowy ani w sensie ontologicznym, ani normatywnym. Fakt doznania przez ubezpieczającego określonych szkód w przeszłości może w niektórych przypadkach co najwyżej uzasadniać przypuszczenie, że w przyszłości ubezpieczający ponownie poniesie szkodę. Trudno jednak mówić wówczas o związku przyczynowym, stąd zastosowanie sankcji z art. 815 § 3 k.c. wydaje się wątpliwe. W celu rozwiązania tego problemu, w piśmiennictwie proponuje się koncepcję, zgodnie z którą „informacja na temat szkodowości stanowi dla zakładu ubezpieczeń wskazówkę na temat podatności danego przedmiotu ubezpieczenia na szkodę” ( vide: Nawracała J., Uwagi na tle art. 815 § 3 k.c. , s. 56 i 58). I choć w świetle redakcji art. 815 § 3 k.c. nie da się stosować przewidzianej w tym przepisie sankcji na tej podstawie, że ubezpieczający zataił informację o „podatności danego przedmiotu na szkodę”, to jednak nie podlega dyskusji, że informacja o tzw. szkodowości nie jest dla ubezpieczycieli obojętna – z uwagi na pewne prawidłowości statystyczne z reguły ma ona wpływ na kalkulację składki, a nawet na decyzję odnośnie do przyjęcia oferty ubezpieczającego ( vide: Pokrzywniak J., Komentarz do art. 815 k.c., red. Gutowski M. 2016, wyd. 1, opubl. Legalis).

W pewnym sensie wątpliwości związane z zastosowaniem art. 815 § 3 k.c. rozwiewa lex specialis wobec rozpatrywanego przepisu – art. 8a ust. 1 ustawy dodany ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 roku, nr 205, poz. 1210), zgodnie z którym jeżeli ubezpieczający nie podał zakładowi ubezpieczeń znanych sobie okoliczności, o które zakład ubezpieczeń zapytywał przed zawarciem umowy ubezpieczenia obowiązkowego i które pociągają za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku ubezpieczeniowego, zakład ubezpieczeń ma prawo żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej z uwzględnieniem zwiększenia prawdopodobieństwa wypadku ubezpieczeniowego wskutek okoliczności niepodanych do jego wiadomości. Oznacza to, że w przypadku ubezpieczeń obowiązkowych nie stosuje się normy z art. 815 § 3 k.c. ( vide: Pokrzywniak J., Komentarz do art. 815 k.c., red. Gutowski M. 2016, wyd. 1, opubl. Legalis).

I chociaż powyższy przepis nie znajdzie zastosowania w niniejszej sprawie z uwagi na jego wejście w życie już po zawarciu przedmiotowych umów ubezpieczenia (z dniem 11 lutego 2012 roku), to jednak stanowi swego rodzaju wskazówkę interpretacyjną normy z art. 815 § 3 k.c., wskazując słuszność kierunku jego interpretacji przedstawionego powyżej.

Konkludując, powyższe doprowadziło Sąd do przekonania, że ubezpieczyciel mógł – w razie odkrycia naruszenia przez ubezpieczającego powinności deklaracji lub notyfikacji zmian ryzyka – zastosować inne sankcje niż ta przewidziana w art. 815 § 3 k.c.

Nie można także uznać, że uzasadniony jest zarzut pozwanego wywiedziony w sprzeciwie od nakazu zapłaty, iż pełnomocnictwo udzielone brokerowi nie zawierało umocowania do przyjmowania w imieniu pozwanego innych zobowiązań niż to polegające na zapłacie składek wynikających z umów ubezpieczenia. Powyższe kłóci się z treścią udzielonego przez pozwanego brokerowi (...) Sp. z o.o. pełnomocnictwa, które uprawniało do reprezentowania interesów zleceniodawcy w zakresie ubezpieczeń, a w szczególności do: przygotowania kompleksowego programu ubezpieczenia, negocjowania warunków ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń, administracji istniejących programów ubezpieczeniowych, pobierania składki i popisywania polis w imieniu ubezpieczającego. Podkreślenia wymaga, że ponad wszelką wątpliwość powyższy zakres umocowania jest bardzo szeroki (pełnomocnictwo ogólne), a nadto, w treści pełnomocnictwa znalazło się sformułowanie „a w szczególności do”, co należy intepretować w ten sposób, że wskazany wykaz czynności, do dokonania których broker został umocowany stanowi jedynie przykładowe wyliczenie, zaś katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym, co jednocześnie implikuje przekonanie, że broker mógł zaciągnąć w imieniu pozwanego dodatkowe zobowiązania (np. do zapłaty różnicy składek w sytuacji ujawnienia podania do wiadomości ubezpieczyciela nieprawdziwych informacji o przebiegu poprzednich okresów ubezpieczenia m.in. w zakresie szkodowości pojazdów) jakkolwiek powiązane z dokonywaniem szeroko rozumianych czynności ubezpieczeniowych, co de facto, jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, uczynił.

Dodatkowo, pozwany w toku procesu powoływał się na okoliczność, iż doszło do sfałszowania kopii polis ubezpieczeniowych przesłanych po zawarciu umów powódce, bowiem zarówno oryginały, jak i kopie tych polis zostały podpisane przez upoważnionego pracownika pozwanego R. B., natomiast do powodowego towarzystwa dotarły kopie polis sygnowane pieczątką i podpisem brokera, za którego działał J. B. (1), stanowiące załączniki do pozwu w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu okoliczność ta pozostaje indyferentna z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu, albowiem broker – ze względu na udzielone mu przez pozwanego bezterminowe i relatywnie szerokie pełnomocnictwo – bezsprzecznie posiadał umocowanie do działania w jego imieniu w omawianym zakresie. Ponadto, należy mieć również na uwadze, że okoliczność ta została zgłoszona przez pozwanego dopiero w końcowej fazie procesu.

Pozwany powoływał się także na tę okoliczność, iż przekazał informacje o szkodowości jego pojazdów brokerowi i broker był tego świadomy (informacje te najpierw zostały przekazane R. W. (1) z (...) Sp. z o.o., a następnie J. B. (2), który podpisał za (...) Sp. z o.o. sporne oświadczenia w imieniu pozwanego). Powódka tej okoliczności nie zakwestionowała, kwestionowała natomiast, aby akceptowała jako ubezpieczyciel taką historię szkodowości pozwanego. Z treści umowy wynika, iż ubezpieczyciel w momencie zawierania umowy chciał wiedzieć, czy były szkody w posiadanych przez pozwanego pojazdach w określonym czasie, a ubezpieczający (w imieniu pozwanego – broker) odpowiadał na te pytania, ale niezgodnie z prawdą. Jednocześnie, co już zostało podkreślone w treści niniejszego uzasadnienia, brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż pozwany jako duży klient korporacyjny miał zostać potraktowany preferencyjnie u powódki, a korzystne warunki ubezpieczenia wynegocjowane dla niego przez przedstawiciela brokera w osobie J. B. (2) miały być przyznane w przypadku ubezpieczenia w powodowym towarzystwie jedynie bezszkodowej w trzyletnim okresie części floty pozwanego niejako w oderwaniu od pojazdów pozwanego, które w tym czasie szkodom uległy, przy czym oświadczenia o szkodowości pojazdów pozwanego miałyby odnosić się wyłącznie do tych bezszkodowych ubezpieczonych w powodowym towarzystwie. Powyższemu sprzeciwia się przede wszystkim literalna treść oświadczeń, albowiem zobowiązanie pozwanego do zapłacenia różnicy w składce pierwotnie ustalonej na podstawie nieprawdziwych danych jest sformułowane w załączonych do wniosków o ubezpieczenie oświadczeniach wprost i bezsprzecznie dotyczy całej posiadanej floty. Okoliczność przeciwna nie została udowodniona przez stronę pozwaną.

Pozwany we wskazanym we wnioskach okresie miał bardzo wiele szkód w posiadanych pojazdach, na które powódka powołała się w trakcie procesu. Powódka dowiedziała się o nich w wyniku zapytania skierowanego do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Pozwany w toku procesu tej okoliczności nie kwestionował. Bezspornym był również fakt, iż szkody te nie dotyczyły pojazdów objętych przedmiotowymi umowami ubezpieczenia, lecz innych pojazdów pozwanego. Bezsporny był także fakt, że te ubezpieczone pojazdy nie miały wcześniej szkód. (...) ubezpieczał je jako indywidualne pojazdy i w ramach tych umów uzyskał już korzystne warunki. Warunki te wynikały jednak z tego, że broker we wnioskach ubezpieczeniowych podawał nieprawdziwe dane dotyczące szkodowości innych niż ubezpieczane pojazdów pozwanego. Na tej podstawie agent ubezpieczeniowy dokonywał obliczenia składek stosując zniżki wynikające z aktów wewnętrznych powódki upoważniających do zniżek, gdy ubezpieczony szkód nie miał. Powódka zastosowała te zniżki zgodnie z powołanymi wyżej aktami. Akty te powołano również w umowach ubezpieczenia. Powódka wyjaśniła w pozwie mechanizm przyznawania tych zniżek i w wykazie wszystkich polis dotyczących dochodzonej należności przedstawiła wysokość każdej składki oraz dokonała rekalkulacji każdej z nich. Mechanizm dokonanej rekalkulacji powódka wyjaśniła w odpowiedzi na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty, w którym zarzucił on powódce, iż kwota dochodzona pozwem została nieprawidłowo wyliczona i zawyżona o około 50.000,00 zł, wskazując jednocześnie przykładowe błędy rachunkowe. W następstwie tegoż zarzutu pozwanego powódka w wymienionym wyżej piśmie procesowym przedstawiła w przejrzystej formie tabelarycznej, dla każdej polisy z osobna oraz wszystkich łącznie, zmodyfikowaną rekalkulację składek, w której dokładnie podała w jakiej wysokości składki były zastosowane i w jakiej wysokości powinny były one zostać naliczone, gdyby nie zastosować zniżek wynikających z powoływanych w pozwie aktów wewnętrznych powodowego zakładu ubezpieczeń. Jednocześnie cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 48.642,00 zł, uznając zarzut pozwanego za uzasadniony. Sąd zweryfikował wszystkie dokumenty przedstawione przez powódkę i ustalił, iż przedłożyła ona wszystkie polisy i wnioski, które dotyczą przedmiotowych umów. Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło do wniosku, iż umów tych jest 18 i że zostały one zawarte w czerwcu 2011 roku. Różnica w składkach zastosowanych i składkach rekalkulowanych daje kwotę 174.436,00 zł, o której zasądzenie powódka wnosiła po rzeczonym ograniczeniu powództwa. I tak:

1.  w przypadku 5 umów ubezpieczenia ciągników siodłowych marki V. zawartych w dniu 17 czerwca 2011 roku, zamiast składki 3.839,00 zł z tytułu OC powinna być naliczona składka 15.357,00 zł (różnica 11.518,00 zł), a zamiast składki 3.774,00 zł z tytułu AC – składka 18.869,00 zł (różnica 15.095,00 zł),

2.  w przypadku 12 umów ubezpieczenia naczep marki (...), rok produkcji 2010, zawartych w dniu 29 czerwca 2011 roku zamiast składki 34,00 zł z tytułu OC powinna być naliczona składka 136,00 zł (różnica 102,00 zł), a zamiast składki 816,00 zł z tytułu AC – składka – 4.080,00 zł (różnica 3.264,00 zł),

3.  w przypadku 1 umowy ubezpieczenia naczepy marki (...), rok produkcji 2007, zawartej w dniu 29 czerwca 2011 roku zamiast składki 34,00 zł z tytułu OC powinna być naliczona składka 136,00 zł (różnica 102,00 zł), a zamiast składki 586,00 zł z tytułu AC – składka – 2.932,00 zł (różnica 2.346,00 zł), przy czym powódka rekalkulowała składkę za niepełny okres ochrony – dopłata proporcjonalna do takiego okresu ochrony OC powinna wynieść 34,00 zł, a do okresu ochrony AC – 945,00 zł.

Suma dopłat wyliczonych powyżej z tytułu składek OC wynosi 58.848,00 zł /tj. (11.518,00 zł x 5) + (102,00 zł x 12) + 34,00 zł/, a z tytułu składek AC – 115.588,00 zł /tj. (15.095,00 zł x 5) + (3.264,00 zł x 12) + 945,00 zł/, zatem łącznie 174.436,00 zł.

Reasumując, w ocenie Sądu, powódka dostatecznie wykazała wysokość ostatecznie dochodzonej kwoty 174.436,00 zł, a zasadę odpowiedzialności pozwanego należy oceniać w świetle art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zobowiązaniem pozwanego w niniejszej sprawie, które wprawdzie nie stanowi essentialia negotti umowy ubezpieczenia, jednakże stanowi dodatkowe zobowiązanie umowne, było podanie prawdziwych danych, które umożliwiałyby wyliczenie ubezpieczycielowi składki w prawidłowej wysokości. Pozwany tego nie uczynił, a w umowie zawartej z powodowym towarzystwem wprost zobowiązał się, iż jeżeli jego oświadczenie okaże się nieprawdziwe, to uiści różnicę między składką faktycznie naliczoną a składką, jaka powinna być naliczona. Szkodą powódki jest w tej sytuacji wszystko to, co nie weszło w skład jej majątku na skutek nienależytego wykonania umowy przez pozwanego, a zatem różnica w składkach naliczonych i pobranych oraz składkach, które powódka naliczyłaby, gdyby pozwany podał prawdziwe okoliczności związane ze szkodowością swoich pojazdów.

Warto tu też wskazać, iż te zasady obowiązywały wszystkich kontrahentów powódki, a zatem pozwany będąc w takiej samej sytuacji jak inne podmioty, które miały porównywalną historię szkodowości poprzez złożenie fałszywego oświadczenia uzyskiwał lepsze warunki od podmiotów, które składały oświadczenia prawdziwe. Takie postępowanie należałoby ocenić co najmniej jako naruszające dobre obyczaje. Pozwany w żaden sposób nie wykazał, aby powódka zawierając przedmiotowe umowy obejmowała swoją wolą takie skutki oświadczenia woli pozwanego.

Uznając, iż w niniejszej sprawie zastosowanie ma przepis art. 471 k.c. w konsekwencji należało również zastosować art. 473 i 474 k.c. Zgodnie z art. 473 § 1 k .c. dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi, a zatem nawet gdyby z żadnego przepisu nie wynikało, że za podanie tych nieprawdziwych danych, pozwany żadnej odpowiedzialności nie ponosiłby, to pozwany tę odpowiedzialność poniósłby na podstawie zobowiązania, które wprost zaakceptował w umowach zawieranych poprzez swojego pełnomocnika – brokera. Tu z kolei należy powołać art. 474 k.c., zgodnie z którym dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Pozwany powierzył tu czynności związane z zawarciem umów brokerowi, który działał na jego rachunek i w jego imieniu, w związku z czym ponosi on odpowiedzialność za działania brokera jak za własne.

Na marginesie jedynie odnieść się należy do treści załącznika do protokołu rozprawy z dnia 12 maja 2017 roku wystosowanego przez stronę pozwaną do Sądu w dniu 22 maja 2017 roku, a więc na cztery dni przed zaplanowanym w toku ww. rozprawy ogłoszeniem wyroku w niniejszej sprawie, wskazać należy po pierwsze na treść art. 161 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, w toku posiedzenia wnioski, oświadczenia, uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń można zamieścić w załączniku do protokołu. Jakkolwiek z treści tego przepisu nie wynika jednoznacznie, jaki jest termin na złożenie załącznika do protokołu, to jednakże wydaje się, że załącznik ten powinien być złożony bez zbędnej zwłoki po zakończeniu rozprawy tak, by z akt sprawy jasno wynikało, że jest on integralnie związany z protokołem rozprawy i stanowi niejako jego doprecyzowanie. Natomiast jeśli stronę zastępuje adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy lub Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, przewodniczący może zażądać złożenia takiego załącznika w wyznaczonym terminie, co jednak nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. Jeżeli strona w toku rozprawy złożyła jakiekolwiek oświadczenia, wnioski czy też żądania, to złożony przez tę stronę załącznik do protokołu nie może zawierać żadnych innych elementów, które nie zostały przez stronę na rozprawie podniesione. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 13 listopada 2003 roku, sygn. akt I CK 229/2002 „załącznik do protokołu nie ma znaczenia samoistnego; jego rola jest pomocnicza w stosunku do obowiązującej zasady ustności rozprawy. Dlatego załącznik nie może zawierać treści samodzielnych, lecz musi ograniczać się do zreferowania lub streszczenia ustnych wywodów i wniosków, przedstawianych uprzednio na rozprawie”. Tym samym strona w załączniku do protokołu ma prawo rozwinąć i uzasadnić swoje stanowisko uprzednio zaprezentowane na rozprawie.

Wspomniany na wstępie tej części wywodu załącznik do protokołu rozprawy przedłożony przez stronę pozwaną w niniejszej sprawie, bynajmniej prima facie nie odpowiada już choćby tylko powyższym wymogom formalnym, dookreślającym jego rolę procesową, albowiem treścią swoją obejmuje de facto zreferowanie i swoiste podsumowanie całej sprawy (w tym jej okoliczności faktycznych) i przebiegu postępowania z punktu widzenia i perspektywy pozwanego, wykraczając tym samym dalece poza treść wywodów, oświadczeń, wniosków czy żądań zaprezentowanych przez stronę pozwaną na rozprawie w dniu 12 maja 2017 roku, podczas gdy – co raz jeszcze trzeba wyraźnie podkreślić – zasadniczym celem załącznika do protokołu jest ujęcie na piśmie stanowiska strony zajętego przez nią uprzednio w toku rozprawy. Co więcej, strona pozwana w treści owego załącznika do protokołu rozprawy w istocie „przemyciła” nowe twierdzenia i zarzuty procesowe dotyczące zwłaszcza naruszenia przez powódkę postanowień OWU m.in. w przedmiocie zastosowanego sposobu naliczenia pozwanemu składek za ubezpieczenie autocasco. Zastrzeżenia w tym miejscu wymaga, że treść wiążących strony OWU i innych aktów wewnętrznych pochodzących od powodowego towarzystwa zostały pozwanemu doręczone wraz z odpisem wydanego w sprawie nakazu zapłaty oraz odpisem pozwu z załącznikami, a pozwany nie tylko w sprzeciwie od nakazu zapłaty, ale i w całym dalszym postępowaniu, w żadnym zakresie nie powoływał się na okoliczności naruszenia przez powódkę postanowień tychże OWU. Wywiedzione w omawianym protokole ww. twierdzenia i zarzuty należało zatem potraktować jako rażąco spóźnione i poddające się zasadzie prekluzji, wobec czego nie mogły one stanowić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie.

Nadto, na marginesie podnieść można, że przywołane w rozpatrywanym załączniku do protokołu rozprawy strony pozwanej orzecznictwo sądów powszechnych powstało albo w zgoła innych warunkach procesowych, albo na gruncie nieprzystających do niniejszego stanów faktycznych, co i tak wykluczałoby ewentualne wdrożenie analogicznych rozwiązań procesowych w przedmiotowym postępowaniu. Odnosząc się w szczególności do uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 16 lutego 2016 roku, sygn. akt VIII C 2381/13, na treść którego strona pozwana wybiórczo powoływała się kilkukrotnie w złożonym załączniku do protokołu rozprawy, ponad wszystko należy mieć na względzie, że pozwany w niniejszej sprawie (w przeciwieństwie do pozwanego w tamtej sprawie) jest podmiotem profesjonalnie uczestniczącym w obrocie gospodarczym i jako przedsiębiorca – w granicach obowiązującego prawa i zaciągniętych zobowiązań – winien ponosić wszelkie (także negatywne) konsekwencje swoich (tudzież osób, którymi się posługuje lub z którymi współpracuje) działań podejmowanych w sferze prowadzonej działalności gospodarczej wobec drugiego przedsiębiorcy, choćby było nim towarzystwo (zakład) ubezpieczeń, należące do kategorii tzw. przedsiębiorców masowych.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd na podstawie art. 805 k.c. w zw. z art. 353 § 1 k.c. i 353 1 k.c. oraz art. 471 k.c. uznał powództwo za uzasadnione do wysokości 174.436,00 zł i orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

O odsetkach ustawowych od zasądzonego świadczenia Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 k.c. – zgodnie z żądaniem pozwu.

Na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 48.642,00 zł wobec cofnięcia przez powódkę pozwu w tej części ze zrzeczeniem się roszczenia i orzekł jak w pkt. 2 sentencji wyroku.

W zakresie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo rozdzielając koszty procesu. Żądanie pozwu zostało uwzględnione w 78%, a zatem powódka jednocześnie przegrała proces w 22% i w tym zakresie winna ponieść także koszty procesu (pozostałe 78% winna ponieść pozwana).

Na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. Sąd pozostawił szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu.

Z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

Dnia 20 czerwca 2017 roku

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13