Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. L. prawa do emerytury na tej podstawie, że na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (a jedynie 1 rok i 5 miesięcy). Do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach ZUS zaliczył okres zatrudnienia od 1 stycznia 1983 r. do 31 maja 1984 r. Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył okresów zatrudnienia w Przędzalni (...). W. od 25 czerwca 1984 r. do 30 lipca 1988 r., z uwagi na brak dokumentów potwierdzających takie zatrudnienie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w Zakładzie (...) od 16 sierpnia 1988 r. do 31 grudnia 1998 r. (z wyłączeniem okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) ponieważ pracodawca w pkt. 8 świadectwa pracy z dnia 1 września 2003 r. nie określił charakteru pracy zgodnie z przepisami rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oraz nie wskazał przepisów właściwego zarządzenia resortowego z podaniem działu, pozycji, pkt wykazu A .

/decyzja k. 34 akt emerytalnych/.

W dniu 27 marca 2017 r. wnioskodawca złożył odwołanie od decyzji ZUS wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury. Wniósł o uznanie zakwestionowanych okresów za pracę w szczególnych warunkach na stanowisku spawacza.

/ odwołanie k. 2-3/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie argumentując jak w uzasadnieniu decyzji. Dodatkowo wskazał, że ze świadectwa pracy w zakładzie (...) wprawdzie wynika, że wnioskodawca zajmował stanowisko spawacza jednakże z dokumentacji dotyczącej wypadku przy pracy z dnia 19 kwietnia 1995 r. wynika, że był zatrudniony na stanowisku spawacza – hydraulika a w jego zakresie obowiązków znajdowały się „różnego rodzaju prace spawalniczo – hydrauliczne”.

/ odpowiedź na odwołanie k. 5-5 odwrót/

Na ostatnim terminie rozprawy w dniu 3 listopada 2017 r. wnioskodawca poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania / stanowiska 00:32:22 - płyta CD k. 71/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. L., urodzony (...), wniosek o emeryturę złożył w dniu 26 stycznia 2017 r. Nie przystąpił do OFE / okoliczność bezsporna, wniosek k. 1-4 odwrót akt emerytalnych/.

Przed organem rentowym wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. udokumentował staż ubezpieczeniowy w wymiarze co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych / okoliczność bezsporna/.

Organ rentowy jako okres pracy w warunkach szczególnych uwzględnił wnioskodawcy okres pracy w wymiarze 1 roku i 5 miesięcy, to jest okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. od 1 stycznia 1983 r. do 31 maja 1984 r. na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego /decyzja k. 34 akt emerytalnych, świadectwo pracy w warunkach szczególnych k. 12 akt emerytalnych/.

Ubezpieczony ukończył w 1976 r. (...) Szkołę Budowlaną w zawodzie montera rurociągów przemysłowych /kwestionariusz osobowy k. 16-16 odwrót, akta osobowe koperta k. 67: kwestionariusze osobowe k. 116-117, 124-125, świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej k. 126-129

W okresie od 1 lutego do 12 czerwca 1976 r. wnioskodawca odbył kurs spawania gazowego /książka spawacza koperta k. 4 oraz k. 122 akt osobowych koperta k. 67/

Uprawnienia spawalnicze wnioskodawca uzyskał w dniu 15 czerwca 1976 r. /książka spawacza koperta k. 4 oraz k. 122 akt osobowych koperta k. 67/

W 1986 r. wnioskodawca uzyskał uprawnienia do spawania elektrycznego /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W dniu 22 stycznia 1998 r. wnioskodawca uzyskał świadectwo kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji urządzeń i instalacji elektrycznych (z uprawnieniami wykonywania obsługi – wykonania prac – konserwacyjno-remontowych /świadectwo kwalifikacyjne k. 114-115 oraz k. 133-134 akt osobowych koperta k. 67/

W okresie od 1 marca do 30 kwietnia 2012 r. wnioskodawca odbył kurs spawania metodą MAG - (135) stali /książka spawacza koperta k. 4/

W dniu 26 stycznia 2000 r. wnioskodawca uzyskał świadectwo kwalifikacyjne do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji /świadectwo kwalifikacyjne k. 111 -112 akt osobowych koperta k. 67/

Od 25 czerwca 1984 r. do 30 lipca 1988 r. wnioskodawca był zatrudniony w Przędzalni (...). W. w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 1 sierpnia 1988 r. w okresie zatrudnienia w tym zakładzie wnioskodawca zajmował stanowisko spawacza /świadectwo pracy k. 18-18 odw., k. 101-102; k. 142-143 akt osobowych koperta k. 67; k. 8 – 8 odwrót akt kapitałowych oraz k. 13 – 13 odwrót, k. 15 odwrót akt emerytalnych, konto pracownika za lata 1984-1988 k. 19-20 odwrót oraz k. 19-20 akt emerytalnych, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 98 akt osobowych koperta k. 67 oraz k. 12 akt kapitałowych, kwestionariusze osobowe k. 116-117, k. 124-125 akt osobowych koperta k. 67, legitymacja ubezpieczeniowa koperta k. 4 oraz k. 10 akt kapitałowych/

W Przędzalni (...). W. w Ł. wnioskodawca został zatrudniony od 25 czerwca 1984 r. na stanowisku spawacza (w Warsztacie Mechanicznym) najpierw na 14-dniowy okres próbny a po jego upływie na czas nieokreślony /umowy o pracę k. 17-17 odwrót oraz k. 16-17 akt emerytalnych/

Przędzalnia (...) należała do zakładów włókienniczych / zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W powyższym zakładzie wnioskodawca wykonywał pracę spawacza na oddziale spawalni w dziale mechanicznym. Czynności te wykonywał w wyodrębnionym pomieszczeniu. Naprawiał maszyny włókiennicze - przędzalnie. Spawał gazowo i elektrycznie części maszyn w ramach regeneracji. Części przygotowywała brygada remontowa. Spawał stal, żeliwo, kwasówkę. Żeliwo przed spawaniem elektrycznym trzeba było najpierw podgrzać gazem /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

Od 16 sierpnia 1988 r. do 31 sierpnia 2003 r. wnioskodawca był zatrudniony w Zakładzie (...) w Ł. (późniejsza nazwa Zakład (...) sp. z o.o. w Ł., uprzednie nazwy Zakład (...), Zakład (...)) w pełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 1 września 2003 r. w okresie zatrudnienia w tym zakładzie wnioskodawca zajmował stanowisko spawacza. W pkt 8 tego świadectwa zaświadczono, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku spawacza. Pracodawca wykazał następujące okresy nieskładkowe: od 9 czerwca do 3 lipca 1993 r., od 19 kwietnia do 20 maja 1995 r., od 18 listopada do 31 grudnia 1998 r. i od 1 stycznia 1999 r. do 31 marca 1999 r. /świadectwo pracy k. 32; k. 5 – 6 akt osobowych koperta k. 67 oraz k. 21-21 odwrót akt emerytalnych, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 3-4, k. 99-100 akt osobowych koperta k. 67; k. 9, k. 12- 13 akt kapitałowych oraz k. 22-22 odwrót akt emerytalnych, legitymacja ubezpieczeniowa koperta k. 4 oraz k. 10 akt kapitałowych, akta osobowe koperta k. 67: karty zasiłkowe k. 1-2, pismo rozwiązujące umowę o pracę k. 9, podanie o zmianę trybu rozwiązania umowy o pracę z adnotacją o wyrażeniu zgody k. 7, pismo informujące o zamiarze rozwiązania umowy o pracę k. 16, pismo pracodawcy k. 8, kwestionariusz osobowy k. 116-117, podanie o przyjęcie do pracy z adnotacją o zatrudnieniu k. 123/

Zgodnie z zachowanymi angażami w powyższym zakładzie wnioskodawca zajmował kolejno stanowiska:

- od 16 sierpnia 1988 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...)) - GR

- od 30 sierpnia 1989 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 października 1988 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 marca 1989 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 czerwca 1989 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 października 1989 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 lutego 1990 r. – spawacza (Dział Utrzymania (...))

- od 1 lipca 1990 r. – spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 września 1990 r. – spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 stycznia 1991 r. - spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 lutego 1991 r. – spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 lutego 1991 r. do 30 kwietnia 1991 r. – robotnik transportu (Oddział Remontów) – ½ wymiaru czasu pracy - angaż z k. 84,

- od 1 marca 1991 r. – spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 maja 1991 r. – spawacza,

- od 1 maja do 31 maja 1991 roku – robotnik transportowy (Oddział Remontów) - ½ wymiaru czasu pracy (angaż z k. 83)

- od 1 czerwca 1991 r. do 30 czerwca 1991 r. - malarza budowlanego (Oddział Remontów) w ½ wymiaru czasu pracy (umowa o pracę z k. 82),

- od 1 stycznia 1992 r. – spawacza ( Oddział (...) Energetyczny)

- od 1 czerwca 1992 r. – spawacza (Oddział Remontów)

- od 1 lipca 1992 r. – spawacza ( Oddział (...) Energetyczny).

- od 1 października 1992 r. – spawacza

- od 4 stycznia 1993 r. do 31 stycznia 1993 r.- hydraulika ( Oddział (...) Energetyczny) w ½ wymiaru czasu pracy (umowa o pracę z k. 81),

- od 1 lutego 1993 r. – spawacza

- od 1 lutego 1993 r. do 29 lutego 1993 r. - hydraulika ( Oddział (...) Energetyczny) w ½ wymiaru czasu pracy (umowa o pracę z k. 80),

- od 1 marca 1993 r. – spawacza

- od 1 marca 1993 r. do 31 marca 1993 r. – hydraulika w ½ wymiaru czasu pracy (angaż z k. 79),

- od 1 maja 1993 r. – spawacza

- od 1 lipca 1993 r. – spawacza

- od 1 września 1993 r. – spawacza

- od 1 listopada 1993 r. – spawacza

- od 1 grudnia 1993 r. – spawacza

- od 1 lutego 1994 r. – spawacza

- od 1 kwietnia 1994 r. – spawacza

- od 1 czerwca 1994r. – spawacza

- od 1 września 1994r. – spawacza

- od 1 listopada 1994r. – spawacza

- od 1 grudnia 1994r. – spawacza

- od 1 kwietnia 1995 r. – spawacza

- od 1 czerwca 1995 r. – spawacza

- od 1 października 1995 r. – spawacza

- od 1 listopada 1995 r. – spawacza

- od 1 grudnia 1995 r. – spawacza

- od 1 marca 1996 r. – spawacza

- od 1 sierpnia 1996 r. – spawacza

- od 1 czerwca 1997 r. – spawacza

- od 1 października 1996 r. – spawacza

- od 1 lutego 1997 r. – spawacza

- od 1 listopada 1997 r. – spawacza

- od 1 kwietnia 1998 r. – spawacza

- od 1 lipca 1998 r. – spawacza

- od 1 września 1998 r. – spawacza

- od 1 stycznia 1999 r. – spawacza

- od 1 stycznia 2002 r. - spawacza

- od 1 września 2000 r. – spawacza

- od 1 stycznia 2002 r. – spawacza

- od 1 kwietnia 2002 r. – spawacza – brygadzisty / akta osobowe koperta k. 67: angaże, umowy o pracę k. 56-58, 63-78, 144, 19, 55, 51, 48, 33, 32, 30, 28, 29, 22, 24, 54, 52, 53, 50, 49, 47, 46, 45, 44, 43, 42, 41, 40, 34- 39, 31, 27, 17, 82,83,84, 79-81, zaświadczenia lekarskie k. 85, 113, 20, karta obiegowa przyjęcia k. 86, wydruk tablic absencji k. 90-93, skierowanie do pracy i odpowiedź na skierowanie do pracy k. 120-121, wnioski o przyznanie nagrody jubileuszowej k. 145, 25/

W zaświadczeniu lekarskim z dnia 10 czerwca 1999 r. wskazano, że wnioskodawca zajmował stanowisko spawacza – hydraulika na wysokości pow. 3 m. / zaświadczenie lekarskie k. 21/

Z dokumentacji dotyczącej wypadku przy pracy wnioskodawcy, któremu uległ w dniu 19 kwietnia 1995 r. wynika, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku spawacza – hydraulika. W protokole powypadkowym wskazano, że w dniu wypadku wykonywał prace spawalniczo – hydrauliczne. Podano, że ok. godz. 13.00 obciął palnikiem acetylenowym rurę stalową o szer. 50 cm a następnie trzymając ją prawą ręką oparł o imadło, natomiast młotkiem o wadze 2 kg trzymanym w lewej ręce odbijał z obciętej rury zgorzelinę powstałą w wyniku cięcia /dokumentacja powypadkowa: pismo pracodawcy k. 1, protokół powypadkowy k. 2-3 akt ZUS/

Z karty kontrolnej wnioskodawcy z Zakładu (...) w Ł. wynika, że wnioskodawca odbył w dniu 14 stycznia 1992 r. egzamin na stanowisku spawacza, w dniach 13 stycznia 1994 r., 28 marca 1995 r., 19 marca 1996 r., 24 marca 1997 r. szkolenie okresowe i egzamin na stanowisku spawacza - hydraulika, w dniu 30 września 1997 r. szkolenie uzupełniające - na wysokości, w dniu 2 kwietnia 1999 r. szkolenie okresowe i egzamin na stanowisku spawacza – hydraulika – praca na wysokości, w dniu 21 czerwca 2002 r. – szkolenie okresowe na stanowisku spawacza – hydraulika /karta kontrolna k. 14-15 akt osobowych koperta k. 67/

Zakład (...) był zakładem mechanicznym /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W Zakładzie (...) w Ł. wnioskodawca pracował jako spawacz na oddziale spawalni w wyodrębnionym pomieszczeniu. W przypadku dużej blachy czynności były wykonywane poza pomieszczeniem. Spawał elektrycznie i gazowo. Spawał części do maszyn, zbiornik do chłodziwa, osłony tj. stal (w tym kolorową), żeliwo, staliwo. Części do spawania przycinał w krajalni /zeznania świadka I. B. 00:17:09 – płyta CD k. 41, zeznania świadka J. P. 00:20:04 - płyta CD k. 71, zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

Blachy, instalację ciepłowniczą wycinał palnikami / zeznania świadka I. B. 00:17:09 – płyta CD k. 41/

Wnioskodawca nie pracował w hali produkcyjnej / zeznania świadka I. B. 00:17:09 – płyta CD k. 41/

Jako spawacz pracował także na węźle ciepłowniczym. Spawał elektrycznie i za pomocą metody MAG /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

Odrębna ekipa zajmowała się przygotowywaniem części do spawania /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. 71 w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W zakładzie były odrębne działy: spawalnia, piaskarnia, hartownia /zeznania świadka J. P. 00:20:04 - płyta CD k. 71

Dwukrotnie na przestrzeni okresu zatrudnienia wnioskodawcy w powyższym zakładzie była wymiana sieci ciepłowniczej /zeznania świadka I. B. 00:17:09 – płyta CD k. 41, zeznania świadka J. P. 00:20:04 - płyta CD k. 71, zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W trakcie przerabiania węzła – dwukrotnie przez półroczne okresy - w powyższym zakładzie wnioskodawca wykonywał czynności hydrauliczne. Części przygotowywali pomocnicy /zeznania wnioskodawcy 00:27:06 - płyta CD k. w zw. z 00:02:12 - płyta CD k. 41/

W zakładzie był dodatkowy węzeł cieplny, który był remontowany / zeznania świadka J. P. 00:24:51 - płyta CD k. 71/

Wnioskodawca w trakcie powyższego zatrudnienia przez okres kilku lat zajmował się także obsługą węzła cieplnego. Sprawdzał sprawność funkcjonowania zegarów i instalacji. Zajmował się utrzymaniem produkcji i ruchu. Odczyty wykonywał codziennie. Czynności te zajmowały mu 3 godziny dziennie. W międzyczasie wykonywał czynności spawalnicze w przypadku awarii. Celem zespawania przygotowywał i dopasowywał elementy maszyn. Instalował te elementy na maszynach / zeznania świadka I. B. 00:17:09 – płyta CD k. 41/

W powyższym zakładzie nie było praktyki zawierania nowych umów o pracę. Pracownicy nie otrzymywali dodatkowych etatów. / zeznania świadka J. P. 00:20:04 - płyta CD k. 71/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał głównie na podstawie dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, zeznań zgłoszonego przez wnioskodawcę świadka I. B. oraz częściowo zeznań odwołującego się i zgłoszonego przez niego świadka J. P..

Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy i świadka J. P. w takim zakresie w jakim twierdzili, że wnioskodawca w Zakładzie (...) w Ł. wykonywał wyłącznie pracę spawacza, gdyż pozostają one w sprzeczności z treścią zgromadzonych dokumentów jak również zeznaniami świadka I. B., z których wynika, że wnioskodawca przez okres kilku lat zajmował się oprócz prac spawalniczych także obsługą węzła cieplnego. Nadto zeznania samego wnioskodawcy w powyższym zakresie pozostają niespójne, gdyż wnioskodawca na pierwszym terminie rozprawy sam przyznał, że w pewnych okresach wykonywał zarówno pracę spawacza jak i prace hydrauliczne. Wskazać bowiem należy na niespójność zeznań wnioskodawcy, który w toku zeznań złożonych na pierwszym terminie rozprawy wskazywał, że czynności hydrauliczne wykonywał w trakcie przerabiania węzła ciepłowniczego, które odbyło się dwukrotnie przez półroczne okresy w latach 1984 i 1998. Z kolei na ostatnim terminie rozprawy wnioskodawca zeznał, że owe czynności hydrauliczne wykonywał jedynie na przełomie lat 1999/2000. Jednocześnie na ostatnim terminie rozprawy wnioskodawca wpisania mu do angaży stanowiska hydraulika nie był w stanie wyjaśnić podnosząc, że wykonywał wówczas jedynie czynności spawalnicze. Zauważyć przy tym należy, że podawane przez wnioskodawcę daty przerabiania sieci, inne na każdej z dwóch rozpraw: na pierwszej – 1984 r. i 1998 r., na drugiej – 1992 r. i 1998 r. nie pokrywają się z datami wskazanymi w dokumentacji osobowej wnioskodawcy (w których wskazywano stanowisko hydraulika). Kolejną niespójnością było wskazanie w toku zeznań przez wnioskodawcę, że nie jest w stanie określić czasu, w którym wykonywał czynności robotnika (stanowiska wynikającego z angażu), następnie podanie, że można było sobie „dorobić” wreszcie kategoryczne zaprzeczenie jakoby zajmował kiedykolwiek takie stanowisko. Wskazane niespójności przemawiają za niewygodnością wnioskodawcy, który swojego twierdzenia o wykonywaniu pracy wyłącznie na stanowisku spawacza próbował bronić twierdzeniami o wykonywaniu pracy w godzinach nadliczbowych czy o wykonywaniu pracy dodatkowej. Jak zaś wynika z zeznań świadka J. P. w powyższym zakładzie nie było praktyki zawierania nowych umów o pracę ani otrzymywania dodatkowych etatów a wnioskodawca sam przyznał ostatecznie, że pracował jedynie w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnioskodawca podnosił także, że obsługą węzła zajmował się na przełomie 1999/2000 roku, natomiast nie znalazło to potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, w szczególności w zeznaniach świadków. Świadek B. podawał, że węzłem cieplnym wnioskodawca zajmował się przez kilka lat, co koresponduje treści angaży, protokołem powypadkowym, zaświadczeniem lekarskim czy szkoleniem z zakresu bhp, gdzie mowa o podwójnym stanowisku spawacza – hydraulika. Natomiast świadek P. podawał, że ubezpieczony w ogóle nie wykonywał czynności hydraulicznych, co pozostaje w sprzeczności nawet z zeznaniami samego wnioskodawcy.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy w takim zakresie w jakim twierdził, że w czasie zatrudnienia w Przędzalni (...). W. wykonywał wyłącznie pracę spawacza, gdyż twierdzenia te znajdują potwierdzenie w dokumentacji osobowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Art. 184 ust. 2 stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z przepisu art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że ubezpieczonym będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

W myśl art. 32 ust. 1a pkt. 1 przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa..

Z kolei według ustępu 2 art. 32 dla celów ustalenia tych uprawnień za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dodatkowo § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, iż właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Analiza treści wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że do prac wykonywanych w warunkach szczególnych należą wymienione w Dziale XIV (zatytułowanym „Prace różne”) pod poz. 12 „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym”.

Do prac tego rodzaju należy wymieniona w wykazie A stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w dziale XIV pod poz. 12 pkt. 8 praca na stanowisku „spawacza”.

Praca tego rodzaju na stanowisku „spawacza” jest także wymieniona w wykazie A stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 19 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 6 sierpnia 1983 r. w dziale XIV pod poz. 12 pkt. 1.

Stosownie zaś do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca spełnił warunki do uzyskania emerytury w zakresie wymaganego wieku i ogólnego stażu pracy oraz kwestii OFE. Organ rentowy jako okres pracy w warunkach szczególnych zaliczył wnioskodawcy okres pracy w wymiarze 1 roku i 5 miesięcy, to jest okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. od 1 stycznia 1983 r. do 31 maja 1984 r. na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego. Spór dotyczył okresów zatrudnienia wnioskodawcy w Przędzalni (...). W. w Ł. od 25 czerwca 1984 r. do 30 lipca 1988 r. oraz w Zakładzie (...) w Ł. od 16 sierpnia 1988 r. do 31 grudnia 1998 r.

Odwołujący się wyrażał pogląd, że wykonywane przez niego w wymienionych zakładach prace winny być zakwalifikowane jako praca spawacza.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, iż regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/. Dlatego też Sąd na okoliczność rodzaju i charakteru wykonywanych przez wnioskodawcę w spornym okresie czynności przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę złożonej do akt sprawy dokumentacji pracowniczej oraz zeznania zgłoszonych świadków, a także zeznania samego wnioskodawcy.

Odnośnie pierwszego ze spornych okresów, to na podstawie znajdujących się w aktach osobowych dokumentów (świadectwa pracy, legitymacji ubezpieczeniowej, dwóch umów o pracę) Sąd ustalił, że w Przędzalni (...). W. w Ł. wnioskodawca został zatrudniony od 25 czerwca 1984 r. do 30 lipca 1988 r. na stanowisku spawacza, a dodatkowo na podstawie zeznań wnioskodawcy ustalono, że innej pracy nie wykonywał w tym okresie.

Jednakże tylko ustalenie łącznie wszystkich okresów spornego zatrudnienia dawało wnioskodawcy uprawnienie do wcześniejszej emerytury.

Odnośnie drugiego ze spornych okresów, to na podstawie znajdujących się w aktach osobowych dokumentów Sąd ustalił, że w Zakładzie (...) wnioskodawca został zatrudniony od dnia 16 sierpnia 1988 r. do 31 sierpnia 2003 r. na stanowisku spawacza (świadectwo pracy wnioskodawcy, legitymacja ubezpieczeniowa i większość zachowanych angaży). Zgodnie jednakże z niektórymi angażami wnioskodawca wykonywał w okresie od 1 lutego 1991 r. do 30 kwietnia 1991 r. pracę na stanowisku robotnika transportu – ½ wymiaru czasu pracy, od 1 maja do 31 maja 1991 roku – robotnika transportowego - ½ wymiaru czasu pracy, od 1 czerwca 1991 r. do 30 czerwca 1991 r. - malarza budowlanego w ½ wymiaru czasu pracy, od 4 stycznia 1993 r. do 31 stycznia 1993 r.- hydraulika w ½ wymiaru czasu pracy, od 1 lutego 1993 r. do 29 lutego 1993 r. - hydraulika w ½ wymiaru czasu pracy, od 1 marca 1993 r. do 31 marca 1993 r. – hydraulika w ½ wymiaru czasu pracy. Stanowisko spawacza – hydraulika widnieje także w dokumentacji dotyczącej wypadku przy pracy wnioskodawcy, któremu uległ w dniu 19 kwietnia 1995 r. (w protokole powypadkowym wskazano, że w dniu wypadku wykonywał prace spawalniczo – hydrauliczne). Z karty kontrolnej wnioskodawcy z kolei wynika, że wnioskodawca odbył w dniu 14 stycznia 1992 r. egzamin na stanowisku spawacza, w dniach 13 stycznia 1994 r., 28 marca 1995 r., 19 marca 1996 r., 24 marca 1997 r. szkolenie okresowe i egzamin na stanowisku spawacza - hydraulika, w dniu 30 września 1997 r. szkolenie uzupełniające - na wysokości, w dniu 2 kwietnia 1999 r. szkolenie okresowe i egzamin na stanowisku spawacza – hydraulika – praca na wysokości, w dniu 21 czerwca 2002 r. – szkolenie okresowe na stanowisku spawacza – hydraulika. Stanowisko spawacza – hydraulika na wysokości pow. 3 m wymienione jest także w zaświadczeniu lekarskim z dnia 10 czerwca 1999 r. Analiza wskazanej dokumentacji nie potwierdza zatem aby wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy jedynie pracę spawacza.

Na podstawie zapisów dokonanych w książeczce spawacza Sąd ustalił, że w okresie od 1 lutego do 12 czerwca 1976 r. wnioskodawca odbył kurs spawania gazowego, a uprawnienia spawalnicze wnioskodawca uzyskał w dniu 15 czerwca 1976 r. Na podstawie zeznań wnioskodawcy Sąd zaś ustalił, że w 1986 r. wnioskodawca uzyskał uprawnienia do spawania elektrycznego.

Z zeznań wnioskodawcy wynika, że pracę spawacza wykonywać miał on w całym okresie zatrudnienia w powyższym zakładzie. Wnioskodawca początkowo tj. na pierwszym terminie rozprawy zeznał jednakże, że okresowo wykonywał także pracę hydraulika (dwa okresy półroczne), ostatecznie utrzymywał, że spawaniem zajmował się przez cały czas, mimo wielu wewnętrznych niespójności wykazanych wyżej i sprzeczności z dokumentacją osobową (stanowisko hydraulika). Pracę wnioskodawcy w charakterze spawacza potwierdzili świadkowie I. B. oraz J. P.. Świadek B., któremu Sąd dał w pełni wiarę z omawianych wyżej względów wskazał jednakże, że oprócz czynności spawalniczych, w wymiarze średnio 3 godzin dziennie przez kilka lat wnioskodawca zajmował się obsługą węzła. Brak było podstaw i oparcia w dokumentach, że miało to miejsce tylko w okresie 1999/2000. W oparciu o tak poczynione ustalenia nie było podstaw do tego, aby cały okres pracy w Zakładzie (...) w Ł. zaliczyć wnioskodawcy do prac wykonywanych w warunkach szczególnych. Zaznaczenia wymaga, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych). Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 r., sygn. II UKN 598/00, opubl. OSNP 2003/17/419; por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 r. sygn. I PK 194/08, opubl. OSNP 2010/23-24/281/. Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07, opubl. OSNP 2009/21-22/290/.

W ocenie Sądu nie można pominąć, iż - co wynika z zeznań samego wnioskodawcy składanych na pierwszym terminie rozprawy - poza pracami spawalniczymi wykonywał także prace hydrauliczne. Nie można także, w uznaniu Sądu, pominąć zeznań świadka J. P., że poza pracami spawalniczymi wnioskodawca wykonywał także czynności związane z obsługą węzła. Materiał dowodowy zebrany w sprawie nie dał podstaw do przyjęcia, że pracę spawacza wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze godzin pracy. Skoro - jak ustalono - wnioskodawca w czasie 8-godzinnego czasu swojej pracy obok prac spawalniczych wykonywał także inne czynności, to jest hydrauliczne czy związane z obsługą węzła, nie zaliczające się do prac wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., nie ma podstaw do uznania, że było to stałe i pełnoetatowe wykonywanie pracy na stanowisku spawacza, czego wymaga przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia.

Reasumując, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał, że wnioskodawca legitymuje się wyłącznie okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 1 roku i 5 miesięcy (uznanym przez ZUS) oraz okresem zatrudnienia w Przędzalni (...). W. w wymiarze 4 lat 1 miesiąca i 5 dni, zaś strona odwołująca nie wykazała, że pozostały sporny 16.08.1988 – 31.12.1998 r był także okresem pracy w warunkach szczególnych – stale i w pełnym wymiarze na stanowisku spawacza.

Ponieważ warunek minimum 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach nie został spełniony, w konsekwencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy odwołanie jako bezzasadne oddalił.