Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Waldemar Kuś

Protokolant : Aleksandra Olszycka

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2017 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa R. U.

przeciwko Ubezpieczeniowemu (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego (...) w W. na rzecz powódki R. U. kwoty :

1.  69.000 zł ( sześćdziesiąt dziewięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  10.212 zł ( dziesięć tysięcy dwieście dwanaście złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

3.  1.146,60 zł :

- z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 632,6 zł od dnia 20 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

- z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 218,84 zł od dnia 21 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty ;

-z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 293,16 zł od dnia 24 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

4. 8.264,35 zł:

-z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 841,55 zł od dnia 20 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

- z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 6.275,19 zł od 21 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty;

- z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.147,65 zł od dnia 24 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

5. 93,08 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty ;

II.  w pozostałej części powództwo oddala ;

III.  nakazuje pozwanemu, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 518,56 zł tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 4436 zł tytułem opłaty sądowej, od obowiązku uiszczenia której powódka była zwolniona;

IV.  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

I C 1095/16

UZASADNIENIE

Powódka R. U. wniosła przeciwko Ubezpieczeniowemu (...) z siedzibą w W. o zasądzenie na jej rzecz kwoty 158.714,07 zł wraz z odsetkami liczonymi:

1.  od kwoty 69.000 zł - odsetki za opóźnienie od dnia 12 stycznia 2016 r. do dnia całkowitej zapłaty

2.  70.000 zł - odsetki za opóźnienie od doręczenia pozwu stronie przeciwnej do dnia całkowitej zapłaty

3.  kwoty 10.212 zł - odsetki za opóźnienie od dnia 12 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

4.  kwoty 1.144,6 zł: co do kwoty 632,6 zł - odsetki za opóźnienie od dnia 12 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; co do kwoty 218,84 zł - odsetki za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty; od kwoty 293,16 zł - odsetki za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu stronie pozwanej;

5.  od kwoty 8.264,39 zł: co do kwoty 841,55 od dnia 12 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; co do kwoty 6.275,19 zł od dnia 21 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty; co do kwoty 1147,65 zł od dnia doręczenia pozwu stronie pozwanej; od kwoty 93,08 zł - odsetki za opóźnienie od dnia 12 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty

a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania według załączonego spisu kosztów.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości, a także o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przed dniem (...) roku powódka była osobą sprawną fizycznie, grała w koszykówkę, jeździła na rowerze, chodziła pieszo po górach, spotykała się z rówieśnikami. Była uczennicą liceum w Z., uczęszczała do klasy(...).

Dowód:

1.  przesłuchanie powódki R. U. – k. 427 (zapis rozprawy z dnia 22 sierpnia 2017 roku)

W dniu (...) r. powódka wracała ze szkoły do miejsca zamieszkania jako pasażer samochodu kierowanego przez K. M.. Na trasie pomiędzy B. a N. nieznany sprawca, kierujący białym pojazdem wykonując manewr wyprzedzania nie zachował szczególnej ostrożności i zmieniając pas ruchu z lewego na prawy zajechał drogę prawidłowo jadącemu samochodowi marki O. (...) o nr rej. (...) (...), kierowanemu przez K. M., czym zmusił go do wykonania gwałtownego manewru obronnego, w wyniku którego kierujący samochodem O. (...) stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na prawe pobocze i uderzył w przydrożne drzewo, w wyniku czego powódka doznała obrażeń ciała.

W przedmiotowej sprawie toczyło się postępowanie przygotowawcze, nadzorowane przez Prokuraturę Rejonową w (...) pod sygn. akt Ds. 546/15. Postanowieniem z dnia 11 czerwca 2015 r. postępowanie to umorzono wobec niewykrycia sprawcy. W jego toku przeprowadzono dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i wypadków samochodowych. Zgodnie z jej wnioskami stan zagrożenia wytworzył i sytuację wypadkową spowodował nieznany kierowca białego pojazdu, który nie zatrzymał się po zdarzeniu. Natomiast zachowanie kierującego pojazdem O. (...) było prawidłowe i nie przyczyniło się do zaistnienia wypadku.

Dowód:

1.  przesłuchanie powódki

2.  postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 11.06.2015 r. - k. 22 – 23

3.  opinia biegłego mgr inż. M. P. z 18.05.2015 r. - k. 24 – 29

Powódka bezpośrednio po wypadku została przewieziona na Oddział (...) Ogólnej w Szpitalu(...) A. w Z.. Tam rozpoznano u niej: rozległy wstrząs mózgu, wieloodłamowe złamanie stawu panewki stawu biodrowego prawego z przemieszczeniem oraz ogólne potłuczenia ciała. Powódka przebywała w tej placówce do 17 lutego 2015 r. Następnie ze względu na skomplikowany charakter urazu oraz konieczność przeprowadzenia zabiegu operacyjnego przeniesiono ją do (...) Centrum Medycznego w P..

Dowód:

1.  dokumentacja medyczna – k. 46 – 68

R. U. po przyjęciu została poddana operacji otwartej repozycji i zespolenia panewki biodrowej stabilizowanej płytką w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Po zabiegu rozpoznano u niej skrócenie prawej kończyny dolnej o 1,5 cm. Następnie poddana była fizjoterapii w postaci: ćwiczeń czynnych kończyny dolnej lewej, ćwiczeń wspomaganych kończyny dolnej prawej, ćwiczeń na szynie kończyny dolnej prawej, pionizacji do siadu, pionizacji oraz ćwiczeń izometrycznych oraz nauki chodzenia. W czasie pobytu w szpitalu powódka przyjmowała leki przeciwbólowej (m.in. P.), leki nasenne przy ciężkich dolegliwościach (D.) oraz przeciwzakrzepowe (F.).

Powódkę wypisano w dniu 24 lutego 2015 r. z zaleceniami: chodzenia o kulach, zakazu ruchów rotacyjnych biodra prawego, rotacji wewnętrznej, odpoczynku leżącego, przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, dalszego leczenia ambulatoryjnego, używania kul łokciowych.

Po zakończonej hospitalizacji powódka kontynuowała leczenie w trybie ambulatoryjnym w Poradni (...) Centrum Medycznego w P. oraz Poradni Chirurgicznej Szpitala (...) A. w Z..

W okresie hospitalizacji powódki jej rodzice odwiedzali poszkodowaną każdego dnia w szpitalu w Z., jak i w placówce w P. .

Dowód:

1.  dokumentacje medyczna – k. 69 – 106, 118, 120, 122 – 123, 125 – 126

2.  przesłuchanie powódki

3.  zeznania świadka M. U. – k. 264 (zapis rozprawy z dnia 27 października 2016 roku)

4.  zeznania świadka A. U. – k. 264 (zapis rozprawy z dnia 27 października 2016 roku)

Po opuszczeniu powyższej placówki powódka podjęła leczenie rehabilitacyjne, które odbywała w Centrum (...) s.c. Za zabiegi rehabilitacyjne w okresie od 27 lutego do 3 marca 2015 r. zapłaciła łącznie 394 zł.

Dowód:

1.  przesłuchanie powódki

2.  zeznania świadka M. S. (1) – k. 264 (zapis rozprawy z dnia 27 października 2016 roku)

3.  zeznania świadka M. U.

4.  faktura VAT nr (...) – k. 164

Następnie w okresie 6 marca do 4 września 2015 roku powódka nadal uczęszczała na zabiegi rehabilitacyjne w (...) s.c. w P., które odbywały się 5 razy w tygodniu. Powódka w tym czasie odbyła 130 sesji terapeutycznych. Przez okres około 3 miesięcy powódka głównie leżała w łóżku, nie mogła się podnieść, pozostawała w pozycji leżącej. Po tym w związku z prowadzeniem rehabilitacji była w stanie stanąć na nogach, jednak nie mogła jeszcze samodzielnie się poruszać. W tym czasie rodzice udzielali jej pomocy przy wszystkich czynnościach życia codziennego, tj. w szczególności karmili ją, podawali leki, ubierali, myli. Czynności te zajmowały im około 5 godzin dziennie. Po częściowej poprawie stanu zdrowia powódki od 25 marca 2015 roku zakres opieki zmniejszył się do 3 godzin dziennie.

W związku z pogłębiającym się skróceniem kończyny dolnej prawej o 1,5 cm rehabilitacja obejmowała także mobilizację stawu krzyżowo-biodrowego przez ćwiczenia na basenie w (...) Sp. z o.o. w S.. Od 7 września 2015 r. powódka odbywa zajęcia w trybie 2 dni rehabilitacji w P. i 3 dni zajęć na basenie w S..

Koszt godziny zajęć na basenie w S. wynosił 10 groszy za 1 minutę. Średnio powódka przebywała tam 64 minut, tj. 60 minut zajęć oraz 4 minuty na przebranie. W okresie od 7 września 2016 roku do dnia 30 kwietnia 2016 roku, powódka odbyła ćwiczenia na basenie 79 razy.

Miesięcznie powódka brała udział 10 razy w rehabilitacji w (...) s.c. w P. oraz 10 razy korzystała z rehabilitacji w (...) Sp. z o.o. w S..

Dowody:

1.  dokumentacja medyczna – k. 138 – 142

2.  Faktura VAT/ (...) – k. 165

3.  oświadczenie o poniesionych kosztach dojazdów z 01.12.2015 r. - k. 166

4.  przesłuchanie powódki

5.  zeznania świadka M. S. (2)

6.  zeznania świadka M. U.

7.  zeznania świadka

W dniu wypadku powódka była uczennicą (...)liceum (...) i przygotowywała się do matury. W związku z odniesionymi urazami przebywała na zwolnieniu do maja 2015 r. Wobec powódki orzeczono o potrzebie nauczania indywidualnego. Nie mogła w tym czasie siedzieć dłużej niż 30-40 min., dolegliwości bólowe nie pozwalały jej na długotrwałe skupienie.

Powódka podeszła do egzaminu maturalnego, jednak nie zaliczyła go w części matematycznej, wobec czego zmuszona była podejść do egzaminu poprawkowego. Dodatkowo pogorszeniu uległy jej ogólne wyniki w nauce. Wywoływało to u powódki silny stres i lęk o przyszłość.

Dowód:

1.  orzeczenie nr (...) – k. 149

2.  świadectwo dojrzałości powódki – k. 150

3.  świadectwo ukończenia Liceum (...) im. H. C. w Z. – k. 151

Powódka po zakończonej hospitalizacji, w związku z pogarszającym się stanem psychicznym zgłosiła się do psychologa oraz psychiatry. Ten ostatni rozpoznał u niej zaburzenia adaptacyjne oraz ostrą reakcję na stres.

Dowód:

1.  zaświadczenie psycholog E. C. z 25.03.2015 r. - k. 143

2.  zaświadczenie psychiatry T. M. z 10.02.2016 r. - k. 144

3.  dokumentacja medyczna z leczenia psychiatrycznego – k. 145

Orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w D. z dnia 18 maja 2015 r. powódkę zaliczono do stopnia niepełnosprawności znacznego.

Dowód:

1.  orzeczenie z 18.05.2015 r. - k. 146

W związku z obrażeniami odniesionymi w wypadku nie była w stanie podjąć studiów w trybie dziennym i rozpoczęła studia zaoczne.

Dowód:

1.  zaświadczenie z (...)z 20.10.2015 r. - k. 152

Uchwałą Rady Miejskiej w Z. nr (...) z dnia 28 maja 2015r., stawka godzinowa netto za świadczenie usług opiekuńczych w podstawowym zakresie w roku 2015 wynosiła 12 zł.

Dowód:

1.  uchwała Rady Miejskiej w Z. nr (...) z 28.05.2015 r. - k. 157

W związku z postępowaniem likwidacyjnym dotyczącym szkody z wypadku powódka poniosła koszty uzyskania dokumentacji medycznej w łącznej wysokości 93,08 zł.

Dowody:

1.  Faktury – k. 169 – 170

Powódka szkodę z wypadku z dnia (...) roku do likwidacji zgłosiła w (...) S.A. z siedzibą w W.. Ubezpieczyciel po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego na podstawie decyzji z dnia 19 listopada 2015 r. wypłacił na rzecz powódki: 11.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.248 zł tytułem zwrotu kosztów opieki.

Fakt przyznany przez pozwanego

W związku z odniesionymi urazami oraz realizując zalecenia lekarskie powódka zakupiła niezbędny jej sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny, tj.: kulę łokciową z regulacją - 68 zł, nasadkę toaletową z pokrywą – 115 zł, dysk sensoryczny do ćwiczeń – 40 zł, obciążenie na kostki - 22 zł.

Dowód:

1.  Faktury – k. 161 – 163

Powódka pismem z dnia 4 grudnia 2015 r. zgłosiła szkodę do Ubezpieczeniowego (...) za pośrednictwem do Towarzystwa (...) S.A. żądając w związku z obrażeniami doznanymi w wypadku zapłaty zadośćuczynienia - 69.000 zł, zwrotu, kosztów opieki – 13.552 zł, zwrotu kosztów leczenia - 693 zł, zwrot kosztów dojazdów do placówek medycznych - 841,55 zł oraz zwrotu kosztów uzyskania dokumentacji medycznej – 116,08 zł.

Pismami z dnia 19 stycznia 2016 r. pozwany nie uznał swojej odpowiedzialności co do zasady i odmówił wypłaty żądanych kwot wskazują, iż odpowiedzialność tę przyjął już (...) S.A.

Następnie pismem z 18 marca 2016 r. skierowanym do Towarzystwa (...) S.A powódka rozszerzyła roszczenia o zwrot kosztów dojazdów do 7.130,11 zł, tytułem zwrotu kosztów leczenia do 857,84 zł.

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 r. (...) S.A., likwidując szkodę w imieniu Ubezpieczeniowego (...) ponownie odmówiło spełnienia świadczeń na rzecz powódki.

Dowód:

1.  pismo pełnomocnika powódki z dnia 4.12.2015 r. - k. 39 – 43

2.  pisma Ubezpieczeniowego (...) z 19.01.2016 r. - k. 44 – 46

3.  pismo pełnomocnika powódki z 18.03.2016 r.

4.  pismo (...) S.A. z 08.03.2016 r.

W wyniku zdarzenia z dnia (...) r. powódka R. U. odniosła następujące obrażenia ciała: wieloodłamowe złamanie panewki prawego stawu biodrowego z przemieszczeniem w obrębie tylnej kolumny i tylnej ściany panewki biodrowej, ogólne potłuczenia ciała. Obrażenia te skutkują powstaniem u niej trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w łącznej wysokości 25 %. Występują u niej ograniczenia ruchomości stawu biodrowego prawego, w zakresie ruchu rotacyjnego i odwodzenia – przywodzenia w stawie, w tym odwodzenie – 30 stopni, przywodzenie – 20 stopni, rotacja zewnętrzna – 20 stopni, wewnętrzna – 30 stopni. Powódka odczuwa także bolesność przy ruchach w położeniach skrajnych. Po zabiegu operacyjnym pozostała u niej łukowata blizna na biodrze prawym o długości 14 cm.

Dolegliwości bólowe z powodu doznanego przez powódkę urazu występują nadal, lecz w znacznie mniejszym zakresie, niż bezpośrednio po urazie oraz w okresie pooperacyjnym. W życiu codziennym powódki, w wyniku doznanego urazu występują ograniczenia ruchomości stawu biodrowego prawego, jego bolesność, niemożność, bądź utrudnienia w wykonywaniu czynności, wymagających dłuższego chodzenia i stania, a także utrudnienia bądź niemożność wykonywania określonych ćwiczeń fizycznych (w tym wymagających znacznego obciążenia stawu biodrowego prawego).

Zakres i rozmiar koniecznej opieki nad powódką w okresie powypadkowym obejmował opiekę całodobową w podstawowych czynnościach życiowych przez okres 6 miesięcy w zakresie co najmniej kilku godzin dziennie. Obecnie powódka nie wymaga opieki osoby drugiej.

Aktualnie powódka nie odzyskała pełni sprawności fizycznej. Odczuwa dolegliwości bólowe ze strony stawu biodrowego prawego, ma ograniczenie ruchomości stawu, co jest przyczyną występującej u powódki dysfunkcji chodu. W przyszłości będą u powódki szybciej narastać zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego prawego, również stawu kolanowego, a także w obrębie drugiej kończyny dolnej. Dolegliwości bólowe ze strony miednicy oraz kończyny dolnej prawej mogą narastać. Może być konieczne leczenie operacyjne, w tym endoprotezoplastyka stawu biodrowego prawego. Poniesione przez nią koszty leczenia i rehabilitacji były uzasadnione.

Dowód:

1.  opinia biegłego W. F. – k. 293 – 301 i 339 – 340

Wypadek z dnia (...) roku jest najgorszym doświadczeniem, jakie spotkało dotychczas powódkę, doprowadził do zmiany jej planów rozwoju zawodowego, relacji ze znajomymi, przyjaźni, relacji rodzinnych. Powódka ma objawy zespołu stresu pourazowego oraz symptomy depresji, jest wycofana, mocno skoncentrowana na odzyskaniu sprawności fizycznej, ale nie przynosi to oczekiwanych efektów. Procentowy uszczerbek na zdrowiu psychicznym związany z zespołem stresu pourazowego wynosi 5%. Aktualnie powódka próbuje odnaleźć się w rzeczywistości. Dostosowała do stanu zdrowia aktywność fizyczną, towarzyską i rozwój zawodowy, nie robi tego, co chce, tylko to, co może. Wysoki wynik w skali neurotyzmu, bardzo niski w skali otwartości (zamknięta w sobie, wycofana, boi się nowych rozwiązań, itp.), maksymalnie wysoki lęk przeżywany w związku z wypadkiem jako negatywne konsekwencje wypadku ograniczają powódkę i utrudniają znacznie funkcjonowanie. Obecny stan zdrowia powódki jest istotny dla jej życia i rozwoju. Powódka nie jest w stanie żyć poza, obok, czy wymazując wypadek samochodowy, który zniszczył jej życie i dzięki któremu stała się niepełnosprawną. Musiała przewartościować swoje życie, cele, hobby, ambicje i zainteresowania. Miała grupę osób równie aktywnych, jak ona. Lubiła spotykać się z przyjaciółmi. R. U. każdy pomysł musi przeanalizować pod kątem zdrowia i możliwości psychofizycznych. Ma do tej pory intensywną blokadę przed jazdą samochodem, woli przemieszczać się komunikacją miejską i pozamiejską. Powódka aktualnie ma rys osoby zależnej, lękowej i unikającej nowych i nieznanych obszarów rozwoju, ale po przepracowaniu traumy (np. metoda przedłużonej ekspozycji, eksperymentów behawioralnych, i innych rozwiązań w nurcie poznawczo – behawioralnym) i znalezieniu własnych procedur radzenia sobie z negatywnymi przeżyciami, jest w stanie żyć po swojemu i funkcjonować na co dzień według swoich pomysłów.

Dowód:

1.  opinia biegłej sądowej A. S. – k. 321 – 325

Powódka pod względem urazów ortopedycznych ma stan po złamaniu kolumny tylnej i ściany tylnej panewki biodrowej prawej z przemieszczeniem i z następowym leczeniem operacyjnym, a także blizna okolicy stawu biodrowego prawego długości 13 cm. Procentowy, trwały uszczerbek na zdrowiu wynosi w przypadku pierwszego rozpoznania 15%, a w przypadku drugiego – 4 %. Przebyty wypadek skutkuje do chwili obecnej dolegliwościami bólowymi stawu biodrowego lewego z ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej. Dolegliwości te nasilają się przy zmianach pogodowych, przy zbyt długim statycznym i dynamicznym obciążaniu operowanej kończyny i zmuszają ją do przyjmowania leków przeciwbólowych. Uraz w wyniku którego powódka doznała złamania kolumny tylnej i ściany tylnej panewki biodrowej prawej może w przyszłości być przyczyną przedwczesnego rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Ból doprowadza do upośledzenia funkcji stawu, które przejawia się ograniczeniem jego ruchomości. Sumą bólu i ograniczenia ruchomości stawu jest zawsze ograniczenie sprawności ruchowej chorej osoby. Z tego powodu za szczególnie istotne uważane są postaci zlokalizowane w obrębie dużych stawów obwodowych, w tym przypadku biodrowego, gdyż doprowadzają do spadku zdolności lokomocyjnych człowieka i zaburzają jego społeczne funkcjonowanie, jak i czynności życia codziennego. Rokowanie na przyszłość niepewne, dlatego biegły ustalił trwały, a nie długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Przebyty uraz, tak jak biegły wspomniał powyżej, może być przyczyną przyśpieszonego rozwoju zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego prawego. Koszty poniesiono przez powódkę w związku z rehabilitacją i przebytym leczeniem były ze uzasadnione. W przyszłości wskazane będzie kontynuowanie leczenia usprawniającego. Celem tego leczenia nie będzie zwiększenie zakresu ruchomości w stawie biodrowym prawym, ale zachowanie osiągniętych do tej pory rezultatów.

Dowód:

1.  opinia biegłego sądowego M. J. – k. 391 – 395

Obecnie powódka nadal pozostaje pod opieką Poradni Urazowo-Ortopedycznej, zaś jej stan wymaga dalszego leczenia. W przypadku zmian pogody zwiększają się jej dolegliwości bólowe, puchnie jej noga i nie może zgiąć kolana. W związku z obrażeniami odniesionymi w wypadku nie może dźwigać cięższych rzeczy, kucać, schylać się. Po zabiegu operacyjnym pozostała na stałe blizna długości 15 cm. Powódka obawia się także kierowania samochodami. W przypadku odczuwania lęków związanych ze wspomnieniem wypadku zażywa leki ziołowe, a w przypadku bólu fizycznego łagodniejsze leki przeciwbólowe.

Dowody:

1.  informacja dla lekarza kierującego z dnia 5.04.2016 r. - k. 147

2.  informacja dla lekarza kierującego z dnia 11.01.2016 r. - k. 148

Ustaleń faktycznych dokonano na podstawie dokumentacji przedłożonej przez strony, opinii biegłych, zeznań świadków oraz przesłuchanie powódki.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w części odnośnie zadośćuczynienia, a w całości w zakresie zwrotu kosztów o jakich mowa w art. 444 § 1 k.c.

Stan faktyczny między stronami w zasadzie nie był sporny.

Strona pozwana wskazała, że w niniejszej sprawie zachodzi odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego marki O. (...) o nr rej (...) na zasadzie ryzyka w stosunku do pasażera, a w związku z tym odpowiedzialność ubezpieczyciela tego pojazdu, tj. (...) S.A., której to odpowiedzialności ten ubezpieczyciel nie kwestionował. Z tego względu powództwo wobec pozwanego zasługuje na oddalenie, z uwagi na brak legitymacji biernej. W ocenie pozwanego nie ponosi on odpowiedzialności za skutki przedmiotowego wypadku, nie zachodzi bowiem żadna z przesłanek egzoneracyjnych powodująca zwolnienie się (...) S.A. z odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Wskazał on, że brak ustalenia personaliów sprawcy zdarzenia jako przyczynę uniemożliwiającą przypisanie mu odpowiedzialności w sytuacji istnienia innego uczestnika wypadku. Powołanie do życia (...) miało na celu wyłącznie interes poszkodowanych którym, mimo istniejącego systemu ubezpieczeń obowiązkowych nie przysługuje żadne odszkodowanie od zakładu ubezpieczeń. Powyższe rozwiązanie zmierza do zrównania sytuacji takich poszkodowanych z sytuacją poszkodowanych, którym przysługuje odszkodowanie od zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego. Tym samym, jeżeli osoba poszkodowana nie może otrzymać świadczenia z tytułu poniesionej szkody od ubezpieczyciela, na zasadzie 98 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, (...) wypłaca świadczenia. Brak możliwości otrzymania świadczenia przez osobę poszkodowana, od ubezpieczyciela występuje w trzech przypadkach:

1.  gdy sprawca szkody jest anonimowy, co uniemożliwia ustalenie czy był on ubezpieczony, a w konsekwencji, niemożliwe jest ustalenie, który z ubezpieczycieli jest obowiązany do spełnienia świadczenia na rzecz poszkodowanego w zastępstwie sprawcy szkody,

2.  gdy sprawca szkody nie był ubezpieczony mimo takiego obowiązku, co powoduje że nie jest możliwe żądanie spełnienia świadczenia od konkretnego ubezpieczyciela,

3.  gdy ubezpieczyciel jest niewypłacalny.

Pozwany wskazał także, iż przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy należy podkreślić, że posiadacz pojazdu O. (...) nr rej (...) odpowiada w stosunku do powódki na zasadzie ryzyka. Podniósł, że powódka wraz ze znajomymi wracała ze szkoły do domu, stanowili oni zatem grupę znajomych realizujących wspólny cel podróży (dojazdy do i ze szkoły).

Zarzut ten należało uznać za niezasadny. Powódka zasadnie wskazała, że w sprawie wypadku toczyło się postępowanie przygotowawcze, nadzorowane przez Prokuraturę Rejonową w (...) pod sygn. akt Ds 546/15. Ustalono wówczas, że nieznany sprawca kierujący białym pojazdem wykonując manewr wyprzedzania nie zachował szczególnej ostrożności i zmieniając pas ruchu z lewego na prawy zajechał drogę prawidłowo jadącemu samochodowi marki O. (...) o nr rej. (...) (...), kierowanemu przez K. M.. Kierujący samochodem O. (...) został zmuszony do wykonania gwałtownego manewru obronnego, w wyniku którego stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na prawe pobocze i uderzył w przydrożne drzewo. W toku postępowania przeprowadzono dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i wypadków samochodowych. Zgodnie z jej wnioskami stan zagrożenia wytworzył i sytuację wypadkową spowodował nieznany kierowca białego pojazdu, który nie zatrzymał się po zdarzeniu. Zachowanie kierującego pojazdem O. (...) było prawidłowe i nie przyczyniło się do zaistnienia wypadku.

Zasadnie też powódka wskazała, że K. M. w dniu zdarzenia przewoził ją z grzeczności, gdyż wspólnie wracali z zajęć lekcyjnych. Zgodnie z art. 436 § 2 k.c., w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. W związku z tym kierujący pojazdem O. (...) odpowiadałby wobec powódki tylko w sytuacji, gdyby ponosił winę za przedmiotowe zdarzenie, co jednak zostało wykluczone, a pozwany w toku niniejszego postępowania nie wykazał, aby osoba ta miała ponosić winę za spowodowanie wypadku. W związku z tym aktualizują się ustawowe przesłanki odpowiedzialności pozwanego, wynikające z art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powstałe na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości. Powódka w pierwszej kolejności zgłosiła szkodę za pośrednictwem (...) S.A. Ubezpieczeniowy (...) nie przeprowadza likwidacji szkód. W związku z tym (...) S.A. za pośrednictwem którego zgłoszono szkodę przeprowadziło postępowanie likwidacyjne. Zgodnie z treścią art. 108 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 22 maja 2003 r. uprawniony do odszkodowania zgłasza swoje roszczenia do (...) przez którykolwiek zakład ubezpieczeń. Po otrzymaniu zgłoszenia roszczenia, zakład ten przeprowadza postępowanie w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń i niezwłocznie przesyła zebraną dokumentację do (...), powiadamiając o tym osobę zgłaszającą roszczenie.

Fakt wypłacenia przez (...) S.A. powódce części zadośćuczynienia nie zwalnia pozwanego z odpowiedzialności odszkodowawczej. Nawet błędna decyzja zakładu ubezpieczeń nie rodzi w tym przypadku negatywnych skutków wobec powódki.

Poza tym należy wskazać, iż pozwany nie wykazał, aby K. M. miał ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powódki na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych, co uzasadniałoby odpowiedzialność ubezpieczyciela z którym kierujący pojazdem O. (...) zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

W związku z powyższym należało przyjąć , że strona pozwana posiada legitymację bierną do występowania w niniejszym postępowaniu.

Podstawą roszczenia powódki o zapłatę zadośćuczynienia jest art. 445 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. Okolicznościami uwzględnianymi przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia są m.in. wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest np. kalectwo u młodej osoby), rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych, intensywność (natężenie, nasilenie) i czas trwania tych cierpień, ewentualnie stopień kalectwa, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie); przyjęto, że wpływ na wysokość zadośćuczynienia ma okoliczność wielkiego zeszpecenia na skutek poparzenia i konsekwencje z tym związane w dziedzinie życia osobistego i społecznego w najszerszym tego słowa znaczeniu (wyrok SN z dnia 23 kwietnia 1969 r.,I PR 23/69, niepubl.; wyrok SN z dnia 4 października 1967 r.,II PR 338/67, LEX nr 13946).

Uwzględnia się także skutki uszczerbku w zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utrata kontaktów towarzyskich, utrata możliwości chodzenia do teatru, kina, wyjazdu na wycieczki), rodzaj dotychczas wykonywanej pracy przez poszkodowanego, który powoduje niemożność dalszego jej kontynuowania, szanse na przyszłość, związane np. z możliwością kontynuowania nauki, z wykonywaniem wyuczonego zawodu, życiem osobistym, poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe na skutek zdarzenia, wywołującego obrażenia ciała, konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego. Poza tym bierze się pod uwagę aktualne warunki oraz stopa życiowa społeczeństwa kraju, w którym mieszka poszkodowany – a najbliższym punktem odniesienia powinien być poziom życia osoby, której przysługuje zadośćuczynienie, gdyż jej stopa życiowa rzutować będzie na rodzaj wydatków konsumpcyjnych mogących zrównoważyć doznane cierpienie (wyrok SN z dnia 29 maja 2008 r., II CSK 78/08, LEX nr 420389; wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, OSP 2010, z. 5, poz. 47; wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, s. 7). Konieczne jest, aby suma zadośćuczynienia przedstawiała odczuwalną wartości ekonomiczną, przynoszącą poszkodowanemu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne (wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, s. 7; wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725). Istotne są także utrata zdolności do pracy zarobkowej, jeśli łączy się z poczuciem krzywdy spowodowanej niemożnością wykonywania wybranego i wyuczonego zawodu, trwałość kalectwa, powodującego cierpienia fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego (wyrok SN z dnia 3 maja 1972 r., I CR 106/72, niepubl.)

Sąd podziela w większości argumentację powódki, która wskazała na szereg okoliczności jakie należało uwzględnić przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia.

W trakcie hospitalizacji powódka przeszła zabieg operacyjny otwartej repozycji i zespolenia panewki biodrowej stabilizowanej płytką w znieczuleniu podpajęczynkowym. Następnie z powodu występowania silnych dolegliwości bólowych musiała przyjmować silne leki przeciwbólowe. W związku z tym pozostawała w unieruchomieniu, z uwagi na silne dolegliwości bólowe, co musiało wywoływać u powódki znaczny dyskomfort fizyczny i psychiczny. Podobnie należy ocenić odczucia związane z iniekcją środków przeciwzakrzepowych, przyjmowanie leków nasennych. Wymagała ona w okresie hospitalizacji wszechstronnej opieki i pomocy ze strony personelu szpitala oraz ojca. W tym też czasie niezbędna jej była pomoc przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych, myciu, zmianie odzieży, zmianie opatrunków, pielęgnacji przeciwodleżynowej itp.

Także po okresie hospitalizacji powódka była uzależniona od pomocy osób trzecich. Wymagała pomocy przy najprostszych czynnościach życia codziennego, w tym przy utrzymywaniu higieny, podawaniu leków, czynnościach fizjologicznych, przygotowywaniu posiłków, robieniu zakupów, zmianie opatrunków. Konieczna była także pomoc w przemieszczaniu i przewożeniu na zabiegi rehabilitacyjne i wizyty lekarskie. W związku z charakterem i zakresem urazu stawu kolanowego powódka zmuszona była do oszczędnego trybu życia. Przez długi czas przebywała głównie w pozycji leżącej, gdyż przyjmowanie pozycji siedzącej wiązało się z odczuwaniem intensywnych dolegliwości bólowych. W związku z koniecznością korzystania z kul łokciowych wymagała ona asekuracji i pomocy aż do końca 2015 roku.

R. U. obecnie nadal odczuwa dolegliwości i ograniczenia związane z lewą kończyną dolną. Prowadzi to do konieczności stosowania leków przeciwbólowych, które – nie tak jak wskazano w pozwie – nie są zażywane przez nią każdego dnia, a tylko w przypadku znacznego nasilenia bólu. Powódka niewątpliwie cierpi także z powodu powikłania w postaci puchnięcia oraz drętwienia operowanej kończyny. Istotną konsekwencją urazu jest skrócenie prawej kończyny dolnej o ok. 1,5 cm, co skutkuje trudnościami z poruszaniem się, wymaga cyklicznego naciągania tej kończyny.

Niewątpliwie te ograniczenia i dolegliwości przekładają się na obniżenie komfortu życia powódki, która nadal utyka, jej chód jest znacznie spowolniony.

Jak wynika z opinii biegłych powódka na chwilę obecną nie zakończyła leczenia i w przyszłości prawdopodobnie konieczny będzie zabieg operacyjny związany z usunięciem zespolenia z prawej kończyny dolnej pozostawionego celowo przy pierwszym zabiegu. Poza tym zabiegi chirurgiczne pozostawiły na jej ciele bliznę pooperacyjną o długości ok. 15 cm. Bez wątpienia blizna o takich rozmiarach powoduje oszpecenie i może wywoływać u powódki uczucie dyskomfortu.

W ocenie Sądu w pewnym zakresie należało także uwzględnić to, że konsekwencją urazów była konieczność zmiany planów związanych ze studiami, których nie mogła podjąć w trybie dziennym jak wcześniej planowała, a wyłącznie w trybie zaocznym.

W dniu wypadku powódka miała (...) lat, była osobą zdrową aktywną, sprawną fizycznie, grywała w siatkówkę i koszykówkę, organizowała także ze znajomymi wycieczki rowerowe. Obecnie taka aktywność w jej przypadku jest wykluczona, co niewątpliwie może wpływać na nią przygnębiająco.

Z wszystkich przeprowadzonych w sprawie opinii biegłych wynika, że powódka na skutek wypadku doznała długotrwałych lub trwałych uszczerbków na zdrowiu, co stanowi istotną okoliczność przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Podobnie należy potraktować ustalenie, że ze względu na charakter i umiejscowienie odniesionego urazu, powódka nie będzie w stanie rodzić siłami natury i konieczne będzie cięcie cesarskie.

Uwzględniając powyższe okoliczności, nasilenie i długotrwałość cierpień fizycznych i fizycznych, jakich powódka doznała, trwałość doznanych uszczerbków na zdrowiu, dolegliwości bólowe związane z obrażeniami, hospitalizację, zmiany w psychice, następstwa wypadku w sferze osobistej, w ocenie Sądu zadośćuczynieniem adekwatnych będzie kwota 80.000 zł. Należało zatem zasądzić na jej rzecz kwotę 69.000 zł, gdyż powódka otrzymała już 11.000 zł, które jednak nie było adekwatne do rozmiaru obrażeń. Wyższa kwota nie była uzasadniona. Powódka pomimo doznanych obrażeń, ich trwałości, obecnie funkcjonuje na co dzień normalnie, realizuje swoje cele co prawda w stopniu ograniczonym, jednak jak wynika z opinii psychologa rozwój w tym zakresie jest możliwy. Zadośćuczynienie powinno zatem przede wszystkim w przypadku powódki prowadzić do zrekompensowania cierpień fizycznych, a w mniejszym stopniu obecnie odczuwanych ograniczeń własnego rozwoju.

Zasadnym w całości okazało się żądanie zasądzenia zwrotu kosztów opieki, kosztów leczenia i rehabilitacji, kosztów dojazdów, a także kosztów uzyskania dokumentacji medycznej.

W judykaturze i piśmiennictwie wskazuje się, że poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, a więc także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich (wyrok SN z dnia 7 października 1971 r., II CR 427/71, OSP 1972, z. 6, poz. 108), kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji (por. uchwała SN (7) z dnia 19 czerwca 1975 r., PRN 2/75, OSNC 1976, nr 4, poz. 70; wyrok SN z dnia 21 maja 1973 r., II CR 194/73, OSP 1974, z. 4, poz. 83), kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie; por. wyrok SN z dnia 10 lutego 1970 r., II CR 7/70, LEX nr 6672), zwrotu utraconych zarobków.

Odnośnie kosztów opieki należy wskazać, iż korzystanie z pomocy innej osoby i związano z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje nad nim. W przypadku kosztów opieki należy stwierdzić, że prawo poszkodowanego do uzyskania ich zwrotu nie jest uzależnione od wykazania, iż poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty w tym zakresie. W sytuacji bowiem gdy poszkodowany (tak jak powód w niniejszej sprawie) wymaga opieki drugiej osoby, opieka ta za każdym razem (bez względu na to, czy sprawowana przez profesjonalistę, czy przez członka najbliższej rodziny) ma wymiar ekonomiczny. Tym samym skoro źródłem potrzeby sprawowania nad poszkodowanym opieki w zakresie ustalonym przez Sąd jest uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku, za który odpowiedzialność ponosi pozwany, to pozwany - jako że jest zobowiązany do ponoszenia wszelkich kosztów wynikających z pogorszenia stanu zdrowia powoda, realnie uzasadnionych i pozostających w adekwatnym związku przyczynowym z doznanym wypadkiem – ponosi odpowiedzialność również za możliwe do ustalenia koszty pomocy lub opieki świadczonej przez osoby najbliższe. Skoro zatem poszkodowany może żądać zwrotu kosztów odwiedzin przez bliskich w szpitalu lub kosztów opieki sprawowanej nad nim przez osoby trzecie, to tym bardziej może żądać zwrotu faktycznie poniesionych przez te osoby wydatków, związanych z udzielaniem mu pomocy lub sprawowaniem nad nim opieki (argumentum a maiore ad minus).

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego na skutek uszkodzeń ciała doznanych w wypadku powódka stała się osobą niesamodzielną i uzależnioną od pomocy innych. Do końca listopada 2015 r. wymagała codziennej opieki, którą sprawował M. U.. W okresie od 11 lutego do 24 marca 2015 roku sprawował nad nią opiekę przez 5 godzin dziennie. Opieka ta sprowadzała się do pomocy przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych, myciu, zmianie bielizny, podawaniu leków, wykonywaniu iniekcji. W okresie od 25 marca do 30 listopada 2015 r. opieka była sprawowana w wymiarze 3 godzin dziennie i sprowadzała się do pomocy w przy przemieszczaniu się, przygotowywaniu posiłków, robieniu zakupów zakupów, zawożeniu do placówek medycznych i rehabilitacyjnych itp.

Powódka zasadnie w zakresie ustalenia stawki wynagrodzenia za godzinę opieki wzięła stawki określone w uchwałą Rady Miejskiej w Z. nr (...) z dnia 28 maja 2015 r., zgodnie z którą stawka godzinowa za świadczenie usług opiekuńczych w podstawowym zakresie w roku 2015 wynosiła 12 zł. W przypadku usług o których mowa w uchwale to stawka wynagrodzenia zawiera zapewne także obciążenia publicznoprawne w postaci podatków. Jednakże w przypadku powódki nie ma podstaw do pomniejszania takiego wynagrodzenia o takie świadczenia. Zwrot kosztów opieki jakie poszkodowany sam by musiał uiścić usługodawcy. Jeżeli czyniłby to na podstawie umowy cywilnoprawnej musiałby uwzględnić także obciążania podatkowe. Nie ma tu znaczenia to, że w przypadku powódki usługi takie świadczył jej ojciec, gdyż wynikało to wyłącznie z jego możliwości w tym zakresie.

W związku z powyższym uzasadnione koszty opieki za okres do końca listopada wynoszą 11.460zł (2.460 zł = 41 dni x 5h x 12 zł oraz 9.000 zł = 250 dni x 3h x 12 zł). (...) S.A. roszczenia te zaspokoiła w do kwoty 1.248 zł. Tak więc różnica między powyższymi kwotami, tj. 10.212 zł (11.460 – 1.248) podlegała zasądzeniu na rzecz powódki.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała naprawienie szkody obejmuje wszelkie. Na tej podstawie jako uzasadnione należało uznać domaganie się od pozwanego pełnego pokrycia wydatków związanych z rehabilitacją powódki oraz zakupem sprzętu ortopedycznego.

W zakresie wydatków na sprzęt ortopedyczny i rehabilitacyjny to wydatki na ten cel wyniosły łącznie 245 zł tytułem zakupu sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego w postaci kuli łokciowej z regulacją - 68 zł; nasadki toaletowej z pokrywą - 115 zł; dysku sensorycznego do ćwiczeń - 40 zł; obciążeń na kostki - 22 zł. Pozwany nie kwestionował konieczności ich poniesienia, a uwzględniając powyższy wydatki należało je uznać za powiązane z obrażeniami odniesionymi przez powódkę w wypadku.

Uzasadnionymi były także koszty rehabilitacji.

W tym zakresie należy wskazać, iż Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 maja 2016 roku, III CZP 63/15, stwierdził iż świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych (art. 444 § 1 k.c.). W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że przepis art. 444 § 1 k.c. nie przesądza, w jakim systemie organizacyjno-prawnym może dojść do poddania się poszkodowanego czynnościom leczniczym lub rehabilitacyjnym. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i piśmiennictwie wskazuje się, że rygorystyczne preferowanie systemu ubezpieczeń społecznych, oferującego bezpłatne usługi medyczne, z wielu powodów jest trudne do zaakceptowania. Poszkodowany nie może być pozbawiony możliwości korzystania z leczenia lub rehabilitacji, które mogłyby doprowadzić do odpowiedniego efektu restytucyjnego w zakresie jego stanu zdrowia, nawet jeżeli realizowane świadczenia medyczne powodować mogą powstanie odpowiednich, zwiększonych kosztów. Należy pozostawić mu zatem możliwość wyboru systemu leczenia publicznego lub prywatnego, przynajmniej w takiej sytuacji, w której brak podstaw do przyjęcia istnienia pełnego wyboru alternatywnego z racji istotnego ograniczenia faktycznego dostępu do usługi medycznej oferowanej w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń. Chodzi tu przede wszystkim o sytuacje typowe, tj. szerszy zakres prywatnych usług medycznych, niemożność skorzystania przez poszkodowanego ze świadczenia medycznego oferowanego przez publiczny system świadczeń z powodu odległego, niewskazanego medycznie czasu jego zrealizowania. Katalog takich zdarzeń może być, oczywiście, uzupełniony o sytuacje szczególne wynikające z konkretnego stanu faktycznego, w którym istotny jest nie sam dostęp faktyczny do publicznej usługi medycznej, ale także poziom merytoryczny i techniczny takiej usługi z punktu widzenia medycznych rokowań jej efektywności (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1969 r., II PR 217/69). Nie jest też wyłączone, że w sytuacjach, w których zachodzi ograniczony dostęp do usługi medycznej, za koszty celowe w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. można uznać także koszty leczenia lub rehabilitacji poniesione za granicą.

Z art. 444 § 1 k.c. i ogólnych reguł prawa odszkodowawczego nie wynika szczególne ukształtowanie ciężaru dowodu w zakresie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym także w zakresie wykazania faktu wystąpienia szkody po stronie poszkodowanego. Oznacza to, że poszkodowany powinien udowodnić poniesione przez niego koszty celowe leczenia lub rehabilitacji pozostające w związku przyczynowym z doznanym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, w tym sumę potrzebną na koszty leczenia, jeżeli występuje z żądaniem na podstawie art. 444 § 1 zdanie drugie k.c. Dowód „celowości kosztów” oznacza także potrzebę poddania się odpłatnemu leczeniu w placówkach prywatnych i konieczność wykazania także poszczególnych rodzajów tych kosztów powiązanych z etapami leczenia lub rehabilitacji (struktura kosztów szczegółowych). Tak ukształtowany ciężar dowodu kosztów celowych nie może być bezpośrednio lub pośrednio poszerzany o określone, wybrane elementy stanu faktycznego, przesądzające, czy poniesione lub planowane (art. 444 § 1 zdanie drugie k.c.) koszty leczenia należy zaliczyć do kategorii kosztów celowych w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Oznacza to, że nie można obarczać poszkodowanego obowiązkiem każdorazowego dowodzenia tylko za pomocą wskazywanych przez zobowiązanego środków dowodowych (np. odpowiednich zaświadczeń medycznych) zasadności skorzystania z leczenia lub rehabilitacji niefinansowanych ze środków publicznych. Takie bezpodstawne wymagania dowodowe prowadzą do obciążania poszkodowanych obowiązkiem wykazywania wystąpienia wskazanych wcześniej sytuacji uzasadniających leczenie prywatne. Jeżeli jednak ubezpieczyciel odpowiadający wobec poszkodowanego w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powołuje się wobec uprawnionego na ustawowy obowiązek minimalizacji szkody, to może kwestionować celowość kosztów poniesionych przez poszkodowanego. Wtedy ciężar dowodu spoczywa na ubezpieczycielu (art. 6 k.c.).

W związku z powyższym dochodzone przez powódkę wydatki na rehabilitacje poniesione po wypadku należało uznać za celowe. Wynika to także z opinii biegłych. Chodzi tu o koszty zabiegów w Centrum (...) s.c. w wysokości 394 zł, które zostały udokumentowane. Kierując się tymi samymi kryteriami zasądzeniu podlegała kwota 505,50 zł tytułem zabiegów na basenie w S.. Od 7 września 2015 r. powódka korzysta z zajęć w trybie 2 dni rehabilitacji i 3 dni zajęć na basenie (naprzemiennie) w S.. Koszt korzystania z basenu wynosi 10 groszy za 1 min, a średni czas przebywania na takim obiekcie wynosi 64 min. (60 min. zajęć oraz 4 min. na przebranie). Daje to kwotę 6,4 zł dziennie, a miesięcznie 64 zł (10 dni x 6,4 zł). W okresie od 7 września 2015 roku do dnia 30 kwietnia 2016 roku powódka odbyła ćwiczenia na basenie 79 razy. W związku z tym poniosła koszty w kwocie 505,60 zł (79 x 6,4 zł).

Do niezbędnych kosztów leczenia zalicza się także koszty dojazdów do placówek medycznych i to zarówno poszkodowanego, jak i członków jego rodziny.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła z tego tytułu kwoty 8.264,39 zł (9.888km x 0,8358 zł) i zdaniem Sądu była ona w pełni zasadna.

Pozwany nie kwestionował ilości pokonanych kilometrów. Należy zatem wskazać, że w okresie hospitalizacji powódki jej rodzice odwiedzali poszkodowaną każdego dnia. W okresie od (...). powódka była hospitalizowana w Z., a w P., gdzie przebywała od 17 – 24 lutego 2015 r. Odległość jaka dzieli miejsce zamieszkania powódki, tj. L. (...), od Z., to 30 km. W okresie od (...) r. ojciec powódki każdego dnia odwiedzając córkę pokonywał w obie strony odległość 60 km, a więc łącznie 360 km (6 dni x 30 km x 2 strony). Odległość między L. a P. to 47 km. W okresie od 17 – 24 lutego 2015 r. ojciec powódki każdego dnia odwiedzając córkę pokonywał w obie strony odległość 94 km, a więc łącznia 752 km (8 dni x 47 km x 2 strony).

Koszty dojazdów powstawały także w związku wizytami kontrolnymi. W dniu 16 marca 2015 r. powódka odbyła taką wizytę w Poradni Chirurgicznej w Z., co wymagało przebycia 60 km w obie strony. Następnie 25 marca 2015 r. oraz 3 września 2015 r. powódka odbyła wizyty kontrolne w Poradni (...) w P., w tym celu powódka przebyła łącznie 188 km (= 47 km x 2 strony x 2 wizyty).

W okresie od 6 marca do 4 września 2015 roku powódka uczęszczała na zabiegi rehabilitacyjne w (...) s.c. w (...) razy w tygodniu. Odległość od miejsca jej zamieszkania do P. to 7 km. W okresie od 6 marca do 7 września 2015 roku powódka odbyła 130 sesji terapeutycznych, łączna ilość kilometrów pokonanych w tym celu to 1.820 (130 sesji x 7 km x 2 strony).

W związku z ćwiczeniami na basenie w S. od 7 września 2015 r. powódka odbywa zajęcia w trybie 2 dni rehabilitacji w miejscowości P. i 3 dni zajęć na basenie w miejscowości S. (35 km).

W okresie więc od 7 września do dnia 30 kwietnia maja 2016 r., powódka na trasie L. – P. – L. pokonała w związku z tym łącznie 1.106 km (79 sesji x 7 km x 2 strony). W tym samym okresie powódka pokonała na trasie L.-S.-L. łącznie 5.600 km (80 sesji x 35 km x 2 strony).

Łączna ilość kilometrów przebytych kilometrów przez powódkę w celu leczenia, jakie powódka podjęła w związku z urazami odniesionymi w zdarzeniu z dnia (...) r. wynosi 9.888 km.

Na powyższe zajęcia powódka zawożona była przez swojego ojca pojazdem marki V. (...) o pojemności skokowej 1.4 dm ³.

Powódka ustalając stawkę za 1 km na poziomie 0,8358 zł posłużyła się tzw. „kilometrówką” i zdaniem Sądu, w realiach niniejszej sprawy zaistniały podstawy do uwzględnienia tej stawki określonej w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów i używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.). Wskazać trzeba, że zgodnie z art. 322 k.p.c., jeżeli w sprawie o naprawienie szkody sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Ustalenie rzeczywistej wysokości kosztów przejazdu, a tym samym ścisłej wysokości szkody, jest w niniejszej sprawie niemożliwe.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. określa wysokość kosztów, których zwrotu od pracodawcy domagać się może pracownik od pracodawcy w związku z korzystaniem z własnego samochodu do celów służbowych. Wysokość tych kosztów jest w rozporządzeniu ustalona w sposób zobiektywizowany, a mianowicie z jednej strony uwzględnia zarówno koszty zużytego paliwa, amortyzację pojazdu i koszty jego utrzymania, a z drugiej strony ustalona jest przy założeniu, że przejazd dokonywany jest przy pomocy sprawnego pojazdu. Stawki te ustalone są więc w ten sposób, że z jednej strony nie pokrywają kosztów przejazdu niesprawnym pojazdem, który np. używa w związku z tym więcej paliwa, a z drugiej mają zapewnić zwrot całości kosztów przejazdu sprawnym samochodem.

Wprawdzie teoretycznie powyższe przepisy mają zastosowanie przy dokonywaniu wyliczeń zwrotu kosztów używania przez pracownika pojazdów do celów służbowych, niemniej wspomniana stawka, jako najbardziej miarodajna i obiektywna, jest powszechnie stosowana także w relacjach np. między przedsiębiorcami. Przedmiotowa stawka uwzględnia bowiem szereg kosztów związanych z eksploatacją pojazdu mechanicznego, w szczególności zakup paliwa i innych płynów niezbędnych do funkcjonowania takiego pojazdu. Z powyższych względów uznać należy, że podana przez powódkę stawka 0,8358 zł/km nie jest zawyżona i może stanowić podstawę wyliczenia należnego jej odszkodowania.

W związku z powyższym na rzecz powódki podlegała zasądzeniu także kwota 8.264,39 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu.

Uzasadnionym okazało się także żądanie zwrotu kosztów uzyskania dokumentacji medycznej. Zasadnie powódka wskazała, że w celu przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego przez pozwanego powódka musiała uzyskać tę dokumentację co pozwalało na ocenę jej stanu zdrowia po wypadku z dnia (...) r.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Wymagalność roszczenia powoda naprawienia szkody wynikającej z wypadku komunikacyjnego określają przepisy art. 455 k.c. w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. (Dz. U. z 2003 r., nr 124, poz. 1152 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem ubezpieczyciel ma obowiązek zlikwidować szkodę w terminie 30 dni od daty zgłoszenia szkody, W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie 30 dni okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie 30 dni zakład ubezpieczeń wypłaca bezsporną część odszkodowania.

W zakresie zadośćuczynienia powódka pismem z dnia 4 grudnia 2015 r. zgłosił szkodę do Ubezpieczeniowego (...) za pośrednictwem do Towarzystwa (...) SA. (zgodnie z treścią art. 108 ust 1 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - Dz. U. nr 124 poz. 1152). Pismami z dnia 19 stycznia 2016 r. Ubezpieczeniowy (...) w związku z przyjęciem odpowiedzialności przez (...) S.A. nie uznał swojej odpowiedzialności co do zasady i odmówił wypłaty jakichkolwiek kwot. Powódka wskazała, że przyjmując, że czas dostarczenia przesyłki wynosi 7 dni, to pozwany otrzymał wezwanie do zapłaty w dniu (...) r. W związku z tym powinien był spełnić świadczenie na rzecz powódki najpóźniej w terminie 30 dni od otrzymania wezwania, tj. do dnia (...) r. Z uwagi na fakt, iż rozmiar szkody powodów był pozwanemu znany już wtedy i nie zachodziły żadne szczególne okoliczności, zasadnym w jej ocenie jest przyjęcie terminu 30 – dniowego. W związku z tym domaga się zapłaty odsetek ustawowych od żądanej niniejszym pozwem kwoty, począwszy od dnia następnego, tj. 12 stycznia 2016 r.

W zakresie odszkodowania powódka pismem z dnia 4 grudnia 2015 r. zgłosiła szkodę do Ubezpieczeniowego (...) za pośrednictwem do Towarzystwa (...) S.A. W piśmie tym zażądała zwrotu kosztów opieki w wys. 13.552 zł, kosztów leczenia w wys. 693 zł, kosztów dojazdów do placówek medycznych w wys. 841,55 zł, kosztów uzyskania dokumentacji medycznej w wys. 116,08 zł. Następnie pismem z dnia 16 marca 2016 r. skierowanym do rozszerzyła roszczenia żądają zwrot kosztów dojazdów do wys. 7.130,11 zł oraz zwrot kosztów leczenia do wys. 857,84 zł. Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016r. pozwany odmówił spełnienia na rzecz powódki tych świadczeń.

Powódka wskazała, że w związku z tym dochodzi odsetek od kwot wskazanych i wyczerpanych w piśmie z dnia 4 grudnia 2015 r. od dnia następnego po upływie 30 – dniowego terminu likwidacji szkody, tj. od dnia 12 stycznia 2015 r., natomiast od kwot wskazanych w wezwaniu z 16 marca 2016 r., a przewyższających te wskazane w wezwaniu z dnia 4 grudnia 2015 r. (w zakresie kosztów dojazdów oraz kosztów leczenia) – od dnia następnego po wydaniu decyzji odmownej, tj. od dnia 21 kwietnia 2016 r.

należy wskazać, iż zgodnie z art. 109 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 22 maja 2003 roku fundusz jest obowiązany zaspokoić roszczenie, o którym mowa w art. 98 ust. 1 i 1a, w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody od zakładu ubezpieczeń lub syndyka upadłości. W niniejszej sprawie nie wykazano kiedy nastąpiło przekazanie akt pozwanemu, ten jednak podjął w dniu 19 stycznia 2016 roku decyzję o odmowie przyznania żądanych świadczeń. W związku z tym odsetki od kwot żądanych w piśmie z dnia 4 grudnia 2015 roku należało przyznać od dnia następnego, tj. 20 stycznia 2016 roku. Z tych samych względów termin wymagalności odsetek kwot wskazanych w piśmie z dnia 16 marca 2016 roku określono na dzień 21 kwietnia 2016 roku. Odnośnie żądania zapłaty kwot 293,16 zł oraz 1.147,65 zł odsetki określono na dzień 24 sierpnia 2016 roku, a więc na kolejny dzień po otrzymaniu przez pozwanego odpisu pozwu. Nie było podstaw do zasądzania odsetek od dnia wyrokowania. Strona pozwana w toku prowadzonego przez siebie postępowania zapoznała się z aktami postępowania likwidacyjnego i na tej podstawie powinna podjąć decyzję o wypłacie powódce żądanych kwot. Tymczasem jej stanowisko opierało się na nieuzasadnionej, błędnej wykładni przepisów. Jednocześnie pomiędzy zapoznaniem się z żądaniami powódki a dniem wyrokowania nie ujawniły się szczególne okoliczności, które przemawiałyby za ustaleniem dnia wymagalności odsetek od dnia wydania wyroku.

Uwzględniając powyższe dalej idące żądania w zakresie zadośćuczynienia oraz odsetek oddalono jako niezasadne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powódka wniosła o zasądzanie na jej rzecz kwoty 158.714,07 zł, a wygrała odnośnie kwoty 88.716,07 zł, a więc w 56 %. Powyższe uzasadniało wzajemne zniesienie kosztów między stronami.

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. - uwzględniając stopień w jakim pozwany przegrał sprawę – nakazano mu, aby uiścił na Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 518,56 zł tytułem zwrotu części wydatków na opinie biegłych oraz kwotę 4.436 zł tytułem części opłaty sądowej od pozwu od obowiązku uiszczenia, której powódka była zwolniona.