Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2017 roku w sprawie z powództwa A. K. przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Łęczycy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 32.000 zł wraz z odsetkami naliczanymi od kwoty 10.000 zł od dnia 8 marca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku – ustawowymi i od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty – ustawowymi za opóźnienie oraz od kwoty 22.000 zł od dnia 28 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty – ustawowymi za opóźnienie /pkt 1 a) wyroku/ oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.904 zł wraz z odsetkami naliczanymi od kwoty 1.000 zł od dnia 8 marca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku – ustawowymi i od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty – ustawowymi za opóźnienie oraz od kwoty 2.904 zł od dnia 28 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty – ustawowymi za opóźnienie /pkt 1 b) wyroku/, oddalając powództwo w pozostałej części /pkt 2 wyroku/. Nadto, Sąd I instancji uznając, iż powódka wygrała sprawę w 45%, a pozwany w 55% rozdzielił stosunkowo koszty procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 544,20 zł tytułem ich zwrotu (pkt 3 wyroku) oraz nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od powódki z zasądzonego roszczenia kwotę 2.101,14 zł, a od pozwanego kwotę 2.568,07 zł tytułem częściowego zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych /pkt 4 i 5 wyroku/.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktu 1 lit. a) co do kwoty 4.000 zł z ustawowymi odsetkami oraz w zakresie punktu 3 i 5 – orzeczenia o kosztach procesu. Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił naruszenie prawa materialnego: art. 362 k.c. i art 445 § 2 k.c. poprzez błąd w obliczeniu wysokości należnego powódce zadośćuczynienia, polegający ma pomniejszeniu zadośćuczynienia o przyczynienie się powódki do powstania szkody tylko w zakresie świadczenia zasądzonego wyrokiem zamiast ustalenia całej kwoty zadośćuczynienia, które zostałoby przyznane, gdyby powódka nie przyczyniła się do powstania szkody i pomniejszenia tak ustalonego zadośćuczynienia o ustalone przyczynienie się powódki oraz odjęcia od niego już wypłaconej kwoty zadośćuczynienia przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego. W konkluzji powyższego zarzutu pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1 lit. a) poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 28.000 zł z ustawowymi odsetkami i oddalenie powództwa w pozostałej części oraz zmianę wyroku w punktach 3 i 5 w zakresie orzeczenia o kosztach procesu według zasady ich stosunkowego rozdzielenia przy uwzględnieniu zmiany wyroku w zakresie punktu 1 lit. a). Pozwany wniósł również o zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

Strona powodowa na rozprawie apelacyjnej wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego. Z ostrożności procesowej pełnomocnik powódki wniósł o nieobciążanie jej kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest zasadna i podlega uwzględnieniu.

Uznając ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji za prawidłowe, Sąd Okręgowy podziela je i w pełni przyjmuje za własne.

Mając na uwadze powyższe oraz to, iż apelujący nie zgłosił zarzutów dotyczących tych ustaleń, Sąd Okręgowy zgodnie z art. 387 § 2 ¹ k.p.c. zawarł w niniejszym uzasadnieniu jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Strona pozwana słusznie zarzuciła naruszenie przepisu prawa materialnego, a to art. 362 k.c. przy tak ustalonym w sprawie stanie faktycznym. Ustalając stopień przyczynienia się powódki do powstania szkody w 20% i tym samym przyjmując, iż wysokość należnej kwoty zadośćuczynienia od pozwanego powinna stanowić 80% pełnego zadośćuczynienia, Sąd Rejonowy błędnie przeprowadził wyliczenie rachunkowe nie uwzględniając tak ustalonego stopnia przyczynienia się powódki w stosunku do już spełnionego przez pozwanego świadczenia w wysokości 20.000 zł w toku postępowania przedsądowego – likwidacyjnego. Sąd ustalając w pierwszej instancji, iż zasądzona od pozwanego kwota 40.000 zł oraz uprzednio przez niego wypłacona kwota 20.000 zł spełnia swoją rolę kompensacyjną, uznał tym samym, iż rozmiar cierpienia powódki odpowiada kwocie pełnego zadośćuczynienia w wysokości 60.000 zł. Następnie, z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż od tej kwoty zadośćuczynienia 60.000 zł Sąd I instancji odjął to, co pozwany wypłacił powódce w toku postępowania likwidacyjnego, a następnie tak ustaloną kwotę zadośćuczynienia w wysokości 40.000 zł pomnożył przez mnożnik 0,80 (80% należnego zadośćuczynienia), co ostatecznie dało zasądzoną w wyroku kwotę 32.000 zł.

Rację ma pozwany, iż w takim przypadku należy jako kwotę tytułem zadośćuczynienia przyznać powódce świadczenie pomniejszone o ustalony procentowy stopień przyczynienia się powódki do powstania szkody (80% z 60.000 zł; 60.000 zł x 0,80), a następnie od tak ustalonej kwoty zadośćuczynienia 48.000 zł odjąć to, co pozwany wypłacił w toku postępowania likwidacyjnego (48.000 – 20.000 zł), co daje różnicę 28.000 zł.

Tak przeprowadzone działanie daje wyraz faktycznemu obniżeniu należnego zadośćuczynienia o stopień przyczynienia się poszkodowanej do powstania zaistniałej szkody, bowiem od określonego pierwotnie zadośćuczynienia odejmuje się określony jego procent.

Powyższe skutkuje więc nie tylko zmianą w zakresie świadczenia głównego, ale i w zakresie tej kwoty pieniężnej, od której należy naliczać ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2016 roku, tj. 18.000 zł.

Zmiana treści wyroku w jego punkcie 1 lit. a) skutkuje również jego zmianą w punkcie 3, 4 i 5, tj. w części dotyczącej kosztów procesu i nieuiszczonych kosztów sądowych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Biorąc pod uwagę, iż na skutek zmiany wyroku powódka ostatecznie przegrała sprawę w 52%, a pozwany w 48% należało stosownie do treści art. 100 k.p.c. zasądzoną w punkcie 3 zaskarżonego wyroku kwotę 544,20 zł obniżyć do kwoty 167,32 zł (łączne koszty procesu obu stron w pierwszej instancji: 5.384 zł; koszty powódki: 2.967 zł; koszty pozwanego: 2.417 zł; powódka: 5.384 zł x 52% = 2.799,68 zł, 2.967 zł – 2.799,68 zł). Przedkładając powyższy procentowy stosunek przegranej obu stron w niniejszej sprawie, należało również orzec o nieuiszczonych kosztach sądowych w pierwszej instancji na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c., a tym samym zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 4 poprzez podwyższenie ustalonej kwoty 2.101,14 zł do kwoty 2.482 zł oraz w punkcie 5 poprzez obniżenie ustalonej kwoty 2.568,07 zł do kwoty 2.241,22 zł (nieuiszczone koszty sądowe: 4.669,22 zł; powódka: 4.669,22 zł x 52%; pozwany: 4.669,22 zł x 48%).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Koszty postępowania apelacyjnego wyniosły łącznie 1.100 zł (uiszczona opłata od apelacji: 200 zł; koszty zastępstwa procesowego: 2 x 450 zł – stawka wynagrodzenia ustalona na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.15 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 27.10.16 r.). Sąd Okręgowy, mimo że apelacja pozwanego została uwzględniona w całości, orzekł o nieobciążaniu powódki kosztami postępowania apelacyjnego na podstawie art. 102 k.p.c. z uwagi na fakt, iż postępowanie apelacyjne było w istocie skutkiem wyłącznie błędu popełnionego przez Sąd orzekający w pierwszej instancji. Należy wskazać, iż błąd, który pojawił się podczas wyrokowania w niższej instancji, nie był związany w żaden sposób z czynnościami i stanowiskiem stron, i jako taki nie powinien wywoływać ujemnych konsekwencji dla żadnej ze stron postępowania ( por. uzasadnienie do postanowienia SN z dnia 21 listopada 2012 roku, sygn. V CZ 53/12, LEX nr 1289058). Mając to na uwadze, należało orzec jak w punkcie II sentencji wyroku.