Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 54/17

UZASADNIENIE

W przedmiotowej sprawie uwzględniono wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary i środków karnych bez przeprowadzania rozprawy albowiem okoliczności popełnienia przestępstwa nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

Wobec powyższego Sąd stosownie do art. 424 § 3 kpk ograniczył zakres uzasadnienia do wyjaśnienia podstawy prawnej tego wyroku oraz wskazanych rozstrzygnięć.

W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy przeciwko P. G. (1) o czyn z art. z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz.U.2012.124 j.t. z późń. zm.) i z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 180a kk w zw. z art. 11 § 2 kk, Sąd ustalił co następuje:

Dnia 24 listopada 2016 roku sierż. szt. D. G. i st. sierż. P. G. (2) pełnili służbę patrolową na terenie W.. O godz. 21.15 podjęli próbę zatrzymania pojazdu prowadzonego przez P. G. (1), jadącego z zwiększona prędkością. P. G. (1) nie zatrzymał się do kontroli drogowej, w związku z czym funkcjonariusze Policji podjęli za nim pościg. Funkcjonariusze stracili z pola widzenia samochód prowadzony przez oskarżonego, jednakże otrzymali drogą radiową zgłoszenie o pojeździe, który uderzył w budynek mieszkalny w miejscowości S.. Okazał się nim ścigany pojazd. Funkcjonariusze Policji na desce rozdzielczej samochodu ujawnili woreczek strunowy z zawartością, jak się okazało, substancji psychotropowej w postaci amfetaminy. W toku dalszych czynności ustalono, że P. G. (1) kierował samochodem znajdując się pod wpływem substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o stężeniu we krwi 286,0 ng/ml, co odpowiada stanowi nietrzeźwości powyżej 0,5 ‰ alkoholu we krwi oraz ma cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B.

P. G. (1) przesłuchany w charakterze podejrzanego dnia 16 lutego 2017 roku przyznał się jedynie do kierowania samochodem w stanie po użyciu środka narkotycznego. P. G. (1) wyjaśnił, że nie posiadał przy sobie żadnych środków narkotycznych. (k. 84) Przesłuchany ponownie dnia 24 lutego 2017 roku, P. G. (1) przyznał się do posiadania substancji psychotropowej w postaci amfetaminy i kierowania samochodem osobowym m-ki A. (...) pod wpływem substancji psychotropowej w postaci amfetaminy i niestosowania się do decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi kat. B. Oskarżony wyraził też wolę i gotowość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karanej i skorzystania z dobrodziejstwa instytucji przewidzianej w przepisie art. 335 kpk. P. G. (1) wyraził zgodę na wymierzenie mu za czyn z pkt I kary 10 miesięcy pozbawienia wolności i przepadek dowodów rzeczowych. Za czyn z pkt II - wymierzenie kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 zł. P. G. wyraził zgodę na wymierzenie kary łącznej w postaci 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 3 lat, zobowiązanie do wykonywania pracy zarobkowej, zobowiązanie do powstrzymywania się od używania środków odurzających, dozór kuratora, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 zł, przepadek dowodów rzeczowych. (k. 107)

Wniosek w trybie art. 335 § 1 kpk został przez Prokuratora skierowany do Sądu. Na posiedzeniu w dniu 24 kwietnia 2017 roku Prokurator sprostował wniosek w zakresie okresu próby z 2 lat na 3 lata, zgodnie z uzgodnieniami poczynionymi z oskarżonym. Oskarżony na posiedzeniu w dniu 31 maja 2017 roku podtrzymał przedmiotowy wniosek. Sąd uwzględnił wniosek Prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary i środków karnych bez przeprowadzenia rozprawy, albowiem okoliczności popełnienia przestępstw nie budziły wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazywała, że cele postępowania zostaną osiągnięte.

Nie budzi wątpliwości, że P. G. (1) w dniu 24 listopada 2016 roku w miejscowości S. posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w postaci amfetaminy o masie netto 7,88 g, tj. dopuścił się czynu z art. z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz.U.2012.124 j.t. z późń. zm.) oraz tego samego dnia w miejscowości S. kierował samochodem osobowym m-ki A. (...) znajdując się pod wpływem substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o stężeniu we krwi 286,0 ng/ml, co odpowiada stanowi nietrzeźwości powyżej 0,5 ‰ alkoholu we krwi, nie stosując się jednocześnie do decyzji Starosty (...) z dnia 26 października 2015 roku (sygn. KD.5340.10.327.2015.D.) i z dnia 06 listopada 2015 roku (sygn. KD.5430.10.358.2015.D.) o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi kat. B, tj. popełnił czyn i z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 180a kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Przepis art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii penalizuje nielegalne (czyli wbrew przepisom ustawy) posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych. Znamię czasownikowe „posiadać” należy rozumieć jako faktyczne, choćby krótkotrwałe władztwo nad rzeczą. (Ważny Andrzej (red.), Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz) Definicja substancji psychotropowej została określona w art. 4 pkt 25a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Przepis ten stanowi, że substancją psychotropową jest każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określona w wykazie substancji psychotropowych stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy. Środkiem takim jest amfetamina. Wyrażenie „wbrew przepisom ustawy” należy natomiast interpretować w kontekście art. 34 oraz art. 42 w/w ustawy.

Narkotyk będący przedmiotem przestępstwa z art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii musi spełniać nie tylko kryterium przynależności grupowej do związków wymienionych w załącznikach do tego aktu prawnego, lecz także kryterium ilościowe pozwalające na jednorazowe użycie w celu osiągnięcia choćby potencjalnego efektu odurzenia lub innego charakterystycznego dla działania substancji psychotropowej. (wyrok SN z 11 marca 2010 r., IV KK 432/09, LexPolonica nr 2451076 (OSNwSK 2010, poz. 541)

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, że P. G. (1) w dniu 24 listopada 2016 roku w miejscowości S. posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w postaci amfetaminy. Funkcjonariusze Policji w pojeździe P. G. (1) ujawnili woreczek strunowy z zawartością białego proszku. Ze sporządzonej w toku postępowania przygotowawczego opinii Laboratorium Kryminalistycznego KWP w B. z zakresu badań chemicznych wynika, że przekazana do badań substancja proszkowa zawiera amfetaminę. Jak wskazano w przedmiotowej opinii, amfetamina i jej sole są substancjami należącymi do grupy II-P Wykazu Substancji Psychotropowych - załącznik nr 2 do ustawy z 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. (k. 61-63) Nadto, ilość ujawnionych i zabezpieczonych substancji pozwalała na co najmniej jednorazowe użycie w celu osiągnięcia chociażby potencjalnego efektu odurzenia. Oskarżony P. G. (1) w dniu 24 listopada 2016 roku w miejscowości S. posiadał bowiem wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w postaci amfetaminy o masie netto 7,88 g. Całkowicie poza sporem było również to, iż oskarżony P. G. (1) nie należy do podmiotów profesjonalnych, uprawnionych w myśl przywołanych przepisów do posiadania substancji psychotropowych. Sam P. G. (1) przyznał się do posiadania tego środka.

Zgodnie z art. 178a § 1 kk podlega karze, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Przestępstwo określone w art. 178a § 1 kk może być popełnione w każdym miejscu, gdzie odbywa się ruch pojazdów. Pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym jest każdy pojazd drogowy lub szynowy napędzany umieszczonym na nim silnikiem, jak również maszyna samobieżna i motorower. (wyr. SN z 4.2.1993 r., III KRN 254/92, OSP 1993, Nr 10, poz. 198) Nie budzi żadnych wątpliwości, że pojazdem mechanicznym jest samochód marki A., należący do P. G. (1).

Pojęcie środka odurzającego w rozumieniu art. 178a kk. obejmuje nie tylko środki odurzające wskazane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485), lecz również inne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działające na ośrodkowy układ nerwowy, których użycie powoduje obniżenie sprawności w zakresie kierowania pojazdem. (uchwała Sądu Najwyższego z 27.02.2007 r., I KZP 36/06).

Stanem pod wpływem środka odurzającego jest więc taki stan, który wywołuje - w zakresie oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy, zwłaszcza zakłócenia czynności psychomotorycznych - takie same skutki jak spożycie alkoholu powodujące stan nietrzeźwości (wyrok Sądu Najwyższego z 07.02.2007r., V KK 128/06).

Ze sporządzonej w toku postępowania przygotowawczego opinii Instytutu (...) w B. wynika, że we krwi pobranej od P. G. (1) stwierdzono obecność amfetaminy w ilości 286,0 ng/ml. Stwierdzone stężenie środka psychoaktywnego zakwalifikowano jako upośledzające zdolności psychomotoryczne w aspekcie prowadzenia pojazdów mechanicznych w stopniu ,,pod wpływem środka psychoaktywnego”, zdefiniowanego jako ,,działający podobnie do alkoholu”, co odpowiada stanowi nietrzeźwości w odniesieniu do alkoholu etylowego (stężenie alkoholu etylowego we krwi >0,5 ‰).

Sprawcą przestępstwa z art. 180a kk jest osoba posiadająca uprzednio uprawnienia do kierowania pojazdami, której to uprawnienia zostały cofnięte przez właściwy organ administracji. P. G. (1) decyzją Starosty (...) z dnia 26 października 2015 roku (sygn. KD.5340.10.327.2015.D.) i decyzją z dnia 06 listopada 2015 roku (sygn. KD.5430.10.358.2015.D.) cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi kat. B.

P. G. (1) prowadził zatem samochód znajdując się pod wpływem substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o stężeniu odpowiadającym stanowi nietrzeźwości powyżej 0,5 ‰ alkoholu we krwi, nie stosując się jednocześnie do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi kat. B. Zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona określone w dwóch przepisach ustawy karnej, tj. P. G. (1) popełnił czyn art. 178a § 1 kk w zb. z art. 180a kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Należy podkreślił, że oskarżony przyznał się do popełniania tego czynu.

Czyny oskarżonego P. G. (1) uznać należy za zawinione. Jest on osobą dorosłą. Z jego deklaracji wynika, iż oskarżony nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. Należy mniemać, iż zna i rozumie podstawowe zasady etyczno-moralne i normy funkcjonowania w społeczeństwie oraz interpretuje je prawidłowo. Zarzucane mu czyny mają charakter czynów prostych. Karalność za tego typu czynów jest powszechnie znana. Sprawność funkcji intelektualnych oskarżonego pozwala mu przewidzieć konsekwencje zachowań będących przedmiotem niniejszej sprawy.

Okoliczności popełnienia czynów przez P. G. (1), jak i jego wina nie budzą wątpliwości. Co prawda oskarżony początkowo nie przyznał się do posiadania substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, jednakże w późniejszym etapie postępowania przygotowawczego przyznał się w całości do stawianych mu zarzutów. W ocenie Sądu przyznanie się P. G. (1) jest wiarygodne i znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym w postaci: zeznaniach świadków (k. 10-11, k. 71-73, k. 75-76, k. 94-97, k. 99-102) protokołu przeszukania (k. 4-6), protokołu użycia testera narkotykowego (k. 7-7v), protokołu przeważenia ze świadectwem legalizacji (k. 8-9), opinii (k. 47, k. 51, k. 55, k. 61-62, k. 176-130), decyzji (k. 58-59v, k. 132), danych o karalności (k. 38).

Sąd uznając, że wina i okoliczności popełnienia czynów zabronionych przez P. G. (1) nie budzą żadnych wątpliwości, uwzględnił wniosek oskarżyciela publicznego o dobrowolne poddanie się karze złożony w trybie art. 335 § 1 kpk. W myśl tego przepisu prokurator może wystąpić do Sądu zamiast z aktem oskarżenia z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie wobec oskarżonego uzgodnionych z nim kar lub środków karnych. Przesłanką do wystąpienia przez oskarżyciela publicznego z takim wnioskiem jest to, aby czyn zarzucany oskarżonemu stanowił występek, a oskarżony przyznawał się do winy i w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz wina nie budziły wątpliwości. Ponadto postawa oskarżonego musi wskazywać na to, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Zdaniem Sądu w rozpatrywanej sprawie wszystkie przesłanki uzasadniające wystąpienie do Sądu z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze przez P. G. (1) zostały spełnione. Propozycje wskazane we wniosku są zgodne z zasadami wymiaru kary i środków karnych, a cele postępowania karnego sprecyzowane w przepisie art. 2 kpk zostały osiągnięte pomimo nieprzeprowadzenia rozprawy. Oskarżony wyraził wolę dobrowolnego poddania się karze i przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, przy czym przyznanie to w świetle ustalonego stanu faktycznego nie budzi żadnych wątpliwości Sądu i sprawstwo oskarżonego znajduje potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dowodach.

Mając na względzie powyższe, Sąd wymierzył oskarżonemu P. G. (1), wcześniej uzgodnioną z Prokuratorem za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz.U.2012.124 j.t. z późń. zm.) - karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. art. 178a § 1 kk w zb. z art. 180a kk w zw. z art. 11 § 2 – karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przy wymierzaniu oskarżonemu kar Sąd kierował się dyrektywami wskazanymi w treści przepisu art. 53 kk. Zgodnie z art. 53 § 1 kk sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. § 2 stanowi zaś, iż wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Na wymiar kar wpływ miała znaczna społeczna szkodliwość czynów oskarżonego.

Przedmiotem ochrony art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest zdrowie publiczne oraz zabezpieczenie społeczeństwa przed swobodnym, niekontrolowanym, nielegalnym posiadaniem środków odurzających lub substancji psychotropowych (por. Łucarz Katarzyna, Muszyńska Anna. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz. Oficyna, 2008). Sąd miał na względzie, że oskarżony działał umyślnie w zamiarze bezpośrednim, będąc w pełni świadomym, iż posiadanie narkotyków jest nielegalne. Powyższe wynika z faktu, iż karalność za omawiane przestępstwo jest powszechnie znana. Rodzaj posiadanych narkotyków, czyli posiadanie amfetaminy, która jest uważana za tzw. „narkotyk twardy”, wpłynął także negatywnie na dokonywaną ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu. Wskazać należy, iż amfetamina jest substancją o sporym potencjalne uzależniania oraz szkodliwości dla zdrowia.

Przedmiotem ochrony art. 178a § 1 kk, jak i art. 180 kk jest natomiast bezpieczeństwo w ruchu (lądowym, wodnym lub powietrznym), a w konsekwencji życie i zdrowie człowieka oraz mienie (Bojarski Tadeusz (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. VII). Oskarżony swoim zachowaniem naruszył podstawowe reguły ostrożności obowiązujące uczestników ruchu drogowego. Ponadto jego działanie skutkowało wystąpieniem szkody.

Mając na uwadze powyższe, stopień społecznej szkodliwości czynu należało ocenić jako znaczny. Jako okoliczność łagodzącą należało uwzględnić przyznanie się oskarżonego do przedstawionych mu zarzutów oraz wola dobrowolnego poddania się karze. Na korzyść oskarżonego przemawiał również fakt, iż nie był on uprzednio karany.

Sąd połączył oskarżonemu kary pozbawienia wolności za każde z popełnionych przez niego przestępstw. W myśl art. 86 § 1 kk, Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 20 lat pozbawienia wolności. Sąd mógł zatem wymierzyć oskarżonemu karę pozbawienia wolności od 10 miesięcy do 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności. Kierując się zasadami wymiaru kary i okolicznościami niniejszej sprawy, Sąd wymierzył P. G. (1) karę łączną w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności. Na taki wymiar kary łącznej miał wpływ związek czasowy, jak również okoliczności, które Sąd miał na względzie wymierzając kary jednostkowe.

Z uwagi na dotychczasową niekaralność oskarżonego Sąd zastosował wobec niego dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej łącznej kary pozbawienia wolności na okres 3 lat tytułem próby uznając, że dla osiągnięcia wobec niego celów kary nie jest wymagane efektywne wykonanie orzeczonej wobec niego kary pobawienia wolności. Aby oskarżony odczuł realny wymiar kary, Sąd oddał go pod dozór kuratora sądowego oraz nałożył obowiązki w postaci wykonywania pracy zarobkowej i powstrzymywania się używania środków odurzających.

Na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat. Podnieść należy, że przy orzekaniu o środku karnym, Sąd dopuścił się omyłki i w punkcie 5 wyroku błędnie – wbrew ustaleniom oskarżonego z Prokuratorem – nałożył na niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, podczas gdy z wniosku o skazanie wynika, iż uzgodniony został zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Błąd taki zauważony został przez Sąd już po wydaniu wyroku. Nie mógł być jednak konwalidowany w drodze omyłki pisarskiej.

Na podstawie art. 43a § 2 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5.000 (pięciu tysięcy) złotych, co wzmocni wychowawczy charakter wymierzonej mu kary.

W punkcie 10 wyroku, na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, Sąd orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa przez zniszczenie dowodu rzeczowego w postaci 7,88 g substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, a w punkcie 11 wyroku, na podstawie art. 44 § 2 kk, woreczka foliowego, przechowywanych w Składnicy Substancji Psychotropowych i Środków Odurzających Komendy Wojewódzkiej Policji w B.. Przepadek przedmiotów służy realizacji funkcji prewencyjnej, przez uświadomienie nieopłacalności wkraczania na drogę przestępstwa w związku z odebraniem uzyskanych z niej "owoców" oraz utrudnienie czy wręcz uniemożliwienie kontynuowania działalności przestępczej przez pozbawienie sprawcy "narzędzi"; jak i funkcji represyjnej, znajdującej wyraz w dolegliwości o charakterze ekonomicznym (zob. Łucarz Katarzyna, Muszyńska Anna; Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz. 2008).

Na podstawie art. 626 § 1 kpk, art. 627 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. 1983 Nr 49, poz. 223), wobec braku przesłanek do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych, zasądzono od P. G. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu. Oskarży posiada pracę zarobkową, a co za tym idzie osiąga stały, regularny dochód w postaci wynagrodzenia za pracę w wysokości około 2.000 zł miesięcznie. Może on więc bez uszczerbku dla swojego utrzymania uiścić koszty sądowe w wysokości 479,67 zł. Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. 1983 Nr 49, poz. 223) Sąd wymierzył P. G. (1) opłatę w wysokości 180 zł.