Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Marzanna Góral

Sędziowie: SA Beata Byszewska (spr.)

SO del. Joanna Wiśniewska-Sadomska

Protokolant: sekretarz sądowy Marta Puszkarska

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa B. P.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.

o ustalenie nieistnienia uchwały

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. akt II C 244/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od B. P. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Joanna Wiśniewska-Sadomska Marzanna Góral Beata Byszewska

Sygn. akt I ACa 876/16

UZASADNIENIE

Powód B. P. wniósł o ustalenie nieistnienia uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. z dnia 12 listopada 2014 r. o odwołaniu prezesa zarządu Spółdzielni B. P., zarzucając, że przedmiotowa uchwała została podjęta zwykłą większością głosów, podczas gdy obowiązujący Statut Spółdzielni oraz § 7 pkt 3.2 Regulaminu Walnego Zgromadzenia Spółdzielni dla podjęcia wskazanej uchwały wymaga większości kwalifikowanej wynoszącej 2/3 głosów.

Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w W. wniosła o oddalenie powództwa, twierdząc, że dla podjęcia uchwały o odwołaniu członka zarządu wymagana jest zwykła większość głosów, co miało miejsce w przypadku skarżonej uchwały.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2016 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie oddalił powództwo i obciążył powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej.

Powyższy wyrok zapadł po dokonaniu przez Sąd Okręgowy następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:

Dnia 12 listopada 2014 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W., którego porządek obrad obejmował, m.in. podjęcie uchwały w sprawie udzieleniu absolutorium Zarządowi za 2013 rok. W tajnym głosowaniu za udzieleniem absolutorium Zarządowi głosowało 14 osób, przeciw było 19 osób, a 3 głosy były nieważne. W związku z wynikami przedmiotowego głosowania, w kolejnym tajnym głosowaniu w sprawie odwołania powoda z funkcji Prezesa Zarządu, po przeliczeniu głosów przez komisję skrutacyjną, okazało się, że za odwołaniem powoda głosowało 20 osób, przeciw było 16 osób, głosów nieważnych nie było. W konsekwencji na mocy uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia B. P. został odwołany z funkcji Prezesa – członka Zarządu w związku z nieudzieleniem absolutorium. Głosy były liczone przez Komisję skrutacyjną, która sporządziła jeden protokół z głosowania nad obydwoma uchwałami.

Przed głosowaniem nad uchwałą w sprawie udzielenia powodowi absolutorium oraz głosowaniem w sprawie odwołania powoda z funkcji Prezesa – członka zarządu wydano 36 kart do głosowania osobom, które były obecne na sali obrad i okazały mandaty do głosowania otrzymane wcześniej przy podpisywaniu listy obecności przez uprawnionych członków spółdzielni, uczestniczących w Walnym Zgromadzeniu.

Statut Spółdzielni przewiduje, że organami Spółdzielni są Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza i Zarząd (§ 46 ust. 1).

Zarząd wybierany jest przez Radę Nadzorczą, która może również w każdej chwili odwołać członków Zarządu (§ 62 ust. 1 i 2). Ponadto Walne Zgromadzenie może odwołać tych członków Zarządu, którym nie udzieliło absolutorium (§ 62 ust. 2). Walne Zgromadzenie jest zaś zdolne do podejmowania uchwał bez względu na liczbę obecnych, a uchwały są podejmowane zwykłą większością głosów, chyba że ustawa lub statut wymagają kwalifikowanej większości głosów (§ 52 ust. 3). Głosowanie na Walnym Zgromadzeniu odbywa się przy tym jawnie, z wyjątkiem wyborów do Rady Nadzorczej i odwoływania członków Rady Nadzorczej lub Zarządu w związku z nie udzieleniem mu absolutorium (§ 52 ust. 4). Zgodnie z § 53 Statutu szczegółowy tryb prowadzenia obrad i podejmowania uchwał określa regulamin obrad Walnego Zgromadzenia. Z kolei Regulamin Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) stanowi, że Walne Zgromadzenie zdolne jest do podejmowania uchwał bez względu na liczbę obecnych (§ 7 ust. 1), zaś uchwały są podejmowane zwykłą większością głosów, a większość kwalifikowana 2/3 głosów jest niezbędna dla podjęcia uchwały o zmianie statutu, o połączeniu Spółdzielni z inną spółdzielnią oraz o odwołaniu członka Rady Nadzorczej lub członka Zarządu (§ 7 ust. 3 pkt 2).

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie było uzasadnione.

Powód domagał się ustalenia nieistnienia uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. z dnia 12 listopada 2014 r. o odwołaniu prezesa zarządu Spółdzielni B. P..

Sąd Okręgowy wskazał, że w świetle art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1443) zaskarżenie uchwał jest możliwe za pomocą trzech odrębnych środków prawnych - powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały, powództwa o uchylenie uchwały oraz powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały, przy czym zasadność skorzystania z każdego z tych środków wymaga spełnienia odmiennych przesłanek. W przypadku żądania ustalenia nieistnienia uchwały na podstawie art. 42 § 9 pr. spółdz. w związku z art. 189 k.p.c. chodzi o tak rażące uchybienia w procesie podjęcia uchwały, że wykluczona jest możliwość stwierdzenia, że powołane organy wyraziły swą wolę w danym przedmiocie ( wyrok SA w Warszawie z dnia 21.06.2013 r., I ACa 1562/12, LEX nr 1339408). W tym też wyraża się różnica pomiędzy uchwałą bezwzględnie nieważną a uchwałą nieistniejącą. W pierwszym wypadku bowiem oświadczenie woli zostało złożone, jednakże z przyczyn merytorycznych lub formalnych ustawa traktuje je jako nieważne od samego początku, w drugim natomiast wypadku – jak już wskazano – podejmowaniu uchwały towarzyszyły tak daleko idące uchybienia formalne, że w ogóle nie można mówić o złożeniu oświadczenia woli przez spółdzielnię. Uchwała walnego zgromadzenia jest zaś nieistniejąca, w szczególności wtedy, gdy posiedzenie „organu” zostało samorzutnie zwołane przez grupę członków bez zachowania wymaganej procedury, uchwałę podjęto przy braku wymaganego statutem quorum albo bez wymaganej większości głosów, zastosowano przymus fizyczny wobec członków, zaprotokołowano uchwałę bez podjęcia głosowania albo gdy treść uchwały jest niezrozumiała i nie można ustalić jej sensu w drodze wykładni (zob. wyrok SN z dnia 9.10.1972 r., II CR 171/72, OSNC 1973/7-8/,135; wyrok SN z dnia 14.04.1992 r., I CRN 38/92, OSNC 1993/3/45; wyrok SN z dnia 4.02.1999 r., II CKN 804/98, OSNC 1999/10/171; a także uchwała SN z dnia 24.06.1994 r., III CZP 81/94, OSNC 1994/12/241).

Dalej Sąd Okręgowy podkreślił, że powództwo oparte na przepisie art. 42 § 9 pr. spółdz. w związku z art. 189 k.p.c. wymaga jednocześnie dla swej skuteczności wykazania interesu prawnego w żądaniu ustalenia. W judykaturze interes ten łączy się z istnieniem niepewności stanu prawnego lub prawa i ujmowany jest jako potrzeba prawna wynikająca z określonej sytuacji prawnej, która zagraża naruszeniem uprawnień przysługujących powodowi bądź też stwarza wątpliwość co do ich istnienia czy realnej możliwości ich realizacji (por. wyrok SN z dnia 14.07.1972 r., III CRN 607/71, OSNCP 1973/4/64; a także wyrok SN z dnia 2.02.2006 r., II CK 395/05, LEX 192028).

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżona uchwała niewątpliwie kształtuje sytuację prawną powoda i w świetle podnoszonych przez powoda zarzutów można mówić o istnieniu niepewności co do jego sytuacji prawnej – skuteczności odwołania z funkcji członka zarządu pozwanej Spółdzielni, w czym dostrzec należy interes prawny powoda w wytoczeniu powództwa o ustalenie (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 6.02.2013 r., I ACa 591/2012, OSA 2014/5/81-91). Jednocześnie, w warunkach, kiedy istnieją wątpliwości co do podjęcia uchwały w ogóle, to powództwo określone w art. 189 k.p.c. jest jedyną możliwością uzyskania ochrony prawnej w tym zakresie, ponieważ inny rodzaj powództwa w stosunku do nieistniejących uchwał byłby bezskuteczny.

W konsekwencji, zdaniem Sądu Okręgowego, uznać należy, że na podstawie art. 189 k.p.c. powód może domagać się ustalenia nieistnienia uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni z dnia 12 listopada 2014 r. o odwołaniu go z funkcji prezesa zarządu Spółdzielni.

Sąd Okręgowy wskazał, że żądanie pozwu powód oparł na zarzucie podjęcia ww. uchwały bez wymaganej większości głosów.

Kwestię powoływania i odwoływania członków zarządu spółdzielni reguluje w pierwszym rzędzie przepis art. 49 § 2 ustawy - Prawo spółdzielcze, który stanowi, że członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. Przepis ten pozostawia zatem zagadnienie wyboru i odwoływania członków zarządu szczegółowemu uregulowaniu w statucie spółdzielni, poprzez wskazanie organu, który co do zasady będzie uprawnionym do powoływania i odwoływania członków zarządu.

W statucie pozwanej Spółdzielni, kwestię odwołania członka zarządu regulują § 58 ust. 1 pkt 3 oraz § 62 ust. 1 i 2 statutu, z których wynika, że powoływanie i odwoływanie członków Zarządu Spółdzielni należy – co do zasady – do zakresu działania Rady Nadzorczej. Walne Zgromadzenie może jednak odwołać tych członków Zarządu, którym nie udzieliło absolutorium (§ 62 ust. 2 zdanie drugie), co wynika również z art. 49 § 4 pr. spółdz., który wskazuje nadto, że w takim przypadku nie stosuje się zasady wyrażonej w art. 41 § 1 pr. spółdz., przewidującej, iż walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanych do wiadomości członków w terminach i w sposób określonych w statucie. Jednocześnie dla uchwał Walnego Zgromadzenia przyjęto zasadę podejmowania ich zwykłą większością głosów bez względu na liczbę obecnych, chyba że ustawa lub statut wymagają kwalifikowanej większości głosów (§ 52 ust. 3). W odniesieniu zaś do odwołania członka zarządu, zarówno statut, jak i prawo spółdzielcze nie przewidziały kwalifikowanej większości głosów.

W ocenie Sądu Okręgowego, dokonane w niniejszej sprawie ustalenia pozwalają przyjąć, że uchwała została podjęta zgodnie z w/w postanowieniami statutu i przepisami Prawa spółdzielczego. Podjęta została bowiem przez Walne Zgromadzenie w drodze tajnego głosowania, za odwołaniem powoda z funkcji Prezesa Zarządu, jak wynika z protokołu obrad Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni oraz pozostałych zgromadzonych dowodów, głosowało 20 osób, przeciw było 16 osób, głosów nieważnych nie było. Zatem uchwała podjęta została zwykłą większością głosów wymaganą w § 52 ust. 3 statutu i przewidzianą również w art. 41 § 2 pr. spółdz. Głosy liczone były przy tym według zasad określonych w art. 35 § 4 pr. spółdz., który stanowi, że jeżeli statut nie stanowi inaczej, przy obliczaniu wymaganej większości głosów dla podjęcia uchwały przez organ spółdzielni uwzględnia się tylko głosy oddane za i przeciw uchwale. Jednocześnie, do podjęcia uchwały nie była wymagana obecność co najmniej połowy uprawnionych do głosowania. Jak już bowiem wspomniano, w statucie przyjęto zasadę podejmowania uchwał zwykłą większością głosów bez względu na liczbę obecnych. Przepis art. 41 § 2 pr. spółdz. ma zaś charakter dyspozytywny, dopuszcza bowiem możliwość odstąpienia od wyrażonej w nim zasady, że uchwały walnego zgromadzenia są podejmowane - w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania (quorum) (zob. wyrok SN z dnia 25.11.2003 r., II CK 279/02, LEX nr 602367). Oznacza to, iż obliczanie wymaganej większości głosów dla podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie może być w statucie uregulowane inaczej.

Odnosząc się do podnoszonego przez powoda zapisu § 7 ust. 3 pkt 2 Regulaminu Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej, przewidującego większość kwalifikowaną 2/3 głosów dla podjęcia uchwały o odwołaniu członka Zarządu, Sąd Okręgowy ocenił, że regulamin organu spółdzielni nie może samodzielnie regulować tych zagadnień, które ustawa pozostawia do określenia w statucie. I tak np. nie można wyznaczać w regulaminie walnego zgromadzenia zasad zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał, jak i zasad i trybu wyboru oraz odwołania członków organów spółdzielni z pominięciem statutu, gdyż ustawa nakazuje, by te kwestie zostały unormowane w statucie (art. 5 § 1 pkt 6 i 7 pr. spółdz.). Z unormowaniem art. 5 § 1 pkt 6 pr. spółdz. koreluje art. 35 § 5 pr. spółdz., zgodnie z którym tryb zwoływania posiedzeń organów, o których mowa w § 1 pkt 2-4 i § 3 (rady nadzorczej, zarządu, zebrań grup członkowskich oraz innych organów składających się z członków spółdzielni, których powołanie przewiduje statut), oraz sposób i warunki podejmowania uchwał przez te organy określa statut lub przewidziane w nim regulaminy tych organów. Uregulowanie w nim zawarte nie odnosi się jednak do walnego zgromadzenia, gdyż ustawa wymaga, aby w odniesieniu do walnego zgromadzenia wszystkie te kwestie regulował statut. Wymóg ten jest zawarty w omawianym wcześniej art. 5 § 1 pkt 6 pr. spółdz. Podobnie wspomniany już art. 41 § 2 pr. spółdz., który wyraża zasadę, iż uchwały walnego zgromadzenia podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, dopuszcza możliwość odstąpienia od wyrażonej w nim zasady (poza ustawą) jedynie w statucie. Z kolei art. 49 § 2 pr. spółdz. stanowi, że członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie, a więc wyraźnie nawiązuje do treści art. 5 § 1 pkt 7 pr. spółdz., pozostawiając regulacji statutowej określenie wybierania i odwoływania członków zarządu oraz zasad głosowania w tej sprawie. Jak wskazuje się zaś w doktrynie, jeżeli ustawa zastrzega, że problematyka zasad i tryb wyboru oraz odwołania członków organów spółdzielni powinna być określona w statucie, to statut nie może zawierać upoważnienia do uregulowania tego zagadnienia w regulaminie walnego zgromadzenia. W tym zakresie obowiązuje formuła wykładni, w myśl której delegata potestas non potest delegari (uprawnień przekazanych nie można dalej przekazywać) (zob. Komentarz do art. 5 ustawy - Prawo spółdzielcze [w:] A. Stefaniak, Prawo spółdzielcze. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Komentarz, LEX 2014). W konsekwencji uznać należy, że postanowienia § 7 ust. 3 pkt 2 Regulaminu Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej, jako sprzeczne z art. 5 § 1 pkt 6 i 7 pr. spółdz., art. 35 § 5 pr. spółdz., art. 41 § 2 pr. spółdz. oraz art. 49 § 2 pr. spółdz., są nieważne i w ich miejsce zastosowanie ma ogólne unormowanie § 52 ust. 3 statutu w zw. z art. 41 § 2 pr. spółdz. (por. wyrok SN z dnia 13.08.1986 r., IV CR 226/86, LEX nr 694938).

Jednocześnie, w ocenie Sądu Okręgowego, brak jest podstaw do stwierdzenia, że posiedzenie „organu” zostało samorzutnie zwołane przez grupę członków bez zachowania wymaganej procedury, uchwałę podjęto przy braku wymaganego statutem quorum albo by sfałszowano wyniki głosowania, zastosowano przymus fizyczny wobec członków, zaprotokołowano uchwałę bez podjęcia głosowania albo że treść uchwały jest niezrozumiała i nie można ustalić jej sensu w drodze wykładni. Powód też nie podnosił żadnych zarzutów w tej mierze.

Z powyższych przyczyn, zdaniem Sądu Okręgowego, nie sposób zatem uznać uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z dnia 12 listopada 2014 roku za nieistniejącą. też jej uchylenia w trybie art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniósł powód, który zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie i uwzględnienie powództwa a także rozstrzygnięcia o kosztach sądowych, w tym o kosztach mego zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych. Wniosek ten Sąd Apelacyjny uznał za żądanie zmiany zaskarżonego wyroku.

Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

I. naruszenie prawa materialnego, polegające na błędnym rozumieniu treści lub znaczenia normy prawnej zastosowanej przez Sąd I-ej Instancji w niniejszej sprawie, a więc naruszenie prawa materialnego "przez błędną jego wykładnię" oraz polegające na błędnym przyjęciu lub zaprzeczeniu związku zachodzącego między faktem ustalonym w procesie a normą prawną, a więc naruszenie prawa materialnego przez jego" niewłaściwe zastosowanie", a mianowicie:

- art. 49 § 2 w zw. z art. 35 §5 ustawy Prawo Spółdzielcze poprzez zastosowanie wykładni zawężającej wskazanego przepisu w zakresie interpretacji zapisu „ stosownie do postanowień statutu" w sytuacji gdy zarówno Prawo Spółdzielcze jak i sam statut zawierają dalsze odesłania do Regulaminu [ Walnego Zgromadzenia ] pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej, przewidującego większość kwalifikowaną 2/3 głosów dla podjęcia uchwały o odwołaniu członka Zarządu, a tym samym ów próg kwalifikowany jest zgodny z Ustawą Prawo Spółdzielcze.

- art. 35 § 5 ustawy Prawo Spółdzielcze poprzez niezastosowanie niniejszego przepisu zgodnie z prawidłową wykładnią wskazanego przepisu w zakresie gdzie wskazany przepis określa sposób i warunki podejmowania uchwał przez organy określa statut lub przewidziane w nim regulaminy tych organów - prawidłowa wykładnia, zgodna z zasadami logiki w zakresie alternatywy, prowadzi do wniosku, iż zwrot „statut ( p ) lub przewidziane w nim regulaminy ( q )" w formie zapisu p v q przy wartości logicznej równej p=l i q=l przy alternatywnie ( zwrot „lub" ) dają wynik 1, tj obie wartości tj. „statut" i „przewidziane w nim regulaminy" mają finalnie równorzędne znaczenie na gruncie prawa spółdzielczego.

- Art. 5 § 1 pkt 6) w zw. z art. 35 § 2 ustawy Prawo Spółdzielcze w zakresie przyznania wyższości regulacji z art. 5 w zakresie zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał i zdeprecjonowanie art. 35 w zakresie sposobu i warunków podejmowania uchwał podczas gdy to art. 35 § 2 precyzyjnie określa zarówno sposób i warunki podejmowania uchwał - a więc w założeniu ustawodawcy doprecyzowuje art. 5 § 1 pkt 6 - Sąd I instancji nie zastosował obowiązującego przepisu ( art. 35 § 2 ) należycie, pomijając go w całości.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja była nieuzasadniona i podlegała oddaleniu.

Powód nie kwestionuje ustaleń faktycznych poczynionych w tej sprawie przez Sąd Okręgowy, bowiem zarzucił jedynie naruszenie prawa materialnego. Sąd Apelacyjny akceptując ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji przyjmuje je za własne, zatem nie zachodzi potrzeba ich ponownego przytaczania.

Ocena prawna Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie jest prawidłowa, zaś zarzuty apelacji powoda nie podważają tej oceny.

Sad Apelacyjny akceptuje stanowisko Sądu pierwszej instancji, oparte na poglądach doktryny, że skoro ustawa prawo spółdzielcze zastrzega, że problematyka zasad i tryb wyboru i odwołania członków organów spółdzielni powinna być określona w statucie, to statut nie może zawierać upoważnienia do uregulowania tego zagadnienia w regulaminie walnego zgromadzenia. Do zasad zwoływania i procesowania na Walnym Zgromadzeniu znaczenie mają przepisy art. 5 § 1 ust. 6 i 7 prawa spółdzielczego, zgodnie z którymi statut spółdzielni powinien określać zasady zwoływania Walnego Zgromadzenia, obradowania na nim i podejmowania uchwał oraz zasady wyboru i odwoływania członków organów spółdzielni. Przepisy te w sposób wyczerpujący regulują materię dotyczącą uchwał Walnego Zgromadzenia, która nie może być w sposób odmienny ujęta w aktach wewnętrznych spółdzielni, w tym w statucie czy regulaminie.

Należy zgodzić się ze skarżącym, że art. 35 § 5 prawa spółdzielczego przewiduje możliwość określenia warunków podejmowania uchwał przez organy spółdzielni nie tylko w statucie, ale również w regulaminie, co jednak nie oznacza równorzędności uregulowań zawartych w tych aktach. Statut spółdzielni mieszkaniowej ma podstawę ustawową, a jego postanowienia stanowią źródło prawa, natomiast regulamin reguluje kwestie techniczne i nie może zawierać kwestii uregulowanych odmiennie niż statut, jako, że nie stanowi źródła prawa.

W tej sprawie zgodnie z postanowieniami statutu, co trafnie ustalił Sąd Okręgowy, uchwały Walnego Zgromadzenia podejmowane są zwykła większością głosów, chyba, że ustawa lub statut wymagają kwalifikowanej większości głosów (§ 52 ust. 4). Jednocześnie w statucie pozwanej spółdzielni nie istnieje przepis, zgodnie z którym do wyboru lub odwołania członka organu spółdzielni wymagana byłaby kwalifikowana większość głosów albo też, aby kwestie związane ze sposobem głosowania miałyby być uregulowane szczegółowo jedynie w regulaminie. Takiej regulacji nie zawierają także przepisy ustawy. Kwalifikowaną większość głosów przy podejmowaniu uchwał w przedmiocie wyboru lub odwołania członka organu spółdzielni przewiduje regulamin, co podnosi powód. Jednak nie można przyjąć, jak tego oczekuje skarżący, że uregulowanie zawarte w § 7 ust. 3 pkt 2 jest uregulowaniem równorzędnym z regulacją tej kwestii zawartą w statucie w § 52 ust. 4, bowiem regulacje te wzajemnie się wykluczają przewidując dla tego samego typu uchwały (wybór lub odwołanie członka organu) odmienną większość głosów (zwykła lub kwalifikowana).

W świetle powyższych wywodów podzielić należy trafne stanowisko Sądu pierwszej instancji, że zapis regulaminu jest nieważny, bowiem pozostaje w sprzeczności art. 5 § 1 ust. 6 i 7, art. 35 § 5 , art. 41 § 2 i art. 49 § 2 prawa spółdzielczego, wobec czego nie mógł znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie. Powszechnie przyjmuje się, że regulamin nie może pozostawać w sprzeczności z przepisami ustawy i ze statutem spółdzielni, może jedynie te przepisy rozwijać i zawierać regulacje bardziej szczegółowe, zgodne jednak z wyraźnymi przepisami ustawowymi i statutowymi. W razie sprzeczności regulaminu ze statutem – w zakresie , w jakim koliduje z tymi przepisami – nie może on mieć mocy prawnej (wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 1974 r., I CR 50/74, OSNC 1975/2/31). Skoro więc statut spółdzielni przewiduje zwykłą większość głosów, a regulamin kwalifikowaną, to należało przyjąć, że wiążące w tym zakresie są uregulowania statutu.

Przegłosowanie zatem uchwały w przedmiocie odwołania powoda z funkcji Prezesa- członka zarządu zwykłą większością głosów było zgodne ze statutem i prawem spółdzielczym. Uchwała ta nie mogła być uznana za nieistniejącą. Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego było zatem trafne.

Z powyższych przyczyn apelacja powoda podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. przy uwzględnieniu stawek obowiązujących w dacie wniesienia apelacji.

Beata Byszewska Marzanna Góral Joanna Wiśniewska-Sadomska