Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2017 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa H. D.

przeciwko Gminie W.

o zapłatę

1. Zasądza od pozwanej Gminy W. na rzecz powoda H. D. kwotę 5.213,67 zł ( pięć tysięcy dwieście trzynaście 67/100 złotych ) z odsetkami ustawowymi od dnia 19.09.2013r do 31.12.2015r i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 01.01.2016r do dnia zapłaty.

2. Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

3. Koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. akt I C 856/16

UZASADNIENIE

Powód H. D. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej Gminy W. kwoty 33.475,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28.12.2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu powód podał, że pozwany jako inwestor realizował budowę segmentu C gimnazjum w W.. Wykonawcą inwestycji był A. M. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą PHU (...) w S., zaś powód – jako podwykonawca zawarł z wykonawcą umowe obejmującą stworzenie konstrukcji więźby dachowej oraz kompleksowe pokrycie dachu dachówką ceramiczną. Po wykonaniu swojej części robót powód zażądał od wykonawcy zapłaty wynagrodzenia, a wobec braku spełnienia w całości tych żądań powód uzyskał prawomocny wyrok sądu gospodarczego, zgodnie z którym A. M. (1) został zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 33.475,68 zł. Postępowanie egzekucyjne prowadzone w oparciu o ten wyrok nie przyniosło skutku, wobec czego powód, niniejszym pozwem, dochodzi zapłaty za swoje roboty od inwestora.

Pozwana Gmina W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu według nom przepisanych. Pozwana potwierdziła wprawdzie, że była inwestorem rozbudowy gimnazjum w W., którego wykonawcą była firma (...), ale jednocześnie kategorycznie zaprzeczyła, by wyrażała zgodę na zawarcie przez wykonawcę z powodem umowy podwykonawczej. Co więcej, wiedzę o zleceniu powodowi prac przez wykonawcę Gmina powzięła dopiero w dniu 1.12.2011 r., czyli po zakończeniu inwestycji i na etapie zawierania z wykonawcą ugody w zakresie wzajemnych rozliczeń związanych z zakończoną i odebraną inwestycją. Wobec braku wiedzy i zgody pozwanej na udział powoda jako podwykonawcy Gmina nie ponosi odpowiedzialności z art. 647 ¹ k.c. Nadto pozwana podniosła brak wiedzy odnośnie zakresu prac i warunków zapłaty, ustalonych pomiędzy powodem a PHU (...), zmianę materiału pokryciowego z dachówki ceramicznej na cementową dokonaną bez wiedzy i zgody inwestora, wreszcie wskazała na treść ugody pomiędzy pozwaną a wykonawcą, w wykonaniu której wykonawca zapewnił Gminę, że rozliczył się w całości ze wszystkimi podwykonawcami i dostawcami.

Pozwana podnosiła także zarzuty dotyczące prawidłowości wykonania zobowiązania przez powoda. Twierdziła, iż powód wykonał zlecone prace ze znacznym opóźnieniem, a nadto okazały się one wadliwe, w związku z czym Gmina poniosła koszty naprawy wad i usterek. Powód zastosował także rozwiązania i materiały zamienne, dużo tańsze, niż ujęte w kosztorysach wykonawczych. Z uwagi na powyższe pozwana podniosła w sprawie zarzut potrącenia obejmujący roszczenia Gminy związane z karą umowną z tytułu opóźnienia w wykonaniu konstrukcji dachowej, różnicą pomiędzy ceną dachówki cementowej i ceramicznej oraz szkodą poniesioną na skutek nieprawidłowego wykonania robót przez pozwanego, na którą składały się koszty napraw wad i usterek.

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2015 r.tut. Sąd oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu stając na stanowisku, iż zgłoszenie firmy powoda jako podwykonawcy, dokonane po zakończeniu inwestycji i zawarciu ugody z wykonawcą nie może skutkować odpowiedzialnością Gminy za zapłatę wynagrodzenia powoda.

Na skutek rozpoznania apelacji wniesionej od przedmiotowego orzeczenia przez powoda Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 28 czerwca 2016 r. wydanym w sprawie IX Ca 227/16 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Giżycku do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu Sąd Odwoławczy wskazał, iż roszczenie powoda jest słuszne co do zasady, bowiem odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy na podstawie art. 647 ¹ k.c. wynika z faktu, iż jego udział w procesie inwestycyjnym został zgłoszony inwestorowi w wyznaczonym przez niego terminie, zaś ten nie zgłosił sprzeciwu. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i wskazał koniczność ustalenia wysokości należnego powodowi wynagrodzenia.

(wyrok z 29.12.2015 r. z uzasadnieniem – k. 519,523-529, apelacja z 05.02.2016 r. – k. 537-551, odpowiedź na apelację – k. 573-575, wyrok z 28.06.2016 r. z uzasadnieniem – k. 586-591)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 30.09.2010 r. pozwana Gmina W. jako inwestor budowy segmentu C gimnazjum w W. zawarła z A. M. (1) prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą PHU (...) w S. jako wykonawcą umowę o roboty budowlane związane z budową segmentu C gimnazjum wraz z zagospodarowaniem i ogrodzeniem terenu 2009-2010. Inwestor określił w umowie, że nad prawidłowym przebiegiem robót z jego ramienia będą czuwali P. S. oraz inspektor nadzoru.

( dowód : umowa - k. 306-310, specyfikacja istotnych warunków zamówienia – k. 94-121)

W ramach wykonania przedmiotowej umowy A. M. (1) zawarł umowy podwykonawcze między innymi z Z. M. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), C.O. i Gazowe Z. M. w W., R. Z. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług (...) w W. oraz A. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w W..

( dowód : umowa – k. 313-32, umowa – k. 154-161, umowa - k. 419-424)

W dniu 17.03.2011 r. A. M. (1) zawarł umowę o roboty budowlane z powodem H. D. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w W. jako podwykonawcą, w której strony określiły, że powód wykona konstrukcję więźby dachowej i kompleksowe krycie dachu dachówką ceramiczną w ramach budowy segmentu C gimnazjum w W., zaś wykonawca zapłaci podwykonawcy wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 59.040 zł. Termin rozpoczęcia robót określono na dzień 28.03.2011 r., zaś zakończenia na dzień 10.05.2011 r. Strony przewidziały karę umowną za nieterminowe wykonanie przedmiotu zamówienia w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto za każdy dzień opóźnienia. W umowie wykonawca zobowiązał się do zgłoszenia w terminie 3 dni inwestorowi tj. Gminie W., firmy powoda jako oficjalnego podwykonawcy i przedstawienia powodowi pisemnej akceptacji inwestora odnośnie wprowadzenia powoda jako podwykonawcy z zastrzeżeniem, że brak tej akceptacji skutkować będzie nieważnością umowy. Wykonawca – A. M. (1) – ani nie zgłosił Gminie W. faktu zawarcia umowy z powodem, ani nie wystąpił o zgodę inwestora na udział powoda jako podwykonawcy. Pomimo tego powód faktycznie wykonywał prace objęte umową.

( dowód : wydruk z (...) powoda – k. 20, umowa o roboty budowlane – k. 21-29, zeznania świadka K. B. – k. 687)

Powód rozpoczął prace na budowie w dniu 29 marca 2011 r. Z uwagi na opóźnienia w realizacji inwestycji – tj. między innymi niewykonanie w terminie ścianek szczytowych budynków oraz murków – powód początkowo przystąpił do prac budowlanych nieobjętych umową z dnia 17 marca 2011 r. Wykonywanie konstrukcji dachowej i pokrycie dachu powód rozpoczął faktycznie pod koniec kwietnia 2011 r. (...) budowlane dostarczane były przez wykonawcę, przy czym niektóre z nich z opóźnieniem, bądź okazywały się nieprawidłowe, w tym zamiast dachówek ceramicznych, wykonawca dostarczył powodowi dachówkę cementową, która została przez niego użyta przy pokryciu dachu.

Roboty budowlane określone umową z dnia 17 marca 2011 r. zostały zakończone w pierwszej połowie czerwca. Protokolarny odbioru części robót, w tym więźby dachowej z pokryciem, miał miejsce w dniu 26 lipca 2011 r. Na podstawie aneksu do umowy podwykonawczej powód wykonał również dodatkowe prace budowlane, za które wynagrodzenie zostało uiszczone.

( dowód : aneks nr (...) do umowy – k. 29, protokół z 26.07.2011 r. – k. 35-36, dziennik budowy nr (...) – k. 177-198, zeznania świadków M. T. – k. 687-688, K. P. (1) – k. 688, G. K. – k. 688, przesłuchanie powoda – k. 715-716)

W dniu 15.11.2011 r. dokonano ostatecznego odbioru inwestycji. W protokole odbioru wskazano, iż wzajemne rozliczenia za wykonane niezgodnie z projektem prace, w tym pokrycie dachowe, zostaną dokonane na podstawie odrębnych uzgodnień. W dniu 01.12.2011 r., strony – Gmina W. jako inwestor oraz A. M. (1) jako wykonawca zawarły ugodę, na mocy której wykonawca zobowiązał się do wykonania dodatkowych prac budowlanych. Jednocześnie strony odstąpiły od wszelkich wzajemnych roszczeń dotyczących odebranych inwestycji. Nadto wykonawca zobowiązał się do przedłożenia inwestorowi umów z podwykonawcami, dowodów potwierdzających zapłatę należności oraz oświadczenie, że są to wszyscy uczestnicy biorący udział w procesie inwestycyjnym. W wykonaniu powyższej ugody A. M. (1) złożył oświadczenie z 18.12.2011 r., wskazując w nim m.in. powoda jako podwykonawcę i potwierdzając dokonanie całkowitego rozliczenia z tytułu wynagrodzenia. W załączeniu A. M. (1) przedstawił inwestorowi umowę z powodem z 17.03.2011 r., protokoły odbioru sporządzone w dniu 13.12.2011 r., faktury, dowody zapłaty i oświadczenie o potrąceniu kar umownych.

W dniu 01.12.2011 r. powód H. D. poinformował pozwanego, iż był podwykonawcą firmy (...) na budowie gimnazjum.

( dowód : protokoły odbioru częściowego robót – k. 30-37, protokół odbioru robót – k. 174-176, oświadczenie z załącznikami – k. 226-254, pismo z 01.12.2011 r. – k. 122, ugoda – k. 41-42)

W dniu 13.12.2011 r. powód wystawił A. M. (1) fakturę VAT nr (...) na kwotę 59.040,00 zł tytułem ryczałtowego wynagrodzenia określonego w umowie. Z tego tytułu A. M. (1) wypłacił powodowi kwoty 8.557,68 zł i 17.006,64 zł. Kwotę 33.475,68 zł potrącił tytułem kary umownej w związku z opóźnieniem w wykonaniu robót.

( dowód : faktury VAT – k. 43, pismo z dnia 15.12.2011 r. – k. 54, potwierdzenie przelewu – k. 55)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 24.10.2012 r., sygn. akt V GC 88/12, zmienionym częściowo wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z 10.05.2013 r. sygn. akt VII Ga 14/13, zasądzono na rzecz H. D. od A. M. (1) kwotę 33.475,68 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28.12.2011 r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za wykonanie umowy z dnia 17.03.2011 r. W uzasadnieniu Sąd Odwoławczy wskazał, iż wbrew ustaleniom Sądu I Instancji, H. D., pomimo opóźnienia w wykonaniu robót, nie był zobowiązany do zapłacenia kary umownej, bowiem opóźnienie nie było przez niego zawinione, a zatem podnoszony przez wykonawcę zarzut potrącenia nie mógł podlegać uwzględnieniu.

( dowód : z akt sprawy V GC 88/12 Sądu Rejonowego w Suwałkach – pozew z załącznikami – k. 2-55, sprzeciw od nakazu zapłaty z załącznikami – k. 63-73, wyroki – k. 212, 309)

Pomimo kierowanych przez powoda do pozwanej Gminy wezwań do zapłaty nie uznała ona swojej współodpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia z tytułu umowy podwykonawczej.

( dowód : wezwanie do zapłaty – k. 63-64, z akt sprawy I Co 1499/13 – wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z załącznikami – k. 2-11, protokół z posiedzenia jawnego – k. 19)

W toku korzystania z budynku oraz wykonywanych przeglądów gwarancyjnych stwierdzono wady i usterki w wykonaniu dachu. Przedmiotowe wady skutkowały przeciekaniem dachu, zalewaniem sal lekcyjnych, wystąpieniem zacieków i grzybów na ścianach, co uniemożliwiało korzystanie z poszczególnych sal lekcyjnych. Powód jednokrotnie podął się naprawy wykonanych prac, jednak okazało się to bezskuteczne.

Na podstawie zlecenia z dnia 17 listopada 2014 r. naprawy dachu podjął się A. G. (1) prowadzący Zakład (...) w W.. Zlecenie obejmowało wymianę pasów nadrynnowych i gzymsów z blachy aluminiowej, odbicie i wykonanie nowych tynków wewnętrznych, wykonanie gładzi gipsowych na ścianach, dwukrotne malowanie farbami emulsyjnymi ścian, wykonanie rusztowań zewnętrznych i wewnętrznych. Za wykonaną usługę (...) uiściła wynagrodzenie w kwocie 4.480,64 zł

( dowód : zlecenie z 17.11.2014 r. – k. 625, kosztorys ofertowy – k. 626-629, protokół ostatecznego odbioru robót budowlanych – k. 624, faktura Nr (...) – k. 623, fotografie – k. 642-657, zeznania świadka M. C. – k. 686, R. K. – k. 688, przesłuchanie pozwanego – k. 716)

Usterki nie zostały całkowicie zlikwidowane.Na mocy umowy o roboty budowlane z dnia 31.10.2016 r. pozwana zleciła J. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w W. wykonanie zadania polegającego na usunięciu usterek ujawnionych podczas przeglądu gwarancyjnego w dniu 16.03.2016 r. Zakres prac obejmował wymianę obróbek w postaci pasów nadrynnowych, wymianę obróbek kołnierzy kominów, usunięcie zacieków i wykwitów na ścianach i sufitach w pomieszczeniach. Strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 16.781,37 zł, które zostało uiszczone przez pozwaną. Następnie na podstawie zlecenia z dnia 17.11.2016 r. J. G. dokonał naprawy obejmującej rozebranie grzbietu dachu z gąsiorów ceramicznych, rozebranie pokrycia dachowego z dachówki ceramicznej przy kalenicy, rozebranie ołacenia dachu na powierzchni rozebranego dachu, montaż nowych łat pod dachówki w celu dostosowania położenia dachówek do grzbietu dachu z gąsiorów, ponowne wykonanie grzbietu w dachu krytym dachówką z gąsiorów ceramicznych, ponowne wykonanie pokrycia dachu z dachówki przy kalenicy. Za wykonanie tych prac pozwana uiściła wynagrodzenie w kwocie 7.000,00 zł.

( dowód : protokół z przeglądu gwarancyjnego – k. 630, umowa z 31.10.2016 r. – k. 632-636, karta gwarancyjna – k. 631, kosztorys ofertowy – k. 637-641, protokół konieczności – k. 658, kosztorys ofertowy – k. 659-661, zlecenie – k. 662,protokół ostatecznego odbiory robót z 25.11.2016 r. – k. 681, protokół ostatecznego odbioru robót z 25.11.2016 r. – k. 682, faktura nr (...) – k. 684, faktura nr (...) – k. 685, zeznania świadka J. G. – k. 688)

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności faktyczne w sprawie Sąd ustalił w znacznej części w oparciu o dowody zgromadzone w toku postępowania przed tut. Sądem przy pierwotnym rozpoznaniu sprawy. W tym zakresie bezspornym w zasadzie pozostawał fakt wykonania przez powoda prac objętych umową o roboty budowlane zawartą z A. M. (2), przebieg realizacji inwestycji oraz termin jej ostatecznego zakończenia. Przedmiotowe okoliczności zostały potwierdzone przedłożoną dokumentacją, zwłaszcza umową z 17.03.2011 r., fakturami VAT, protokołami odbioru robót oraz zeznaniami pracowników powoda M. T., K. P. (1), G. K. i kierownika budowy K. B.. Nadto nie wywoływały w spawie wątpliwości, podejmowane przez pozwaną kolejne próby naprawy usterek oraz wad stwierdzonych w wykonanych przez powoda pracach. Sąd oparł się w tym zakresie na zeznaniach świadków: M. C., J. G., R. K.. Usterki i wady stwierdzone zostały w toku przeglądów gwarancyjnych oraz widoczne są także na złożonych do akt sprawy fotografiach.

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż na mocy art. 386 § 6 k.p.c. Sąd w niniejszym postępowaniu związany jest oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi przez Sąd II Instancji w wyroku z dnia 28 czerwca 2016 r. W motywach rozstrzygnięcia Sąd Odwoławczy przesądził, iż wbrew twierdzeniom pozwanej, ponosi ona co do zasady odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez powoda. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy przedmiotem postępowania dowodowego było zatem ustalenie wysokości należnego powodowi wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane w kontekście podnoszonych przez pozwaną zarzutów potrącenia.

Podstawę prawną powództwa stanowił art. 647 ¹ § 5 k.c., który wprowadza solidarną odpowiedzialność inwestora, generalnego wykonawcy i podmiotu zawierającego umowę z podwykonawcą za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane na rzecz podwykonawców jako następstwo wyrażenia zgody na udział podwykonawcy w procesie budowlanym. Ramy tej odpowiedzialności wyznacza umowa o roboty budowlane zawarta pomiędzy wykonawcą, a podwykonawcą ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2016 r., II CSK 215/15, nr Legalis 1461027). Umowa ta, choć powiązana z umową zawartą pomiędzy inwestorem a wykonawcą kreuje bowiem odrębny stosunek zobowiązaniowy i wyznacza sytuację prawną podwykonawcy. Odpowiedzialność inwestora za zapłatę wynagrodzenia ma zaś charakter dodatkowej gwarancji uzyskania wynagrodzenia przez wykonawcę, jednak nie jest odpowiedzialnością absolutną. Zgodnie bowiem z treścią art. 375 § 1 k.c. w zw. z art. 647 ¹ § 5 k.c. inwestor, który odpowiada solidarnie z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy może podnieść zarzuty, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również te, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom.

Na podstawie niekwestionowanej przez strony umowy o roboty budowlane zawartej przez powoda z wykonawcą strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 59.040,00 zł obejmujące wszystkie prace niezbędne do należytego wykonania przedmiotu umowy. Powód wykonał prace objęte umową i w dniu 13.12.2011 r. wystawił fakturę na wskazaną kwotę. Powyższe ustalenia nie były przez strony kwestionowane. Strony były też zgodne, iż przedmiotowe wynagrodzenie zostało uiszczone przez wykonawcę – A. M. (1), do kwoty 25.564,32 zł, zaś w pozostałej części wykonawca odmówił wypłaty wynagrodzenia z uwagi na potrącenie z wierzytelnością z tytułu kary umownej za opóźnienie. Również w toku niniejszej sprawy pozwana podniosła zarzut potrącenia wierzytelności z tytułu pozostałej części wynagrodzenia z wierzytelnościami przysługującymi wykonawcy z tytułu kary umownej, szkody z tytułu różnicy wartości dachówki ceramicznej w stosunku do wartości użytej dachówki cementowej oraz z tytułu szkody poniesionej na skutek nienależytego wykonania umowy.

Odnosząc się do dwóch pierwszych zarzutów Sąd uznał, że nie mogą one podlegać uwzględnieniu.

Zgodnie z postanowieniami umowy podwykonawczej z dnia 17.03.2011 r., powód był zobowiązany do uiszczenia kary umownej za każdy dzień opóźnienia w ukończeniu prac. Nie budzi wątpliwości, iż strony umowy mogą zawrzeć postanowienie tej treści w oparciu o normę art. 483 k.c. Za ugruntowany w doktrynie oraz judykaturze uznać należy pogląd, iż dłużnik, na którym ciąży obowiązek zapłaty kary umownej, może się jednak uwolnić od obowiązku zapłaty kary umownej, jeżeli obali wynikające z art. 471 k.c. domniemanie, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 września 2016 r., I ACa 302/16, nr Legalis 1514722). W niniejszej sprawie Sąd uznał za udowodnione, iż opóźnienie wynikało z okoliczności, za które odpowiedzialności nie można przypisać stronie powodowej. Prace w zakresie więźby dachowej z pokryciem zostały ukończone po upływie terminu określonego w umowie ( vide przesłuchanie powoda, dziennik budowy). Niekwestionowane były co do zasady opóźnienia w realizacji inwestycji, które skutkowały późniejszym przystąpieniem do robót przez powoda, a także opóźnienia w dostarczaniu materiałów budowlanych już po podjęciu pracy ( vide zeznania świadków M. T., K. P. (1), G. K.; dziennik budowy, gdzie stwierdzono przestój na budowie z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne w terminach 10.12.2010 r. – 07.01.2011 r. i 11.02.2017 r. – 07.03.2011 r.). Co istotne, w toku prac żaden z podmiotów inwestycyjnych, w tym pozwany inwestor, nie kwestionował terminowości wykonania prac przez powoda oraz nie czynił mu z tego tytułu zarzutów. Opóźnienie zaś wykonawcy w ostatecznym ukończeniu robót budowlanych pozwana uznała za usprawiedliwione z uwagi na warunki atmosferyczne i odstąpiła od naliczania z tego tytułu kary umownej ( vide przesłuchanie burmistrza W. K. P. (2)). Sąd miał również na uwadze treść pisma sporządzonego przez stronę pozwaną w dniu 22.12.2011 r. skierowanego do wykonawcy A. M. (1), w którym Gmina zakwestionowała wysokość odsetek naliczonych podwykonawcom z tytułu opóźnienia (k. 509). Jednocześnie należy zaznaczyć, że w postępowaniu z powództwa H. D. przeciwko A. M. (1) przed Sądem Rejonowym w Suwałkach w sprawie sygn. akt V GC 88/12, Sąd Okręgowy w Białymstoku rozpoznając apelację w wyroku z dnia 10.05.2013 r. w sprawie sygn. akt VII Ga 14/13r uznał, iż powód, powołując się na opóźnienia w realizacji inwestycji i dostawie materiałów, wykazał, iż nie ponosi winy za opóźnienie w wykonaniu prac objętych umowy. W niniejszym postępowaniu pozwana Gmina nie podniosła żadnych nowych okoliczności, które wykazałyby zawinione zachowanie powoda i skutkowały możliwością naliczenia z tego tytułu kary umownej. W okolicznościach przedmiotowej sprawy brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że opóźnienie w ukończeniu prac było przez powoda zawinione, a tym samym brak jest podstaw do obciążenia powoda obowiązkiem zapłaty kary umownej za opóźnienie w ukończeniu prac.

Podobnie nie mógł podlegać uwzględnieniu zarzut potrącenia z wierzytelnością wynikającą ze szkody doznanej przez pozwaną wyrażającą się w różnicy pomiędzy wartością dachówki ceramicznej, a dachówki cementowej zastosowanej przez powoda niezgodnie z postanowieniami umowy. Powtórzyć należy, iż zobowiązanie do kompleksowego krycia dachu dachówką ceramiczną wynikało z zawartej umowy podwykonawczej z A. M. (1). W toku zaś realizacji umowy wykonawca dostarczał powodowi materiały budowlane, w tym dachówki cementowe celem pokrycia nimi dachu ( vide zeznania pracowników powoda M. T., K. P. (1), G. K., zeznania kierownika budowy K. B., przesłuchanie powoda). W konsekwencji użycie dachówki cementowej nie może obciążać podwykonawcy, który materiał ten zastosował w porozumieniu z drugą stroną umowy - wykonawcą. Jednocześnie należy mieć na uwadze treść ugody zawartej pomiędzy inwestorem, a wykonawcą, na mocy której w następstwie poczynionych wzajemnie ustępstw strony odstąpiły od wszelkich roszczeń dotyczących odebranych prac, w tym roszczeń związanych z użyciem nieprawidłowej dachówki, co potwierdził słuchany w charakterze strony Burmistrz W. K. P. (2) (k. 716). Wobec powyższego w ocenie Sądu niedopuszczalne jest żądanie obecnie od podwykonawcy zaspokojenia roszczeń z tego tytułu. Nadto należy podkreślić, że w umowie podwykonawczej strony ustaliły ryczałtowe wynagrodzenie za wykonanie robót budowlanych, które nie było uzależnione od wartości użytych materiałów budowlanych, tym bardziej, iż dostarczane one były przez wykonawcę. W ocenie Sądu żądanie wyrównania różnicy wartości pomiędzy materiałami oznaczonymi w umowie, a faktycznie użytymi skierowane do podwykonawcy nie znajduje zatem żadnego uzasadnienia. Pozwany musiałby wykazać, że zmiana materiałów miała wpływ na metodę wykonania pracy i w istotny sposób wpływała na czas pracy czy zastosowany sprzęt.

Dalej, należało rozważyć zarzut nienależytego wykonania umowy przez powoda, które skutkowało wystąpieniem licznych wad i usterek w konstrukcji dachu. W ocenie Sądu na podstawie art. 375 k.c. w zw. z art. 647 ¹ § 5 k.c. i art. 471 k.c. pozwanemu jako inwestorowi przysługuje przeciwko podwykonawcy żądanie naprawienia szkody z tytułu nienależytego wykonania umowy. Zdaniem Sądu nie może bowiem dojść do sytuacji, w której inwestor będzie odpowiedzialny za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy bez względu na jakość wykonania zobowiązania.

W tym kontekście Sąd ustalił, iż roboty zostały przez powoda wykonane wadliwie. Potwierdzają to zeznania dyrektora gimnazjum – M. C., która wskazała, iż „ od początku mieliśmy problemy z dachem, który przeciekał zalewane były sale lekcyjne, aula, występowały zacieki na ścianach (…). Doszło do tego, że nie mogliśmy użytkować jednej z sal lekcyjnych, na ścianach pojawił się grzyb i mimo stosowania różnych preparatów grzyb wychodził nadal.”. Usterki zostały także stwierdzone w toku dokonywanych przeglądów gwarancyjnych (zeznania M. C., protokół z przeglądu gwarancyjnego – k. 630). Na wadliwą konstrukcję dachu wskazywali także świadkowie J. G. i R. K.. Nie budzi wątpliwości, iż wady te były na tyle istotne, że uniemożliwiały prawidłowe korzystanie z poszczególnych części budynku. Okoliczności te nie były przedmiotem kwestionowania przez strony w toku procesu, a poza tym wynikają tak ze zgromadzonych w aktach dokumentów, jak i zgodnej treści zeznań przesłuchanych w sprawie świadków.

Należało zatem uwzględnić podniesione przez pozwaną okoliczności dotyczące szkody poniesionej na skutek nieprawidłowego wykonania robót budowlanych przez powoda. Wysokość szkody wykazana została za pomocą przedłożonych faktur VAT - Nr (...) wystawionej przez A. G. (2) na kwotę 4.480,64 zł oraz Nr (...) i (...) wystawionych przez J. G. na łączną kwotę 23.781,37 zł. Wykonywane w ramach zawartych umów prace miały na celu naprawę wad i usterek, które wystąpiły przy pierwotnym wykonaniu dachu przez powoda, czego strona powodowa nie kwestionowała.

Zasądzeniu na rzecz powoda podlegała zatem kwota 5.213,67 zł (33.475,68 zł – 28.262,01 zł) tytułem wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez powoda po uwzględnieniu wierzytelności z tytułu nienależytego wykonania umowy. Powództwo w pozostałym zakresie podlegało zatem oddaleniu.

O odsetkach ustawowych od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. uznając, iż roszczenie powoda stało się wymagalne dopiero w dniu 19.09.2013 r. – tj. w dniu następnym po terminie zapłaty wyznaczonym Gminie przez powoda w piśmie z dnia 10.09.2013 r. – k. 63-64 (art. 455 k.c.). Zważając na zmianę ustawy Kodeks cywilny (na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1830) Sąd orzekając o odsetkach od dnia 01.01.2016 r. zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie.

Mając na uwadze, iż roszczenie zostało uwzględnione w części, a obie strony reprezentowane przez pełnomocników profesjonalnych poniosły koszty procesu w porównywalnej wysokości Sąd postanowił znieść wzajemnie koszty procesu na podstawie art. 100 k.p.c.