Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 października 2017 roku znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2017 r poz. 1383 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. nr 8 , poz. 43 ze zm) odmówił Z. J. (1) prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczona nie udowodniła 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do pracy w warunkach szczególnych Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wnioskodawczyni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze 3 lat 3 miesięcy i 20 dni Organ rentowy jednocześnie zaznaczył , że, jako pracy w warunkach szczególnych, nie zaliczył wnioskodawczyni okresu zatrudnienia w Fabryce (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości ( (...)) od 1 września 1986 r. do 31 czerwca 1998 r. ,gdyż na świadectwie pracy z dnia 30.04.2003r. w punkcie 8 zostało wpisane stanowisko pracy jako przędzarz-pomoc , którego brak jest w zarządzeniu resortowym Nr 19 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z jako pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy uznał za udowodnione 20 lata , 4 miesiące i 2 dni stażu sumarycznego.

/decyzja k. 8 i 8 odwrót plik I akt ZUS/

W dniu 13 listopada 2017 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie Z. J. (1) od w/w decyzji. W treści odwołania Z. J. (1) wskazała , jej stanowisko przędzarz - pomoc jest wskazane w wykazie A Dział VII pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , a w zarządzeniu resortowym Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego jako praca w szczególnych warunkach jest wskazany punkt 9 - stanowisko przędzarz , a punkt 10 - pomocnik w oddziale produkcyjnym . Wnioskodawczyni podniosła, że wykonywała obowiązki pracownicze na przędzalni , gdzie panowały bardzo ciężkie, dla kobiet , warunki .

/odwołanie k. 2-4/

W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 5 grudnia (...). organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że ZUS uznał do pracy , wykonywanej w szczególnych warunkach okres zatrudnienia w Fabryce (...) sp. z o.o. (dawniej (...)) od 1.09.1980 do 20.12.1983r. tj, 3 lata 3 miesiące i 20 dni na stanowisku przędzarz, a nie uznał zatrudnienia od 1.09.1986 do 31.12.1998r na stanowisku pomoc, bowiem to stanowisko nie znajduje się w zarządzeniu nr 19 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego .

/ odpowiedź na odwołanie k. 8-9/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. J. (2) z domu Ś. , urodziła się (...). Z zawodu jest malarzem budowanym , bowiem ukończyła (...) Szkole Zawodową w W. jako pracownik młodociany i taki zawód uzyskała.,

/bezsporne, świadectwo pracy z Kombinatu Budowlanego w O. – dokumentacja pracownicza k. 20/

W dniu 26 września 2017 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę, po którego rozpatrzeniu wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1-4 odwrót plik I akt ZUS , decyzja k. 8 i 8 odwrót plik I akt ZUS/

Wnioskodawczyni nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/bezsporne/

Ubezpieczona na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentowała ponad 20 lat ogólnego stażu pracy.

/bezsporne/

Wnioskodawczyni w okresie od 18 sierpnia 1980 r. do 31 grudnia 1998 r. była zatrudniona w (...) Spółka Akcyjna , a od 1.09.1999r. do 30.04.2003r. , na podstawie art. 23 ze zn. 1 k.p. w Fabryce (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w P. . Powierzone jej obowiązki pracownicze wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 21.12.1983r. do 31.08. (...). wnioskodawczyni korzystała z urlopu wychowawczego .

/dokumentacja pracownicza wnioskodawczyni k.20/

Z w/w okresu zatrudnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył wnioskodawczyni okres od 1.09. 1980 r. do 20.12. 1983 r. na stanowisku przędzarz.

/bezsporne/

Wnioskodawczyni zawarła umowę o prace w dniu 18.08.1980r. na stanowisko pomoc prządki . W dniu 1.09.1980r. na okres wstępny do 18.08.1981r. – na stanowisko przędzarz –pomoc na maszynach obrączkowych . Po powrocie z urlopu wychowawczego , zawarła umowę o prace w dniu 1.09.1986r , na czas nieokreślony na stanowisku przędzarz – pomoc. Pracowała – do 31.12.1998r. na przędzalni w dziale produkcyjnym , produkującym elanę i bawełnę . Pracowała na przędzarce obrączkowej. Jako pomoc przędzarza, mocowała szpule niedoprzędu na maszynie , mającej 400 wrzecion. Przeciągała niedoprzęd przez tulejkę i wałki. Po przejściu przez wałek – wychodziła nitka. Nakładała puste szpulki na maszynę i na te szpulki , nawiązywała nitki. Zaczepiała te nitki przez obrączki i przywiązywała nitki do niedoprzędu, który „szedł” z góry. P., w tym czasie , obsługiwała dwie maszyny i przędła. Wnioskodawczyni objęła stanowisko przędzarza od dnia 1.01.999r. , na mocy umowy o prace z dnia 1.01.1999r. na czas nieokreślony.

Na oddziale produkcyjnym, w przędzalni, połączonej ze skręcalnią było duże zapylenie, wysoka wilgotność i wysoka temperatura powietrza, natężenie hałasu .

Pracowała w systemie akordowym, a trzy zmiany .

/ dokumentacja pracownicza wnioskodawczyni k. 20 , zeznania świadków: B. G. , E. M. , wnioskodawczyni e- protokół rozprawy z dnia 14.02. 2018 r., płyta CD k. 41/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego, zebranego w sprawie, opierając się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy , w tym w aktach ZUS , aktach osobowych wnioskodawczyni z Zakładów (...) S.A. [k. 20]. Ponadto Sąd oparł się na zeznaniach świadków: B. G. , E. M. oraz wnioskodawczyni. Świadkowie pracowały, wraz z wnioskodawczynią, na oddziale produkcyjnym , zatem widziały jakie faktycznie czynności wykonywała wnioskodawczyni i w jakich warunkach. Sąd przyjął za wiarygodne zeznania świadków i wnioskodawczyni, dotyczące wykonywanej przez nią pracy w powyżej wskazanym zakładzie. Zeznania te są spójne, konsekwentne i wzajemnie się potwierdzają .Ponadto znajdują one potwierdzenie w dokumentach dotyczących stosunku pracy wnioskodawczyni w powyższym zakładzie. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności pozwalających na odmówienie im wiarygodności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okresy pracy ubezpieczonej w (...) Zakładach (...) { Fabryce (...)] (...) S.A od 1 września 1986 r. do 31 grudnia 1998 r. były okresami pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury, na podstawie art.184 ww. ustawy, przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 cyt. rozporządzenia , za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu ( dział VII punkt 1 ).

Stanowiska, na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, zostały sprecyzowane w załączniku nr 1 do Zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r. sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. MG z dnia 3 sierpnia 1987 r.) . W dziale VII punkcie 1 podpunkcie 9 wymieniono stanowisko przędzarza ,a w podpunkcie 10 pomocnika w oddziale produkcyjnym. Wykaz ten stanowi - jako, że ma charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów - swego rodzaju wskazówkę, dowód, że takie a nie inne czynności były przez pracownika istotnie wykonywane w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z 29 stycznia 2008 roku, I UK 192/07, Lex nr 447272).

Należy także wskazać, iż prawo do emerytury przewidziane w art.184 w związku z art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy), w warunkach, pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie, przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

W ocenie Sądu, nie ulega wątpliwości , że w okresie od 1 grudnia 1986 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawczyni zajmowała się wyłącznie czynnościami związanymi z obróbką surowców włókienniczych i ich przędzeniem. Stanowiska, jakie w tym czasie zajmowała wnioskodawczyni tj. przędzarza i przędzarza – pomoc zostały ujęte w wskazanym Zarządzeniu Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego , choć, jak wskazano powyżej zarządzenie to ma jedynie charakter informacyjny. Zadania, powierzone wnioskodawczyni polegały na wykonywaniu czynności pomocy prządki w oddziale produkcyjnym.

Jak wynika z dokonanych ustaleń, wnioskodawczyni zawarła umowę o prace w dniu 1.09.1986r , na czas nieokreślony na stanowisku przędzarz – pomoc. Pracowała – do 31.12.1998r., na przędzalni w dziale produkcyjnym , produkującym elanę i bawełnę . Pracowała na przędzarce obrączkowej. Jako pomoc przędzarza, mocowała szpule niedoprzędu na maszynie , mającej 400 wrzecion. Przeciągała niedoprzęd przez tulejkę i wałki. Po przejściu przez wałek – wychodziła nitka. Nakładała puste szpulki na maszynę i na te szpulki , nawiązywała nitki. Zaczepiała te nitki przez obrączki i przywiązywała nitki do niedoprzędu, który „szedł” z góry. P., w tym czasie , obsługiwała dwie maszyny i przędła. Wnioskodawczyni objęła stanowisko przędzarza od dnia 1.01.999r. , na mocy umowy o prace z dnia 1.01.999r. na czas nieokreślony.

Nie ulega również wątpliwości ,że wnioskodawczyni wykonywała powierzone jej obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy jedynie na hali produkcyjnej , a obowiązki jakie wykonywała wynikały wprost z procesu technologicznego odbywającego się w zakładzie pracy. Wnioskodawczyni w w/w spornym okresie wykonywała zatem pracę w warunkach szczególnych przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu. Na oddziale produkcyjnym, w przędzalni, połączonej ze skręcalnią, było duże zapylenie, wysoka wilgotność i wysoka temperatura powietrza, natężenie hałasu .

Biorąc zatem pod uwagę okres zaliczony wnioskodawczyni przez organ rentowy oraz zaliczając wnioskodawczyni okres od 1 września 1986 r. do 31 grudnia 1998 r. należy stwierdzić ,że ubezpieczona legitymuje się zarówno wymaganym ogólnym stażem pracy, jak i ponad 15-letnim [ 15 lat i 7 miesięcy ] okresem pracy w szczególnych warunkach, ukończyła wymagany wiek, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego co uprawnia ją do wcześniejszej ze względu na wiek emerytury.

Wobec powyższego Sąd zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz ubezpieczonej, kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, Sąd ustalił w oparciu o treść § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2016 roku , poz.1667).

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe zobowiązując do zwrotu w razie złożenia apelacji.