Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej obowiązujące M. S. miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

1.  Na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące:

02/2013 r. 2.227,80 zł,

03/2013 r. 2.227,80 zł,

04/2013 r. 2.079,28 zł.

2.  Na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za miesiące:

02/2013 r. 2.908,13 zł,

03/2013 r. 2.908,13 zł,

04/2013 r. 2.908,13 zł.

3.  Na Fundusz Pracy za miesiące:

02/2013 r. 2.227,80 zł,

03/2013 r. 2.227,80 zł,

04/2013 r. 2.079,28 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że pismem z dnia 27 marca 2017 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące od lutego 2003 r. do kwietnia 2013 r. z tytułu prowadzenia przez wnioskodawczynię pozarolniczej działalności.

Z dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym ZUS wynika, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności ubezpieczona złożyła za siebie deklarację rozliczeniową ZUS DRA za miesiąc luty 2013 r. z wykazaniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 238,69 zł, za miesiące marzec 2013 r., kwiecień 2013 r. z wykazaniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 0,00 zł.

Decyzją z dnia 15 marca 2013 r. odmówiono M. S. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 4 lutego 2013 r. do 14 marca 2013 r. i nadal za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Wyrokiem Sądu z dnia 10 czerwca 2014 r. sygn. akt XI U 910/2013 decyzja została utrzymana w mocy. Sąd oddalił apelację.

Organ rentowy dodał, że w związku z tym, że ubezpieczona nie spełniła warunków do przyznania zasiłku za w/w okres z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawczyni nie miała prawa do proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, zgodnie z art. 18 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 53 ust. 1 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu i art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

/decyzja – k. 15 – 16 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 23 maja 2017 r. złożyła wnioskodawczyni M. S. i wniosła o zmianę decyzji poprzez ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za miesiące od lutego do kwietnia 2013 r. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości uwzględniającej prawo do obniżenia podstawy wymiaru składek ze względu na trwającą niezdolność do pracy.

/odwołanie – k. 2 – 4/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 czerwca 2017 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania przytaczając argumentację z zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6/

Postanowieniem z dnia 24 października 2017 r postępowanie zostało zawieszone na podstawie art. 177 par. 1 pkt. 1 kpc, a postanowieniem z dnia 19 grudnia 2017 r – podjęte.

/postanowienie – k. 42/

Na rozprawie w dniu 13 lutego 2018 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/protokół rozprawy z dnia 13 lutego 2018 r. – 00:01:39 – 00:02:43, 00:03:20 – 00:04:19 – płyta CD – k. 62/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym. Termin opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przypada na 10 dzień każdego miesiąca.

/bezsporne/

Składkę za grudzień 2012 r. ubezpieczona wpłaciła w dniu 10 stycznia 2013 r. na poczcie, uiszczając gotówkę w okienku pocztowym.

/bezsporne/

Składka ta na rachunek organu rentowego wpłynęła w dniu 11 stycznia 2013 r.

/bezsporne/

Za okres od 4 lutego 2013 r. do 28 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni miała wystawione zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy.

/bezsporne/

Ubezpieczona złożyła deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA za miesiąc luty 2013 r. z wykazaniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 238,69 zł, za miesiąc marzec 2013 r. i kwiecień 2013 r. z wykazaniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 0,00 zł.

/bezsporne/

Decyzją z dnia 15 marca 2013 r. odmówiono wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego za okres od 4 lutego 2013 r. do 17 marca 2013 r. i nadal za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

/bezsporne/

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona i wyrokiem z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sygn. akt XI U 910/13 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił odwołanie M. S. i przyznał na rzecz adwokata S. K. kwotę 73,80 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

/bezsporne - wyrok – k. 131 w aktach XI U 910/13/

Apelację od w/w wyroku złożyła wnioskodawczyni i Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z 10 czerwca 2014 r. w sprawie (...) 58/14 oddalił apelację ubezpieczonej.

/ bezsporne - wyrok – k. 157 w aktach VII Ua 58/14/

Pismem z dnia 4 sierpnia 2014 r. M. S. wystąpiła z wnioskiem o przywrócenie terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc grudzień 2012 r.

/wniosek – k. 22 – 23/

Pismem z dnia 5 września 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział Ł. poinformował wnioskodawczynię, że wyraża zgodę na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za grudzień 2012 r. po terminie.

/pismo – k. 24/

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej obowiązujące M. S. miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

1.  Na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące:

02/2013 r. 2.227,80 zł,

03/2013 r. 2.227,80 zł,

04/2013 r. 2.079,28 zł.

2.  Na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za miesiące:

02/2013 r. 2.908,13 zł,

03/2013 r. 2.908,13 zł,

04/2013 r. 2.908,13 zł.

3.  Na Fundusz Pracy za miesiące:

02/2013 r. 2.227,80 zł,

03/2013 r. 2.227,80 zł,

04/2013 r. 2.079,28 zł.

/decyzja – k. 15 -16 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie w/w dokumentów, których wartości dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron, Sąd zaś nie znalazł podstaw, ażeby odmówić im waloru wiarygodności z urzędu. Dodać należy, że stan faktyczny był pomiędzy stronami bezsporny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 963), obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wpadkowemu, a także - w myśl art. 11 ust. 2 - na swój wniosek dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony (art. 14 ust. 1a).

Zgodnie z art. 18 ust. 8 w/w ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Na podstawie art. 20 ust. 1 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

W oparciu o ust. 2 przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1.

Z art. 47 ust. 1 pkt 1 wynika, że płatnik składek, będący osobą fizyczną opłacającą składkę wyłącznie za siebie, przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca.

W niniejszej sprawie organ rentowy określając wysokość podstawy wymiaru składek wnioskodawczyni wskazał, że ubezpieczona nie spełniła warunków do przyznania zasiłku za w/w okres z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej a tym samym nie miała prawa do proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, zgodnie z art. 18 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 53 ust. 1 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu i art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Stosownie do treści art. 18 ust. 10 w/w ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. Z 2017 r., poz. 1368 ze zm.), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Mając na względzie treść w/w przepisu należy wskazać, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Z kolei trwanie ubezpieczenia chorobowego związane jest z posiadaniem tytułu ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy tytułem ubezpieczenia chorobowego jest zatrudnienie lub inna działalność, których podjęcie rodzi obowiązek ubezpieczenia chorobowego lub uprawnienie do objęcia tym ubezpieczeniem na zasadach dobrowolności w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Okres trwania ubezpieczenia chorobowego to czas, w którym ubezpieczony ma obowiązek opłacania składki lub czas zwolnienia z obowiązku opłacenia składki (por. uchwała SN z dnia 12 czerwca 2002 r., III UZP 4/02, OSNP 2002, nr 24, poz. 601; Biul. SN 2002, nr 6, s. 4; Prok. i Pr. 2002, nr 12, s. 49; OSNP – wkł. 2002, nr 14, poz. 2; M. Prawn. 2002, nr 16, s. 725; Wokanda 2003, nr 2, s. 23; Wokanda 2003, nr 3, s. 24). Od tej ostatniej sytuacji należy odróżnić nieistnienie obowiązku opłacania składki, na przykład w trakcie korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego - które nigdy nie będą okresami trwania ubezpieczenia chorobowego. Okresy trwania ubezpieczenia chorobowego oraz trwania tytułu ubezpieczenia chorobowego nie zawsze będą pokrywały się ze sobą w czasie. O ile okres trwania ubezpieczenia chorobowego zawsze zawierał się będzie w okresie trwania tytułu ubezpieczenia (jako że zakres tego pojęcia jest węższy), o tyle nie zawsze będzie zachodziła relacja odwrotna (por. I. Jędrasik-Jankowska, Pojęcia i konstrukcje prawne..., s. 369). W stosunku do osób ubezpieczonych obowiązkowo "trwanie ubezpieczenia chorobowego" oznacza czas trwania działalności, z którą łączy się obowiązek ubezpieczenia (czas trwania stosunku pracy albo stosunku członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej), niezależnie od tego, czy składka na ubezpieczenie chorobowe została faktycznie opłacona. Zaś w stosunku do osób ubezpieczonych dobrowolnie "trwanie ubezpieczenia" to okres od dnia wskazanego we wniosku o objęciu ubezpieczeniem chorobowym - nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony - do dnia ustania tego ubezpieczenia. Ubezpieczenie dobrowolne ustaje zaś:

1.  od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony,

2.  od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki na to ubezpieczenie, chyba że Zakład wyraził zgodę na opłacenie składki po terminie - wyrażenie przez organ rentowy zgody na opłacenie składki po terminie sprawia natomiast, że pomimo, iż składka nie została uiszczona w terminie, dobrowolne ubezpieczenie nie ustaje (por. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 3.07.2014 r., sygn. akt III AUa 1349/13, LEX nr 1493876, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 19.09.2013 r., sygn. akt III AUa 1626/12 LEX nr 141603),

3.  od dnia ustania tytułu podlegania ubezpieczeniu (art. 14 w/w ustawy).

W stosunku do ubezpieczonych będących jednocześnie płatnikami swoich składek "trwanie ubezpieczenia" jest równoznaczne z okresem, za który została opłacona składka - (Agnieszka Rzetecka – Gil, ustaw o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa komentarz wyd. II, opublikowano: LEX 2017).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że bezspornym jest, że ubezpieczona uiściła składkę za grudzień 2012 r. z uchybieniem terminu i organ rentowy odmówił wnioskodawczyni wypłaty zasiłku chorobowego za luty, marzec i kwiecień 2013 r. Jednakże pismem z dnia 5 września 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział Ł. wyraził zgodę na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za grudzień 2012 r. po terminie.Oznacza to, zgodnie z powołanym wyżej orzecznictwem, że nie ustało dobrowolne ubezpieczenie wnioskodawczyni. Zatem M. S. spełniła warunki do przyznania zasiłku chorobowego, a tym samym do proporcjonalnego zmniejszania podstawy wymiaru składek za miesiące, w których była niezdolna do pracy tj. za luty, marzec i kwiecień 2013 r.

W ocenie Sądu fakt, że wnioskodawczyni nie otrzymała zasiłku chorobowego nie ma znaczenia w niniejszej sprawie albowiem art. 18 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że ubezpieczona ma jedynie spełnić warunki do przyznania zasiłku, a warunki te zdaniem Sądu spełniła.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie (...) §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w pkt 1 sentencji, ustalając podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy za okres luty – kwiecień 2013 r z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości uwzględniającej prawo do obniżenia podstawy wymiaru składek w związku ze spełnieniem warunku do przyznania zasiłku za ten okres.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 9 pkt 2, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm. ).