Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2013r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Kołu (...) w S. (poprzednio w S.) i Polskiemu Związkowi Łowieckiemu w W.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanego Polskiego Związku Łowieckiego w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 3 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 957/11

p o s t a n a w i a :

I.  odrzucić apelację;

II.  zasądzić od pozwanego Polskiego Związku Łowieckiego w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 593/13

UZASADNIENIE

M. K. w pozwie z dnia 16 listopada 2011r. wniósł o ustalenie nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) w S. nr (...) z dnia 8 maja 2011r. oraz uchwały nr (...) z dnia 28 września 2011r. Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w C., a nadto o ustalenie istnienia stosunku członkostwa w Kole (...) w S.. Domagał się również zasądzenia na swoją rzecz od Koła (...) w S. kosztów procesu według norm prawem przewidzianych (k-2-10).

Koło (...) w S. w odpowiedzi na pozew wnosiło o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm prawem przewidzianych (k- 45-48).

Powód skutecznie cofnął pozew w zakresie żądania ustalenia nieważności uchwały nr (...) Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w C. i postanowieniem z 15 lutego 2012r. Sąd umorzył postępowanie w tej części (k-109).

Postanowieniem z dnia 24 października 2012r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Polski Związek Łowiecki (k-148).

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 3 czerwca 2013r.: ustalił, że M. K. jest członkiem Koła (...) w S. (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II) i zniósł wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami (pkt III; k-225).

Sąd ten poczynił szczegółowe ustalenia faktyczne, w wyniku, których - po szerszych rozważaniach prawnych – wskazał, że środkiem prawnym służącym do dochodzenia przed sądem stosunku członkostwa w kole łowieckim jest powództwo o ustalenie, że wykluczony członek pozostaje w stosunku członkostwa w takim kole, wytaczane na podstawie art. 33 ust. 6 ustawy Prawo łowieckie w związku z art. 189 k.p.c.

W ocenie Sądu uchwała z dnia 8 maja 2011r. Walnego Zgromadzenia Koła (...) w S. w sprawie wykluczenia M. K. z Koła (...) była uchwałą wadliwą i wydaną bez podstawy prawnej, a co za tym idzie żądanie powoda ustalenia jego stosunku członkostwa w pozwanym Kole jest zasadne.

M. K. nie ma natomiast interesu prawnego w wytaczaniu powództwa w przedmiocie ustalenia nieważności uchwały nr (...) z dnia 8 maja 2011r. i z tej przyczyny podlegało ono oddaleniu.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd powołał art. 100 k.p.c., dokonując ich wzajemnego zniesienia wobec częściowego tylko uwzględnienia powództwa (k-238-247).

Polski Związek Łowiecki w W. w apelacji od tego wyroku, zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo (pkt I i III), zarzucił naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na wydane orzeczenie, a mianowicie błędne zastosowanie art. 365 § 1 k.p.c. i art. 366 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż trzy pierwsze zarzuty z uchwały nr (...) nie mogły stanowić podstawy do wykluczenia, co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania sprawy co do istoty.

Wskazując na powyższe pozwany ten wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w punktach I i III i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego; ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych (k-259-263).

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej odrzucenie i zasądzenie od skarżącego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku - o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego (k-274-275v, 278-284).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.

Zgodnie bowiem z art. 373 k.p.c. w związku z art. 370 k.p.c. apelacja podlega odrzuceniu przez Sąd drugiej instancji, jeżeli podlegała odrzuceniu przez Sąd pierwszej instancji, tj. jeśli została wniesiona po upływie przepisanego terminu, nieopłacona lub gdy z innych przyczyn była niedopuszczalna. Ta ostania sytuacja ma miejsce w rozpoznawanej sprawie

W pierwszej kolejności wyeksponowania wymaga, co jest bezsporne, że powód nie domagał się żadnego rozstrzygnięcia dotyczącego członkostwa w Polskim Związku Łowieckim, a skoro tak to jego dopozwanie postanowieniem Sądu Okręgowego w Lublinie z 24 października 2012r. (k-148) jako pomiotu nielegitymowanego biernie w tym sporze było wadliwe. W sytuacji jednak kiedy Polski Związek Łowiecki na mocy tego postanowienia uzyskał status pozwanego, formalnie jako strona tego procesu, mógł przedmiotowy wyrok zaskarżyć. Natomiast odrębnym zagadnieniem jest czy ma on interes prawny w jego zaskarżeniu.

Ubocznie odnotować można, że w wyroku z dnia 24 stycznia 2013r., II CSK 170/12 (LEX nr 1276276) Sąd Najwyższy przyjął legitymację bierną zarówno koła łowieckiego jak i PZŁ ale z tej tylko przyczyny, że powód w tej sprawie żądał ustalenia stosunku swojego członkostwa zarówno w kole łowieckim jak i w związku. Taka zaś sytuacja nie zachodzi w rozpoznawanym sporze.

Od zmiany modelu polskiego procesu cywilnego dokonanej ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz.189) ugruntowało się jako dominujące w orzecznictwie zapatrywanie, iż w polskim procesie cywilnym warunkiem dopuszczalności zaskarżenia orzeczenia jest interes skarżącego w tym zaskarżeniu, zachodzący w wypadku tzw. gravamen. Oznacza to, że środek zaskarżenia jest dopuszczalny w zasadzie tylko od orzeczenia niekorzystnego dla strony (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 lipca 2009r., III PZ 4/09, LEX nr 560868 oraz przywołanych licznie w jego uzasadnieniu orzeczeniach).

Zgodnie z art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995r. - Prawo łowieckie (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm. - dalej: prawo łowieckie), w sprawach nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim oraz utraty członkostwa w kole łowieckim zainteresowany może - po wyczerpaniu drogi postępowania wewnątrzorganizacyjnego - dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Odrębnie zatem w przepisie tym wymienia się roszczenie o ochronę członkostwa w obu tych podmiotach.

Koła łowieckie zrzeszają osoby fizyczne i są podstawowym ogniwem organizacyjnym w Polskim Związku Łowieckim w realizacji celów i zadań łowiectwa. Polski Związek Łowiecki, jak i poszczególne koła łowieckie należą do osób prawnych typu zrzeszeniowego czyli grupującego określone grono osób fizycznych dla podejmowania aktywności przewidzianej w statucie. Nie ma jednak wątpliwości, że każdy z tych podmiotów jest odrębną osobą prawną. Koła łowieckie posiadają osobowość prawną i ponoszą odpowiedzialność za swoje zobowiązania (art. 33 ust. 1 i 2 prawa łowieckiego).

W ocenie Sądu Apelacyjnego w sytuacji, gdy samo Koło (...) nie zwalcza orzeczenia ustalającego członkostwo M. K. w tym kole, podważanie tego rozstrzygnięcia przez drugiego pozwanego, przeciwko któremu powód w ogóle nie kierował swojego żądania jest niedopuszczalne. W każdym razie Polski Związek Łowiecki swojego pokrzywdzenia - owego gravamen warunkującego możliwość zaskarżenia nie wykazał. Także jeśli przyjąć, że interes prawny w omawianym znaczeniu oznacza obiektywną, tj. wywołaną rzeczywistym naruszeniem lub zagrożeniem określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania określonej treści rozstrzygnięcia (tak jak pojęcie to rozumie się na tle innych regulacji) to w okolicznościach tego sporu nie ma podstaw do twierdzenia, że apelujący mógł doznać uszczerbku prawnego na skutek ustalenia członkostwa M. K. w pozwanym kole łowieckim.

Dodać należy, że Sąd odwoławczy nie podziela podnoszonego w ustnym wystąpieniu pełnomocnika apelującego stanowiska (bez bliższego zresztą jego uzasadnienia) o istnieniu współuczestnictwa jednolitego pomiędzy Kołem (...) a Polskim Związkiem Łowieckim. W szczególności, za takim poglądem nie przemawia sam fakt, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w C. uchwałą Nr (...) z dnia 28 września 2011r. rozpatrywał odwołanie M. K. od uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanego koła łowieckiego z dnia 8 maja 2011r.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego ma oparcie w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.

Powód ustanowił nowego pełnomocnika będącego adwokatem w dniu poprzedzającym rozprawę apelacyjną (k-298), który w ustanym wystąpieniu podczas rozprawy apelacyjnej (protokół skrócony k-301v) wnioskował o zasądzenie od skarżącego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według złożonej faktury opiewającej na kwotę 615 zł (faktura k-300) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (dowód jej uiszczenia k-298). Sąd odwoławczy uznał jednak, że nakład jego pracy - zważywszy na charakter sprawy i zgromadzony w niej materiał dowodowy oraz moment ustanowienia pełnomocnictwa i formalny charakter zapadłego w instancji orzeczenia – nie uzasadniał wynagrodzenia adwokata wyższego od stawki minimalnej. Przy czym wobec tego, że nie jest ona określona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013, poz. 461) należało przy zastosowaniu § 5 tego rozporządzenia przyjąć za podstawę stawkę w sprawie o najbardziej zbliżonym rodzaju czyli za prowadzenie sprawy o uchylenie organu spółdzielni przewidzianą w § 11 ust 1 pkt 1 cyt. rozporządzenia w kwocie 180 zł. Mając jeszcze na uwadze jego § 13 ust 1 pkt 2 koszty postępowania apelacyjnego należne od skarżącego na rzecz powoda, łącznie z opłatą od pełnomocnictwa, zamknęły się kwotą 197 zł.

Wobec tego, że z dołączonej przez powoda do odpowiedzi na apelację uchwały Nr (...) Zarządu pozwanego koła wynikało, iż ma ono obecnie siedzibę w S., a nie w S., co zgodnie potwierdzili na rozprawie apelacyjnej pełnomocnicy stron, należało tę zmianę odpowiednio uwzględnić w treści orzeczenia rozstrzygającego o wniesionej apelacji.

Z tych wszystkich względów i na podstawie wyżej powoływanych przepisów Sąd Apelacyjny orzekł jak w postanowieniu.