Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Chlipała - Kozioł

Protokolant: Katarzyna Kunik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lutego 2018 r. we W.

sprawy z odwołania wnioskodawcy J. P.

od decyzji strony pozwanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

z dnia 28.06.2017 r., znak: (...)

o świadczenie rehabilitacyjne

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 28.06.2017 r., znak: (...), w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. P. odsetki ustawowe od świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego i wypłaconego mu za okres od 6.06.2014 r. do 10.09.2014 r., liczone w następujący sposób:

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.06.2014 r. do 30.06.2014 r. od dnia 16.07.2014 r. do dnia zapłaty,

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.07.2014 r. do 31.07.2014 r. od dnia 15.08.2014 r. do dnia zapłaty,

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.08.2014 r. do 31.08.2014 r. od dnia 15.09.2014 r. do dnia zapłaty

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.09.2014 r. do 10.09.2014 r. od dnia 15.10.2014 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej- organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział we W. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, na rzecz wnioskodawcy;

III.  orzeka, że koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt X U 581/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28.06.2017 r. (znak (...) - (...)) skierowaną do wnioskodawcy J. P., organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. na podstawie przepisów art.83 ust.1 pkt 4 i art.85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 1 ust. 1 i art. 64 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( tekst jednolity z 2014 r. poz.159) odmówił wnioskodawcy prawa do odsetek od wypłaconego świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.06.2014 do 10.09.2014. W uzasadnieniu wskazał, że wyrok Sądu Rejonowego z 6.04.2017 r. (prawomocny 6.06.2017), który wpłynął do Oddziału ZUS w dniu 20.06.2017 r., kształtujący nowy stan faktyczny, jest ostatnim dokumentem w niniejszej sprawie, i od daty wpływu wyroku ZUS miał obowiązek wypłaty świadczeń w terminie 30 dni. Wypłacając świadczenie w dniu 28.06.2017 r., ZUS dokonał zapłaty w wymaganym terminie.

Z powyższą decyzją organu rentowego nie zgodził się wnioskodawca J. P., który wniósł o zmianę decyzji i zasądzenie odsetek od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.06.2014 r. do 30.06.2014 r. od dnia 16.07.2014 r. do dnia zapłaty, od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.07.2014 r. do 31.07.2014 r. od dnia 15.08.2014 r. do dnia zapłaty, od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.08.2014 r. do 31.08.2014 r. od dnia 15.09.2014 r. do dnia zapłaty i od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.09.2014 r. do 10.09.2014 r. od dnia 15.10.2014 r. do dnia zapłaty, a nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazał, że odmowa przyznania świadczenia wynikała z błędnego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Odsetki należy zasądzić nie od dnia doręczenia organowi wyroku, a od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia.

Organ rentowy przedstawił swoje stanowisko w niniejszym postępowaniu sądowym w odpowiedzi na odwołanie z dnia 6.09.2017 r., wnosząc o oddalenie odwołania wnioskodawcy z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

W uzasadnieniu organ rentowy odwołał się do argumentacji zawartej w spornej decyzji, podnosząc, iż odmówił wnioskodawcy prawa wypłaty spornych odsetek od wypłaconego świadczenia rehabilitacyjnego za sporny okres, ponieważ wnioskodawca uzyskał prawo świadczenia za powyższe okresy w związku z wyrokiem Sądu z 6.04.2017 r., które to orzeczenie uprawomocniło się 6.06.2017 r. i doręczone ZUS w dniu 20.06.2017 r. Na tej podstawie ZUS ma obowiązek dokonania wypłaty świadczenia w terminie 30 dni i uczynił to zachowując ustawowy termin w dniu 28.06.2017 r. Wyrok ten stanowił ostatni dokument w sprawie niezbędny do ustalenia uprawnień.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony, J. P., z zawodu jest ślusarzem-spawaczem. W okresie od 10 kwietnia 2013 r. do 8 października 2013 r. wykorzystał 182 dni zwolnienia chorobowego. Od 9 października 2013 r. do 5 czerwca 2014 r. miał przyznane z ogólnego stanu zdrowia świadczenie rehabilitacyjne.

Świadczenie było wypłacane w terminach do 14-tego każdego kolejnego miesiąca.

Dowody:

Okoliczności bezsporne.

Wyrokiem z dnia 6.04.2017 r. w sprawie X U 595/14 tut. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 06.06.2014 r. do 10.09.2014 r., zasądził od strony pozwanej na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zaś żądanie ubezpieczonego o przyznanie ustawowych odsetek od kwoty świadczenia rehabilitacyjnego przekazał do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W..

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że z przyczyn neurologicznych po 5 czerwca 2014 r. ubezpieczony nie był niezdolny do pracy, jednakże z przyczyn ortopedycznych po 5 czerwca 2014 r. ubezpieczony był nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie i rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy.

Wyrok uprawomocnił się w dniu 6.06.2017 r., zaś stronie pozwanej został doręczony w dniu 20.06.2017 r.

Organ rentowy wykonując prawomocne orzeczenie Sądu dokonał jednorazowo wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.06.2014 r. do 30.06.2014 r. w dniu 28.06.2017 r.

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto:

wyrok z uzasadnieniem w sprawie X U 595/14 (k. 23 i nast.)

Decyzją z dnia 28.06.2017 r. skierowaną do wnioskodawcy organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. odmówił wnioskodawcy prawa do odsetek od wypłaconego świadczenia rehabilitacyjnego wskazując, że wyrok Sądu Rejonowego z 6.04.2017 r., prawomocny 6.06.2017, który wpłynął do Oddziału ZUS w dniu 20.06.2017 r., kształtujący nowy stan faktyczny, jest ostatnim dokumentem w niniejszej sprawie, i od daty wpływu wyroku ZUS miał obowiązek wypłaty świadczeń w terminie 30 dni

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto:

Dokumenty zgromadzone w aktach orzeczniczych

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jako uzasadnione zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd oparł rozstrzygnięcie w sprawie wyłącznie na dowodach z dokumentów zgromadzonych w materiale dowodowym, których rzetelności i autentyczności nie podważała żadna ze stron. Sąd pominął także dowód z przesłuchania stron uznając, iż okoliczności faktyczne w sprawie pozostają bezsporne, a spór w niniejszym postępowaniu ogniskuje się wyłącznie wokół różnic w interpretowaniu przez strony unormowań prawnych, jest więc typowym sporem co do prawa.

Zgodnie z treścią art. 64. 1 i 2 ustawy z 25.06.1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków.

Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych ( ust.2 art.64 cytowanej ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 85 ust 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Nie ulega wątpliwości, że przewidziane w art. 85 ust. 1 zdanie drugie wyłączenie obowiązku organu rentowego wypłaty odsetek nie jest zależne od wykazania, że organ rentowy nie ponosi winy w powstaniu opóźnienia. Zdaniem Sądu Najwyższego, zawarte w tym przepisie określenie: "okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności" jest bardziej zbliżone znaczeniowo do używanego w przepisach prawa określenia: "przyczyn niezależnych od organu", co oznacza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest obowiązany do wypłaty odsetek nie tylko wtedy, gdy nie ponosi winy w opóźnieniu, lecz także wtedy, gdy opóźnienie w ustaleniu i wypłacie prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego jest skutkiem innych przyczyn niezależnych od Zakładu. (por. wyrok SN z 7.10.2004 sygn. II UK 485/03; OSNP 2005/10/147).

Zgodnie z poglądem zaprezentowanym w wyroku SN z 15.09.2011 r. (sygn. II UK 22/11; publ. LEX NR 1109360) W stosunkach opartych na prawie ubezpieczeń społecznych odsetki od opóźnionego świadczenia uregulowane są na potrzeby tego prawa wyczerpująco, bez możliwości odwoływania się - poza określeniem wysokości odsetek - do przepisów prawa cywilnego. Zawarte w art. 85 ust. 1 u.s.u.s. określenie: "nie ustalił prawa do świadczenia" oznacza zarówno nie wydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania. Odsetki należą się za czas opóźnienia, tj. poczynając od dnia wymagalności długu, a kończąc na dniu jego zapłaty. Na ten zamknięty okres składają się poszczególne dni opóźnienia, a należność z tytułu odsetek narasta sukcesywnie, podwyższa się bowiem z każdym dniem o stosowną kwotę pieniężną. W prawie ubezpieczeń społecznych dniem zapłaty jest dzień określony w § 2 ust. 6 rozporządzenia z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 12, poz. 104), tj. dzień przekazania należności na pocztę lub do banku.

Sąd Rejonowy podziela pogląd wyrażony m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5.11.2015 r. (III AUa 896/15), zgodnie z którym oparcie się przez organ rentowy na decyzji lekarskiej podważonej następnie w toku postępowania sądowego, nie jest „okolicznością, że którą organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności”. W niniejszej sprawie organ rentowy oparł się zaś na nietrafnej decyzji Komisji Lekarskiej ZUS. Tymczasem do ustalenia dalszego prawa wnioskodawcy do świadczenia rehabilitacyjnego wystarczające były dowody zgromadzone już na etapie postępowania administracyjnego. Biegli sporządzający opinię w postępowaniu sądowym dysponowali tę samą dokumentacją medyczną, którą posiadał organ rentowy.

Nieracjonalny i nietrafny jest pogląd organu rentowego, jakoby dopiero prawomocne rozstrzygnięcie Sądu o prawie do świadczenia rehabilitacyjnego (prawomocne z dniem 6.06.2017 r.) miało przesądzać o uzyskaniu przez ubezpieczonego prawa do tego świadczenia z chwilą prawomocności wyroku. Przyjęcie takiego założenia otwierałoby szerokie pole do nadużycia tego prawa i manipulowania przez organ rentowy (przesuwania w czasie) wymagalności roszczenia i jego rzeczywistej wypłaty, w zależności do długości trwania postępowań sądowych których przedmiotem byłoby orzekanie o świadczenia z ubezpieczenia społecznego, nawet przy ewentualnej oczywistości naruszeń prawa przez organ rentowy.

Korekta decyzji dokonana w dniu 28.06.2017 r. w wykonaniu wyroku Sądu Rejonowego z dnia 6.04.2017 r. (sygn. X U 595/14) polegająca na jednorazowym wypłaceniu równowartości świadczenia chorobowego za sporny okres (należności głównej bez odsetek) nie może polegać wyłącznie na wyrównaniu zaległych kwot, lecz także na świadczeniu odsetek za czas, w którym ubezpieczony z należnego mu świadczenia nie korzystał.

Okresy wymagalności kwot z tytułu świadczenia rehabilitacyjnego za poszczególne miesiące były w niniejszej sprawie bezsporne.

Zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddala odwołanie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. W razie uwzględnienia odwołania sąd zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy.

Mając na względzie materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, Sąd doszukał się podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy w omawianym zakresie i orzekł jak w sentencji wyroku, a to zgodnie z powołanymi przepisami prawa w zw. z art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 28.06.2017 r., znak: (...), w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy J. P. odsetki ustawowe od świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego i wypłaconego mu za okres od 6.06.2014 r. do 10.09.2014 r., liczone w następujący sposób:

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.06.2014 r. do 30.06.2014 r. od dnia 16.07.2014 r. do dnia zapłaty,

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.07.2014 r. do 31.07.2014 r. od dnia 15.08.2014 r. do dnia zapłaty,

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.08.2014 r. do 31.08.2014 r. od dnia 15.09.2014 r. do dnia zapłaty

- od świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1.09.2014 r. do 10.09.2014 r. od dnia 15.10.2014 r. do dnia zapłaty;

W punkcie II wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział we W. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, na rzecz wnioskodawcy na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z par. 9 ust. 2 aktualnego na dzień wniesienia odwołania Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.