Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Wiesława Stachowiak

Sędziowie: SSA Dorota Goss-Kokot (spr.)

SSA Małgorzata Woźniak-Zendran

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2017 r. w Poznaniu

sprawy S. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 7 sierpnia 2017 r. sygn. akt IV U 1419/16

1.  Oddala apelację;

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz S. W. (1) kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.03.2016r. znak (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy S. W. (1) prawa
do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na niewykazanie przez wnioskodawcę 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych oraz 25 letniego stażu pracy.

Odwołanie od tej decyzji złożył Wnioskodawca S. W. (1), wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że w warunkach szczególnych pracował w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...) we W. od 14.07.1975r. do 06.05.1976r., od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., od 10.01.1983r. do 16.10.1985r., od 08.07.1986r. do 31.12.1991r. jako traktorzysta. Wykonywał wówczas takie czynności jak orka, bronowanie, siewy, opryski, wywożenie obornika, a także inne prace związane z rolnictwem.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2017r., w sprawie IV U 1419/16:

I.  zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.
z dnia 23.03.2016r. znak (...) i przyznał wnioskodawcy S. W. (1) prawo do emerytury poczynając od dnia 19.02.2016r.,

II.  zasądził od Zakładu ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz wnioskodawcy kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. W. (1), urodzony (...), we wniosku złożonym w organie rentowym w dniu 28.01.2016 r., domagał się ustalenia prawa do emerytury przewidzianej przepisem art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 748), pozostając w zatrudnieniu.

Odwołujący przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, jednakże złożył oświadczenie o przekazaniu środków zgromadzonych na otwarty funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z decyzją z dnia 23.03.2016 r. na dzień 01.01.1999r. wnioskodawca udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 22 lat, 9 miesięcy i 4 dni. Zakład nie uwzględnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Decyzją z dnia 11.05.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udowodnione okresy pracy w szczególnych warunkach: od 17.02.1992 r. do 06.10.1994 r., uznając tym samym za udowodniony okres pracy w warunkach szczególnych w ilości 2 lat, 7 miesięcy i 19 dni.

Zarówno w decyzji z dnia 23.03.2016 r., jak i w decyzji z dnia 11.05.2016 r. do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono spornego okresu zatrudnienia od 14.07.1975 r. do 06.05.1976 r., od 08.11.1976 r. do 20.09.1982 r., od 10.01.1983 r. do 16.10.1985 r., od 08.07.1986 r. do 31.12.1991 r. z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni (...) we W. na stanowisku kierowca ciągnika.

Do stażu pracy Zakład nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 20.02.1972 r. do 13.03.1975 r.

Wraz z pismem procesowym z dnia 10.01.2017 r. wnioskodawca przedłożył nowy dowód w sprawie w postaci zaświadczenia z dnia 19.01.2016 r., z którego wynika, że w okresach od 12.10.1994 r. do 31.07.1995 r. oraz od 16.08.1995 r. do 26.10.1995 r. S. W. (1) był osobą bezrobotną z prawem do zasiłki. Powyższy dokument nie był wcześniej znany organowi rentowemu.

Wobec powyższego pozwany organ decyzją z dnia 07.02.2017 r. uchylił decyzję
z 11.05.2016 r. i ponownie odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury wskutek nie udowodnienia na dzień 01.01.1999 r. wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych oraz
25 lat stażu pracy.

Ostatecznie Zakład uwzględnił odwołującemu 23 lata, 9 miesięcy i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 2 lat, 7 miesięcy i 19 dni okresu pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca S. W. (1) w okresie od 19.02.1956 r. do 28.10.1976 r. był zameldowany w gospodarstwie rolnym należącym do jego ojca S. W. (2), położonym
w (...). S. W. (2) od 03.12.1960 r. do 29.06.1981 r. był właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 12,91 ha.

W okresie od 20.02.1972 r. do 13.07.1975 r. odwołujący pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. W spornym okresie wnioskodawca nie uczęszczał do szkoły ponadpodstawowej ani nie przebywał w internacie, co umożliwiało mu stałą pracę w gospodarstwie.

W gospodarstwie wykonywał czynności polegające na obrządku zwierząt i prace polowe, takie jak: sadzenie, sianokosy, żniwa, plewienie. Prace te wnioskodawca wykonywał przez
8-9 godzin dziennie, również w sobotę i niedzielę.

Jednocześnie w okresach od 19.06.1973 r. do 10.11.1973 r., od 18.12.1973 r. do 23.01.1974 r., od 17.05.1974 r. do 24.11.1974 r. oraz od 04.12.1974 r. do 09.01.1975 r. S. W. (1) pozostawał w zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy. Wówczas pracował na gospodarstwie minimum 4-5 godzin dziennie. Na gospodarstwie w spornych okresach czasu pracy mieszkali rodzice wnioskodawcy i sam wnioskodawca. Starsze rodzeństwo wyprowadziło się od rodziców,
a młodsza siostra B. uczyła się i mieszkała w internacie.

W okresie od 19.06.1973 r. do 10.11.1973 r. i od 17.05.1974 r. do 24.11.1974 r. wnioskodawca zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni (...) w Ż. jako pomoc mleczarska, a następnie jako kazeiniarz. Okres ten został uwzględniony przez pozwany organ rentowy do ogólnego stażu pracy.

W okresie od 14.07.1975 r. do 06.05.1976 r., od 08.11.1976 r. do 20.09.1982 r., od 10.01.1983 r. do 16.10.1985 r. oraz od 08.07.1986 r. do 31.12.1991 r. wnioskodawca był zatrudniony w Spółdzielni (...) we W. na stanowisku kierowca ciągnika. Wnioskodawca był kierowcą ciągnika rolniczego i kombajnu. Wykonywał takie czynności jak orka, bronowanie, siewy, opryski, wywożenie obornika. Natomiast w okresie późno jesiennym
i zimowym odwołujący wykonywał prace transportowe i jeździł do N. ciągnikiem z przyczepą, na której przewoził stal, elementy budowlane. Przewoził także nawozy
z (...) do magazynów. Nie wykonywał żadnej innej pracy.

W tym charakterze kierowcy ciągnika pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, minimum 8 godzin dziennie, przez 6 dni w tygodniu. Wnioskodawca w mniejszym zakresie wykonywał prace polowe. Większość prac wykonywał w transporcie. Zakład pracy nie wydawał świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca w spornym okresie czasu, za swoją pracę otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji wydał powyższy wyrok.

Sąd Okręgowy wskazał, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy wnioskodawca S. W. (1) legitymuje się po pierwsze co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, a po drugie - czy posiada wymagany staż 15 lat pracy świadczonej w warunkach szczególnych, od którego uzależnione jest prawo do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym.

Należało w sprawie ustalić, czy do stażu pracy odwołującego należy uwzględnić okres jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 20.02.1973r. do 13.07.1975r., a także, czy okres zatrudnienia ubezpieczonego od 14.07.1975r. do 06.05.1976r., od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., od 10.01.1983r. do 16.10.1985r. oraz od 08.07.1986r. do 31.12.1991r. w Spółdzielni (...) we W. na stanowisku kierowca ciągnika był okresem, w którym wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z dyspozycją art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz. 887 ze zm.; dalej jako: ustawa o emeryturach i rentach z FUS albo ustawa emerytalna) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a
i 50e i 184.

Przepis art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym
w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, tj. 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43),

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 27a.

Emerytura, o której mowa wyżej, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom tym przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43).

W myśl § 2 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Odnosząc się do pracy A. W. w gospodarstwie rolnym Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy
w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia (traktując je jak okresy składkowe), jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury,
w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U ^., z 2013r. poz.1403, z późn. zm.) - ilekroć w ustawie jest mowa o domowniku - rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:

a)  ukończyła 16 lat,

b)  pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c)  stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie doprowadziła Sąd I instancji do uznania, że zachodzą podstawy, aby zaliczyć S. W. (1) okres pracy w gospodarstwie rolnym należącym do ojca, gdy wnioskodawca nie podejmował zatrudnienia w poszczególnych zakładach pracy, tj. od 20.02.1972r. do 18.06.1973r., od 11.11.1973r. do 17.12.1973r., od 24.01.1974r. do 16.05.1974r., od 25.11.1974r. do 03.12.1974r. oraz od 10.01.1975r. do 13.07.1975r. Przyjęto, że w tym okresie odwołujący pracował na gospodarstwie co najmniej
4 godziny dziennie. Uwzględnione przez Sąd okresy pracy wnioskodawcy na gospodarstwie rolnym ojca wynoszą łącznie 2 lata i 13 dni. Sąd ten, mając na uwadze, że praca w gospodarstwie rolnym jest okresem uzupełniającym, uznał, że wskazany powyżej okres jest wystarczający, aby spełnić warunki do uzyskania prawa do emerytury, gdyż ZUS uznał odwołującemu 23 lata, 9 miesięcy
i 6 dni.

Sąd Okręgowy uznał także, że w spornym okresie od 14.07.1975r. do 06.05.1976r.,
od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., od 10.01.1983r. do 16.10.1985r. oraz od 08.07.1986r.
do 31.12.1991r., będąc zatrudnionym w Spółdzielni (...) we W. wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy czynności zaliczane do prac w warunkach szczególnych.

W ocenie tego Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe uzasadnia twierdzenie, że praca wnioskodawcy w Spółdzielni (...) we W. w okresie od 14.07.1975r. do 06.05.1976r., od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., od 10.01.1983r. do 16.10.1985r. oraz od 08.07.1986r. do 31.12.1991r. (tj. 14 lat, 11 miesięcy i 7 dni) była pracą wykonywaną
w szczególnych warunkach. Wnioskodawca w w/w okresie w pełnym wymiarze, codziennie wykonywał pracę kierowcy ciągnika, a zatem pracę kwalifikowaną jako praca w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A Dział VIII poz. 3 (prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Podkreślono, że stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę i cały zakres faktycznie wykonywanej przez niego pracy na rzecz spółdzielni, zostały również wyszczególnione w załączniku nr 1 do uchwały
nr XXVIII/193/84 Zarządu Centralnego Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych z 15 marca 1984r.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w pkt I wyroku. O kosztach zastępstwa procesowego postanowiono w pkt II wyroku zgodnie z art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę dowodów oraz naruszenie granic swobodnej oceny dowodów przez przyjęcie, iż wnioskodawca w okresach- od 14.07.1975r. do 06.05.1976r., - od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., - od 10.01.1983r. do 16.10.1985r., - od 08.07.1986r. do 31.12.1991r.
w Spółdzielni (...) we W., zatrudniony jako kierowca ciągnika przez cały okres wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w transporcie określone w wykazie A, dział VIII rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) podczas, gdy zebrany materiał dowodowy nie uzasadnia przyjęcia takiego stanowiska,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) w związku z art. 32 ust. 1 tej ustawy oraz wykazem A, dział VIII poz. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) poprzez przyjęcie, że odwołujący legitymuje się 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach - w tym w spornym okresie wykonywanej w branży transportowej.

Mając na uwadze powyższe, pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację, odwołujący wniósł o:

1.  oddalenie apelacji w całości,

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest bezzasadna i dlatego podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew zarzutom apelacji, ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy są prawidłowe, kompletne i wynikają z prawidłowo ocenionego materiału dowodowego dokonanego zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego, Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że aby podstawa naruszenia prawa procesowego nadawała się do rozpoznania, skarżący winien określić działanie (zaniechanie) Sądu naruszające konkretny przepis postępowania i wskazywać - w nawiązaniu do hipotezy tego przepisu - na czym polegało jego naruszenie, a także wpływ tego naruszenia na rozstrzygnięcie. Innymi słowy, konieczne jest wykazanie przez skarżącego, że uchybienie Sądu w tym zakresie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, czego w ocenie Sądu Apelacyjnego skarżący nie uczynił. Stwierdzić bowiem należy, że Sąd Okręgowy dokonał rzetelnej i trafnej oceny dowodów i ocena ta nie wykracza poza ramy określone przepisem art. 233 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów. Skarżący może tylko wykazywać posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (vide: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14.01 2000r., I CKN 1169/99, z dnia 10.04 2000r., VCKN 17/2000, z dnia 12.04 2001r, II CKN 588/99). Jeżeli zatem z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć odmienne wnioski.

Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że wnioskodawca spełnił także sporną przesłankę stażu szczególnego i w konsekwencji dokonał prawidłowej subsumpcji ustalonego stanu faktycznego pod przywołane normy prawa materialnego. Sąd II instancji podziela i przyjmuje za własne poczynione ustalenia faktyczne w zakresie stwierdzającym spełnienie także tej spornej przesłanki.

Ze względu na to, że w wywiedzionej apelacji pozwany wyraźnie zastrzegł, że nie wnosi zastrzeżeń do ustaleń Sądu I instancji w zakresie ogólnego stażu pracy i okresu uzupełniającego w gospodarstwie rolnym rodziców od 20 lutego 1973r. do 13 lipca 1975r., to na etapie postępowania drugoinstancyjnego spór dotyczył de facto kwalifikacji prawnej czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie od 14.07.1975r. do 06.05.1976r., od 08.11.1976r. do 20.09.1982r., od 10.01.1983r. do 16.10.1985r. oraz od 08.07.1986r. do 31.12.1991r. w Spółdzielni (...) we W. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako pracy wymienionej w Wykazie A Dział VIII w Transporcie poz. 3, tj. praca kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43).

Wbrew odmiennemu stanowisku forsowanemu przez apelującego stan zgromadzonego materiału dowodowego daje podstawy do przyjęcia, że w omawianym okresie odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako kierowca ciągnika, kwalifikowaną jako praca w szczególnych warunkach wymienioną w Wykazie A Dział VIII poz. 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zasadniczy zarzut apelacji dotyczył wykonywania przez odwołującego pracy jako kierowcy ciągnika przy ustalonym głównie rodzaju prac rolniczych. Zdaniem Sądu Apelacyjnego wykonywanie pracy traktorzysty, która polegała na wykonywaniu takich czynności, jak orki, bronowanie, siewy, opryski, rozwożenie obornika, a w okresie późno jesiennym i zimowym na przewożeniu stali, elementów budowlanych, a także nawozów z (...) do magazynów, bez wątpienia należało zaliczyć do prac transportowych.

Odnosząc się do twierdzeń apelacji należy zauważyć, że wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracę traktorzysty (w okresie żniw kombajnisty), która to praca ze względu na jej szczególną specyfikę, warunki w jakich jest wykonywana oraz jej uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia powinna być uznana za pracę w warunkach szczególnych. Dostrzec należy, że kierowcy ciągników muszą zdobyć szczególne uprawnienia do kierowania tymi pojazdami nie tylko z uwagi na ich większe gabaryty, ale i specyficzną obsługę (np. ze względu na dodatkowe oprzyrządowanie czy konieczność wykonania specjalistycznych prac) oraz warunki w jakich te pojazdy są prowadzone (zwiększony hałas, nadmierne drgania, nieutwardzone podłoże, po którym się poruszają i związane z tym np. zapylenie). To właśnie te specyficzne warunki pracy panujące przy kierowaniu tym pojazdem zdecydowały, zdaniem Sądu Apelacyjnego, że prace m.in. kierowców ciągników, kombajnów zostały zaliczone do prac wykonywanych w szczególnych warunkach, czyli prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości i wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne bądź otoczenia.

W związku z tym przyjęcie, że tylko przykładowo kierowcy ciągników zatrudnieni
w firmach transportowych wykonują pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wypaczałoby sens tej regulacji, bowiem ze względu na ich specyfikę, pojazdy te wykorzystywane są do określonych dla nich czynności, w tym prac rolniczych z którymi wiąże się także szereg czynności transportowych.

W dotychczasowych poglądach Sądu Najwyższego wskazywano, że o kwalifikacji zatrudnienia, jako pracy w warunkach szczególnych decyduje bowiem w szczególności uciążliwość i szkodliwość konkretnej pracy wynikającej z jej własnej specyfiki (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2014r. w sprawie sygn. akt I UK 337/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2014r. w sprawie sygn. akt I UK 314/13). Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy należy zauważyć, że wykonywane przez wnioskodawcę czynności kierowcy ciągnika świadczącego wyłącznie transport czy też wykonującego prace przy transporcie i prace rolnicze (polowe) nie różnią się w istotny sposób. W obydwu przypadkach wykonywane są czynności kierowania pojazdem mechanicznym, przy czym prace polowe mogą być nawet bardziej uciążliwe od tych polegających na transporcie towarów ze względu na miejsce ich świadczenia oraz obsługiwane doczepionych specjalistycznych maszyn rolniczych. Pracę tego rodzaju wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i brak jest jakichkolwiek podstaw do poczynania odmiennych ustaleń.

W związku z powyższym, wskazać należy, iż analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pod kątem charakteru pracy ubezpieczonego w ww. okresach wyraźnie wskazuje, iż była to praca w warunkach szczególnych. Prawidłowo zatem Sąd Okręgowy uznał,
że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS do przyznania mu prawa do dochodzonego świadczenia emerytalnego.

Z powołanych wyżej względów Sąd Apelacyjny uznał, że apelacja organu rentowego, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw faktycznych i prawnych z mocy art. 385 k.p.c. podlega oddaleniu.

W punkcie 2 wyroku Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804), zasądzając od pozwanego, jako strony przegrywającej niniejszą sprawę na rzecz odwołującego, jako strony wygrywającej zwrot poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.