Sygn. akt VI ACa 1448/12
Dnia 18 czerwca 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SA– Małgorzata Kuracka
Sędzia SA– Ewa Zalewska
Sędzia SO del. – Joanna Zielińska (spr.)
Protokolant: – sekr. sądowy Beata Pelikańska
po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2013 r. w Warszawie
na rozprawie sprawy z powództwa P. M., M. F. i W. S.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej Aleja (...) w W.
o uchylenie uchwały
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 31 lipca 2012 r.
sygn. akt III C 504/11
I prostuje oczywistą omyłkę w komparycji i sentencji zaskarżonego wyroku w ten sposób, że wpisuje nazwisko powoda (...) w miejsce (...) w odpowiednim przypadku oraz oznaczenie pozwanej w miejsce „Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w W. przy Alei (...)” wpisuje „Wspólnota Mieszkaniowa Aleja (...) w W.” w odpowiednim przypadku;
II oddala apelację;
III zasądza od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej Aleja (...) w W. na rzecz powodów P. M., M. F. i W. S. kwoty po 45 (czterdzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt VI Aca 1448/12
W pozwie przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej Aleja (...) w W. powodowie P. M., M. F. i W. S. wnieśli o uchylenie uchwały nr (...) zebrania właścicieli Wspólnoty Mieszkaniowej Aleja (...) w W. z dnia 1 kwietnia 2009 roku w sprawie przeznaczenia części nieruchomości wspólnej i wyrażenia zgody na instalację dwóch wind.
W odpowiedzi na pozew Wspólnota Mieszkaniowa Aleja (...) w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zwrot kosztów procesu, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego.
Wyrokiem z dnia 31 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w pkt. 1 uchylił uchwałę Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w W. przy Alei (...) nr (...) z dnia 1 kwietnia 2011 r., w pkt. 2 zasądził od Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w W. przy Alei (...) na rzecz P. M., M. F. i W. S. kwotę 740,- złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 540,- złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i w pkt. 3 polecił kasie Sądu Okręgowego w Warszawie zwrócić powodowi P. M. kwotę 400,- złotych tytułem opłaty od pozwu.
Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:
Budynek przy Alei (...) składa się z 15 odrębnych lokali. P. M. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na parterze budynku przy Alei (...) w W., M. F. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na pierwszym piętrze budynku przy ul. (...) w W., zaś W. S. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na drugim piętrze w budynku przy ul. (...) w W..
W dniu 1 kwietnia 2011 r. podczas zebrania Wspólnoty Mieszkaniowej Aleja (...) w W. podjęto uchwałę nr (...), na mocy której przeznaczono część nieruchomości wspólnej pod zabudowę dwóch dźwigów osobowych oraz wyrażono zgodę na ich zainstalowanie w budynku położonym przy Alei (...) w W., zgodnie z projektem koncepcyjnym sporządzonym przez pracownię projektową. W przedmiotowym projekcie założono, że dobudowane dźwigi będą pomieszczone w przeszklonych szybach windowych o zewnętrznych wymiarach 150 x 150 cm, a szyb windowy miał zostać ustawiony w linii zabudowy budynku i miał przylegać do budynku jedną ścianą w ten sposób, że ściana byłaby usytuowana bezpośrednio przy oknach lokali o numerach (...) w budynku przy Alei (...).
W oparciu o przedmiotowy projekt Sąd ustalił, iż usytuowanie szybu zaprojektowano w ten sposób, że podczas ruchu przeszklonych wind osoby znajdujące się w dźwigach miałyby wgląd do okien lokali o numerach (...).
Dokonując oceny roszczenia powodów Sąd Okręgowy stwierdził, iż materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie uzasadnia twierdzenie, że zaskarżona uchwała narusza interesy powodów.
W ocenie Sądu Okręgowego, dokonanej na podstawie zeznań powodów ocenianych w połączeniu ze złożoną do akt sprawy projektem koncepcyjnym usytuowania windy, wybudowanie przeszklonych szybów windowych w bezpośrednim sąsiedztwie okien w mieszkaniach należących do powodów spowoduje zacienienie pomieszczeń w należących do nich lokalach.
Sąd ustalił, iż z projektu wynika, że jedna z wind miała zostać posadowiona w ten sposób, że w zasadzie przylegałby do okien w mieszkaniach powodów i zasłoniłaby dostęp światła do poszczególnych pomieszczeń, zaś instalacja dźwigów w przeszklonych szybach wind powodowałaby, że osoby korzystające z wind miałyby bezpośredni widok na to, co dzieje się za oknami mieszkań powodów, co z kolei będzie prowadziło do naruszenia ich prawa do prywatności.
Nadto Sąd Okręgowy wskazał, iż ani z dokumentacji projektowej, ani z treści zaskarżonej uchwały nie wynika, czy w windach przewidziano rozwiązania zapewniające bezgłośne poruszanie się dźwigów, a tylko takie, z uwagi na usytuowania szybów windowych, stanowiłoby ochronę powodów przed hałasem. Z dokumentacji projektowej nie wynika bowiem, czy instalacja wind nie będzie przyczyną uciążliwego dla powodów hałasu.
Planowana inwestycja, w kształcie przedstawionym w projekcie koncepcyjnym, w ocenie Sądu Okręgowego, wpłynęłaby na atrakcyjność, a co za tym idzie, wartość lokali powodów. Planowane usytuowanie szybów windowych na zewnątrz budynku wpłynie też, zdaniem Sądu na jego estetykę, co będzie sprzeczne z zasadami prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną.
Sąd Okręgowy zwrócił nadto uwagę, iż nie należy tracić z pola widzenia interesów tych właścicieli, których lokale położone są na niższych kondygnacjach, a niewątpliwie instalacja dźwigów osobowych jest inwestycją, która wpłynęłaby na poprawę komfortu przede wszystkim tych właścicieli, których lokale posadowione są na ostatnich piętrach budynku. Sąd zauważył, iż zmiana obecnego stanu rzeczy spowodowałaby poprawę komfortu części właścicieli lokali i osób je użytkujących, jednak odbyłoby się to z naruszeniem interesów powodów. Budynek przy Alei (...) w W. składa się z trzech kondygnacji i poddasza, a zatem brak windy nie jest, w opinii Sądu, dla pozostałych właścicieli na tyle uciążliwy, że ich instalacja mogłaby odbyć się kosztem interesów powodów.
Sąd Okręgowy wskazał nadto, że dokonując zakupu mieszkań właściciele lokali zdawali sobie sprawę, że w budynku nie ma windy i godzili się na to.
Powyższe względy przesądzały o uwzględnieniu powództwa i uchyleniu uchwały nr (...) z dnia 1 kwietnia 2011 r.
Wyrok Sądu Okręgowego z dnia 31 lipca 2012 r. zaskarżyła w całości apelacją pozwana Wspólnota Mieszkaniowa Aleja (...) w W. wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych alternatywnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.
Zaskarżonemu wyrokowi pozwana Wspólnota zarzuciła naruszenie:
- art.232 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż powodowie wywiązali się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z których wywodzili skutki prawne oraz pominięcie możliwości przeprowadzenia dowodów nie wskazanych przez stronę powodową;
- art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i sformułowanie na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego błędnego wniosku, iż zaskarżona uchwała narusza interesy powodów i jest sprzeczna z zasadami prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną w szczególności poprzez uznanie, że wybudowanie przeszklonych szybów windowych:
- spowoduje zaciemnienie pomieszczeń w mieszkaniach należących do powodów,
- spowoduje możliwość bezpośredniego wglądu do mieszkań należących do powodów,
- będzie przyczyną uciążliwego dla powodów hałasu,
- wpłynie na estetykę budynku, co jest sprzeczne z zasadami prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną,
- pomniejszy wartość mieszkaniach należących do powodów.
Pozwana zarzuciła nadto naruszenie przepisów prawa materialnego:
- art. 6 k.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że zaskarżona uchwała narusza interesy powodów i jest sprzeczna z zasadami prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną w sytuacji, gdy ciężar udowodnienia powyższych okoliczności spoczywał na powodach,
- art. 25 ustawy o własności lokali poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że pomimo upływu sześciotygodniowego terminu do zaskarżenia uchwał dopuszczalne jest jej uchylenie.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie stwierdzić należy, iż prezentowane w uzasadnieniu pozwu okoliczności faktyczne i przytoczona w samym pozwie treść zaskarżonej uchwały, a przede wszystkim jej oznaczenie „nr (...)” wskazują w sposób nie budzący wątpliwości, iż wytoczone w dniu 18 maja 2011 r. powództwo dotyczyło uchwały podjętej w dacie 1 kwietnia 2011 r. Zatem oznaczenie przez powodów w pozwie daty wydania zaskarżonej uchwały jako „ 1 kwietnia 2009 r.” należy potraktować jako oczywistą omyłkę. Sąd Okręgowy nie miał zatem żadnych podstaw do rozważania, czy nastąpiło uchybienie sześciotygodniowego terminu z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r., a twierdzenie apelacji w tym przedmiocie należy uznać chybione.
Niezasadny jest zarzut strony apelującej, iż Sąd Okręgowy ustalając, iż zaskarżona uchwała narusza interesy powodów naruszył art. 233 k.p.c. Przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.
Należy zauważyć, iż Sąd Okręgowy wskazał, iż czyniąc ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie, a które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne, oparł się na zgromadzonych dokumentach w postaci nie tylko zaskarżonej uchwały, ale także na przedstawionym projekcie koncepcyjnym budowy wind wskazanym w zaskarżonej uchwale, a wykonanym przez pracownie projektową.
Przedmiotowy projekt koncepcyjny złożony został do akt na wniosek powodów, a dowód z tego dokumentu Sąd Okręgowy przeprowadził na okoliczność planowanej lokalizacji szybów windowych, przy czym treść projektu koncepcyjnego nie została zakwestionowana przez pozwaną. Bezpodstawny jest zatem zarzutom apelacji, iż powodowie nie przestawili żadnego dowodu, który potwierdzałby zasadność podnoszonych przez nich twierdzeń. Sąd Okręgowy dokonując ustaleń faktycznych w oparciu o przedmiotowy dokument w sposób prawidłowy uznał, iż strona powodowa wywiązała się z obowiązku dowiedzenia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne, zgodnie z regulacją wynikającą z art.232 k.p.c.
Wbrew zarzutowi apelacji, dokonując analizy przedmiotowego dokumentu /k. 74-88/, który stanowi integralną część uchwały nr (...), Sąd Okręgowy nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Jak już wskazano powyżej projekt ten powołała strona powodowa. Jest on dokumentem szczegółowym. Opisano w nim zarówno parametry techniczne szybów wind jak i wskazano ich lokalizacje. Zawiera też rzuty /k.81,82,83 akt/ poszczególnych kondygnacji budynku, na których znajdują się lokale powodów. Z ich analizy wynika, iż wybudowanie szybów windy w klatce schodowej „ A” , w której zlokalizowane są mieszkania powodów, wiąże się z dobudową ściany wystającej na odległości 285 cm od elewacji budynku w odległości około pół metra od okien lokali powodów. Sąd Okręgowy prawidłowo zatem ustalił, iż wybudowanie przeszklonych szybów windowych zgodnie z przywołanym projektem spowoduje zaciemnienie pomieszczeń w mieszkaniach należących do powodów, co jest oczywiste z racji sąsiedztwa ściany o długości 285 cm i tym samym Sąd słusznie przyjął, iż zachodzi możliwość bezpośredniego wglądu do mieszkań należących do powodów, a tym samym spowoduje to spadek wartości zajmowanych przez powodów lokali. Ustaleń tych Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o przedstawioną w uzasadnieniu orzeczenia analizę całego materiału dowodowego tak w postaci projektu koncepcyjnego jak i zeznań stron. Wskazując, iż zeznania powodów P. M. /k. 68 – 69/ i M. F. /k. 109/ zasługują na wiarę, Sąd ten wziął pod uwagę przedstawione w projekcie planowane posadowienie dźwigu osobowego i rozmieszczenie okien w lokalach powodów. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sad I instancji, Sąd Apelacyjny podziela, ponieważ wynikają w sposób logiczny z treści poddanych analizie dowodów. Nie ma podstaw do przyjęcia, aby dokonując oceny tych dowodów Sąd Okręgowy uchybił zasadom wynikającym z art. 233 § 1 k.p.c., a w szczególności, aby ocena ta nastąpiła z uchybieniem zasadom doświadczenia życiowego czy też regułom logicznego rozumowania.
Wbrew zarzutom zawartym w apelacji, Sąd Okręgowy nie czynił natomiast ustaleń, iż wybudowanie przeszklonych szybów windowych będzie przyczyną uciążliwego dla powodów hałasu. W treści projektu koncepcyjnego, co znajduje potwierdzenie w tymże projekcie, nie przewidziano w ogóle rozwiązań dotyczących rodzaju montowanych w szybach urządzeń emitujących hałas, a zatem Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał, iż z dokumentacji projektowej nie wynika, czy instalacja wind nie będzie z tego powodu uciążliwa dla powodów. Także przedmiotowe ustalenie Sądu Okręgowego jest prawidłowe. Zaskarżona uchwała powinna bowiem zawierać tego rodzaju dane, aby właściciele wszystkich lokali, a zwłaszcza tych w najbliższym sąsiedztwie szybów mogli ocenić, przed podjęciem uchwały, czy realizacja inwestycji nie spowoduje naruszenia norm hałasu, a tym samym zasad prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną, które nakazują uwzględniać tego rodzaju uciążliwość dla właścicieli lokali i minimalizować ją. W powyższym zakresie przedmiotowa uchwała jest zatem przedwczesna.
Przedmiotowy projekt koncepcyjny przywołany w zaskarżonej uchwale z dnia 1 kwietnia 2011 r. jest dowodem wystarczającym dla ustaleń Sądu I instancji dotyczących naruszenia interesów powodów w przypadku wykonania zaskarżonej uchwały w zakresie realizacji wskazanej w niej inwestycji w oparciu o przywołany projekt. Poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne nie wymagały wiadomości specjalnych i dopuszczenia z dowodu opinii biegłego z urzędu, skoro projekt ten opisuje szczegółowo parametry techniczne szybów wind i ich lokalizacje. Sąd Okręgowy, nie miał też wbrew zarzutom apelacji, obowiązku przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność, czy zaskarżona uchwała jest sprzeczna z zasadami zarządu nieruchomością wspólną, w sytuacji, gdy Sąd ten dokonał prawidłowych ustaleń, iż sporna uchwała narusza interesy właścicieli lokali - art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali /Dz. U. 1994 nr 85 poz. 388/. W tych okolicznościach również zarzut apelacji naruszenia art. 232 zd. drugie k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.
Z przedstawionych względów Sąd Apelacyjny uznając, iż wniesiona apelacja nie zawiera uzasadnionych podstaw, działając na zasadzie art. 385 k.p.c. orzekł jak w wyroku.
W komparycji i sentencji zaskarżonego wyroku, na skutek oczywistej omyłki pisarskiej zamiast właściwego nazwiska jednego z powodów M. F., wpisano nazwisko „F.". Prawidłowe oznaczenie pozwanej to „Wspólnota Mieszkaniowa Aleja (...) w W.” , którą błędnie w wyroku z dnia 31 lipca 2012 r. oznaczono jako „Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości położonej w W. przy Alei (...)”.
Sąd Apelacyjny z urzędu dokonał sprostowania tych oczywistych omyłek i na mocy art. 350 § 1 i § 3 k.p.c. orzekł jak w pkt I wyroku.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz. U. 2002 r., Nr 163, poz. 1349 z późn. zm./, mając na uwadze treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r. sygn. akt III CZP 130/06.
.