Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, I Wydział Cywilny,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Zaporowska

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2018 r., w O., na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko R. K.

o zapłatę

I  oddala powództwo;

II  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 317 zł (trzysta siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz

Sygn. akt I C 42/18 upr

UZASADNIENIE

Powód – (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego R. K. kwoty 749,18 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu podał, że zawarł z pozwanym umowę, na mocy której zobowiązał się do objęcia pojazdu pozwanego ochroną ubezpieczeniową, a pozwany obowiązany był do zapłaty składek. Pomimo upływu terminu płatności pozwany nie uiścił należnej składki. Z ostrożności procesowej, w przypadku gdyby pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, powód podniósł, że wytoczenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym zakończonym umorzeniem postępowania, na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. przerywa bieg terminu przedawnienia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. II Wydział Cywilny nakazał pozwanemu aby zapłacił na rzecz powoda zgłoszoną pozwem kwotę, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tym terminie sprzeciw.

Pozwany – R. K., w sprzeciwie od nakazu zapłaty, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że powód nie udowodnił zasadności roszczeń zgłoszonych pozwem, nadto w/w roszczenie uległo przedawnieniu bowiem składka z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia stała się wymagalna 26 lutego 2013 r. W jego ocenie, złożenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które to postępowanie następnie zostało umorzone na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., nie przerywa biegu terminu przedawnienia roszczenia.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony postępowania w dniu 25 sierpnia 2012 r. zawarły umowę odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, na podstawie której powód objął ochroną ubezpieczeniową, w okresie od 25 sierpnia 2012 r. do 24 sierpnia 2013 r., pojazd pozwanego marki A. R. nr rej. (...), nr VIN (...), a pozwany zobowiązał się do uiszczenia składki ubezpieczeniowej w wysokości 1.062 zł, płatnej w dwóch ratach po 531 zł. Termin płatności drugiej raty strony ustaliły na 25 lutego 2013 r.

(dowód: polisa nr (...) – k. 12, pismo Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego – k. 56,57)

Pozwany, na poczet pierwszej składki ustalonej w w/w umowie, w dniu jej zawarcia, uiścił na rzecz powoda kwotę 531 zł.

(dowód: polisa nr (...) – k. 12)

Powód w dniu 12 stycznia 2016 r. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew o zapłatę składki ubezpieczenia OC z tytułu umowy z dnia 25 sierpnia 2012 r. Postępowanie w tej sprawie, na skutek nie usunięcia braków formalnych pozwu, w oparciu o treść art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., umorzono.

(bezsporne, nadto dowód: akta sprawy prowadzonej przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny pod sygn. Nc-e 86023/16 – k. 16-19, Postanowienie Sądu Rejonowego (...), Wydział I Cywilny, w sprawie I C 721/16 upr z dnia 19 kwietnia 2016 r. – k. 20)

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej części.

Sąd dał wiarę przedłożonym przez strony dokumentom, albowiem ich prawdziwość nie była kwestionowana przez strony i nie budzi wątpliwości.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.p.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.p.c.).

W niniejszej sprawie powód dochodził od pozwanego ostatniej składki za ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu umowy nr (...). Powód wskazywał, że pozwany nie dokonał płatności raty składki w ustalonym w umowie terminie.

W oparciu o treść materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd ustalił iż pozwany w istocie obowiązany był do uiszczenia składki ubezpieczeniowej na rzecz powoda i obowiązkowi temu nie sprostał, z uwagi jednak na podniesiony przez niego zarzut, zbadać należało czy roszczenie nie uległo przedawnieniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 117 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. W kolejnym artykule kodeks cywilny wskazuje, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

W okolicznościach niniejszej sprawy z uwagi na prowadzoną działalność gospodarczą powoda i jej charakter, który pozostaje w związku z łączącym strony stosunkiem zobowiązaniowym, nie ulega wątpliwości, że termin przedawnienia roszczenia powoda wynosi trzy lata. Warto w tym miejscu przywołać Wyrok Sądu Apelacyjnego (...) z dnia 15 listopada 2012 r., w sprawie I ACa 674/12, w którym wskazano, że o związku roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej powinny decydować okoliczności istniejące w chwili powstania roszczenia, przy czym bez znaczenia dla tej kwalifikacji pozostaje, czy roszczenie powstało w relacji obustronnie profesjonalnej, czy też profesjonalista (przedsiębiorca) występuje tylko po jednej stronie stosunku prawnego, wystarczy, iż podmiotem gospodarczym jest osoba występująca z roszczeniem.

W realiach przedmiotowego postępowania bieg przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem rozpoczął się od dnia, następującego bezpośrednio po dniu oznaczonym jako termin płatności raty tj. 26 lutego 2013 r.

Powód wystąpił z niniejszym powództwem w dniu 25 kwietnia 2017 r. tj. ponad rok po upływie terminu przedawnienia roszczenia. Toteż, na podstawie art. 117 § 2 pozwanemu przysługiwało uprawnienie do uchylenia się od jego zaspokojenia, co też skutecznie uczynił.

Sąd nie znalazł podstaw do podzielnia stanowiska powoda poprzez uznanie, że wytoczenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym zakończonym umorzeniem postępowania, na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia.

Uchwała Sadu Najwyższego z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13 (nie posiadająca mocy zasady prawnej), na którą powołuje się powód, stoi w sprzeczności z przekonaniem tutejszego Sądu, w zakresie konsekwencji wywołanych złożeniem pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Zważyć trzeba, iż niemożliwość zastosowania do umorzenia postępowania na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., w drodze analogii, przepisu art. 203 § 2 k.p.c. nie powoduje, iż nie można przyjąć, że umorzenie postępowania w tym trybie wywołuje skutek określony w przepisie art. 203 § 2 k.p.c., jak też w innych podobnych unormowaniach, w tym art. 130 § 2 k.p.c. i art. 182 § 2 k.p.c.

Na taką interpretację w/w przepisów wskazuje choćby samo uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 26, poz. 156), z którego wynika że intencją ustawodawcy było zrównanie umorzenia postępowania na skutek nieusunięcia braków formalnych pozwu wniesionego w postępowaniu elektronicznym ze zwrotem tego pozwu. Z uwagi na wcześniej toczące się już postępowanie elektroniczne konieczne było jednak przyjęcie takiej formuły, która odpowiadała by realiom prawnym elektronicznego postępowania upominawczego.

Umorzenie postępowania w trybie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., następuję w przypadku nieuzupełnienia przez powoda braków w postaci niewykazania umocowania i nieprzedłożenia pełnomocnictwa pochodzącego od powoda, a w określonych przypadkach również nieuzupełnienia braków fiskalnych.

Prowadzenie postępowania, w przypadku nieuzupełniania w/w braków skutkować zatem może odpowiednio nieważnością postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.) bądź w ogóle brakiem podstaw do podejmowania jakichkolwiek działań (art. 126 ² § 1 k.p.c.). W tych okolicznościach, wymienione w art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. braki, nie sposób uznać wyłącznie za odpowiedniki określonych w art. 130 § 1 k.p.c. braków formalnych pisma, które uniemożliwiają nadanie sprawie dalszego biegu, ale za braki znacznie bardziej doniosłe.

Zarówno zwrot pozwu, jak i jego odrzucenie oraz umorzenie postępowania, prowadzą do przerwania biegu przedawnienia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c). Zastosowanie reguł wykładni systemowej prowadzi zatem do wniosku iż jedynie prawidłowe, z formalnego punktu widzenia, wytoczenie powództwa może prowadzić do uznania go za czynność skutecznie prowadzącą do przerwy biegu przedawnienia.

Wskazać trzeba przy tym, że rażąco niesprawiedliwym byłoby odmienne traktowanie wierzycieli, którzy decydowaliby się na dochodzenie roszczeń pieniężnych w elektronicznym postępowaniu upominawczym w stosunku do wierzycieli, którzy skierowaliby analogiczne roszczenia do postępowania „tradycyjnego", a ostatecznie do takiego wniosku należałoby dojść przyjmując, że nieusunięcie braków formalnych lub fiskalnych pozwu skierowanego do rozpoznania w trybie art. 505 ³³ § 1, art. 505 ³⁴ § 1 oraz art. 505 ³⁶ § 1 k.p.c., może na gruncie prawa materialnego wywoływać inny skutek aniżeli nieusunięcie tych braków formalnych w „tradycyjnym" postępowaniu sądowym.

Co więcej, odmienna interpretacja w tym zakresie prowadziłaby do powstania znacznego pola do nadużyć prawa podmiotowego i to dla wierzycieli, którzy w sposób niesumienny wypełniają swoje zobowiązania w toku postępowania sądowego (zob. T. Partyk, Glosa do uchwały SN z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13, LEX/el. 2014).

Mając to na uwadze poczynione rozważania, roszczenie powoda uznać należało za przedawnione i jako takie podlegające oddaleniu w całości. (pkt I wyroku)

W punkcie II wyroku, w oparciu o treść art. 98 k.p.c., Sad orzekł o kosztach procesu zasadzając od powoda na rzecz pozwanego całość poniesionych przez niego kosztów tj. kwotę 317 zł, w tym 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz