Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Mirella Szpyrka

Sędzia SO Artur Żymełka

SO Roman Troll (spr.)

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2018 r. w Gliwicach

na rozprawie sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w J. (poprzednio (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J., a wcześniej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J.)

przeciwko Gminie P.

o ustalenie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 19 sierpnia 2016 r., sygn. akt I C 401/10

1.  prostuje w zaskarżonym wyroku oznaczenie przedmiotu sprawy jako o ustalenie oraz oznaczenie strony powodowej poprzez wskazanie, że jest to (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w J. (poprzednio (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J., a wcześniej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J.) ;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  ustala, że opłata roczna za użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P., o powierzchni 6555 m ² , dla której Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach prowadzi księgę wieczystą nr (...) od 1 stycznia 2010 r. wynosi 13 682,91 zł (trzynaście tysięcy sześćset osiemdziesiąt dwa złote i dziewięćdziesiąt jeden groszy) z tym, że użytkownik wieczysty za rok 2010 zobowiązany jest do wniesienia opłaty w wysokości 5 344,96 zł (pięć tysięcy trzysta czterdzieści cztery złote i dziewięćdziesiąt sześć groszy), za rok 2011 w wysokości 9 513,94 zł (dziewięć tysięcy pięćset trzynaście złotych i dziewięćdziesiąt cztery grosze), a za rok 2012 i lata kolejne w wysokości po 13 682,91 zł (trzynaście tysięcy sześćset osiemdziesiąt dwa złote i dziewięćdziesiąt jeden groszy);

b)  oddala powództwo w pozostałej części;

c)  zasądza od powódki na rzecz pozwanej 2 400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  oddala apelację powódki w pozostałym zakresie;

4.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej 1 800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Roman Troll SSO Mirella Szpyrka SSO Artur Żymełka

Sygn. akt III Ca 1927/17

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w J. (która w toku postępowania występowała w następujących formach i nazwach: wpierw (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J., następnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w J., a ostatecznie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w J.) wniosła o ustalenie, że opłata aktualizacyjna jest nieuzasadniona oraz o zaliczenie nakładów. W sprzeciwie od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. 25 maja 2010 r. wniosła o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w P., składającej się z działek gruntu numer: (...), (...), (...), (...), (...) jest nieuzasadniona oraz zaliczenia na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową, a opłatą zaktualizowaną wartości nakładów koniecznych wpływających na cechy techniczno-użytkowe gruntu, w następstwie których wzrosła wartość nieruchomości gruntowej oraz wartości nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej. W uzasadnieniu wskazała, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jest uzasadniona w wysokości 13682,91 zł i wniosła o zaliczenie na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową z tytułu użytkowania wieczystego gruntu położonego w P., a opłatą zaktualizowaną w toku postępowania oraz zaktualizowaną w skutek przyszłych wypowiedzeń: wartości nakładów koniecznych wpływających na cechy techniczno - użytkowe gruntu w następstwie których wzrosła wartość nieruchomości gruntowej oraz nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej.

Pozwana nie zgodziła się z tym stanowiskiem powódki.

Wyrokiem z 19 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach oddalił powództwo (pkt 1) oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej zwrot kosztów postępowania, szczegółowe wyliczenie kosztów pozostawił referendarzowi sądowemu w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach (pkt 2).

Orzeczenie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych: pismem z 3 listopada 2009 r. pozwana wypowiedziała powódce dotychczasową opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej z 2672,48 zł i ustaliła nową opłatę w wysokości na 13682,91 zł począwszy od 1 stycznia 2010 r. Powódka pismem z 14 grudnia 2009 r. złożyła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu nr (...) położonych w P. jest nieuzasadniona oraz o zaliczenie na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową z tytułu użytkowania wieczystego gruntu położonego w P., a opłatą zaktualizowaną w toku postępowania i zaktualizowaną ewentualnie wskutek przyszłych wypowiedzeń wartości nakładów koniecznych wpływających na cechy techniczno - użytkowe gruntu, w następstwie których wzrosła wartość nieruchomości gruntowej w łącznej wysokości 87900 zł netto, a także wartości nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej w wysokości 446840 zł netto. Na pozostającą w użytkowaniu wieczystym nieruchomość powódka poniosła nakłady związane z wycinką drzew i krzewów
o wartości 27 900 zł, przebudową układu drogowego obejmującą: poszerzenie drogi ze zmianą granic pasa drogowego, zjazd z drogi publicznej na przedmiotową nieruchomość, przebudowę oświetlenia ulicznego, przebudowę sieci elektroenergetycznych SN i nN o wartości 257042,37 zł, przy czym wartość budowy zjazdu z drogi publicznej wyniosła 55592,94 zł. Orzeczeniem z 25 maja 2010 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. oddaliło wniosek powódki, wskazując, że treść wypowiedzenia opłaty rocznej spełnia wymogi określone w art. 78 ust. 1 u.g.n., zmianę wartości gruntu potwierdza operat szacunkowy wykonany dla celów aktualizacji, a stawka procentowej opłaty rocznej ustalona została zgodnie z art. 72 ust. 3 pkt 5 u.g.n. w wysokości 3% ceny nieruchomości gruntowej.

Przy tak dokonanych ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy wskazał, że zakres poniesionych przez powódkę nakładów na nieruchomość jest bezsporny, a spór dotyczył wartości tychże nakładów oraz ustalenia, które z nich stanowią nakłady poniesione przez użytkownika wieczystego nieruchomości na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej oraz nakłady konieczne wpływające na cechy techniczno-użytkowe gruntu, poniesionych przez użytkownika wieczystego w świetle art. 77 ust. 5-7 u.g.n., który stanowi, że przy aktualizacji opłaty, na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną zalicza się wartość nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego nieruchomości na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej po dniu dokonania ostatniej aktualizacji, a zasady te stosuje się odpowiednio do nakładów koniecznych wpływających na cechy techniczno-użytkowe gruntu, poniesionych przez użytkownika wieczystego, o ile w ich następstwie wzrosła wartość nieruchomości gruntowej, niemożliwe jest zatem zaliczenie na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a zaktualizowaną nakładów poczynionych na nieruchomości nie spełniających kryteriów wskazanych w art. 77 ust. 4 i 6 u.g.n. W ocenie Sądu Rejonowego żądanie zaliczenia wartości wskazanych przez powódkę nakładów na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną nie mogło zostać uwzględnione, gdyż zaliczeniu podlega wartość nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego nieruchomości po dniu dokonania ostatniej aktualizacji (art. 77 ust. 4 u.g.n.) - ustawodawca przewidział możliwość zaliczenia nakładów dopiero przy drugiej aktualizacji, gdy nakłady poniesione zostały po aktualizacji pierwszej opłaty.

Sąd Rejonowy podkreślił, że nakłady, których zaliczenia domagała się powódka poczynione zostały przed 3 listopada 2009 r., a wobec braku danych przeciwnych przyjął, że
3 listopada 2009 r. dokonana została dopiero pierwsza aktualizacja opłaty za użytkowanie wieczyste nieruchomości, co wynika również z wyjaśnień pozwanego złożonych przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym. Nieruchomość oddana została w użytkowanie wieczyste w 1994r., a następnie prawo to nabyła powodowa spółka 20 sierpnia 2007r. Strona powodowa, na której spoczywa ciężar dowodzenia, nie wykazała natomiast, aby dokonana w listopadzie 2009 r. aktualizacja opłaty była, wbrew jej twierdzeniom, kolejną, a nie pierwszą aktualizacją. Zaznaczył przy tym, że z wyjaśnień powódki wynikało, iż poczynione nakłady nie były wcześniej zaliczone na wartość nieruchomości. Dlatego, przywołując art. 77 ust. 4 u.g.n., uznał, że z uwagi na poniesienie nakładów przed datą pierwszej aktualizacji wykluczone było zaliczenie wartości tych nakładów przy pierwszej aktualizacji opłaty za użytkowanie wieczyste jaka miała miejsce w listopadzie 2009r. Jednocześnie Sąd Rejonowy wskazał, że nakłady poniesione po oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, przed pierwszą aktualizacją opłaty za wieczyste użytkowanie, będą mogły być zaliczone, zgodnie z art. 77 ust. 5 u.g.n., przy którejkolwiek kolejnej aktualizacji opłaty za użytkowanie wieczyste. To spowodowało, że oddalono powództwo.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku art. 108 § 1 k.p.c., pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Apelację od tego orzeczenia złożyła powódka zaskarżając tenże wyrok w całości i zarzucając mu, mające istotny wpływ na wynik sprawy, naruszenie: art. 325 k.p.c. w związku
z art. 189 k.p.c. poprzez nieprawidłowe sformułowanie rozstrzygnięcia zawartego w pkt.1. sentencji, polegające na oddalaniu powództwa zamiast ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w P. przy ulica (...), oznaczonej jako działki (...) w sposób przewidziany w art. 77 ust. 2a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, co skutkowało brakiem możliwości uiszczenia przez powódkę opłaty rocznej za 2010 rok oraz za lata kolejne w przewidziany tam sposób; art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. z uwagi na przekroczenie przez Sąd pierwszej instancji granic swobodnej oceny dowodów, polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, że dokonana przez organ aktualizację była pierwszą aktualizacją opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w przedmiotowej nieruchomości, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na takie stwierdzenie; art. 6 k.c. w związku z art. 232 zd. 1 k.p.c. poprzez błędny rozkład ciężaru dowodowego polegający na przyjęciu, że na powódce, a nie na pozwanej, spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, iż aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, dokonana pismem z 3 listopada 2009 r., była pierwszą, a nie kolejną aktualizacją opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości; art. 232 zd. 2 k.p.c. poprzez niedopuszczenie przez sąd pierwszej instancji z urzędu dowodu na okoliczność czy aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, dokonana pismem z 3 listopada 2009 r. była pierwszą, a nie kolejną aktualizacją opłaty rocznej w stosunku do przedmiotowej nieruchomości, gdyż zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy nie pozwala potwierdzić tą kluczową dla sprawy okoliczność; art. 325 k.p.c. w związku z art. 229 § 1 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez nieuznanie przez Sąd pierwszej instancji za okoliczność bezsporną poniesienia przez powódkę nakładów na usunięcie drzew i krzewów o wartości 27900 zł i niezaliczenie tej kwoty na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową, a opłatą zaktualizowaną oraz nieuwzględnienie tej kwoty
w tenorze zaskarżone do wyroku, pomimo przyznania tej okoliczności przez stronę pozwaną w jej piśmie procesowym z 13 czerwca 2016 r. Zarzuciła także nierozpoznanie istoty sprawy w zakresie dotyczącym jej wniosku o zaliczenie nakładów (pkt 2 wniosku ustalenie złożonego przez powódkę 14 grudnia 2009 r.) poprzez nieustalenie charakteru oraz ostatecznej wartości nakładów poniesionych przez powódkę na przedmiotowej nieruchomości, a tym samym nieustalenie, czy zostały spełnione przesłanki do ich zaliczenia wynikające z art. 77 ust. 4 oraz
6 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Ponadto zarzuciła naruszenie prawa materialnego z uwagi na niezastosowanie w sprawie art. 77 ust. 2a w związku ustawy
z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w związku z art. 189 k.p.c. poprzez oddalenie powództwa, co w konsekwencji uniemożliwiło powódce uiszczenie opłaty rocznej przy zastosowaniu mechanizmu rozliczeniowego (opłaty ratalnej) przewidzianego w tym przepisie; a także art. 77 ust. 4 i ust. 6 tej ustawy poprzez niezaliczenie na poczet różnicy między opłatą dotychczasową, a opłatą zaktualizowaną nakładów poniesionych przez powódkę na nieruchomość w łącznej wartości 284942,37 zł ustalonej w opiniach uzupełniających sporządzonych w sprawie przez biegłą sądową D. G..

Jednocześnie, na podstawie art. 208 § 1 pkt 5 k.p.c., art. 232 zd. 1 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 381 k.p.c. oraz art. 382 k.p.c., wniosła o zarządzanie przez Sąd drugiej instancji, aby pozwana przedstawiła dowody na okoliczność wszystkich aktualizacji opłaty rocznej
z tytułu użytkowania wieczystego w stosunku do przedmiotowej nieruchomości oraz przeprowadzenie dowodu na tę okoliczność, pod rygorem przyjęcia, że aktualizacja opłaty rocznej 3 listopada 2009 r. była kolejną aktualizacją opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w stosunku do przedmiotowej nieruchomości.

Przy tak postawionych zarzutach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku
w pkt. 1. poprzez ustalenie, że wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w położonej w P. przy ulicy (...), oznaczonej jako działki (...), począwszy od 1 stycznia 2010 r. wynosi 5344,96 zł, od 1 stycznia 2011 r. wynosi 9513,94 zł, od 1 stycznia 2012 r. oraz w latach następnych wynosi 13882,91 zł oraz zaliczenie na poczet różnicy między opłatą dotychczasową z tytułu użytkowania wieczystego tej nieruchomości gruntowej, a opłatą zaktualizowaną w toku tego postępowania oraz zaktualizowaną ewentualnie w skutek przyszłego wypowiedzenia wartości nakładów o łącznej wartości 284942,37 zł. Wniosła także o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje. Ewentualnie złożyła wniosek
o uchylenie zaskarżonego wyroku w części objętej apelacją oraz przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na operację ona wniosło o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy uznaje za własne.

W rozpoznawanej sprawie istotą sporu było to, czy dokonana przez pozwaną aktualizacja opłaty rocznej, wypowiedzeniem z 3 listopada 2009 r., była pierwszą, czy też kolejną aktualizacją. Jest też istotne, że zgodnie z art. 77 ust. 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym w chwili wypowiedzenia
(t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.), przy aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową
a opłatą zaktualizowaną zalicza się wartość nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego nieruchomości na budowę poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej po dokonaniu ostatniej aktualizacji. Dlatego też poniesione w tym zakresie nakłady nie podlegają zaliczeniu przed dokonaniem pierwszej aktualizacji. Podlegają one zaliczeniu dopiero w kolejnej aktualizacji, a nie przy pierwszej aktualizacji. Przepisy tej ustawy uległy zmianie na podstawie ustawy z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz. 1509), natomiast na podstawie art. 4 ust. 2 tejże ustawy do zaliczania wartości poniesionych nakładów, na podstawie art. 77 ust. 4 i 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie
w tejże ustawy, czyli przed 23 sierpnia 2017 r., stosuje się przepisy dotychczasowe. Dlatego też art. 77 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stosuje się, co do nakładów, w brzmieniu w obowiązującym w chwili dokonania wypowiedzenia, uwzględnionym w tekście jednolitym tej ustawy (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651).

W tej części powódka wskazywała, że dokonana 3 listopada 2009 r. aktualizacja opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nie jest pierwszą aktualizacją, ale kolejną. W tym zakresie złożyła również wniosek, uwidoczniony w apelacji, co do zwrócenia się do pozwanej pod rygorem uznania, że ta aktualizacja była kolejną. Istotne jest więc również, w tej części, ustalenie kogo obciąża ciężar dowodowy wykazania tej okoliczności. Zgodnie z art. 78
ust. 3 zd. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami ciężar dowodu, że istnieją przesłanki aktualizacji opłaty rocznej, spoczywa na właściwym organie. Ostatecznie co do podstaw aktualizacji apelująca nie zgłasza zastrzeżeń, wskazując, że kwota aktualizacji opłaty rocznej od 2010 roku jest właściwa. Apelująca żąda jednak rozłożenia jej na raty zgodnie z regulacją art. 77 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami i rozliczenia nakładów.

Z powyższego wniosek, że to apelująca z okoliczności, iż aktualizacja opłaty rocznej z 2009 roku jest kolejną z aktualizacji wywodzi skutek prawny w postaci konieczności zaliczenia już poczynionych przez nią nakładów na poczet różnicy między opłatą dotychczasową, a opłatą z aktualizowaną. Dlatego też, zgodnie z art. 6 k.c., to apelującą obciąża ciężar dowodowy wykazania tej okoliczności. Trzeba także zaznaczyć, że pozwana stoi na stanowisku, iż opłata z 3 listopada 2009 r. - aktualizacja opłaty rocznej - jest pierwszą aktualizacją tej opłaty. To powoduje, że wezwanie pozwanej do przedstawienia dowodów na okoliczność wszystkich aktualizacji opłaty rocznej pod rygorem przyjęcia, że ta aktualizacja była kolejną jest niewłaściwe, albowiem pozwana nie ma możliwości wykazania okoliczności negatywnej, a dodatkowo to powódkę obciąża ciężar wykazania tego, że dokonana w 2009 roku aktualizacja opłaty rocznej jest kolejną. Dlatego też oddalono wniosek dowodowy złożony w apelacji na podstawie art. 381 k.p.c.

W tej części należy także zaznaczyć, że niezasadnie skarżąca podważa niedopuszczenie przez Sąd Rejonowy dowodu z urzędu na powyższą okoliczność, albowiem sąd nie ma obowiązku poszukiwania dowodów. Jeżeli powódka zakupiła prawo użytkowania wieczystego od innej osoby, to nic nie stało na przeszkodzie, aby uzyskała od niej również dokumenty związane z ewentualnymi wcześniejszymi aktualizacjami opłat rocznych. Nic nie stało także na przeszkodzie, aby powódka przedstawiła dowód z umowy dotyczącej ustanowienia użytkowania wieczystego, w której taka opłata roczna zapewne była ustalona. To mogłoby pozwolić uzasadnić trafność jej stanowiska. Powódka jednak tego rodzaju wniosków dowodowych nie złożyła, nie było zaś żadnych powodów, aby Sąd Rejonowy dokonywał z urzędu poszukiwania dowodów w sprawie. Trzeba bowiem zaznaczyć, że spór toczy się pomiędzy stronami, które są reprezentowane przez fachowych pełnomocników.

Przy takim rozłożeniu ciężaru dowodowego nie ma znaczenia to czy pozwana uznała jakieś nakłady poczynione przez powódkę czy też nie, albowiem zgodnie z przedstawioną wyżej regulacją prawną, nawet przyznane nakłady nie mogą być rozliczone przy pierwszej aktualizacji opłaty rocznej, ale dopiero przy następnej.

Przywołana na rozprawie apelacyjnej przez pełnomocnika powódki uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. (sygn. akt III CZP 33/17, Lex 2340092) potwierdza, że przy pierwszej aktualizacji nie dokonuje się zaliczeń na poczet różnicy wartości nakładów Argumentację tamże przytoczoną Sąd Okręgowy w pełni podziela. Dodać należy, że także
w uzasadnieniu uchwały z 19 października 2017 r. (sygn. akt III CZP 52/17, Lex 2374978) Sąd Najwyższy wyraźnie wskazuje, iż przy pierwszej aktualizacji nie może nastąpić zaliczenie nakładów na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a zaktualizowaną.

Dlatego też zarzuty apelacji w tej części postają bezzasadne.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że art. 77 ust. 2a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami został wprowadzony przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 173, poz. 1218), a art. 4 tej ustawy wskazuje, że w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, a dotyczących aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami
w brzmieniu nadanym tą ustawą. To powoduje, że od 9 października 2011 r. stosuje się już art. 77 ust. 2a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami i ma on zastosowanie także w rozpoznawanej sprawie. Sąd Rejonowy nie zauważył tej okoliczności i dlatego oddalił powództwo nie biorąc pod uwagę faktu konieczności rozłożenia zaktualizowanej opłaty na raty zgodnie z art. 77 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Poprzednia opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego wynosiła 2672,48 zł, natomiast w wypowiedzeniu z 3 listopada 2009 r. została oznaczona na 13682,91 zł od 2010 roku. Ewidentne jest to, że zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa ponad dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 28 lutego 2013 r. (sygn. akt III CZP 110/13, OSNC 2013/10/114) w przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty w drugim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę dwukrotności dotychczasowej opłaty i połowy nadwyżki ponad dwukrotność tej opłaty, a w trzecim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę opłaty ustalonej w drugim roku i połowy nadwyżki ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty (art. 77 ust. 2a zd. 2 i 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami). Sąd Najwyższy przedstawił wówczas schemat tego rozliczenia przyjmując, że dotychczasowa opłata roczna w 2011 r. wynosiła 400 zł, a opłata roczna ustalona w wyniku aktualizacji i skutecznie wypowiedziana w 2011 r. wynosi 1000 zł, w kolejnych latach użytkownik wieczysty powinien wnieść opłaty w następującej wysokości:

- opłata roczna za 2012 r. (pierwszy rok od aktualizacji) wynosi 800 zł (400 zł x 2);

- opłata roczna za 2013 r. (drugi rok od aktualizacji) wynosi 900 zł (800 zł + 100 zł);

- opłata roczna za 2014 r. (trzeci rok od aktualizacji) wynosi 1 000 zł (900 zł + 100 zł).

Dlatego też użytkownik wieczysty powinien wnieść opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej w 2010 roku (5344,96 zł), w kolejnym 2011 roku 9513,94 zł (5344,98 zł+4168,98 zł), a w następnym 2012 roku i na lata kolejne po 13682,92 zł (9513,94 zł+4168,98 zł) w każdym roku.

Powyższe spowodowało, że w tej części apelacja musiała doprowadzić do zmiany zaskarżonego orzeczenia, doszło bowiem do naruszenia art. 77 ust. 2a ustawy z 21 sierpnia
1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Trzeba także zaznaczyć, że to złożony przez powódkę wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona i rozliczenie nakładów zastępuje pozew (por. art. 80 ust. 2 zd. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami), podobnie w sprzeciwie wnosiła ona, że aktualizacja jest nieuzasadniona i o rozliczenie nakładów, aczkolwiek w uzasadnieniu wskazywała, że opłata jest uzasadniona do 13682,19 zł.

Dodatkowo doszło do zmiany przepisów już po dokonaniu aktualizacji opłaty rocznej (chodzi o wprowadzenie art. 77 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz
art. 4 ustawy z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw).

Powyższe okoliczności mają znaczenie dla oznaczenia strony przegrywającej i wygrywającej. Ostatecznie bowiem zgłoszone przez powódkę żądanie okazało się niezasadne (opłata powinna być bowiem zaktualizowana do wysokości 13682,91 zł), a tylko na skutek zmiany przepisów w toku postępowania doszło do zmiany zaskarżonego orzeczenia. W chwili dokonywania aktualizacji jej wysokość była oznaczona prawidłowo. Dlatego też należało uznać pozwaną za przegrywającą sprawę w nieznacznej części i zasądzić od powódki na jej rzecz zwrot całości poniesionych przez nią kosztów procesu, zgodnie z art. 100 k.p.c. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej wynosiło wówczas 2400 zł z uwagi na wartość przedmiotu sporu (11011 zł), zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) przy zastosowaniu § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 ze zm.). Sprawa bowiem wpłynęła do Sądu Rejonowego 23 lipca 2010 r. Jednocześnie, jak wynika z sentencji i uzasadnienia zaskarżonego wyroku, o kosztach sądowych powstałych przed Sądem Rejonowym nie rozstrzygano, dlatego też Sąd Okręgowy w tej części nie mógł orzekać (por. art. 108 ¹ k.p.c.).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 350 § 3 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c., z uwagi na niewłaściwe oznaczenie powódki, która w trakcie procesu zmieniała formę prawną i nazwę, należało orzec jak w punkcie 1. sentencji, zaś - na podstawie art. 386
§ 1 k.p.c. - należało orzec jak w punkcie 2. sentencji. Natomiast, na podstawie art. 385 k.p.c.,
w pozostałej części apelację jako bezzasadną oddalono (pkt 3. sentencji).

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zapadło na podstawie art. 100 k.p.c. w związku z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października
2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 ze zm.) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, albowiem pozwana przegrała sprawę w niewielkim zakresie i powódka powinna jej zwrócić całe koszty zastępstwa procesowego.

SSO Roman Troll SSO Mirella Szpyrka SSO Artur Żymełka