Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2015r. w Gliwicach

sprawy z powództwa A. P. (P.) i G. G. (G.)

przeciwko Hucie (...) Spółce Akcyjnej w M.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji powoda i powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 22 grudnia 2014 r. sygn. akt IV P 243/14

1)  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że:

a)  przywraca powódkę G. G. do pracy u pozwanej na dotychczasowych warunkach płacy i pracy,

b)  przywraca powoda A. P. do pracy u pozwanej na dotychczasowych warunkach płacy i pracy,

2)  zasądza od pozwanej na rzecz każdego z powodów kwotę po 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

( -) SSO Jolanta Łanowy (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Grażyna Łazowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt: VIII Pa 66/15

UZASADNIENIE

Powódka G. G. wniosła w dniu 17 marca 2014 roku pozew przeciwko Hucie (...) S.A. w M. domagając się przywrócenia do pracy i zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 4 marca 2014 roku pozwana rozwiązała z nią umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 k.p., jednak pozwana w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy wskazała rzekome przyczyny uzasadniające ten tryb zakończenia stosunku pracy, dodatkowo przyczyny mają charakter ogólny, tak, że powódka nie wie w istocie za co została zwolniona. Dodatkowo wskazała, że po zwolnieniu powódki pracodawca zlikwidował dział zaopatrzenia, a zatem dział, gdzie pracowała powódka.

Powód A. P. wniósł w dniu 17 marca 2014 roku pozew przeciwko Hucie (...) S.A. w M. domagając się przywrócenia do pracy i zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 4 marca 2014 roku pozwana rozwiązała z nim umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 k.p., jednak w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy wskazano rzekome przyczyny uzasadniające ten tryb zakończenia stosunku pracy, dodatkowo przyczyny mają charakter ogólny, tak, że powód nie wie w istocie za co został zwolniony. Dodatkowo wskazał, że po zwolnieniu powoda pracodawca zlikwidował dział zaopatrzenia, a zatem dział, gdzie pracował powód.

Pozwana w odpowiedziach na pozwy wniosła o oddalenie obu powództw w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach wyrokiem z dnia 22 grudnia 2014 roku oddalił powództwa i orzekł o kosztach procesu.

Sąd ten ustalił, że: powódka G. G. zatrudniona była w Hucie (...) S.A. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 5 lipca 1978 r., ostatnio na stanowisku Zastępcy Kierownika D. (...).

Powód A. P. zatrudniony były w Hucie (...) S.A. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 9 sierpnia 2008 r., ostatnio na stanowisku Kierownika D. (...).

W dniu 4 marca 2014 r. pozwana rozwiązała z powodami umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika.

W odniesieniu do powódki G. G. przyczyną rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na:

- braku nadzoru nad wykonywanymi przez podwładnych zadaniami oraz realizacją zakupów zgodnie z zawartymi kontraktami, umowami i wystawionymi zamówieniami oraz kompletnością dokumentacji związaną z realizacją dostaw, przejawiającym się m.in. brakami kart przekazania odpadu dla części dostaw; niezgodnościami ilości zamówionego materiału z faktycznie dostarczonym; rozbieżnościami pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach, dokumentach WZ i fakturach; niezgodnościami terminu realizacji kontraktów z faktyczną realizacją; niezgodnościami faktycznych godzin dostaw materiałów z postanowieniami umów w tym zakresie. Nieprawidłowości postępowania w D. (...) wymieniono szczegółowo w protokole pokontrolnym z dnia 24 lutego 2014 r. nr l/KW(...);

- rażących nieprawidłowościach w zakresie kontroli merytorycznej faktur oraz zgodności z warunkami handlowymi, przejawiających się m.in. brakiem zapisu na fakturach zamówienia, bądź umowy, której dotyczy, rozbieżnością pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach/umowach, dokumentach WZ i fakturach;

-

nieprawidłowości w zakresie rejestracji w Systemie Ewidencji Produkcji, polegających w szczególności na niezgodnym z rzeczywistością wprowadzaniu dat obowiązywania kontraktów, bądź brakiem rejestracji zamówień i kontraktów.

W odniesieniu do powoda A. P. przyczyną rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych polegające na:

- braku nadzoru nad wykonywanymi przez podwładnych zadaniami oraz realizacją zakupów zgodnie z zawartymi kontraktami, umowami i wystawionymi zamówieniami oraz kompletnością dokumentacji związaną z realizacją dostaw, przejawiającym się m.in. brakami kart przekazania odpadu dla części dostaw; niezgodnościami ilości zamówionego materiału z faktycznie dostarczonym; rozbieżnościami pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach, dokumentach WZ i fakturach; niezgodnościami terminu realizacji kontraktów z faktyczną realizacją; niezgodnościami faktycznych godzin dostaw materiałów z postanowieniami umów w tym zakresie. Nieprawidłowości postępowania w D. (...) wymieniono szczegółowo w protokole pokontrolnym z dnia 24 lutego 2014 r. nr l/KW(...).

-

nieprawidłowości w zakresie rejestracji w Systemie Ewidencji Produkcji, polegających w szczególności na niezgodnym z rzeczywistością wprowadzaniu dat obowiązywania kontraktów i przyporządkowaniu dostaw do kontraktu, który wygasł /bądź brakiem rejestracji zamówień i kontraktów/, co doprowadziło w zakresie niektórych dostaw do błędnej kwalifikacji dostarczonych towarów i braku stosowania względem nich obowiązujących w Hucie (...) S.A. regulacji wewnętrznych, co mogło wyrządzić H. znaczną szkodę majątkową;

-

nieprawidłowości w zakresie stosowania obowiązujących w Hucie (...) S.A. zarządzeń, instrukcji;

- rażących nieprawidłowości w zakresie kontroli merytorycznej faktur oraz zgodności z warunkami handlowymi i przyporządkowaniu dostaw do kontraktu, który wygasł /bądź brakiem rejestracji zamówień i kontraktów/, co doprowadziło w zakresie niektórych dostaw do błędnej kwalifikacji dostarczonych towarów i braku stosowania względem nich obowiązujących w Hucie (...) S.A. regulacji wewnętrznych, co mogło wyrządzić H. znaczną szkodę majątkową;

-

nieprawidłowości w zakresie stosowania obowiązujących w Hucie (...) S.A. zarządzeń, instrukcji;

-

rażących nieprawidłowości w zakresie kontroli merytorycznej faktur oraz zgodności z warunkami handlowymi.

W styczniu 2014 r. Komenda Powiatowa Policji w T. zaczęła prowadzić czynności wyjaśniające związane z nieprawidłowościami w D. Kontroli Jakości pozwanego. Podejrzewano, iż pracownicy (...) dopuszczają się nieprawidłowości w zakresie pobierania i przygotowywania do analizy prób materiałów cynkonośnych polegających m.in. na fałszowaniu prób kupowanych przez pozwaną od zewnętrznych dostawców. W wyniku powyższego do Huty dostarczane były popioły oraz inne odpady cynku niezgodne z postanowieniami umów, które nie przedstawiały dla Huty żadnej wartości. Szkoda poniesiona przez (...) S.A. szacowana jest na 4 min zł.

W związku z faktem, iż D. (...) był odpowiedzialny za realizację kontraktów zakupowych oraz informacją otrzymaną przez Zarząd pozwanego od pełnomocnika Zarządu ds. informacji niejawnych W. M., że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że D. (...) mógł przyczynić się do zaistniałych nieprawidłowości, w dniu 27 stycznia 2014 r. Prezes Zarządu (...) S.A. powołał zespół do przeprowadzenia postępowania kontrolnego w D. (...). Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości postępowania w ww. dziale, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz obowiązującymi w Hucie procedurami w zakresie dostaw złomów, popiołów, tlenku cynku oraz innych materiałów wsadowych od firm wymienionych w ww. zarządzeniu. Powołany zespół po zakończeniu prac miał sporządzić sprawozdanie na piśmie Prezesowi Zarządu (...) S.A.

W dniu 27 stycznia 2014 r. powodowie zostali zwolnieni z obowiązków związanych ze świadczeniem pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Zmiana ta miała obowiązywać do czasu zakończenia postępowania kontrolnego w D. (...), nie dłużej jednak niż do dnia 28 lutego 2014 r.

W lutym 2014 r. Prokuratura Rejonowa w Tarnowskich Górach przedstawiła zarzuty oraz dokonała aresztowania trzech osób, w tym dwóch pracowników (...) S.A. Zarzuty dotyczyły przestępstw z art. 296a k.k. Pozwana dokonała rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika z podejrzanymi pracownikami (...).

Po zakończeniu prac, zespół do przeprowadzenia postępowania kontrolnego w D. (...) przedłożył Zarządowi pozwanej protokół pokontrolny nr l/KW(...), którego ustalenia stanowiły dla pracodawcy podstawę do rozwiązania z powodami umów o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Protokół pokontrolny nr l/KW(...), na który powołał się pozwany w piśmie rozwiązującym umowę o pracę, stwierdził następujące nieprawidłowości: niezgodności pomiędzy nazwami materiału na zamówieniach/umowach, dokumentach dostawy i fakturach, niezgodności nazwy towaru oraz numeru zamówienia na kwicie ważenia, niezgodności ilości zamówionego towaru z faktycznie dostarczonym, nieprawidłowe rozliczenie finalne kontraktu 52/EU/2012, niezgodności terminu realizacji kontraktów z faktyczną realizacją, niezgodne z postanowieniami umów godziny dostaw materiału do (...) S.A., niezgodności pomiędzy kodami odpadu na umowach/zamówieniach, dokumentach dostawy i fakturach, braki opinii technologicznych przydatności złomów i innych odpadów metalonośnych do przerobu w H., braki kart przekazania odpadu dla części dostaw, brak w protokole odbioru złomów ustalenia ceny przez HZ oraz brak zatwierdzenia protokołu przez Kierownika D. (...), nieprawidłowości w zakresie rejestracji w Systemie Ewidencji Produkcji.

Stwierdzone w protokole kontroli uchybienia mają istotny charakter, zostały zawinione przez powodów, którzy pełniąc obowiązki kierownicze nie wykonywali w sposób prawidłowy swoich obowiązków, nie przestrzegali obowiązujących u pozwanego przepisów dotyczących realizacji kontaktów, gromadzenia dokumentacji i jej prawidłowej weryfikacji, nadzoru nad prawidłową realizacją kontaktów. Zachowanie powodów przyczyniło się do możliwości wystąpienia przestępczego procederu w Hucie, który spowodował wyrządzenie Hucie znacznej szkody majątkowej.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji stwierdził, że powództwa nie zasługiwały na uwzględnienie.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, iż rozwiązanie umów o pracę bez wypowiedzenia przez pozwanego z powodami było uzasadnione w świetle przepisów prawa i formalnie prawidłowe.

Sąd podał, że obowiązek wskazania w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) przyczyny uzasadniającej to rozwiązanie (art. 30 § 4 k.p.) oznacza, że powinna być określona w sposób, który jednoznacznie wskazuje, na czym w opinii pracodawcy polega wina pracownika (wyrok SN z 14.12.1999 r., I PKN 444/99).

Zdaniem doktryny, ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, oznacza winę umyślną oraz rażące niedbalstwo (rodzaj winy nieumyślnej, wyraża się w całkowitym ignorowaniu przez pracownika następstw swojego działania, chociaż wykonywane obowiązki lub zajmowane stanowisko nakazują szczególną ostrożność w działaniu), natomiast podstawowe obowiązki pracownicze mogą być kreowane przez przepisy ustawowe, postanowienia układowe, regulaminowe i statutowe. Istnieje również pogląd, że postanowienia umowne, pod warunkiem zamieszczenia stosownej klauzuli, mogą kreować podstawowe obowiązki pracownicze. Dla uznania naruszenia podstawowych obowiązków pracownika za ciężkie niezbędny jest znaczny stopień winy pracownika, chodzi tu o jego złą wolę lub rażące niedbalstwo z jego strony. O istnieniu tej winy wnioskuje się na podstawie całokształtu okoliczności związanych z zachowaniem pracownika.

Sąd pracy nie jest związany oceną pracodawcy co do zachowania się pracownika, lecz ocena ta podlega sądowi. Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 Kp - jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy - powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Ciężar udowodnienia przyczyny spoczywa na pracodawcy.

Ustalenie, który z obowiązków pracownika ma charakter podstawowy uzależnione jest od rodzaju wykonywanej przez niego pracy oraz od szkody, jaką naruszenie to wywołało lub mogłoby wywołać. Przyczynami rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. mogą być szczególnego rodzaju, zawinione uchybienia pracownicze, które spowodowały zagrożenie interesów lub istotną szkodę w mieniu pracodawcy (wyr. SN z 23.9.1997 r., I PKN 274/97, OSNAPiUS 1998, Nr 13, poz. 396). Mogą być one zakwalifikowane do kategorii ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, jeżeli przy tym można przypisać pracownikowi niesumienność bądź nierzetelność lub nieuczciwość albo nielojalność powodującą utratę zaufania pracodawcy do pracownika i niemożność dalszego zatrudnienia w zakładzie pracy. Zwykłe zaniedbanie pracownika lub działanie wbrew oczekiwaniom pracodawcy i nieosiągnięcie zamierzonych rezultatów nie może być oceniane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków w rozumieniu art. 52 (wyr. SN z 2.6.1997 r., I PKN 191/97, OSNAPiUS 1998, Nr 9, poz. 268).

Analiza dokumentów zgromadzonych w sprawie, a zwłaszcza treści protokołu pokontrolnego jednoznacznie wskazuje, że powodowie, jako osoby zajmujące stanowiska kierownicze, naruszyli w sposób świadomy swoje podstawowe obowiązki pracownicze. Jako osoby zajmujące stanowiska kierownicze powodowie posiadali zarówno wiedzę, jak i doświadczenie pozwalające im na prawidłową realizację kontaktów zgodnie z zasadami obowiązującymi u pozwanego. Stwierdzony w protokole pokontrolnym zakres uchybień i nieprawidłowości, zdaniem Sądu, jednoznacznie wskazuje, że powodowie przynajmniej w następstwie rażącego niedbalstwa - choć charakter nieprawidłowości wskazuje, że powodowie działali umyślnie- naruszyli swoje podstawowe obowiązki pracownicze, działali nierzetelnie, niesumiennie. Następstwem rażących zaniedbań powodów było stworzenie możliwości powstania przestępczego procederu, który wyrządził pozwanemu znaczną szkodę majątkową.

Z tych względów roszczenia powodów należało oddalić w całości.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżyli apelacjami powódka i powód w całości. Wyrokowi zarzucili:

- naruszenie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. poprzez:

⚫

błędną jego wykładnię i przyjęcie, że postawione powodom w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę zarzuty stanowiły ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika;

⚫

błędne przyjęcie, że zachowanie powodów wskazane jako przyczyny rozwiązania umowy o pracę nosiły znamiona zachowania zawinionego, podczas gdy powodowie działali wyłącznie w interesie pracodawcy, który posiadał wiedzę o wszystkich ich działaniach;

⚫

błędne przyjęcie, że powodowie dopuścili się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych z pominięciem przez sąd ustaleń w zakresie stopnia przyczynienia się do tego samego pracodawcy;

⚫

niewłaściwe przyjęcie, że zachowanie powodów stanowiło naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych usprawiedliwiających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika podczas gdy pracodawca miał wszechstronną wiedzę o podejmowanych przez powodów działaniach;

- naruszenie art. 94 pkt 1 k.p. poprzez pominięcie zasady, że pracownik i pracodawca jako strony odpłatnej umowy wzajemnej mają wobec siebie prawa i obowiązki, Sąd uznał winę pracownika, ale pominął zaniedbania po stronie pracodawcy w zakresie zapewnienia regularnych praktyk kontrolnych;

- naruszenie art. 30 k.p. poprzez błędne przyjęcie, że przyczyna rozwiązania przez pozwanego umowy o pracę z powodami była konkretna i rzeczywista.

Wskazując na powyższe wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i przywrócenie powodów do pracy oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W odpowiedziach na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie obu apelacji w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Gliwicach zważył, co następuje: apelacje były zasadne co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku.

Sąd Rejonowy poczynił ustalenia dotyczące podstawy zatrudnienia powodów u strony pozwanej oraz jakie przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zostały wskazane powodom w przedstawionych im pismach. Poczynił także ustalenia co do postępowania karnego prowadzonego przez Komendę Powiatową Policji w T., które dotyczyło nieprawidłowości w D. Kontroli Jakości w Hucie (...) S.A. Sąd Rejonowy ustalił także, że sporządzony został protokół pokontrolny I/KW(...). W ocenie Sądu Rejonowego powodowie w sposób zawiniony dopuścili się nieprawidłowości opisanych we wspomnianym protokole pokontrolnym i uzasadniało to rozwiązanie z nimi umów o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W pisemnym uzasadnieniu Sąd Rejonowy nie ustalił jednak szczegółowo jakie konkretnie nieprawidłowości zostały stwierdzone w protokole pokontrolnym nr. I/ KW(...). W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji poczynił dodatkowe ustalenia.

Powodowie byli zatrudnieni w D. (...). Dział ten zajmował się skupem i wyceną wartościową złomów. Pracował on w oparciu o instrukcję skupu i wyceny złomów metali nieżelaznych i innych użytecznych materiałów metalonośnych, która stanowiła załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 25 Prezesa Zarządu - Dyrektora Naczelnego z dnia 30 października 2012 roku / karta 125-138/. Zasady przyjmowania złomu zostały określone w § 4 tej instrukcji. Zgodnie z jego postanowieniami procedura przyjmowania złomów przebiegała następująco. Na teren Huty wjeżdżał samochód dostawcy. Był on kierowany na wagę. Kierowca miał obowiązek przedstawić dowód dostawy WZ. Następnie samochód podlegał ważeniu. Wagowy generował kwit wagowy będący wydrukiem z wagi elektronicznej. Zawierał on wagę brutto, netto i tare, czytelny podpis osoby ważącej i pieczątkę firmową, nazwę i adres dostawcy, NIP, rodzaj dostarczonego złomu, numer rejestracyjny pojazdu i przyczepy. Dział Kontroli Jakości pobierał próbki, które poddawano analizie. Następnie wyniki analizy zostawały przekazywane do D. (...). Wyniki te określały procentową zawartość cynku w dostarczonym materialne. Na tej podstawie D. Handlowy dokonywał ustalenia ceny zgodnie z obowiązującym cennikiem. Według wzoru umowy kupna-sprzedaży zgodnie z jej § 1 określono materiały cynkonośne: cynk twardy 90 % Zn o kodzie odpadu (...), cynk twardy 85 % Zn o kodzie odpadu (...), popioły cynkowe i pyły o kodzie odpadu (...), blachy strzępione, cięte / karta 130-131/. W § 2 umowy użyto określenia popioły cynku i pyły / karta 132/. Zgodnie z § 4 umowy dostawy miały mieć miejsce do godz. 11.00. Według § 4 ust. 5 sprzedający był zobowiązany do określenia na dowodzie dostawy kodu odpadu. Kupujący zobowiązał się do odbioru jakościowego towaru i ustalenia klasy złomu przez D. Kontroli Jakości - § 5 ust. 1 /karta 133/. Z kolei w załączniku nr 4 określono zasady wyceny materiałów metalicznych. Do złomu cynku zaliczono: cynk twardy oraz blachy strzępione i cięte. Jako odpady cynku określono: zgary i popioły. Cena była ustalana według procentowej zawartości cynku w dostarczonym materiale /karta 137/.

Podwładnym powodów był E. K., który przedstawił procedurę przyjmowania towaru i wystawiania faktur w praktyce. Po odbiorze towaru była wykonywana analiza przez D. Kontroli Jakości, następnie przekazywano jej wyniki do D. (...), który dokonywał wyceny wartościowej. Wyliczenie to przekazywane było dostawcy, który wystawiał fakturę. Faktura była zatwierdzana przez D. (...), a następnie była przekazywana do księgowości. U strony pozwanej wykształciła się praktyka, że karty odpadów dostawcy przekazywali za dłuższy okres/ karta 276-277/. Zdarzało się także, że kontrakt już wygasł, a dostawca dalej chciał dostarczać materiał. Wtedy powodowie zezwalali na dalsze przywożenie towaru i polecali wagowym ewidencjonować taką dostawę na kontrakt lub zamówienie, które już wygasło – do czasu zawarcia nowego kontraktu. Działali w ten sposób ponieważ wiedzieli, że pracodawcy zależy na zakupie jak największej ilości materiału, a zawarcie nowego kontraktu trwało kilka dni / zeznania powódki karta 307, zeznania powoda karta 310/. W wyniku przeprowadzonej kontroli sporządzony został protokół nr (...) liczący 17 stron / karta 55-71/, a następnie protokół pokontrolny nr 1/KW(...) liczący 8 stron / karta 44-59/. Powodowie zapoznali się z protokołem nr (...), nie zapoznali się z protokołem pokontrolnym nr 1/KW(...) / zeznania powódki karta 308, zeznania powoda karta 309/.

Powodowie współpracowali z dyrektorem handlowym – M. D.. Powód zwrócił się do niego z zapytaniem czy dostawy z firmy (...) mogą odbywać się w godzinach popołudniowych. Miało to miejsce w związku z wnioskiem tego dostawcy złożonym w piśmie z 2 października 2013 roku / karta 222/. M. D. polecił to skonsultować z działem (...) D. Magazynów – zeznania M. D. / karta 253/. Dział ten potwierdził, że dostawy mogą odbywać się po godz. 11.00. Powód konsultował tę kwestię także z D. Kontroli Jakości i uzyskał zgodę na późniejsze dostawy / zeznania powoda karta 310/.

Na powyższych dowodach Sąd II instancji oparł się dając im wiarę w całości albowiem dowody te tworzyły jednolitą całość.

Apelacje powodów zasługują na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej wykładni przepisu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. jednak niewłaściwie przepis ten zastosował i przez to naruszył prawo materialne. Nadto naruszył przepis art. 30 § 4 k.p. uznając, że w oświadczeniu pracodawcy wskazano konkretną przyczynę rozwiązania stosunku pracy.

W pismach o rozwiązaniu umów o pracę bez wypowiedzenia skierowanych do powodów znajduje się odwołanie do protokołu pokontrolnego z 24 lutego 2014 nr 1/KW(...). Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że powodowie nie zapoznali się z tym protokołem. Zostali oni zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy w trakcie kontroli. A zatem pomimo tego, iż protokół został przekazany do D. Zamówień powodowie nie zapoznali się z nim. W tej sytuacji odesłanie w pismach zawierających oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umów o pracę bez wypowiedzenia do protokołu pokontrolnego 24 lutego 2014 roku nr 1/KW(...) w żaden sposób nie konkretyzuje przyczyny rozwiązania umów o pracę. Prawidłowo uznał Sąd Rejonowy, że powodowie dopuścili się naruszenia swoich podstawowych obowiązków pracowniczych. Nie budzi wątpliwości, że dochodziło do braku kart przekazania odpadu dla części dostaw. Miały miejsce niezgodności terminu realizacji kontraktu wynikającego z umowy z jego faktyczną realizacją, w czasie merytorycznej kontroli faktury nie wpisywano numeru zamówienia. Miały także miejsce nieprawidłowości w zakresie rejestracji w Systemie Ewidencji Produkcji polegające na niezgodnym z rzeczywistością wprowadzaniu obowiązywania kontraktów. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika uzasadnia ciężkie naruszenie przez pracownika jego obowiązków. W okolicznościach niniejszej sprawy nie można stwierdzić aby powodowie dopuścili się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków. Ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych w rozumieniu przepisu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. ma miejsce gdy pracownikowi można przypisać świadome działanie na szkodę pracodawcy lub to, że pracownik tylko godzi się, że działaniem swoim wyrządził szkodę pracodawcy - przy czym oczywiście wystarczające jest działanie na szkodę pracodawcy, a szkoda ta w rzeczywistości nie musi wystąpić. Z materiału dowodowego wynika, że praktyką u strony pozwanej było, iż dostawcy nie przekazywali na bieżąco kart przekazania odpadu. Zgodnie z przepisem art. 69 ust. 5 ustawy z 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21 ze zm.) dopuszcza się sporządzanie zbiorczej karty przekazania odpadów obejmującej odpady danego rodzaju przekazywane łącznie w okresie miesiąca kalendarzowego za pośrednictwem tego samego transportującego wykonującego usługę transportu odpadów temu samemu posiadaczowi odpadów. Zatem fakt, że takich kart przekazania odpadów nie było nie wykazuje, że nastąpiło to na skutek ciężkiego zawinienia powodów. Takie ciężkie zawinienie nie zostało wykazane innymi dowodami. Powodowie mieli prawo przypuszczać, że dostawca przekaże i zbiorczą kartę przekazania odpadów. Dochodziło do niezgodności terminu realizacji kontraktu z faktyczną realizacją kontraktu jednakże powodowie działali w celu zapewnienia pracodawcy materiałów cynkonośnych. Jak wskazali powodowie, odczuwali presję aby wprowadzić na teren huty takich materiałów jak najwięcej. Ponadto czynili to do czasu zawarcia kolejnego kontraktu z danym dostawcą – co trwało kilka dni. Przy merytorycznej kontroli faktur istotnie nie wpisywano na fakturach numeru kontraktu. Faktury te jednak były przekazywane do księgowości gdzie zatwierdzała je główna księgowa i podpisywała osoba uprawniona do reprezentacji pozwanej. Osoby te wiedziały, że na fakturze nie zostały wpisane przez D. Zamówień numeru kontraktu. Powodom nie zwrócono na to uwagi, oni sami uważali zaś, że najistotniejsze jest aby cena wskazana przez dostawcę na fakturze zgadzała się z ceną ustaloną przez ich dział po dokonaniu wyceny wartościowej dostawy. Jak wyjaśnili powodowie nieprawidłowości w Systemie Ewidencji Produkcji w zakresie zarzucanym im były konsekwencją dążenia do sprowadzenia materiałów cynkonośnych do huty - także w czasie kilkudniowej przerwy pomiędzy wygaśnięciem kontraktu starego i uruchomieniem kontraktu nowego z tym samym dostawcą.

Powodom zarzucono także, że występują rozbieżności pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach, dokumentach WZ i fakturach. W ocenie Sądu II instancji w tym zakresie nie można przypisać im żadnej nieprawidłowości w działaniu. W części ustalającej opisano Instrukcję Skupu i (...) i Innych Użytecznych (...). W stanowiącej załącznik do tej Instrukcji umowie kupna-sprzedaży wymieniono jako materiały cynkonośne: cynk twardy - jako odpad, popioły cynkowe i pyły stopów cynku - o tym samym kodzie odpadu. W załączniku nr 4 stanowiącym Z. Wyceny (...) Metalicznych Wtórnych jako odpady określano zgary i popioły. Zatem już w samych załącznikach do Instrukcji raz odpady określano jako cynk twardy, pyły i popioły a raz jako zgary i popioły. Z zeznań świadka M. D. wynika, że wszystkie materiały sprowadzane do huty to tlenki cynku. Wynika z tego, że u strony pozwanej zamiennie stosowano te nazwy ( odpady, pyły, popioły, zgary, cynk twardy). Z umowy kupna-sprzedaży stanowiącej załącznik do Instrukcji wynika, że dostawca miał obowiązek w dokumencie dostawy wpisać kod dostarczanego materiału, nie miał obowiązku inaczej określać dostarczanych materiałów. Zatem nie można powodom czynić zarzutu co do niezgodności pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach i innych dokumentach. Najistotniejszym oznaczeniem dostarczanego materiału był kod i w zależności od niego dokonywano kontroli jakości przez analizę z każdego samochodu lub uśrednioną w miesiącu.

Nie można także czynić im zarzutu, że dostawy odbywały się w innych godzinach niż w postanowieniach umów. W postępowaniu dowodowym wykazano, że niezgodności powyższe dotyczyły dostawy z firmy (...). Jednak działo się to za wiedzą dyrektora handlowego - M. D. i po uzgodnieniu przez powoda z D. Kontroli Jakości i D. Magazynów zgodnie z zaleceniem dyrektora handlowego. W tym przypadku nie można mówić o naruszeniu obowiązków pracowniczych.

Postępowanie dowodowe nie wykazało zaś nieprawidłowości w zakresie stosowania obowiązujących w Hucie (...) S.A. zarządzeń, Instrukcji przez powodów.

Reasumując przyczyny rozwiązania umowy o pracę wskazane przez pracodawcę nie istniały jak nieprawidłowości w zakresie stosowania zarządzeń i instrukcji bądź też nie stanowiły naruszenia obowiązków pracowniczych jak niezgodności pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach i innych dokumentach, niezgodności faktycznych godzin dostaw z określonymi w umowie lub nie stanowiły ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych.

Zaznaczyć jeszcze należy, że przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia powinny być skonkretyzowane aby pracownik wiedział jakie konkretnie stawia mu się zarzuty oraz aby mógł na tej podstawie ocenić czy powinien występować do sądu z odwołaniem czy też nie. W ocenie Sądu II instancji przyczyny rozwiązania umów o pracę wskazane powodom nie były konkretne i nie można uznać aby skonkretyzowano je przez odesłanie do ustaleń protokołu nr (...) skoro po powodowie się z nim nie zapoznali. Wymogu konkretyzacji przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika - czyli w trybie najbardziej dotkliwym dla pracownika – nie spełnia ogólne wskazanie „ braku nadzoru nad wykonywanymi przez podwładnych zadaniami oraz realizacją zakupów zgodnie z zawartymi kontraktami, umowami i wystawionymi zamówieniami oraz kompletnością dokumentacji związaną z realizacją dostaw, przejawiającym się m.in. brakami kart przekazania odpadu dla części dostaw; niezgodnościami ilości zamówionego materiału z faktycznie dostarczonym; rozbieżnościami pomiędzy nazwami materiałów na zamówieniach, dokumentach WZ i fakturach; niezgodnościami terminu realizacji kontraktów z faktyczną realizacją; niezgodnościami faktycznych godzin dostaw materiałów z postanowieniami umów w tym zakresie.; nieprawidłowości w zakresie rejestracji w Systemie Ewidencji Produkcji, polegających w szczególności na niezgodnym z rzeczywistością wprowadzaniu dat obowiązywania kontraktów i przyporządkowaniu dostaw do kontraktu, który wygasł /bądź brakiem rejestracji zamówień i kontraktów/, co doprowadziło w zakresie niektórych dostaw do błędnej kwalifikacji dostarczonych towarów i braku stosowania względem nich obowiązujących w Hucie (...) S.A. regulacji wewnętrznych, co mogło wyrządzić H. znaczną szkodę majątkową; nieprawidłowości w zakresie stosowania obowiązujących w Hucie (...) S.A. zarządzeń, instrukcji; rażących nieprawidłowości w zakresie kontroli merytorycznej faktur oraz zgodności z warunkami handlowymi i przyporządkowaniu dostaw do kontraktu, który wygasł /bądź brakiem rejestracji zamówień i kontraktów/, co doprowadziło w zakresie niektórych dostaw do błędnej kwalifikacji dostarczonych towarów i braku stosowania względem nich obowiązujących w Hucie (...) S.A. regulacji wewnętrznych, co mogło wyrządzić H. znaczną szkodę majątkową; nieprawidłowości w zakresie stosowania obowiązujących w Hucie (...) S.A. zarządzeń, instrukcji; rażących nieprawidłowości w zakresie kontroli merytorycznej faktur oraz zgodności z warunkami handlowymi”. Przy tak sformułowanych przyczynach powodowie w istocie nie wiedzieli jakie konkretne zarzuty się im stawia.

W apelacji zarzucono także naruszenie art. 94 pkt 1 k.p. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie nie zastosował tego przepisu i nie można mówić o jego naruszeniu. Z uzasadnienia apelacji wynika, że intencją apelujących było zwrócenie uwagi, że strona pozwana wiedziała o działaniach powodów co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że nie można im postawić zarzutu działania z natężeniem złej woli. Powyżej zaznaczono już, że Sąd Okręgowy podziela to stanowisko. Skoro dyrektor handlowy wiedział o dostawach po godzinach określonych w umowie, faktury po zatwierdzeniu merytorycznym - gdzie nie wpisywano numeru kontraktu przekazywano głównej księgowej i osobie uprawnionej do reprezentacji strony pozwanej do podpisu to istotnie nie można uznać aby w tym zakresie powodowie świadomie, w sposób rażący i zawiniony umyślnie naruszali swoje obowiązki.

W związku z powyższym Sąd II instancji na podstawie art. 56 § 1 k.p. przywrócił powodów do pracy na poprzednich warunkach. Sąd uznał, że przywrócenie powodów do pracy nie jest niemożliwe ani niecelowe. Strona pozwana powoływała się na likwidację D. Zamówień. Należy jednak mieć na uwadze, że w skład (...) wchodzili powodowie oraz E. K., z którym także rozwiązano umowę o pracę. A zatem likwidacja D. Zamówień była konsekwencją rozwiązania umów o pracę z jego pracownikami w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Zadania tego działu przejął D. Handlowy co wynika z zeznań M. D. dyrektora handlowego. Zatem jest możliwe ponowne powierzenie dotychczasowych obowiązków powodom. Przywrócenie powodów do pracy nie jest także niecelowe albowiem powodowie nie mogą ponosić negatywnych konsekwencji wadliwego rozwiązania z nimi umów o pracę przez stronę pozwaną. Na akceptację także zasługuje argumentacja powodów, że zwolnienie ich miało związek z nieprawidłowościami w D. Kontroli Jakości oraz z prowadzonym postępowaniem policyjnym w sprawie tych nieprawidłowości. Na nieprawidłowości w D. Kontroli Jakości powodowie nie mieli wpływu.

Wyrok w pkt 1 wydano na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Pozwana była stroną przegrywającą i w tej sytuacji miała obowiązek zwrotu kosztów procesu zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. na rzecz powodów o czym orzeczono w pkt 2 wyroku. Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu / Dz.U. z 2013r., poz. 490 ze zm./ wynagrodzenie radcy prawnego w sprawie o przywrócenie do pracy wynosiło 60 zł. Z kolei według § 12 ust. 1 pkt 1 wynagrodzenie radcy prawnego za prowadzenie sprawy przed sądem okręgowym w postępowaniu apelacyjnym wynosi 50% stawki minimalnej, nie mniej niż 60 zł. Ponadto każdy z powodów uiścił opłatę od apelacji w kwocie 30 zł, która także podlegała zwrotowi przez przegrywającą pozwaną.

( -) SSO Jolanta Łanowy (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Grażyna Łazowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia