Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2018 r. w Lublinie

sprawy R. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji R. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 6 grudnia 2017 r. sygn. akt VIII U 1861/16

oddala apelację.

Małgorzata Rokicka-Radoniewicz Małgorzata Pasek Elżbieta Czaja

Sygn. akt III AUa 142/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił R. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił 15-letniego okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a jedynie 11 lat, 8 miesięcy i 5 dni. Nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 marca 1982 roku do 30 czerwca 1987 roku.

W dniu 9 czerwca 2015 roku R. K. odwołał się od wyżej wymienionej decyzji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie odwołania.

W dniu 23 listopada 2015 roku skarżący wniósł o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 marca 1982 roku do 3 września 1995 roku.

Wyrokiem z dnia 6 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia:

R. K. urodził się (...). W dniu 21 maja 2015 roku złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury. Oświadczył, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że R. K. legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 roku stażem pracy w wymiarze 28 lat, 4 miesiące i 4 dni. Uznał , że wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych od 22 czerwca 1973 roku do 28 lutego 1982 roku i od 4 września 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, tj. przez 11 lat, 8 miesięcy i 5 dni.

W trakcie niniejszego postępowania wnioskodawca przedłożył przed organem rentowym świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1993 roku wystawione przez Technikum(...)i (...) Szkołę Zawodową, z którego wynika, że w okresie od 1 marca 1982 roku do 31 sierpnia 1993 roku był zatrudniony w w/w Szkole na stanowisku nauczyciela.

Decyzją z dnia 11 czerwca 2015 roku organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury.

W trakcie postępowania wnioskodawca przedłożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 15 września 2017 roku wystawione przez (...) S.A. z którego wynika, że wnioskodawca w okresie od 1 marca 1982 roku do 3 września 1995roku wykonywał prace: kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na wydziałach i oddziałach na których jako podstawowe są wykonywane prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym wymienione w Wykazie A, Dział XIV, poz.12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku –Dz.U. nr 8, poz. 43 na stanowiskach: nauczyciel zawodu, samodzielny nauczyciel zawodu i instruktor nauki zawodu.

Sąd ustalił, że od dnia 22 czerwca 1973 roku wnioskodawca został zatrudniony w Zakładzie (...). Od dnia 1 marca 1982 roku otrzymał angaż na stanowisko nauczyciela zawodu. Od dnia 1 lipca 1982 roku powierzono mu stanowisko samodzielnego nauczyciela praktycznej nauki zawodu. Wnioskodawca w dniu 30 czerwca 1985 roku otrzymał świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego, stanowiące dowód posiadania przygotowania pedagogicznego do pracy
w charakterze instruktora praktycznej nauki zawodu w zakładach pracy, po ukończeniu odpowiedniego kursu pedagogicznego. Od dnia 1 lipca 1986 roku otrzymał angaż na stanowisko instruktora praktycznej nauki zawodu.

Na tych stanowiskach przyuczał młodocianych uczniów do zawodu mechanika maszyn urządzeń elektrycznych. Zajęcia z uczniami rozpoczynał o godzinie 7.00., a kończył o 14.00. Zajęcia były codziennie z różnymi liczebnie grupami. Na początku sprawdzał listę obecności oraz szkolił uczniów z zakresu przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Do jego obowiązków należało staranne i systematyczne przygotowywanie się do prowadzania zajęć praktycznych z uczniami; prowadzenie praktycznej nauki zawodu zgodnie
z obowiązującym programem nauki zawodu i planem szkoleniowo-produkcyjnym; gromadzenie i zabezpieczenia potrzebnego sprzętu, materiałów pomocniczych i narzędzi niezbędnych do prowadzenia zajęć; prowadzenie dokumentacji warsztatowej; dbanie o prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami prowadzenie przez uczniów zeszytów praktycznej nauki zawodu; dokonywanie okresowej oceny osiąganych wyników przez młodocianego odbywającego praktyczną naukę zawodu; dbanie o należytą konserwację maszyn i urządzeń na stanowiskach szkoleniowo-produkcyjnych oraz zgłaszanie we właściwym czasie potrzeb remontowych - (zakres obowiązków k. 22 a.o.). Wnioskodawca demonstrował uczniom metody spawania gazowego, elektrycznego oraz lutowania. Wnioskodawca był pracownikiem zakładu remontowego energetyki, posiadał uprawnienia spawalnicze i był przez szkoły wykorzystywany jako osoba potrzebna do realizacji planu nauczania
w określonym zakresie. Miał za zadanie wstępnie dokonać szkolenia, a następnie przekazać wiedzę młodzieży odnośnie sposobów spawania, rodzaju spawów, pokazać podstawowe proste spawy, urządzenia i maszyny do spawania. Miał na to określoną siatkę godzin wynikającą z programu nauczania. To była teoria którą przekazywał uczniom w warsztatach na stanowisku pracy. Uczestniczył w posiedzeniach Rady Pedagogicznej i w egzaminach praktycznych. Uczniowie nie spawali, ponieważ nie byli do tego uprawnieni. Szkolne warsztaty były umiejscowione poza halą produkcyjną i znajdowały się Zakładach (...). Wnioskodawca nigdy nie był pracownikiem Technikum (...) i (...) Szkoły Zawodowej. Wskazano przy tym w jego zakresie obowiązków, że nie powinien wykonywać czynności nie związanych bezpośrednio z pracą wykonywaną przez podległych mu uczniów.

Obowiązkiem wnioskodawcy było przekazanie uczniom jak się wykonuje czynności spawalnicze i czym się je wykonuje. Prowadził instruktaż stanowiskowy, który polegał m.in. na nauce sporządzania rysunku technicznego elementów do spawania, a po dniach praktyki podpisywał dzienniczki uczniów na podstawie wykonanych zadań. W warsztatach szkolnych odbywała się produkcja według planu dyrekcji. W ramach produkcji wnioskodawca spawał elektrycznie i gazowo konstrukcje stalowe, rozdzielnie przenośne, szafy sterownicze do przepompowni ciepła. Uczniowie pomagali wnioskodawca przy prostych czynnościach, w tym cięciu, wycinaniu, czyszczeniu materiałów do spawania. Warunki pracy w warsztacie były trudne z uwagi na zapylenie i hałas.

Od dnia 4 września 1995 roku wnioskodawca został przeniesiony do Ośrodka (...)na stanowisko ślusarza-spawacza.

Sąd uznał za wiarygodne zgromadzone w sprawie dowody w postaci dokumentów w szczególności umów o pracę, angaży i zakresu obowiązków zawartych w aktach osobowych. Wyjątkiem w zakresie dokumentów było świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 24 kwietnia 2015 roku dotyczące okresu od 1 marca 1982 roku do 1 lipca 1987 roku i z dnia 15 września 2017 roku, bowiem nieprawidłowo pracodawca zakwalifikował czynności wnioskodawcy na stanowiskach: nauczyciel zawodu, samodzielny nauczyciel zawodu i instruktor nauki zawodu do prac w szczególnych warunkach.

Nie zasługiwało również na przymiot wiarygodności świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1993 roku z którego wynika, że wnioskodawca pracował od 1 marca 1982 roku do 31 sierpnia 1993 roku w Technikum (...) i (...) Szkole Zawodowej. Z zeznań wnioskodawcy i dyrektora w/w placówki E. P. wynika, że w spornym okresie R. K. nie był pracownikiem w/w Szkół, a Zakładów (...) w L..

Ustalając stan faktyczny Sąd Okręgowy oparł się również częściowo na zeznaniach wnioskodawcy i świadków.

Sąd uznał za niewiarygodne zeznania wnioskodawcy oraz świadków B. I. i W. F., w zakresie stwierdzili iż obowiązki nauczyciel zawodu, samodzielnego nauczyciela zawodu i instruktor nauki zawodu stanowiły nieistotny margines zadań wykonywanych przez wnioskodawcę i zajmował się on stale spawaniem elektrycznym i gazowym. Zeznania te pozostawały bowiem w sprzeczności z zakresem obowiązków znajdującym się w aktach osobowych wnioskodawcy. Twierdzenia wyżej wymienionych osób stały również w sprzeczności z zeznania świadka E. P., który wskazywał, że do zadań wnioskodawcy
w spornym okresie należało szkolenie uczniów w zakresie podstawowych metod spawania, rodzajów spawów oraz urządzeń i maszyn do spawanie, zgodnie z programem nauczania ustalonym przez szkołę. Świadek jako nauczyciel zawodu, a następnie dyrektor szkoły szczegółowo opisał zadania wnioskodawcy na stanowisku instruktora, nauczyciela zawodu. Zeznał, iż szkoła przedstawiła wnioskodawcy program nauczania, tj. plan dotyczący tematów zajęć, liczby godzin odnośnie konkretnych tematów. Tematy i zajęcia dotyczyły spawania. W szkole zajęć na ten temat nie było, prowadził je skarżący według tego planu. Przykładowym tematem były np. rodzaje spawów, budowa maszyn do spawania. Wnioskodawca pokazywał maszynę, opisywał jak jest zbudowana, co można na niej zrobić, jakie spawy wykonywać, a na końcu przystępował do pokazywania spawania i spawał. Takie zajęcia z jedną grupą mogły trwać 1-2 tygodnie i przychodziły następne.

W świetle tych zeznań trudno uznać za wiarygodne zeznania wnioskodawcy i opisanych wyżej świadków, iż czynności teoretyczne i szkolnie trwały 15 min, a pozostały czas pracy zajmowało wnioskodawcy spawanie. Tym bardziej, iż świadkowie w tych zeznaniach nie byli konsekwentni. Świadek B. I. również instruktor praktycznej nauki zawodu w warsztatach, najpierw zeznał, iż szkolenie BHP trwało 15 minut, a następnie opisując poszczególne zadania wynikające z prowadzonego instruktażu stanowiskowego wskazał, że instruktaż uczniów mógł trwać godzinę.

Natomiast świadek W. F. zeznał, iż wnioskodawca „głównie, ciągle i nieustannie spawał” i jednocześnie wskazał, że skarżący prowadził instruktaż stanowiskowy, pokazywał w jaki sposób wykonywać cięcia, pokazywał rysunki techniczne, a ostatecznie przyznał, że nie ma szczegółowej wiedzy jak wyglądała nauka i praktyka uczniów.

Zeznania H. P. nic nie wniosły do ustaleń w zakresie zadań wnioskodawcy, gdyż świadek ten zeznał, iż nie pracował w na warsztatach szkolnych i nie chodził na warsztaty.

Wnioskodawca natomiast w swoich zeznaniach próbował dyskredytować swoje zadania pedagogiczne, wskazując, iż zajmowały mu 15 minut dziennie. Jednakże w świetle powyższych ustaleń dotyczących zakresu programu nauczania, sposobu, realizacji programu, rotacji grup uczniów trudno uznać zeznania skarżącego w tej części za wiarygodne.

Sąd podzielił zeznania świadka E. P. jako zgodne z dowodami z dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy, wskazując przy tym, że był on nauczycielem przedmiotów zawodowych w Szkole Zawodowej i Technikum (...) w L., a od 1 września 1990 roku do
1 września 1993 roku dyrektorem tej placówki i z racji wykonywanych zajmowanych stanowisk miał wiedzę na temat programu nauczania jaki był obowiązany realizować wnioskodawca z uczniami.

Sąd uznał, że odwołanie nie jest zasadne.

Prawo do wcześniejszej emerytury dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z uwagi na datę urodzenia wnioskodawcy, regulują przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. 2017 poz. 1383, ze zmianami) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8 poz. 43 ze zmianami). Prawo do emerytury nabywają ubezpieczeni po osiągnięciu wieku przewidzianego m. in. w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnili enumeratywnie określone przesłanki:

- posiadają okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż i 65 lat- dla mężczyzn,

- legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym, o którym mowa w art. 27.

Natomiast w myśl art. 184 ust. 2 emerytura, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Sąd wskazał, że okres pracy wnioskodawcy od 1 marca 1982 roku do
3 września 1995 roku w charakterze nauczyciela zawodu, samodzielnego nauczyciela zawodu i instruktor nauki zawodu nie podlega zaliczeniu do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, uprawniającej do emerytury po osiągnięciu niższego wobec powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego. Obowiązki pracownicze związane z zatrudnieniem na ww. stanowisku pracy zakładały bowiem przede wszystkim pracę dydaktyczną. Do obowiązków wnioskodawcy należało: kierowanie, organizacja i dozór nad pracą uczniów w spawalni warsztatów szkolnych, instruowanie podległych uczniów w zakresie przestrzegania przepisów BHP, utrzymywanie porządku i dyscypliny, czuwanie nad bezpieczeństwem, higieną pracy. Ubezpieczony udzielał uczniom instruktażu w zakresie zagadnień teoretycznych związanych ze spawaniem i urządzeniami spawalniczymi. Dodatkowo wnioskodawca oceniał postępy uczniów robiąc wpisy do dzienniczka. Uczniowie, jak sam wskazywał wnioskodawca byli obecni w warsztatach od 6 do 8 godzin dziennie, a zajęcia odbywały się poza halą produkcyjną. Z jego zakresu obowiązków wynikało ponadto, że nie mógł wykonywać czynności nie związanych bezpośrednio z pracą wykonywaną przez podległych mu uczniów. Wnioskodawca w ramach prowadzonych zajęć spawał, jednakże w świetle ustalonego zakresu obowiązków, nie można przyjąć, iż wykonywał czynności spawalnicze (wykaz A dział XIV poz. 12 załącznika do w/w rozporządzenia), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nie można również uznać pracy wnioskodawcy w spornych okresach za prace wymienioną w Wykazie A w Dziale XIV „Prace różne”, w poz. 24 w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku tj. kontrolę międzyoperacyjną, kontrolą, jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Uczniowie, których szkolił wnioskodawca nie wykonywali bowiem pracy w szczególnych warunkach.

Osobnego ujęcia wymaga kwestia możliwości uznania zatrudnienia wnioskodawcy od 1 marca 1982 roku do 3 września 1995 roku za pracę
w szczególnym charakterze. Sąd podniósł, że § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewiduje, iż nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny wykonujący pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 pkt 1-7 Karty Nauczyciela, określoną w tej ustawie jako praca zaliczona do I kategorii zatrudnienia, nabywa prawo do emerytury na zasadach określonych w § 4 i jest uważany za wykonującego prace w szczególnym charakterze. Z treści przepisu § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, iż prawo do emerytury na zasadach określonych w § 4 nabywa nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny jeżeli wykonywał pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 pkt 1-7 Karty Nauczyciela, określoną w tej ustawie jako praca zaliczona do I kategorii zatrudnienia. Zakres podmiotowy ustawy Karta Nauczyciela w chwili jej wejścia w życie obejmował jednak wyłącznie nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych państwowych szkół i innych placówek oświatowych i szkoleniowych, wychowawczych, opiekuńczo-wychowawczych, utworzonych i działających na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 1961 roku o rozwoju systemu oświaty i wychowania,(Dz. U Nr 32, poz. 160) nauczycieli i wychowawców placówek leczniczych, leczniczo-wychowawczych i leczniczo-opiekuńczych, nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich, rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych oraz szkół przy zakładach karnych, pracowników pedagogicznych bibliotek szkolnych i pedagogicznych, ośrodków metodycznych i placówek poradnictwa wychowawczo-zawodowego, nauczycieli zatrudnionych w szkołach, placówkach kształcenia artystycznego dzieci i młodzieży, placówkach wychowawczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych, prowadzonych przez związki spółdzielcze, instytucje
i organizacje społeczne prowadzące statutową działalność oświatowo-wychowawczą i kształcenie artystyczne, nauczycieli zatrudnionych w organach administracji państwowej na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych w zakresie ustalonym ustawą oraz nauczycieli zatrudnionych
w organizacjach politycznych i społecznych oraz w związkach zawodowych na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych w zakresie ustalonym ustawą. Jak z powyższego wynika, grupą zawodową nie objętą Kartą Nauczyciela byli nauczyciele praktycznej nauki zawodu niewymienieni w art. 1 ustawy.

Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenie w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych innych pracowników uspołecznionych zakładów pracy, prowadzących prace pedagogiczne i wychowawcze dopiero w dniu 10 sierpnia 1988 roku, z mocą obowiązującą od 1 września 1988 roku (Dz. U. Nr 34, poz. 261) i dopiero od tej daty pracownicy pełniący funkcje instruktorów praktycznej nauki zawodu zostali objęci przepisami Karty Nauczyciela, między innymi w zakresie uprawnień emerytalnych. Wprowadzając to rozporządzenie Minister nie określił, iżby miało ono zastosowanie do okresu przed 1 września 1988 roku.

W świetle powyższego okres pracy w charakterze instruktora praktycznej nauki zawodu może być zaliczony do pracy w szczególnym charakterze dopiero od dnia 1 września 1988 roku, to jest od wejścia w życie w/w rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 1988 roku. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że wnioskodawcy można zaliczyć, jako okres pracy w szczególnym charakterze uprawniający do emerytury w obniżonym wieku tylko okres: od dnia 1 września 1988 roku do dnia 3 września 1995 roku tj. 7 lat i 2 dni.

Sąd wskazał, że do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach nie dolicza się do okresów pracy w szczególnym charakterze. Kwestia ewentualnego doliczania prac w szczególnych warunkach do pracy w szczególnym charakterze została rozstrzygnięta (negatywnie) w uchwale Sądu Najwyższego z 29 września 2005 r., II UZP 10/05 (OSNP 2006 nr 1-2, poz. 21), przyjmującej brak możliwości sumowania i jednoczesnego zliczania okresów pracy w szczególnych warunkach do okresów pracy w szczególnym charakterze nauczyciela, oraz w wyroku z 18 stycznia 2005 r., II UK 137/04 (OSNP 2005 Nr 15, poz. 234).

R. K. nie spełnił zatem wszystkich przesłanek z art.184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Od tego wyroku apelację w imieniu wnioskodawcy złożył jego pełnomocnik zaskarżając wyrok w całości.

Wyrokowi zarzucał:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 32 w zw. z art. 184 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 2 i 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez błędne uznanie, że brak jest podstaw do przyjęcia, że wnioskodawca wykonywał w okresie od 1 marca 1982 do
3 września 1995 prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym przez niego stanowisku, a w konsekwencji , że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach co najmniej 15 lat pomimo, że okoliczności sprawy wskazują, że wnioskodawca we wskazanym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku spawacza,

- art. 88 ustawy z 1 lutego 1982 roku karty Nauczyciela w zw. § 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 10 sierpnia 1988 roku
w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych innych pracowników uspołecznionych zakładów pracy, prowadzących prace pedagogiczne
i wychowawcze poprzez błędne uznanie, że wnioskodawca wykonywał
w okresie od 1 marca 1982 do 3 września 1995 prace w szczególnym charakterze , w sytuacji gdy praca instruktora praktycznej nauki zawodu oraz nauczyciela zawodu nie była dla wnioskodawcy podstawowym obowiązkiem jak tego wymaga ustawodawca, jak również nie ustalono aby wnioskodawca realizował tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych przewidzianych tym rozporządzeniu,

- naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną a nie wszechstronną ocenę materiału dowodowego, sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, będącej wynikiem braku wszechstronnej analizy zgromadzonych w sprawie dowodów, co skutkowało wadliwym uznaniem, że praca wnioskodawcy w okresie od 1 marca 1982 do 3 września 1995 nie stanowi pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym przez niego stanowisku, w sytuacji gdy zeznania świadków B. I., W. F., E. P., wyjaśnienia wnioskodawcy,
a także powołane dokumenty wskazują jednoznacznie, że do podstawowych obowiązków wnioskodawcy należało wykonywanie prac przy spawaniu, przy czym prace spawalnicze wykonywane były w ramach produkcji prowadzonej przez zakład pracy, a co za tym idzie należało uznać, że wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach, tj. pracę spawacza stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym przez niego stanowisku, a w konsekwencji, że wnioskodawca wykonywał pracę
w szczególnych warunkach co najmniej 15 lat pomimo, że okoliczności sprawy wskazują, że wnioskodawca we wskazanym okresie wykonywał stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku spawacza,

- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią materiału dowodowego będącą wynikiem w/w naruszeń przepisów postepowania wadliwą ocena dowodów w szczególności wadliwą ocenę zeznań świadków B. I., W. F., E. P., wyjaśnienia wnioskodawcy
a także dowodów z dokumentów, co doprowadziło do wadliwego ustalenia, że praca wnioskodawcy w okresie od 1 marca 1982 r. do 3 września 1995 r. nie stanowi pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym przez niego stanowisku, w sytuacji gdy zeznania świadków, wyjaśnienia wnioskodawcy, a także powołane dokumenty wskazują jednoznacznie, że do podstawowych obowiązków wnioskodawcy należało wykonywanie prac przy spawaniu, przy czym prace spawalnicze wykonywane były w ramach produkcji prowadzonej przez zakład pracy, a co za tym idzie należało uznać, że wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach, tj. pracę spawacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym przez niego stanowisku.

Wskazując na powyższe zarzuty domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku
i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jako niezasadna podlega oddaleniu.

Sąd Apelacyjny podziela zarówno ustalenia faktyczne jak i rozważania prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeżeli uzasadnienie orzeczenia Sądu
I instancji sporządzonego zgodnie z wymaganiami art. 328 § 2 k.p.c., spotyka się z pełną akceptacją sądu drugiej instancji to wystarczy, że da on temu wyraz w treści uzasadnienia swego orzeczenia, bez powtarzania szczegółowych ustaleń faktycznych i wnioskowań prawniczych zawartych w motywach zaskarżonego orzeczenia.

W ocenie Sądu drugiej instancji Sąd Okręgowy właściwie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy i w oparciu o ustalony w wyniku tej oceny stan faktyczny prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy dochodząc do wniosku, iż nie zostały spełnione warunki przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W tym miejscu należy podkreślić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, chyba że strona jednocześnie wykaże, iż ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00 – OSNC 2000, z. 10, poz. 189 oraz z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99 – OSNP 2000, nr 19, poz. 732).

W niniejszym przypadku wnioskodawca nie wykazał, aby ustalając stan faktyczny w wyniku przeprowadzonej oceny dowodów Sąd Okręgowy uchybił zasadom logicznego rozumowania. W rzeczywistości postawione w apelacji zarzuty sprowadzały się do kwestionowania prawidłowości wykładni oraz zastosowania prawa materialnego stanowiącego podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Z treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), przepisów w nim wymienionych oraz stosowanych wprost przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) wynikają przesłanki uzyskania prawa do emerytury.

W niniejszym przypadku, sporne było spełnienie warunku w postaci posiadania przez wnioskodawcę co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W myśl § 2 ust. 1 okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Wyłącznie wykonywanie rodzajów prac lub praca na stanowiskach wyszczególnionych w wykazie A będącym załącznikiem do rozporządzenia i to stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym dla danego stanowiska, uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że okres pracy wnioskodawcy od 1 marca 1982 roku do 3 września 1995 roku
w charakterze nauczyciela zawodu, samodzielnego nauczyciela zawodu
i instruktor nauki zawodu nie podlega zaliczeniu do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, uprawniającej do emerytury po osiągnięciu niższego wobec powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego. Jak ustalił sąd obowiązki pracownicze związane z zatrudnieniem na ww. stanowisku pracy zakładały w znacznym wymiarze pracę dydaktyczną. Do obowiązków wnioskodawcy należało: kierowanie, organizacja i dozór nad pracą uczniów w spawalni warsztatów szkolnych, instruowanie podległych uczniów w zakresie przestrzegania przepisów BHP, utrzymywanie porządku i dyscypliny, czuwanie nad bezpieczeństwem, higieną pracy. Ubezpieczony udzielał uczniom instruktażu w zakresie zagadnień teoretycznych związanych ze spawaniem
i urządzeniami spawalniczymi, oceniał postępy uczniów, dokonywał wpisów w dziennikach. Z jego zakresu obowiązków wynikało, że nie mógł wykonywać czynności nie związanych bezpośrednio z pracą wykonywaną przez podległych mu uczniów. Wnioskodawca w ramach prowadzonych zajęć spawał, jednakże w świetle ustalonego zakresu obowiązków, nie można przyjąć, iż wykonywał czynności spawalnicze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (wykaz A dział XIV poz. 12 załącznika do w/w rozporządzenia). Nie można również uznać pracy wnioskodawcy w spornych okresach za prace wymienioną w Wykazie A w Dziale XIV „Prace różne”, w poz. 24 w/w Rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. kontrolę międzyoperacyjną, kontrolą, jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach
i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie. Uczniowie, których szkolił wnioskodawca nie wykonywali pracy w szczególnych warunkach.

Odnosząc się więc do czynności wykonywanych przez wnioskodawcę
w zakwestionowanym w apelacji okresie, zdaniem Sądu Apelacyjnego nie budzi wątpliwości, że odwołujący nie świadczył kwalifikowanej pracy przy spawaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Najwyższy w wyroku z 4 czerwca 2008 r. w sprawie II UK 306/07 - legalis wskazał, że nie ma możliwości zaliczenia jako okresu uprawniającego do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku, okresu w którym ubezpieczony łączy z czynnościami z wykazu inne równocześnie wykonywane w ramach dobowej normy czasu pracy, czynności które nie oddziaływają szkodliwie na organizm pracownika. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt II UK 413/12, LEX nr 1350310).

W tym stanie rzeczy, zarzuty podniesione w apelacji okazały się nietrafne. Skoro więc ubezpieczony nie posiada piętnastoletniego okresu pracy
w warunkach szczególnych, pomimo spełnienia pozostałych przesłanek nabycia prawa do świadczenia emerytalnego w trybie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 14440 ze zm.), Sąd Okręgowy słusznie przyjął, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Z przedstawionych wyżej względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.