Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Jolanta Dzitowska

Protokolant st. sekr. sąd. Bożena Loba

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2018r .w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko M. P.

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

1.  Ustanawia z dniem 1 listopada 2017 roku rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami A. P. nazwisko rodowe P. ur. (...) w B., a M. P. nazwisko rodowe P. ur. (...) w G., wynikającą z zawarcia przez nich w dniu 27 kwietnia 2013r. w G. związku małżeńskiego (akt małżeństwa USC w G. (...)).

2.  W pozostałej części powództwo oddala.

3.  Nie obciąża pozwanej na rzecz powoda kosztem opłaty od pozwu .

4.  Pozostałe koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

UZASADNIENIE

Powód A. P. w pozwie z dnia 12 września 2017r. przeciwko M. P. wniósł o ustanowienie rozdzielności majątkowej powoda i pozwanej, w miejsce dotychczasowej wspólności ustawowej ustanowionej na mocy zawartego między nimi związku małżeńskiego w dniu 27 kwietnia 2013r. przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w G., z dniem wniesienia pozwu. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wywodził, że strony zawarły związek małżeński 27 kwietnia 2013r. i jest to ich pierwsze małżeństwo. Nie zawierały umów małżeńskich majątkowych. Od 26 lipca 2017r. pozostają w separacji faktycznej, prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe, a każda ze stron samodzielnie dysponuje swoimi środkami finansowymi. Między małżonkami doszło do całkowitego rozkładu pożycia, zaś więzi emocjonalne, fizyczne oraz gospodarcze ustały.

Powód wskazał, że pozostawanie stron we wspólności majątkowej nie pozwala mu na samodzielne podejmowanie decyzji finansowych, a pozwana samodzielnie decyduje w kwestiach dotyczących majątku wspólnego. M. P. część dochodów powoda przeznacza na wydatki związane ze wznowieniem swojej działalności gospodarczej oraz na osobiste potrzeby, które w znacznej mierze stanowią przejawy zbytku i są nieuzasadnione.

W dalszej części uzasadnienia pozwu wywiódł, że interes majątkowy powoda jest zagrożony, zaś wspólność ustawowa nie służy dobru rodziny. Od 23 lipca 2017r. powód nie mieszka we wspólnym mieszkaniu i nie jest w stanie porozumieć się z pozwaną w sprawie wykonywania zarządu majątkiem wspólnym. Zarówno powód jak i pozwana posiadają stałe źródło dochodu, wobec czego zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej nie sprzeciwia się zasadom współżycia społecznego i ustawowym obowiązkom wzajemnej pomocy małżeńskiej, nadto nie pozostaje w sprzeczności z dobrem rodziny.

Pozwana M. P. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Podniosła, że między stronami toczy się przed Sądem Okręgowym w Olsztynie sprawa o rozwód, w której pozwana wnioskuje o ustanowienie separacji z wyłącznej winy powoda. Nie jest zgodne z prawdą twierdzenie, że każda ze stron samodzielnie dysponuje swoimi środkami finansowymi, ani, że powód nie może podejmować samodzielnie decyzji finansowych. Małżeństwo początkowo układało się dobrze, a strony żyły w zgodzie i nie dochodziło między nimi do konfliktów. Pozwana w połowie 2014r. zaczęła prowadzić działalność gospodarczą wykonując zawód logopedy i zarabiając około 1.000 zł miesięcznie. W czerwcu 2016r. M. P. urodziła dziecko i pozostawała na urlopie macierzyńskim. Powód w tym czasie pracował i osiągał dochody w wysokości nawet 10.000 – 20.000 zł miesięcznie. Nastąpiło wówczas znaczne rozluźnienie więzi łączących strony w płaszczyźnie osobistej i związanej z prowadzeniem wspólnego gospodarstwa domowego. Powód zaczął przelewać pieniądze ze wspólnego rachunku bankowego na swój odrębny rachunek, do którego pozwana nie miała dostępu. W ten sposób powód przelał ze wspólnego konta w okresie od lutego 2017r. do czerwca/lipca 2017r. na swoje konto kwotę ok. 130.000 zł.

W dalszej części uzasadnienia odpowiedzi na pozew podała, że separacja między stronami nie jest długotrwała, gdyż powód wyprowadził się z domu w lipcu 2017r., pozostawiając pozwaną bez środków do życia, gdyż na wspólnym koncie pozostało zaledwie kilkaset złotych, a pozwana nie pracowała. Zmuszona była pożyczać pieniądze od najbliższych, gdyż nie starczało jej środków na utrzymanie. W związku z tym 01 września 2017r. wznowiła działalność gospodarczą.

Pozwana wskazała, że powód podejmuje decyzje gospodarcze praktycznie samodzielnie, ze szkodą dla pozwanej i ich dziecka. A. P. nie wykazał jakie jego interesy są zagrożone w niniejszej sprawie i w jaki sposób. W okresie lipiec – wrzesień powód płacił rachunki za mieszkanie oraz spłacał ratę wspólnego kredytu. Świadczy to, że nie doszło do całkowitego i trwałego zerwania wszelkich stosunków majątkowych. Fakt, że opłacał on do tej pory rachunki oraz spłacał kredyt za mieszkanie, a także fakt, iż bez wiedzy pozwanej usunął ze wspólnego rachunku bankowego kwotę ok. 130.000 zł, wskazuje, że podejmuje on samodzielne decyzje finansowe, a także samodzielnie dysponuje on swoimi jak i wspólnymi środkami pieniężnymi. Pozwana nie ma obecnie środków wystarczających na utrzymanie siebie, dziecka, a także na spłatę kredytu i rachunków za mieszkanie. Zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej stoi w sprzeczności przede wszystkim z dobrem rodziny, gdyż pozwana nie posiada stałej pracy, ani dochodów, zaś powód osiąga wysokie i stałe zarobki.

W toku postępowania strony nie modyfikowały swoich stanowisk w sprawie (k. 70).

W wyniku przeprowadzonej rozprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. P. ur. (...) oraz M. P. ur. (...) związek małżeński zawarli 27 kwietnia 2013r. w G. i od tego czasu łączy ich ustrój wspólności ustawowej (odpis skrócony aktu małżeństwa k. 7). Strony nie zawierały majątkowych umów małżeńskich. Ze związku małżeńskiego posiadają jedno dziecko – urodzoną (...) córkę. Między stronami toczy się aktualnie w Sądzie Okręgowym w Olsztynie sprawa o rozwód z powództwa A. P.. M. P. wnosi o orzeczenie separacji z winy powoda. Powód w trybie zabezpieczenia uiszcza alimenty na rzecz małoletniej córki w wysokości 1.200 zł oraz na rzecz żony w kwocie 800 zł (odpowiedź na pozew k. 19, d: zeznania A. P. k. 71 – 71v, zeznania M. P. k. 71v - 72).

W połowie 2014 roku M. P. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej wykonując zawód logopedy. Po zajściu w ciążę przebywała na urlopie chorobowym, a następnie na urlopie macierzyńskim (odpowiedź na pozew k. 19).

W okresie od stycznia 2017r. do czerwca 2017r. powód bez wiedzy pozwanej pobrał ze wspólnego rachunku bankowego małżonków łącznie sumę około 130.00 zł i przelał ją na odrębny rachunek, do którego M. P. nie ma dostępu. Na koncie wspólnym małżonków pozostała kwota ok. 2.000 zł. Dnia 23 lipca 2017r. A. P. wyprowadził się ze wspólnego mieszkania stron. Od tego czasu małżonkowie prowadzą odrębne gospodarstwa domowe. Powód pracuje jako lekarz w szpitalach w G. i D. i zarabia około 20.000 zł brutto miesięcznie. Pozwana we wrześniu 2017r. wznowiła działalność gospodarczą w ramach której wykonuje zawód logopedy. Od czasu opuszczenia przez powoda wspólnego mieszkania stron uiszczał on – do listopada 2017r., czyli do czasu orzeczenia w trybie zabezpieczenia o alimentach na rzecz żony i córki - rachunki za mieszkanie, w którym pozostały wymienione oraz spłacał raty kredytu zaciągniętego na jego nabycie. Strony komunikują się ze sobą w sprawach dotyczących dziecka oraz w innych drobnych sprawach. Powód mieszka w wynajętym mieszkaniu. W toku rozprawy deklarował, że chce kupić mieszkanie. Pozwana zeznała początkowo, że zgodziłaby się gdyby jej mąż chciał zaciągnąć kredyt, następnie dodała, iż nie wyraziłaby zgody na zaciągnięcie przez męża kredytu w wysokości 600.000 zł na kupno nieruchomości. Strony w toku postępowania zgodnie utrzymywały, że od chwili wyprowadzenia się powoda nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. A. P. przebywa we wspólnym mieszkaniu stron, gdy odwiedza córkę (wyjaśnienia powoda k. 51v, wyjaśnienia pozwanej k. 52, d: zestawienie operacji k. 23 – 48, zeznania A. P. k. 71v, zeznania M. P. k. 71v – 72, zeznania E. S. k. 70v, zeznania G. P. k. 70v – 71, zeznania A. T. k. 71).

Sąd zważył, co następuje :

Sąd dał w sprawie wiarę wszystkim przeprowadzonym dowodom z dokumentów, których wiarygodność nie budzi wątpliwości, ani nie była kwestionowana przez strony postępowania. Sąd podzielił także zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków. Ich zeznania są zgodne z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, w szczególności z twierdzeniami stron. Świadkowie zeznając przedstawili spójny i logiczny obraz wydarzeń, zaznaczając wyraźnie, czy opierają się na własnych obserwacjach, czy też na informacjach przekazywanych im przez inne osoby. Zeznawali w sposób wyważony i nie wykazując nadmiernego emocjonalnego stosunku do sprawy.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój ustawowej wspólności majątkowej ma na celu ochronę rodziny, zapewnienia małżonkom równych praw w dziedzinie stosunków majątkowych.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, która powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia – art. 52 § 1 i 2 kr i o. „W judykaturze wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym” (Komentarz do art. 52 kr i o T. Sokołowski LEX 2013).

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ważnym powodem do zniesienia przez sąd wspólności majątkowej małżeńskiej jest separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Obojętne przy tym jest, czy zachodzi zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, gdyż to nie sfera o charakterze rodzinno - prawnym, lecz aspekt prawno – majątkowy nabiera istotnego znaczenia przy wykładni art. 52 krio (por. np. SN w wyroku z dnia 26 stycznia 2000r. sygn. III CKN 585/98). Przesłanką zastosowania tego artykułu zatem jest trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych (wyrok SN z dnia 14.01.2005r. sygn. III CK 112/04).

Roszczenie o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej przysługuje niezależnie od oceny postawy żądającego. Naganność zachowania, czy też wina małżonka żądającego zniesienia wspólności nie powinna sama przez się uzasadniać oddalenia jego żądania. Byłoby to bowiem równoznaczne z zastosowaniem zasady rekryminacji, której nie zawiera przepis art. 52 k.r.o (wyrok SN z dnia 23 lutego 2001r. sygn. III CKN 398/00).

Z żądaniem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej ( ustanowienia rozdzielności) może wystąpić nawet małżonek wyłącznie winny separacji faktycznej, natomiast wina małżonka żądającego zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia wspólności z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 KC), albowiem ugruntowanym jest w orzecznictwie, iż oddalenie powództwa w tym przedmiocie na podstawie art. 5 KC nie jest wyłączone. Przy ocenie żądania zniesienia wspólności ustawowej małżeńskiej z punktu widzenia zasad współżycia społecznego powinny być brane pod uwagę między innymi takie okoliczności, jak wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka, jak też wina małżonka, który wystąpił z żądaniem (wyrok SN z 4 kwietnia 2014r. sygn. III CSK 387/13, wyrok SN z 19 września 2000r. IV CKN 100/00).

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest to, że powód w okresie od stycznia 2017r. do czerwca 2017r. podjął ze wspólnego rachunku bankowego małżonków kwotę 130.000 zł bez wiedzy pozwanej. A. P. nie zaprzeczał temu w toku postępowania. Podobnie strony zgodne są do okoliczności, że od lipca 2017r., czyli od czasu kiedy powód wyprowadził się z mieszkania stron, nie żyją razem i nie tworzą jednego gospodarstwa domowego. Powód mieszka w wynajętym mieszkaniu i deklaruje, że chciałby zaciągnąć kredyt i kupić mieszkanie na własność. Od czasu opuszczenia rodziny przez powoda, do zasądzenia w toku postępowania rozwodowego stron alimentów na rzecz małżonki i dziecka, A. P. opłacał rachunki za mieszkanie, w którym pozostała żona z córką oraz uiszczał raty kredytu. Po orzeczeniu alimentów na ich rzecz w trybie zabezpieczenia, w listopadzie 2017r. zaprzestał opłacania tych rachunków i spłacania rat.

Zerwanie stosunków majątkowych to stan w którym każda ze stron gospodarzy określoną częścią majątku samodzielnie i podejmuje własne i nieuzgodnione z małżonkiem decyzje w przedmiocie jego zarządu.

W ocenie Sądu strony od lipca 2017r. znajdują się w separacji faktycznej, a w listopadzie 2017r. zerwały wszelkie łączące je stosunki majątkowe. Istnieją zatem podstawy do ustanowienia między nimi rozdzielności majątkowej. W przedmiotowej sprawie strony podzieliły się majątkiem (w rozumieniu faktycznym), zamieszkując oddzielnie. Od tej pory kontaktują się ze sobą wyłącznie w drobnych sprawach, głównie dotyczących córki. O braku współpracy między stronami świadczy także okoliczność, że powód bez wiedzy i zgody małżonki w pierwszej połowie 2017r. – jeszcze przed opuszczeniem rodziny – przelewał środki w wysokości ok. 130.000 zł z rachunku wspólnego stron na swój rachunek, do którego pozwana nie ma dostępu.

Zauważyć należy, że strona pozwana w toku sprawy przyznawała, że między stronami istnieje stan separacji faktycznej oraz, że powód w zasadzie samodzielnie podejmuje decyzje gospodarcze. Wskazywała, że mimo tego, z uwagi na opłacanie przez powoda rachunków mieszkaniowych i spłacania kredytu nie można stwierdzić, iż doszło całkowitego i trwałego zerwania wszelkich stosunków majątkowych między stronami (k. 20).

Okoliczność ta uległa zmianie, kiedy w toku sprawy o rozwód między stronami, orzeczone zostały w trybie zabezpieczenia alimenty na rzecz pozwanej i córki stron. Od tej chwili powód zaprzestał regulowania wspomnianych rachunków i spłaty wspólnego kredytu mieszkaniowego, co bezspornie wskazuje na całkowite i trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych. Uzasadnia to zatem ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami z datą 1 listopada 2017r i oddalenie powództwa w pozostałej części.

Pozwana M. P. wnosząc o oddalenie powództwa powoływała się w swej argumentacji na sprzeczność orzeczenia rozdzielności majątkowej stron z zasadami współżycia społecznego i dobrem rodziny. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności, które uzasadniałyby oddalenie powództwa na tej podstawie. Istotnie dokonywana na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocena postępowania stron prowadzi do wniosku, iż winę za zaistniały między nimi stan separacji faktycznej przypisać należałoby powodowi. Jednakże jak już wskazano kwestia naganności zachowania, czy też winy, nie ma znaczenia przy ocenie żądania pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego. Przytaczane przez pozwaną okoliczności pobrania przez powoda pieniędzy ze wspólnego konta i pozostawienie na nim niewielkiej sumy nie przesądzają w realiach przedmiotowej sprawy o niezgodności żądania z zasadami współżycia społecznego. Pozwana aktualnie pracuje zarobkowo i otrzymuje zasądzone na jej rzecz oraz na rzecz dziecka stron , w łącznej kwocie 2.000 zł miesięcznie. Rodzina zatem jest zabezpieczona materialnie i ustanowienie między stronami rozdzielności majątkowej nie pozbawia żony i dziecka środków do życia. Natomiast kwestie dotyczące pobranej przez powoda kwoty 130.000 zł rozstrzygnięte mogą zostać – w przypadku ustanowienia rozdzielności - w postępowaniu o podział majątku wspólnego.

O opłacie sądowej Sąd rozstrzygnął w myśl art. 102 kpc, mając na uwadze, iż wytoczenie sprawy było decyzją powoda, nie poprzedzoną próbą rozwiązania problemu w drodze ugody.

Sąd z powodu uwzględnienia powództwa w części, pozostałe koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie zniósł – art. 100 kpc.