Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. dokonał ponownego ustalenia kapitału początkowego Z. U. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1978 – 1987. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony decyzją z dnia 26 stycznia 2015 roku wyniósł 171,46%, zaś podstawa wymiaru 2.093,34 zł (171,46% x kwota bazowa 1.220,89 zł). Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił 29 lat, 10 miesięcy i 5 dni tj. 358 miesięcy okresów składkowych. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 225.019,85 zł. / decyzja k. 111 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 28.11.2014r./

Decyzją z dnia 30 czerwca 2015 r. ZUS I Oddział w Ł. przyznał Z. U. emeryturę od dnia 7 listopada 2014 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego Świadczenie obliczono zgodnie z postanowieniami art.183 uwzględniając 20% emerytury obliczonej na podstawie art.53 – 631,90 zł i 80% emerytury na podstawie art.26 ustawy emerytalnej- 2925,39 zł. Łącznie świadczenie wyniosło 3.557,29 zł. Podstawę obliczenia emerytury zgodnie z art.26 powołanej ustawy stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Wskazano, że emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Uznano, że kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 48.037,04 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – 716.953,34 zł, średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,20 miesięcy, wyliczona kwota emerytury obliczona zgodnie z art.26 ustawy (48.037 zł + 716.953,34 zł) / 209,20 wyniosła 3.656,74 zł. Do ustalenia emerytury na podstawie art. 53 powołanej ustawy przyjęto 37 lat, 4 miesiące i 29 dni, tj. 448 miesięcy okresów składkowych i 2 miesiące, 23 dni tj. 2 miesiące okresów nieskładkowych. Podstawa wymiaru emerytury obliczona została z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972 – 1991, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 154,13 %. Emerytura wyniosła 4.919,72 zł. /decyzja k. 114 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 28.11.2014r./

W dniu 14 sierpnia 2015 r. wnioskodawca złożył odwołania od powyższych decyzji. Decyzjom zarzucił pominięcie przy ustalaniu podstawy wymiaru składek wynagrodzeń faktycznie uzyskanych w latach 1967 - 2000 na podstawie przedłożonych świadectw pracy i kart płacy. / odwołanie k. 2-4, odwołanie k. 2-4 akt VIII U 2817/15/.

Odpowiadając na odwołania pismem z dnia 30 października 2015 r. organ rentowy wnosił o ich oddalenie podtrzymując argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Podał, że do obliczenia wysokości emerytury przyjęto:

- z (...) (29.06.1967r. - 30.09.1967r.) - wynagrodzenie minimalne - z (...) Zakładów (...) (01.07.1968r. - 31.07.1969r.) - wynagrodzenie minimalne

- z Wojewódzkiej Hurtowni (...) (0l.09.1969r. 26.09.1970r.) - wynagrodzenie minimalne (w angażu stawka godzinowa)

- z Centrali Spółdzielni (...) (27.10.1970r. - 01.01.1971r.) – wynagrodzenie minimalne

- z Akademii Medycznej w Ł. (16.03.1971r. - 30.11.1977r.) – wynagrodzenie wskazane w druku Rp-7 z dnia 06.08.2014r. wystawionym przez następcę prawnego tj. Instytut Medycyny Pracy na podstawie akt osobowych

- z Instytutu Medycyny Pracy - wynagrodzenie wskazane w druku Rp-7 z dnia 18.08.2014r. wystawionego za okres 01.01.1978r. - 30.09. 1990r. na podstawie list płac, a za okres 01.12.1977r. - 31.12.1977r. - na podstawie angażu

- z (...) (02.01.1990r. - 31.01.1991r.) - wynagrodzenie wynikające z poświadczenia ZUS, (...) - wynagrodzenie ze świadectwa pracy (rozliczenia bezimienne) - z (...) Centrum sp. z o. o. (15.02.1991r. - 15.10.1991r. - II - VI poświadczenie ZUS, VII - X (rozliczenia bezimienne) - wynagrodzenie z angażu

- z zatrudnienia u Komornika sądowego (25.09.2000r. - 31.12.2001r.) - wynagrodzenie wskazane w Rp-7

- ze współpracy przy działalności gospodarczej (...) - poświadczenie ZUS

-z działalności gospodarczej (...) - poświadczenie ZUS

- z zatrudnienia w Kancelarii Radcy Prawnego (01.06.2008r. - 30.06.2009r.) - 1/3 wynagrodzenia minimalnego (brak Rp-7).

( odpowiedź na odwołanie k. 6-7)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. U., urodzony (...), w dniu 28 listopada 2014 r. wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury. /wniosek k. 1-6 akt ZUS plik II/

W okresie od 29 czerwca 1967 roku do 31 września 1967 roku wnioskodawca był zatrudniony w Zakładach (...) w Ł. (później w Zakładach (...) w Ł.) na stanowisku robotnika transportu. W okresie tego zatrudnienia wynagrodzenie wnioskodawcy było ustalone stawką godzinową wynoszącą 6,70 zł. Oprócz tego wnioskodawca otrzymywał comiesięczne premię w wysokości 30 %. (dokumentacja osobowa k 42-43)

Wynagrodzenie za ten okres łącznie wynosiło 5.347,94 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 164)

W okresie od 1 lipca 1968 roku do 31 lipca 1969 roku Z. U. był pracownikiem (...) Zakładów (...) w Ł., zatrudnionym na stanowisku referenta. Wysokość wynagrodzenia wnioskodawcy została ustalona na kwotę 1000 zł miesięcznie. (dokumentacja osobowa – koperta k 107)

Wynagrodzenie za 1968 rok wypłacone przez ten zakład wyniosło 6.000 zł,, zaś za 1969 rok – 7.000 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 164)

Następnie od 1 września 1969 roku do 26 września 1970 roku ubezpieczony był zatrudniony w Wojewódzkiej Hurtowni (...) w Ł. na stanowisku starszego pakmistrza w dziele magazynów. Stawka godzinowa wynagrodzenia wnioskodawcy ustalona w umowie o pracę z dnia 30 sierpnia 1969 roku została określona na kwotę 7,50 zł. (dokumentacja osobowa k 38-39)

Wynagrodzenie faktycznie wypłacone przez tego pracodawcę w 1969 roku wynosi 5.880 zł, za 1970 rok – 12.975 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 164-165)

Od 27 października 1970 roku do 1 stycznia 1971 roku wnioskodawca był pracownikiem Centrali Spółdzielni (...) − Ogrodniczego Zakładu Handlowego w Ł. zatrudnionym na stanowisku starszego księgowego. (niesporne)

Wynagrodzenie otrzymane przez Z. U. z tytułu tego zatrudnienia wyniosło: w 1970 roku – 1987 zł, w 1971 roku – 32,26 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 165)

W okresie od 16 marca 1971 roku o 30 listopada 1977 roku Z. U. był pracownikiem Akademii Medycznej w Ł. zatrudnionym na stanowiskach księgowego rewidenta, specjalisty, głównego specjalisty i kierownika działu. (niesporne)

Wynagrodzenie osiągnięte przez wnioskodawcę z tytułu zatrudnienia u tego płatnika w 1971 roku wynosiło 22.036,70 zł, w 1972 roku – 34.096 zł, w 1973 roku – 36.000 zł, w 1974 roku – 37.200 zł, w 1975 roku – 47.700 zł, w 1976 roku – 66.000 zł, w 1977 roku – 68.500 zł. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k 20 pliku II akt ZUS, (opinia biegłego sądowego księgowego k 165)

Z dniem 1 grudnia 1977 roku wnioskodawca przeszedł do Instytutu Medycyny Pracy w Ł. na mocy porozumienia zakładów, gdzie do 30 września 1990 roku był zatrudniony na stanowisku starszego specjalisty, kierownika działu, głównego specjalisty myśli kierownika działu. (dokumentacja w aktach osobowych załączonych do akt sprawy)

Wynagrodzenie wnioskodawcy w poszczególnych latach pracy w tym podmiocie wynosiło: w 1977 roku – 9.800 zł, w 1978 roku – 117.600 zł, w 1979 roku – 120.525 zł, w 1980 roku – 146.300 zł, w 1981 roku – 172.025 zł, w 1982 roku – 199.020 zł, w 1983 roku – 277.857 zł, w 1984 roku − 275.150 zł, w 1985 roku – 332.067 zł, w 1986 roku – 572.953 zł, w 1987 roku 567.400 zł, w 1988 roku – 1.269.095 zł, w 1989 roku 2.548.073 zł, w 1990 roku – 4.619.500 zł. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k 22-23 pliku II akt ZUS)

Następnie w okresie od 1 stycznia 1990 roku do 31 stycznia 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na stanowisku prezesa zarządu. (niesporne)

W okresie tego zatrudnienia – od stycznia do sierpnia 1990 roku ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenie w kwotach po 800.000 zł miesięcznie, jako zaliczkę na poczet wynagrodzenia ustalonego na kwotę 2.000.000 zł, we wrześniu 1990 roku – 2.000.000 zł, w okresie od października 1990 roku do stycznia 1991 roku – po 4.500.000 zł miesięcznie jako wynagrodzenie z wyrównaniem za okres wypłaty zaliczek. Zakład pracy odprowadził składki od tych wynagrodzeń. (uchwała k 76, zestawienie k 80, przesłuchanie wnioskodawcy k 154 odw. płyta CD – koperta k 155 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami k 121)

W wyniku kontroli przeprowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w Ł. stwierdzono niezgodność deklaracji ZUS z listami płac prowadzonymi przez tego płatnika w zakresie wynagrodzenia wypłaconego wnioskodawcy w miesiącu październiku 1990 roku, w związku z czym ustalono jako podstawę składek za ten miesiąc kwotę 2.000.000 złotych. (protokół k 78-83)

Z. U. nie był wezwany do zwrotu wynagrodzenia, które faktycznie otrzymał. (przesłuchanie wnioskodawcy k 154 odw. płyta CD – koperta k 155 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami k 121)

Wysokość faktycznie wypłaconego wnioskodawcy wynagrodzenia w 1990 roku wyniosła 21.900.000 zł, w 1991 roku – 4.500.000 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 166)

W okresie od 16 lutego 1991 roku do 15 października 1991 roku ubezpieczony był pracownikiem (...) CENTRUM spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zatrudnionym na stanowisku wiceprezesa zarządu. Wynagrodzenie wnioskodawcy zostało ustalone na kwotę 6.000.000 zł miesięcznie (4.000.000 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz 50 % premii liczonej od stawki zasadniczej – czyli 2.000.000 zł). (świadectwo pracy k 27 pliku I akt ZUS, przesłuchanie wnioskodawcy k 154 odw. płyta CD – koperta k 155 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami k 121)

Łącznie za ten okres wnioskodawca otrzymał 47.903.225,81 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 189)

Następnie wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą i z tego tytułu osiągnął dochód:

- w 1992 r. – 13.059.600 zł

- w 1993 r. – 25.879.200 zł

- w 1994 r. – 34.467.000 zł

- w 1995 r. – 4.637,20 zł

- w 1996 r. – 5.967,52 zł

- w 1997 r. – 5.909,40 + 1.273,13 zł

- w 1998 r. – 8.540,62 zł

- w 1999 r. – 10.812,26 zł

- w 2000 r. – 9.135,70 zł

- w 2002 r. – 15.181,07 zł

- w 2003 r. – 15.466,52 zł

- w 2004 r. – 15.322,08 zł

- w 2005 r. – 12.792,69 zł.

(zestawienie k 35 pliku II akt ZUS, opinia biegłego sądowego księgowego k 166-167)

W okresie od 25 września 2000 r. do 31 grudnia 2001 r. Z. U. był pracownikiem Sądu Rejonowego w Sieradzu i jego wynagrodzenie z tytułu tego zatrudnienia w 2000 r. wyniosło 4.768,96 zł, w 2001 r. – 19.242,73 zł. (opinia biegłego sądowego księgowego k 167)

Od 1 czerwca 2008 roku do 30 czerwca 2009 roku Z. U. był pracownikiem H. R. prowadzącej Kancelarię Radcy Prawnego, zatrudnionym na stanowisku prawnika w wymiarze 1/3 etatu. W 2008 roku otrzymał wynagrodzenie w kwocie 5.250 zł, a w 2009 roku – 3.798,57 zł. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k 17-18, świadectwo pracy k 19, umowa o pracę k 20, opinia biegłego sądowego księgowego k 167)

Przy przyjęciu za podstawę wymiaru składek wyżej wskazanych wynagrodzeń wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1982 – 1991 wyniósł 174,98 %, kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 228.516,42 zł a wysokość emerytury wyliczonej w oparciu o przepis art.26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ustalona na dzień przyznania świadczenia wyniosła 3.710 zł a po waloryzacji od 1 marca 2017 r. -3.771,51 zł i jest wyższa od emerytury wyliczonej w oparciu o przepis art.53 cytowanej ustawy. (opinia biegłego sądowego księgowego k 169-172, k 189-191)

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach organu rentowego i załączone do akt sprawy oraz na podstawie przesłuchania wnioskodawcy jako strony, korespondującego z dowodami z dokumentu. W zakresie wysokości kapitału początkowego i emerytury wnioskodawcy Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego księgowego, niezakwestionowanej w zakresie matematyczne obliczenia przez żadną ze stron.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania są zasadne.

Stosownie do art.173 ust.1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887 ze zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy na dzień wejścia w życie ustawy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art.174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust. 2).

Zgodnie z art.174 ust.1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art.53, z uwzględnieniem ust.2-12.

Przepis art.174 ust.2 stanowi, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to jest w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust. 3 cytowanego przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast w myśl ust.7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Z kolei z mocy art.15 ust.1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art.176.

Ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i 5 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Natomiast stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Stosownie do art. 25 analizowanej ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko­wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę - art. 26 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach (ust. 2). Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2 (ust. 4).

Zatem w przypadku osób, dla których ustalany jest kapitał początkowy, wysokość emerytury uzależniona jest od kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne ewidencjonowanych od dnia 1 stycznia 1999 roku na koncie ubezpieczonego.

Zgodnie zaś z ogólną zasadą wyrażoną w art. 116 ust. 1 postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Na podstawie art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył ostatecznie zaliczenia do podstawy wymiaru składek uwzględnianej przy ustaleniu kapitału początkowego i emerytury ubezpieczonego Z. U. wynagrodzeń uzyskiwanych przez niego w:

- (...) (29.06.1967r. - 30.09.1967r.)

- (...) Zakładach (...) (01.07.1968r. - 31.07.1969r.)

- Wojewódzkiej Hurtowni (...) (0l.09.1969r. 26.09.1970r.)

- Akademii Medycznej w Ł. (16.03.1971r. - 30.11.1977r.)

- Instytutu Medycyny Pracy (01.01.1978r. - 30.09. 1990r.)

- (...) (02.01.1990r. - 31.01.1991r.)

- (...) sp. z o. o. (15.02.1991r. - 15.10.1991r.)

- Kancelarii Radcy Prawnego (01.06.2008r. - 30.06.2009r.).

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011, Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. obowiązuje od 23 listopada 2011 r. i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny.

I tak zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są zgodne co do tego regulacja zawarta w § 20 rozporządzenia wyznacza jedynie kierunek postępowania dowodowego, natomiast nie oznacza, że wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być ustalona w inny sposób tak przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, a nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. II UKN 186/97, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 1998, Nr 11, poz. 342; wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r., sygn. I UK 179/06, niepubl./.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kieruje się bowiem regułami dowodzenia określonymi w art. 227 i n. k.p.c. nie jest zaś związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. Sprawia to, że wysokość uzyskiwanych dochodów może być ustalana wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, które Sąd uznał za celowe i pożądane.

Mając powyższe na uwadze Sąd w niniejszej sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego, co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność jego żądań.

Z niekwestionowanych ustaleń wynika, że wynagrodzenia ubezpieczonego, stanowiące podstawę do obliczenia składek na ubezpieczenie społeczne wypłacone mu podczas zatrudnienia w Akademii Medycznej w Ł. i Instytucie Medycyny Pracy zostało wskazane w wystawionych przez te podmioty dokumentach Rp-7, wyżej powołanych.

Dokumenty te stanowiły więc podstawę do ustalenia wysokości zarobków wnioskodawcy we wskazanych okresach jego zatrudnienia u tych podmiotów.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę brak było podstaw do uwzględnienia wynagrodzenia wnioskodawcy z innych dokumentów, w szczególności z rozliczenia podatkowego wnioskodawcy (k 21-22) czy zaświadczeń o wysokości jego dochodów (k 23-27). Nie każdy bowiem opodatkowany czy też wskazany w zaświadczeniu dochód stanowi podstawę do odprowadzenia składki na ubezpieczenie społeczne. Z dokumentów tych nie wynikają bowiem składniki wynagrodzenia skarżącego. Nie można zatem odnieść ich do powinności pracodawcy odprowadzenia od nich składek. Dlatego też Sąd uznał za wiarygodne zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu stanowiące podstawę do naliczania tych składek wynikające ze złożonych dokumentów ZUS –Rp-7.

Podobnie – w zakresie ustalenia wysokości uiszczonych za wnioskodawcę składek Sąd wziął pod uwagę zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez Kancelarii Radcy Prawnego H. R. w dniu 31 lipca 2009 r. Złożony przez ubezpieczonego w dniu 3 kwietnia 2017 roku dokument ZUS – Rp-7 wystawiony przez tego pracodawcę w dniu 16 sierpnia 2009 r. zawiera te same dane dotyczące wysokości dochodów co druk wystawiony wcześniej, sprostowana została jedynie informacja o okresach niezdolności do pracy wnioskodawcy. Dlatego też Sąd wziął pod uwagę wysokość wynagrodzeń uzyskanych przez Z. U. w 2008 i 2009 roku wskazanych w obu tych dokumentach.

Z ustaleń Sądu wynika nadto, że w okresie zatrudnienia wnioskodawcy w okresie od 29 czerwca 1967 roku do 31 września 1967 roku w Zakładach (...) w Ł. (później w Zakładach (...) w Ł.) jego wynagrodzenie było ustalone stawką godzinową wynoszącą 6,70 zł. Oprócz tego wnioskodawca otrzymywał comiesięczne premię w wysokości 30 %. Powyższego ustalenia Sąd dokonał na podstawie dokumentacji złożonej do akt sprawy w postaci karty obiegowej zmiany i angażu z 28 czerwca 1967 r. (k 42-43). Dlatego też Sąd przyjął do wyliczenia wskazane składniki wynagrodzenia.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wykazał nadto, że w okresie od 1 lipca 1968 roku do 31 lipca 1969 roku Z. U. był pracownikiem (...) Zakładów (...) w Ł., a wysokość jego wynagrodzenia została ustalona na kwotę 1000 zł miesięcznie, co wynika ze złożonej do akt sprawy dokumentacji osobowej. W związku z tym Sąd uznał, że w okresie tym wysokość jego wynagrodzenia została udowodniona, a zatem nie można przyjąć wynagrodzenia minimalnego.

Kolejny okres zatrudnienia od 1 września 1969 roku do 26 września 1970 roku w Wojewódzkiej Hurtowni (...) w Ł. wiązał się z przyznaniem wnioskodawcy wynagrodzenia ze stawką godzinową ustaloną w umowie o pracę z dnia 30 sierpnia 1969 roku na kwotę 7,50 zł., co wynika wprost z angażu z dnia 30 sierpnia 1969 r. (k 38) Udowodnienie wysokości wynagrodzenia z tego okresu wyklucza przyjęcie stawki minimalnej.

Podobnie udowodniona została przez Z. U. wysokość jego wynagrodzenia otrzymywanego w okresie od 16 lutego 1991 roku do 15 października 1991 roku kiedy to był pracownikiem (...) CENTRUM spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. Jak wynika bowiem z ustaleń Sądu poczynionych w oparciu o zapis świadectwa pracy i przesłuchanie wnioskodawcy jego wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę 6.000.000 zł miesięcznie (4.000.000 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz 50 % premii liczonej od stawki zasadniczej – czyli 2.000.000 zł). Dlatego też Sąd przyjął dochód wnioskodawcy ze spornego okresu zgodnie z tą wielkością wynagrodzenia.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie, a oparty na dokumencie w postaci uchwały z dnia 18 stycznia 1990 ro (k 76), korespondującej z przesłuchaniem wnioskodawcy, dowiódł także, że wysokość wynagrodzenia faktycznie otrzymywanego przez wnioskodawcę w okresie od 1 stycznia 1990 roku do 31 stycznia 1991 roku podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wynosiło: w okresie od stycznia do sierpnia 1990 roku - po 800.000 zł miesięcznie i były to jedynie zaliczki na poczet wynagrodzenia ustalonego na kwotę 2.000.000 zł, we wrześniu 1990 roku – 2.000.000 zł, a w okresie od października 1990 roku do stycznia 1991 roku – po 4.500.000 zł miesięcznie jako wynagrodzenie z wyrównaniem za okres wypłaty zaliczek. Z zestawienia płatności wynika, że pracodawca wnioskodawcy odprowadził składki na jego ubezpieczenie od tak ustalonych kwot. Późniejsza kontrola ZUS i ustalenie niższego niższej podstawy wymiaru składek za miesiąc październik 1990 r., wobec braku żądania od wnioskodawcy zwrotu rzekomo nadpłaconego wynagrodzenia za ten i dalsze miesiące skłania Sąd do przekonania, że nie ma podstaw do przyjęcia innej niż wskazywana przez wnioskodawcę podstawy wymiaru składek w tym okresie.

Przy przyjęciu za podstawę wymiaru składek wyżej wskazanych wynagrodzeń wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1982 – 1991 wyniósł 174,98 %, kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 228.516,42 zł a wysokość emerytury wyliczonej w oparciu o przepis art.26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ustalona na dzień przyznania świadczenia wyniosła 3.710 zł a po waloryzacji od 1 marca 2017 r. -3.771,51 zł i jest wyższa od emerytury wyliczonej w oparciu o przepis art.53 cytowanej ustawy.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone decyzje orzekając jak w punktach 1 i 2 wyroku.

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c., Sąd obciążył ZUS obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez stronę odwołującą się reprezentowaną przez radcę prawnego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.