Sygn. akt I C 2045/14
wyroku częściowego z dnia 23 marca 2015 r.
Pozwem z dnia 10 lipca 2014 r. powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz solidarnie od pozwanych M. K., T. B. i J. B. kwoty 9.545,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód jest remitentem weksla własnego T. B. i M. K., wystawionego na kwotę 9.545,53 zł na zabezpieczenie wierzytelności powoda, wynikającej z umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 21 kwietnia 2009 r., który to weksel został poręczony przez J. B.. Powód wskazał, że wobec niewywiązania się przez pozwanych z obowiązku zapłaty wynikającego z rzeczonej umowy, wypełnił weksel na sumę powstałego zadłużenia, jako datę płatności wpisując 14 kwietnia 2014 r., a w dniu 28 marca 2014 r. wezwał pozwanych listem poleconym do wykupu ww. weksla. Powód podniósł, że pozwani nie wykupili weksla w zakreślonym terminie. ( pozew k. 1-4).
W odpowiedzi na pozew T. B. i J. B. wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie na ich rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwani zarzucili, że wskazana w pozwie umowa leasingu operacyjnego została zawarta przez J. K. w imieniu pozwanej T. B. i M. K., na podstawie pełnomocnictwa z dnia 27 marca 2007 r., które swoim zakresem nie obejmowało zaciągania zobowiązań wekslowych ani podpisywania weksli in blanco. Nadto pozwani podnieśli, że na dołączonym do pozwu wekslu brak wzmianki o stosunku pełnomocnictwa, wobec czego weksel ten nie stanowi podstawy do zasądzenia jakiejkolwiek kwoty od nich na rzecz powoda. Zdaniem pozwanych, wobec powyższego nie postało także zobowiązanie J. B. jako poręczyciela, albowiem skoro nigdy nie powstało zobowiązanie T. B., to w konsekwencji nie powstało też akcesoryjne do niego zobowiązanie poręczyciela. Pozwani podkreślili, że umowa leasingowa została wypowiedziana przez powoda, wobec czego przysługuje mu jedynie odszkodowanie, którego zakres został wskazany w punkcie 59 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu. Pozwani wskazali, że ustalone w oparciu o postanowienia pkt 59 i 60 OWU odszkodowanie powód zobowiązany był pomniejszyć o 80% wartości pojazdu wskazanej przez uprawnionego rzeczoznawcę. ( odpowiedź na pozew T. B. i J. B. k. 42-45).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 24 kwietnia 2009 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (jako finansujący) zawarł z M. K. i T. B. prowadzącymi działalność gospodarczą pod firmą (...), (...) s.c. (jako korzystającymi) umowę leasingu nr (...), której przedmiotem był samochód marki C. (...). Strony umowy ustaliły wysokość raty leasingowej na kwotę 2.587,23 zł, a ilość rat - na 46. Korzystający zobowiązali się do zapłacenia wszelkich opłat leasingowych na rachunek bankowy wskazany w tejże umowie. Powyższa umowa została podpisana w imieniu korzystających (M. K. i T. B.) przez J. K., działającego w ich imieniu i na ich rzecz w oparciu o udzielone mu ww. pełnomocnictwa z 27 marca 2007 r. Integralną część ww. umowy leasingu stanowiły Ogólne Warunki Umowy Leasingu ( (...)) oraz harmonogram spłat rat leasingowych i tabela opłat (...) Sp. z o.o. ( umowa leasingu k. 46, ogólne warunki umowy leasingu k. 47-49, ubezpieczenie straty finansowej pakiet GAP 15% netto k. 54, umowa przelewu wierzytelności z dnia 21.04.2009 r. k. 52, oświadczenia leasingobiorcy k. 53).
Zgodnie z postanowieniami (...), na żądanie finansującego korzystający mieli wystawić weksel in blanco, który finansujący mógł wypełnić w wypadku nieterminowego wnoszenia opłat leasingowych lub innego naruszenia umowy leasingu, zgodnie z treścią deklaracji wekslowej (pkt 29 (...)). W myśl pkt 45 (...), korzystający odpowiada za szkody w pojeździe w zakresie nie pokrytym wypłatą odszkodowania przez ubezpieczyciela.
W przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z opłat leasingowych w ustalonym terminie, korzystający ponosi odsetki w podwójnej ustawowej wysokości. Niezależnie od tego, finansujący mógł rozwiązać umowę leasingu bez wypowiedzenia, po uprzednim wyznaczeniu korzystającemu dodatkowego terminu, o ile opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z opłat przekroczy 14 dni. Zgodnie z pkt 56 (...), pozostałe opłaty związane z naruszeniem warunków umowy leasingu przez korzystającego zostały ujęte w tabeli opłat. W przypadku rozwiązania umowy leasingu z przyczyn w wymienionych w pkt 56, 57 oraz 39 (...) finansujący ma prawo natychmiastowego przejęcia pojazdu oraz żądania zapłaty odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy leasingu w wysokości sumy pozostałych opłat powiększonych o koszty windykacji pojazdu, w ryczałtowo ustalonej wysokości zgodnie z tabelą opłat (pkt 59 (...)). W przypadkach, o których mowa w pkt 59 (...), wysokość odszkodowania pomniejsza się o 80% kwoty wskazanej przez uprawnionego rzeczoznawcę jako cena rynkowa pojazdu (pkt 60 (...)). ( umowa leasingu z dnia 21.04.2009 r. k. 46; ogólne warunki umowy leasingu (...) k. 47-49).
W dniu 21 kwietnia 2009 r. J. K. wystawił weksel własny in blanco, wpisując na wekslu wyłącznie swoje imię i nazwisko. J. K. podpisał nadto deklarację wekslową, w której jako wystawców weksla wskazano M. K. oraz T. B., działające pod firmą (...), M. K.. W treści deklaracji wskazano, że (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wypełni powyższy weksel in blanco w wypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy leasingu nr (...) korzystający nie spłaci w terminie wierzytelności wynikających z tej umowy. Wskazano, że w takiej sytuacji leasingobiorca wypełni weksel na sumę wekslową równą wymagalnym wierzytelnościom wynikającym z umowy leasingu oraz wszystkim kosztom związanych z dochodzeniem przedmiotowych roszczeń wobec korzystających; leasingodawca wypisze według swojego uznania datę i miejsce wystawienia weksla i opatrzy weksel datą płatności według swojego uznania zawiadamiając o tym korzystającego listem poleconym wysłanym na adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na co najmniej 7 dni przed terminem płatności. ( weksel k. 8, deklaracja wekslowa k. 8).
Weksel własny in blanco wystawiony przez J. K. został poręczony przez J. B., który wpisał na odwrocie weksla słowa: „Poręczam J. B..”. ( weksel k. 8a).
Pismem z dnia 15 maja 2012 r. finansujący (...) sp. z o.o. wypowiedział ww. umowę leasingu z dnia 24 kwietnia 2009 r., na skutek czego umowa ta uległa rozwiązaniu na początku czerwca 2012 r., po dojściu do wiadomości korzystającego ww. oświadczenia finansującego. Ponadto finansujący wezwał M. K. do dobrowolnego zwrotu przedmiotu leasingu w terminie 5 dni. ( bezsporne, pismo powoda z dn. 15.05.2012 r. k. 54 ).
W dniu 11 czerwca 2012 r. korzystający zwrócili finansującemu przedmiot ww. umowy leasingu - samochód marki C. (...). Po oszacowaniu wartości pojazdu przez rzeczoznawcę na kwotę 48.500 zł brutto, auto zostało sprzedane przez finansującego za kwotę 39.531 zł netto. Do całkowitej spłaty leasingu korzystającym pozostało 7 rat w łącznej kwocie 29.365,19 zł. W związku z powyższym, po dokonaniu rozliczenia umowy leasingu nr (...) finansujący wystawił notę uznaniową nr (...), według której obciążająca korzystającego należność wynikająca z ww. umowy wynosiła 10.165,81 zł. ( okoliczności bezsporne, protokół odbioru pojazdu k. 55, ekspertyza k. 106-123, nota uznaniowa k. 103, informacja dotycząca rozliczenia k. 104).
Powód wystawił pozwanym następujące faktury VAT:
1) z dnia 27 września 2011 r. nr (...) na kwotę 61,50 zł z tytułu opłaty za spóźnioną płatność;
2) z dnia 15 maja 2012 r. nr (...) na kwotę 61,50 zł z tytułu opłaty za listowny monit; 3) z dnia 15 maja 2012 r. nr (...) na kwotę 61,50 zł z tytułu opłaty za listowny monit; 4) z dnia 16 maja 2012 r. nr l122066901 na kwotę 2.091 zł z tytułu „opłaty zgodnie z Tabelą Opłat”;
5) z dnia 30 lipca 2012 r. nr (...) na kwotę 1.230 zł z tytułu „opłaty zgodnie z Tabelą Opłat”;
6) z dnia 4 lipca 2012 r. nr (...) na kwotę 1.476 zł z tytułu „opłaty zgodnie z Tabelą Opłat”;
7) z dnia 8 sierpnia 2012 r. nr (...) na kwotę 3.427,43 zł z tytułu kosztów naprawy pojazdu, kosztu transportu pojazdu (2x), kosztów opłaty parkingowej (2x);
8) z dnia 29 sierpnia 2012 r. nr (...) na kwotę 439,88 zł z tytułu wyceny pojazdu oraz kosztów paliwa;
9) z dnia 31 sierpnia 2012 r. nr (...) na kwotę 188,19 zł z tytułu kosztów parkingu pojazdu oraz przygotowania pojazdu do sprzedaży;
10) z dnia 15 września 2012 r. nr (...) na kwotę 113,16 zł z tytułu kosztów parkowania pojazdu.
Nadto powód wystawił pozwanym następujące noty odsetkowe:
1) z dnia 5 września 2012 r. nr (...) na kwotę 217,16 zł z tytułu odsetek za opóźnienia w spłacie należności z faktury VAT nr (...);
2) z dnia 5 września 2012 r. nr (...) z tytułu odsetek w spłacie należności z faktury VAT nr (...).
( faktury i noty odsetkowe k. 84-96).
Pismami z dnia 28 marca 2014 r. finansujący (...) sp. z o.o. wezwał M. K., T. B. i J. B. do wykupu weksla wypełnionego przez finansującego, opiewającego na kwotę 9.545,53 zł oraz opatrzonego przez finansującego datą płatności 14 kwietnia 2014 r. ( okoliczności bezsporne, wezwania do wykupu weksla k. 22-26, k. 124, 126, zpo k. 27-30, k. 125, 127).
Pozwani nie uiścili na rzecz powoda dochodzonej pozwem kwoty. ( bezsporne).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, uznając je za wiarygodne, albowiem ich prawdziwość nie budziła wątpliwości i nie została zakwestionowana przez żadną ze stron.
Sąd pominął wnioski pozwanych o dopuszczenie dowodów z zeznań świadka J. K. oraz z przesłuchania J. B. i T. B. w charakterze stron, uznając, że okoliczności faktyczne mające być wykazane tymi dowodami zostały już dostatecznie wyjaśnione za pomocą innych dowodów w stopniu wystarczającym do poczynienia miarodajnych ustaleń faktycznych w sprawie, a przeprowadzenie tych dowodów spowodowałoby li tylko wydłużenie postępowania. Sąd nie poczynił także ustaleń faktycznych w oparciu o załączone do odpowiedzi na pozew ogłoszenia ofert sprzedaży pojazdów, uznając, że ich treść pozostaje irrelewantna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powoda, dowodu na istnienie wymagalnej wierzytelności przysługującej powodowi w stosunku do pozwanych (w szczególności w kwocie dochodzonej pozwem) nie stanowi wyciąg z ewidencji księgowej powoda z dnia 23 grudnia 2014 r. ( wniosek dowodowy k. 82, wyciąg z ewidencji księgowej k. 97-102).
Należy wskazać, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą: dziennik, księgę główną, księgi pomocnicze, zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald ksiąg pomocniczych i wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Zapisów w księgach dokonuje się na podstawie dowodów księgowych, które powinny zawierać m.in. określenie stron dokonujących operacji gospodarczej, opis operacji, jej wartość i datę dokonania (art. 21 ustawy o rachunkowości). Dane ujmowane w księgach rachunkowych oraz wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określone kwoty są wpisane w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia. Dokumenty te nie stanowią natomiast dowodu na istnienie i wysokość wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powód powinien wykazać odpowiednimi dowodami, zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wynikającej z art. 6 k.c. ( vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r., III CZP 65/09, OSNC 2010, Nr 4, poz. 51, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013 r., V CSK 329/12, Lex nr 1375500).
Dodatkowo wypada zaznaczyć, iż zapisy w księgach rachunkowych stanowią jedynie matematyczne ujęcie pewnych kwot. Nie oznacza to jednak, iż są zawsze w pełni prawidłowe (art. 24 ustawy o rachunkowości), gdyż mogą one nie uwzględniać zdarzeń cywilnoprawnych, powodujących wygaśnięcie roszczenia, czy brak możliwości ich dochodzenia. Wydaje się, że powyższe okoliczności uszły uwadze powoda, który bezpodstawnie utożsamia czysto matematyczny zapis księgowy, obejmujący należności z pewnego okresu (od 2009 r. do 2012 r.), z roszczeniem w rozumieniu cywilnoprawnym. Tymczasem, wobec zaprzeczenia przez pozwanych zasadności powództwa tak co do zasady, jak i wysokości, powód winien wykazać istnienie i wysokość zadłużenia pozwanych za pomocą stosownych dowodów. Zaoferowany przez powoda w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że powód powyższym wymogom nie sprostał, co zostanie szczegółowo uzasadnione w dalszej części niniejszego uzasadnienia.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo przeciwko pozwanym T. B. i J. B. podlegało oddaleniu, jako nieudowodnione.
Strona, która występuje w postępowaniu nakazowym z powództwem o zapłatę opartym na twierdzeniu, że dochodzone roszczenie przysługuje jej od pozwanych na podstawie podpisanego przez nich weksla, powinna do pozwu dołączyć poświadczający to weksel. Jest to dowód konieczny, a zarazem - co do zasady - wystarczający, bowiem Sąd wydaje nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla należycie wypełnionego, którego prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości (art. 485 § 2 k.p.c.). W takim przypadku to rzeczą pozwanego jest wykazanie bezzasadności uzasadnionego w ten sposób żądania (art. 491 i art. 493 § 1 k.p.c.).
Należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie powyższa sytuacja procesowa nie miała miejsca, albowiem z treści dołączonego do pozwu weksla bynajmniej nie wynikało, że stwierdza on istnienie jakiegokolwiek zobowiązania pieniężnego T. B. wobec powoda. Przede wszystkim trzeba podkreślić, iż nazwisko T. B. w ogóle nie figuruje na wekslu. Sąd uznał przy tym za chybione prezentowane przez powoda stanowisko, jakoby ww. weksel został wystawiony przez J. K., działającego w imieniu i na rzecz T. B..
Należy podkreślić, iż zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem, które w pełni podziela Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, poprawny sposób podpisu pełnomocnika na wekslu powinien zawierać, oprócz jego podpisu, wskazanie stosunku pełnomocnictwa, które z reguły sprowadza się do zamieszczenia na wekslu wprost słowa „pełnomocnik” lub jego synonimów. Wobec powyższego, osoba, która nie podpisała weksla własnoręcznie, lecz upoważniła do podpisu zastępcę, nie odpowiada wekslowo, jeżeli zastępca umieścił na wekslu tylko podpis zastąpionego bez uwidocznienia stosunku zastępstwa. Reasumując, jeżeli ktoś podpisuje weksel w cudzym imieniu, to aby sam nie odpowiadał wekslowo, musi wyrazić obok swego podpisu także stosunek pełnomocnictwa do swego mocodawcy. ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 listopada 2004 r. VI ACa 143/03, Lex nr 156756, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004 r. III CZP 13/04, orzeczenie pełnego składu Izby (...) Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1928 r., Rw. 2483/27, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1929 r., III Rw. 508/29, Zb.Urz. 1929, poz. 245)
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skoro J. K. nie umieścił na wekslu przy swoim podpisie wzmianki, że działa jako czyjś pełnomocnik, to tym samym za wystawcę weksla może być uznany wyłącznie J. K., a nie ktokolwiek inny, w szczególności T. B.. Należy również zaakcentować, iż treść zobowiązania wekslowego ustala się wyłącznie na podstawie tekstu weksla ( vide: uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 29 czerwca 1995 r. III CZP 66/95, Lex nr 9220).
W tym stanie rzeczy nie ulega zatem wątpliwości, że nawet treść dołączonej przez powoda do akt sprawy deklaracji wekslowej, w której wpisano, że wystawcą weksla była m.in. T. B., nie stanowi dowodu istnienia zobowiązania wekslowego ww. osoby. Wreszcie trzeba zauważyć, iż J. K. w ogóle nie był umocowany do zaciągania w imieniu T. B. zobowiązań wekslowych, w szczególności podpisywania weksli in blanco, albowiem - wbrew odmiennemu stanowisku powoda - taki zakres umocowania wynikał jedynie pełnomocnictwa udzielonego J. K. przez M. K. ( pełnomocnictwa k. 10, 12-14). Wypada przy tym zaznaczyć, iż pełnomocnik musi legitymować się pełnomocnictwem szczególnym do podpisania określonego weksla bądź rodzajowym do zaciągania zobowiązań wekslowych. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że wystawienie weksla jest bowiem czynnością prawną przekraczającą zakres zwykłego zarządu ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 czerwca 1994 r., I ACr 194/94, Biul. Praw. 1994, nr 4, s. 84, orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 6 kwietnia 1933 r., Rw. 2328/32, (...) 1933, nr 8, z dnia 28 listopada 1935 r., I C 137- (...), (...) 1936, poz. 47 ). Nadto, w myśl art. 8 w zw. z art. 103 Prawa wekslowego, kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo.
Na marginesie wypada wskazać, że niedopuszczalne było przeprowadzenie dowodów ze źródeł osobowych na okoliczność ustalenia, że J. K. podpisał weksel in blanco jako pełnomocnik T. B.. Jak trafnie, zdaniem Sądu w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 października 2012 r. ( sygn. akt I ACa 389/12), nie jest dopuszczalne ustalenie wystawcy weksla na podstawie okoliczności „pozatekstowych”, np. w oparciu o rzeczywistą wolę kontrahentów, czy też ich nawet oczywistą świadomość co do tego, w jakim charakterze występują osoby podpisujące się na wekslu. Wykładnia weksla dopuszczalna jest bowiem jedynie w granicach jego tekstu. Z powyższych względów, za wystawcę weksla in blanco złożonego do akt sprawy należy uznać wyłącznie J. K..
Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż brak podstaw do uwzględnienia powództwa w stosunku do T. B. w oparciu o dołączony do pozwu weksel. W tej sytuacji należało rozważyć, czy powód zdołał wykazać w niniejszej sprawie zasadność swojego roszczenia w oparciu łączący stronu stosunek podstawowy, tj. wynikający z umowy leasingu nr (...). Zdaniem Sądu, zaoferowany przez powoda materiał dowodowy nie jest wystarczający do zasądzenia na jego rzecz od pozwanych dochodzonego pozwem roszczenia w oparciu o przepis art. 471 k.c.
W tym miejscu należy wskazać, że dalsze rozważania w powyższym przedmiocie będą miały także odniesienie do kwestii udowodnienia przez powoda istnienia zobowiązania do zapłaty żądanej pozwem kwoty przez pozwanego J. B., który poręczył dołączony do pozwu weksel. Zgodnie bowiem z utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, który Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela, do czasu puszczenia weksla w obieg, poręczyciel może powoływać się na zarzuty przysługujące wystawcy weksla in blanco, dysponując nadto zarzutami niezależnymi od wystawcy weksla, w czym przejawia się zasada samodzielnej odpowiedzialności awalisty, wyrażona w art. 32 zdanie drugie Prawa wekslowego ( vide: uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego: z dnia 17 marca 2011 r., IV CSK 371/10, Lex nr 784973, z dnia 24 listopada 2009 r., V CSK 129/09, Lex nr 688047, Komentarz do art. 10 i 32 Prawa wekslowego - I. Heropolitańska, Lex 2011, uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 maja 2014 r. VI ACa 1230/13, Lex nr 1488733).
Wypada również podkreślić, że ze względu na abstrakcyjny charakter zobowiązania wekslowego i konieczność ochrony bezpieczeństwa obrotu wekslowego, przepis art. 17 Prawa wekslowego wyłącza możliwość podnoszenia zarzutów z tzw. stosunku podstawowego, ale tylko wówczas, gdy zapłaty od dłużnika wekslowego domaga się osoba trzecia, która nabyła weksel na podstawie czynności unormowanej w prawie wekslowym. Ograniczenia te nie dotyczą natomiast bezpośrednich stron czynności wekslowej, a zatem wystawca weksla własnego, pozwany przez remitenta - a zatem, wobec zaprezentowanego w poprzednim akapicie stanowiska, także pozwany poręczyciel wekslowy - może bronić się w postępowaniu wywołanym zarzutami od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla wszelkimi zarzutami wynikającymi ze stosunku prawnego leżącego u podstaw zobowiązania wekslowego ( vide: uzasadnienia orzeczeń Sądu Najwyższego: z dnia 25 listopada 1963 r., III CO 56/63, OSN 1966/2/12, z dnia 21 października 1998 r., II CKN 10/98, OSNC 1999/5/93, z dnia 18 listopada 1999 r., I CKN 215/98, OSNC 2000/7-8/128, z dnia 26 stycznia 2001 r., II CKN 25/00, OSNC 2001/7-8/117).
Skoro zatem J. B. poręczył za zobowiązanie wystawcy weksla in blanco wystawionego na zabezpieczenie roszczeń powoda wynikających z umowy leasingu nr (...) z dnia 21 kwietnia 2009 r., to nie ulega wątpliwości, iż miał prawo podnosić w niniejszym procesie wszelkie zarzuty z przedmiotowego stosunku podstawowego - zarówno przysługujące jego wystawcy, jak i swoje własne. Należy tymczasem podkreślić, iż w oparciu o całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż wobec braku stosunku umownego pomiędzy powodem, a wystawcą weksla (J. K.), pomiędzy tymi osobami nie został nawiązany żaden stosunek podstawowy, mogący stanowić źródło ewentualnych roszczeń powoda w stosunku do J. K., a w konsekwencji - do J. B., jako poręczyciela. Powództwo wobec J. B. podlegało zatem oddaleniu już choćby tylko z powyższych względów.
Niezależnie od powyższego, roszczenia powoda wobec ww. poręczyciela weksla nie zasługiwały na uwzględnienie także z uwagi na obiektywne nieistnienie wierzytelności przysługującej powodowi wobec drugiej strony umowy leasingu nr (...), o czym świadczą następujące okoliczności.
Pomiędzy stronami procesu było bezsporne, że pozwaną T. B. łączyła z powodem umowa leasingu nr (...) z dnia 21 kwietnia 2009 r. Poza sporem był również fakt, iż wskutek niewywiązywania się przez korzystających z postanowień ww. umowy, powód dokonał jej skutecznego wypowiedzenia, wskutek czego uległa ona rozwiązaniu. Po zwrocie przedmiotu umowy leasingu, powód dokonał jego zbycia, a część kwoty uzyskanej z tej transakcji, przeznaczył w 100% na pokrycie zaległości korzystających z tytułu ww. umowy.
Jak już zostało wyłuszczone we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia, wobec braku zobowiązania wekslowego T. B., obowiązek wykazania zasadności żądania pozwu co do zasady, jak i co do wysokości, spoczywał na stronie powodowej, zgodnie z ogólną zasadą przewidzianą w art. 6 k.c. Jak trafnie wskazuje się w orzecznictwie, samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2013 roku, I ACa 1520/12, Lex nr 1331140).
W ocenie Sądu, powód nie wykazał w toku niniejszego procesu zasadności swego twierdzenia - kwestionowanego przez pozwanych - że kwota uzyskana ze zbycia przedmiotu leasingu nie wystarczyła na pokrycie części obciążających korzystających zobowiązań pieniężnych w łącznej kwocie 9.545,53 zł. Według powoda, kwota ta wynikała ze złożonych do akt sprawy faktur VAT i wyciągu z ewidencji księgowej powoda z dnia 23 grudnia 2014 r. Zdaniem Sądu, pozwani skutecznie zakwestionowali zasadność powyższego stanowiska powoda, trafnie podnosząc m.in., iż powód nie wykazał, aby istotnie przysługiwały mu wobec nich roszczenia z tytułów wskazanych w ww. fakturach.
W ocenie Sądu, złożone przez powoda do akt sprawy faktury VAT oraz noty odsetkowe ( k. 84-96) nie stanowią - wbrew twierdzeniom powoda - dowodów na istnienie i wysokość wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanych. Przedmiotowe dokumenty stanowią bowiem li tylko gołosłowne twierdzenia powoda, których obiektywna weryfikacja przez Sąd nie była możliwa, wobec nieprzedłożenia przez powoda żadnych dowodów na istnienie podstaw do wystawienia ww. faktur i not, w szczególności na wskazane w nich kwoty.
W oparciu o ww. dokumenty nie sposób ustalić, czy i w jakim zakresie umowa leasingu nr (...) z dnia 21 kwietnia 2009 r. nie została wykonana przez pozwanych. Z faktury VAT z dnia 27 września 2011 r. nr (...) opiewającej na kwotę 61,50 zł w żaden sposób nie wynika, za którą konkretnie spóźnioną płatność została wystawiona. Kolejno, z faktur VAT z dnia 15 maja 2012 r. o nr (...) oraz nr (...) opiewających na kwoty po 61,50 zł ( k. 86,88) nie wynika również, za jakie listowne monity zostały naliczone stosowne opłaty, tj. do jakiej zaległości się odnosiły, jaka była data nadania tych monitów, brak jest także dowodów potwierdzeń wysłania i odbioru tych przesyłek. Odnośnie faktur VAT z dnia 16 maja 2012 r. nr (...) na kwotę 2.091 zł oraz z dnia 30 lipca 2012 r. nr (...) opiewającej na kwotę 1.230 zł, wskazać należy, iż zostały one wystawione z tytułu bliżej niesprecyzowanych „opłat”, które miały być zgodne z (...). W treści tychże faktur widnieje także, w żaden sposób niesprecyzowana przez powoda, adnotacja o treści (...).
W tym miejscu należy zauważyć, iż powód nie złożył do akt sprawy powoływanej w ww. fakturach (...), stanowiącej integralną część umowy leasingu nr (...) ( oświadczenia leasingobiorcy k. 53). W replice na odpowiedź na pozew powód twierdził, że opłaty wskazane w ww. fakturach VAT były naliczone za „ podjęcie czynności windykacyjnych przez firmę zewnętrzną i przywrócenie umowie statusu aktywnego” ( k. 82). Wskazać należy, iż powód nie wskazał jednak - ani tym bardziej nie udowodnił - aby podjął tego rodzaju czynności, wobec kogo i w jakim celu.
W przypadku faktury VAT nr (...), opiewającej na kwotę 1.230 zł, powód wskazał, iż została ona wystawiona z tytułu „ opłaty z tytułu rozwiązania umowy leasingu” ( k. 82). Tym niemniej, powód nie podał, w oparciu o jaką podstawę powyższa opłata została naliczona, nie oferując tym samym materiału dowodowego umożliwiającego dokonanie przez Sąd oceny prawidłowości wyliczonego przez siebie zadłużenia z tytułu rozwiązania umowy leasingu. Ponadto powód stwierdził, iż opłata uwzględniona w fakturze VAT z dnia 4 lipca 2012 r. nr (...) w kwocie 1.476 zł została naliczona z tytułu „przejęcia przedmiotu leasingu”. Skoro jednak, jak już wskazano, powód nie złożył do akt sprawy ww. Tabeli Opłat, ocena zasadności naliczenia tej opłaty nie była możliwa w toku niniejszego procesu.
Odnosząc się do kolejnej przedłożonej przez powoda faktury VAT - nr (...) z dnia 8 sierpnia 2012 r. opiewającej na kwotę 3.427,43 zł ( k. 92), należy zauważyć, że została ona wystawiona przez powoda z tytułu „zwrotu kosztów” bliżej nieokreślonej „naprawy pojazdu”. Zgodnie z treścią pkt 45 (...), korzystający odpowiada za szkody w pojeździe tylko w zakresie nie pokrytym wypłatą odszkodowania przez ubezpieczyciela. Skoro zatem w replice na odpowiedź na pozew powód stwierdził, że nie zgłoszono żadnej szkody w zakresie ubezpieczenia AC pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu, to w tej sytuacji, zdaniem Sądu, brak podstaw do domagania się przez powoda od pozwanych zwrotu kosztów naprawy ww. samochodu. Zgodnie z umową powód winien bowiem w pierwszej kolejności skorzystać z pokrycia kosztów naprawy przez ubezpieczyciela, zaś dopiero, gdyby ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania - powodowi przysługiwałoby roszczenie względem powodów. Powód nie wskazał tymczasem żadnych okoliczności powstałej szkody, w szczególności nie wyjaśnił, dlaczego szkoda ta nie została zgłoszona ubezpieczycielowi.
Kolejne złożone przez powoda faktury wystawione na pozwanych, dotyczą kosztów „transportu pojazdu”, „kosztów opłaty parkingowej”, „przygotowania pojazdu do sprzedaży”. W ocenie Sądu, powód nie wykazał przysługiwania mu wierzytelności przeciwko pozwanym z powyższego tytułu, albowiem nie przedstawił żadnych materiałów źródłowych, potwierdzających poniesienie przez niego powyższych kosztów ani nie wskazał, kiedy i w jakich okolicznościach te koszty powstały.
W wystawionych przez powoda notach odsetkowych z dnia 5 września 2012 r. nr (...) na kwotę 217,16 zł oraz nr (...) na kwotę 236,83 zł ( k. 85, 87) co prawda wskazano, za opóźnienie w płatności których z faktur VAT zostały naliczone ww. odsetki, jednak powód nie podał, czy na poczet tej należności została zaliczona kwota uzyskana ze sprzedaży pojazdu mechanicznego będącego przedmiotem umowy leasingu. Dokonanie weryfikacji przedmiotowej okoliczności przez Sąd nie była w tym stanie rzeczy możliwa, co skutkowało uznaniem za nieudowodnione twierdzeń powoda co do przysługiwania mu należności wskazanych w ww. dokumentach prywatnych.
Kolejno należy zważyć, iż miarodajną podstawą dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie nie był również przedłożony przez powoda harmonogram spłat do umowy leasingu nr (...). Zgodnie bowiem z pkt 5 (...), wszelkie zmiany ww. umowy leasingu, a także dodatkowe porozumienia winny być dokonywane przez finansującego i korzystającego w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Powód nie przedstawił tymczasem żadnych dokumentów potwierdzających, iż strony umowy dokonały zmiany liczby rat leasingowych ustalonych w umowie z 46 na 48. W tej sytuacji oraz mając na względzie brak odniesienia się przez powoda do ww. kwestii w replice na odpowiedź na pozew, Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia pozwanych, iż do całkowitej spłaty leasingu pozostało im 7 rat w kwotach po 3.678,36 zł ( k. 44), które to zadłużenie zostało w pełni pokryte z kwoty 39.531 zł (netto) uzyskanej przez powoda ze sprzedaży przedmiotu leasingu.
Reasumując należy zatem stwierdzić, iż złożone przez powoda dokumenty, w szczególności faktury VAT, noty odsetkowe i wyciąg z ewidencji księgowej, nie stanowią dowodów na istnienie zadłużenia pozwanych wobec powoda, w szczególności w dochodzonej pozwem wysokości.
Mając na uwadze wszystkie przytoczone wyżej okoliczności faktyczne i rozważania prawne, Sąd oddalił powództwo, jako nieudowodnione.
Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powoda.
Dnia 20 kwietnia 2015 roku.