Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 47/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	Sekr. sąd. Wioleta Donoch

po rozpoznaniu 10 maja 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z udziałem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W., G. S., A. S., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L., J. K., K. M., J. M., Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L., (...) spółki akcyjnej w T. (dawniej: Rafineria (...) S.A. w J.), (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. i (...) (...) spółki jawnej w K.

o zawarcie porozumienia ograniczającego konkurencję

na skutek odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 30 grudnia 2014 r. Nr DOK- (...)

1. oddala odwołanie;

2. zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmA 47/15

UZASADNIENIE

Decyzją Nr (...) z dnia 30 grudnia 2014 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

I. na podstawie art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) (dalej u.o.k.i.k.), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego, uznał za praktykę ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zawarcie przez:

1. Rafinerię (...) S.A. z siedzibą w J.;

2. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.;

3. (...) Sp.j. T. S., M. B. z siedzibą w L. (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.);

4. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.;

5. (...) A. C. Sp. j. z siedzibą w K.;

6. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.;

7. J. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P.H.U. (...) w K.;

8. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.;

9. J. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
(...) E. J. M. w S.;Początek formularza

10. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.;

11. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.;

12. K. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K.;

13. A. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. S. w I. oraz G. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą G. S. w I., wspólników spółki cywilnej (...) (...) G. S., A. S.;

14. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.,

porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku skupu olejów odpadowych, polegającego na podziale rynku skupu olejów odpadowych poprzez zobowiązanie się przez przedsiębiorców wymienionych w pkt 2 – 14 w umowach zawartych z Rafinerią (...) S.A. z siedzibą w J. (obecnie (...) S.A. z siedzibą w T.) do niekonkurowania i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 1 stycznia 2013 r.

II. na podstawie art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) w związku z art. 83 u.o.k.i.k., umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie antymonopolowe w sprawie zawarcia przez w/w podmioty porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku skupu olejów odpadowych, polegającego na ustalaniu cen skupu olejów odpadowych poprzez zobowiązanie się przez przedsiębiorców wymienionych w pkt 2 – 14 w umowach zawartych z Rafinerią (...) S.A. z siedzibą w J. do niekonkurowania.

III. na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 1 u.o.k.i.k., po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, w zakresie określonym w pkt I sentencji decyzji, nałożył na:

1. Rafinerię (...) S.A. z siedzibą w J. karę pieniężną w wysokości 582.532,68 zł;

2. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. karę pieniężną w wysokości 3.026,98 zł;

3. (...) Sp.j. T. S., M. B. z siedzibą w L. karę pieniężną w wysokości 2.232,32 zł ;

4. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. karę pieniężną w wysokości 6.747,91 zł;

5. (...) A. C. Sp. j. z siedzibą w K. karę pieniężną w wysokości 4.217,17 zł;

6. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. karę pieniężną w wysokości 6.851,75 zł;

7. J. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P.H.U. (...) w K. karę pieniężną w wysokości 87.423,03 zł;

8. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. karę pieniężną w wysokości 5.675,72 zł;

9. J. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
(...) E. J. M. w S. karę pieniężną w wysokości 51.490,21 zł;Początek formularza

10. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. karę pieniężną w wysokości 23.848,05 zł;

11. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. karę pieniężną w wysokości 28.480,23 zł;

12. K. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K. karę pieniężną w wysokości 3.877,61 zł;

13. A. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. S. w I., wspólnika spółki cywilnej (...) (...) G. S., A. S. karę pieniężną w wysokości 4.787,38 zł;

14. G. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą G. S. w I., wspólnika spółki cywilnej (...) (...) G. S., A. S. karę pieniężną w wysokości 4.787,38 zł;

15. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. karę pieniężną w wysokości 15.515,85 zł;

płatną do budżetu państwa.

IV. na podstawie art. 77 ust. 1 oraz art. 80 u.o.k.i.k. oraz stosownie do art. 263 § 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) w związku z art. 83 u.o.k.i.k., obciążył strony kosztami postępowania antymonopolowego i zobowiązał do ich na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się decyzji.

Od niniejszej Decyzji odwołanie złożył powód – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., zaskarżając Decyzję w zakresie pkt I, III.11 i IV.11. Powód wniósł o uchylenie Decyzji w zaskarżonej części, ewentualnie o zmianę Decyzji w pkt III.11 poprzez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej lub jej obniżenie do kwoty nie wyższej niż 13.562,01 zł oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ponadto powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony w osobie S. G.- Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. oraz dowodów z zeznań świadków: K. B. i T. G. na okoliczności podane w uzasadnieniu odwołania.

Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił:

1) naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 3 u.o.k.i.k. poprzez jego bezpodstawne zastosowanie i w rezultacie przyjęcie, że poprzez zawarcie przez powoda umowy z Rafinerią (...) S.A. z siedzibą w J. powód dopuścił się praktyki ograniczającej konkurencję, polegającej na zawarciu porozumienia mającego za cel ograniczenie konkurencji na krajowym rynku skupu olejów odpadowych poprzez zobowiązanie przedsiębiorców w umowach zawartych do niekonkurowania, choć brak było ku temu podstaw;

2) naruszenie art. 233 § 1 kpc oraz art. 77 kpa w zw. z art. 83 u.o.k.i.k. poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego w zakresie celu i zamiaru powoda przy zawieraniu umowy z dnia 01-01-2012 r. z Rafinerią (...) i tym samym przyjęcie ustaleń faktycznych na podstawie niepełnego materiału dowodowego,

3) naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów granic swobodnej oceny dowodów i błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez przyjęcie, że powód realizował postanowienia § 9 pkt 3 umowy z Rafinerią (...), co nie znajduje uzasadnienia w świetle zgromadzonego materiału dowodowego;

ponadto, z ostrożności procesowej:

4) naruszenie art. 93 u.o.k.i.k. poprzez wszczęcie postępowania w stosunku do powoda w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję po upływie roku, od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania,

5) naruszenie art. 106 oraz art. 111 u.o.k.i.k. przez nałożenie na powoda kary pieniężnej w wysokości rażąco wygórowanej poprzez nieuwzględnienie przy wymierzaniu kary okoliczności przemawiających na korzyść skarżącego, w szczególności braku realizacji postanowień § 9 pkt 3 umowy z Rafinerią (...), zawarcie umowy jedynie na okres 1 roku, wysokości przychodów powoda osiąganych w związku ze współpracą z Rafinerią (...) w stosunku do przychodów całkowitych.

W uzasadnieniu odwołania powód zauważył, że rozpoczął współpracę z Rafinerią (...) S.A. w styczniu 2010 roku. Podpisana została wówczas umowa z 1 stycznia 2010 r. nr (...), której przedmiotem była sprzedaż na rzecz Rafinerii olejów przepracowanych/odpadowych na warunkach i zasadach określonych przedmiotową umową. Umowa ta obowiązywała do końca 2011 r., po czym zastąpiona została kolejną umową o nr (...) z 1 stycznia 2012 r., a następnie kolejną z 17 grudnia 2012 r. o nr (...). Formalna współpraca pomiędzy ww. podmiotami poprzedzona była wcześniejszą współpracą pomiędzy powodem a Konsorcjum (...) S.A. z siedzibą w J., której głównym akcjonariuszem była Rafineria. Powód wskazał, że przedmiotem wszystkich kolejno zawieranych umów (zawsze dwustronnych - wyłącznie między powodem a Rafinerią), o których mowa powyżej, a tym samym ich celem i zarazem essentialia negotii była tylko i wyłącznie dostawa na rzecz Rafinerii określonych olejów przepracowanych/ odpadowych o kodach i jakości określonej szczegółowo w ww. umowach, na warunkach i zasadach przewidzianych w tychże umowach. Powód podkreślił, że nigdy zaś celem współpracy pomiędzy nim a Rafinerią nie było dokonywanie jakichkolwiek podziałów rynku. Jednocześnie podniósł, że w § 9 dwustronnej umowy nr (...) zawartej pomiędzy nim a Rafinerią figurował zapis o charakterze generalnym, którego przedmiotem była regulacja dotycząca zakazu konkurencji względem samej Rafinerii. Tym niemniej powód wskazywał, że była to umowa bilateralna, ponieważ nigdy nie zawierał żadnej umowy ani też nie dokonywał żadnych pozaumownych ustaleń z podmiotami wskazanymi w załączniku do umowy nr (...), a pozwany nie wykazał by było inaczej. Przy czym powód zaznaczył, iż nie miał wiedzy w przedmiocie treści zawieranych przez Rafinerię umów z innymi podmiotami wskazanymi w załączniku do umowy. Treść każdej z takich umów handlowych stanowiła i nadal stanowi tajemnicę handlową. Dlatego, pomimo iż lista pozostałych 13 podmiotów współpracujących z Rafinerią była jawna, nie posiadał wiedzy na temat warunków tych umów. Co więcej, pomiędzy powodem a tymi podmiotami nigdy nie doszło do żadnych uzgodnień czy negocjacji, których przedmiotem mogłyby być jakiekolwiek ustalenia naruszające przepisy prawa.

Odnosząc się zaś do twierdzeń pozwanego jakoby podmioty tworzące stałą sieć zbiórki informowały Rafinerię o ilościach i cenach, w jakich pozostałe podmioty wchodzące w skład sieci skupowały oleje odpadowe, co stanowić ma dowód przemawiający za istnieniem między wskazanymi podmiotami porozumienia ograniczającego konkurencję, powód oświadczył, iż nie przekazywał Rafinerii wyników swoich obserwacji i prowadzonego monitoringu rynku, gdyż nie było to związane z obowiązującymi strony zasadami wzajemnej współpracy. Niezależnie od powyższego wywiódł, że nawet jeżeli jakikolwiek inny podmiot przekazywał takie informacje Rafinerii, w żadnym wypadku nie może to przesądzać o istnieniu porozumienia ograniczającego konkurencję, w tym obejmującego wszystkie wskazane w postanowieniu podmioty tworzące sieć skupu olejów.

Powód powołując się na treść art. 65 § 2 k.c. wyraził pogląd, iż w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Argumentował więc, że Prezes UOKiK nie może poprzestać na ustaleniu samej treści porozumienia, nie badając jaki był zamiar stron i ich cel, a w szczególności, czy treść porozumienia odpowiada tym celom i zamiarom. Natomiast jak podał, ani intencją, ani jego celem nie było zawarcie jakiegokolwiek porozumienia, które miałoby skutkować ograniczeniem konkurencji na rynku właściwym, a pozwany nie wykazał inaczej. Tym bardziej, iż umowa z 2012 roku z (...), była już kolejną, która przedłużała dotychczasowy okres współpracy, bazując na wypracowanych już dobrych praktykach wiążących strony. Zdaniem powoda, aby przyjąć istnienie po stronie powoda „celu” w postaci ograniczenia konkurencji na rynku właściwym musi on być dostatecznie jasno sprecyzowany, przy czym koniecznym jest wykazanie, że powód w takim celu działał, czyli innymi słowy, że podejmował czynności zmierzające do ograniczenia konkurencji, niekoniecznie nawet z pozytywnym skutkiem. Na realizację przez powoda porozumienia ograniczającego konkurencje nie wskazuje jednak żaden z powołanych w zaskarżonej Decyzji dowodów w postaci dokumentów a ponadto powód nie miał wiedzy na temat ich sporządzenia a co za tym idzie ich treści. Powód zwrócił przy tym uwagę, że gdyby nawet przyjąć, iż „cel” istniał po drugiej stronie zawartej przez powoda umowy, tj. po stronie (...), nie przesądza to jeszcze absolutnie o istnieniu tego celu po stronie powoda. Podobnie perorował, że nawet gdyby przyjąć istnienie porozumienia wielostronnego, także ewentualne wykonywanie porozumienia przez inne jego strony, nie świadczyłoby o wykonywaniu tegoż porozumienia przez powoda.

Z ostrożności procesowej powód podkreślił też, iż powyższe świadczy również o braku umyślności co do zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję.

Oprócz tego powód wskazał, że nawiązanie współpracy z Rafinerią w zakresie dostawy na jej rzecz olejów odpadowych/przepracowanych na mocy rzeczonych umów to tylko jeden z sektorów jego działalności. Powód zaznaczył, że aby zaspokoić potrzeby własnej instalacji do odzysku olejów musi pozyskiwać na własną rzecz oleje odpadowe na rynku krajowym. Do Rafinerii, zgodnie z poczynionymi między Rafinerią a powodem ustaleniami, trafia tylko ta część pozyskanych z rynku krajowego olejów odpadowych, która nie kwalifikuje się do odzysku na instalacji należącej do powoda z przyczyn jakościowych. Na 100 % pozyskanych przez powoda na rynku olejów odpadowych około 50 % przerabiana jest przez instalację powoda, a pozostałe 50% trafia do Rafinerii. Tym samym wskazał, że chociażby z uwagi na zakres jego działalności - posiadanie własnej instalacji - wykluczona jest możliwość zawierania jakichkolwiek porozumień co do podziału rynku. Powód wywiódł, że Rafineria miała świadomość, iż (...) stanowi konkurencję dla samej Rafinerii, a zakres działania (...)znacznie wykracza poza usługę dostawy olejów przepracowanych/ odpadowych. Stąd też między stronami doszło do zawarcia Porozumienia (...), które stanowiło integralną część umowy z 1 stycznia 2012 r. nr (...), a regulowało kwestię zakazu konkurencji względem Rafinerii, o której mowa w paragrafie 9 pkt 1, 6 i 9 ww. umowy przy uwzględnieniu zakresu działalności powoda.

Powód podniósł wobec tego, iż tym bardziej zmuszony był i nadal jest konkurować na wskazanym rynku właściwym, uczestnicząc aktywnie m.in. we wszystkich możliwych przetargach, konkursach ofert czy też aukcjach ustnych i elektronicznych niezależnie od tego, w której części Polski taki przetarg czy konkurs ofert ma miejsce. Podkreślił przy tym, iż w roku 2011, 2012 i następnym, obszar działań powoda nie uległ żadnej zmianie w stosunku do roku 2010, a co najwyżej mógł ulec jeszcze powiększeniu. Powód dodał, że nigdy nie informował Rafinerii o przetargach, w których zamierzał brać udział, nie uzgadniał też nigdy ani z Rafinerią, ani z żadnym innym podmiotem trzecim żadnych szczegółów dotyczących składanych ofert. Oferty składane przez powoda w przetargach, konkursach ofert czy aukcjach zawsze stanowiły tajemnicę handlową, która nigdy nie była ani konsultowana ani tym bardziej uzgadniana z jakimikolwiek podmiotami trzecimi. Jedynymi kryteriami, jakimi kierował się powód określając swoją cenę zakupu były parametry rynkowe. Startując w przetargach powód nie posiadał także żadnej wiedzy (i nie sprawdzał tego) na temat tego, czy do danego przetargu przystępuje także jakiś podmiot, którego dotyczyć by miał zakaz konkurencji.

Niezależnie od powyższego powód zaznaczył, że zgodnie z treścią paragrafu 11 pkt 2 Umowy, R. (Rafineria) przewidział oprócz wynagrodzenia bonus dla Dostawcy (powoda) w określonej wysokości za tonę według „ilości do rozliczenia z dostawcą" za dostarczane oleje przepracowane/odpadowe przez powoda. Już w marcu 2012 r. aneksem nr (...) Rafineria m.in. zwiększyła wartość przyznanego w umowie bonusu. Następnie kolejnymi aneksami do umowy nr (...) wprowadzała dalsze „motywatory", przewidując przykładowo minimalne wartości dostaw, od których naliczano bonusy, a w przypadku dostarczenia olejów w ilościach mniejszych niż wskazane, wypłacone bonusy podlegały zwrotowi na zasadach określonych w przedmiotowych aneksach. Zdaniem powoda tak skonstruowana umowa sama z siebie wymusza konkurencję na rynku świadczonych przez dostawców usług. Powstrzymanie się od konkurencji przy tak zawartej umowie oznaczałoby bowiem dla Dostawcy (powoda) stratę. Jak podniósł powód, dowodem na to są także transakcje prowadzone przez niego z innymi podmiotami, w tym z podmiotami wskazanymi w załączniku do umowy nr (...), na podstawie których powód nabywał od tychże podmiotów oleje odpadowe po cenie wyższej (cena jednostkowa zakupu) w stosunku do transakcji z Rafinerią.

Abstrahując od powyższego powód wskazał, że postępowanie antymonopolowe wszczęte przez pozwanego należy uznać za przedawnione skoro (...) nie wykonywał porozumienia będącego przedmiotem niniejszego postępowania, które obowiązywało do 31.12.2012 r. a otrzymał postanowienie o wszczęciu postępowania antymonopolowego w 3.01.2014 r., zatem z przekroczeniem terminu wskazanego w art. 93 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Działając z dalej posuniętej ostrożności procesowej, powód podniósł, iż nałożono na niego karę pieniężną w wysokości rażąco wygórowanej. Według powoda Prezes Urzędu nie uwzględnił przy wymierzaniu kary okoliczności przemawiających na korzyść (...), a w szczególności braku realizacji postanowień § 9 pkt 3 Umowy z Rafinerią (...), która w ocenie powoda stanowi przesłankę do odstąpienia w ogólne od wymierzenia kary lub co najmniej niewątpliwą okoliczność łagodzącą. Poza tym zauważył, iż fakt niestosowania przez niego żadnych praktyk mających na celu ograniczenie konkurencji oraz w ogóle brak zamiaru osiągnięcia takiego celu poprzez zawarcie umowy z (...), świadczy o nieumyślności zarzucanego powodowi naruszenia. Zdaniem powoda pozwany nie wziął także pod uwagę wysokości przychodów powoda osiąganych w związku ze współpracą z Rafinerią (...), tj. faktu, iż współpraca z (...) generowała jedynie niewielki odsetek przychodów powoda - w 2013 r. było to jedynie (...), a w 2012 r. - (...). Dodatkowo w ocenie powoda pozwany błędnie ustalił, że porozumienie miało charakter długotrwały (ponad rok), podczas gdy Umowa zawarta była na okres jedynie 1 roku. Powód zwrócił uwagę, że nawet gdyby przyjąć, iż przez ten czas była wykonywana w zakresie będącym przedmiotem postępowania antymonopolowego (czemu powód zaprzecza), to za kres jej stosowania należy uznać najpóźniej dzień 17 grudnia 2012 r., kiedy to strony uzgodniły już nowe warunki współpracy. Powód stwierdził, iż biorąc niniejsze pod uwagę nałożona na niego kara nie powinna być wyższa niż 13.562,01 zł.

Pozwany Prezes UOKiK w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości, oddalenie wniosków dowodowych o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków i przesłuchania stron oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(...) S.A. z siedzibą w T., popierając zarzuty podniesione przez powoda podtrzymał wnioski zawarte we własnym odwołaniu o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości oraz o zasądzenie od Prezesa UOKIK kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych a także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wymienionych w odwołaniu Spółki (...) na okoliczności w nim wskazane(k.602-615 akt sąd.).

Zainteresowany J. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą
(...) E. J. M. w S., aprobując stanowisko zaprezentowane w odwołaniu (...) Sp. z o.o., w tym w kwestii stawianych Decyzji zarzutów i potrzeby uchylenia Decyzji, wniósł o uwzględnienie odwołania w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.630-633 akt sąd.).

Zainteresowany P.H.U. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L., przychylając się do zarzutów podniesionych w odwołaniu oraz do wniosku o uchylenie Decyzji, wniósł o uwzględnienie odwołania powoda w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.657-658 akt sąd.).

W piśmie z 7 września 2015 r. powód podtrzymał w całości twierdzenia i wnioski dowodowe wskazane w odwołaniu.

Na rozprawie w dniu 16 listopada 2017 r. zainteresowany (...) sp. z o.o. poparł w całości odwołanie powoda.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 23 sierpnia 2002 r. pod numerem (...). Spółka ta początkowo zajmowała się zbiórką olejów przepracowanych, następnie odbiorem odpadów. Później rozszerzyła swoją działalność o doradztwo w zakresie ochrony środowiska. Z uwagi na budowę instalacji do odzysku olejów przepracowanych oraz otrzymanie pozwolenia na recykling odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, Spółka zajęła się odzyskiem olejów przepracowanych, odzyskiem płynów niskokrzepnących i odzyskiem rozpuszczalników, stąd mogła kompleksowo obsługiwać klientów. Dodatkowo Spółka po przeróbce olejów we własnej instalacji zaczęła z nich wyrabiać produkty końcowe sprzedawane na rynku. Od 2012/2013 r. Spółka rozpoczęła zbiórkę sprzętu elektronicznego celem jego przetwarzania.

Dowód: odpis z KRS (k. 61- 68 akt sąd.), zeznania S. G. (nagranie rozprawy z dnia 10 maja 2018 r. k. 811- 812 akt sąd.), Decyzja Marszałka Województwa (...) w K. z dnia 09 sierpnia 2010 r. nr (...) OS(...) (k. 92- 188 akt sąd.), Decyzja Marszałka Województwa (...) w K. z dnia 14 września 2011 r. nr (...) OS(...) (k. 189- 203 akt sąd.).

Rafineria (...) spółka akcyjna z siedzibą w J. (dalej: (...), Rafineria) (obecnie (...) S.A. w T.) prowadziła działalność obejmującą m.in. odzysk i regenerację olejów odpadowych. Skupem olejów odpadowych dla Rafinerii zajmowały się zwłaszcza podmioty współpracujące z nią w ramach systemu stałych relacji handlowych tworzące stałą sieć zbiórki (skupu) olejów odpadowych dla Rafinerii (Zintegrowany System Zbiórki i (...) Zagospodarowania O. Odpadowych). Ponadto, Rafineria nabywała mniejsze ilości olejów odpadowych od innych podmiotów zajmujących się ich skupem. Dodatkowo (...) nabywała niewielkie ilości olejów odpadowych bezpośrednio od wytwórców tych olejów.

Podstawy Systemu Zbiórki i Przemysłowego Zagospodarowania Olejów Odpadowych zostały określone w Porozumieniu zawartym 4 marca 2009 r. Porozumienie to zobowiązywało jego strony do prowadzenia i podejmowania działań na rzecz powstania Zintegrowanego Systemu Zbiórki i Przemysłowego Zagospodarowania Olejów Odpadowych/Przepracowanych.

Dowód: Porozumienie z dnia 04 marca 2009 r. wraz z załącznikami (k. 2535- 2543 akt adm.).

W skład ww. stałej sieci skupu olejów odpadowych dla Rafinerii wchodziło trzynaście podmiotów, tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.; (...) Sp.j. T. S., M. B. z siedzibą w L. (poprzednio (...) S.C. T. S., M. B.); Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.; (...) A. C. Sp. j. z siedzibą w K. (poprzednio (...) S.C. w K.); (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.; J. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) w K.; (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.; J. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) E. J. M. w S.;Początek formularza (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.; (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.; K. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K.; (...) S.C. G. S., A. S. (wspólnicy: A. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą A. S. w I.; G. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą G. S. w I.); (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T..

Dowód: Załącznik nr 6 do Umów Sprzedaży pt. „Wykaz podmiotów współpracujących, stałych dostawców do Rafinerii (...) S.A.” (przykładowo k.113 akt adm.).

(...) zawierała z ww. przedsiębiorcami tworzącymi stałą sieć skupu umowy o współpracy ( (...) oraz „Umowy sprzedaży”) oparte na wzorcach opracowywanych przez Rafinerię.

W ramach Umowy Sprzedaży nr (...) z 1 stycznia 2010 r. zawartej między (...) a (...) ta ostatnia spółka zobowiązała się dostarczyć do (...) oleje odpadowe/przepracowane w konkretnej ilości rocznej.

Dowód: Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 69- 73 akt sąd.).

Ze względu jednak na uruchomienie przez (...) własnej instalacji odzysku odpadów i rozszerzenie samodzielnej działalności w oparciu o tą instalację, w porozumieniu nr (...) z 1 stycznia 2012 r., (...) wyraziła zgodę, aby część zbieranych przez (...) olejów przepracowanych/odpadowych mogła być przetwarzana przez (...) we własnym zakresie.

Dowód: Porozumienie nr (...) (k. 74- 75 akt sąd.), Decyzja Marszałka Województwa (...) w K. z dnia 09 sierpnia 2010 r. nr (...) OS(...) (k. 92- 188 akt sąd.), Decyzja Marszałka Województwa (...) w K. z dnia 14 września 2011 r. nr (...) OS(...) (k. 189- 203 akt sąd.).

Przedmiotowe porozumienie stało się integralną częścią kolejnej Umowy Sprzedaży nr (...) z 1 stycznia 2012 r. zawartej między (...) a (...).

Dowód: Umowa Sprzedaży nr (...) z aneksami i częścią załączników (k. 76- 87 akt sąd.).

W Porozumieniach i w Umowach sprzedaży zawieranych pomiędzy Rafinerią a podmiotami wchodzącymi w skład stałej sieci skupu w okresie co najmniej od dnia 23 maja 2011 r. do 1 grudnia 2011 r. (a wyjątkowo 1 stycznia 2012 r. z (...) Sp. z o.o.), które obowiązywały do dnia 31 grudnia 2012 r. zawarto zobowiązanie ww. podmiotów do niekonkurowania pomiędzy sobą.

Kierunek działań osiągnięty w tych Porozumieniach i Umowach sprzedaży został wskazany już w porozumieniach zawartych przez wszystkie strony postępowania (za wyjątkiem K. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K. oraz (...) A. C. sp.j.) 4 marca 2009 r. w sprawie budowy Zintegrowanego Systemu Zbiórki i Przemysłowego Zagospodarowania Olejów Odpadowych/Przepracowanych. W pkt 4 Porozumienia wskazano, że strony porozumienia w zakresie ustalania polityki cenowej, cen bazowych, marż handlowych i terminów wzajemnych płatności będą [(i) wspólnie informowały się o kosztach zbiórki olejów, (ii) ustalały ceny dla poszczególnych grup olejów, (iii) ustalały marże handlowe, (iv) ustalały ceny utylizacji zanieczyszczeń i terminy wzajemnych płatności- informacja utajniona].

Dowód: Porozumienia z dnia 04 marca 2009 r. (k. 2535- 2543 akt adm.).

W pkt 4 Porozumień z dnia 23 maja 2011 r. zawartych przez Rafinerię z (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. oraz J. M., a także w pkt 3 Porozumienia z 12 sierpnia 2011 r. zawartej przez Rafinerię z (...) S.C. znajduje się postanowienie zawierające zobowiązanie podmiotów tworzących stałą sieć zbiórki do wzajemnego niekonkurowania: [ „Dostawca deklaruje, że nie będzie prowadził działań konkurencyjnych względem podmiotów wchodzących w skład Zintegrowanego Systemu Zbiórki i (...) Zagospodarowania O. Odpadowych/Przepracowanych zgodnie z zawartym porozumieniem z dnia 04.03.2009 roku”- informacja utajniona].

Dowód: odpowiednio: Porozumienie nr (...) (k. 85-86 akt adm.), Porozumienie nr (...) (k. 87-88 akt adm.), Porozumienie nr (...) (k. 89-90 akt adm.), Porozumienie nr (...) (k. 83- 84 akt adm.), Porozumienie z dnia 04 marca 2009 r. wraz z załącznikami (k. 2535- 2543 akt adm.).

Ponadto podobny zakaz konkurencji w brzmieniu: [ „Dostawca deklaruje, że nie będzie prowadził działań konkurencyjnych względem podmiotów będących w stałych relacjach handlowych z R. a wymienionych w załączniku nr 6 do niniejszej umowy”- informacja utajniona] wyrażono w § 9 pkt 3 Umów sprzedaży z 1 grudnia 2011 r., ewentualnie 1 stycznia 2012 r., zawartych przez Rafinerię z wszystkimi podmiotami tworzącymi stałą sieć zbiórki, tj.: (...) sp. z o.o. z siedzibą w T.; (...) S.C. T. S., M. B. (obecnie (...) Sp.j. T. S., M. B. z siedzibą w L.); (...) sp. z o.o. z siedzibą w L.; (...) A. C. Sp. j. z siedzibą w K.; (...) sp. z o.o. z siedzibą w K.; J. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) w K.; (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.; J. M. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) E. J. M. w S.;Początek formularza (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.; (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.; K. M. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K.; (...) S.C. G. S., A. S. (wspólnicy: A. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą A. S. w I.; G. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą G. S. w I.) oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w T..

We wszystkich ww. Umowach sprzedaży jako (...) określa się Rafinerię (...), jako (...) zaś drugą stronę umowy.

Dowód: odpowiednio: Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 93-113 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 114-134 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 135-154 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 155-175 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 176-196 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 197-217 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 218- 238 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 239-259 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 260-280 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 281-301 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 302-322 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 323-343 akt adm.); Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 344-364 akt adm.).

W załączniku nr 6, o którym mowa w § 9 pkt 3 ww. Umów z 1 grudnia 2011 r./1 stycznia 2012 r. zatytułowanym „Wykaz podmiotów współpracujących, stałych dostawców do Rafinerii (...) S.A.” zostały wymienione się wszystkie ww. podmioty tworzące stałą sieć skupu.

Dowód: Załącznik nr 6 do umów sprzedaży pt. „Wykaz podmiotów współpracujących, stałych dostawców do Rafinerii (...) S.A.” (przykładowo k.113 akt adm.).

Przedmiotowa klauzula zakazu konkurencji pomiędzy podmiotami tworzącymi stałą sieć skupu odnosiła się do podziału rynku skupu olejów odpadowych, w tym zakazu konkurencji w przetargach. Stanowią o tym zarówno sporządzane przez Rafinerię dokumenty o charakterze wewnętrznym, jak i korespondencja między Rafinerią a członkami sieci zbiórki. Klauzula zakazu konkurencji zawarta w Porozumieniach i Umowach sprzedaży pomiędzy Rafinerią (...) a podmiotami tworzącymi stałą sieć skupu wynika z realizacji wyodrębnionych celów strategicznych opisanych w ramach Strategii Grupy (...) na lata 2010 – 2014. Jak wskazuje bowiem ww. Strategia, jednym z celów strategicznych Rafinerii w zakresie olejów przepracowanych była [„ optymalizacja zasad funkcjonowania i wdrożenia docelowego modelu autonomicznej sieci zbiórki o zasięgu krajowym oraz współpraca z dostawcami olejów przepracowanych w celu realizacji założonego w Strategii wolumenu zakupu olejów (cel główny IV.1) , a także [zawarcie- przyp. własny] porozumienia/umowy handlowej z wybranymi podmiotami w zakresie budowy trwałej niezależnej sieci zbiórki olejów przepracowanych oraz eliminacja wewnętrznej konkurencji” (cel cząstkowy IV.1.1)- informacja utajniona]. Zawarcie umów w takiej formie było więc realizacją celu wyznaczonego w Strategii Grupy (...).

Dowód: Raport z realizacji Strategii Grupy (...) na lata 2010 – 2014, sierpień 2011 r., ( k.41-43 akt adm.).

[ (...) s.c. (obecnie (...) A. C. sp.j.)- informacja utajniona] zwracała uwagę na możliwy antykonkurencyjny wymiar klauzuli zawartej w § 9 pkt 3 ww. umów, jednak Rafineria nie wyraziła zgody na usunięcie przedmiotowego zapisu z Umowy sprzedaży. Uzasadniając swoją odmowę Rafineria wskazała, że „ robiąc to umowa ta traci sens (za co bonusy i warunki cenowe w odpowiednich grupach o podgrupach)?”.

Dowód: Korespondencja mailowa pomiędzy [ (...) s.c.- informacja utajniona ] a (...) z dnia 21 listopada 2011 r., (k. 39-40 akt adm.).

(...) monitorowała i koordynowała przestrzeganie klauzuli zakazu konkurencji przez podmioty tworzące stałą sieć skupu, czemu dała wyraz w stosownych raportach. Podmioty wchodzące w skład stałej sieci skupu zwracały się bowiem do Rafinerii (...) o dyscyplinowanie pozostałych podmiotów w przypadku nieprzestrzegania poczynionych ustaleń odnośnie zakazu konkurencji. Rafineria (...) zachęcała zaś podmioty wchodzące w skład stałej sieci zbiórki do bezpośredniego komunikowania się w celu ograniczania konkurencji pomiędzy nimi.

Przykładowo, w Raporcie z (...) Strategii Grupy (...) (sierpień 2011 r.), Rafineria zwraca uwagę, że [„ negatywnym czynnikiem jest zaobserwowanie kilku przypadków prowadzenia wzajemnej konkurencji. Podmioty wymagają ciągłej obserwacji i ingerencji (...) J. w celu zapobiegania niekorzystnym zjawiskom rynkowym […]”- informacja utajniona].

Dowód: Raport z (...) Strategii Grupy (...) na lata 2010 - 2014 (sierpień 2011 r.), (k. 41-43 akt adm.).

W tym samym raporcie wskazano, że do realizacji pozostaje [cel polegający na częściowej regionalizacji obszaru działań poszczególnych przedsiębiorców oraz współuczestniczeniu i nadzorowaniu przetargów o znaczącym wolumenie- informacja utajniona]. Jednocześnie jako zagrożenie zakwalifikowano [brak pełnego porozumienia pomiędzy poszczególnymi podmiotami co do działań rynkowych (regionalizacja) oraz wewnętrzną konkurencję polegająca na podbijaniu cen rynkowych - informacja utajniona].

Dowód: Raport z realizacji Strategii Grupy (...) na lata 2010 – 2014, sierpień 2011 r. (k. 41-43 akt adm.) oraz Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1. (k. 67 akt adm.).

Z kolei w Raporcie nr (...) z realizacji jednego z celów Rafinerii, stwierdzono, że [„ głównym elementem łączącym grupę [sieć skupu – przyp. wł.] będzie wprowadzana zasada eliminacji działań konkurencyjnych wobec siebie co mniejsze podmioty będzie satysfakcjonować i chronić ich interesy” - informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.3. (k. 74 akt adm.).

Raport nr (...) stwierdza z kolei, że [„[…] rozpoczęty proces wspólnego występowania na rynku olejów przepracowanych tj. dostawcy + (...) J., powoduje szybszą wymianę informacji nt. przetargów, cen, działań konkurencji, itp., jak również częściowo eliminuje wewnętrzną konkurencję” - informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.3 (k. 75 akt adm.).

Kolejny raport z realizacji celu zawiera stwierdzenie, zgodnie z którym [„ bieżąca analiza i monitoring realizacji zapisów umów handlowych, wskazuje na wyraźną poprawę współpracy w zakresie dostaw olejów przepracowanych, zarówno pomiędzy dostawcami a (...) S.A., jak również pomiędzy poszczególnymi dostawcami. Coraz częściej dochodzi do wspólnych uzgodnień w zakresie ofertowania do znaczących przetargów. Celem jest eliminacja wewnętrznej konkurencji a przede wszystkim „niewindowanie” cen zakupu olejów u wytwórcy. Z przebiegu rozmów wynika, że cała grupa dostawców z którymi (...) J. podpisała umowy, pozytywnie odbiera nowe zasady współpracy i konsekwentnie je realizuje” - informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.3 ( k. 72 akt adm.).

Z kolei w następnym Raporcie z Realizacji Strategii Grupy (...) (luty 2012 r.), Rafineria zwraca uwagę, że [„ celem będzie minimalizacja efektów wewnętrznej konkurencji […] Ważnym i koniecznym elementem będzie również eliminacja wewnętrznej konkurencji a tym samym ograniczenie wzrostu ceny dostarczanych do (...) olejów przepracowanych” - informacja utajniona]. (...) podkreśla również, że [„ głównym zidentyfikowanym problemem na obecnym etapie analizy realizacji porozumień o współpracy to wewnętrzna konkurencja pomiędzy poszczególnymi podmiotami wchodzącymi w skład budowanej sieci dostawców. Dzięki coraz lepszemu przepływowi informacji pomiędzy poszczególnymi dostawcami a (...), udało się zapobiec „podbijaniu” ceny przetargu przez podmioty skupione wokół (...) (np. kopalnia i elektrownia (...), Elektrownia w O., przetarg w A. G., itp.). W okresie wiosennym 2012 planowane jest przeprowadzenie audytów u głównych dostawców olejów przepracowanych, w celu podkreślenia wagi zapisów umowy i ich realizacji. Ponadto prowadzone są ciągłe analizy i monitoring działań poszczególnych dostawców, zarówno pod kątem lojalności dostaw do (...), jak i działań rynkowych tj. wewnętrznej konkurencji, uczestniczeniu kilku podmiotów w tych samych przetargach, itp.” - informacja utajniona] .

Dowód: Raport z Realizacji Strategii Grupy (...) na lata 2010 - 2014 (luty 2012 r.), (k. 44-47 akt adm.) oraz Raport z dnia 19 stycznia 2012 r. nr (...) z realizacji celu nr IV.1.3 (k. 76 akt adm.).

W kolejnym Raporcie z Realizacji Strategii Grupy (...) za I półrocze 2012 r. wskazano, że [„w dalszym ciągu prowadzono i optymalizowano proces organizacji i przepływu informacji pomiędzy największymi dostawcami w celu eliminowania wewnętrznej konkurencji i podbijania cen u wytwórcy” - informacja utajniona ]. Dodatkowo Rafineria wskazała, że [„Konsekwentna realizacja polityki powinna docelowo stworzyć wokół poszczególnych dostawców rejony ich działań, w których mogą generować optymalne marże i realnie przeciwdziałać konkurencji (w tym wewnętrznej)”. Z analizy Rafinerii wynika dodatkowo, że „bieżąca analiza i monitoring realizacji zapisów umów handlowych wskazuje na wyraźną poprawę współpracy w zakresie dostaw olejów przepracowanych, zarówno pomiędzy dostawcami a (...) S.A., jak również pomiędzy poszczególnymi dostawcami. Z przebiegu rozmów wynika, że cała grupa dostawców z którymi (...) S.A. podpisała umowy, pozytywnie odbiera nowe zasady współpracy i konsekwentnie je realizuje” - informacja utajniona].

Dowód: Raport z Realizacji Strategii Grupy (...) na lata 2010 - 2014 (za I półrocze 2012 r.) (k. 48-51 akt adm.) oraz Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1. (k. 81 akt adm. akt adm.).

Natomiast już w Raporcie z realizacji jednego z ww. celów z dnia 25 lipca 2011 r., a więc już po zawarciu pierwszych Porozumień (Porozumienia nr (...), (...) oraz (...)) wskazano, że [podmioty, będące stroną porozumienia nie mogą wykazywać wobec siebie działań konkurencyjnych- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.2 ( k. 1916 akt adm.).

Rafineria wskazywała również, że pozostaje do realizacji [wstępna, częściowa regionalizacja obszaru działań poszczególnych przedsiębiorstw. Rafineria wskazywała również na konieczność podjęcia wspólnych działań zmierzających do ograniczenia wewnętrznej konkurencji oraz określenia zasad działalności w poszczególnych regionach kraju, a także stopniowa regulacja rynku- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 66 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 67 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 68 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 69 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 70 akt adm.).

Powtarzającym się w raportach spostrzeżeniem Rafinerii jest to, że [„ negatywnym czynnikiem jest zaobserwowanie kilku przypadków prowadzenia wzajemnej konkurencji” - informacja utajniona] a [„ podmioty wymagają ciągłej obserwacji i ingerencji (...) J. w celu zapobiegania niekorzystnym zjawiskom rynkowym” - informacja utajniona] . Co więcej, Rafineria kwalifikowała jako zagrożenie dla realizacji swoich celów [„ wewnętrzną konkurencję – podbijanie cen rynkowych”. Jako propozycję przeciwdziałania zagrożeniom Rafineria wskazała regionalizację i przeprowadzenie audytów w celu wywołania poczucia kontroli i rozliczania z deklaracji- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.2 (k. 1916 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 66 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 67 akt adm.), Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 68 akt adm.).

W późniejszym Raporcie z 10 lutego 2012 r. wskazano, że kolejne działania będą nakierunkowanie na [eliminację wewnętrznej konkurencji poprzez rozbudowę istniejących zapisów porozumienia/umowy- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 77 akt adm.).

W Raporcie z realizacji jednego z ww. celów z 19 stycznia 2012 r. stwierdzono, że [dzięki coraz lepszemu przepływowi informacji pomiędzy poszczególnymi dostawcami olejów odpadowych, a (...), udało się zapobiec podwyższaniu ceny w przetargach przez podmioty wchodzące w skład stałej sieci zbiórki oraz wskazano przykłady takich przetargów- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.3. (k. 76 akt adm.).

W raporcie z realizacji jednego z ww. celów z dnia 10 kwietnia 2012 r. stwierdzono, że [kontynuowano i optymalizowano proces organizacji, przepływu informacji i oferowania w poszczególnych przetargach na oleje przepracowane, pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład budowanej sieci zbiórki - informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1. (k. 79 akt adm.).

W raporcie z realizacji jednego z ww. celów z dnia 07 maja 2012 r. wskazano, że [w pierwszym półroczu 2012 r. kontynuowano i optymalizowano proces organizacji i przepływu informacji pomiędzy największymi dostawcami olejów odpadowych do Rafinerii (...) w celu eliminowania wewnętrznej konkurencji pomiędzy nimi i podwyższania cen u wytwórców olejów odpadowych- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 80 akt adm.).

Ponadto w wewnętrznej notatce (...) z dnia 22 maja 2012 r. wskazano, iż [w (...) zlecono skonkretyzowanie umownego zapisu dotyczącego działań mających na celu przeciwdziałanie wewnętrznej konkurencji wśród dostawców olejów przepracowanych do Rafinerii- informacja utajniona].

Dowód: Notatka z dnia 22 maja 2012 r. ze spotkania Komitetu (...) (...) (k. 55-56 akt adm.).

Rafineria podjęła w lutym 2012 r. próbę dodatkowego umownego uszczegółowienia zakresu zakazu konkurencji pomiędzy podmiotami tworzącymi stałą sieć skupu olejów odpadowych dla Rafinerii, w tym w szczególności odnośnie skonkretyzowania zakazu konkurencji w przetargach oraz wprowadzenia systemu karania w przypadku nieprzestrzegania przedmiotowego zakazu. Zgodnie z pkt 1 Porozumienia, które miało dotyczyć ww. zagadnień: [„ Dostawcy deklarują zwiększenie stopnia komunikacji między sobą a tym samym unikanie i eliminowanie wewnętrznej konkurencji”. W pkt 2 „ Dostawcy deklarują, że nie będą działać konkurencyjnie wobec siebie […]”. Punkt 3 stanowi, że „ Dostawcy wyrażają zgodę, że w przypadku stwierdzenia i udokumentowania, powtarzalnych zdarzeń kreowania wewnętrznej konkurencji, (...) może ukarać danego dostawcę poprzez obniżenie wartości przyznanego bonusu.” W pkt 4 „ Dostawcy wyrażają zgodę aby w procesie składania ofert do istotnych przetargów, konsultować z (...), ceny i sposób reprezentacji grupy dostawców. Powyższe ma na celu ograniczenie wewnętrznej konkurencji.” - informacja utajniona]. Do zawarcia przedmiotowej umowy jednak nie doszło.

Dowód: Porozumienie z dnia 15.02.2012 r. (k. 365-366 akt adm.).

W wewnętrznej notatce (...) z dnia 16 lipca 2012 r. wskazano jednak, że [cel, polegający na eliminacji wewnętrznej konkurencji wśród członków stałej sieci zbiórki został zrealizowany - informacja utajniona].

Dowód: Notatka z dnia 16 lipca 2012 r. ze spotkania Komitetu (...) (...) (k. 58-59 akt adm.).

Przedsiębiorcy należący do stałej sieci zbiórki w praktyce realizowali cele porozumienia poprzez informowanie Rafinerii o działaniach innych podmiotów sieci niezgodnych z założeniami porozumienia. (...) s.c. w piśmie z dnia 15 maja 2012 r. skierowanym do Rafinerii (...), zwracała uwagę na konkurencyjne w stosunku do (...) s.c. działania spółki (...). Jednocześnie wyrażała swoje zaniepokojenie rozwojem konkurencyjnej spółki. Wskazała przy tym na działania (...), polegające na otworzeniu bazy zbierania oleju na terenie Ś.. Zwracała przy tym uwagę, że „prawdziwie oburzający jest fakt, iż w dniu 15.02.2012 otrzymaliśmy propozycję porozumienia mającego na celu poprawę relacji handlowych i eliminacji konkurencji wewnętrznej, które zostało skierowane do wszystkich dostawców oleju dla Rafinerii (...) S.A., w tym (...) oraz wspomnianej (...), do podpisania którego, jednak nie doszło. Porozumienie wg zapisów w nim zawartych jasno ograniczało działanie konkurencyjne wobec siebie, a w szczególności wobec podmiotów o mniejszym potencjale. Podsumowując pragniemy wyrazić pełne poruszenie i zaniepokojenie działaniami firmy (...), automatycznie deklarując nasz całkowity brak zgody i akceptacji dla takiej działalności.”.

Dowód: pismo (...) s.c. z dnia 17 maja 2012 r. (k. 35 akt adm.).

W odpowiedzi, Rafineria przekazała, że „dokłada wszelkich starań w celu eliminacji wewnętrznej konkurencji prowadzonej pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład stałej sieci dostawców olejów przepracowanych/odpadowych. Strategia w segmencie recyklingu olejów przepracowanych, którą obrała (...) S.A. i którą realizuję opiera się na kilkunastu dostawcach, działających w swych rejonach macierzystych tj. w obszarach lokalizacji spółek, głównych bez magazynowych. Wobec powyższego naszym głównym partnerem na obszarze województwa (...) jest spółka (...)”. Dalej Rafineria wskazała na konieczność zgodności działań z prawem konkurencji. Wskazuje zarazem, że „rozpoczęte działania, mające na celu eliminację wewnętrznej konkurencji będą dalej przez naszą spółkę kontynuowane, jednakże należy mieć świadomość, że efektywność tych działań nie jest zależna jedynie od (...) S.A. lecz przede wszystkim od podmiotów wchodzących w skład grupy stałych kontrahentów i ich chęć współpracy na wyznaczonych, proponowanych warunkach”.

Dowód: pismo Rafinerii (...) z dnia 18 maja 2012 r. (k. 36 akt adm.).

Natomiast w piśmie (...) Sp. z o.o. z dnia 11 czerwca 2012 r. do Rafinerii dotyczącym działań niektórych pozostałych podmiotów wchodzących w skład stałej sieci skupu, spółka informuje, że [podmioty te pomimo poczynionych ustaleń dotyczących „rejonalizacji” działania ww. podmiotów, nie przestrzegają tych ustaleń i podwyższają ceny. Jak wskazała spółka „w takiej sytuacji Rafineria płaci zupełnie niepotrzebnie duże pieniądze na dostarczony olej (a gdzie ekonomia?)”. Co więcej, (...) wskazała, że „należałoby doprowadzić do równowagi cen między spółkami, zatrzymać wyższe ceny dla strategicznych wytwórców, panować nad przetargami u strategicznych wytwórców dbając o rejonizację, ustalić rejonizację. […] Kolejną kwestią jest przeciwdziałanie podwyższaniu ceny stwarzając konkurencję między spółkami. Jeżeli spółki mają konkurować, to po co było jednakowe malowanie samochodów i tworzenie sieci zbiórki?” - informacja utajniona].

Dowód: Pismo (...) z dnia 11 czerwca 2012 r. (k. 29-30 akt adm.).

W odpowiedzi na ww. pismo z dnia 18 czerwca 2012 r. Rafineria stwierdziła, że [zauważa problem wewnętrznej konkurencji i w celu jej ograniczenia pomiędzy podmiotami tworzącymi stałą sieć skupu (...) przyjęła zasadę, że w przypadku utrzymywania i stosowania przez Rafinerię równorzędnych cen zakupu, „rejonalizacja” będzie tworzyć się samoistnie, a jej granice będą wyznaczane przez koszty pozyskania olejów przez poszczególnych dostawców na danym terenie. Rafineria zwróciła również uwagę, że dużym problemem jest brak komunikacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami w trakcie penetracji rynku i uczestniczenia w przetargach. Zdaniem Rafinerii, przy odpowiednim poziomie komunikowania się, możliwe jest ograniczenie wewnętrznej konkurencji i równoległe budowanie stałej sieci zbiórki. Ponadto stwierdzono, że w przypadku kilkunastu przetargów, o których prowadzeniu (...) posiadała informację udało się porozumieć z podmiotami tworzącymi stałą sieć zbiórki biorącymi udział w przetargu i odpowiednio wyeliminować wewnętrzną konkurencję. - informacja utajniona]

Dowód: odpowiedź Rafinerii (...) z dnia 18 czerwca 2012 r. (k. 31-32 akt adm.).

Z uwagi na istotne zmiany personalne w spółce, Rafineria nie jest jednak w stanie wskazać, których dokładnie przetargów miały dotyczyć wyżej wskazane działania, ani na czym konkretnie miały one polegać.

Dowód: Pismo Rafinerii z dnia 6 listopada 2014 r., (k. 2512- 2519 akt adm.).

Kolejne Raporty wskazują jednak, że Rafineria [pracowała i optymalizowała proces organizacji, przepływu informacji oraz ofertowania do poszczególnych przetargów na oleje przepracowane, pomiędzy poszczególnymi podmiotami wchodzącymi w skład budowanej sieci zbiórki- informacja utajniona].

Dowód: Raport nr (...) z realizacji celu nr IV.1.1 (k. 79 akt adm.).

Oprócz wskazanych wyżej zachowań członków sieci skupu zdarzały się przypadki, że podmioty tworzące stałą sieć zbiórki informowały Rafinerię o ilościach i cenach, w jakich pozostałe podmioty wchodzące w skład sieci skupowały oleje odpadowe, a także z jakimi klientami posiadały relacje handlowe.

Dowód: Wiadomość e-mail [ (...) s.c. (obecnie (...) A. C. sp.j). do (...) z dnia 1 sierpnia 2011 r. wraz z załącznikiem oraz wiadomość (...) sp. z o.o. do (...) z dnia 7 marca 2012 r. wraz z załącznikiem- informacja utajniona], (k. 37-38 akt adm.).

W Umowach sprzedaży zawartych przez Rafinerię z uczestnikami stałej sieci skupu obowiązujących od 1 stycznia 2013 r. nie zawarto już postanowień dotyczących zobowiązania podmiotów tworzących stałą sieć skupu do wzajemnego niekonkurowania. Powód podpisał taką umowę z Rafinerią 17 grudnia 2012 r., z tym, że miała ona obowiązywać od 1 stycznia 2013 roku.

Dowód: Umowa Sprzedaży nr (...) (k. 88- 91 akt sąd.).

Postanowieniem z dnia 31 grudnia 2013 r. (k. 1- 5 akt adm.) Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie zawarcia przez Przedsiębiorców wchodzących w skład stałej sieci skupu olejów odpadowych dla Rafinerii, tj.

1. Rafinerię (...) S.A. z siedzibą w J.;

2. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.;

3. T. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą T. S. w L. oraz pana M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą E. M. B. w L., wspólników spółki cywilnej (...) S.C. (...), M. B.;

4. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.;

5. (...) A. C. Sp. j. z siedzibą w K.;

6. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.;

7. J. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P.H.U. (...) w K.;

8. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.;

9. J. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
(...) E. J. M. w S.;Początek formularza

10. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.;

11. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.;

12. K. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą K. M. (...). w K.;

14. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.

I. porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku skupu olejów odpadowych, polegającego na ustalaniu cen skupu olejów odpadowych poprzez zobowiązanie się przez Przedsiębiorców wymienionych w pkt 2 – 14 w umowach zawartych z Rafinerią (...) S.A. z siedzibą w J. do niekonkurowania, z uwagi na możliwość naruszenia art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.i.k.;

II. porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku skupu olejów odpadowych, polegającego na podziale rynku skupu olejów odpadowych poprzez zobowiązanie się przez Przedsiębiorców wymienionych w pkt 2 – 14 w umowach zawartych z Rafinerią (...) S.A. z siedzibą w J. do niekonkurowania, z uwagi na możliwość naruszenia art. 6 ust. 1 pkt 3 u.o.k.i.k..

W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania antymonopolowego strony postępowania ustosunkowały się do zarzutów zawartych w postanowieniu, zaprzeczając zawarciu porozumienia.

Rafineria (...) stanęła na stanowisku, zgodnie z którym “ przyjęcie klauzuli […] było efektem postulatów zgłaszanych przez część podmiotów wymienionych w załączniku nr 6 do ww. umów. Były to jednak postulaty zgłaszane w formie ustnej. Z uwagi na zmiany personalne w Spółce, które objęły także osoby zaangażowane w prace w ramach tego segmentu działalności Spółki, (...) S.A. nie jest obecnie w stanie wskazać konkretnych podmiotów zgłaszających takie postulaty. Uwzględniając te postulaty Spółka przygotowała projekty umów zawierających przedmiotowe klauzule i rozesłała te projekty do akceptacji podmiotów tworzących stałą sieć zbiórki. Umowy zostały zaakceptowane przez dostawców Spółki”.

Dowód: (...) S.A. z dnia 13 grudnia 2013 r. (k. 23-27 akt adm.).

Odnosząc się do kwestii monitorowania przestrzegania zakazu konkurowania, Rafineria stwierdziła, że „w związku z tym, że klauzula […] nie była uwarunkowana jakimikolwiek karami i restrykcjami, monitorowanie jej przestrzegania odbywało się w ramach prowadzonych przez Spółkę ogólnych obserwacji i analiz rynku. Spółka nie egzekwowała przedmiotowej klauzuli i wobec tych podmiotów nie były podejmowane żadne działania prawne”.

Dowód: (...) S.A. z dnia 13 grudnia 2013 r., (k. 23-27 akt adm.).

W kolejnym piśmie, Rafineria wskazała, że „założeniem ani intencją M. Zakupu jak również porozumień zawieranych z Dostawcami w jego ramach w żadnym stopniu nie było ograniczenie konkurencji, a wyłącznie zabezpieczenie stabilnych dostaw olejów przepracowanych do Spółki” a „pominięcie przez Prezesa UOKiK powyżej przedstawionego kontekstu ekonomiczno-prawnego byłoby sprzeczne ze współczesną aksjologią prawa ochrony konkurencji, wyrażającą się w tzw. podejściu ekonomicznym”.