Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa M. Z. (1)

przeciwko T. Z. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 30 września 2016 r. sygn. akt I C 2573/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda M. Z. (1) na rzecz pozwanej T. Z. (1) kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Paweł Czepiel SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt I ACa 392/17

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym przeciwko T. Z. (1) M. Z. (1) domagał się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz kwoty 503.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 18 kwietnia 2014 roku oraz kosztów procesu, ustalonych według obowiązujących norm.

Uzasadniając żądanie wskazał, że w dniu 28 marca 2014 roku w W. T. Z. (1) wystawiła bez protestu weksel na kwotę 503.000 zł, płatny w W. przy ul. (...) na zlecenie M. S. (1). Uprawniony z weksla, wcześniej go uzupełniając, wezwał 1 kwietnia 2014r powódkę do jego wykupu, w dniu 17 kwietnia 2014r w W. przy ul. (...) . Wezwanie okazało się nieskuteczne.

Następnie powód nabył ten weksel od remitenta przez indos , a ponadto 11 kwietnia 2014 roku w L. zawarł z. M. S. umowę przelewu wierzytelności w ten sposób zabezpieczonej o czym dłużniczka została zawiadamiana przez cesjonariusza .

M. Z. (1) także wezwał powódkę do zaspokojenia długu ale wezwanie , datowane na 17 listopada 2014r , nie zostało przez nią odebrane.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 15 stycznia 2015 roku o sygn. I Nc 292/14 Sąd Okręgowy wL.uwzględnił w całości żądanie pozwu.

Pozwana w zarzutach od tego orzeczenia, kwestionując je w całości , wniosła o oddalenie powództwa oraz przyznanie od przeciwnika procesowego kosztów postępowania.

W ramach swojego stanowiska argumentowała , że nigdy nie zaciągała żadnego zobowiązania wobec M. S. (1), które byłoby zabezpieczone wekslem do którego odwołuje się powód.

Nie przecząc temu , że uprzednio była zobowiązaną wobec niego z tytułu wierzytelności , które systematycznie nabywał od podmiotów wobec których była dłużniczką. Tym nie mniej żaden z tych długów nie uprawniał do wypełnienia tego weksla, na który powołuje się M. Z., a tym bardziej na kwotę , która jest dochodzona pozwem . Nie zostało wskazane w jaki sposób M. S. wszedł w posiadanie dokumentu tego weksla ani też nie zostało przedstawione porozumienie wekslowe z którego wynikałoby uprawnienie do takiego , jak to uczynił M. S. (1) uzupełnienia tego dokumentu .

Powódka broniła się także zarzutem przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem.

Wobec stanowiska powoda , który zakwestionował zasadność tych zarzutów , zwracając w szczególności uwagę , na to , że T. Z. nie neguje tego , że weksel wystawiła, składając na nim swój podpis, a także , że powołanymi argumentami nie zdołała podważyć tego , że wierzytelność w ten sposób stwierdzona rzeczywiście istnieje ,

powódka , dodatkowo podniosła , że jedyny weksel z jej wystawienia do którego była załączona deklaracja wekslowa to ten , który został złożony, w ramach postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową K. – (...) pod sygn. 1 Ds. 1781/12.z jej inicjatywy.

Weksel do którego odwołuje się powód to inny dokument, co do którego nie wie w jakich okolicznościach S. wszedł w jego posiadanie. Zatem tym bardziej uprawnionym jest jej wniosek , przy braku do niego deklaracji wekslowej , że wypełnienie go na kwotę 503 000 złotych świadczy o podnoszonej przez powódkę jego wadzie , która prowadzić powinna do oddalenia powództwa.

T. Z. (1) ponadto argumentowała , że treść porozumienia wekslowego datowanego na 10 stycznia 2006r do dokumentu weksla , którym dysponuje Prokuratura nie odpowiada rzeczywistej treści ówczesnego uzgodnienia pomiędzy nią a M. S. (1) , w zakresie skali oraz źródeł zobowiązania obecnej pozwanej .

Twierdziła w szczególności , iż S. nie był uprawnionym do tego aby określić w nim zobowiązanie główne na sumę 56 400 zł , nie uwzględniało ono udokumentowanych , dokonanych na jego poczet przez dłużniczkę wpłat , których wierzyciel nie rozliczył.

Kwestionowała także podstawę do naliczenia , wskazanych w treści porozumienia odsetek umownych , mających charakter sankcji finansowej za nieterminową spłatę świadczenia głównego , obok zastrzeżonych odsetek ustawowych na wypadek opóźnienia w jego zapłacie.

Wyrokiem z dnia 30 września 2016r , Sąd Okręgowy w Kielcach:

- uchylił w całości nakaz zapłaty , wydany w postępowaniu nakazowym , prze Sąd Okręgowy w L.w dniu 15 stycznia 2015r , w sprawie o sygnaturze I Nc 292/14 [ pkt I ],

- oddalił powództwo [ pkt II] oraz

- zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 7950 zł , tytułem kosztów procesu [ pkt III sentencji wyroku].

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

T. Z. (1) i M. S. (1) poznali się w 2002 roku. Pozwana posiadała wówczas liczne zobowiązania, które zostały nabyte, w drodze umów przelewów właśnie przez niego .

Była wówczas dłużniczką Spółdzielni (...), firm (...) na kwoty po około 10.000 zł oraz małżonków K. na kwotę około 44.000 zł (23.000 zł oraz odsetki naliczone przez cesjonanriusza ).

W dniu 12 maja 2004 roku T. Z. (1) zwróciła M. S. (1) kwotę 30.000 zł. Pozostałe zobowiązania wobec niego spłacała w ratach, jednak do uregulowania całości zadłużenia ostatecznie nie doszło.

Na zabezpieczenie wskazanych wyżej zobowiązań, za wyjątkiem tego wobec firmy (...), pozwana wystawiła w 2004r weksel własny in blanco, który następnie wręczyła M. S. (1) , podczas ich spotkania w (...) Rzemiosła w K..

W dniu 10 stycznia 2006 roku zobowiązana i uprawniony z weksla podpisali do niego porozumienie - deklarację - określającą warunki jego wypełnienia.

Zgodnie z jej treścią, weksel ten został wystawiony celem zabezpieczenia wierzytelności w kwocie 56.400 zł, przysługującego M. S. (1) wobec pozwanej.

T. Z. (1) zobowiązała się do uregulowania całego długu wraz
z odsetkami do 31 grudnia 2006 roku w miesięcznych ratach płatnych do ostatniego dnia każdego miesiąca w kwotach minimalnych 200 zł miesięcznie. Strony porozumienia ustaliły, że w razie nie dotrzymania terminu i wysokości jednej miesięcznej wpłaty raty w kwocie minimalnej po 200 zł miesięcznie lub spłaty całego długu wraz z odsetkami i kosztami ubocznymi w terminie do 31 grudnia 2006 roku, M. S. (1) będzie uprawniony do wypełnienia weksla poprzez :

- wpisanie, według swojego uznania daty i miejsca jego wystawienia,

- daty i miejsca jego płatności wraz z klauzulami domicyliatu, i „ bez protestu „ , a ponadto

- do naliczania od kwoty głównej, obok odsetek ustawowych, umownych odsetek karnych za nieterminową płatność w wysokości 0,2% dziennie od dnia 10 stycznia 2002 roku do dnia faktycznej zapłaty, nie zaliczając do sumy wekslowej należności głównej.

Wierzyciel ponadto miał prawo do zaliczania w pierwszej kolejności wszystkich dokonanych wpłat na poczet odsetek.

Na skutek zawiadomienia T. Z. (1) prowadzone jest obecnie przez Prokuraturę Rejonową K. – (...) w sprawie o sygnaturze 1 Ds. 1781/12., postępowanie przygotowawcze w sprawie wierzytelności M. S. wobec pozwanej oraz podejrzenia sfałszowania deklarcji wekslowej z dnia 10 stycznia 2006r. W toku tego postępowania przeprowadzono dowód z weksla in blanco wystawionego przez pozwaną na zlecenie (...) oraz porozumienia z 10 stycznia 2006r.

Z dalszej części ustaleń Sądu Okręgowego wynika, iż z wniosków M. S. (1) toczyło się szereg postepowań egzekucyjnych przeciwko T. Z. (1). Podstawą egzekucji w sprawach o sygn. Km 732/10, Km 886/10, Km 313/11, KM 260/13 Km 665/14 , był nakaz zapłaty wydany w postepowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w K. w dniu 3 lutego 2003 roku w sprawie o sygnaturze V Ng 7252/02, zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 28 kwietnia 2008 roku oraz postanowienie tegoż Sądu z dnia 17 kwietnia 2008 roku o nadaniu klauzuli wykonalności w sprawie o sygn. V GCo 163/08. W miejsce poprzedniego wierzyciela na rzecz M. S. (1).

W toku postepowania egzekucyjnego o sygn. KM 313/11 T. Z. (1) dokonała dobrowolnych wpłat na poczet zadłużenia w kwocie 4.250 zł, z czego komornik przekazał wierzycielowi 3.854,72 zł.

Ponadto, M. S. (1) wszedł również w posiadanie drugiego weksla in blanco wystawionego przez T. Z. (1) i wypełnionego przez niego na kwotę 503.000 zł płatną bez protestu w dniu 17 kwietnia 2014 roku w W. przy ul. (...). Weksel ten jako remitenta wskazywał (...). Ten dokument jest podstawą obecnie dochodzonego roszczenia.

Pismem z dnia 1 kwietnia 2014 roku S. wezwał obecnie pozwaną do wykupu opisanego wyżej weksla, który wcześniej został przez niego wypełniony , informując, że zostanie okazany jej do wykupu w dniu 17 kwietnia 2014 roku w kancelarii notarialnej przy ul. (...) w W..

Na mocy umowy zawartej w dniu 11 kwietnia 2014 roku w L., M. S. (1) dokonał przelewu na rzecz M. Z. (1) wierzytelności pieniężnej w kwocie 503.000 zł, przysługującej mu od T. Z. (1).

Jak wynikało ponadto z jej treści wraz z nią przeniósł na M. Z. (1) wszelkie związane z nią prawa, w tym zwłaszcza prawo do odsetek za opóźnienie . Nabywca zobowiązał się do wysłania T. Z. (1) pisemnego zawiadomienia o przelewie wierzytelności, oraz do zapłaty 250.000 zł w terminie do 11 sierpnia 2014 roku.

Wraz z zawarciem umowy cedent wręczył cesjonariuszowi dokument weksla , który został na odwrocie zaopatrzony stosownym indosem. M. S. (1) wręczył powodowi jedynie weksel. Nie przekazał mu deklaracji wekslowej.

Pomimo upływu terminu wskazanego w umowie przelewu, Z. nie zapłacił ceny za nabytą wierzytelność.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2014 r powód zawiadomił T. Z. (1) o nabyciu wierzytelności wekslowej w wysokości 503.000 zł. Zawiadomienie zostało przez nią odebrane następnego dnia.

W dniu 17 kwietnia 2014 roku stawił się w W. przy ul. (...) wraz z oryginałem weksla wystawionego na kwotę 503.000 zł w celu przedstawienia go do wykupu. Pozwana nie stawiła się, wobec czego do aktu wykupu nie doszło.

Pismem z tego samego dnia powód wezwał dłużniczkę do spełnienia świadczenia wynikającego z weksla , informując, że będzie on możliwy w terminie 7 dni od doręczenia wezwania po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu terminu oraz godziny spotkania. T. Z. (1) nie odebrała przesyłki zawierającej wezwanie.

Rozważania prawne Sąd Okręgowy rozpoczął od wskazania , że z ustaleń poczynionych w postępowaniu wynika , że rzeczywiście T. Z. (1) miała wobec M. S. (1) kilka zobowiązań pieniężnych , zabezpieczeniem spłaty których miał by wystawiony przez nią weksel własny in blanco do którego była sporządzona deklaracja wekslowa z 10 stycznia 2006r.

Odwołując się do zarzutów jakie wobec roszczenia zgłoszonego w pozwie zostały przez nią podniesione zaakcentował w szczególności te , w ramach których negowała uprawnienie do wypełnienia przez M. S. (1) dokumentu weksla na podstawie którego M. Z. (1) dochodzi roszczenia, a także zgodności zakresu jej zobowiązania wobec M. S. z tym który wynika z treści dokumentu deklaracji wekslowej z 10 stycznia 2006r. Miały one przekładać się na wniosek o nieprawidłowym wypełnieniu weksla z którym powód wiązał swoje roszczenie.

Biorąc pod rozwagę te zarzuty , dalszą część motywów rozstrzygnięcia Sąd poświęcił zagadnieniu możliwości skutecznego kwestionowania przez dłużnika wekslowego prawidłowości wypełnieniami weksla uprzednio uzupełnionego przez remitenta , wobec powoda , który nabył go w drodze indosu .

W tym zakresie ocenił , że ten zarzut może być przez T. Z. (1) skutecznie podniesiony ,chociaż odwołuje się on do stosunku podstawowego, będącego źródłem wierzytelności w ten sposób zabezpieczonej.

Podstawy dla takiej możliwości po stronie powódki, upatrywał w brzmieniu art. 10 prawa wekslowego , która to norma , zważywszy na okoliczności ustalone w sprawie, pozwala , jego zadaniem , uznawać M. Z. (1) za osobę , która przy nabywaniu weksla, już wówczas zupełnego działała, w warunkach co najmniej rażącego niedbalstwa, co do tego , że wręczony weksel został uzupełniony nieprawidłowo.

W jego wyniku nie wymagał od zbywcy M. S. (1) deklaracji wekslowej i nie zabiegał u niego o wyjaśnienie dlaczego cena za którą nabywa w ten sposób zabezpieczoną wierzytelność w ten sposób jest ponad dwukrotnie niższa aniżeli wskazana we wręczonym dokumencie suma wekslowa i jakie są przyczyny tak znacznej różnicy.

Jej stwierdzenie powinno wzbudzić u nabywcy usprawiedliwione wątpliwości co do tego , czy wręczony weksel jest należycie wypełniony.

Przyjęte przez Sąd Okręgowy po stronie powoda rażące niedbalstwo pozwoliło na prowadzenie dalszej oceny prawnej, odnoszącej się do stosunku podstawowego nawiązanego pomiędzy zbywcą M. S. (1) a pozwaną oraz tego czy jego treść uprawniała wierzyciela pozwanej do wypełnienia weksla , do którego odwoływał się M. Z. na sumę 503 000 złotych.

W jej ramach Sąd I instancji , odwołując się do :

a/ różnic w treści dokumentów weksli , tego złożonego wraz z deklaracją wekslową[ porozumieniem ] z 10 stycznia 2006, w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową K. – (...), w sprawie o sygnaturze 1 Ds. 1781/12, a dokumentem weksla do którego w pozwie odwoływał się M. Z. (1) [ zdeponowanego w Sądzie Okręgowym ] w zakresie oznaczenia osoby remitenta,

b/ wzajemnej sprzeczności i niespójności zeznań, przesłuchanego w postępowaniu , w charakterze świadka M. S. (1) co do tego, jaki dług lub długi pozwanej wobec niego miał zabezpieczać wystawiony przez nią weksel do którego strony stosunku podstawowego sporządziły następnie deklarację wekslową oraz

c/ zgodnego stwierdzenia zarówno S. jak i T. Z. (1) , iż pozwana dla zabezpieczenia zobowiązań wobec niego wystawiła tylko jeden weksel ,

ocenił , że wobec skutecznego zakwestionowania przez pozwaną istnienia i rozmiaru wierzytelności , której dochodził powód , należało podzielić jej zarzut , iż weksel z którego powód wywodził swoje roszczenie został wypełniony nieprawidłowo,

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc .

Zakresem apelacji pod tego orzeczenia powód objął jedynie jego część, domagając się we wniosku środka odwoławczego takiej jego zmiany , w następstwie której , wydany uprzednio nakaz zapłaty zostanie utrzymany w mocy , w zakresie kwoty 313 505, 19 złotego.

Wniósł także o obciążenie pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego,

Apelacja została oparta na zarzucie naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści orzeczenia istotne znaczenie , a to art. 233§1 kpc , jako konsekwencji przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną .

Następstwem jej były , zdaniem skarżącego, niepoprawne ustalenia faktyczne w ramach których Sąd Okręgowy przyjął , że :

- M. S. (1) dysponował dwoma wekslami wystawionymi przez pozwaną , w sytuacji gdy jedynym był ten, do którego powód odwoływał się w pozwie. Drugi złożyła do akt postepowania przygotowawczego T. Z. (1).

- deklaracja wekslowa z 10 stycznia 2006r dotyczyła zobowiązania wekslowego potwierdzonego dokumentem złożonym przez pozwaną , podczas gdy nie mogło tak być skoro M. S. dysponował tylko jednym - wskazanym wyżej dokumentem wekslowym, dołączonym do pozwu.

- dowody zgromadzone w sprawie , a w szczególności zeznanie M. S. (1) nie uzasadniały przyjęcia , że zobowiązanie powódki wobec niego stanowiła suma 56 400 zł , mimo , że była to kwota wskazana w deklaracji ze stycznia 2006r , która w dacie jej podpisywania pomiędzy wierzycielem i dłużniczką była niesporna. ,

- wpisana na wekslu, z którego powód wywodzi swoje roszczenie, suma wekslowa pozostaje bez związku z długiem pozwanej wobec M. S. (1) na kwotę 56 400zł , mimo , że prawidłowa ocena dowodów jednoznacznie wskazuje , że taki związek istnieje.

Z motywów apelacji poza argumentami , które skarżący powoływał dla wykazania postawianego zarzutu wynikało , iż uznaje , że kwota , której zasądzenia domaga się , w ramach zmiany orzeczenia Sądu I instancji , odpowiada należności z tytułu prawidłowo [ według wyliczenia , które równocześnie przedstawił ] naliczonych odsetek umownych , a od 21 lutego 2006 r odsetek maksymalnych, od kwoty 56 400 zł , w skali oznaczonej w deklaracji z 10 stycznia 2006r , za okres wyznaczony wskazaną w niej datą początkową i dniem w którym pozwana miała zaspokoić dług wekslowy.

Pozwana domagała się oddalenia apelacji i zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy M. Z. (1) nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Opiera się on na zarzucie procesowym naruszenia art. 233 §1 kpc , wobec przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów i zastąpienia jej oceną dowolną , która w swoich następstwach , zdaniem skarżącego, doprowadziła do dokonania nieprawidłowych ustaleń faktycznych. Opierając się na nich Sąd Okręgowy miał wydać wadliwie , chociaż kwestionowane przez apelującego jedynie w części , rozstrzygniecie .

Oceniając ten zarzut przypomnieć należy , odwołując się do utrwalonego i podzielanego przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę , stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni art. 233 §1 kpc , iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [ lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

W motywach , którymi powód posłużył się , nie można znaleźć żadnych elementów tak zbudowanej , rzeczowej polemiki ze sposobem w jaki Sąd I instancji ocenił poszczególne dowody.

Skarżący jej krytykę ograniczył do zrelacjonowania własnej , jego zdaniem prawdziwej, wersji tych okoliczności , które miały wskazywać na to , jaki dług powódki wobec M. S. (1) był zabezpieczony jedynym wystawionym przez nią wekslem.

Zdaniem skarżącego tym dokumentem był weksel złożony wraz z pozwem, , który przed przeniesieniem przez indos na niego, wypełnił zbywca M. S. na sumę 503 000 złotych, zgodnie z postanowieniami porozumienia z pozwaną z 10 stycznia 2006r.

Poprzestanie jedynie na zrelacjonowaniu własnej wersji wydarzeń doniosłych dla rozstrzygnięcia , bez wskazania dlaczego ustalenia przeciwne , w ramach których Sąd Okręgowy podzielił jako zgodną z rzeczywistością relację pozwanej , że jedyny weksel , który miał zabezpieczyć jej zobowiązania wobec niego to ten , który znajduje się w aktach Prokuratury Rejonowej (...)w sprawie o sygnaturze 1 Ds. 1781/12 , który został przez nią wystawiony w roku 2004. Do niego wystawca i remitent M. S. podpisali porozumienie z 10 stycznia 2006r tyle tylko , że jak wynika z relacji pozwanej jej rola ograniczyła się do złożenia pod nim podpisu. / por k.213 v akt / , nie da się pogodzić z zasadami doświadczenia życiowego i [ lub ] regułami logicznego rozumowania.

Już ta niedoskonałość konstrukcji stawianego zarzutu wyłącza jego zasadność.

Dodatkowo trzeba także zauważyć , że tak bardzo wyeksponowany przez skarżącego argument o tym , że pozwana mogła mieć nieograniczoną liczbę egzemplarzy dokumentów weksli in blanco ze swoim podpisem, jako wystawcy i jeden z nich złożyła właśnie do (...) prokuratury , inicjując postępowanie przygotowawcze w sprawie 1 Ds. 1 1781/ 12 jest o tyle chybiony , iż nie uwzględnia faktu , że ze znajdującej się w aktach postepowania rozpoznawczego jego kserokopii wynika , że jej zgodność z oryginałem poświadczył nie tylko pracownik Prokuratury ale taka sama adnotacja pochodzi od M. S. (1) . Stad wniosek , że pozostawał on w dyspozycji jego oryginału nie natomiast pozwana , co sugeruje w swoim stanowisku skarżący / por k. 206 akt/

Gdy w tych okolicznościach dokonane zostanie porównanie treści obu dokumentów weksli , tego w kopii z k. 206 akt i tego do którego odwołał się M. Z. (1) jako podstawy dochodzonego roszczenia / k. 6 akt/, to nie może budzić wątpliwości że są to dwa odrębne pod siebie dokumenty. Pierwszy z nich - złożony w aktach postępowania przygotowawczego zawiera określenie „ na zlecenie S. M. „ , nie mając na odwrocie adnotacji o dokonanych indosach , a drugi , do którego odwołuje się powód , poza adnotacjami o indosach , zawiera określenie odmienne o treści „ na zlecenie M. S. (1)”

Porównanie charakteru pisma , którymi poczynione są te zapisy z tymi elementami porozumienia stron z 10 stycznia 2006r , które, niespornie, wpisał M. S. (1) , odwołując się do oczywistej zbieżności tegoż , bez potrzeby sięgania po opinię specjalisty z zakresu grafologii prowadzi do konstatacji , że zostały one napisane nie przez pozwaną a M. S. (1) / por .k. 206 i 207 oraz k. 6 akt /

Nie podzielenie zarzutu na którym opiera się konstrukcja apelacji powoda ma m. in. i to następstwo , że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji , Sąd Apelacyjny uznaje za własne.

Należy je uzupełnić jedynie o ustalenie , które wynika z treści niekwestionowanych przez strony , dołączonych przez powódkę do akt dokumentów przelewów / k. 165-185 akt /

Dotyczy ono faktu dokonywania przez T. Z. (1), w okresie pomiędzy lutym 2006 r i marcem 2010r wpłat przekazywanych M. S. (1) na poczet zobowiązań wobec niego , najczęściej bez bliższego jego oznaczenia . Mimo to wierzyciel przyjmował je bez zastrzeżeń , a łączna , w ten sposób przekazana mu suma , to 6 500 złotych.

Odwołując się do ustaleń należy w sposób szczególny zwrócić uwagę na okoliczność , iż poza przeniesieniem na M. Z. (1) w drodze indosu , uprzednio wypełnionego przez siebie weksla , M. S. (1) zawarł z nim odrębnie , umowę cesji wierzytelności zabezpieczonej wekslowo wraz ze wszystkimi prawami z nią związanymi.

Z treści umowy przelewu jednoznacznie wynikało , że ma ona charakter cywilno - prawny , na który wprost wskazywało postanowienie zawarte w §10 umowy.

W takich okolicznościach , niezależnie od tego czy , podzielając zapatrywanie prawne Sądu I instancji , uznać M. Z. (1) za nabywającego weksel w warunkach rażącego niedbalstwa , w zakresie ustalenia czy został on przez zbywcę prawidłowo wypełniony czy też , oceniając , że postąpił niedbale ale nie w sposób tak szczególnie kwalifikowany , należy stanąć na stanowisku , że pozwana była uprawniona do podjęcia obrony przed żądaniem zaspokojenia długu wekslowego , odwołując się do stosunku podstawowego istniejącego pomiędzy nią a zbywcą , którym był M. S. (3).

Oto bowiem skoro wraz z indosem został dokonany , na podstawie umowy cesji z 11 kwietnia 2014r , przelew wierzytelności zabezpieczonej wekslowo , to indosatariusz - powód - stał się stroną tego stosunku. Wobec tego dłużniczce wekslowej służy wobec niego obrona w takim samym zakresie , w jakim mogłaby ją podjąć przeciwko remitentowi.

/ por. także, w poruszanych kwestiach wyrażające podobne stanowiska, judykaty Sądu Najwyższego z 18 listopada 1999r , sygn. I CKN 215/98 , oraz z dnia 29 maja 2014r , sygn. V CSK 400/13 , obydwa powołane za zbiorem Legalis , a także uwagi M. Kalińskiego w komentarzu do prawa wekslowego , wydawnictwo Lexis Nexis 2003 s. 98 /

Obrona pozwanej opierała się , mimo podniesienia kilku niezależnych od siebie zarzutów, przede wszystkim na zasadniczym argumencie , że wypełniając weksel na kwotę 503 000 złotych M. S. (1) nie był do tego uprawniony albowiem suma ta nie odzwierciedlała naówczas , w jakikolwiek zakresie , w ten sposób zabezpieczonego zobowiązania pozwanej.

Zasadnie , wbrew stanowisku apelującego , Sąd I instancji ocenił ten zarzut za uzasadniony.

W pierwszej kolejności odwołać się należy ponownie do ustaleń poczynionych w sprawie z których wynika , że istnieją co najmniej dwa weksle in blanco , podpisane[ wystawione ] przez pozwaną, na zlecenie M. S. (1) z których jeden został przeniesiony przez indos ma M. Z. (1).

Po wtóre, w warunkach konsekwentnego stanowiska pozwanej , iż dokument ten nie był zabezpieczeniem jakikolwiek wierzytelności M. S. wobec niej , a jego pojawienie się w obrocie stanowi przejaw nadużycia z jego strony, kwestią zasadniczą dla rozstrzygnięcia było potwierdzenie tak jej źródła jak i wysokości.

Oczywistym jest , iż w tego rodzaju , jak rozstrzygany sporze , to pozwana była zobligowana do dowiedzenia niewłaściwego wypełnienia weksla. Ten obowiązek nie powodował jednak , że dochodzący świadczenia z tego dokumentu powód nie był zobowiązany podstawę, charakter i rozmiar ilościowy charakter swojej pretensji zidentyfikować, szczególnie , że jak była już o tym mowa , wobec zawarcia umowy cesji , obejmującej wierzytelność zabezpieczoną wekslowo M. Z. stał się stroną stosunku podstawowego w miejsce cedenta.

Obowiązek ten , po jego stronie był także , tym bardziej uzasadniony , gdy weźmie się pod rozwagę , że przenoszący prawa z weksla wypełnionego na sumę dochodzoną obecnie pozwem , M. S. nie wręczył powodowi deklaracji wekslowej , a powód dokumentu takiego nie domagał się . Co więcej, nie żądał od zbywcy żadnych wyjaśnień co do podstawy oraz rzeczywistego rozmiaru nabywanego prawa , i to nawet mimo tego , że obaj zdecydowali , iż cena nabycia tak zabezpieczonej wierzytelności będzie ponad dwukrotnie niższa od sumy wekslowej oraz , że z §2 zawartej równocześnie umowy cesji wynikało wprost dla M. Z. (1) tego rodzaju uprawnienie wobec cedenta.

W postępowaniu rozpoznawczym powód poprzez swoje niestawiennictwo mimo prawidłowego wezwania, doprowadził do pominięcia przez Sąd dowodu z jego przesłuchania w charakterze strony , na m. in. te okoliczności.

Przesłuchany natomiast w charakterze świadka M. S. (1)/ k 147 v – 148 akt / , na co trafnie zwrócił uwagę Sąd I instancji, w motywach kontrolowanego instancyjnie orzeczenia , oceniając jego zeznanie , w sposób wzajemnie niespójny, a nawet wewnętrznie sprzeczny i wobec tego pozbawiony wiarygodności relacjonował zarówno podstawę jak i rozmiar ilościowy tej wierzytelności, podając w poszczególnych fragmentach swoich depozycji różne , także wzajemnie się wykluczające , informacje na ten temat.

W tym kontekście nie ma racji skarżący, gdy twierdzi , że kwota zadłużenia powódki , w chwili podpisywania porozumienia z 10 stycznia 2006r wynosiła niespornie pomiędzy jego stronami , 56400 zł . Z relacji T. Z. , którą Sąd obdarzył wiarygodnością, wynikało bowiem coś przeciwnego , że kwota ta została przez S. wpisana bez uzgodnienia z nią i przysłowiowo „wzięta z powietrza „ , / por k. 213 v akt / Podobnie pozwana odniosła się do pozostałej treści porozumienia , wskazując ,że S. samodzielnie , bez jej udziału i aprobaty ukształtował , je także w odniesieniu do odsetek , ich rodzaju oraz początkowej daty ich naliczania / por . k. 132 i 213 v akt /

Brak możliwości dowodowej weryfikacji wierzytelności dochodzonej pozwem pogłębiona jest tym bardziej, gdy weźmie się pod rozwagę , że już po dacie dokumentu z 10 stycznia 2006r T. Z. (1), co nie było negowane przez powoda w postępowaniu dokonywała dobrowolnych wpłat na poczet swojego uprzedniego zadłużenia, czyniąc to w okresie od lutego 2006 do marca 2010 r / por k. 165- 185 akt / a wpłaty te , nie były kwestionowane przez odbiorcę - M. S.. Tym bardziej zatem nie jest widomym czy a jeżeli to jaka suma stanowiła dług powódki na datę wypełnienia weksla z którego powód wywodzi swoje roszczenie, nawet gdyby założyć , że jest to ten dokument , który , jak twierdzi M. Z. , rzeczywiście powódka wystawiła.

Stad też , w warunkach takich , kiedy nie wiadomo , w jakich okolicznościach M. S. wszedł w posiadanie dokumentu na który powołuje się powód, w jakich doszło do jego wypełnienia na sumę dochodzoną pozwem , w szczególności jaką oraz w jakim rozmiarze ilościowym wierzytelność , którą powód miał nabyć w drodze przelewu od M. S., uzyskując jej zabezpieczenie w formie indosowanego przezeń weksla, dokonana przez Sąd I instancji ocena roszczenia M. Z. (1) jest , wbrew odmiennemu stanowisku powoda , poprawna.

Dlatego apelacja powoda jako bezzasadna , podlega oddaleniu, na podstawie art. 385 kpc .

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego jest art. 98 §1 i 3 kpc w zw z art. 108 §1 i 391 §1 kpc. i wynikająca z niego dla wzajemnego ich rozliczenia pomiędzy stronami , zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Biorąc pod rozwagę wskazaną w apelacji wartość przedmiotu zaskarżenia, datę jej wniesienia oraz to , że po stronie T. Z. (1) wyczerpywały się one w wynagrodzeniu profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem ustanowionym z wyboru , kwota należna jej od powoda została ustalona na podstawie §2 pkt 5 w z zw z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 25 października 2015 [ DzU z 2015 poz. 1800 z późn. zm ]

SSA Grzegorz Krężołek SSA Jan Kremer SSA Paweł Czepiel