Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący	-	SSO Jacek Klęk
Protokolant	-	sekr. sąd. Monika Szukalska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sieradzu Agnieszki Czajkowskiej oraz pełnomocnika naczelnika Urzędu Skarbowego w S. M. K., po rozpoznaniu w dniu 6 VI 2018 r. sprawy: Z. W. oskarżonego o czyny z art. 54 § 2 w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z 13 marca 2018 r. w sprawie II K 564/17,

uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 116/18

UZASADNIENIE

Wniesionym 09 sierpnia 2017 r. aktem oskarżenia Z.

W. został oskarżony o to, że:

I w okresie od 31 stycznia 2015 r do 6 maja 2015 r. w S., woj. (...) będąc

prezesem zarządu (...) sp. z o.o. z/s w S. przy ul.

Zakładników 18 (KRS (...)) uchylał się od opodatkowania podatkiem

od nieruchomości poprzez nieprzedłożenie w ustawowym terminie, tj. do dnia

31 stycznia 2015 r. deklaracji DN-1 na podatek od nieruchomości na rok 2015

przez co naraził Gminę M. S. na uszczuplenie w kwocie 71.282 zł

naruszył przepisy art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach

i opatach lokalnych,

to jest o czyn z art. 54§2 w zw. z art. 9§3 k.k.s.

II w okresie od 31 stycznia 2016 r do 13 czerwca 2016 r. w S., woj. (...)

będąc prezesem zarządu (...) sp. z o.o. z/s w S.

przy ul (...) (KRS (...)) uchylał się od opodatkowania

podatkiem od nieruchomości poprzez nieprzedłożenie w ustawowym terminie,

tj. do dnia 31 stycznia 2016 r. deklaracji DN-1 na podatek od nieruchomości

na rok 2016 przez co naraził Gminę M. S. na uszczuplenie w kwocie

71.282 zł naruszył przepisy art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.

o podatkach i opatach lokalnych,

to jest o czyn z art. 54§2 w zw. z art. 9§3 k.k.s.

Opublikowanym 13 marca 2018 r. w sprawie II K 564/17 wyrokiem,

Sąd Rejonowy w Sieradzu uniewinnił oskarżonego od dokonania zarzucanych mu

czynów a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Z uzasadnienia wyroku

wynika, że u podstaw decyzji sądu legły następujące ustalenia:

II Ka 116/18 2/6 2018-06-15

a) brak dowodów na ustalenie, że zamiarem oskarżonego było uchylenie się

od opodatkowania i narażenie podatku na uszczuplenie, przy czym za takowe

sąd meriti nie uznał niezłożenia deklaracji DN-1 za 2015 i 2016 r. skoro

przedmiot opodatkowania nie zmienił się w stosunku do poprzedniego okresu

rozliczeniowego, a w decyzji o wysokości zobowiązania wskazano wartości

analogiczne jak w decyzji za 2014 r.

b) spółka zarządzana przez oskarżonego z przyczyn od siebie niezależnych,

a związanych z praktykami monopolistycznymi Przedsiębiorstwa (...)

(...) Sp. z o.o. nie mogła realizować celu, jaki sobie wyznaczyła,

c) uregulowanie części zobowiązania;

d) podjęcie przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki

B. S. uchwały o realizacji projektu oraz

sprzedaży nieruchomości przy Zakładników 18 skutkiem czego oskarżony

zaproponował ustanowienie hipoteki na nieruchomościach należących

do spółki, przy czym takie hipoteki zostały ustanowione, co w kontekście

szacunkowej wartości nieruchomości czyni realnym spłatę zobowiązania

w przyszłości.

W ustawowym terminie wyrok w całości, na niekorzyść oskarżonego

zaskarżył prokurator. Na podstawie art. 438 pkt. 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił „błąd w

ustaleniach faktycznych, przez błędna ocenę zgromadzonego w sprawie materiału

dowodowego, a polegający na niewłaściwym przyjęciu, iż oskarżony (…) nie miał

zamiaru uchylania się od opodatkowania i narażenia podatku na uszczuplenie,

co miało wpływ na treść wyroku i w rezultacie niesłuszne uniewinnienie

oskarżonego (…) od popełnienia zarzucanych mu czynów, podczas gdy dokonanie

takiej oceny zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi wprost

do odmiennego wniosku.

Oskarżony skorzystał z prawa do złożenia odpowiedzi na apelację

domagając się utrzymania w mocy zaskarżanego wyroku.

W toku rozprawy apelacyjnej skarżący oraz oskarżyciel skarbowy

poparli apelację. Oskarżony i jego obrońca wnieśli zaś o utrzymanie zaskarżonego

wyroku w mocy.

II Ka 116/18 3/6 2018-06-15

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Wobec treści podniesionego przez skarżącego zarzutu należy wskazać,

iż uzasadnienie apelacji i przytoczona podstawa prawna zarzutu pozostaje

w opozycji do treści zarzutu. W uzasadnieniu skarżący nie podnosi argumentów,

które wskazywałyby na to, że nie zgadza się z dokonaną przez Sąd Rejonowy

oceną materiału dowodowego. Ścisłej skarżący nie podważa dokonanej przez Sąd

oceny wiarygodności poszczególnych dowodów. Nie podnosi także zarzutów

w zakresie kompletności zebranego materiału dowodowego. Wskazuje natomiast,

iż Sąd Rejonowy „niewłaściwie ocenił stan faktyczny, będący podstawą

zaskarżonego rozstrzygnięcia”. Oznacza to, iż użyte w tenorze apelacji

sformułowanie nawiązujące do oceny materiału dowodowego („przez błędna

ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego”) dotyczy nie obrazy art.

7 k.p.k. a wadliwości procesu wnioskowania o braku podstaw

do zakwestionowania chroniącego oskarżonego domniemania niewinności

z prawidłowo zebranego, ujawnionego w toku rozprawy i ocenionego materiału

dowodowego.

Wskazana sprzeczność nie dyskwalifikuje apelacji, a zwłaszcza nie

umniejsza znaczenia podniesionych w niej uchybień, które jako zasadne musiały

skutkować uchyleniem kwestionowanego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi

Rejonowemu w S. do ponownego rozpoznania. Rzecz w tym, iż gros

okoliczności powołanych przez Sąd jako determinujące uniewinnienie oskarżonego

ma charakter dowolny, pozorny lub nie znajduje oparcia w obowiązującym

prawie.

Całość rozumowania Sąd Rejonowy oparł na tezie, iż oskarżony, jako

podmiot odpowiedzialny za wykonanie obowiązków podatnika

za (...) Sp. z o.o., mimo niezłożenia deklaracji podatkowych

DN-1 na podatek od nieruchomości nie wyczerpał znamion uchylania się

od opodatkowania podatkiem od nieruchomości za lata 2015 o 2016, bowiem

stosowną deklarację złożył za rok 2014, a stan faktyczny nie uległ zmianie.

Zaprezentowany tok rozumowania jest wadliwy z racji

nieuwzględnienia obowiązującego stanu prawnego. Rzecz w tym, iż obowiązek

złożenia deklaracji DN-1 do 31 stycznia na dany rok podatkowy przez podmioty

II Ka 116/18 4/6 2018-06-15

inne niż osoby fizyczne nie jest zależny od zaistnieniem jakichkolwiek zmian

w stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 pkt. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach

i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. Nr 9, poz. 31 ze zm.) m.in. osoby prawne

są obowiązane składać, w terminie do dnia 31 stycznia, organowi podatkowemu

właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania,

deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone

na formularzu według ustalonego wzoru. Ewentualne zmiany stanu faktycznego

na ten obowiązek nie mają wpływu, bowiem w przypadku zmiany okoliczności

faktycznych podatnik jest zobligowany do złożenia – niezależnie od deklaracji

na dany rok podatkowy – deklaracji korygującej w terminie 14 dni od dnia

zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku.

Rzecz w tym, iż w przypadku osób prawnych, a zwłaszcza podmiotów

prowadzących działalność gospodarczą, codziennością są zmiany sposobu

wykorzystania nieruchomości w związku z bieżącą działalnością, a to ma wpływ

na wysokość zobowiązania. Sąd Rejonowy stwierdzając, że oskarżony nie ponosi

odpowiedzialności karnej pominął zupełnie fakt, iż podsądny miał świadomość

powyższych uregulowań, skoro złożył stosowaną deklarację za 2014 r. Wobec

konfliktu, którego istotą była wysokość podatku za 2014 r. miał też świadomość

zależności wysokość zobowiązania od zadeklarowanego sposobu wykorzystania

nieruchomości.

Ma rację skarżący, iż podkreślana przez Sąd Rejonowy sytuacja spółki

nie ma znaczenia dla oceny, czy oskarżony nie składając deklaracji DN-1 na lata

2015 i 2016 wyczerpał znamiona czasownikowe przestępstwa skarbowego

nieujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania penalizowanego art. 54§1

k.k.s. Czym innym jest bowiem nieujawnienie właściwemu organowi przedmiotu

lub podstawy opodatkowania, a czym innym sprzeniewierzenie się obowiązkowi

zapłaty podatku. Podatek od nieruchomości już z mocy ustawy, pomijając

zobowiązania do 100 zł, jest rozkładany na raty. Podatnik, ma także prawo

ubiegania się o umorzenie płatności każdego podatku (także od nieruchomości)

i to dla oceny zasadności lub nie wniosku o umorzenie zobowiązania ma znaczenie

choćby kondycja finansowa podatnika, w tym jej przyczyny, a także ewentualne

skutki zapłaty zobowiązania (lub jego egzekucja) w całości. Oczywistym przy tym

II Ka 116/18 5/6 2018-06-15

jest, iż umorzenie zobowiązania dotyczy zobowiązania już istniejącego,

o ustalonym wymiarze, a nie przyszłego, hipotetycznego. Sam oskarżony poprzez

zaniechanie złożenia deklaracji DN-1 wskazanych w zarzutach uniemożliwił

wydanie decyzji o podatku od nieruchomości pozostającej we władaniu

zarządzanej przez niego spółki, a tym samym uniemożliwił tej spółce możliwość

ubiegania się o umorzenie zobowiązania.

Nieporozumieniem jest także wywodzenie o braku winy oskarżonego

z faktu, że spółka (...) nie podjęła działalności, dla której została

powołana. Po pierwsze to nie kto inny jak inwestor powołujący spółkę celem

prowadzenia dzielności gospodarczej ryzyko gospodarcze z tym zawiązane.

To on planując przedsięwzięcie gospodarcze zobowiązany jest do oceny możliwość

osiągnięcia założonego celu gospodarczego i to on, poprzez instrumenty prawa

handlowego, wybiera osoby za to odpowiedzialne, osoby które przyjmują

na siebie odpowiedzialność za ociągnięcie celów statutowych. Inwestor

a następnie zarząd powołanej przez niego spółki winien dokonać oceny

priorytetów gospodarczych i stopnia zaangażowania na każdym etapie realizacji

inwestycji z uwzględnieniem istniejących realiów także w kontekście prawa

lokalnego i konieczności jego zmian by osiągnięcie celu gospodarczego

zakładanego przez spółkę było realne. Niezależnie od powyższego trzeba też

wskazać, iż jakkolwiek zła byłaby sytuacja (...) Sp. z o.o.

fakt ten nie usprawiedliwia zlekceważenia obowiązującego prawa w zakresie

ujawnienia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania.

Niewypełnienie tego obowiązku przez oskarżonego z tych przyczyn, szeroko

opisanych i przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu kwestionowanego wyroku,

i przez samego oskarżonego w odpowiedzi na apelację, dowodzi jedynie stopnia

jego kompetencji do prowadzenia takich inwestycji jakie były celem

(...) Sp. z o.o. natomiast nie stanowi o niewyczerpaniu

znamion czasownikowych zarzucanych mu czynów.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił apelację prokuratora

i uchylił zaskarżony wyrok w całości. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd

Rejonowy ustali z czego wynikało po stronie oskarżonego zaniechanie złożenia

deklaracji DN-1 na lata 2015 i 2016 biorąc tu pod uwagę ogół działalności

oskarżonego i jego doświadczenia. Pomocne w zakresie oceny zamiaru oskarżonego

II Ka 116/18 6/6 2018-06-15

będzie ustalenie czy oskarżony był odpowiedzialny za wykonanie obowiązków

o jakich mowa w art. 6 ust. 9 pkt. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

w innych podmiotach (w tym samym czasie lub uprzednio) i czy obowiązek ten

realizował rokrocznie zgodnie z wymogami wskazanej ustawy, czy też tylko

wówczas, gdy dochodziło do zmiany powierzchni nieruchomości lub sposobu jej

wykorzystania.

Omówione powyżej okoliczności, które Sąd Rejonowy przyjął

za podstawę uniewinnienia Sąd uwzględni natomiast dokonując oceny

zachowania oskarżonego w kontekście art. 1§2 k.k.s.