Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Powalska

Protokolant : sekr. sąd. Joanna Wołczyńska - Kalus

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2018 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w S.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo ;

2.  przyznaje adwokatowi A. K. prowadzącemu Kancelarię Adwokacką w Ł. kwotę 147,60 ( sto czterdzieści siedem 60/100 ) złotych, w tym podatek VAT w stawce 23%, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, którą nakazuje wypłacić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu;

3.  nie obciąża powoda pozostałymi kosztami procesu.

Sygn. akt I C 296/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 listopada 2015 r. (data wpływu) wniesionym do Sądu Okręgowego w Sieradzu powód J. K. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Dyrektora Zakładu Karnego w S. łącznej kwoty 200.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę zaistniałą u powoda, rozstrojem zdrowia spowodowanym nieprawidłową opieką medyczną jaką powód objęty był w Zakładzie Karnym w S. oraz krzywdę spowodowaną nieprawidłowymi warunkami bytowymi panującymi w tej placówce, nieprawidłowej kontroli nad osadzonymi więźniami dopuszczającymi się w stosunku do powoda przemocy fizycznej. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przypisanych .

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego Skarbu Państwa-Zakładu Karnego w S. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie zdarzeń zaistniałych w czasie osadzenia powoda w pozwanej jednostce.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 05 marca 2003 r. Lekarz Orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydał orzeczenie, mocą którego zakwalifikował J. K. (1) do osób całkowicie niezdolnych do pracy i niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do pracy ustalona przez lekarza orzecznika spowodowana została stanem narządu wzroku, (dowód: wypis z treści Lekarza Orzecznika ZUS w Ł. z dnia 05 marca 2003 r. k. 46).

Powód odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. w dniach od dnia 12 sierpnia 2011 r. do dnia 11 stycznia 2012 r. oraz od dnia 02 lutego 2012 r. do dnia 10 maja 2012 r. W okresie objętym pozwem powód był zakwaterowany w pawilonie A, w celach odpowiadających normie zaludnienia, w grupie z osadzonymi specjalnie dobranymi ze względów wychowawczych . W czasie osadzenia J. K. (1) w pozwanym zakładzie karnym wszystkie cele pawilonu (...)wyposażone były w standardowy sprzęt kwaterunkowy zapewniający każdemu osadzonemu osobne miejsce do spania i jedzenia oraz przechowywania żywności i rzeczy osobistych. Każda cela posiadała oświetlenie jarzeniowe, które były dopuszczone do użytkowania w budynkach zamieszkania zbiorowego, centralne ogrzewanie, instalacje wodno-kanalizacyjną i wentylacyjną, podlegającą okresowej kontroli. Cele mogły być wietrzone. W czasie odbywania kary przez J. K. (1) w celach mogła pojawiać się wilgoć, ale wynikało to z postawy osadzonych, którzy nie wietrzą cel i piorą, a następnie suszą ubrania oraz bieliznę. W jednostce penitencjarnej regularnie były wydawane środki do higieny osobistej oraz do mycia naczyń i toalety, wymieniana była regularnie pościel, ręczniki i ścierki do naczyń. Sprzęt systematycznie był poddawany przeglądom oraz na bieżąco konserwowany lub w razie potrzeby naprawiany. Skazani zawsze mogli i mogą zgłosić przełożonym przypadki wymagające w tym zakresie natychmiastowej interwencji. Każda z cel posiada dostęp do światła dziennego . W Zakładzie Karnym w S. przeprowadzane były sukcesywnie remonty poszczególnych oddziałów mieszkalnych, w miarę potrzeb i zgodnie z harmonogramem prac remontowych. W razie wystąpienia w celach mieszkalnych szkodliwych owadów prowadzono lokalnie działania dezynsekcyjne. Dla osadzonych organizowano szereg zajęć kulturalno-oświatowych, o których byli informowani poprzez informacje na tablicach ogłoszeń, poprzez radiowęzeł i telewizję kablową oraz podczas rozmów indywidualnych. W każdym oddziale mieszkalnym czyli na każdym piętrze jednostki jest świetlica, z której osadzeni mogą korzystać według grafiku. Jest tam stół do tenisa stołowego, telewizor. Na oddziałach organizowane są turnieje gry w szachy, warcaby, tenis stołowy. W jednostce działały koła zainteresowań np. miłośników sportu, szachów, języków obcych. Funkcjonuje również świetlica centralna, na której realizowane są różne zajęcia kulturalno-oświatowe dla wszystkich osadzonych. Działa biblioteka, radiowęzeł oraz wewnętrzna telewizja. Nadto administracja zakładu organizuje koncerty, przedstawienia teatralne, pogadanki i prelekcje oraz spotkania z ciekawymi ludźmi. Wszyscy osadzeni, którzy przebywają na oddziale terapeutycznym mają program terapeutyczny. Zajęcia w ramach programu prowadzą psychologowie, terapeuci i wychowawcy. Do każdego osadzonego dobiera się i realizuje indywidualny program. Podczas pobytu w Zakładzie Karnym w S. powód J. K. (1) wielokrotnie zgłaszał skargi na warunki osadzenia i postępowanie funkcjonariuszy, które w całości zostały uznane za bezzasadne. Powód był wielokrotnie karany dyscyplinarnie za naruszenie przepisów porządku wewnętrznego oraz wulgarne zachowanie. Powód J. K. (1) miał możliwość korzystania z zajęć kulturalno-oświatowych organizowanych na terenie oddziału i świetlicy centralnej, ( dowód: informacja o pobytach i orzeczeniach k. 86-87, częściowo zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:05:03-00:22:20 w zw. z k. 100-100v, zeznania świadka B. C.- protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:25:22-00:35:20 w zw. z k. 101, zeznania świadka A. N.-protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:35:30-00:39:02 w zw. z k. 101, częściowo zeznania powoda-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2018 r. 00:07:31-00:20:40 w zw. z k. 269v, postanowienie k. 29 akt III Kow 437/12).

W Zakładzie Karnym w S. osadzeni mogą się zapisywać do lekarza, do którego są doprowadzani lub lekarz przyjmuje w pawilonie, w którym przebywają. Wydawanie leków jest regulowane odrębnymi przepisami. Potrzebna w tej sprawie jest decyzja lekarza. W każdym pawilonie znajduje się ambulatorium. W czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. powód wielokrotnie korzystał, adekwatnie do stanu zdrowia, ze świadczeń zdrowotnych. J. K. (1) był poddawany specjalistycznym konsultacjom lekarskim i otrzymywał odpowiednie leczenie farmakologiczne. W trakcie konsultacji lekarskich powód bardzo często bywał agresywny, arogancji, wulgarny, roszczeniowy, nie pozwalał się dotykać, co często uniemożliwiało przeprowadzenie właściwej diagnostyki i podjęcia leczenia, (dowód: częściowo zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:05:03-00:22:20 w zw. z k. 100-100v, zeznania świadka B. C.- protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:25:22-00:35:20 w zw. z k. 101, zeznania świadka A. N.-protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:35:30-00:39:02 w zw. z k. 101, zeznania świadka B. G.- protokół rozprawy z dnia 19 sierpnia 2016 r. 00:04:03-00:08:39 w zw. z k. 118v, książka zdrowia powoda J. K. (1)- załącznik do akt, częściowo zeznania powoda-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2018 r. 00:07:31-00:20:40 w zw. z k. 269v).

W aspekcie neurologicznym stanu zdrowia powoda brak jest uszkodzeń w zakresie układu nerwowego lub zaostrzeń chorobowych z dziedziny neurologii a związanych z pobytem w Zakładzie Karnym. Działania Więziennej (...) były jak najbardziej prawidłowe - nie ma co do tego żadnej wątpliwości. J. K. (1) miał możliwości diagnostyki i leczenia ale sam te działania torpedował poprzez: próby samobójcze, strajki głodowe, odmowę przyjmowania leków, nie stosowanie się do zaleceń lekarskich -palił 10-20 papierosów dziennie w celi (skarży się na brak wentylacji i astmę oskrzelową), notoryczne obrażanie lekarzy i pielęgniarek, strażników więziennych, podawanie nie istniejących objawów chorobowych (opisane w kartach leczenia – patrz incydent z wymiotami), odmowę podania zdarzeń zdrowotnych z przeszłości –twierdził, iż źle na niego działają leki których nie brał. Brakowało mu krytycyzmu co do swojego stanu zdrowia psychicznego. Pod względem neurologicznym sprawa powoda jest to typowa sprawa roszczeniowa, (dowód: opinia biegłego neurologa k. 120).

Oceniając zdrowie J. K. (1) przez pryzmat psychiatrii stwierdzono istnienie zaburzeń psychicznych w postaci organicznych zaburzeń osobowości. Zaburzenia te nie mają jednak związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. tj. nie powstały podczas odbywania kary w tej jednostce, nie są związane z odbywaniem kary w sposób przyczynowo skutkowy. Stan zdrowia psychicznego J. K. (1) po opuszczeniu ZK w S. i w związku z odbywaniem w nim kary pozbawienia wolności nie pogorszył się. W oparciu o dokumentację medyczną zawartą w aktach sprawy należy stwierdzić, że świadczenia zdrowotne udzielane w trakcie pobytu powoda u pozwanego były prawidłowe i w wystarczającym stopniu zapewniały mu opiekę psychiatryczną i psychologiczną, (dowód: opinia biegłego specjalisty psychiatrii M. G. k. 130-136).

Z punktu widzenia okulistyki stan narządu wzroku powoda - J. K. (2) w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym w S. w okresie od 11 sierpnia 2011 r. do 12 maja 2012r. nie uległ zmianie, a po wyjściu na wolność nie pogorszył się. Przed przybyciem do Zakładu Karnego w S., w 2007 r. ostrość wzroku oka prawego wynosiła około 0,3 z korekcją, oka lewego -poczucie światła. W trakcie pobytu w Zakładzie powód podawał poziom ostrości wzroku niższy (jest to badanie subiektywne), ale w 2013r. podczas badania okulistycznego ostrość wzroku oka prawego znów wynosiła 0,3 z korekcją. Tak więc na przestrzeni lat 2007 - 2013 stan narządu wzroku powoda nie zmienił się. Obniżona ostrość wzroku obu oczu, szczególnie oka lewego była spowodowana obecnością zmian zwyrodnieniowych siatkówki obu oczu w przebiegu krótkowzroczności wysokiej i zwyrodnienia barwnikowego siatkówki obu oczu. Świadczenia zdrowotne z zakresu okulistyki w czasie pobytu powoda w Zakładzie Karnym w S. udzielane były prawidłowo. Powód nie chorował, stan jego był stabilny. Świadczy o tym wynik badania okulistycznego, przeprowadzonego w Klinice (...), (dowód: opinia biegłego specjalisty chorób oczu k. 153-154).

Oceniając zdrowie powoda przez pryzmat pulmonologii stwierdzić należy, iż J. K. (1), od co najmniej 2006 r. choruje na astmę oskrzelową, o czym informował personel medyczny Aresztu Śledczego w Ł. w trakcie badania wstępnego w dniu 10 listopada 2006 r. i co zostało odnotowane w jego dokumentacji medycznej. Niezależnie od astmy oskrzelowej u powoda występuje przewlekła obturacyjna choroba płuc (pochp), która jest następstwem wieloletniego nałogowego palenia papierosów, przy czym w 2006r. palił on do 30 papierosów dziennie. Za rozpoznaniem u powoda w przeszłości astmy oskrzelowej przemawia występowanie u niego duszności w nocy podczas snu oraz jej typowo napadowy charakter. Z kolei ujemny wynik skórnych testów alergologicznych, które powód wykonał z własnej inicjatywy w 2016 r. oraz ujemny wynik próby rozkurczowej spirometrycznej przeprowadzonej w dniu w dniu 13 kwietnia 2015 r. przemawiałyby za dominacją obecnie objawów pochp, jako następstwa wieloletniego nikotynizmu. Niezależnie od powyższego aktualny stan pulmonologiczny J. K. (1) jest dobry. Powód nie prezentował podczas badania przez biegłego objawów duszności wysiłkowej i spoczynkowej oraz utrwalonych cech obturacji oskrzeli w badaniu przedmiotowym, natomiast prawidłowy poziom wysycenia jego hemoglobiny tlenem: sat0297%, zmierzony metodą pulsoksymetrii, dowodzi zachowanej u niego wydolności oddechowej. Także wynik ostatnio wykonanego badania radiologicznego klatki piersiowej w dniu 03 lutego 2017 r. nie ujawnił cech rozedmy płuc składającej się na obraz pochp. Po opuszczeniu zakładu karnego w S. w dniu 10 maja 2012 r. J. K. (1) nie wymagał leczenia szpitalnego w oddziale o profilu pulmonologicznym, co przemawia za dobrą kontrolą farmakologiczną zarówno pochp, jak i astmy oskrzelowej. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że stan czynnościowy układu oddechowego powoda uległ pogorszeniu zarówno w trakcie jego pobytu w pozwanym zakładzie penitencjarnym, jak również w okresie po jego opuszczeniu. Analizując z kolei rodzaj zgłaszanych przez powoda dolegliwości personelowi więziennej służby zdrowia w okresie od 12 sierpnia 2011r. do 10 maja 2012r., kiedy przebywał on w pozwanym Zakładzie Karnym w S., należy stwierdzić, że w tym okresie w pojedynczych przypadkach dotyczyły one układu oddechowego, co dowodziło w tym względzie dobrostanu w stosunku do lat wcześniejszych. Biorąc pod uwagę obszerną dokumentację medyczną dotyczącą stanu zdrowia powoda w trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia w wolności w pozwanym zakładzie penitencjarnym, brak podstaw do kwestionowania prawidłowości udzielanych mu świadczeń medycznych, także w odniesieniu do wspomnianych wcześniej schorzeń układu oddechowego, (opinia biegłego pulmonologa k. 164-168).

Dokonując oceny stanu uzębienia powoda należy zwrócić uwagę, że był on leczony stomatologicznie podczas odbywania kary w Zakładzie Karnym w S., a z diagramu uzębienia osadzonego wynikały duże zaniedbania zębowe w postaci licznych braków uzębienia, pozostałości korzeni zębów oraz ubytków próchnicowych w dwóch zębach. Zgłaszane dolegliwości bólowe uzębienia były leczone w sposób prawidłowy (zęby 11 i 21 - rozpoznanie zgorzel miazgi - wykonano ekstrakcję; leczenie aftowego zapalenia jamy ustnej i zastosowany lek - prawidłowy). Dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy nie wskazuje kiedy lub w jakim okresie powód utracił wskazane wyżej zęby w szczęce górnej i dolnej, jak również kiedy powstały ubytki próchnicowe oznaczone na diagramie zębowym. Dokumentacja medyczna wskazuje, że powód do leczenia stomatologicznego zgłosił się już po odbyciu kary w dniu 5 czerwca 2014 r. celem leczenia zachowawczego zęba 22 oraz wykonania uzupełnień protetycznych w szczęce górnej i dolnej brakujących zębów. Fakt utraty zębów oraz wystąpienie ubytków próchnicowych jest związane z brakiem higieny jamy ustnej i nieprzeprowadzaniem kontrolnych wizyt u stomatologa własnego uzębienia również w okresie przed i po odbywaniu kary. Fakt występowania zapaleń przyzębia oraz niezadowalającą higienę jamy ustnej potwierdza karta choroby poradni stomatologicznej oraz diagram zębowy wykonany w dniu 5 czerwca 2014 r. w (...) oraz diagram wykonany w dniu 13 stycznia 2012 r. w zakładzie karnym, (dowód: opinia biegłego stomatologa k. 181-183).

Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na zeznaniach świadków B. C., A. N., B. G. oraz na dokumentach przedłożonych przez stronę powodową w postaci: dokumentacji z leczenia powoda, które to dokumenty były bezsporne pomiędzy stronami. Podstawą ustaleń faktycznych były jednak przede wszystkim opinie biegłych: neurologa, psychiatry, okulisty, pulmonologii, stomatologa. Relację J. K. (1) Sąd uznał za wiarygodną w części w której powód podał, że przebywał w Zakładzie Karnym w S. oraz w części, iż po opuszczeniu jednostki penitencjarnej podjął leczenie. Stan zdrowia powoda oraz związek ustalonych dolegliwości z rzekomym niewłaściwym leczeniem w jednostce penitencjarnej zostały ustalone na podstawie opinii biegłych sądowych: neurologa, psychiatry, okulisty, pulmonologii, stomatologa. Opinie przez nich sporządzone Sąd uznał za wiarygodne, albowiem są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione. Treść tych opinii oparta została na badaniu powoda i jego dokumentacji medycznej przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Biegli wyjątkowo szczegółowo i obszernie opisali stan zdrowia powoda zarówno ten przed osadzeniem w Zakładzie Karnym, tym w trakcie pobytu w jednostce jak i obecny, bazując przy tym na szerokiej dokumentacji medycznej J. K. (1). Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności, ani żadnych ważnych powodów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych. Wobec wyczerpującego charakteru powyższych opinii, logicznych i rzeczowych wniosków, zawierających wskazania wystarczające do ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, sąd oddalił wnioski o dopuszczenie dowodu z uzupełniających opinii biegłych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Żądanie pozwu podlegało oddaleniu w całości.

Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika, że roszczenie którego spełnienia powód dochodzi w niniejszym postępowaniu, stanowi zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej doznał w związku odbywaniem kary pozbawienia wolności w nieprawidłowych warunkach bytowych podczas osadzenia w Zakładzie Karnym w S. w okresie od dnia 12 sierpnia 2011 r. do dnia 11 stycznia 2012 r. oraz od dnia 02 lutego 2012 r. do dnia 10 maja 2012 r. oraz zadośćuczynienie za krzywdę związaną z rozstrojem zdrowia spowodowanym nieprawidłową opieką medyczną jaką powód miał zostać objęty w tej jednostce penitencjarnej.

Odnosząc się do pierwszego z roszczeń J. K. (1) dotyczącego zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej wymieniony miał doznać w związku odbywaniem kary pozbawienia wolności w nieprawidłowych warunkach bytowych, Sąd w świetle materiału dowodowego zebranego w niniejszym postępowaniu przychylił się do zarzutu strony pozwanej i uznał, że roszczenie powoda w tym zakresie uległo przedawnieniu.

Zgodnie z art. 442 ¹ § 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że w okresie od dnia 12 sierpnia 2011 r. do dnia 11 stycznia 2012 r. oraz od dnia 02 lutego 2012 r. do dnia 10 maja 2012 r. powód odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S.. Z powyższego oraz zasad prawidłowego rozumowania jednoznacznie wynika, że już w trakcie odbywania kary powód musiał mieć świadomość, że w jego odczuciu warunki bytowe w trakcie odbywania kary były niewłaściwe, zresztą składał w tym aspekcie skargi do służby więziennej. Zatem najpóźniej w dniu opuszczenia jednostki penitencjarnej tj. 10 maja 2012 r. wiedział nie tylko o szkodzie z całego okresu osadzenia, ale także i podmiocie zobowiązanym do jej naprawienia. Uwzględniając zatem trzyletni termin przedawnienia przewidziany w art. 442 ¹ § 1 k.c., jego roszczenie o zadośćuczynienie z tego tytułu uległo przedawnieniu w dniu 10 maja 2015 r. Tymczasem pozew w niniejszej sprawie wpłynął do Sądu Okręgowego w Sieradzu w dniu 12 listopada 2015 r. (data nadania). W tych okolicznościach oraz wobec skutecznie podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia żądanie powoda w zakresie dochodzonego zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał w związku odbywaniem kary pozbawienia wolności w nieprawidłowych warunkach bytowych należało oddalić.

W odniesieniu do drugiej płaszczyzny dochodzonego roszczenia czyli pogorszenia stanu zdrowia wynikającego z zastosowania błędnych procedur medycznych i niewłaściwego leczenia oraz diagnostyki, okoliczność dowiedzenia się o szkodzie i podmiocie za nią odpowiedzialnym ma miejsce dopiero w chwili ujawnienia tychże skutków. Nie jest to zatem moment tożsamy z samym działaniem czy zaniechaniem pozwanego. W tym kontekście więc, skoro powód powoływał się wyniki badań i konsultacje lekarskie określające stan jego zdrowia w zakresie neurologicznym, stomatologicznym, okulistycznym i psychiatrycznym nie można mówić o przedawnieniu roszczenia. Zresztą w tym aspekcie pozwany zarzutu nie podnosił, wskazując że brak dowodu na okoliczność jakichkolwiek zaniedbań ze strony więziennej służby zdrowia , które mogłyby pogorszyć stan zdrowia powoda. Z oczywistych względów nie można w takich kategoriach oceniać samego faktu pobytu powoda w zakładzie karnym, bo oczywistym jest, że nigdy nie będą to warunki domowe czy sanatoryjne, a sam czas odbywania kary pozbawienia wolności ma w swoim założeniu dolegliwość dla skazanego, co z pewnością nie pozostaje obojętne dla zdrowia .

Na gruncie prawa polskiego żądanie powoda w tym zakresie można uzasadnić regulacją wynikającą z art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c., bowiem pozwany zobowiązany był do zapewnienia powodowi takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka nie doznałyby istotnego uszczerbku, zwłaszcza zaś odnosi się to do możliwości ochrony zdrowia jako podstawowego dobra osobistego. Jednak zważyć należy, iż na styku praw jednostki a praw zagwarantowanych ogółowi niejednokrotnie dochodzi do problemu ograniczenia uprawnień jednostkowych celem zagwarantowania prawa ogółu, bądź też odwrotnie. W przypadku gdy dojdzie do konieczności ograniczenia praw jednostki, ograniczenia te muszą być każdorazowo uznane za niezbędne (konieczne) w demokratycznym państwie prawnym, ze względu na interes bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku prawnego lub prawa i wolności innych osób. Ograniczenia te precyzuje Konstytucja (art. 31 ust. 3 i art. 41 ust. 1), a także przepisy prawa międzynarodowego, które zostały ratyfikowane przez Polskę (w tym art. 9 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych czy art. 5 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Stwierdzić dalej należy, że żadne z dóbr osobistych, także te wskazane przez powoda, nie mają charakteru absolutnego - bezwzględnego. W określonych przypadkach przepisy prawa mogą bowiem przewidywać ich uzasadnione ograniczenie. Do takiego uzasadnionego przypadku zaliczyć należy także stan jakim jest okres odbywania kary pozbawienia wolności. Oczywistym jest, iż już sama istota kary pozbawienia wolności polega na czasowym ograniczeniu wskazanych przez powoda dóbr osobistych. Ograniczenie to jednakże, jak sama nazwa wskazuje, nie ma charakteru całkowitego. Następuje tylko w tym zakresie, w jakim jest to konieczne dla zapewnienia realizacji dobra chronionego przez państwo, i tylko w takim zakresie ograniczenie to można uznać za normalny element kary pozbawienia wolności. W Polsce zasady odbywania kary pozbawienia wolności reguluje przede wszystkim ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90 poz. 557) Realizując delegację ustawową, z art. 249 § 3 ust. 2 k.k.w., Minister Sprawiedliwości, rozporządzeniem z dnia 17 października 2003 roku (Dz. U. Nr 186 poz. 1820), określił w sposób szczególny warunki bytowe osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. W jego ramach uregulował kwestię przyznawanej więźniom odzieży, obuwia, pościeli, środków higieny, konserwacji oraz sprzętu stołowego, jak też normy wyposażenia w sprzęt kwaterunkowy cel mieszkalnych, miejsc i innych pomieszczeń w zakładach karnych. Nie może także pozostawać poza sferą zainteresowania w tej mierze także ocena z punktu widzenia zapewnienia osobie przebywającej w zakładzie karnym pomocy medycznej na poziomie gwarantującym niepogorszenie stanu zdrowia poza ów element konieczny wynikający choćby ze stresu jaki wiąże się z odbywaniem kary pozbawienia wolności. Rozporządzenie to wraz z powołanym przepisem k.k.w. jest podstawowym aktem prawnym gwarantującym więźniom w Polsce przewidziane przez polskiego ustawodawcę tzw. standardy odbywania kary pozbawienia wolności. Są one sui generis idealnym wzorcem polskiego ustawodawcy, który powinien być każdorazowo zapewniony osobom osadzonym, jako gwarancja zapewnienia pewnej równowagi pomiędzy prawami jednostki a koniecznością ich ograniczenia dla potrzeb ogółu. Zważyć dalej należy, że samo naruszenie powyższych norm nie może jednak prowadzić do konstatacji, iż doszło do naruszenia konkretnego dobra osobistego, bowiem dobro osobiste, samo w sobie, nie jest wprost powiązane z normą prawną gwarantującą minimalne standardy dla osób odbywających karę pozbawienia wolności. Normy te mają jedynie gwarantować przestrzeganie dóbr osobistych. Ich naruszenie nie musi oznaczać, iż konkretne dobro osobiste rzeczywiście zostało naruszone, niewątpliwie jednak może prowadzić do takiegoż ustalenia in concreto (vide: stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 28 lutego 2007 roku, w sprawie sygn. akt V CSK 431/06

Wskazać również należy, iż dla przyjęcia odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych zgodnie z art. 24 k.c. konieczne jest łączne zaistnienie 3 przesłanek: bezprawność działania sprawcy, istnienia dobra osobistego podlegającego ochronie i jego naruszenie lub zagrożenie, przy czym pierwsza przesłanka jest objęta domniemaniem prawnym, co oznacza, że powód nie musi jej wykazywać. Pozostałe przesłanki muszą być, zgodnie z ogólną zasadą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., wykazane przez powoda. Dopiero w przypadku skutecznego wykazania naruszenia dobra osobistego pozwany mógłby zwolnić się z odpowiedzialności poprzez wykazanie, iż jego działanie (zaniechanie) nie miało charakteru bezprawnego – tj. było zgodne z wiążącym go prawem (domniemanie bezprawności działania). Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy podnieść należy, że opinie wszystkich powołanych w niniejszej sprawie biegłych lekarzy specjalistów są wyjątkowo zgodne i prowadzą do wspólnej konstatacji, iż brak podstaw do kwestionowania prawidłowości udzielanych powodowi w Zakładzie Karnym w S. świadczeń medycznych oraz że stan zdrowia powoda w czasie odbywania kary pozbawienia wolności nie pogorszył się, a stwierdzone u powoda schorzenia nie mają żadnego związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S..

W czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. powód wielokrotnie korzystał, adekwatnie do stanu zdrowia, ze świadczeń zdrowotnych. J. K. (1) był poddawany specjalistycznym konsultacjom lekarskim i otrzymywał odpowiednie leczenie farmakologiczne. Nie można jednak pomijać także faktu, iż w trakcie konsultacji lekarskich powód bardzo często bywał agresywny, arogancji, wulgarny, roszczeniowy, nie pozwalał się dotykać, co często uniemożliwiało podejmowanie procedur medycznych. Z jednej więc strony powód zarzuca niewłaściwą opiekę medyczną, ale z drugiej odmawia współpracy w tym względzie. Wręcz sam te działania torpedował poprzez: próby samobójcze, strajki głodowe, odmowę przyjmowania leków, nie stosowanie się do zaleceń lekarskich -palił 10-20 papierosów dziennie w celi (skarży się na brak wentylacji i astmę oskrzelową), notoryczne obrażanie lekarzy i pielęgniarek, strażników więziennych, podawanie nie istniejących objawów chorobowych (opisane w kartach leczenia – patrz incydent z wymiotami), odmowę podania zdarzeń zdrowotnych z przeszłości –twierdził, iż źle na niego działają leki których nie brał.

Przez pryzmat psychiatrii stwierdzono istnienie zaburzeń psychicznych w postaci organicznych zaburzeń osobowości, które nie mają jednak związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S. tj. nie powstały podczas odbywania kary w tej jednostce, nie są związane z odbywaniem kary w sposób przyczynowo skutkowy.

Z punktu widzenia okulistyki stan narządu wzroku powoda - J. K. (2) w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym w S. w okresie od 11 sierpnia 2011 r. do 12 maja 2012r. nie uległ zmianie, a po wyjściu na wolność nie pogorszył się.

Oceniając zdrowie powoda przez pryzmat pulmonologii stwierdzić należy, iż J. K. (1), od co najmniej 2006 r. choruje na astmę oskrzelową, o czym informował personel medyczny Aresztu Śledczego w Ł. w trakcie badania wstępnego w dniu 10 listopada 2006 r. i co zostało odnotowane w jego dokumentacji medycznej. Niezależnie od astmy oskrzelowej u powoda występuje przewlekła obturacyjna choroba płuc (pochp), która jest następstwem wieloletniego nałogowego palenia papierosów, przy czym w 2006r. palił on do 30 papierosów dziennie.

Fakt utraty zębów oraz wystąpienie ubytków próchnicowych jest związane z brakiem higieny jamy ustnej i nieprzeprowadzaniem kontrolnych wizyt u stomatologa własnego uzębienia również w okresie przed i po odbywaniu kary.

Wszystko to uprawnia do oceny, iż jakość opieki medycznej świadczonej powodowi przez pozwaną jednostkę penitencjarną była zgodna z przyjętymi standardami , a stan zdrowia J. K. (1) jaki obecnie stwierdzili biegli lekarze nie wynika z zachowania służb medycznych Zakładu Karnego w S. i podejmowanych przez nie zachowań wobec osadzonego. Dowody zebrane w sprawie nie pozwalają na przyjęcie, że zdrowie powoda zostało naruszone lub co najmniej zagrożone działaniem pozwanego, że zachowanie pozwanego mogło obiektywnie być podstawą do negatywnych odczuć powoda w sytuacji zachowania się samego powoda zarówno przed jak i po osadzeniu go w zakładzie karnym.

W świetle powyższych ustaleń Sąd z uwagi na przedawnienie roszczenia dotyczącego zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej powód doznał w związku odbywaniem kary pozbawienia wolności w nieprawidłowych warunkach bytowych oraz wobec braku przesłanek wskazanych wyżej przepisów dotyczących zadośćuczynienia za krzywdę związaną z rozstrojem zdrowia spowodowanym nieprawidłową opieką medyczną jaką powód miał zostać objęty w Zakładzie Karnym w S. oddalił powództwo jako bezzasadne .

Na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 11 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.) Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda adw. A. K. prowadzącemu Kancelarię Adwokacką w Ł. wynagrodzenie za udzieloną powodowi z urzędu pomoc prawną z urzędu w wysokości 147,60 złotych brutto, którą nakazał wypłacić ze środków Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Sieradzu.