Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 339/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 grudnia 2016 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. działając na podstawie art. 108 § 1, w związku z art. 107 § 1, § 2 pkt 2 i 4 i art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.), poprzez art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963 z późn. zm.) przeniósł na M. F. odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 162,40 zł , w tym:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- w kwocie 133,98 zł - z tytułu nieopłaconych składek za maj 2014 roku;

- w kwocie 28,00 zł t z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 roku;

2. na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- w kwocie 0,42 zł - z tytułu nieopłaconych składek za maj 2014 roku;

- w kwocie 0,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21grudnia 2016 roku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zgodnie z brzmieniem art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podmiot (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, jako płatnik składek, zobowiązana była do obliczania, rozliczania oraz opłacania w terminach określonych ustawą, należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za każdy miesiąc kalendarzowy. Niedopełnienie tego obowiązku spowodowało powstanie na koncie w/w spółki zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek w tym:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- w kwocie 17.588,38 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres sierpnia 2010 roku, listopada 2010 roku, października 2011 roku, grudnia 2011 roku, maja 2012 roku, od grudnia 2012 roku do lutego 2013 roku oraz od kwietnia do sierpnia 2013 roku oraz maja 2014 roku;

- w kwocie 5.797,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 r.;

- w kwocie 904,10 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych;

- w kwocie 17,60 zł z tytułu kosztów upomnienia.

2. na ubezpieczenie zdrowotne:

- w kwocie 6.405, 60 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres lipca 2012 roku, od listopada 2012 roku do lipca 2013 roku;

- w kwocie 2.181,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 roku;

- w kwocie 383,20 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych;

- w kwocie 35,20 zł z tytułu kosztów upomnienia.

3. na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- w kwocie 1.723,36 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres października 2011 roku, maja 2012 roku, od listopada 2012 roku do marca 2013 roku, lipca 2013 roku oraz maja 2014 roku;

- w kwocie 607,00zł- z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 roku;

- w kwocie 97,30 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych;

- w kwocie 26,40 zł z tytułu kosztów upomnienia.

W związku z zaewidencjonowanym zadłużeniem na koncie rozliczeniowym płatnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie przeniesienia odpowiedzialności na wnioskodawczynię, jako osobę pełniącą funkcję prezesa zarządu w/w spółki. Organ rentowy wskazał, że z pełnego odpisu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego nr KRS (...) wynika, że akt założycielski spółki powstał w dniu 8 maja 2008 roku pod Rep. A Nr 1070/2008. Zmieniony w dniu 30 maja 2008 roku Rep. A Nr 1307/2008. Z akt rejestrowych wynika, że Uchwałą nr 2-Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 27 listopada 2013 roku wnioskodawczyni została powołana do pełnienia funkcji prezesa zarządu w/w podmiotu. W dniu 16 października 2015 roku odwołująca się złożyła oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji prezesa zarządu w/w spółki. Ostatecznie w dniu 15 czerwca 2016 roku została wykreślona z akt rejestrowych spółki.

Zaewidencjonowane zadłużenie na koncie rozliczeniowym podmiotu świadczy o fakcie utraty płynności finansowej spółki, co wiąże się z obowiązkiem złożenia w odpowiednim terminie do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości. Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Zobowiązanego będącego osobą prawną uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość majątku, nawet wówczas gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Z pisemnej informacji z dnia 1 lipca 2016 roku uzyskanej z Sądu Rejonowego w Sieradzu, V Wydziału Gospodarczego wynika, że w stosunku do podmiotu (...) Sp. z o. o., nie wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości oraz nie było prowadzone postępowanie upadłościowe. Pismem z dnia 15 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi poinformował, że w stosunku do podmiotu (...) Sp. z o. o. nie był złożony wniosek o upadłość. Nie dopełniła więc wnioskodawczyni formalności w zakresie ogłoszenia upadłości spółki w odpowiednim terminie oraz nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości w/w podmiotu. Odwołująca się nie wskazała również mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości spółki z tytułu składek w znacznej części. Nie wykazała okoliczności skutkujących wyłączeniem odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Organ rentowy na podstawie zebranego materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy płatnika stwierdził, że w stosunku do zadłużenia zaewidencjonowanego na koncie rozliczeniowym (...) Sp. z o. o., Dyrektor II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. wobec należności z tytułu nieopłaconych składek kierował sukcesywnie zajęcia rachunku bankowego do (...) Bank (...). Prowadzone postępowanie egzekucyjne doprowadziło do zbiegu egzekucji administracyjnych i sądowych. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu, I Wydział Cywilny z dnia 17 października 2013 roku, sygn. akt I Co 1047/2013 Dyrektor II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. został wyznaczony do łącznego prowadzenia egzekucji z wierzytelności na rachunku w (...) Bank (...). Dłużnik zajętej wierzytelności (...) Bank (...) S.A. pismem z dnia 13 lutego 2015 roku, poinformował organ egzekucyjny, że istnieją przeszkody w prowadzeniu egzekucji, spowodowane brakiem środków na rachunku dłużnika. Dyrektor II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. w toku prowadzonego postępowania nie uzyskał żadnych kwot na pokrycie zaległości wobec wierzycieli. Postępowanie egzekucyjne prowadzone w stosunku do zobowiązanego z w/w składnika majątku, do którego nastąpił zbieg okazało się całkowicie bezskuteczne i zostało umorzone postanowieniem z dnia 18 października 2016 roku. Przez bezskuteczność należy rozumieć sytuację, w której wyczerpano wszelkie przysługujące organowi egzekucyjnemu środki egzekucyjne, zaś ich zastosowanie nie doprowadziło do zaspokojenia zobowiązań. Na koncie rozliczeniowym (...) Sp. z o. o. ewidencjonuje się zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Biorąc pod uwagę brak możliwości egzekwowania należności składkowych z majątku spółki oraz fakt, że w okresie, w którym wnioskodawczyni była prezesem zarządu w/w podmiotu upłynął termin płatności składek, konieczne i uzasadnione jest przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania dłużnika (...) Sp. z o. o.

Biorąc pod uwagę powyższy stan faktyczny i prawny Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. orzekł jak w sentencji.

/decyzja z dnia 21 grudnia 2016 roku w aktach ZUS - brak nr karty/

W dniu 30 stycznia 2017 roku odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. F. podnosząc, że nie uwzględnia ona faktycznych okoliczności i przyczyn powodujących brak możliwości płatniczych spółki w okresie od dni 27 listopada 2013 roku do dnia 16 października 2015 roku.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni podniosła, że ZUS nie dokonał analizy sytuacji finansowej Spółki w momencie powołania M. F. na członka zarządu. Tymczasem w tym okresie Spółka nie realizowała już jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Spółka nie posiadała także wówczas majątku i jakichkolwiek wpływów oraz środków finansowych. Konto Spółki, a więc i środki znajdujące się na nim, były zablokowane między innymi na podstawie decyzji ZUS. Nie było więc wówczas możliwe wygenerowanie jakiejkolwiek zdolności płatniczej. Skarżąca ponadto wskazała, że decydującym powodem nie złożenia do Sądu przez Zarząd Spółki AlternativeHouse wniosku o upadłość był brak środków finansowych, które pozwoliłyby na sfinansowanie jego opracowania oraz uiszczenie opłaty za jego złożenie.

Mając powyższe na uwadze skarżąca wniosła o uchylenie decyzji z dnia 21 grudnia 2016 roku.

/odwołanie z dnia 30 stycznia 2017 roku k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie w dniu 10 lutego 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu organ rentowy podtrzymał argumentację jak w zaskarżonej decyzji dodając, że w niniejszej sprawie zachodzi przesłanka bezskuteczności egzekucji, a nadto bezspornym jest fakt powstania zadłużenia spółki w okresie pełnienia przez odwołującą się funkcji prezesa zarządu.

/odpowiedź na odwołanie z dnia 10 lutego 2017 roku k. 4 -4v/

Na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2018 roku pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/stanowisko organu rentowego e- protokół z dnia 5 kwietnia 2018 roku 00:03:17 - 00:04:54 - płyta CD k 307/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. została zawiązana na podstawie umowy z dnia 8 maja 2008 roku, Rep. A Nr 1070/2008 (zmieniona w dniu 30 maja 2008 roku Rep. A Nr 1307/200) i została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 10 czerwca 2008 roku pod numerem KRS (...).

/akt notarialny z dnia 8 maja 2008 roku akt ZUS - brak nr karty, k. odpis pełny z KRS k. 15 – 18/

Pismem z dnia 21 października 2016 roku wnioskodawczyni została zawiadomiona o wszczęciu postępowania w sprawie, jej odpowiedzialności za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) (NIP (...)) wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł., z tytułu nieopłaconych składek. Powołując treść art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej organ rentowy poinformował skarżącą, iż zgodnie z art. 73 § 1 k.p.a. ma prawo wglądu do akt sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Ponadto organ rentowy dodał, że strona ma prawo zgłaszać wnioski dowodowe i brać udział w przeprowadzeniu dowodu.

/ zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 21 października 2016 roku w aktach ZUS- brak nr karty/

Zawiadomieniem z dnia 16 listopada 2016 roku organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, że w związku ze zgromadzonym materiałem dowodowym, niezbędnym do wydania przedmiotowej decyzji, może ona się wypowiedzieć co do zebranych w postępowaniu administracyjnym dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Prawo do zapoznania się i wypowiedzenia co do zebranego w sprawie materiałów i dowodów przysługuje stronie w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego zawiadomienia.

/zawiadomienie z dnia 16 listopada 2016 roku w aktach ZUS - brak nr karty/

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji zadłużenie płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyniosło:

1) z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości:

- 17.588,38 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres sierpnia 2010 roku, listopada 2010 roku, października 2011 roku, grudnia 2011 roku, maja 2012 roku, od grudnia 2012 roku do lutego 2013 roku oraz od kwietnia do sierpnia 2013 roku oraz maja 2014 roku;

- 5.797,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 roku;

- 904,10 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych;

- 17,60 zł z tytułu kosztów upomnienia.

2) z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne w wysokości :

- 6.405, 60 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres lipca 2012 roku, od listopada 2012 roku do lipca 2013 roku;

- 1.723,36 zł - z tytułu nieopłaconych składek za okres października 2011 roku, maja 2012 roku, od listopada 2012 roku do marca 2013 roku, lipca 2013 roku oraz maja 2014 roku;

- 607,00zł- z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 21 grudnia 2016 r.;

- 97,30 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych;

- 26,40 zł z tytułu kosztów upomnienia.

/wydruk przeglądu danych - stan należności w aktach ZUS - brak nr karty/

W dniu 5 września 2013 roku M. F. nabyła od A. P., za łączną cenę w kwocie 50,00 zł, 5 udziałów w kapitale zakładowym spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S..

/umowa sprzedaży udziałów z dnia 5 września 2013 roku k. 192- 192 v, uchwałą nr 2 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 5 września 2013 roku k. 193 - 195/

Na mocy uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 27 listopada 2013 roku A. P. został odwołany z pełnienia funkcji prezesa zarządu spółki.

/uchwałą nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 27 listopada 2013 roku k. 225 - 226/

Z kolei na mocy uchwały nr 2 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 27 listopada 2013 roku M. F. została powołana do pełnienia funkcji prezesa zarządu spółki.

/uchwałą nr 2 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 27 listopada 2013 roku k. 225 - 226/

Bilans finansowy ww. spółki na dzień 31 grudnia 2012 roku przedstawiał się następująco:

- aktywa:

- aktywa trwałe w wysokości 66 554,11 zł.

- aktywa obrotowe w wysokości 41 456,63 zł.

- aktywa razem w wysokości 108 010,74 zł.

- pasywa:

- kapitał ( fundusz ) własny w wysokości – 528 383,40 zł

- zobowiązania i rezerwy na zobowiązania w wysokości 636 394,14 zł

- pasywa razem w wysokości 108 010,74 zł.

- zysk netto w wysokości – 319 776,00 zł.

Z treści informacji dodatkowej wynika m.in., że spółka zajmowała się prowadzeniem hotelu znajdującego się w miejscowości S. oraz, że sprawozdanie finansowe obejmowało okres od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku. Z informacji dodatkowej wynika ponadto, że na dzień sporządzania sprawozdania finansowego nie były znane zdarzenia zagrażające kontynuowaniu przez jednostkę działalności w najbliższym okresie dłuższym niż rok. Zastosowane metody wyceny aktywów i pasywów odpowiadały treści Ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. ( Dz. U. z 2002 r. , Nr 76 , poz. 694 z późn. zm.).

Przychody bilansowe wyniosły 1 423 361,49 zł

Przychody bilansowe niestanowiące przychodów podatkowych w roku podatkowym wyniosły 318,77 zł

Przychody podatkowe wyniosły 1 423 042,72 zł

Koszty bilansowe wyniosły 1 101 283,49 zł

Koszty bilansowe nieuznawane za koszty uzyskania przychodów wyniosły 155 580,88 zł

Koszty podatkowe wyniosły 945 702,61 zł

Zysk wyniósł 322 078,00 zł

Dochód 477 430,11 zł

/sprawozdanie finansowe za 2012 rok k.200 – 210/

Mocą uchwał nr 1/2013 oraz 4/2013 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 czerwca 2013 roku wspólnicy spółki zatwierdzili sprawozdanie zarządu z działalności spółki za rok obrotowy 2012 roku oraz udzielili członkom zarządu spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2012 roku.

/uchwała z dnia 29 czerwca 2013 roku k. 213, uchwała z dnia 29 czerwca 2013 roku k.216/

Mocą uchwały nr 3/2013 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 czerwca 2013 roku wspólnicy spółki postanowili, że zysk za rok obrotowy 2012 roku w wysokości 319 776,00 zł zostanie przeznaczony na pokrycie strat z lat ubiegłych.

/uchwała z dnia 29 czerwca 2013 roku k.215/

Ze sprawozdania Zarządu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. z działalności za okres od 1 stycznia 2012 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku wynika, że (...) Sp. z o.o. w S. została założona w 2008 roku z kapitałem zakładowym w kwocie 50.000 zł, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). W 2009 roku został podwyższony kapitał Spółki do wysokości 200.000,00 zł. Spółka w 2012 roku zaprzestała prowadzenia hotelu trzygwiazdkowego położonego w miejscowości S., ponieważ działalność ta nie przynosiła zysków. Pod koniec ubiegłego roku Spółka wynajęła Restaurację w P. i prowadzi działalność gastronomiczną oraz organizuje w wynajmowanym pomieszczeniu imprezy okolicznościowe. W roku 2012 przychody wzrosły o 20,5% w porównaniu do przychodów w 2011 roku. Natomiast koszty działalności podstawowej wzrosły o 6,7 % w stosunku do kosztów poniesionych w 2011 roku. Wygenerowany zysk w 2012 roku osiągnięto poprzez otrzymany zwrot poniesionych kosztów w hotelu w S.. W okresie sprawozdawczym Zarząd Spółki działał w składzie jednoosobowym. Rok obrachunkowy zamknął się zyskiem w kwocie 319.776,00 zł, który planuje się przeznaczyć na pokrycie strat z lat ubiegłych.

/sprawozdanie za 2012 rok k. 217/

Bilans finansowy ww. spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku przedstawiał się następująco:

- aktywa:

- aktywa trwałe w wysokości 48 823,69 zł.

- aktywa obrotowe w wysokości 126 966,29 zł.

- aktywa razem w wysokości 175 789,98 zł.

- pasywa:

- kapitał ( fundusz ) własny w wysokości – 646 724,16 zł

- zobowiązania i rezerwy na zobowiązania w wysokości 813 427,08 zł

- pasywa razem w wysokości 166 702,92 zł.

- strata netto w wysokości – 157 974,46 zł.

Z treści informacji dodatkowej wynika m.in., że działalność spółki sprowadzała się do prowadzenia restauracji w P. oraz, że sprawozdanie finansowe obejmowało okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Z informacji dodatkowej wynika ponadto, że na dzień sporządzania sprawozdania finansowego nie były znane zdarzenia zagrażające kontynuowaniu przez jednostkę działalności w najbliższym okresie dłuższym niż rok. Zastosowane metody wyceny aktywów i pasywów odpowiadały treści Ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. ( Dz. U. z 2002 r. , Nr 76 , poz. 694 z późn. zm.).

Przychody bilansowe wyniosły 197 232,98 zł

Przychody bilansowe niestanowiące przychodów podatkowych wyniosły 15 835,83 zł

Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych wyniosły 2 000,00 zł

Przychody podatkowe wyniosły 183 397,15 zł

Koszty bilansowe wyniosły 355 207,44 zł

Koszty bilansowe nieuznawane za koszty uzyskania przychodów wyniosły 47 889,96 zł

Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych zwiększające koszty podatkowe wyniosły 2 000,00 zł.

Korekta kosztów wyniosła 21 446,83 zł

Koszty podatkowe wyniosły 287 870,65 zł

Zysk/strata brutto wyniosła – 157 974,46 zł

Dochód wyniósł – 104 473,50 zł

/sprawozdanie finansowe za 2013 rok. k.260 – 271/

Mocą uchwał nr 1/2014 oraz 4/2014 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 czerwca 2014 roku wspólnicy spółki zatwierdzili sprawozdanie zarządu z działalności spółki za rok obrotowy 2013 roku oraz udzielili członkom zarządu spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2013 roku.

/uchwała z dnia 29 czerwca 2014 roku k.255, uchwała z dnia 29 czerwca 2014 roku k.258/

Mocą uchwały nr 3/2014 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 czerwca 2014 roku wspólnicy spółki postanowili, że strata za rok obrotowy 2013 roku w wysokości 157 974,46 zł zostanie pokryta z zysku wypracowanego w latach następnych.

/uchwała z dnia 29 czerwca 2014 roku k.257/

Z sprawozdania Zarządu (...) SP. Z O.O. z siedzibą w K. z działalności za okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku wynika, że (...) SP. Z O.O. z siedzibą w K. została założona w 2008 roku z kapitałem zakładowym w kwocie 50 000,00 zł i wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Kapitał zakładowy spółki był kilkakrotnie podwyższany - w 2009 roku kapitał zakładowy został podwyższony do wysokości 200 000,00 zł, a w 2013 roku do wysokości 270 000,00 zł. Spółka przez okres 4 lat prowadziła trzygwiazdkowy hotel położony w miejscowości S./k. W., a w 2012 roku prowadziła dodatkowo restaurację zlokalizowaną w S.. W tym samym roku Spółka, z uwagi na brak rentowności obydwu przedsięwzięć, przeniosła swoją działalność do P., gdzie prowadziła wydzierżawioną restaurację. Od miesiąca października 2013 roku Spółka, z uwagi na wypowiedzenie umowy dzierżawy przez właściciela nieruchomości w P., poszukuje w Ł. i jej okolicach restauracji, którą mogłaby wydzierżawić i kontynuować działalność statutową. W 2013 roku Spółka przeniosła swoją siedzibę z S. do K.; dokonała zmiany na stanowisku Prezesa Zarządu. W okresie sprawozdawczym Spółka przestała funkcjonować jako spółka jednoosobowa. Rok obrachunkowy zamknął się stratą w wysokości 157 974,46 zł, którą planuje się pokryć wypracowanym zyskiem w latach następnych.

/sprawozdanie za 2013 rok k. 254/

Bilans finansowy ww. spółki na dzień 31 grudnia 2014 roku przedstawiał się następująco:

- aktywa:

- aktywa trwałe w wysokości 31 878,05 zł.

- aktywa obrotowe w wysokości 105 616,35 zł.

- aktywa razem w wysokości 137 494,40 zł.

- pasywa:

- kapitał ( fundusz ) własny w wysokości – 651 328,04 zł

- zobowiązania i rezerwy na zobowiązania w wysokości 788 822,44 zł

- pasywa razem w wysokości 137 494,40 zł.

- strata netto w wysokości – 34 970,18 zł.

Z treści informacji dodatkowej wynika m.in., że spółka prowadziła działalność usługową związaną z wyżywieniem oraz, że sprawozdanie finansowe obejmowało okres od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Z informacji dodatkowej wynika ponadto, że sprawozdanie sporządzono przy założeniu, że działalność spółki będzie kontynuowana. Zastosowane metody wyceny aktywów i pasywów odpowiadały treści Ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. ( Dz. U. z 2009 r. , Nr 152 , poz. 1223 )

Przychody bilansowe wyniosły 113,24 zł

Przychody bilansowe niestanowiące przychodów podatkowych wyniosły 0,62 zł

Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych wyniosły 0,00 zł

Przychody podatkowe wyniosły 112,62 zł

Koszty bilansowe wyniosły 35 083,42 zł

Koszty bilansowe nieuznawane za koszty uzyskania przychodów wyniosły 14 126,17 zł

Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych zwiększające koszty podatkowe wyniosły 0,00 zł.

Korekta kosztów wyniosła 14 761,21 zł

Koszty podatkowe wyniosły 6 196,04 zł

Zysk/strata brutto wyniosła – 34 970,18 zł

Strata wyniosła – 6 083,42 zł

/sprawozdanie finansowe za 2014 rok k. 277 - 288/

Mocą uchwał nr 1/2015 oraz 4/2015 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 28 czerwca 2015 roku wspólnicy spółki zatwierdzili sprawozdanie zarządu z działalności spółki za rok obrotowy 2014 roku oraz udzielili członkom zarządu spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2014 roku.

/uchwała z dnia 28 czerwca 2015 roku k.274 , uchwała z dnia 28 czerwca 2015 roku k. 275v/

Mocą uchwały nr 3/2015 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 28 czerwca 2015 roku wspólnicy spółki postanowili, że strata za rok obrotowy 2014 roku w wysokości 34 970,18 zł zostanie pokryta z zysku wypracowanego w latach następnych.

/uchwała z dnia 28 czerwca 2015 roku k.275/

Z sprawozdania Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. z działalności za okres od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku wynika, że Spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. została założona w 2008 roku z kapitałem zakładowym w kwocie 50 tys. zł i wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Kapitał zakładowy spółki był kilkakrotnie podwyższany - w 2009 roku kapitał zakładowy został podwyższony do wysokości 200 tys. zł., a w roku 2013 wpłacono na podwyższenie kolejne 70 tys. zł. Spółka przez okres 4 lat prowadziła trzygwiazdkowy Hotel (...) położony w miejscowości S./k. W., a w roku 2012 prowadziła dodatkowo restaurację zlokalizowaną w S.. W tym samym roku Spółka, z uwagi na brak rentowności obydwu przedsięwzięć przeniosła swoją działalność do P., gdzie prawie przez rok prowadziła wydzierżawioną restaurację. W Październiku 2013 roku Spółka, z uwagi na wypowiedzenie przez właściciela nieruchomości umowy dzierżawy lokalu restauracji w P., zmuszona była zrezygnować z prowadzenia działalności na terenie P. i od tej pory poszukuje na terenie Ł. lokalu, w którym mogłaby realizować swoją statutową działalność w zakresie prowadzenia restauracji. W 2013 roku Spółka przeniosła swoją siedzibę do K.; dokonała zmiany na stanowisku Prezesa Zarządu i przestała funkcjonować jako spółka jednoosobowa. Rok obrachunkowy 2014 zamknął się stratą 34 970,18 zł., którą planuje się pokryć zyskiem wypracowanym w następnych latach.

/ sprawozdanie za 2014 rok k. 273/

W dniu 16 października 2015 roku wnioskodawczyni M. F. złożyła oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu spółki pod nazwą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K..

/oświadczenie z dnia 16 października 2015 roku k. 290/

Postanowieniem z dnia 15 czerwca 2016 roku M. F. została wykreślona z rejestru jako członek zarządu spółki.

/okoliczność bezsporna/

Postanowieniem z dnia 4 października 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi XX Wydział Gospodarczy - Krajowego Rejestru Sądowego ustanowił dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kuratora w osobie adwokata R. P., celem podjęcia działań zmierzających do powołania zarządu spółki, a w razie potrzeby do jej likwidacji, w tym złożenia wniosku do sądu właściwego ze względu na siedzibę spółki o rozwiązanie spółki i ustanowienie likwidatora oraz do reprezentowania spółki w tym postępowaniu.

/postanowienie z dnia 4 października 2017 roku k. 298 - 299/

W stosunku do płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie toczyło się postępowanie upadłościowe, jak również nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości spółki oraz wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.

/okoliczność bezsporna, informacja Sądu Rejonowego w Sieradzu V Wydział Gospodarczy z dnia 5 lipca 2016 roku w aktach ZUS - brak nr karty, informacja Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi XIV Wydział Gospodarczy ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych z dnia 19 lipca 2016 roku - w aktach ZUS - brak nr karty/

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na dzień 28 grudnia 2017 roku nie posiada zaległości podatkowych, co do których poboru właściwym jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w P..

/tajemnica skarbowa k.151/

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Wieluniu, I Wydział Cywilny z dnia 17 października 2013 roku, sygn. akt I Co 1047/2013 Dyrektor II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. został wyznaczony do łącznego prowadzenia egzekucji z wierzytelności na rachunku w (...) Bank (...).

/ustalenia w aktach ZUS/

Postanowieniem z dnia 18 października 2016 roku Dyrektor II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. umorzył prowadzone postępowanie egzekucyjne, z uwagi na jego bezskuteczność.

/postanowienie z dnia 18 października 2016 roku k.303 – 303v/

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie ww. dowodów z dokumentów, których strony nie kwestionowały.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni jest nieuzasadnione.

Przede wszystkim podnieść należy, że wnioskodawczyni M. F. nie zakwestionowała wysokości zadłużenia zarówno z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, jak i zaległości na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Przedmiotem sporu była kwestia odpowiedzialności wnioskodawczyni za zobowiązania Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł..

Zgodnie z treścią art. 31 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.) do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art. 107 § 1, 1a, § 2 pkt 2 i 4 i § 3, art.116, art.116a, art.117, art.118§1 i 2 oraz art.119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.201 z późn. zm.).

Do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne (art.32 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności, spoczywa na członku zarządu. Stanowisko takie znajduje oparcie w orzecznictwie, odmienna teza nie znajduje natomiast zwolenników wśród praktyków prawa (wyrok NSA w B. z 6 marca 2003r. SA (...)/03 POP (...)).

Do przyjęcia odpowiedzialności członka zarządu spółki za zobowiązania z tytułu nieopłacenia składek konieczne jest ustalenie, że:

1)  zobowiązania te powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu,

2)  zobowiązania przerodziły się w zaległości spółki, których egzekucja okazała się bezskuteczna,

a ponadto nie zachodzi żadna z okoliczności egzoneracyjnych wskazanych w art.116§1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z treścią art.116 § 1 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (…) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)  nie wykazał, że:

a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu (art.116 § 2 Ordynacji podatkowej). Przepisy dotyczące odpowiedzialności stosuje się również do byłego członka zarządu (art.116 § 4 Ordynacji podatkowej).

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki, takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Stosownie zaś do treści art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej członek zarządu spółki może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, gdy wykaże, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. Ciężar udowodnienia tej okoliczności został nałożony na członka zarządu, który powinien udowodnić, iż wniosek o upadłość złożył we właściwym czasie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 11 lutego 2003r. I SA/Łd (...) OSP 2004/5/69).

Rozważania Sądu w przedmiotowej sprawie dotyczyły ustalenia czy M. F., jako członek zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania tej spółki z tytułu nieopłaconych składek na rzecz ZUS w okresach wskazanych w treści zaskarżonej decyzji.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że bezspornym jest, iż w spornym okresie wnioskodawczyni pełniła funkcję prezesa bądź członka zarządu wskazanej Spółki. Jednocześnie organ rentowy w toku postępowania wykazał bezskuteczność egzekucji.

M. F. nie przedstawiła natomiast żadnych dowodów, które podważyłyby zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a jej twierdzenia zawarte w treści odwołania stanowiły jedynie próbę polemiki ze stanowiskiem organu rentowego. Odwołująca nie złożyła żadnych wniosków dowodowych, nie stawiła się również na żadnym terminie rozprawy.

W przedmiotowej sprawie nie budziło wątpliwości, że M. F. jako członek zarządu nie złożyła wniosku o upadłość. Wskazać należy, że za zaległości podatkowe czy też składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa (por. wyrok NSA w G. z 19 września 2003r. (...)/Gd 56/01 - program L.).

Nie ulega wątpliwości, iż zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie jest przesłanką ekskulpacyjną na podstawie, której członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Ocena, czy upadłość zgłoszono we właściwym czasie wymaga uprzedniego ustalenia, czy i kiedy zaprzestano płacenia długów lub czy i kiedy ujawniono, że majątek Spółki nie wystarczy na zapłacenie długów. W ocenie Sądu wnioskodawczyni z całą pewnością wiedziała o sytuacji finansowej spółki. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności ze złożonych sprawozdań finansowych spółki wynika bowiem, że prowadzona przez spółkę działalność gospodarcza (polegająca na prowadzeniu hotelu , a następnie restauracji) przynosiła straty, a członkowie zarządu mieli pełną tego świadomość. Świadczą o tym podejmowane przez Zgromadzenia Wspólników uchwały o pokryciu strat, zaś skarżąca była jednym ze wspólników. Sprawozdania finansowe za lata 2012 – 2014 (tj. w tym lata pełnienia przez wnioskodawczynię funkcji członka zarządu spółki) wskazują nadto, że kondycja finansowa spółki ulegała systematycznemu pogorszeniu, przez co rosły w tym okresie zobowiązania spółki.

Pomimo bardzo złej, stale pogarszającej się sytuacji Spółki odwołująca nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości, co jest bezsporne. Wniosek o ogłoszenie upadłości w ogóle nie został zgłoszony, również przez żaden inny podmiot. W tej sytuacji zwolnienie członka zarządu od odpowiedzialności za zobowiązania spółki zależy od wykazania, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. W sprawie niniejszej taka okoliczność również nie została wykazana na żadnym etapie postępowania. Wnioskodawczyni nie złożyła w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych, nawet wniosku o przesłuchanie skarżącej w charakterze strony. Nie stawiła się również na żadnym terminie rozprawy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał, że egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna. Świadczy o tym choćby postanowienie Dyrektora II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. o umorzeniu prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Bezskuteczność egzekucji jest wykazana, gdy egzekucja z majątku spółki w całości lub w części jest bezskuteczna. Przesłankę bezskuteczności egzekucji można wykazać również na podstawie każdego dowodu wykazującego, że Spółka nie ma majątku, który pozawalałby na zaspokojenie jej wierzyciela, który dochodzi swojej należności od członka zarządu Spółki. W ocenie Sądu Okręgowego nie można zmuszać organu rentowego do działań pozbawionych racjonalności, aby wszczął i prowadził wszelkiego rodzaju postępowanie egzekucyjne przeciwko Spółce, skoro wykazał on takie okoliczności, z których można wnioskować, że egzekucja z majątku spółki byłaby całkowicie bezskuteczna (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 VCKN 416/2001 OSNC 2004/7-8/poz.l28 ,orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1937r. IC 1927/36 Zbiór Urzędowy 1938 nr 4 poz.184, Uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r. III CZP 10/99 -Monitor Prawniczy 1999/11 str 42, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 października 1994r I ACr 470/94 Prawo Gospodarcze 1995 nr 6 strona 28 ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 stycznia 1994r ACr 1024/93 - Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 1994/2 strona 28; A.Szajkowski- Kodeks handlowy tom I s. 298 - komentarz- Wydawnictwo C.H.Beck/PWN Warszawa 1994; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 2005r. VI ACa 231/2005).

W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, iż Spółka nie opłacała zobowiązań wobec organu rentowego. Wysokość zadłużenia Spółki także nie była sporna wobec wyliczeń organu rentowego, opartych na złożonych dokumentach. Bez wątpliwości wystąpiła także przesłanka odpowiedzialności M. F. jako członka zarządu spółki (...) w postaci bezskuteczności egzekucji przeciwko Spółce.

Reasumując należy stwierdzić, że odwołująca się nie zgłosiła wniosku o upadłość Spółki, nie wykazała, że niezgłoszenie tego wniosku nastąpiło bez jej winy, nie wskazała również mienia, z którego możliwe byłoby zaspokojenie organu rentowego. W ocenie Sądu, brak jest zatem jakichkolwiek okoliczności, które zwalniałyby od odpowiedzialności M. F. za zobowiązania powstałe w spornym okresie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Sąd zasądził od M. F. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd ustalił powyższą kwotę, stosownie do treści § 2 ust 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1804 - w wersji obowiązującej od dnia 27 października 2016 roku do dnia 12 października 2017 roku).

Sąd z urzędu rozważył również możliwość zastosowania dobrodziejstwa art. 102 kpc.

Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.

W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, iż urzeczywistniający zasadę słuszności art. 102 k.p.c. stanowi wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik sporu, a zatem nie podlega wykładni rozszerzającej. Jednocześnie jednak przepis art. 102 k.p.c. daje sądom swobodę przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów procesu, gdy stosowanie zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. (odpowiedzialności za wynik procesu) nie można by pogodzić z zasadą słuszności.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż zastosowanie art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (zob. post. SN z 14.1.1974 r., II CZ 223/73, niepubl.).

Wobec tego przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należy przede wszystkim wziąć pod uwagę fakty związane z samym przebiegiem procesu, tj. podstawę oddalenia żądania, zgodność zamiarów stron w sprawach dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powoda co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine, a ponadto sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą albo niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie strony wygrywającej, która w ten sposób wywołała proces i koszty połączone z jego prowadzeniem. /wyrok s.apel. 18-07-2013 w K. I ACa 447/13 LEX nr 1349918/.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy uznać należy, że brak jest podstaw do zastosowania reguły słuszności wyrażonej w art. 102 k.p.c..

W ocenie Sądu Okręgowego nie ma wątpliwości, że w sprawie nie miała zastosowania wskazana powyżej regulacja prawna. Zasadą w procesie cywilnym jest bowiem ponoszenie przez stronę przegrywającą sprawę finansowych skutków przegranej. Natomiast odstępstwo od powyższej zasady winno mieć charakter wyjątkowy, uzasadniony szczególnymi okolicznościami konkretnej sprawy, podlegającymi ocenie własnej sądu rozstrzygającego.

Zdaniem Sądu Okręgowego całkowicie uzasadnionym jest obciążenie skarżącej kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego zwłaszcza, że koszty te są na poziomie minimalnym 60 zł. Nadto w toku postępowania wnioskodawczyni nie wykonywała zarządzeń sądu, nie stawiła się na żadnym terminie rozprawy. Zwrócić należy uwagę, że strona występując do sądu z konkretnymi roszczeniami winna liczyć się z ryzykiem poniesienia kosztów procesu w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia wszczętego przez nią sporu. We własnym interesie, wyznaczonym ostrożnością procesową na wypadek przegranej, strona ta - jeszcze przed wydaniem rozstrzygnięcia - powinna zatem wykazać, że zachodzą szczególne okoliczności usprawiedliwiające nie obciążanie jej kosztami. Skarżąca tego nie uczyniła, zatem w ocenie Sądu Okręgowego zasadne jest obciążenie jej obowiązkiem zwrotu stronie przeciwnej, poniesionych przez nią kosztów zastępstwa procesowego.

Należy dodatkowo podkreślić, że w toku postępowania skarżąca składała wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. W oświadczeniu wnioskodawczyni wskazała, że wraz z córką i partnerem utrzymują się jedynie ze skromnej pensji skarżącej ok. 368 zł, alimentów 480 zł i emerytury partnera 4074 zł. Wskazała, że nie posiada żadnej nieruchomości, oszczędności, papierów wartościowych czy wierzytelności. Jednocześnie w kosztach podała koszty utrzymania nieruchomości na około 1140 zł, w tym na energię energia elektryczną – 280 zł miesięcznie, gaz 280 zł, woda, monitoring, wywóz śmieci ok. 250 zł. Poza tym wskazała na koniczność spłaty kredytów i karty kredytowej na ok. 2460 zł miesięcznie, zapłaty alimentów 500 zł miesięcznie, koszt zakupu lekarstw ok 250 zł miesięcznie, koszty dojazdu córki do szkoły 200 zł miesięcznie. Do tak sprecyzowanego oświadczenia skarżąca nie załączyła żadnych rachunków. W piśmie złożonym w dniu 13 października 2017 roku wnioskodawczyni poinformowała, że nie jest właścicielem samochodu. Do pisma załączyła wyciągi z jednego rachunku bankowego, z którego wynikało, że zarówno wpłaty, jak i wypłaty nie przekraczają kwot 1000 zł.

Należy podkreślić, że zarządzeniem Sąd zobowiązał skarżącą do złożenia wyciągów z wszystkich kont, które posiada, czego odwołująca nie uczyniła wskazując jedynie jedno konto. Sąd po szczegółowej analizie tego wyciągu z konta zauważył, że wynika z niego, iż wnioskodawczyni posiada jeszcze jedno konto i zobowiązał ją do złożenia wyciągów z tego drugiego konta.

Pismem z dnia 3 listopada 2017 r. wnioskodawczyni złożyła wyciąg ze wskazywanego przez Sąd rachunku, z którego wynika, że za okres od stycznia do września 2017 roku na wymienione konto wpłynęła w ciągu 9 miesięcy suma 94.620,58 zł. A zatem złożone wcześniej oświadczenie przez skarżącą nie oddawało w pełni jej sytuacji materialnej, gdyż nie wspomniała ona o wpływach na konto rzędu 10.000 zł miesięcznie, jak również nie wskazała, pomimo takiego zobowiązania sądu, że posiada dwa konta.

Z powyższego wynika jasno, że wnioskodawczyni jest w stanie ponieść koszty zastępstwa procesowego organu rentowego, zwłaszcza, że wynoszą one 60,00 zł.

Reasumując Sąd Okręgowy nie dostrzegł istnienia jakichkolwiek okoliczności przemawiających za nie obciążeniem odwołującej się kosztami procesu strony przeciwnej. Skarżąca nie wskazała żadnych okoliczności, które uzasadniałyby nieobciążanie jej kosztami postępowania.

Konkludując jeszcze raz podnieść należy, że odstąpienie od obciążenia strony kosztami postępowania uzależnione jest od dyskrecjonalnej oceny sądu. Podważenie tej oceny możliwe jest w zasadzie jedynie w wypadku, gdy nie zawiera uzasadnienia, albo gdy ocena ta jest rażąco niesprawiedliwa. (I ACa 571/13 - wyrok SA Poznań z dnia 04-07-2013 Teza redakcyjna L.). Zakwalifikowanie przypadku jako ”szczególnie uzasadnionego” (art. 102 KPC ) wymaga rozważenia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy. Ingerencja w to uprawnienie, w ramach rozpoznawania środka zaskarżenia od rozstrzygnięcia o kosztach procesu, następuje jedynie w sytuacji stwierdzenia, że dokonana ocena jest dowolna, oczywiście pozbawiona uzasadnionych podstaw. Tym samym skuteczne zakwestionowanie oceny sądu w tym zakresie ogranicza się jedynie do przypadków rażąco niesłusznych. (Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7 czerwca 2013 r. III AUz 77/13 L.).

Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania dobrodziejstwa art. 102 kpc.

E.W.