Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 października 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie X P 608/17 sprostował świadectwo pracy wystawione w dniu 31 października 2014 roku powodowi A. S. przez (...) S.A. w W. w ten sposób, że w punkcie 4 podpunkt 8 wpisał „w okresie od dnia 1 sierpnia 2014 roku do dnia 31 października 2014 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako pracownik kompletacji towaru w mroźni w temperaturze wewnętrznej poniżej 0 ^o” oraz świadectwo pracy wystawione przez (...) S.A. w W. A. S. w dniu 21 maja 2016 roku w ten sposób, że w punkcie 4 podpunkt 8 wpisał „w okresie od dnia 1 listopada 2014 roku do dnia 21 maja 2016 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako pracownik kompletacji towaru w mroźni w temperaturze wewnętrznej poniżej 0 ^o”, w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił, iż powód A. S. został zatrudniony w dniu 1 sierpnia 2014 roku przez (...) SA w W. na podstawie umowy na okres próbny do dnia 31 października 2014 roku na stanowisku pracownika działu dystrybucji - operatora wózka widłowego w Hali 29 Ł.-R. w wymiarze pełnego etatu. Następnie w dniu 1 listopada 2014 roku strony zawarły umowę o pracę na czas określony od dnia 1 listopada 2014 roku do dnia 31 października 2016 roku na tym samym stanowisku.

Do obowiązków powoda należało przygotowanie i wysyłka towarów dla klientów działu dostaw, w szczególności kompletowanie zamówienia, układanie towaru na palecie lub wózku widłowym.

Powód wykonywał pracę przygotowując towar (mrożonki) tylko dla (...).

Nadto do obowiązków powoda należało sprzątanie w mroźni. Podczas pracy powód korzystał z nieocieplanego wózka paletowego.

Kompletowanie towaru w mroźni zajmowało powodowi przeciętnie 30-40 minut. Zabezpieczanie towaru przed mrożnią około 10 minut. Temperatura w mroźni wynosiła minus 18-20 stopni, a w chłodni 0-4 stopnie. Przed mroźnią jest obszar do zabezpieczania towarów do wysyłki, gdzie panuje temperatura 8-10 stopni. Powód otrzymał odzież przystosowaną do pracy w niskich temperaturach oraz codziennie otrzymywał posiłek regeneracyjny. Posiłki takie otrzymywali tylko pracownicy mroźni i chłodni. Nadto pracownikom tym przysługiwała dodatkowa 15 minutowa przerwa na ogrzanie się, wliczana do czasu pracy.

Powód do hali wchodził około godziny 8.45, a kończył pracę o godzinie 17.00. Gdy zmarzł, to wychodził na krótkie przerwy celem ogrzania się i napicia herbaty.

Pracownicy mroźni mieli wyższe wynagrodzenie niż pracownicy magazynowi.

W dniu 31 października 2014 r. pozwany wystawił powodowi świadectwo pracy, w którym wskazał, iż w okresie od dnia 1 sierpnia 2014 roku do dnia 31 października 2014 roku powód był zatrudniony jako pracownik działu dystrybucji – operator wózka widłowego, zaś w punkcie 4.8 dotyczącym pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wpisał: nie dotyczy Analogicznie w dniu 21 maja 2016 roku pozwany wystawił powodowi świadectwo pracy, w którym wskazał, iż w okresie od dnia 1 listopada 2014 roku do dnia 21 maja 2016 roku powód był zatrudniony jako pracownik działu dystrybucji – operator wózka widłowego, zaś w punkcie 4.8 dotyczącym pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wpisał: nie dotyczy (bezsporne, świadectwa pracy w aktach osobowych powoda).

Pismem z dnia 6 czerwca 2016 roku powód zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie stanowiska pracy oraz pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze.

W wyniku kontroli przeprowadzonej przez Państwowa Inspekcję Pracy w sierpniu 2016 roku wydano nakaz przeprowadzenia pomiarów mikroklimatu w mroźni oraz wykonanie analizy organizacji pracy i warunków jej wykonywania na stanowisku pracownika działu dystrybucji-operator wózka widłowego wykonującego pracę w pomieszczeniu mroźni, w zakresie dotyczącym określenia miejsca i czasu wykonywania poszczególnych czynności, w celu określenia rzeczywistego czasu ekspozycji na środowisko mikroklimatu zimnego w odniesieniu do faktycznego czasu pracy pracowników, wydłużonego do 12 godzin.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy zażył, iż roszczenie powoda o sprostowanie świadectwa pracy poprzez wpisanie, iż wykonywał pracę w szczególnych warunkach zasługuje na uwzględnienie.

Sąd wskazał, iż świadectwo pracy jest dokumentem o ściśle określonej treści, który pracodawca jest bezwzględnie obowiązany wystawić i wydać pracownikowi z chwilą rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (art.97 § 1 k.p.). Obowiązkowa treść świadectwa pracy nie została w pełni określona w przepisach Kodeksu pracy. Poza nim informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu jego wydawania i prostowania (Dz.U. nr 60 poz.282 ze zmianami) – obowiązujące w dacie ustania stosunku pracy pomiędzy stronami. Są nimi między innymi informacje dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (§1 ust.1 punkt 11 Rozporządzenia). Prostowanie świadectwa pracy, które zawiera nieprawdziwe lub niepełne informacje, następuje w trybie określonym w art.97§2 ¹ k.p. Pracownik może w terminie 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie. Odmowa sprostowania świadectwa pracy otwiera pracownikowi drogę sądową. Tryb reklamacyjny został w rozpoznawanej sprawie wyczerpany. Powód w terminie złożył wniosek do pozwanego o sprostowanie świadectwa pracy. Pozwany odmówił sprostowania. Powództwo o sprostowanie zostało także złożone z zachowaniem terminu.

Powód żąda sprostowania po pierwsze w zakresie jego pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art.3 ust.1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 roku poz.965 ze zm.) prace w szczególnych warunkach, to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Czynniki ryzyka, o których mowa w ust.1, są związane z następującymi rodzajami prac w szczególnych warunkach determinowanych procesami technologicznymi: prace w warunkach zimnego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach o temperaturze powietrza poniżej 0°C (art.3 ust.2 pkt 2b ustawy). Analogicznie reguluje to Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8 poz.43 ze zmianami). Zgodnie z przepisem §1 ust.1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku przepisy tego rozporządzenia stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do tego aktu normatywnego. Wykaz A Dział X (rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy) pozycja 7 wymienia prace w chłodniach składowych i przyzakładowych o temperaturze wewnętrznej poniżej 0°C.

W świetle brzmienia §2 ust.1 omawianego Rozporządzenia z 1983 roku okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Sąd wskazał, iż praca wykonywana przez powoda w mroźni, gdzie temperatura wynosiła poniżej 18°C była wykonywana spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Tym samym powód spełnił warunki do dokonania stosownego zapisu w świadectwie pracy odnośnie wykonywania takiej pracy.

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa. Pewne odstępstwa od wskazanych reguł ciężaru dowodu zawierają przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które określają fakty (okoliczności faktyczne) nie wymagające udowodnienia w przepisach art.227 k.p.c., art.228 k.p.c., art.229 k.p.c., art.230 k.p.c., art.231 k.p.c., art.234 k.p.c. Także z treści art.232 k.p.c. wynika, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powód wykazał, iż roszczenie jego jest zasadne.

Mając powyższe na uwadze Sąd sprostował świadectwo pracy powoda w zakresie wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach jako pracownik kompletacji towaru w mroźni w temperaturze wewnętrznej poniżej 0 ^o.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zmiany nazwy stanowiska pracy powoda wynikającego z angażu. U pozwanego funkcjonuje określony schemat organizacyjny z określoną nomenklaturą stanowisk. Nie ma podstaw do zmiany w tym zakresie, gdyż powód był zatrudniony na stanowisku pracownika działu dystrybucji – operatora wózka widłowego. Do jego obowiązków należała kompletacja towarów w mroźni, a zatem w szczególnych warunkach, co też znalazło odzwierciedlenie w części roszczenia, które Sąd uwzględnił.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana. Wyrok zaskarżyła w części, w zakresie w jakim Sąd uwzględnił powództwo (punkt 1 wyroku).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy to jest:

1)  art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w:

a.  nielogicznym i wewnętrznie sprzecznym przyjęciu przez Sąd I instancji z jednej strony, że " kompletowanie towaru w mroźni zajmowało przeciętnie 30-40 minut. Zabezpieczenie towaru przed mroźnią około 10 minut" oraz, że " przed mroźnią jest obszar do zabezpieczania towarów do wysyłki, gdzie panuje temperatura 8-10 stopni" i równocześnie przyjęciu, że " praca wykonywana przez powoda w mroźni, gdzie temperatura wynosiła poniżej 18ºC była wykonywana w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy",

b.  bezpodstawnym przyjęciu, że "do obowiązków powoda należało sprzątanie w mroźni", podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego płynie wniosek w o tym, że sprzątanie należało do obowiązków zewnętrznej firmy, a powód zobowiązany był jedynie do utrzymywania ładu i porządku na swoim miejscu pracy, a w szczególności do posegregowania pozostałości po wykonanej pracy, czego nie można uznać za sprzątanie mroźni w ścisłym tego słowa znaczeniu;

c.  bezpodstawnym przyjęciu, że " powód wykonywał pracę przygotowując towar (mrożonki)", podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że powód kompletując zamówienia zobowiązany był do przygotowania różnego rodzaju produktów, również takich, które nie wymagają przechowywania w mroźni, a więc nie są mrożonkami;

d.  nieprzyznaniu odpowiedniej wagi z zeznań świadka S. W. - bezpośredniego przełożonego powoda - co do zakresu obowiązków powoda oraz co do czasu i miejsca wykonywania przez niego obowiązków, a w konsekwencji poczynienie ustaleń co do okoliczności faktycznych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, z pominięciem tej części materiału dowodowego;

e.  nieprzydaniu odpowiedniej wagi dowodowi z zeznań świadka K. Z. - kierownika hali - co do zakresu obowiązków powoda oraz co do czasu i miejsca wykonywania przez niego obowiązków, a w konsekwencji poczynienie ustaleń co do okoliczności faktycznych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, z pominięciem tej części materiału dowodowego;

f.  nieprzydaniu odpowiedniej wagi dowodowi z zeznań świadka J. P. (1) - specjalisty do spraw BHP, co do warunków w jakich wykonywana jest praca na dziale dystrybucji, organizacji pracy w miejscu pracy powoda, przestrzegania przez pozwanego przepisów prawa z zakresu higieny i bezpieczeństwa pracy oraz emerytur pomostowych, wykonywanych pomiarów w miejscu pracy powoda, a w konsekwencji poczynienie ustaleń co do okoliczności faktycznych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, z pominięciem tej części materiału dowodowego;

g.  uwzględnieniu zeznań świadka M. S. wyłącznie częściowo, bez odniesienia się do tego czy został zeznaniom przyznany walor wiarygodności czy nie - Sąd oparł sie na zeznaniach wyłącznie w zakresie, w jakim zeznania te były korzystne dla powoda, całkowicie pomijając natomiast przywoływane przez świadka okoliczności dotyczące organizacji pracy w miejscu pracy powoda, przestrzegania przez pozwanego przepisów prawa z zakresu higieny i bezpieczeństwa pracy oraz emerytur pomostowych, czy wykonywanych pomiarów w miejscu pracy powoda;

h.  bezpodstawnym i bezrefleksyjnym oparciu się w przeważającej mierze na zeznaniach powoda i to w zakresie w jakim zeznania te były dla powoda korzystne, pomimo rozbieżności zeznań powoda z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, w szczególności z zeznaniami pozostałych świadków, z pomiarami czasu pracy pracowników mroźni poczynionymi przez pozwanego oraz z protokołem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 31 sierpnia 2016 roku;

i.  bezpodstawnym i bezrefleksyjnym oparciu się na zeznaniach świadka A. H., który zakończył zatrudnienie w Spółce w połowie 2015 r. w związku ze stawianymi mu przez pracodawcę zarzutami w zakresie zaboru mienia pracodawcy, w konsekwencji czego istnieją poważne i uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności;

j.  nieprzyznaniu należytej wagi okoliczności, iż pozwany przeszkolił powoda w sposobie korzystania i w obsłudze ocieplanego wózka widłowego, który zakupiony został z przeznaczeniem wyłącznie do pracy w mroźni, a który to wózek gwarantował pracę w mroźni w kabinie, w której temperatura wynosiła powyżej 0ºC, podczas gdy powód z niezrozumiałych powodów zrezygnował z korzystania z tego wózka i używał nieocieplonego wózka paletowego;

k.  nieprzydaniu waloru wiarygodności protokołowi z kontroli PIP z 31 sierpnia 2016 r., który pozostaje dokumentem urzędowym, a którego kopia została przedłożona do akt sprawy i którego prawdziwości i wiarygodności powód nie podważał w toku procesu; Sąd całkowicie pominął w związku z tym wynikającą z tego protokołu okoliczność, że powód nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach, podczas gdy protokół ten w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego stanowi dokument urzędowy;

l.  nieprzydaniu waloru wiarygodności badaniom i pomiarom mikroklimatu w mroźni z powodu przeprowadzenia ich po wygaśnięciu stosunku pracy powoda, podczas gdy jak wynika z zebranego materiału dowodowego praca w warunkach mikroklimatu nie uległa zmianie, a więc wykonywana była i jest tak samo w zakresie rodzaju obowiązków oraz czasu i miejsca ich wykonywania;

m.  bezpodstawnym przyjęciu, że powód wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, podczas gdy stwierdzenie to stoi w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym, a w szczególności zeznaniami świadków, protokołem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 31 sierpnia 2016 r., pomiarami wynikającymi z chronometrażu, a także z ustaleniami stanu faktycznego, w których Sąd wskazał, że powód wykonywał pracę również poza mroźnią;

n.  bezpodstawnym uznaniu, że powód spełnił warunki do dokonania zmiany zapisu w świadectwie pracy w zakresie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że warunki te nie zostały spełnione, bowiem powód nie wykonywał pracy w temperaturze wewnętrznej poniżej 0ºC stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2)  art. 328 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, polegające na zaniechaniu pełnego wyjaśnienia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia poprzez:

a.  sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób wewnętrznie sprzeczny, co polega w szczególności na tym, że w stanie faktycznym Sąd ustalił, że powód wykonywał pracę zarówno w mroźni jak i poza nią " Kompletowanie towaru w mroźni zajmowało przeciętnie 30-40 minut. Zabezpieczenie towaru przed mroźnią około 10 minut", a jednocześnie dalej Sąd stwierdza, że " praca wykonywana przez powoda w mroźni, gdzie temperatura wynosiła poniżej 18ºC była wykonywana w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy", nie wyjaśniając w tym kontekście w jaki sposób rozumie sformułowanie " stale i w pełnym wymiarze czasu pracy";

b.  brak wskazania w uzasadnieniu wyroku, czy Sąd I instancji uznał za wiarygodne zeznania świadka M. S. i w jakim zakresie oparł sie na tych zeznaniach, a jeśli nie, to w jakiej części oraz z jakich przyczyn Sąd uznał przedmiotowe zeznania za niewiarygodne - brak ten uzasadnia ocenę, że Są poczynił ustalenia mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, z pominięciem tej części materiału dowodowego;

c.  brak wskazania w uzasadnieniu wyroku, czy Sąd I instancji uznał za wiarygodny dowód przedstawiony przez pozwanego - protokół z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 31 sierpnia 2016 - a w konsekwencji brak wskazania, w jakim zakresie Sąd oparł się na tym dowodzie, a jeśli nie, to w jakiej części oraz z jakich przyczyn Sąd uznał przedmiotowy dowód za niewiarygodny;

d.  brak wskazania w uzasadnieniu wyroku, jakie przesłanki Sąd uznaje za konieczne do spełnienia by móc zakwalifikować świadczoną pracę jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach - Sąd ograniczył się do lakonicznego stwierdzenia, że " praca wykonywana przez powoda w mroźni, gdzie temperatura wynosiła poniżej 18ºC była wykonywana w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy", nie odniósł się jednak do tego jakie konkretnie dowody przyjął za podstawę tego stwierdzenia oraz jak rozumie stałe wykonywanie pracy;

e.  brak wskazania w uzasadnieniu wyroku, co Sąd rozumie przez wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co w konsekwencji doprowadziło do tego, iż Sąd wskazał, że powód wykonywał pracę w taki sposób, ale bez podania uzasadnienia i podstawy tego stwierdzenia;

f.  brak wskazania w uzasadnieniu wyroku jakie znaczenie mają dla sprawy okoliczności wskazane przez Sąd w stanie faktycznym, a w szczególności jakie znaczenie dla sprawy ma przyznanie powodowi posiłków regeneracyjnych, ciepłych napojów oraz wyższego wynagrodzenia w stosunku do pozostałych pracowników działu dystrybucji.

3)  naruszenie prawa materialnego, to jest art.3 ust.4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych przez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powód był pracownikiem wykonującym pracę w szczególnych warunkach, czyli pracownikiem wykonującym pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego sprostowania świadectwa pracy powoda wystawionego przez pozwanego.

W świetle tak sformułowanych zarzutów wniosła na podstawie art.386§1 k.p.c. w zw. z art.368p1 punkt 5 k.p.c. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1)  oddalenie powództwa zakresie zgłoszonego przez powoda żądania sprostowania świadectw pracy wystawionych w dniu 31 października 2014 roku i w dniu 21 maja 2016 roku w punkcie 4 podpunkt 8 poprzez wpisanie w nich, że powód odpowiednio w okresie od 1 sierpnia 2014 roku do 31 października 2014 roku oraz od 1 listopada 2014 roku do 21 maja 2016 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako pracownik komplementacji towaru w mroźni o temperaturze wewnętrznej poniżej 0°,

2)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

3)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych,

ewentualnie w przypadku niepodzielenia przez Sąd odwoławczy zdania skarżącego co do zaistnienia okoliczności uzasadniających wydanie rozstrzygnięcia reformatoryjnego, wniosła o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Powód w piśmie z dnia 19 lutego 2018 roku zaprzeczył wszelkim dowodom podnoszonym przez pozwanego. Wyjaśnił, iż firmy zatrudniają pracowników na stanowiskach, które nie odpowiadają wykonywanej pracy a wyrok Sądu Rejonowego odzwierciedla w 100% na jakich stanowiskach pracował. Podał, iż wykonywał pracę w warunkach uciążliwych, szkodliwych w mrożni poniżej - 18°.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Zgodnie treścią §1 ust.1 punkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania (Dz. U. nr 60, poz.282) obowiązującego w dacie rozwiązania z powodem umowy o pracę w świadectwie pracy, oprócz informacji określonych w art.97§2 k.p., zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach przez odpowiednio długi czas daje pracownikowi możliwość uzyskania prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny (art.32 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.1387) lud do uzyskania emerytury pomostowej (art.1 punkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, tekst jednolity Dz.U.)

Zgodnie z treścią art.32 ust.2 ww. ustawy o emeryturach i rentach dla celów ustalenia uprawnień o których mowa w ust.1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art.32 ust.4 ww. ustawy o emeryturach i rentach). Za dotychczasowe przepisy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983.8.43 z późn. zm.), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Należy też wskazać, iż dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 roku, I UK 393/10).

Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach z FUS opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Jak wynika z powyższego nie chodzi zatem o nazwę i ilość zajmowanych stanowisk, co o charakter i warunki, w jakich dana praca jest wykonywana.

Prace w szczególnych warunkach to w myśl art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. W art.3 ust.7 ustawy o emeryturach pomostowych wskazano jednocześnie, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy (a więc przed 1 stycznia 2009 r.) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy lub art.32 i art.33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Za pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych, w pełnym wymiarze czasu pracy (art.3 ust.4 ww. ustawy o emeryturach pomostowych). Wykonywanie prac objętych wykazem zawartym w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych w wymiarze mniejszym niż pełny wymiar uniemożliwia zaliczenie pracownika do kategorii pracowników wykonujących pracę szczególnych warunkach.

Sąd Rejonowy poczynił ustalenia w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania powoda, świadka A. H. oraz w części zeznania świadków K. Z., S. W. i M. S.. Sąd Rejonowy ustalił jakie prace wykonywał powód – przygotowywał towar (mrożonki) dla (...). Sąd ustalił, iż powód wykonywał prace w mroźni (skompletowanie palety towaru zajmowało 30-40 minut) oraz poza mroźnią (zabezpieczenie towaru około 10 minut). Sąd ustaił również, że pozwany pracownikom mroźni i chłodni wydawał posiłki regeneracyjne. W oparciu o prawidłowe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy niezasadnie przyjął, iż powód wykonywał pracę w warunkach szczególnych w mroźni o temperaturze wewnętrznej poniżej 0°.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż do obowiązków powoda należała kompletacja towaru w mroźni w temperaturze wewnętrznej poniżej 0°, niemniej jednak prace te nie były wykonywane stale. Poza tymi obowiązkami powód zajmował się przygotowaniem towaru, sporadycznie wykonywał prace magazynowe i pomocnicze co wynika z zeznań świadka S. W. (kierownika działu dystrybucji od października 2015 roku). Prace w mroźni zajmowały powodowi od 220 do 240 minut dziennie, prace w chłodni 30 minut dziennie. Przy czym nie jest istotne jakie prace powód wykonywał w mroźni (czy zajmował się tylko przygotowaniem towaru czy też dodatkowo sprzątał). Powód wykonywał pracę w chłodni, gdzie temperatura wynosiła od 0° do 4°, przed mroźnią w obszarze zabezpieczenia gdzie temperatura wynosiła od 8° do 10°.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy dowolnie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym zeznania świadka S. W. i K. Z.. Z zeznań tych wynika, iż praca powoda polegała na skompletowaniu towaru w mroźni, co zajmowało około 20 minut, następnie jego zabezpieczeniu w chłodni co zajmowało kolejne 10 minut. Powód poza mroźnią weryfikował towar na palecie, jego ułożenie, układał palety, segregował palety, zabezpieczał folią towar na paletach. Zeznania te należało skonfrontować z zeznaniami świadka K. Z., który potwierdził, że powód pracował w mroźni do 240 minut dziennie oraz z zeznaniami J. P. (2), z których wynika, iż po kontroli Państwowej Inspekcji Pracy nie zmienił się sposób pracy pracowników mroźni. Z protokołu Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 31 sierpnia 2016 roku wynika, iż pracownicy wykonywali czynności także poza mroźnią, w pomieszczeniach chłodni, rampy załadunkowej. Zeznania świadków oraz wnioski sformułowane w przez Państwową Inspekcję Pracy nie pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że powód wykonywał pracę wyłącznie w mroźni, w temperaturze – 18°. Zeznania świadka A. H., którym Sąd Rejonowy dał wiarę w całości pozostają w sprzeczności z ww. dowodami. Sąd pominął, że świadek K. Z. – kierownik hali miał pełną wiedzę o wykonywanych przez powoda zadaniach i ich czasu.

Zatem jako zasadny w ocenie Sądu Okręgowego należało uznać zarzut naruszenia przez Sąd I instancji zasady wyrażonej w art.233 k.p.c., która nakazuje, aby Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. Celem i zadaniem Sądu I instancji rozpoznającego sprawę merytorycznie było bowiem dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Sąd I instancji przed rozstrzygnięciem o żądaniach stron nie rozważył wszechstronnie zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie dokonał jego pełnej oceny.

Nieprawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkowała naruszeniem prawa materialnego – art.3 ust.4 ww. ustawy o emeryturach pomostowych i niesłusznego sprostowania świadectwa pracy wpisanie, że powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Praca w szczególnych warunkach powinna być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast spośród obowiązków powoda cześć była pracą w szczególnych warunkach (w mroźni, w temperaturze wewnętrznej poniżej 0°, a część nie (prace w chłodni, przy załadunku). Zatem nie jest zasadne ustalenie, że powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach i sprostowanie świadectwa pracy w tym zakresie.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art.386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo, jednocześnie rozstrzygając o kosztach procesu na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 120 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona na podstawie §9 ust.1 punkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.265).

O kosztach procesu za II instancję Sąd orzekł na podstawie art.98§1 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 150 zł (120 zł tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika i 30 zł opłaty od apelacji). Wysokość kosztów wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona na podstawie §10 ust.1 punkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Przewodniczący Sędziowie

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

4 kwietnia 2018 roku