Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2018 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Gminy M. T. - Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w T.

przeciwko Z. B. (1), A. Z., M. Z.

o eksmisję

orzeka

I uchyla wyrok zaoczny z dnia 5 marca 2018 r. w całości ;

II nakazuje pozwanym Z. B. (1), A. Z., aby opuścili, opróżnili i wydali powodowi Gminie M. T. – Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej w T. lokalu mieszkalny oznaczony numerem (...), położony w T. przy ulicy (...) ;

III umarza postępowanie przeciwko M. Z. ;

IV przyznaje pozwanej A. Z. prawo do lokalu socjalnego i wstrzymuje wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia pozwanej przez Gminę M. T. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

V ustala, że pozwanemu Z. B. (2) nie służy prawo do lokalu socjalnego;

VI zasądza od pozwanego Z. B. (1) na rzecz powoda kwotę 440 zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

VII nie obciąża pozwanej A. Z. kosztami procesu poniesionymi przez powoda.

Sygn. akt I C 1843/17

UZASADNIENIE

Gmina M. T. - Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w T. wystąpiła o eksmisję A. Z., Z. B. (1) z zajmowanego lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) i wydania go powodowi oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że A. Z. był najemca przedmiotowego lokalu. Z uwagi na zadłużenie wypowiedziano jej najem ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2016 r. Pomimo wezwań pozwani nie opuścili dobrowolnie lokalu.

Wyrokiem zaocznym z dnia 5 marca 2018 r. Sąd Rejonowy w Toruniu nakazał pozwanym opuszczenie, opróżnienie i wydanie powodowi przedmiotowego lokalu; orzekł o braku prawa do lokalu socjalnego i zasądził od pozwanych na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania.

W sprzeciwie A. Z. zaskarżyła wyrok zaoczny w całości. Podkreśliła, iż ma bardzo trudną sytuacje materialną. Pobiera emeryturę z tytułu choroby córki M. Z.. Dodała, iż córka zachorowała na zanik mięśni kończyn i padaczkę. Sporą część dochodów pochłonęły koszty jej leczenia. Podała, iż konkubent otrzymuje rentę i podjął prace w budownictwie. Na jego wynagrodzeniu utrzymuje się zajęcie komornicze. Wskazała, iż podejmowała próby spłaty zadłużenia.

Postanowieniem z dnia 28 maja 2018 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanej M. Z..

Na rozprawie w dniu 2 lipca 2018 r. A. Z. wskazała, iż M. Z. mieszka pod innym adresem. Dodała, iż ona sama nie ma gdzie się wyprowadzić zaś z pozwanym Z. B. (3) nic ją nie łączy.

Pełnomocnik powoda cofnął pozew przeciwko M. Z.,

Sąd ustalił, co następuje:

Gmina M. T. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w T.

Bezsporne

Na podstawie umowy najmu lokal ten był wynajmowany przez A. Z..

Bezsporne (umowa najmu k. 5-5v)

Pismem z dnia 12 czerwca 2015r. pozwana została poinformowana przez powoda, iż pozostaje w zwłoce z płatnością czynszu przekraczającą trzy pełne okresy płatności oraz wyznaczono jej dodatkowy miesięczny termin do zapłaty zaległych i bieżących należności. Równocześnie poinformowano pozwaną, że nieuregulowanie należności czynszowych i opłat dodatkowych we wskazanym terminie stanie się podstawą do rozwiązania najmu za wypowiedzeniem bez dodatkowego wezwania do zapłaty. Pozwana odebrał przesyłkę osobiście w dniu 16 czerwca 2015r.

Okoliczność bezsporna k. 9-9v

Pismem z dnia 12 września 2016r. powód zaproponował pozwanej A. Z. zamianę zajmowanego lokalu na lokal o statusie lokalu socjalnego. A. Z. nie skorzystała z propozycji,

Bezsporne. k. 10

Pismem z dnia 27 października 2016r. powód wypowiedział pozwanej umowę najmu lokalu z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia od dnia 30 listopada 2016 r., ze skutkiem rozwiązania na dzień 31 grudnia 2016 r. Pozwana odebrała przesyłkę osobiście w dniu 7 listopada 2016r.

Okoliczność bezsporna 6-7

A. Z. i Z. B. (1) nie figurują w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy dla Miasta T. jako osoby bezrobotne. Przez okres ostatnich 6 miesięcy nie korzystali z pomocy D. Usług (...) Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie.

Dowody: - pismo z (...) k. 30

- pismo z Powiatowego Urzędu Pracy dla Miasta T. k. 32

A. Z. utrzymuje się z emerytury w wysokości 770 zł. Z. B. (1) jest po dwóch zawałach. Otrzymuje rentę w wysokość 1.000 zł. Ponadto pracuje na budowie, pełni funkcje nadzorcze. Jego wynagrodzenie objęte jest zajęciem komorniczym.

Niezaprzeczone

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny został ustalony na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i na podstawie zeznań złożonych przez pozwanych.

Autentyczność i prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów nie budziła wątpliwości, a ich wiarygodności nie zakwestionowała żadna ze stron.

Bezspornym w sprawie było, że Gmina M. T. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w T. przy ul. (...), pozwana A. Z. była najemczynią przedmiotowego lokalu, jednak z uwagi na zaległości w płatności czynszu najmu umowa została wypowiedziana. Obecnie w lokalu zamieszkuje A. Z. i Z. B. (1).

Przechodząc do rozważań prawnych, na wstępie przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 222 § 1 k.c., właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, o ile nie przysługuje jej względem właściciela skuteczne prawo, wydania tej rzeczy.

Analizując stan faktyczny niniejszej sprawy pod kątem treści wspomnianego przepisu, stwierdzić należy, że nie budzi wątpliwości, iż pozwani A. Z. i Z. B. (1) przedmiotowy lokal zajmują bez tytułu prawnego. Pozwanym tym nie przysługuje względem powódki skuteczne prawo do władania lokalem.

Mając to na uwadze Sąd, na podstawie art. 222§ 1 k.c., powództwo uwzględnił i orzekł jak w pkt I wyroku.

Sąd w pkt II wyroku umorzył postępowanie w stosunku do pozwanej M. Z..

Zgodnie z przepisem art. 355 § 1 k.p.c., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Natomiast w myśl art. 203 §1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku, przy czym w oparciu o art. 203 §4 k.p.c., sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

W przedmiotowej sprawie pełnomocnik powódki cofnął pozew w stosunku do pozwanej i Sąd nie stwierdził podstaw do uznania tej czynności prawnej za niedopuszczalną.

Po przesądzeniu, iż pozwani A. Z. i Z. B. (3) zajmują przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego w przedmiotowej sprawie do rozważenia pozostała jedynie kwestia przyznania pozwanym prawa do otrzymania lokalu socjalnego. W każdym wypadku powstaje bowiem obowiązek orzeczenia w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy /wyrok SN z dn. 2005.04.22 II CK 655/04 LEX nr 148318/.

W myśl art. 14 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego /Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm./ w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 4 cyt. Ustawy Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: kobiety w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadającej status bezrobotnego, osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Przy ocenie czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego Sąd wziął pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną pozwanych.

Nadto mając na uwadze okoliczności wskazane w art. 14 ust. 3 cyt. ustawy w ocenie Sądu pozwana A. Z. znajduje się w szczególnej sytuacji materialnej i rodzinnej uzasadniającej przyznanie jej prawa do lokalu socjalnego. Pozwana utrzymuje się jedynie z niewielkiej renty w wysokości 770 zł.

Mając na uwadze powyższe, w pkt III sentencji wyroku przyznano A. Z. lokal socjalny i na podstawie art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów wstrzymano wykonanie eksmisji do czasu złożenia pozwanej przez Gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Zdaniem Sądu nie zachodziły przesłanki do przyznania pozwanemu Z. B. (1) prawa do lokalu socjalnego.

Po pierwsze pozwany nie należy do żadnej z kategorii osób wymienionych w art. 14 ust. 4 pkt 4 cyt. Ustawy. Po drugie, w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia ze szczególną sytuację materialną i rodzinną uznającą przyznanie lokalu socjalnego /art. 14 ust. 1 i 3 cyt. Ustawy/. W ocenie Sądu, sytuacja pozwanego nie jest na tyle trudna, by uzasadniała przyznanie mu lokalu socjalnego. Pozwany obecnie pobiera rentę i dodatkowo pracuje.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł w punkcie V wyroku wobec Z. B. (1) o braku uprawnień do lokalu socjalnego.

W stosunku do pozwanego Z. B. (1) Sąd orzekł o kosztach w pkt VI wyroku zgodnie z art. 98 k.p.c. z którego wynika zasada odpowiedzialności za wynik procesu. Zgodnie z jej treścią strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W przedmiotowej sprawie na koszty procesu złożyły się: opłata od pozwu 200 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 240 zł.

O kosztach procesu wobec pozwanej A. Z. Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. przyjmując, że wobec złej sytuacji materialnej pozwanej nie jest uzasadnione obciążanie jej tymi kosztami. Obciążenie strony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, całością lub nawet tylko częścią kosztów procesu może w okolicznościach konkretnej sprawy pozostawać trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Z tego względu ustawodawca przewidział specjalne unormowanie pozwalające nie obciążać strony przegrywającej (powoda, pozwanego) obowiązkiem zwrócenia przeciwnikowi całości lub części kosztów. Ideę tę urzeczywistnia wyrażona w powołanym przepisie zasada słuszności. Artykuł 102 nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych ("szczególnie uzasadnionych") wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, ich sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Kryteria pomocne przy rozstrzyganiu o istnieniu czy też nieistnieniu przesłanek zastosowania zasady słuszności wskazane zostały w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Sposób skorzystania z art. 102 jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór (zob. wyroki SN: z dnia 3 lutego 2010 r., II PK 192/09, Lex nr 584735 i z dnia 27 maja 2010 r., II PK 359/09, Lex nr 603828 oraz postanowienia SN: z dnia 19 października 2011 r., II CZ 68/11, Lex nr 1044004 i z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZ 17/12, Lex nr 1164739). O tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi "szczególnie uzasadniony wypadek" w rozumieniu art. 102, decyduje m.in. sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą sprawę. Jeżeli prowadzi ona proces w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów, to nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (zob. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, Lex nr 7366).Do wypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 można także zaliczyć sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu sądu. Taki zaś szczególny charakter ma powództwo i wyrok uwzględniający powództwo w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa, zwłaszcza wtedy, gdy strona pozwana nie przeczyła twierdzeniom zawartym w pozwie i uznała żądanie w nim zgłoszone (zob. postanowienie SN z dnia 11 września 1973 r., I CZ 122/73, OSNCP 1974, nr 5, poz. 98; por. też postanowienie SN z dnia 20 maja 1965 r., II CZ 30/65, Lex nr 5804).

W niniejszej sprawie pozwana osiągają niewielki dochód. Jej sytuacja materialna i rodzinna jest trudna. Dodatkowe obciążenie kosztami jeszcze pogorszyłoby jej trudną sytuację.

Dlatego uznać należy, że istnieją szczególnie uzasadnione okoliczności pozwalające na nieobciążanie pozwanej kosztami procesu.