Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Katarzyna Balcerczyk

Protokolant: sekr. sąd. Marta Florczyk

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 roku w Zgierzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. Z.

przeciwko Ochotniczej Straży Pożarnej w Z. P.

o wydanie

1.  nakazuje Ochotniczej Straży Pożarnej w Z. P. wydanie powodowi Gminie M. Z. budynku o pow. 307,80 m ² wraz z nieruchomością gruntową położoną w Z. przy ul. (...) stanowiącą działkę gruntu o nr ewidencyjnym 748, dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Zgierzu KW nr (...);

2.  zasądza od Ochotniczej Straży Pożarnej w Z. P. na rzecz Gminy M. Z. kwotę 981 zł (dziewięćset osiemdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt I C 65/17

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2017 roku powódka Gmina M. Z. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Zgierzu z pozwem przeciwko Ochotniczej Straży Pożarnej w Z. – P. o wydanie budynku o powierzchni 307,80 m ² wraz z nieruchomością gruntową położoną w Z. przy ul. (...), stanowiącą działkę gruntu nr (...),
dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu, V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr (...). Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniesiono, iż pozwanej nie przysługuje uprawnienie do władania w/w nieruchomością.

(pozew – k. 3 – k. 5)

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 czerwca 2017 roku pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości jako oczywiście bezzasadnego z uwagi na bezprawność wypowiedzenia umowy dzierżawy, zawarcia umowy dzierżawy treścią odpowiadającej użytkowaniu wieczystemu oraz z uwagi na przekształcenie z mocy prawa wieloletniej dzierżawy przysługującej pozwanej w użytkowanie wieczyste. Pozwany wniósł o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania administracyjnego prowadzonego przed Krajową Komisją Uwłaszczeniową w W. w przedmiocie odwołania OSP Z.-P. od decyzji Wojewody (...) w sprawie przekazania działki nr (...) Gminie M. Z..

(odpowiedź na pozew – k. 68 – k. 74)

Pismem z dnia 21 sierpnia 2017 roku pozwana wniosła o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, jak również o przyznanie pełnomocnika z urzędu.

(wniosek – k. 129)

Postanowieniem z dnia 13 września 2017 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

(postanowienie – k. 137 – k. 138)

Postanowieniem z dnia 16 listopada Sąd Rejonowy w Zgierzu odrzucił ponowny wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

(protokół – k. 177)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 lipca 1948 r. Skarb Państwa z ramienia Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych – Państwowego Funduszu Ziemi zawarł z Zarządem Ochotniczej Straży Pożarnej w P. umowę dzierżawy na okres 99 lat części nieruchomości ziemskiej stanowiącej parcelę o pow. 5.576 m ² położoną na terenie majątku P. Gmina L.. Zgodnie z § 5 pkt c) umowy, dzierżawca winien prowadzić przedmiot dzierżawy według wszelkich zasad prawidłowej gospodarki, a w szczególności zobowiązał się zabudowania mieszkalne i gospodarcze utrzymywać w stanie dobrym, wszelkie remonty bieżące i konserwujące przeprowadzać własnym kosztem i staraniem. W razie uchybienia przez dzierżawcę któremukolwiek z warunków umowy, Państwowemu Funduszowi Ziemi przysługuje prawo rozwiązania umowy przed terminem ekspiracji i dochodzenie od dzierżawcy szkód i strat poniesionych przez Skarb Państwa z winy dzierżawcy (§ 17). (bezsporne, nadto kopia umowy dzierżawy – k. 8-11)

Obecnie przedmiotowa nieruchomość mieści się na ul. (...) w Z.
i oznaczona jest jako działka gruntu nr (...) o pow. 5.364 m ², dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą (...). Właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest Gmina M. Z.. (bezsporne, nadto odpis KW – k. 54-55)

Decyzją z dnia 26 października 2010 roku Wojewoda (...) przekazał nieodpłatnie na rzecz Gminy M. Z. prawo własności nieruchomości Skarbu Państwa położonej w Z. przy ul. (...).

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kserokopia decyzji – k. 16-17)

Pozwany złożył odwołanie od przedmiotowej decyzji. Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2017 roku Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa stwierdziła niedopuszczalność wniesienia odwołania przez Ochotniczą Straż Pożarną w Z. – P. od decyzji Wojewody (...) z dnia 26 października 2011 roku przekazującej na rzecz Gminy M. Z. nieodpłatnie prawo własności nieruchomości przy ulicy (...).

(bezsporne, nadto kopia odwołania – k. 98-98v, poświadczona za zgodność kserokopia postanowienia – k. 260 – 264)

Postanowieniem z dnia 13 stycznia 1992 roku Sąd Wojewódzki w Łodzi wpisał
do Rejestru Stowarzyszeń Ochotniczą Straż Pożarną w P. – Z..

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kserokopia postanowienia – k. 75-76; k, 290-291; wyciąg z rejestru stowarzyszeń – k. 77-78)

Planowanie środków na następny rok w budżecie Miasta Z. odbywa się na podstawie wykonania z roku poprzedniego. W 2014 r. i 2016 r. wykonanie wydatków OSP było rzędu 800 zł i taka też kwota została zaplanowana na kolejny rok. W 2017 r. środki nie zostały wypłacone, gdyż faktury zostały złożone zbyt późno. Wykonanie w OSP na R. jest na kilka tysięcy złotych. Wnioski o przyznanie wyższych dotacji nie były uwzględniane z uwagi na brak wyjazdów. (zeznania świadka M. B. – k. 244 00:09:05-00:30:02, zeznania świadka B. B. – k. 393 00:04:14-01:00:25)

W związku z powstaniem nowej OSP w 2013 r., której siedziba znajduje się na ul. (...) w Z., Rada Miasta podzieliła budżet dla obu jednostek. Nowa jednostka OSP własnymi działaniami pozyskała dwa samochody z Ł., 14.000 zł na sprzęt ratowniczy z budżetu obywatelskiego w Ł. w 2016 r. i 55.000 zł w 2017 r. (zeznania świadka M. K. – k. 127 01:19:32-01:54:31, zeznania świadka M. B. – k. 244 00:09:05-00:30:02, kopia uchwały – k. 273-281)

Nowa OSP została założona przez strażaków wyrzuconych przez pozwanego. (zeznania świadka Z. K. – k. 362 00:53:48-01:40:33)

Regionalna Izba Obrachunkowa przeprowadziła kontrolę gospodarki finansowej Miasta Z. w zakresie wydatków na funkcjonowanie jednostek ochotniczych straży pożarnych poniesionych w latach 2014-2017 i nie stwierdziła nieprawidłowości. (bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia pisma – k. 252)

Pozwany uzyskał od firmy (...) w ramach podziękowania za akcję na terenie zakładów (...) kleje i tynki, których nie spożytkował. (zeznania świadka D. C. – k. 362 00:01:45-00:53:48, zeznania świadka Z. K. – k. 362 00:53:48-01:40:33, zeznania świadka B. B. – k. 393 00:04:14-01:00:25)

W 2013 r. pozwany wycofał pojazd z bazy sił i środków KP (...) z uwagi na brak środków na jego naprawę, wobec czego OSP w P. nie uczestniczyła w akcjach gaśniczych. Pojazd został wyremontowany w 2016 r. (zeznania świadka P. C. – k. 179v, zeznania świadka A. C. – k. 393 02:25:22-02:54:15, pismo OSP –
k. 272-272v)

W czasie oględzin w dniu 17 grudnia 2013 roku w budynku posadowionym
na nieruchomości stwierdzono, iż 2/3 budynku nie jest wykorzystywane przez OSP na cele przeciwpożarowe, jak również zauważono pęknięcia ścian, zagrzybienia części pomieszczeń, niezabezpieczony otwór piwniczny, luźno wiszące przewody instalacji elektrycznej, brak stałego ogrzewania znacznej części budynku, wykute dziury w ścianach budynku, zawilgocenie elewacji budynku.

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kserokopia protokołu oględzin – k. 32, dokumentacja zdjęciowa- k. 33-39)

(...) i Zarząd Osiedla (...) skierowała w dniu 30 stycznia 2014 roku do Prezydent Miasta Z. pismo, w którym wyraziła swoje stanowisko co do chęci przejęcia części budynku przy ulicy (...) i wykorzystanie jej na cele kulturalno-sportowe dla dobra mieszkańców osiedla. Podniesiono, iż przedmiotowy budynek w chwili obecnej jest zaniedbany, popada w ruinę i wymaga natychmiastowych działań naprawczych. Tożsame pismo zostało skierowane do prezydent także w dniu 4 lutego 2015 roku.

(kserokopia pisma rady i zarządu osiedla– k. 214, k. 215)

W dniu 25 lutego 2015 roku Gmina M. Z. zawarła z Radą i Zarządem Osiedla (...) w Z. umowę użyczenia części zabudowanej budynkiem nieruchomości gruntowej położonej w Z. na ul. (...).

(kserokopia umowy użyczenia – k. 222 – k. 224)

Gmina M. Z. przedstawiła także Ochotniczej Straży Pożarnej w Z. – P. projekt umowy użyczenia przedmiotowej nieruchomości gruntowej położonej w Z. na ul. (...). Umowa ta ostatecznie nie została przez strony zawarta.

(kserokopia umowa użyczenia – k. 218 – 219)

Przedmiotowa nieruchomość była także tematem posiedzenia Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Z. z dnia 16 marca 2015 roku, podczas której K. S. podniósł okoliczność umowy dzierżawy nieruchomości z 1948 roku. Wcześniej Komisja Rewizyjna zajmowała się także tematem OSP w Z. P. na posiedzeniu w dniu 18 listopada 2013 roku.

(kserokopia protokołu nr (...) – k. 225 – k. 227; kserokopia protokołu nr (...) – k. 273 – k. 281)

Budynek zajmowany przez OSP jest zaniedbany, niewykończony, zniszczony w ¾ powierzchni i zagracony. W środku budynek podzielony jest na 2 części: w jednej stoi wóz
i sprzęt strażacki, druga część zajmowana była przez meble. Wnętrze budynku wydawaje się być w trakcie remontu, który nie został zakończony, uszkodzone są ściany i elewacja budynku. Rynny są przerdzewiałe, tynki odchodzą. (zeznania świadka S. G. – k. 127 00:07:40-00:24:41, zeznania świadka A. A. – k. 127 00:24:41-00:54:27, zeznania świadka M. M. – k. 127 00:54:27-01:19:32, zeznania świadka M. K. – k. 127 01:19:32-01:54:31, zeznania świadka D. C. – k. 362 00:01:45-00:53:48, zeznania świadka Z. K. – k. 362 00:53:48-01:40:33, zeznania świadka B. B. – k. 393 00:04:14-01:00:25, zdjęcia - k. 33-39)

Pismem z dnia 11 stycznia 2016 roku Prezydent Miasta Z. złożył powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowy dzierżawy, zawartej w dniu 13 lipca 1948 roku
z zachowaniem 6-miesięcznego terminu wypowiedzenia, co też nastąpić miało 13 lipca 2016 roku.

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kserokopia oświadczenia – k. 40)

14 lipca 2016 roku sporządzono protokół zdawczo-odbiorczy przedmiotowej nieruchomości, który to nie został podpisany przez stronę przekazującą tj. Ochotniczą Straż Pożarną. W treści protokołu wskazano, iż w dniu przekazania nie było możliwości wejścia
na teren przedmiotowej nieruchomości z uwagi na to, że odmówiono przedstawicielom gminy, straży miejskiej oraz osobie z uprawnieniami budowlanymi wejścia na teren przedmiotowej nieruchomości.

(bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kserokopia protokołu zdawczo-odbiorczego –
k. 42-45)

W dniu 8 kwietnia 2017 roku P. M. i B. G. ukończyli „Szkolenie podstawowe strażaków ratowników OSP, zaś w dniu 12 listopada „Szkolenie z zakresu ratownictwa technicznego dla strażaków ratowników OSP” ukończyli A. C., D. M., K. J..

(kserokopia pisma Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Z. – k. 198)

W dniu 23 kwietnia 2017 roku Ochotnicza Straż Pożarna z siedzibą w Z. – P. zawarła z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji umowę
nr (...) o realizację zadań publicznych w ramach przygotowania jednostek ochotniczych straży pożarnych do działań ratowniczo gaśniczych.

(kserokopia umowy – k. 200 – k. 204)

Jednostka OSP Z. – P. brała udział w działaniach ratowniczych
w dniu 29 czerwca 2017 roku, jak również zabezpieczała imprezę masową w dniu 1 czerwca 2013 roku.

(kserokopia pisma Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Z. – k. 198,
k. 271, 303)

Pismem z dnia 9 stycznia 2018 roku OSP w Z. P. poinformowała Prezydenta o upływie terminu ważności polisy obowiązkowego ubezpieczenia (...) strażaków, wskazując, iż obowiązek poniesienia jego kosztów ciąży na gminie. W odpowiedzi Prezydent Miasta Z. wskazał, iż polisa (...) winna zostać przedłożona i opisana zgodnie z zarządzeniem nr (...) z dnia 20 listopada 2017 roku, aby dokonać płatności.

(kserokopia pisma OSP – k. 253, kserokopia pisma prezydenta –k. 254 kserokopia zarządzenia – k. 255 –k. 259)

Ostatnio OSP brała udział w gaszeniu pożaru wysypiska śmieci na terenie dawnych zakładów (...) w Z.. (zeznania świadka R. Ś. – k. 409 00:02:31-00:28:55, zeznania świadka R. M. – k. 409 00:28:55-00:45:28)

Oceniając zgromadzone w sprawie dowody, Sąd stwierdził, iż zeznania świadków S. S. (1) i J. S. – mieszkańców P. nacechowane były sympatią wobec OSP i wyraźną niechęcią do Rady Osiedla. Zeznając co do stanu nieruchomości, świadkowie wskazali jedynie, że posesja, tj. teren wokół budynku jest zadbana. Co do stanu wewnątrz budynku jednak nawet świadek S. S. (1) zeznał, iż są problemy z jego utrzymaniem, ale nie wchodził ostatnio do środka. W ocenie świadka należałoby również doprowadzić do porządku elewację budynku, ale to wymaga środków. Zeznania świadków potwierdzają zatem stanowisko powoda, iż budynek jest zaniedbany.

Sąd nie dał wiary świadkom S. S. (1), J. S., P. C. a także przesłuchaniu osób uprawnianych do reprezentacji pozwanego jakoby pomiędzy pozwanym a Ochotniczą Strażą Pożarna Z.-P. z roku 1948 istniała ciągłość instytucjonalna. Co do ostatniego ze świadków, to nie może on mieć bezpośredniej wiedzy na ten temat, gdyż jest osoba młodą, 36-letnią i trudni aby pamiętał okoliczności sprzed jego urodzenia. Także fakt, iż ojciec i dziadek świadka S. byli członkami straży nie świadczy o tym, że istnieje ciągłość instytucjonalna pomiędzy tymi dwoma podmiotami, zwłaszcza, że brak na to jakichkolwiek obiektywnych dokumentów. Prezes K. S. także nie miał pełnej wiedzy na temat funkcjonowania pozwanego przed rokiem 1989 , nie brał także udziału w procedurze rejestracyjnej. A. C. jest osobą młodą, stąd jego wiedza na temat ciągłości instytucjonalnej pozwanego nie może być pełna, podobnie jak R. Ś. i P. M.. Za dowód tej ciągłości nie można uznać wniosku o nadanie złotego medalu za zasługi dla pożarnictwa (k. 228), który pochodzi od prezesa zarządu pozwanego i jest jedynie dokumentem prywatnym. Na marginesie jedynie stwierdzić należy iż nawet przyjęcie wykazania tejże ciągłości instytucjonalnej nie miałoby wpływu na treść rozstrzygnięcia z przyczyn szczegółowo opisanych poniżej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i podlega uwzględnieniu, zaś jego podstawę prawną stanowi art. 222 § 1 k.c. w myśl którego właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługuje skutecznie względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż powód wykazał, iż przysługuje mu przymiot właściciela nieruchomości położonej przy ul. (...) w Z.. Wynika to wprost z odpisu KW nr (...) oraz z decyzji Wojewody (...) z dnia 26 października 2011 roku (...) (...).52.2011. (...). Pozwany wprawdzie próbował decyzję tę wzruszyć, jednak postanowieniem z dnia 15 grudnia 2017 roku Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa stwierdziła niedopuszczalność wniesienia odwołania przez pozwanego od tejże decyzji. Tym samym legitymacja procesowa czynna powoda nie została skutecznie zakwestionowana.

Następnie ustalić należy, czy pozwanemu przysługuje skuteczne względem powoda prawo do władania przedmiotową nieruchomością. W ocenie powoda, nie miał on nigdy żadnego tytułu prawnego do nieruchomości przy ul. (...), albowiem nie jest następcą prawnym podmiotu z którym zawarta została umowa dzierżawna z dnia 13 lipca 1948 roku.

W ocenie sądu stanowisko powoda w kwestii braku tytułu prawnego pozwanego do przedmiotowej nieruchomości jest trafne. Pozwany nie przedstawił żadnego dowodu na to, że jest następcą prawnym ochotniczej Straży Pożarnej w Z.- P.. Pierwszym dokumentem świadczącym o jego istnieniu jest postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Łodzi z dnia 13 stycznia 1992 roku o zarejestrowanie stowarzyszenia w postaci Ochotniczej Straży Pożarnej w Z.- P..

Tym samym za gołosłowne uznać należy twierdzenia świadków, iż powstała ona w roku 1926 i od tego czasu nieprzerwanie funkcjonuje, zwłaszcza, że jest to okres bardzo długi, obejmujący czas na długo przed urodzeniem świadków i stron.

Nawet gdyby zresztą przyjąć, iż pozwany wykazała następstwo prawnej po tymże podmiocie, mając na względzie, iż przez wiele lat nikt nie kwestionował prawa pozwanego do władania przedmiotową nieruchomością, a także działanie gminy polegające na wypowiedzeniu tejże umowy, to nadal w ocenie sądu pozwany nie wykazał, że posiada tytuł do tejże nieruchomości.

Pierwszą regulację związaną z funkcjonowaniem ochotniczych straży pożarnych na polskich ziemiach po odzyskaniu niepodległości zawierała ustawa z dnia 13 marca 1934 r. o ochronie przed pożarami i innemi klęskami (Dz.U z 1934.41.365), która w art. 12 ust. 4 stanowiła, iż stowarzyszenia i związki członków straży pożarnych podlegają przepisom ustawy - prawo o stowarzyszeniach z dnia 27 października 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 808). Postanowienie powyższe nie wyklucza należenia członków straży pożarnych, jako pracowników samorządowych lub prywatnych, do ogólnych związków zawodowych takich pracowników. Art. 19 natomiast cytowanej ustawy- prawo o stowarzyszeniach, stanowił, iż osoby w liczbie co najmniej 15, względnie stowarzyszenie zwykłe, liczące co najmniej 15 członków, pragnące założyć stowarzyszenie, posiadające osobowość prawną względnie uzyskać prawa takiego stowarzyszenia, wnoszą za pośrednictwem powiatowej władzy administracji ogólnej miejsca przyszłej siedziby stowarzyszenia (bezpośrednia władza nadzorcza) pisemne podanie do odpowiedniej wojewódzkiej władzy administracji ogólnej (władza rejestracyjna) o zarejestrowanie stowarzyszenia, dołączając 4 egzemplarze projektu statutu. Zgodnie zaś z art. 21 tejże ustawy, jeżeli władza nie ma zastrzeżeń przeciwko projektowanemu stowarzyszeniu, względnie gdy zastrzeżenia te zostały w toku instancyj uchylone, władza wpisuje stowarzyszenie do prowadzonego przez siebie rejestru stowarzyszeń. Równocześnie wydaje ona założycielom jeden egzemplarz statutu z odpowiednią adnotacją. Ponadto o fakcie zarejestrowania władza na koszt założycieli ogłasza w Monitorze Polskim. Od chwili wpisania do rejestru stowarzyszenie uzyskiwało osobowość prawną i mogło obok właściwej nazwy używać dodatku: "stowarzyszenie zarejestrowane".

W aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu na to, aby przed rokiem 1992 Ochotnicza Straż Pożarna w Z.- P. została zarejestrowana jako stowarzyszenie. Tym samym przyjąć należy (przy założeniu wykazania ciągłości instytucjonalnej pozwanego od roku 1926) , że w roku 1948 nie posiadała osobowości prawnej, a zatem nie mogła skutecznie zawrzeć z Państwowym Funduszem Ziemi umowy dzierżawnej. W myśl bowiem obowiązującego wówczas dekretu z dnia 29 sierpnia 1945 r. Prawo osobowe. Dz.U.1945.40.223 zdolność do działań prawnych miały jedynie osoby pełnoletnie ( art. 3 § 3) oraz osoby prawne (art. 22)

Tym samym nawet gdyby przyjąć, iż pozwany jest następcą podmiotu z którym zawarta została umowa dzierżawna z 13 lipca 1948 roku, to i tak nie nabył on na jej podstawie żadnych praw, albowiem, jak to już podniesiono, była to umowa nieważna.

Tym samym dla możliwości skutecznego wystąpienia przez powoda z żądaniem wydania rzeczy nie było konieczne jej wypowiadanie, jak też nie mogła się ona przekształcić z mocy prawa w umowę użytkowania wieczystego.

Nawet zresztą gdyby przyjąć, iż umowa ta została zawarta ważnie, to nie przekształciła się ona z mocy prawa w prawo użytkowania ani prawo wieczystego użytkowania.

W myśl bowiem art. 41 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce trenami w miastach i osiedlach (dz. U z 1961 r. nr 32, poz. 159 ze zm). istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy prawa własności czasowej, prawa zabudowy, prawa wieloletniej dzierżawy lub użytkowania gruntu jako prawa wieczystego albo zarząd i użytkowanie gruntu (nieruchomości) ustanowione na rzecz innych jednostek niż państwowe, stawały się prawem użytkowania lub prawem wieczystego użytkowania w rozumieniu niniejszej ustawy w przypadkach i na warunkach, które określić miał Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia. Dotyczyło to w szczególności praw ustanowionych na podstawie:

1) dekretu z dnia 6 grudnia 1946 r. o przekazywaniu przez Państwo mienia nierolniczego na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. Nr 71, poz. 389),

2) dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez Państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych (Dz. U. Nr 49, poz. 326),

3) ustawy z dnia 28 maja 1957 r. o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych (Dz. U. Nr 31, poz. 132),

4) dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279),

5) dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31).

Wydane na podstawie wspomnianej delegacji ustawowej Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 26 stycznia 1962 r. w sprawie zmiany niektórych praw do gruntu na prawo wieczystego użytkowania lub użytkowania w § 2 precyzowało, iż prawem wieczystego użytkowania stają się następujące prawa do gruntu przysługujące osobom fizycznym i osobom prawnym, nie będącym jednostkami państwowymi oraz organizacjami społecznymi w rozumieniu art. 3 ust. 2, a także spółdzielniom budownictwa mieszkaniowego:

1) prawa własności czasowej,

2) prawa użytkowania ustanowione jako prawa wieczyste na gruncie na podstawie dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez Państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych (Dz. U. Nr 49, poz. 326),

3) prawa zabudowy - ustanowione na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o prawie zabudowy (Dz. U. Nr 50, poz. 280),

4) prawa wieczystej dzierżawy, prawa zabudowy i prawa własności czasowej - ustanowione na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279).

Umowa zawarta w dniu 3 lipca 1948 roku nie należy do żadnej z kategorii umów wskazanych w cytowanej ustawie oraz Rozporządzeniu wykonawczym, tym samym prawo z niej wynikające nie mogło się przekształcić w prawo wieczystego użytkowania, o czym pozwany powinien zresztą wiedzieć, bowiem jego wniosek o wpis prawa użytkowania wieczystego na jego rzecz na nieruchomości przy ul. (...) w Z. z powołaniem się na cytowane przepisy został oddalony przez Sąd Rejonowy w Zgierzu Wydział V Ksiąg Wieczystych postanowieniem z dnia 23 czerwca 2016 roku.

Należy zauważyć także, iż nawet przy przyjęciu ważności umowy z dnia 13 lipca 1948 roku, oraz następstwa prawnego pozwanego po OSP Z.- P. zawierającym tę umowę, powództwo podlegałoby uwzględnieniu, bowiem w ocenie sądu umowa ta została przez powoda skutecznie wypowiedziana.

W myśl obowiązującego w dacie zawarcia umowy art. 405. Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r.- Kodeks zobowiązań, obowiązującego w dacie zawarcia umowy dzierżawnej z dnia 13 lipca 1948 roku dzierżawę, zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści, uważa się po upływie lat trzydziestu za zawartą na czas nieoznaczony. W myśl natomiast art. Art. 403 cytowanego Rozporządzenia przepisy o najmie stosuje się odpowiednio do dzierżawy ze zmianami, wskazanemi w artykułach poniższych.

Zgodnie z art. 389. § 1 tegoż rozporządzenia najem kończy się z upływem czasu, na który był zawarty, jeżeli w umowie nie zastrzeżono, że w razie zaniechania wypowiedzenia na pewien czas przed końcem najmu przedłuża się on na czas oznaczony lub nieoznaczony.§ 2. stanowił zaś, iż jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący jak i najemca mogą rozwiązać najem przez wypowiedzenie z zachowaniem terminów wypowiedzenia umownych, zwyczajowych, a w ich braku ustawowych.

Odpowiednikami cytowanych przepisów są obecnie art. 694 k.c. oraz art. 673. k.c., który w § 3 stanowi, że jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.

Tym samym skoro umowa dzierżawna z 13 lipca 1948 roku została wypowiedziana w roku 2016 , kiedy to umowę tę należało kwalifikować jako zawartą na czas oznaczony, wypowiedzenie to mogło zostać dokonane z dowolnych przyczyn. Na marginesie jedynie stwierdzić należy, iż przyczyn tych było aż nadto: zły stan techniczny budynku strażnicy, niewykorzystywanie w efektywny sposób całego budynku znajdującego się na tej nieruchomości, podczas gdy mógłby on służyć chociażby częściowo R. Osiedla (...), brak działań bojowych ze strony pozwanego w czasie awarii pojazdu bojowego, wreszcie odmowa podpisania przez pozwanego zaproponowanej przez powoda umowy użyczenia tejże nieruchomości.

Ubocznie jedynie zauważyć należy, iż choć Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r.- Kodeks zobowiązań nie przewidywało możliwości wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony, to kwestią dopuszczalności wypowiedzenia takiej umowy prze terminem zajął się Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 21 grudnia 2007 r. III CZP 74/07 OSNC 2008 nr 9/ poz. 95, przyjmując, iż umowa taka, zawarta przed 10 lipca 2001 r. może zostać wypowiedziana w wypadkach określonych w tej umowie. Uchwała ta położyła kres wcześniej istniejącym rozbieżnościom w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz piśmiennictwie w tej kwestii.

W konsekwencji przyjąć należy, iż powód miał co najmniej prawo wypowiedzieć przedmiotową umowę dzierżawy z przyczyn w niej wskazanych. Zgodnie z § 5 pkt c) tejże umowy, dzierżawca winien był prowadzić przedmiot dzierżawy według wszelkich zasad prawidłowej gospodarki, a w szczególności zobowiązał się zabudowania mieszkalne i gospodarcze utrzymywać w stanie dobrym, wszelkie remonty bieżące i konserwujące przeprowadzać własnym kosztem i staraniem. W razie uchybienia przez dzierżawcę któremukolwiek z warunków umowy, Państwowemu Funduszowi Ziemi przysługiwało prawo rozwiązania umowy przed terminem ekspiracji i dochodzenie od dzierżawcy szkód i strat poniesionych przez Skarb Państwa z winy dzierżawcy (§ 17).

W niniejszej sprawie ustalono, iż budynek znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości jest w złym stanie technicznym- wnętrze budynku zdaje się być od wielu lat w trakcie remontu, który nie został zakończony, uszkodzone są ściany i elewacja budynku. Rynny są przerdzewiałe, tynki odchodzą. Tym samym pozwany nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z § 5 pkt c) umowy, co uprawniało powoda do jej wypowiedzenia przez terminem.

Sąd nie dopatrzył się przy tym w działaniu powoda żadnej bezprawności czy też- niewyartykułowanej wprawdzie nigdy wprost- sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Powód dążył do uregulowania stanu prawnego nieruchomości objętej pozwem, a przede wszystkim- do zahamowania procesu degradacji strażnicy, która mogłaby służyć także innym celom niż działalność pozwanego, zwłaszcza, że pozwany w całości z tego budynku nie korzysta. Proponowano pozwanemu zawarcie stosownej umowy, która wbrew jego twierdzeniom nie była dla niego niekorzystna, a którą to ofertę odrzucił. Pozwany zarzucił powodowi niedofinansowanie jego działalności, jednak zarzut ten jest chybiony. Trudny charakter prezesa zarządu pozwanej stał się przyczyną jego konfliktów z szeregiem osób, a ostatecznie doprowadził do powstania nowej straży pożarnej w Z., a w konsekwencji- do podziału dotychczasowych środków na dwie części. W nowej rzeczywistości pozwany zaś nie chciał się odnaleźć, nie składał dokumentów w odpowiednich terminach, nie ubiegał się o stosowne dotacje, nie starał się pozyskać sponsorów. Nie bez znaczenia jest także i to, że R. nie dopatrzyła się nieprawidłowości w finansowaniu pozwanego. Przekonanie zatem pozwanego o zmowie w celu szykanowania go jest wysoce subiektywne i nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

W konsekwencji orzeczono jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty te złożyło się: opłata od pozwu w kwocie 81 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda obliczone na podstawie § 7 pkt 3 w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( dz. U z 2015 r. poz. 1804 ze zm.)