Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. M. był skazany prawomocnymi wyrokami:

1)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 20 października 2011 roku w sprawie o sygn. akt II K 531/11 za czyn z art. 178a § 1 kk na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 24 godzin w stosunku miesięcznym i środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

kara ograniczenia wolności została wykonana w dniu 22 września 2012 r., środek karny wykonano w dniu 28 października 2014 r.;

2)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 27 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 622/12 za czyn z art. 178a § 4 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat i środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat; – postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczytnie VII Zamiejscowy Wydział Karny w siedzibą w P. z dnia 25 lipca 2014 roku w sprawie o sygn. akt VII Ko 610/14 – zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

kara pozbawienia wolności nie została wykonana, środek karny wykonano w dniu 04 stycznia 2015 r.;

l

3)  Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 17 czerwca 2014 roku w sprawie o sygn. akt II K 30/14 za czyny z art. 178 § 1 kk w zw. z art. 177 § 1 kk i art. 178a § 4 kk na karę łączną roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności i środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat; Skazany rozpoczął wykonanie kary w dniu 26.08.2014 r. i został warunkowo przedterminowo zwolniony w dniu 29.07.2015 r.;

kara pozbawienia wolności nie została wykonana w całości, środek karny nie został wykonany;

4)  Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 24 lipca 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 206/17 za czyn z art. 178a § 4 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio;

Skazany rozpoczął wykonanie kary w dniu 05.03.2018 r. o godz. 13:00 i koniec kary przypada na dzień 31.10.2018 r. godz. 13:00;

Skazany R. M. w warunkach izolacji penitencjarnej przebywa od dnia 05 marca 2018 r., kiedy to został doprowadzony do Aresztu Śledczego w S. w celu odbycia kary. W stosunku do popełnionych przestępstw wypowiadał się krytycznie. W ocenianym okresie zachowanie skazanego było poprawne, raz nagrodzony regulaminowo, nie był karany dyscyplinarnie. W stosunku do przełożonych wykazywał postawę regulaminową. Zasad porządku wewnętrznego przestrzegał w odpowiednim stopniu. Na terenie jednostki był zatrudniony jako roznoszący posiłki, z powierzonych obowiązków w miejscu pracy wywiązywał się poprawnie. Skazany był zainteresowany podwyższaniem swoich kwalifikacji zawodowych, uczestniczył w kursie brukarza, organizowanym na terenie jednostki penitencjarnej. Czas wolny przeznaczał głównie na oglądanie telewizji i rozmowy z współosadzonymi. Aktów agresji ani autoagresji nie przejawiał. Nie stosowano względem skazanego środków przymusu bezpośredniego. Skazany nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej. Na terenie jednostki odwiedzany był przez ojca i brata. Charakter kontaktów pozytywny. Karę odbywał w systemie programowanego oddziaływania, zadania realizował. Skazany w dniach 09 – 16.04.2018 r. uczestniczył w programie Krótkiej Interwencji – nie miał stwierdzonego uzależnienia od alkoholu, nie był dotychczas leczony odwykowo, nie był kierowany na takie leczenie, okresowo nadużywał alkoholu. Wzorzec picia osadzonego można określić jako ryzykowny.

(dowód: informacja Dyrektora AŚ w S. k. 1; informacja z K. k. 3-4; odpis wyroku Sądu Rejonowego w Piszu sygn. akt II K 622/12 k. 8; informacja o wyroku k. 9, 11, 13; odpis wyroku Sądu Rejonowego w Piszu sygn. akt II K 206/17 k. 10; odpis wyroku Sądu Rejonowego w Szczytnie sygn. akt II K 30/14 k. 12; opinia o skazanym k. 17; akta główne spraw Sądu Rejonowego w Piszu o sygn. akt II K 622/12 i II K 206/17 oraz Sądu Rejonowego w Szczytnie o sygn. akt II K 30/14)

Sąd zważył, co następuje:

Biorąc pod uwagę uregulowanie prawne obowiązujące od dnia 01 lipca 2015 r w szczególności treść art. 85 § 1 i 2 kk podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa za które orzeczono kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Zgodnie z art. 568a § 1 kpk który to został dodany do ustawy Kodeks Postępowania Karnego przez ustawę z dnia 20 lutego 2015r. ( Dz. U. z 2015 r., poz. 396) o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw - Sąd orzeka karę łączną bądź w wyroku skazującym, bądź w wyroku łącznym.

Jak wyraźnie stanowi art. 85 § 1 kk, w sytuacji, w której sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zachodzi konieczność orzeczenia kary łącznej. Sformułowanie "sąd orzeka karę łączną" w sposób niepozostawiający wątpliwości wskazuje, że zastosowanie omawianej instytucji jest obligatoryjne oraz że jest to nakaz skierowany wyłącznie do sądu. Nadto jak stanowi art. 85 § 2 kk podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne, za przestępstwa o których mowa w § 1. Co istotne, poza wyjątkami określonymi w art. 85 § 3 i 4 kk, przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 85 § 1 i 2 kk nie ma możliwości niezastosowania omawianej regulacji.

W postępowaniu o wydanie wyroku łącznego należało zatem zbadać czy R. M. popełnił dwa lub więcej przestępstw i czy wymierzono za nie kary tego samego rodzaju bądź inne które mogą być połączone i czy kary te podlegają wykonaniu w całości lub w części, z zastrzeżeniem art. 89 kk.

W znowelizowanym stanie prawnym istnieje podstawa do orzeczenia kary łącznej jedynie w przypadku, gdy orzeczone wobec skazanego kary podlegają jeszcze wykonaniu. Zasadnicze znaczenie dla możliwości orzeczenia kary łącznej przez sąd ma znowelizowany art. 85 § 3 kk wedle którego podstawą orzeczenia jednej kary łącznej nie może być kara wymierzona za przestępstwo popełnione po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z karą wykonywaną w chwili popełnienia przestępstwa, lub karą łączną, w skład której wchodzi kara, która była wykonywana w chwili popełnienia czynu. Powiązany z tym jest zakaz wprowadzony w art. 85 § 3a kk. W przedmiotowej sytuacji prawnej nie zachodziła sytuacja o jakiej mowa w tych przepisach w stosunku do 3 wyroków o sygn. akt II K 622/12, II K 30/14 i II K 206/17. Jedynie wyrok w sprawie II K 531/11 nie podlegał łączeniu, albowiem kara ograniczenia wolności została wykonana w całości w dniu 22 września 2012 r.

W tej sytuacji Sąd musiał zweryfikować czy podlegają łączeniu zarówno kara pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności ze sprawy II K 622/12 z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i ostatecznie zarządzonej do wykonania, oraz kary z dwóch pozostałych wyroków: łączna roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności ze sprawy II K 30/14, którą rozpoczął wykonywać i został warunkowo przedterminowo zwolniony i kara 8 miesięcy pozbawienia wolności ze sprawy II K 206/17, którą rozpoczął wykonywać.

Z powyższego wynika, że warunki do orzeczenia kary łącznej spełniały wszystkie trzy kary wymierzone skazanemu wyrokami w sprawach o sygn. akt II K 622/12, II K 30/14 i II K 206/17. Wszystkie bowiem kary orzeczone wymienionymi wyrokami są karami podlegającymi łączeniu, jako kary tego samego rodzaju. Jednocześnie natomiast nie zachodzi sytuacja określona w art. 85 § 3 i § 3a kk.

Mając na względzie powyższe ustalenia należało natomiast zdecydować o wymiarze tejże nowej kary łącznej.

A zatem w rozpatrywanej sprawie określając możliwy do zastosowania górny pułap kary łącznej w przypadku pozbawienia wolności mieć należało na względzie wyłącznie sumę wymierzonych wyrokami jednostkowymi kar limitowaną jedynie jej rodzajem. Kierując się zatem wskazaniami art. 86 § 1 kk, przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności, Sąd miał możliwość orzeczenia jej w wysokości od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa w wymiarze od roku i 2 do górnego pułapu 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczona kara łączna w punkcie I wyroku w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności nie przekracza zatem granic zakreślonych przez ustawodawcę.

Sąd przy tym podzielił wyrażany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zasadę absorpcji czy kumulacji (w tym wypadku górnego pułapu), jako rozwiązania skrajne, powinny być rozstrzygnięciami raczej o charakterze wyjątkowym. (wyrok Sądy Najwyższego z dnia 02. 12.1975 r. sygn. akt Rw. 628/75, OSNKW 1976, z. 2, poz. 33). Identyczne stanowisko jak Sądu Najwyższego prezentowane jest w doktrynie. (tak też Komentarz do Kodeksu Karnego część ogólna K. Buchały, A. Zolla i innych - Kantor Wydawniczy s. c., Zakamycze 1998 r, str. 563 ). Priorytetową zasadą kary łącznej powinna być, zatem zasada asperacji, zgodnie z którą najwyższa kara podlega zaostrzeniu i na tej też zasadzie Sąd oparł wymiar kary łącznej pozbawienia wolności w przedmiotowej sprawie.

Sytuacja skazanego w wyniku zastosowania wskazanej zasady ulega zauważalnemu polepszeniu, Sąd wymierzył mu bowiem karę łączną w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności, w sytuacji, w której najwyższa kara wynosiła 1 rok i 2 miesiące pozbawienia wolności (wyrok II K 622/12), zaś górny pułap wynosił 2 lat i 4 miesiące pozbawienia wolności (suma wszystkich orzeczonych wobec skazanego kar pozbawienia wolności).

Podkreślić należy, że wydając wyrok łączny Sąd nie analizuje okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kar w poprzednio osądzonych sprawach, lecz bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (art. 85a kk).

W doktrynie podnosi się, że kara łączna powinna być postrzegana jako swoiste podsumowanie działalności przestępczej sprawcy (tak P. Kardas, [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, s. 926), tym samym jej surowość powinna wzrastać wraz z liczbą popełnionych przez sprawcę przestępstw. Stanowi to wyraz potępienia w stosunku do postępowania sprawcy, jak również nieopłacalności przestępczej działalności (zob. M. Szewczyk, Glosa do uchw. SN z 20.1.2005 r., I KZP 30/04, OSP 2005, Nr 9, poz. 102; zob. także wyr. SA w Warszawie z 12.7.2000 r., II AKA 171/00, OSA 2001, Nr 2, poz. 5; wyr. SA w Łodzi z 20.9.2001 r., II AKA 154/01, KZS 2002, Nr 12, poz. 70).

Sąd wymierzając karę łączną, jest zobowiązany wziąć pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a więc takiego oddziaływania na sprawcę, aby ten nie naruszał w przyszłości porządku prawnego. Jednocześnie reakcja karna skupiając się na sprawcy, musi być efektywna, tj. niedopuszczalne jest orzekanie kar, które będą przez sprawcę trywializowane czy wręcz wkalkulowane w "koszty" przestępstwa. Dyrektywa prewencji indywidualnej ma zatem dwa podstawowe cele, tj. zapobiegać popełnianiu przestępstw oraz wychować sprawcę.

Pierwszy z nich może być osiągnięty przez indywidualne odstraszenie oraz uniemożliwienie popełniania przestępstw, drugi przez resocjalizację. W przypadku orzekania kary łącznej, pozytywny aspekt dyrektywy prewencji generalnej będzie natomiast realizowany w pierwszej kolejności przez utwierdzenie w świadomości społecznej przekonania o egzekwowaniu prawa oraz akceptacji orzeczonej kary jako sprawiedliwej, stanowiącej podsumowanie przestępczej działalności skazanego (por. J. Wojciechowska, [w:] G. Rejman (red.), Kodeks karny, s. 921).

Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że Sąd nie dostrzega jeszcze na tym etapie pozytywnej zmiany jaka zachodzi w zachowaniu skazanego R. M., pomimo krytycznego deklaratywnie podejścia do popełnionych przestępstw. Ww. popełnił szereg przestępstw będąc pod działaniem alkoholu. Nie skorzystał również z szansy warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności (II K 622/12), obligując Sąd do wydania postanowienia o zarządzeniu wykonania tej kary. Powyższe dane świadczą również o jego lekceważącym stosunku do wymiaru sprawiedliwości i orzekanych względem niego kar. Skazany w warunkach izolacji pozostaje we względnie krótkim okresie, zaledwie od 05 marca 2018 r. i jest to okres zbyt krótki, aby pozytywna część opinii o skazanym miała w tym wypadku charakter przesądzający. Jednocześnie z opinii wynika, iż wzorzec picia skazanego można określić jako ryzykowny. Zdaniem Sądu mężczyzna wymaga dalszego oddziaływania resocjalizacyjnego, które będzie trwać w warunkach izolacji więziennej. Dopiero ono ukształtuje w sposób trwały jego społecznie pożądaną postawę. Niezależnie od powyższego orzeczenie kary z zastosowaniem zasady pełnej absorbcji wywołałoby u wymienionego poczucie bezkarności, wyrażającej się w tym, że za niektóre z czynów przez siebie popełnionych w ogóle nie poniósłby odpowiedzialności.

Abstrahując od powyższego orzeczenie wobec R. M., kary z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji kłóciłoby się także ze społecznym poczuciem sprawiedliwości i potrzebą kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. De facto bowiem w oczach społeczeństwa stanowiłoby to nieuprawnione promowanie skazanego, w stosunku do na przykład osób, które dopuściły się jedynie jednego przestępstwa. Bez wątpienia orzeczenie takie wpływałoby zatem na społeczeństwo w sposób demoralizujący.

Ważąc zatem powyższe okoliczności Sąd uznał, że kara w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności będzie karą odpowiednią z punktu zasad wyrażonych w przepisie art. 85a kodeksu karnego, która spełni cele zarówno prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Taka kara nie stanowi przy tym nieuprawnionego promowania skazanego, jednocześnie zaś uwzględniając jego obecną postawę wpłynie na niego pozytywnie. Natomiast zastosowanie zasady kumulacji kar w większym wymiarze, byłoby w ocenie Sądu karą rażącą swoją surowością i przekraczającą potrzeby resocjalizacyjne oskarżonego.

W pozostałym zakresie nie objętym wyrokiem łącznym, Sąd na podstawie art. 576 § 1 kpk rozstrzygnięcia zawarte w łączonych wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania. Na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk, art. 88 kk w zw. z art. 90 § 2 kk w zw. z art. 569 § 1 kpk orzeczony wobec skazanego R. M. wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu o sygn. akt II K 206/17 środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych Sąd połączył ze środkiem karnym w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat orzeczonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie o sygn. akt II K 30/14 i orzekł łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio. Jednocześnie na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres wykonanych dotychczas kar pozbawienia wolności i kara łączna ulega skróceniu o wskazane okresy.

Na podstawie art. 572 kpk w pozostałym zakresie postępowanie Sąd umorzył.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uwzględniając fakt orzeczenia wobec niego kary łącznej bezwzględnej pozbawienia wolności oraz obecną sytuację materialną skazanego.

ZARZĄDZENIE

- (...)

-(...)

- (...)

(...)