Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia	SA Jerzy Nawrocki (spr.)
Sędziowie:	SA Bożena Oworuszko SA Bogdan Radomski
Protokolant	st. sekr. sądowy Maciej Mazuryk

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2018 roku na rozprawie sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W.

przeciwko A. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego (...)

z dnia (...)

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej A. B. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 8100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem kosztów postępowania za drugą instancję.

I A Ca 610/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia(...)Sąd Okręgowy w(...) po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko A. B. o zapłatę zasądził od pozwanej na rzecz powodowej Spółki 699.870,99 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie: od kwoty 620.507,37zł od dnia 11 września 2015 roku do dnia zapłaty i od kwoty 79.363,62 zł od dnia 18 listopada 2015 roku do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanej jako dłużniczki rzeczowej z tytułu ustanowionej na rzecz powódki hipoteki umownej łącznej do kwoty 7.747.500 zł wpisanej w dziale (...) księgi wieczystej o numerze (...) i w dziale(...) księgi wieczystej o numerze (...) oraz do wartości prawa własności nieruchomości objętych powyższymi księgami wieczystymi.

Ponadto zasądził koszty procesu w kwocie 43.916,03 zł.

Sąd ustalił, że w dniu (...) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. (dalej jako (...)) zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą (...)(dalej jako (...)) umowę sprzedaży, (...), (...) (...) E. (...)

Z uwagi na fakt, że kupujący nie realizował wszystkich płatności (...) strony umowy zawarły porozumienie, w którym P. oświadczył, iż wg stanu na dzień porozumienia jego łączne, bezsporne zadłużenie wynikające z realizacji umowy z (...)

Spółka (...) w dalszym ciągu nie wywiązała się ze wszystkich płatności, wobec czego (...)

Pomimo istniejącego zadłużenia strony ustaliły, że nadal będzie dokonywana sprzedaż (...) z odroczonym terminem płatności na podstawie umowy z (...), jednak wyłącznie do wysokości salda należności wynoszącego (...) (...) porozumienia z(...) r.).

Celem zabezpieczenia wykonania istniejącego i przyszłego zadłużenia z umowy nr (...) z dnia(...) strony ustaliły, że A. B. ustanowi na własny koszt (...) do kwoty (...) na będących jej (...), położony w G. na nieruchomościach:

- stanowiących działki o nr (...) o łącznym obszarze (...), objętych księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) przy czym hipoteka na tej nieruchomości będzie wpisana (...)

- stanowiących działki o nr (...) o(...) objętych księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...) przy czym hipoteka ta będzie wpisana na pierwszym miejscu hipotecznym. (...) porozumienia z 28 sierpnia 2012 r.).

Strony uzgodniły również, że porozumienie z dnia (...)utraciło moc (...) porozumienia z dnia (...) porozumienie z 12 kwietnia 2012 r, k 80-85, porozumienie z 28 sierpnia 2012 r, k. 86-97).

Dnia(...). przed (...) R. G. w L. J. S., reprezentujący A. B. oświadczył, że ustanawia na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na stanowiących własność A. B. hipotekę umowną łączną do kwoty(...)na następujących nieruchomościach położonej we wsi G.,gminie S., pow. (...), woj. (...):

- stanowiącej działki o nr (...) o łącznym obszarze (...) objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (...)

- stanowiącej działki nr (...) o łącznym obszarze(...) objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy (...)

tytułem zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z porozumienia zawartego pomiędzy spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., a spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą (...) do umowy nr (...) z dnia 16 stycznia 2009 r. z późniejszymi zmianami, na którą wierzytelność składają się: należność określona w (...) porozumienia w kwocie 4.808.732,62 zł oraz wszelkie istniejące i przyszłe wierzytelności z tytułu zakupu p. przez spółkę (...) - dokonywanych na podstawie umowy nr (...) z dnia 16 stycznia 2009 r. z późniejszymi zmianami (...) aktu notarialnego).

W dniu (...)doszło do zmiany firmy spółki: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. (odpis z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 21-30, postanowienie Sądu Rejonowego dla m. Stołecznego W. w W. z dnia (...) r, sygn. akt (...) KRS/(...), K. 31, zaświadczenie o dokonaniu wpisu, k. 32).

W dniu (...) spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. zawarła z P. umowę nr (...) o dystrybucję o. g. (...).

Na mocy tej umowy P. zobowiązał się m.in. do sprzedaży o. g. produkowanego przez (...) S.A. klientom i dostarczania pod wskazany adres w ilościach i czasie zgodnych ze zgłaszanym zapotrzebowaniem, bez zmiany cech, jakości i właściwości, wykonywania usług promocyjnych, zapewnienia jednolitych strojów obsłudze serwisowej, dysponowania infrastrukturą zapewniającą ciągłość sprzedaży(...) umowy).

P., jako uczestnik sieci miał dokonywać kwartalnych zamówień, natomiast organizator sieci ( spółka (...)) przesyłać winien potwierdzone zamówienie do 14 dni przed końcem miesiąca poprzedzającego kwartał dostaw. Jeżeli z potwierdzenia zamówienia nie wynikało nic innego dostawy miały być realizowane sukcesywnie, po 1/3 miesięcznie, w oparciu o uzgodniony harmonogram (...) umowy), zaś zapłata za produkt mogła być dokonana przed wysyłką produktu od organizatora sieci (czekiem) lub po wysyłce (przelewem) w terminie określonym w załączniku do umowy (...) umowy). Sprzedaż produktu prowadzona miała być według cen obowiązujących w dniu nadania towaru do przewozu na podstawie uzgodnionego harmonogramu wysyłkowego bądź uzgodnionego wywołania wysyłki (...) umowy). Realizacji dostaw mogła się odbywać na koszt i ryzyko organizatora sieci lub też uczestnika sieci (...) umowy).

Organizator sieci upoważniony został w umowie do wystawiania faktur VAT bez podpisu uczestnika sieci (...) umowy).

Przewidziane zostały kary umowne za nie wywiązania się z postanowień umowy przez jedną ze stron w postaci niedostarczenia lub nieodebrania produktu w ilości przekraczającej tolerancję +/- 10% (...) oraz w wysokości 10% wartości netto dostaw zrealizowanych w ciągu roku poprzedzającego datę stwierdzenia niezgodności w razie stwierdzenia naruszenia (...) umowy (...) umowy). Termin płatności został określony na 27 dni w przypadku odbioru w (...) kolejowych (załącznik nr(...)do umowy). Przewidziano również gwarancję jakości (...) umowy). Umowa miała obowiązywać od 1 października 2013 r. przez 5 lat z możliwością przedłużenia na wniosek każdej ze stron (...)Spory wynikające z umowy miały być w pierwszej kolejności rozstrzygane przez sąd polubowny(...) umowa o dystrybucję nr (...) o dystrybucję o. g. (...) z dnia (...) r., k. 104-111)

Tego samego dnia strony zawarły umowę nr (...) o korzystanie z (...) na mocy której P. uzyskał możliwość składania (...) z wykorzystaniem systemu (...). Do składania zamówień za pośrednictwem systemu zostali upoważnieni L. B. i M. S..

Do odbioru zamówień został upoważniony A. D.. W dalszej kolejności strony zawierały umowy na korzystanie z aplikacji do przekazywania danych związanych z planowaniem odbiorów p. z terminali p., która przewidywała m.in. potwierdzenia odbioru p. (...) kartą magnetyczną (umowa z dnia (...) r. nr e-hurt/ (...) o korzystanie z aplikacji (...)wraz z załącznikami, k. 735- 738, aneks nr (...) do umowy nr (...) wraz z załącznikami, k. 738-756).

W dniu (...) R. G. w L. działając przez pełnomocnika J. A. D. B. oświadczyła, że zmienia treść hipoteki łącznej ustanowionej na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., na nieruchomościach, dla których Sąd Rejonowy w R.prowadzi księgi wieczyste nr (...) (...) (...), w ten sposób, że hipoteka umowna łączna ustanowiona do kwoty 7.747.500,00 zł na ww. nieruchomościach, oprócz dotychczasowych wierzytelności wynikających z porozumienia zawartego pomiędzy spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., a spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Niemcach do umowy nr (...) z dnia 16 stycznia 2009 r. z późniejszymi zmianami- zabezpiecza wszelkie istniejące i przyszłe wierzytelności o zapłatę ceny, kar umownych, kwot z not obciążeniowych, o zwrot kosztów poniesionych przez (...) sp. z o.o. na wykonanie i dostarczenie elementów wizualnych, o zapłatę odsetek i zapłatę odszkodowania z tytułu niewykonania umowy - należnych z tytułu umowy nr (...) z dnia (...) r. o (...) (...) (...) oraz umów wykonawczych do tej umowy (...)aktu notarialnego z dna 25 września 2013 r., rep. (...) obejmujący zmianę treści hipoteki, k. 128-133).

Przed dokonaniem zmiany hipoteki A. B. została zapoznana z treścią umowy (...)poszczególnej jej postanowienia zostały wyjaśnione (zeznania A. B., protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r., płyta CD, k. 823).

Dnia 5 sierpnia 2014 r. strony umowy (...) zawarły porozumienie, które określiły jako „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...).

Aneks miał obowiązywać od (...) W preambule zgodnie oświadczyły, że istniejący między nimi stosunek prawny na podstawie umowy sprzedaży będzie w dalszym ciągu regulowany na podstawie postanowień zawartych w aneksie. Celem umowy było określenie zasad współpracy stron w zakresie zakupu przez uczestnika sieci (...) (...) produkcji (...) S.A. i powołanie (...) (...). Przedmiotem umowy była sprzedaż (...) (...) (...) aneksu). Uczestnik sieci zobowiązał się do wykonywania szeregu usług promocyjnych (§ 8 aneksu). Dla zakupu p. płynnych objętych umową, jako bazę do dalszych wyliczeń stosowano aktualne ceny hurtowe (...) S.A. publikowane na stronach internetowych (...) S.A., z uwzględnieniem opustów i dopłat wynikających z Z. (...) w dniu odbioru produktu (cena loco) lub w dniu nadania produktu (cena franco) (...) aneksu). Sprzedaż miała odbywać się na podstawie złożonego zamówienia, aktualnej deklaracji wolumenu złożonej przed realizacją bieżącego zakupu p. oraz zapotrzebowania. Zamówienie winno zostać złożone najpóźniej na 30 dni przed pierwszym dniem kwartału lub innego uzgodnionego ze sprzedawcą okresu, którego zamówienie dotyczy. Zamówienia mogły być składane m.in. w systemie (...)(lit. (...). Zakupy dokonywane przez uczestnika sieci w roku kalendarzowym nie mogły być niższe niż (...) (...) aneksu). Zapłata za towar dokonywana miała być przelewem w ciągu 23 dni kalendarzowych od daty sprzedaży produktu, po złożeniu odpowiedniego zaakceptowanego przez sprzedawcę zabezpieczenia (...) aneksu). W razie niedotrzymania terminu płatności sprzedawcy należne były odsetki ustawowe. Nadto miał możliwość wstrzymania dostaw (Lit. (...)Przewidziana została gwarancja w zakresie jakości i ilości produktu (lit (...). Umowa miała obowiązywać do(...) r. (...) aneksu) (aneks nr (...) z dnia 5 sierpnia 2014 r, k 112-128)

Aneks wprowadzony został w związku z procesami konsolidacyjnymi w grupie (...) (...), miał na celu dostosowanie oferty spółki do nowych realiów gospodarczych. Aneks wprowadzany był u wszystkich kontrahentów spółki (...), zasadniczo jego postanowienia nie podlegały negocjacjom, były analogiczne w przypadku wszystkich kontrahentów. Skutkiem odmowy zawarcia aneksu z dużym prawdopodobieństwem byłoby rozwiązanie umowy pierwotnej i zakończenie współpracy (zeznania T. R. (1), protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r., płyta CD, k.823, zeznania świadka W. K. (1), protokół rozprawy z dnia 10 czerwca 2016 r, płyta CD, k 815, protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r., płyta CD, k.823)

W okresie sprzed wejścia w życie Aneksu nr (...) spółka (...) składała zamówienia faksem, telefonicznie. Gdy zaczął obowiązywać Aneks nr (...) korzystano z platformy handlowej (...). Zamówienia składane były przez uprawnionego pracownika w systemie i odczytywane w Biurze (...), następnie akceptowane przez sprzedawcę. W związku z akceptacją kupujący wyznaczał kierowcę do odbioru p. (...) w określonym magazynie. Odbioru dokonywał samodzielnie kierowca, po czym w systemie generowane było potwierdzenie wydania towaru. Cała procedura odbywała się w systemie, nie tworzono dokumentów w wersji papierowej, nie były potrzebne podpisy. Uczestnicy posługiwali się loginami i hasłami (zeznania M. N., K. P., protokół rozprawy z dnia 25 marca 2016 r., płyta CD, k 788, zeznania T. R. (1), protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r., płyta CD, k.823, zeznania świadka W. K. (1), protokół rozprawy z dnia 10 czerwca 2016 r., płyta CD, k 815, protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia 2016 r., płyta CD, k.823 )

Pozwana w drodze mailowej została poinformowana przez (...)zarządu spółki (...), że planowany jest aneks do umowy z dnia (...) r. A. B. nie zapoznała się z treścią umowy. W okresie realizacji kontraktu nie interesowała się stanem zobowiązań spółki zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości stanowiącej jej własność (zeznania A. B., protokół rozprawy z dnia 29 sierpnia2015r., płyta CD, k 823)

W księgach wieczystych prowadzonych dla wyżej opisanych nieruchomości stanowiących własność pozwanych ujawniona jest hipoteka umowna łączna do kwoty (...)zł na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., o zakresie zgodnym z oświadczeniami złożonymi w w/w umowach o ustanowieniu hipoteki i zmianie umowy o ustanowieniu hipoteki (odpisy zupełne ksiąg wieczystych nr: (...), k 134-141, (...), k 142-146, zawiadomienie o wpisie w księdze wieczystej nr (...), k 806-806v, zawiadomienie o wpisie w księdze wieczystej nr (...), k 807-807v).

W związku z zakupem(...) (...) powód wystawił (...)na łączną kwotę 620.507,37 zł oraz noty odsetkowe na kwotę 79.363,62 zł. Ceny wskazywane w fakturach odpowiadały cenom umieszczanym na stronie internetowej (...) pl. (...) wystawiane były na podstawie składanych zleceń i ilości wydanych towarów.

Dnia(...) pomiędzy Spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (...) zostało zawarte porozumienie, w którym spółka (...) uznała istniejące zadłużenie wynikające z umowy nr (...) z dnia (...) ze zmianami w kwocie (...)oraz umowy z dnia 16 stycznia 2009 r. z późniejszymi aneksami, przy czym w zakresie kwoty(...) obejmującej należności z tytułu bezspornych i zaakceptowanych (...)oraz noty odsetkowe wymienione w (...)

Należności uznane w porozumieniu a dochodzone w niniejszym postępowaniu wynosiły łącznie 421.530,85 w zakresie wystawionych faktur VAT oraz 71.432,82 zł tytułem not odsetkowych. Noty odsetkowe dotyczące faktur wystawionych do dnia 30 września 2014 r. obejmowały kwoty 65.366,09 zł.

Po zawarciu porozumienia powód, na podstawie składanych zleceń i ilości wydanego (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością towaru wystawił faktury VAT za dostawę(...) (...) na kwotę 198.976,52 zł oraz noty odsetkowe na kwotę 7.930,80 zł.(faktury VAT wraz z dowodami wydania, k. 149-230, nota odsetkowa, k. 231- 232, faktura VAT, k. 233-234, nota odsetkowa, k. 235-237, faktury VAT, k. 238- 244, nota odsetkowa, k. 245-248, faktury VAT wraz z dowodem wydania, k.249- 256, nota odsetkowa, k. 257-260, faktury VAT, k.261-267, nota odsetkowa, k. 268-271, faktury VAT, k. 272-281, nota odsetkowa, k. 282-285, faktury VAT, k.286-291,nota odsetkowa, k. 292-295, faktury VAT, k. 296-304, nota odsetkowa, k. 305-307, faktury VAT, k 308-313, nota odsetkowa, k. 314-317, faktury VAT, k. 318-330 nota odsetkowa, k 331-334, faktury VAT, k. 335-352 nota odsetkowa, k. 353-356, faktury VAT, k 357-368, nota odsetkowa, k. 369-372, faktury VAT, k. 373-387, nota odsetkowa, k. 388-391, faktury VAT, k. 392-402, nota odsetkowa, k. 403-406, faktury VAT, k. 407-430, nota odsetkowa, k. 431-434, faktury VAT, k. 435-498, nota odsetkowa, k. 499-502, faktury VAT, k. 503-523, nota odsetkowa, k. 524-525, faktury VAT, k. 526-544, nota odsetkowa, k. 545-560, faktury VAT, k.561-670, wydruk obejmujący archiwum cen zamieszanych na stronie internetowej orlen.pl, k. 731-734, zlecenia, k. 756-766, porozumienie z dnia 15 kwietnia 2015 r., k. 724-729)

W dniu (...) doszło do połączenia spółek: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...)w ten sposób, że nastąpiło przeniesienie majątku pierwszej z wymienionych spółek na (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Nadto doszło do zamiany nazwy spółki przejmującej na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 9-20)

Pismem z dnia (...) r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wezwała (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w(...)do zapłaty 3.886.808,62 zł. Do wezwania zostało załączone zestawienie obejmujące poszczególne należności składające się na żądaną sumę według faktur VAT. Kwoty należne z umowy z dnia (...) r. wynikają z faktur VAT rozpoczynających się do liczby 925. Łączna suma tych faktur to 620.507,37 zł. (wezwanie do zapłaty, k 704-709).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 3 września 2015r. powód wezwał A. B. do uiszczenia do 10 września 2015r. na swoją rzecz kwoty 3.886.808,62 zł. (wezwanie do zapłaty, k 147, potwierdzenie nadania, k 148)

Dnia (...)r. Sąd Rejonowy(...) (...)ogłosił upadłość (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) obejmującą likwidację majątku dłużnika (postanowienie SR (...) w Ś. z dnia 13 października 2014 r, (...), k. 711-712)

Sąd Okręgowy uwzględniając powództwo wskazał, że powodowa Spółka dochodzi zapłaty od pozwanej jako dłużniczki rzeczowej kwot 620.507,37 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 września 2015 r. tytułem należności głównej oraz 79.363,62 zł tytułem skapitalizowanych odsetek wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, na podstawie art. 65. ust. 1 i art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r. poz. 707 ze zm., dalej jako „ukwh”).

Powódka wbrew zarzutom pozwanej wykazała legitymację materialną i procesową powódki do dochodzenia niniejszego roszczenia.

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dniem (...)r. dokonała połączenia przez przejęcie przez spółkę (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. całego majątku spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. ( art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h.). Zmieniona została nazwa spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na obecną nazwę powoda. Okoliczności powyższe w sposób niewątpliwy wynikają z poświadczonego za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika, odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców KRS (k. 9 i n.) powodowej spółki. W konsekwencji powodowa Spółka wstąpiła z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej [sukcesja generalna]. Zgodnie z art. 494 § 3 k.s.h. ujawnienie w księgach wieczystych lub rejestrach przejścia na spółkę przejmującą albo na spółkę nowo zawiązaną praw ujawnionych w tych księgach lub rejestrach następuje na wniosek tej spółki. W ten sposób została określona legitymacja spółki przejmującej do złożenia stosownego wniosku w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Pozwana wskazywała, że zgodnie z art. 79 ust. 1 u.k.w.h., w razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, chyba że ustawa stanowi inaczej. Do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. W ocenie Sądu przepis ten normuje skutki przejścia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na inną osobę na podstawie czynności prawnej. Natomiast przepisy oddziału 2. u.k.w.h. nie mają bezpośredniego zastosowania do przejścia wierzytelności, wraz z hipoteką, z mocy prawa lub na podstawie zdarzenia innego niż czynność prawna.

W przypadku art. 494 § 1 i 3 k.s.h. Sąd wykluczył analogię z art. 79 ust. 1 zd. 2 u.k.w.h. (wymaganie wpisu konstytutywnego). Jest to przepis wyjątkowy, który - poza szczególnym przypadkiem subrogacji umownej (art. 518 § 1 pkt 3 k.c.) - nie powinien ograniczać przejścia zabezpieczonej wierzytelności, wraz z hipoteką, na inną osobę na odmiennej podstawie niż czynność prawna. Potrzeba ustalenia stanu prawnego nieruchomości (art. 1 ust. 1 u.k.w.h.), która stanowi ratio legis wymagania wpisu konstytutywnego, musi ustąpić przed innymi wartościami, które podlegają ochronie normatywnej w poszczególnych sytuacjach, gdy dochodzi do pozaumownego przejścia wierzytelności hipotecznej (np. kompleksowość nabycia przy dziedziczeniu lub połączeniu spółek). W tych przypadkach wpis do księgi wieczystej ma charakter deklaratoryjny (por. T. Czech, Komentarz do art.79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, LEX, B. Swaczyna, w: Ustawa..., s. 924; A. Tułodziecka, w: I. Heropolitańska i in., Ustawa..., s. 322-323).

Z tych względów zarzuty braku legitymacji powodowej Spółki Sąd uznał za bezzasadne. Sam fakt połączenia spółek powoduje z mocy prawa przejście uprawnień w zakresie wierzytelności hipotecznej na spółkę przejmującą, zaś wpis w księdze wieczystej ma w tym zakresie charakter wyłącznie deklaratoryjny. Wobec tego bez znaczenia pozostaje, że w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości pozwanej wciąż widnieje hipoteka na rzecz spółki przejmowanej.

Ostatecznie jednak w toku postępowania powód złożył stosowny wniosek o zmianę wpisu w księdze wieczystej i obecnie jako wierzyciel hipoteczny w księgach wieczystych prowadzonych dla obciążonych nieruchomości wskazana jest (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Zarzut braku umocowania pełnomocnika występującego w imieniu powoda w sprawie niniejszej pozwana uzasadniała faktem, że pełnomocnictwo zostało udzielone przez spółkę (...) sp. z o.o. w W., zaś powód to spółka (...) sp. z o.o. w W. (k. 6). W ocenie Sądu z odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców KRS (k. 9 i n.) wynika wprost, że w dniu(...) doszło do zmiany nazwy spółki z (...) sp. z o.o. w W. na (...) sp. z o.o. w W. (k. 11, dział 1., rubryka 1, wpis nr 52). Zmiana nazwy nie znosi zaś ani istnienia ani tożsamości podmiotu, zatem nie wpływa na status udzielonego pełnomocnictwa.

Za bezzasadny uznał Sąd zarzut niewykazania przez powódkę dochodzenia zaspokojenia wierzytelności od dłużnika osobistego. Art. 65 u.k.w.h. nie przewiduje dodatkowych warunków kierowania roszczeń z tytułu hipoteki do jej właściciela. Istota hipoteki polega na tym, że w razie nieuzyskania zaspokojenia od dłużnika osobistego, wierzyciel może uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego. Jeżeli pomimo nadejścia terminu płatności wierzyciel hipoteczny nie otrzyma zapłaty, może żądać uiszczenia długu, według swego wyrobu, od dłużnika osobistego lub rzeczowego albo od obydwu z nich (odpowiedzialność in solidum). Zezwalając na obciążenie nieruchomości takim prawem dłużnik powinien zdawać sobie sprawę z płynących z tego obciążenia konsekwencji, a sama tylko kwestia wyboru dokonanego przez wierzyciela czy pokrzywdzenia dłużnika rzeczowego działaniami dłużnika osobistego nie może być uznana za decydującą, (wyroki SN z dnia 24 kwietnia 2014 r., III CSK 178/13, nie publ. z dnia 25 sierpnia 2004 r., IV CK 606/03, LEX nr 188488). Okolicznością bezsporną było zadłużenie Spółki (...) wobec powódki z tytułu zawartych umów.

Pozwana kwestionowała dochodzoną wierzytelność, w tym jej wymagalność oraz wysokość odsetek. W szczególności podnosiła, że powódka nie wykazała zasadności wystawienia faktur VAT w świetle postanowień umownych, kwestionowała również moc dowodową wydruków komputerowych obejmujących faktury VAT i potwierdzenia odbioru towaru, a także dokumenty not odsetkowych.

Powódka przedstawiła wydruki komputerowe obejmujące swoją treścią faktury VAT, na łączną kwotę 620.507,37 zł. W każdej z faktur wskazane było, że dotyczy ona sprzedaży (...) (...), zatem przedmiotu nabycia według umowy z dnia (...) i aneksu z dnia (...)r. (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. pozostawały w stałej współpracy gospodarczej. W umowie z dnia (...) r. P. upoważnił powódkę do wystawiania faktur VAT bez podpisu (...) umowy), zaś w osobnej umowie z (...) r., strony uzgodniły, że powód (ówcześnie (...) sp. z o.o.) może wystawiać faktury w postaci elektronicznej w formacie PDF, zaś wymiana dokumentów miała następować w systemie informatycznym. Zatem siłą rzeczy niewykonalnym było generowanie dokumentów podpisanych w sposób tradycyjny.

Analogiczna sytuacja dotyczy dowodów wydania towaru oraz wydruków zamówień pochodzących z systemu za pośrednictwem którego strony umowy komunikowały się, składanych po 15 kwietnia 2015 r. (k. 756-766). W sprawie zostały złożone wydruki obejmujące okres po (...) r., zatem obejmujące stosunek prawny kształtowany w oparciu o treść aneksu nr (...) z dnia 5 sierpnia 2014 r. Porozumienie to wraz z Ogólnymi Warunkami Sprzedaży w sposób szczegółowy określiło tryb dokonywania zamówień i realizowania zleceń za pośrednictwem systemu (...), który na podstawie umowy o korzystnie z aplikacji (...) był dostępny dla spółki (...). Strony w tym zakresie zawarły szereg umów (umowa nr (...) o korzystanie z aplikacji E-HURT, k. 735-738, aneks nr (...) zawarty w dniu (...)do umowy nr (...), k. 738-753, umowa o udostępnienie danych osobowych z 9 września 2014 r., 753v-754v), w oparciu o które codzienne relacje handlowe miały przebiegać o kontakt w systemie, z wykorzystaniem loginów i haseł zapewniających identyfikację i indywidualizację zamówień w sposób zastępujący kontakt osobisty, telefoniczny czy pisemny, co miało ułatwić i usprawnić obrót. Miało to na celu odformalizowanie realizacji zamówień w ramach zawartych umów ramowych. W stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami pozostającymi w stałych stosunkach gospodarczych także kodeks cywilny wprowadza szereg uproszczeń (por. np. art. 662, 682, 74 § 3 , 771 k.c.).

W ocenie pozwanej powódka nie wykazała, że faktury obejmują dostawy realizowane zgodnie z umową, zaś noty odsetkowe zostały wystawione prawidłowo niemniej jednak zasadność wszelkich faktur VAT i not odsetkowych wystawionych do dnia porozumienia z 15 kwietnia 2015 r., zostały uznane przez P. w w/w porozumieniu.

Sąd wskazał, że wprawdzie nie można stwierdzić, że uznanie takie wiąże pozwaną, niemniej jednak dokument zawierający oświadczenie dłużnika o takiej treści stanowi element materiału dowodowego w sprawie, który podlega ocenie przez Sąd. Skoro zaś dłużnik uznał, że zadłużenie to istnieje, zaś pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów w celu wykazania okoliczności przeciwnych, a jedynie ograniczała się do ogólnych zaprzeczeń, to w ocenie Sądu powyższe dowody stanowią wiarygodne źródło ustaleń w zakresie stanu faktycznego w sprawie. Pozwana ustanawiając hipotekę miała świadomość, że zabezpiecza wierzytelności, które powstają w obrocie profesjonalnym. Mogła także zapoznać się z treścią wszelkich umów związanych z wykonywaniem w/w zobowiązań. Dodatkowo Sąd wskazał, że pozwana nie interesowała się na bieżącą zakresem tych zobowiązań, co w świetle wysokości dopuszczalnej jej odpowiedzialności, mając na uwadze wzorzec osoby racjonalnej, dbającej o swoje interesy byłoby uzasadnione, zaś obecnie powoływanie się na fakt, że jest osobą trzecią w stosunku do umowy, w ocenie Sądu stanowi pewne nadużycie. Jak sama pozwana zeznała, ustanowiła hipotekę na prośbę ojca, członka zarządu, którym był do ogłoszenia upadłości. Nie można więc stwierdzić, że zaczerpnięcie wiedzy o bieżącej sytuacji wiązałoby się dla niej z nadmierną trudnością.

Pozwana kwestionowała swoją odpowiedzialność za dochodzone zobowiązania wskazując, że ustanowione zabezpieczenie hipoteczne nie dotyczyło zobowiązań powstałych na podstawie aneksu nr (...) z dnia 5 sierpnia 2014 r., do umowy z dnia (...) r., bowiem stanowił on już zupełnie nową umowę, o odmiennych postanowieniach i zakresie zobowiązania, zaś szczegółowe warunki zobowiązania, które zabezpieczyła na swojej nieruchomości hipoteką zostały określone w akcie notarialnym z dnia(...) r.

Zgodnie z treścią hipoteki zabezpiecza ona określone kategorie zobowiązań - istniejących lub przyszłych wynikających z umowy nr (...) zawartej (...) r. W dniu (...)r. strony ww. umowy zawarły porozumienie oznaczone jako aneks do umowy.

Zgodnie z art. 68 u.k.w.h. na zmianę waluty zabezpieczonej wierzytelności oraz inne zmiany zabezpieczonej wierzytelności w drodze czynności prawnej zwiększające zakres zaspokojenia z nieruchomości obciążonej wymagana jest zgoda właściciela nieruchomości, jeżeli nie jest on dłużnikiem osobistym. Oświadczenie właściciela nieruchomości powinno być złożone którejkolwiek ze stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności (ust. (...)). Zmiany zabezpieczonej wierzytelności, o których mowa w ust. (...), są bezskuteczne w stosunku do właściciela nieruchomości, dopóki nie wyraził na nie zgody (ust.(...) ).

Relacja między hipoteką a zabezpieczoną wierzytelnością, poprzez treść art. 68 u.k.w.h. została na tle nowych przepisów rozluźniona tak dalece, że wszelkie zmiany wierzytelności hipotecznej, które zachowują tożsamość podstawy prawnej dotychczasowej wierzytelności, nie pociągają za sobą zmiany treści hipoteki i nie wymagają wpisu w księdze wieczystej (tak również T. Czech, Hipoteka. Komentarz ..., komentarz do art. 684, g- j Czech, Zmiany...^ s. 44; I. Heropolitańska, w: I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, R Kuglarz, Ustawa..., komentarz do art. 68^, nb. 7; J. Pisuliński, w: System PP, t. 4, red. E. Gniewek, 2012, s. 610; por. także K. Zaradkiewicz, Nowa..., s. 25).

W ocenie Sądu Okręgowego Aneks nr (...) do umowy z dnia (...) r. nie stanowił odrębnej umowy. Zarówno w umowie jak i w Aneksie mamy do czynienia z tożsamością stron umowy i jego przedmiotu - tworzenie sieci dystrybucji i zakup oleju (...). W preambule stwierdzono, że aneks reguluje już istniejący stosunek prawny i w treści aneksu nie rozwiązano umowy z (...) r., nie stwierdzono także, że umowa z dnia (...) przestała obowiązywać. Zauważyć też należy, że z treści umowy z (...) r. wprost wynika, że może być przedłużona na wniosek strony (...) umowy).

W umowie z dnia(...) r. uczestnik sieci został zobowiązany do sprzedaży(...) produkowanego przez (...) S.A. klientom i dostarczania pod wskazany adres w ilościach i czasie zgodnych ze zgłoszonym zapotrzebowaniem bez zmiany jego właściwości, cech fizykochemicznych i jakości oraz wykonywanie szeregu usług promocyjnych na rzecz organizatora sieci (...) umowy z(...) r.).

Aneks do umowy nr (...) jako swój przedmiot określił sprzedaż (...) (...) (...) aneksu nr (...)prowadzoną przez powoda na rzecz (...) sp. z o.o. Następnie strony stwierdziły, że (...) przyznaje, zaś uczestnik akceptuje uczestnictwo w sieci (...) (...) (§ (...) pkt (...)aneksu nr (...)- analogiczne stwierdzenie zawierał § (...) umowy z dnia (...) r.) oraz, że uczestnik sieci zobowiązuje się do wykonywania wymienionych usług promocyjnych na rzecz organizatora sieci oraz m.in. do prowadzenia sprzedaży bez zmiany cech fizykochemicznych, właściwości i jakości produktu.

Zasadniczo więc podstawowym obowiązkiem wynikającym z umowy i aneksu do umowy była dystrybucja zakupionego (...) produkowanego przez (...) (dodatkowym zaś jej elementem - w pewnym sensie wykonawczym - był obowiązek zakupu (...) (...)).

W aneksie nr (...) do łączącej strony umowy odmiennie w stosunku do umowy z dnia (...) roku uregulowany został sposób ustalenia ceny: „ceny z dnia nadania towaru do przewozu(...)umowy)” oraz cena jednostkowa netto (...) S.A., uwzględniająca opusty i dopłaty, w przypadku sprzedaży loco obowiązująca w dniu odbioru, zaś w przypadku sprzedaży franco w dniu nadania produktu (...) aneksu). Zgodnie zaś z lit.(...)ceny ustalane dla dnia odbioru/rozładunku. Aneks nr (...) został dodatkowo uzupełniony o Ogólne Warunki Sprzedaży (...) (OWS), zatem w treść formułowanego zobowiązania został włączony wzorzec umowny (art. 384 k.c.).

W umowie z dnia (...) r. przyznano uczestnikowi sieci prawo do zakupu lekkiego (...) u innych dostawców, dla zachowania ciągłości sprzedaży, w razie braku możliwości zapewnienia go przez organizatora sieci z tym zastrzeżeniem, że musiał to być olej napędowy grzewczy produkowany przez organizatora sieci (...)umowy), natomiast w aneksie z(...) r. (...) nie musiał pochodzić od organizatora sieci (...) aneksu).

Aneks wprowadził dolne limity zakupów (...) aneksu) i nie przewidywał kar umownych za niedostarczenie lub nieodebranie przez jedną ze stron zamówionego produktu (...) umowy) oraz kar za naruszenie określonych postanowień umownych(...) umowy z (...) r.). Wprowadzono jednak inne kary umowne - za zakup o. g. z innych źródeł niż od sprzedawcy. Dopuszczalna była również możliwość dochodzenia odszkodowania przewyższającego karę umowną określoną jako 0,5 % wartości netto odstaw z ostatnich 12 miesięcy (...) aneksu). Aneks nr (...) nie przewidywał również niektórych obowiązków nałożonych na P. umową z dnia (...) r. (np. informowania o zmianach w zakresie najmu/dzierżawy powierzchni magazynowych, (...) umowy), a także zapisu na sąd polubowny (...)umowy).

Aneks nr (...) osobno określił czas obowiązywania umowy - od(...) r. (nagłówek aneksu) do (...) r. (...)aneksu). Z zeznań W. K. i T. R. wynikało zaś, że umowy tego typu zawierane są zwykle na 5 lat. Nadto, w aneksie nr (...) rozszerzony został zakres gwarancji i uszczegółowiony tryb jej realizacji (por. §(...) umowy i lit. (...)). Zmienione zostały także elementy ściśle techniczne realizacji umowy, jak np. sposób zapłaty (czek lub przelew - (...)1 umowy, przelew - lit. (...) sposób dostawy (loco i franco organizatora sieci- § (...) umowy, ograniczone zostały dostawy franco organizatora sieci - (...) aneksu), zaś w aneksie z 5 sierpnia 2014 r. (oraz w OWS) określono w sposób bardziej szczegółowy warunki składania zamówień, transportu i odbioru produktu (lit.(...)

Procedury składania zamówień pozostały podobne, tak samo jak ścisłe powiązanie umowy z jednym z produktów oferowanych przez (...) sp. z o.o.

Ostatecznie Sąd uznał, że aneks nr (...) do przedmiotowej umowy zmieniał warunki współpracy stron umowy z dnia (...) roku, jednakże nie stanowił nowej umowy, która funkcjonowałaby w obrocie niezależnie od umowy z dnia (...) roku. Nie stanowił również odnowienie istniejącego między stronami zobowiązania w rozumieniu art. 506 k.c. - a więc prowadzącego do umorzenia w całości dotychczasowego zobowiązania.

Z tych względów Sąd uwzględnił powództwo, przy czym - z uwagi na treść hipoteki - z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej jako dłużnika rzeczowego z tytułu ustanowionej na rzecz powódki hipoteki umownej łącznej do kwoty 7.747.500 zł - wpisanej w dziale (...) księgi wieczystej o numerze (...) i w dziale (...) księgi wieczystej o numerze (...) (...) oraz do wartości prawa własności nieruchomości objętych powyższymi księgami wieczystymi.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 108 kpc oraz art. 109 kpc, a także § 2 ust 1 i 2 oraz § 6 pkt. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 461).

Biorąc pod uwagę wysokość poniesionych przez powódkę celowych kosztów procesu, w postaci: wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem (7.200 zł), kosztu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł) oraz opłaconej opłaty od pozwu (34.994 zł) i poniesionych przez pełnomocnika powódki kosztów dojazdów na rozprawy (1.703,03 zł - vide: spis kosztów k. 831), Sąd zasądził od pozwanej A. B. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 43.916,03 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa.

Pozwana zwana zarzucała Sadowi Okręgowemu naruszenie :

1) Art. 65 ust 1. u.k.w.h poprzez błędne zastosowanie tej regulacji i uznanie, że hipoteka, jaką oświadczeniem pozwanej o zmianie hipoteki z dnia (...)pozwana obciążyła nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgi wieczyste nr(...) (...) i (...), zabezpieczała wierzytelności powódki wobec (...) Spółka z o,o. powstałe po dniu (...) r. na podstawie porozumienia, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) (...), gdy tymczasem wobec zastąpienia z dniem (...) r. umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...) porozumieniem, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) (...) i dochodzeniem w tej sprawie zapłaty z umów zawartych po dniu(...) hipoteka nie zabezpieczała wierzytelności powódki wobec (...) Spółki z o.o. wynikającej z stosunku prawnego, jakim było porozumienie, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) (...) i roszczenie winno być oddalone od pozwanej, jako dłużnika rzeczowego, jako roszczenie nie zabezpieczone hipotecznie,

2) Art. 68 ^{( 1 )}§ 2 i art. 68 ^{( 3)} u.k.w.h poprzez błędne zastosowanie tych regulacji i uznanie, że umowa ustanawiająca hipotekę poprzez określenie wierzytelności z tytułu umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...), z doprecyzowaniem tych warunków w § (...) aktu notarialnego z dnia (...)jest kontynuowana, po dniu (...) jako jeden ciągły stosunek umowny lub bez zmian istotnych dla utrzymania hipoteki, poprzez porozumienie, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...) i oświadczeniem z dnia z dnia (...)ustalone zostały także stosunki prawne przyszłe, jakie powstałe po dniu (...) r. zgodnie z porozumieniem, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...), gdy tymczasem:

- w umowie ustanawiającej hipotekę określony został stosunek prawny oraz wynikające z niego wierzytelności objęte zabezpieczeniem poprzez odwołanie się do umowy nr (...) (...)o dystrybucję o. g. (...) na warunkach objętych opisem w (...) (...)które są to, warunki odmienne od warunków regulujących te same zagadnienia w porozumieniu, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) (...)

- i poprzez brak zgody pozwanej na zmianę hipoteki, jaką oświadczeniem o zmianie hipoteki (...) pozwana obciążyła nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...), stosowanie do stosunków prawnych z porozumienia, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) (...) nie doszło do zabezpieczenia hipotecznego na majątku pozwanej wierzytelności powódki wobec (...) Spółka z o.o. powstałych po dniu (...) r.

3) art. 94 u.k.w.h poprzez niezastosowanie tej regulacji i błędne uznanie, że pozwana jest nadal zobowiązana rzeczowo wobec powódki z kwot i tytułów ujętych w pozwie, z tytułu hipoteki, jaką oświadczeniem o zmianie hipoteki z dnia (...) pozwana obciążyła nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w R. prowadzi księgi wieczyste nr (...) i LU 1 (...), gdy tymczasem hipoteka ujęta tym oświadczeniem wygasła wobec wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, o czym świadczy dochodzenie przez powódkę odpowiedzialności pozwanej z tytułu zobowiązań powstałych po dniu (...) r., to jest powstałych w oparciu o stosunek umowny ustalony porozumieniem, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...)

4) art. 6 kc związku z art. 232 kpc, w związku z oświadczeniem o zmianie hipoteki z dnia (...) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, skutkujące:

a) uznaniem za udowodnione twierdzeń powodowej:

- że hipoteka jaką oświadczeniem o zmianie hipoteki z dnia (...) pozwana obciążyła nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w R. prowadzi księgi wieczyste nr (...), zabezpiecza także wierzytelności powódki dochodzone pozwem,

- że wierzytelności które dochodzi pozwem powstały w ramach umowy nr (...) z dnia (...). o dystrybucję o. g. (...) i że umowy cząstkowe składające się na kwotę łączną ujętą pozwem zawarte zostały w zgodności z warunkami objętymi oświadczeniem o zmianie hipoteki z dnia (...)

b) prowadzące do „odwrócenia ciężaru dowodu" poprzez przyjęcie, że to pozwana winna udowodnić, że zapłaty ceny sprzedaży i odsetek, których dochodzi powód pozwem od pozwanej są wierzytelnościami ze stosunku prawnego określonego w oświadczeniu o zmianie hipoteki z dnia (...) gdy tymczasem to powódka, która twierdzi, że hipoteka powstała oświadczeniem pozwanej o zmianie hipoteki z dnia (...) obciążająca nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgi wieczyste nr (...), zabezpiecza także wierzytelności powódki dochodzone pozwem, winna udowodnić przesłanki uzasadniające podniesiony zarzut.

5) art. 481 kc w zawiązku z art. 6 kc w zakresie kwoty odsetek poprzez wykazanie ich wysokości gdyż samo przetoczenie not odsetkowych nie wykazuje wysokości odsetek poprzez brak wykazania daty zawarcia umowy i daty zapłaty oraz podstawy naliczania odsetek, nota odsetkowa jest tylko wyliczeniem matematycznym nie wykazując podstawy materialnego odsetek i prawidłowości ich naliczenia

6) art. 65 kc poprzez dokonanie błędnej wykładni oświadczeń woli stron dotyczących porozumienia, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia 2013-09-20 poprzez przyjęcie, że ten dokument stanowi zmianę umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...) , gdy tymczasem dokument ten stanowi nową umowę zastępującą z dniem (...) r. umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...) ,

Poprzez naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 kpc polegającą na nie dokonaniu wszechstronnego i całościowego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji wyciągnięciu błędnych wniosków stanowiących podstawę wyroku oraz dokonaniu oceny materiału dowodowego w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, jak i poprzez wyciągnięcie nieprawidłowych wniosków w zakresie ustalonego stanu faktycznego, w tym

a) błędne ustalenia, że po dniu (...) r. stosunki umowne regulowane porozumieniem, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...)stanowią kontynuacje w jednej podstawie umownej, umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...), gdyż porozumienie, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...) jest jedynie aneksem do umowę nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...), gdy tymczasem porozumienie, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...) jest nową umową, która z dniem (...) r. zastąpiła umowę nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...),

b) błędne ustalenie, że oświadczeniem z dnia (...) ustalone zostały także stosunki prawne przyszłe, jakie powstałe (...)r. zgodnie z porozumieniem, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia(...), gdy treść oświadczenia o ustanowieniu hipoteki w tym zapis paragrafu (...)wskazuje, że inna była wola pozwanej w tym zakresie a powódka nie domagała się ustalenia zmiany hipoteki po dniu (...) r.

c) przez zaniechanie wszechstronnej i obiektywnej analizy materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie, w szczególności przez pominięcie zeznań świadków pozwanej i świadka W. K. w zakresie warunków zawarcia porozumienia, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...), uznawania tych warunków jako nowej umowy, wprowadzania tych warunków, jako obligatoryjne warunki prowadzenia współpracy z powódką w zakresie dystrybucji o. g. (...), powszechnie dla każdego kontrahenta powódki, bez możliwości negocjowania warunków przez kontrahentów powódki, braku wymogu złożenia oświadczenia przez pozwaną co do zmiany hipoteki stosinie do warunków porozumienia, które nosi nazwę „Aneks nr (...) (...) do umowy sprzedaży nr (...) z dnia (...).

Powódka wnosiła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje. Apelacja nie jest uzasadniona.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wszystkie zarzuty podniesione przez pozwaną w apelacji zmierzają do podważenia oceny materialnoprawnej Sądu Okręgowego, z której wynika, że zmiana treści hipoteki dokonana w dniu (...) w związku z zawartą przez strony w dniu (...) umową dotyczącą dystrybucji o. (...) skutkowała zabezpieczeniem także wierzytelności przyszłych, powstałych w związku z wykonywaniem przez strony umowy z dnia (...) Wierzytelności przyszłe obejmowały zatem także te wierzytelności, które powstały po podpisaniu przez strony w dniu (...) Aneksu nr (...) do umowy z dnia (...) W ocenie Sądu Okręgowego Aneks nr (...) do umowy z dnia (...), nie stanowił nowej umowy, która funkcjonowała w obrocie niezależnie od umowy z dnia (...) roku, a jedynie modyfikował ogólne zasady współpracy stron. Istota jednak tej współpracy nie uległa zmianie.

Sąd Apelacyjny w całości podziela i przyjmuje za własne szczegółowo przytoczone wcześniej ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego. Podziela również w całości wyżej przytoczoną ocenę meterialnoprawną, dotyczącą zasadności roszczenia powódki. Wierzytelność, której zaspokojenia dochodzi powódka była zabezpieczona hipotecznie przez pozwaną. W konsekwencji roszczenie Spółki (...) wobec pozwanej jako dłużniczki rzeczowej, jest uzasadnione.

W uzupełnieniu szeroko przedstawionej analizy dokonanej przez Sąd Okręgowy wskazać należy, że samo zatytułowanie dokumentu z dnia (...), „Aneksem nr (...) do umowy sprzedaży nr (...)/ z dnia (...) wskazuje, że jest to załącznik do umowy zawartej wcześniej, odmiennie regulujący niektóre postanowienia umowy, której dotyczy. Jego postanowienia nie zmieniały jednak istoty dotychczasowego stosunku zobowiązaniowego wiążącego strony. Gdyby zatem zamiarem stron było wykreowanie nowej umowy, strony nie przyjmowałyby aneksu do istniejącej umowy, lecz zawarłyby nową umowę. Gdyby zaś ich zamiarem było wygaszenie roszczeń wynikających z dotychczas wykonanych umów dałyby temu wyraz w postanowieniach nowej umowy.

Natomiast już w samej preambule aneksu strony zgodnie oświadczyły, że istniejący między nimi stosunek prawny (powstały) na podstawie umowy sprzedaży (z dnia (...), do której odwołuje się Aneks w tytule), będzie w dalszym ciągu regulowany według postanowień zawartych w Aneksie. Aneks w żadnej mierze nie zmieniał przedmiotu umowy. Była nim nadal sprzedaż o. g. (...), w ramach sieci, której organizatorem była Spółka (...), a Spółka (...) uzyskiwała jedynie jako nabywca status uczestnika sieci. Zasadnicze obowiązki stron umowy w żadnym zakresie nie uległy zmianie po zawarciu Aneksu nr (...) : Spółka (...) jako organizator sieci zobowiązywała się dostarczać Spółce (...) olej napędowy, za który P. zobowiązała się zapłacić cenę. Aneks nr (...) w żaden sposób nie zmieniał tych obowiązków stron.

W związku z powyższym brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania za uzasadnione twierdzenia pozwanej podniesionej w apelacji, że wskutek zawarcia „Aneksu nr (...)” doszło do „zastąpienia” umowy z dnia (...) postanowieniami Aneksu nr (...), ponieważ Aneks nr (...) nie zmieniał obowiązków stron umowy we wskazanym zakresie [zarzut 1 apelacji]. Z uwagi na to, że w umowie jak i w Aneksie mamy do czynienia z tożsamością stron umowy i jego przedmiotu, Aneksu nr (...) do umowy z dnia (...) nie kreował nowego stosunku zobowiązaniowego.

W konsekwencji uznać należy, że wierzytelności Spółki (...) wobec Spółki (...) powstałe wskutek kontynuowania współpracy przez strony umowy, po wejściu w życie Aneksu , tj. po dniu (...), były zabezpieczone hipoteką ustanowioną przez pozwaną, zgodnie z treścią jej oświadczenia z dnia (...)

Z treści oświadczenia o zmianie treści hipotek złożonego w dniu (...) r. wynika wprost, że pozwana ustanowiła hipotekę umowną łączną do kwoty (...) zł na nieruchomościach stanowiących jej własność, w celu zabezpieczenia wykonania:

- dotychczasowych wierzytelności Spółki (...) wobec Spółki (...), wynikających z umowy nr (...) z dnia(...) r. z późniejszymi zmianami oraz,

- wszelkich istniejących i przyszłych wierzytelności o zapłatę ceny, kar umownych, kwot z not obciążeniowych, o zwrot kosztów poniesionych przez (...) sp. z o.o. na wykonanie i dostarczenie elementów wizualnych, o zapłatę odsetek i zapłatę odszkodowania z tytułu niewykonania umowy - należnych z tytułu umowy nr (...) z dnia (...) r. o dystrybucję o. g. (...) oraz umów wykonawczych do tej umowy ((...) obejmujący zmianę treści hipoteki, k. 128-133).

Brak jest w tej sytuacji przede wszystkim podstaw do uznania, że przyjęcie przez Spółkę (...) i Spółkę (...) Aneksu nr (...) do umowy z dnia (...) skutkowało „wygaśnięciem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką” [zarzut nr 3 w apelacji], gdyż tak daleko idący wniosek apelującej nie został w ogóle uzasadniony. Nawet przy hipotetycznym uznaniu Aneksu nr (...) za nową umowę, nie oznaczałoby to automatycznego wygaśnięcia zabezpieczenia hipotecznego na nieruchomościach pozwanej.

Co jednak istotniejsze w sprawie, brak jest podstaw do twierdzenia, że wierzytelności Spółki (...) wobec Spółki (...), których powodowa Spółka dochodzi w sprawie niniejszej od dłużniczki rzeczowej, ze względu na datę ich powstania, nie były zabezpieczone hipoteką ustanowioną w oświadczeniu z dnia (...) o zmianie treści hipoteki.

Wierzytelności te powstały wskutek wykonywania przez strony umowy z dnia (...) o (...) i były objęte zabezpieczeniem hipotecznym jako wierzytelności przyszłe i wierzytelności odsetkowe wynikające z tej umowy, której Aneks nr (...) co do istoty nie zmieniał. Zgodnie zatem z oświadczeniem o ustanowieniu i zmianie hipoteki, hipoteka zabezpieczała wierzytelności wynikające z tej umowy. Roszczenie powódki wobec pozwanej jako dłużniczce rzeczowej na nieruchomości, na której została ustanowiona hipoteka zabezpieczające te wierzytelności, jest zatem uzasadnione.

Kwestionowanie w apelacji wysokości naliczonych przez powodową Spółkę odsetek nie jest skuteczne, gdyż w tym zakresie pozwana nie podnosiła żadnych okoliczności i zarzutów, które podważałyby wysokość wierzytelności odsetkowych należnych powódce. Prawo do naliczenia odsetek wynika z art. 481 kc. Jeżeli zaś dłużnik kwestionuje prawidłowość, a w konsekwencji wysokość wierzytelności odsetkowych winien wpierw podnieść zarzuty w tym względzie i wskazać, a następnie udowodnić okoliczności uzasadniające te zarzuty. Samo kwestionowanie przez dłużnika rzeczowego wysokości wierzytelności odsetkowej bez wskazania skonkretyzowanych zarzutów i ich udowodnienia nie jest skuteczne i nie może podważać roszczenia wierzyciela, w szczególności gdy dłużnik osobisty swój dług uznał, co w sprawie pozostaje poza sporem.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, że nie są uzasadnione zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 kpc, art. 65 ust. 1 , art. 68 ¹ § 2 i art. 68 ³ ukwh , art. 481 kc w zw. z art. 6 kc i art. 65 kc i na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanej. Na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powodowej Spółki 8 100zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.