III Ca 1827/17
Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Pabianicach z 13 września 2017 roku w sprawie I C 466/15 z powództwa T. T. przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę, w punkcie 1 zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 5.311,15 złotych z ustawowymi odsetkami od 12 sierpnia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, zaś w punkcie 2 oddalono powództwo w pozostałej części.
W świetle uzasadnienia wskazanego wyroku Sąd I instancji ustalił, że 8 listopada 2014 roku w P. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, którego sprawcą był kierowca samochodu F. (...) korzystający z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej udzielonej przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń. Kierujący samochodem F. (...) wyjeżdżając z ul. (...) na ul. (...) nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu po ul. (...) samochodowi M. (...), kierowanemu przez powoda; doszło do zderzenia. W wyniku kolizji uszkodzeniu uległ samochód osobowy M. (...), należący do powoda. Dziesiątego listopada 2014 roku powód zgłosił szkodę pozwanemu. W wyniku postępowania likwidacyjnego 3 lutego 2015 roku pozwany odmówił T. T. odszkodowania wskazując, że uszkodzenia pojazdu marki M. (...) nie mogły powstać w okolicznościach przedstawionych w zgłoszeniu przedmiotowej szkody komunikacyjnej, a tym samym nie można uznać, że kierujący samochodem F. (...), ubezpieczony w pozwanym towarzystwie, jest zobowiązany do odszkodowania za wyrządzoną szkodę. Podczas zdarzenia z dnia 8 listopada 2014 roku w bezpośrednim kontakcie był tylny lewy bok i narożnik samochodu F. (...) i lewy przedni narożnik w samochodzie M. (...). Uszkodzenia lewego narożnika przedmiotowego samochodu M. (...) powstały w okolicznościach podanych przez powoda oraz sprawcę kolizji. Uszkodzenia pokrywy przedniej nie miały związku z przedmiotowym zdarzeniem. Przedmiotowy pojazd po szkodzie z 5 września 2014 roku nie został naprawiony, co nie znajduje potwierdzenia w zgłoszeniu szkody przez powoda. Uzasadniony koszt naprawy przedmiotowego pojazdu po szkodzie z 8 listopada 2014 roku, przyjmując stawkę 100 zł netto za 1 godzinę roboczą:
– z zastosowaniem części oryginalnych zamiennych wynosił 11.464,53 zł brutto;
– przy zastosowaniu dostępnych zamienników o jakości zgodnej z częściami oryginalnymi wynosił 7.155,60 zł brutto;
– przy zastosowaniu najtańszych dostępnych zamienników wynosił 5.142,85 zł brutto.
Uzasadniony koszt naprawy przedmiotowego pojazdu po szkodzie według aktualnych cen, przyjmując stawkę 100 zł netto za 1 godzinę roboczą:
– z zastosowaniem części oryginalnych zamiennych wynosi 11.949,40 zł brutto;
– przy zastosowaniu dostępnych zamienników o jakości zgodnej z częściami oryginalnymi wynosi 6.964,46 zł brutto;
– przy zastosowaniu najtańszych dostępnych zamienników wynosi 5.311,15 zł brutto.
Ustalono, że wysokość szkody może być określona z uwzględnieniem najniższych kosztów naprawy z uwagi na to, iż pojazd miał rozliczne nienaprawione wcześniejsze uszkodzenia – prawy przedni narożnik, lewy przedni narożnik, tylna pokrywa, co wskazuje na brak należytej staranności o stan pojazdu, w chwili szkody pojazd był ponad 16 lat eksploatowany i w związku z tym był w końcowej fazie eksploatacji.
Czyniąc powyższe ustalenia, Sąd Rejonowy oparł się – w świetle uzasadnienia – na dokumentach, zeznaniach świadka, jak również opinii biegłego z zakresu mechaniki pojazdowej i rekonstrukcji wypadków drogowych.
W tak ustalonym stanie faktycznym zważono, że zgodnie z art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej, odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według reguł określonych w art. 363 k.c. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1 u.u.o.1). W ocenie Sądu I instancji powód wykazał, że zaistniałe w jego pojeździe uszkodzenia, poza pokrywą przednią, związane są ze zdarzeniem drogowym z 8 listopada 2014 roku, zaś z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że rzeczywisty koszt naprawy tej szkody wynosi 5.311,15 zł brutto, według cen części z daty orzekania; taka kwota została zasądzona. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu, gdyż pełnomocnik powoda aktualizując stanowisko w sprawie i wskazując, że powód żąda zasądzenia 5.311,15 zł, nie cofnął żądania w pozostałej części. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 u.u.o. zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi, który 3 lutego 2015 roku odmówił wypłaty ubezpieczenia, tak więc żądanie powoda zasądzenia odsetek od 12 sierpnia 2015 roku jest w pełni uzasadnione.
Apelację od omówionego wyżej wyroku, w zakresie jego punktu 1, wywiódł pozwany, działając przez swojego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, występującego w I instancji. Zdaniem apelującego doszło do naruszenia, w kolejności określonej w apelacji:
art. 824 1 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. i art. 363 § 2 k.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące zasądzeniem na rzecz powoda tytułem odszkodowania kwoty w sposób oczywisty przewyższającej wysokość zaistniałej w analizowanej sytuacji szkody;
art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. przez uznanie, iż powód wykazał, że rzeczywista wysokość zaistniałej w niniejszej sprawie szkody była wyższa niż kwota 5.142,85 zł brutto;
Z tych względów wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa również co do kwoty 168,30 zł wraz z odsetkami od 12 sierpnia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, nadto zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I oraz za II instancję według norm przepisanych; ewentualnie wniesiono o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.
Do zamknięcia rozprawy apelacyjnej 16 lutego 2018 roku strony nie zmieniły stanowisk w sprawie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja jest bezzasadna.
Analizując w całości zgłoszone przez apelującego zarzuty, przy uwzględnieniu ich uzasadnienia, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że w istocie pozwany kwestionuje nie tyle prawidłowość poczynionych ustaleń faktycznych z punktu widzenia zachowania reguł procesowych, co kwestionuje to, że Sąd Rejonowy spośród należycie ustalonych – z punktu widzenia prawa procesowego – możliwych wysokości szkody, dokonał wadliwie z punktu widzenia prawa materialnego wyboru tej wersji, która oparta została na uwzględnieniu cen z chwili ustalania odszkodowania.
W świetle powyższych uwag ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są prawidłowe, ponieważ mieszczą się w granicach swobodnej – w przeciwieństwie do dowolnej – oceny przeprowadzonych dowodów jako spójne, logicznie powiązane z materiałem dowodowym, niebudzące wątpliwości w świetle życiowego doświadczenia oraz zupełne z punktu widzenia zakresu ustaleń niezbędnego do prawidłowego rozstrzygnięcia. Jako takie nie mogą być skutecznie zwalczane jedynie polemicznymi twierdzeniami. W konsekwencji Sąd Okręgowy przyjmuje owe ustalenia Sądu Rejonowego w całości za własne.
Przystępując do oceny zarzutu naruszenia prawa materialnego, nie jest on zasadny. Sąd I instancji trafnie przyjął, że dla ustalenia wysokości należnego od pozwanego świadczenia z tytułu ubezpieczenia, zasadnym jest uwzględnienie cen z chwili ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w sprawie II CSK 569/142, analizując kwestie odszkodowania za spadek cen nieruchomości wobec zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, spadek cen będący wynikiem swobodnego kształtowania się reguł ekonomicznych podaży i popytu, nie stanowi szczególnej okoliczności w rozumieniu art. 363 § 2 k.c., uzasadniającej ustalenie wysokości odszkodowania według innych cen niż obowiązujące w chwili orzekania. Trafnie również Sąd Najwyższy zwrócił uwagę w sprawie II CSK 595/133, że omawiany przepis pełni funkcję ochronną względem poszkodowanego, w szczególności nie może usprawiedliwiać ograniczenia praw poszkodowanego.
Już choćby z tych względów nie sposób dopatrzeć się w okolicznościach niniejszej sprawy podstaw do przyjęcia, że wystąpiły szczególne okoliczności, czyniące zasadnym odstąpienie od reguły z art. 363 § 2 k.c. Orzeczenia Sądu Najwyższego, przywoływane w apelacji, zapadały w istotnie odmiennych warunkach społeczno-gospodarczych i w ocenie Sądu Okręgowego nie skutkują zniweczeniem powyższych uwag, powziętych na bazie współczesnego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Odnosząc się natomiast do kwestii naprawy, podnoszonej w apelacji, to należy zauważyć, że – czego raczono nie dostrzec w apelacji – powód jednoznacznie zastrzegł, że dokonał naprawy „w miarę swoich możliwości finansowych” (k. 71). Oznacza to w istocie jedynie tyle, że powód wydał na naprawy 5.000 zł, które w świetle prawidłowych ustaleń Sądu I instancji, nie wystarczyły na całkowitą naprawę uszkodzeń, i to nawet według cen z chwili powstania szkody. Ten rzeczywisty wydatek powoda nie ma zatem wpływu na zakres odpowiedzialności pozwanego o tyle, że nie doszło w ten sposób do naprawienia szkody w całości, a jedynie dodatkowo uwiarygadnia on treść poczynionych w sprawie ustaleń.
Z tych wszystkich względów, a nadto wobec braku okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, które winny być brane pod uwagę z urzędu, uznając zaskarżone orzeczenie za prawidłowe, apelację pozwanego oddalono jako bezzasadną (art. 385 k.p.c.).
1 Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (j.t. –Dz.U. z 2013 r., poz. 392, z późn. zm.).
2 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2015 r., II CSK 569/14, OSNC-ZD z 2016, nr 4, poz. 71.
3 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2014 r., II CSK 595/13, LEX nr 1504837.