Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 września 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi III Wydział Cywilny zasądził od Towarzystwa (...) w W. na rzecz M. P. kwotę 40.800 zł wraz:

a.  z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 11.000 zł od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

b.  z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi do kwoty 29800 zł od dnia 22 września 2016 roku do dnia zapłaty

oraz kwotę 3967 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W pozostałym zakresie, co do żądania odsetek ustawowych od kwoty 29800 zł od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia 21 września 2016 roku, Sąd oddalił powództwo. W punkcie 3 wyroku nakazał pobrać od Towarzystwa (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi kwotę 1.101,19 zł tytułem nieuiszczonych kosztów procesu.

Powyższe orzeczenie zaskarżył w części pełnomocnik powoda tj. w zakresie punktu 1 wyroku, co do kwoty 15.000 zł wraz z zasądzonymi odsetkami, to jest ponad kwotę 25.800 zł oraz w zakresie pkt. 3 wyroku, tj. orzeczenia o kosztach procesu.

Zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania:

a)  321 § 1 kpc poprzez zasadzenie na rzecz powódki kwoty 40.800 zł przy żądaniu określonym w piśmie procesowym z dnia 16 sierpnia 2017 roku na kwotę 25.800 zł, czyli uwzględnienie powództwa o kwotę 15000 zł ponad żądanie;

b)  z ostrożności procesowej ponadto art. 233 § 1 kpc i art. 328 § 2 kpc poprzez rozważenie w sposób wszechstronny materiału dowodowego dotyczącego rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę w aspekcie odpowiedniego do niej zadośćuczynienia poprzez niewzięcie pod uwagę faktu, że leczenie powódki po wypadku miało charakter zachowawczy, a nie operacyjny, nie wiązało się z hospitalizacją, zaopatrzenie medyczne było relatywnie mało uciążliwe (w chustę ortopedyczną), częstotliwość wizyt u lekarza była niewielka, trwały uszczerbek na zdrowiu powódki dotyczy wyłącznie obrażeń o charakterze ortopedycznym, związany z dysfunkcją jednego tylko organu- barku lewego, a nadto powódka, pomimo upływu 3 lat od wypadku i mimo celowości wykonania zabiegu chirurgicznego dla poprawy stanu jej zdrowia nie podjęła leczenia, które mogłyby poprawić jej wygląd, poprzez usunięcie istniejącego zniekształcenia barku.

Z ostrożności procesowej zarzucił ponadto obrazę prawa materialnego, a mianowicie:

a)  art. 445 § 1 kc, poprzez ustalenie zadośćuczynienia w kwocie rażącą zawyżonej, nie mieszczącej się w kryteriach zadośćuczynienia odpowiedniego do zakresu doznanej przez powódkę krzywdy;

b)  art. 32 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez przyznanie powódce zadośćuczynienia w kwocie rażąco odbiegającej wysokością od kwot, które uzyskały na mocy prawomocnych wyroków osoby dochodzące roszczeń tego samego rodzaju, w bardzo podobnych stanach faktycznych, co narusza zasadę równego traktowania obywateli przez władze publiczne, wyrażoną w powołanym przepisie.

W związku z powyższym na podstawie art. 368 kpc wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powódki kwoty 25800 zł tytułem zadośćuczynienia i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie, orzeczenie o kosztach procesu zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozłożenia, o zwrot kosztów postepowania za instancję odwoławczą.

Pełnomocnik powódki na rozprawie w dniu 05 marca 2018 roku, przyłączył się do apelacji i wniósł o nieobciążanie powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja w znacznej części zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż Sąd Okręgowy w całości przyjmuje za własne ustalenia faktyczne dokonane w sprawie przez Sąd Rejonowy, bowiem ich treść jest niesprzeczna z wynikami postępowania dowodowego opartego na wszechstronnej ocenie zgromadzonych dowodów nie mającej cech dowolności. Wobec powyższego, gdy Sąd orzeka na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w pierwszej instancji i aprobuje dotychczasowe ustalenia, nie musi ich powtarzać (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 18/07, Lex nr 966804).

W ocenie Sądu Okręgowego zasadny jest zarzut naruszenia art. 321 kpc.

Zgodnie z przepisem art.321 § 1 kodeksu postępowania cywilnego sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Zakaz orzekania ponad żądanie, będący przejawem zasad dyspozycyjności i kontradyktoryjności oznacza, że o treści wyroku zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym decyduje żądanie strony w rozumieniu art. 187 § 1 kpc. Wyrażona w art. 321 § 1 kpc zasada niedopuszczalności wyrokowania, co do przedmiotu nieobjętego żądaniem, oznacza więc niemożność objęcia rozstrzygnięciem sądu innych roszczeń niż przedstawione przez powoda.

W niniejszej sprawie, powódka w pozwie z dnia 24 sierpnia 2015 roku wniosła o zapłatę 11.000 zł tytułem dopłaty do zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty. W piśmie procesowym z dnia 21 września 2017 roku, pełnomocnik powódki, biorąc pod uwagę rodzaj i rozmiar cierpień, doznanej utraty zdrowia, długotrwały uszczerbek na zdrowiu, ustalony przez biegłego na poziomie 17 %, rozszerzył powództwo, żądając od pozwanego zadośćuczynienia w wysokości 25.800 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i od dnia 01 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia zapłaty. Wskazał, iż stosownym zadośćuczynieniem byłaby kwota 40.800 zł, która w swej wysokości uwzględniała kwotę 15000 zł wypłaconą powódce na etapie postępowania likwidacyjnego.

Należy podkreślić, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił zakres krzywdy doznanej przez powódkę wskazując wszystkie obrażenia jakich doznała, cierpienia fizyczne i psychiczne z tym związane oraz trwałość występujących zmian. Prawidłowo ustalił, że powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu
w wysokości 17 %. Nie mniej jednak nieprawidłowo, ponad żądanie ustalił wysokość zadośćuczynienia, przyznając powódce kwotę 40800 zł dalszego zadośćuczynienia, gdy tymczasem powódka w postępowaniu sądowym łącznie żądała zapłaty kwoty 25.800 zł, która to kwota wraz z kwotą 15.000 zł wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego właściwie rekompensowałaby powódce doznaną krzywdę.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżone orzeczenie w tym zakresie i obniżył zasądzone w wyroku Sądu I instancji na rzecz powódki zadośćuczynienie do kwoty 25.800 zł, jednocześnie zmieniając punkt 1b wyroku, w ten sposób, iż kwotę należności, od której liczone są odsetki ustawowe za opóźnienie obniżając z kwoty 29800 zł do kwoty 14.800 zł stanowiącej kwotę rozszerzonego powództwa.

W pozostałym zakresie, Sąd nie znalazł podstaw do zmiany wyroku, albowiem mimo orzeczenia ponad żądanie, koszty postępowania nie uległy zmianie, a powódkę mimo wszystko w I instancji traktować należy, jako podmiot który całkowicie wygrał proces. Wszak zmiana wyroku sprowadzała się do obniżenia zadośćuczynienia do kwoty 25800 zł, której zapłaty żądała powódka. Zgodnie z art. 100 kpc, Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. W niniejszej sprawie powódka wygrała proces niemalże w całości, Sąd inaczej jedynie ustalił datę, od której liczone miałaby być odsetki od kwoty 14.800 zł.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy prawidłowo, na podstawie art. 100 zd. 2 kpc orzekł o zwrocie na jej rzecz całości kosztów procesu w kwocie 3.967 zł, na które złożyły się: opłata sądowa w wysokości 550 zł, wynagrodzenie biegłego w wysokości 1.000 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2.417 zł ustalone na podstawie § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).

W toku postępowania ze Skarbu Państwa została tymczasowo wydatkowana kwota 361,19 zł na wynagrodzenie biegłego (k. 84). Ponadto w związku z rozszerzeniem powództwa powstała konieczność uiszczenia opłaty uzupełniającej w kwocie 740 zł (5% z kwoty rozszerzonego powództwa 14.800 zł). Kwoty te na podstawie art. 113. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 167, poz. 1398) powinny być pokryte przez pozwanego, jako przegrywającego sprawę.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. , który urzeczywistnia zasadę słuszności i jako wyjątkowy – stanowi wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Powyższy przepis nie konkretyzuje pojęcia „wypadki szczególnie uzasadnione”, toteż ich kwalifikacja należy do sądu. Ocena sądu jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym, ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem, poczuciem sprawiedliwości oraz analizą okoliczności rozpoznawanej sprawy (por. postanowienie SN z dnia 2 czerwca 2010 r., I PZ 2/10, OSNP 2011, nr 23–24, poz. 297; postanowienie SN z dnia 26 stycznia 2012 r., III CZ 10/12, OSNC 2012, nr 7–8, poz. 98 z glosą M. Rzewuskiego, Glosa 2013, nr 1, s. 77 i postanowienie SN z dnia 15 lutego 2012 r., I CZ 165/11, IC 2013, nr 3, s. 50).

W niniejszej sprawie zachodzi właśnie taki szczególny przypadek. To nie z winy powódki, Sąd naruszył dyspozycję art. 321 kpc. Powódka w tym zakresie uznała apelację, tym samym wnosząc o obniżenie kwoty zasądzonego zadośćuczynienia, do kwoty 25800 zł.

W związku z powyższym orzeczono, jak w wyroku.