Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR del. Mirosław Chojnacki

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z wniosku A. P. (1)

z udziałem T. P.

o poddział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni i uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 21 marca 2018 roku, sygnatura akt I Ns 1314/15

postanawia:

I.  z apelacji wnioskodawczyni zmienić zaskarżone postanowienie w punktach 2 i 5 w ten sposób, że:

a)  wartość nakładu objętego punktem 2 obniżyć z kwoty 21764 złotych do 10882 (dziesięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt dwa) złote;

b)  zasądzoną w punkcie 5 kwotę 17224 złote podwyższyć do 22779 (dwadzieścia dwa tysiące siedemset siedemdziesiąt dziewięć) złotych;

II.  oddalić w pozostałej części apelację wnioskodawczyni i w całości apelację uczestnika postępowania;

III.  ustalić, że koszty postępowania apelacyjnego ponoszą zainteresowani w zakresie przez siebie wydatkowanym.

Sygn. akt I Ca 217/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Łasku, w sprawie z wniosku A. P. (1) z udziałem T. P. o podział majątku wspólnego ustalił,
że w skład tego majątku wchodzi udział w ½ części prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości L. gmina P., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) o wartości 16000 zł (pkt Ia) oraz ruchomości wymienione
w pkt 1 od b do t; ustalił, że byli małżonkowie poczynili z majątku wspólnego na majątek odrębny A. P. (1) nakład w kwocie 21764 zł (pkt 2); oddalił wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym (pkt 3) oraz dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków w ten sposób, że przyznał T. P. składniki majątkowe wymienione w pkt 1 a do k, zaś A. P. (1) składniki majątkowe wymienione
w pkt 1 l do t (pkt 4 a i b), zasądzając od T. P. na rzecz A. P. (1) kwotę 17224 zł tytułem spłaty, płatną w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia (pkt 5).

Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, nie obciążając jednocześnie uczestników kosztami sądowymi (pkt 6 i 7).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Wnioskodawczyni A. P. (1) i uczestnik T. P. zawarli związek małżeński 12 lipca 1997 r. Wyrokiem z 20 lutego 2014 r. małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód.

Umową darowizny z 6 sierpnia 2009 r. wnioskodawczyni i uczestnik nabyli udział
w ½ części prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości L. gmina P., dla której prowadzona jest księga wieczysta (...). Nieruchomość
ta była wówczas niezabudowana.

W trakcie trwania małżeństwa uczestnicy posadowili na działce budynek gospodarczy – drewutnię oraz domek tzw. holenderski.

Po ślubie, w 1997r. małżonkowie zamieszkali w lokalu mieszkalnym nr (...) położonym na ulicy (...). Mieszkanie należało do matki wnioskodawczyni. Małżonkowie dokonali jego remontu i odświeżenia min. wymieniono okna, parapety. Mieszkali tam do 2009 r.

W 2009 r. wnioskodawczyni odziedziczyła udział w ½ części prawa własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w Ł.. Małżonkowie dokonali remontu lokalu w zakresie kuchni i dużego pokoju, wykonano stolarkę okienną i drzwiową. Zamontowano okna, drzwi, wymieniono zlew, wymieniono kaloryfery, oświetlenie. Położono gładź, terakotę.

A. i T. P. nabyli 8 sierpnia 2012 r. samochód S. (...)
(...) (...). W tym celu zaciągnięto kredyt bankowy w G. (...) Banku.

Kredyt na auto w dużej części był spłacany przez rodziców uczestnika.

20 listopada 2013 r. T. P. dokonał darowizny pojazdu na rzecz swego ojca L. P.. Wartość samochodu określono na 32000 zł.

Małżonkowie zakupili także telewizor (...) HD 55’’, kamerę S., zmywarkę B., kino domowe T., rower K. V., relingi (belki) dachowe samochodowe, kosiarkę spalinową, lodówkę S., komodę pod telewizor, okap Samsung, aparat fotograficzny M., wyposażenie wnętrza – kanapę rozkładaną, stół z czterema krzesłami, zlewozmywak, karnisze, zestaw mebli kuchennych, komputer wraz z monitorem, (...) oraz miniwieżę S.. Rzeczy te stanowiły prezent dla syna stron – P. P. (1).

T. P. kupował także i następnie darował żonie A. P. (1) biżuterię – min. łańcuszek złoty, zegarek, pierścionek. Podarki te były dokonywane z okazji urodzenia dziecka, urodzin wnioskodawczyni.

W dniu 27 stycznia 2014 r. matka uczestnika zlikwidowała posiadaną przez siebie lokatę i wypłacone pieniądze w kwocie 20731,20 zł przekazała synowi na zakup przez niego mieszkania. Otrzymane pieniądze w kwocie 21500 zł uczestnik umieścił na lokacie w G. (...) Banku w dniu 29 stycznia 2014 r. Następnie wypłacił je 14 kwietnia 2014 r.
i przeznaczył na zakup mieszkania w Ł. przy ul. (...).

W kwietniu 2015 r. wnioskodawczyni usunęła z domku w L. kuchenkę gazową, stół ogrodowy z krzesłami, lampy ogrodowe, ławkę ogrodową, wąż ogrodowy, bojler.

Powyższe rzeczy stanowiły własność matki wnioskodawczyni (w ramach prowadzonej przez nią i likwidowanej w 2010 r. działalności gospodarczej) i zostały one przekazane A. P. (1) do używania na działce w L..

T. P. za pieniądze otrzymane od rodziców kupił pub w Ł., który przez jakiś czas prowadził. Następnie pub został przekazany darowizną bratu uczestnika – A. P. (2).

Wnioskodawczyni rozpoczęła pracę w 2007 r. w Urzędzie Miasta Ł.. Wcześniej pracowała w firmie (...) a następnie w firmie (...) s.c. Była zarejestrowana jako bezrobotna przez ponad rok w latach 2006 – 2007 r., korzystała w 1998 i 1999 r. z urlopu macierzyńskiego.

Uczestnik pracował w magazynie, następnie w restauracji na terenie Centrum Manufaktura. Jego zarobki jako kucharza były dobre, przebywał w pracy ok. 10 - 12 godzin dziennie. Wcześniej prowadził działalność gospodarczą min. pub i handel na rynku.

Wartość nakładów na mieszkanie na ul. (...) w postaci drzwi wewnętrznych drewnianych, oraz okien i drzwi zewnętrznych wynosi odpowiednio 5000 zł i 10000 zł. Wartość pozostałych nakładów na nieruchomość wyniosła 6764 zł. Wartość nakładu
w postaci domku holenderskiego i drewutni (budynku gospodarczego) wynosi odpowiednio 16000 zł i 3500 zł. Wartość lodówki S. wynosi 2798 zł, komody pod telewizor 1500 zł, zestawu mebli kuchennych 8000 zł, okapu S. 499 zł, aparatu fotograficznego M. 1200 zł. Wartość telewizora (...) HD 55’’ wynosi 2280 zł, kamery S. 228 zł, piekarnika E. 456 zł, zmywarki B. 285 zł, kina domowego T. 379 zł, roweru K. V. 664 zł, relingów (belek) dachowych samochodowych 475 zł, kosiarki spalinowej 342 zł, kanapy rozkładanej 342 zł, stołu z czterema krzesłami 405 zł, zlewozmywaku z baterią 243 zł.

Sąd nie dał wiary zeznaniom uczestnika oraz świadka J. K. jakoby biżuteria będąca w posiadaniu wnioskodawczyni była inwestycją a nie prezentami
dla A. P. (1), gdyż przeczą temu zeznania samej wnioskodawczyni ale i przede wszystkim doświadczenie życiowe, które wskazuje, że tego rodzaju rzeczy są typowymi prezentami wręczanymi kobietom z uwagi na urodziny, rocznice czy ważne wydarzenia
jak narodziny dziecka. Rolę przedmiotów tezauryzacyjnych pełnią raczej złote monety, sztabki i tym podobne a nie typowa drobna biżuteria.

Sąd, opierając się na art. 45 krio, art. 46 krio, art. 1035 k.c., art. 43 § 1 krio, ustalił,
że w skład majątku wspólnego małżonków A. i T. P. wchodzą następujące składniki udział w ½ części prawa własności działki gruntu położonej
w miejscowości L. gmina P., który to został nabyty przez małżonków w drodze darowizny i w trakcie trwania małżeństwa. Wartość jego ustalono w oparciu o opinię biegłego, zgodnie z którą cała działka kosztuje 32000 zł, zatem udział w 1/2 to 16 000 zł.. Wartość naniesień na nieruchomości, tj. domku holenderskiego i budynku gospodarczego – drewutni wynosi odpowiednio 15200 zł i 3325 zł, przy czym z zebranego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że koszt owych naniesień ponieśli w całości wnioskodawczyni i uczestnik.

Sąd uznał także, że zaliczeniu w skład majątku wspólnego podlega wartość samochodu S. (...). Niewątpliwym jest, że został on zakupiony przez oboje małżonków za kredyt im wspólnie udzielony. Na przynależność owej rzeczy nie ma wpływu to, kto w rzeczywistości przekazywał część środków finansowych na spłatę kredytu (co mieli czynić rodzice uczestnika), bowiem co najwyżej może to stanowić dług małżonków,
który nie podlega podziałowi. Pojazd został zbyty w trakcie trwania małżeństwa pod tytułem darnym, tym niemniej w jego miejsce w majątku wspólnym powinien się pojawić jego surogat w postaci określonej wartości pieniężnej. Sąd ustalił ową wartość na 32000 zł,
tj. na kwotę ujawnioną w umowie darowizny i mieszczącą się w przedziale przyjętym przez biegłego.

Wartość ruchomości ustalono w oparciu o opinię biegłego, która nie była kwestionowana w tym zakresie, zaś pozostałych ruchomości w postaci lodówki przyjęto zgodnie z oświadczeniami stron.

Odnośnie zgłoszonych przez uczestnika elementów biżuterii Sąd, co już wcześniej zaznaczono, nie uznał ich za składniki majątku wspólnego, gdyż nie brzmią wiarygodnie zeznania T. P., że stanowią one inwestycję. Przekonywająco natomiast
i w zgodzie z doświadczeniem życiowym pozostają słowa wnioskodawczyni, że są one
w istocie prezentami dla niej, a więc wchodzą w skład jej majątku odrębnego.

Podobnie Sąd potraktował ruchomości w postaci komputera z monitorem, P. S. i m. wieży. Za wiarygodne uznano zeznania wnioskodawczyni, że były to prezenty rodziców dla ich wspólnego syna, gdyż doświadczenie życiowe wskazuje, że przedmioty
te są właśnie darowane dziecku na jego wyłączną własność i nie ma podstaw do ich traktowania jako składniki majątku wspólnego.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni i świadków E. S. i I. R., że przedmioty znajdujące się na działce letniskowej i następnie usunięte przez A. P. (1) nie stanowiły własności małżonków, lecz zostały przekazane
im w używanie. Pośrednio przyznał to sam uczestnik. Sąd wskazał tu w szczególności
na zeznania E. S., który wskazał, że owe ruchomości wchodziły w skład majątku spółki jego i matki wnioskodawczyni.

Sąd nie uznał także za składnik majątku wspólnego środków pieniężnych zgromadzonych na lokacie przez uczestnika, gdyż jego zeznania oraz zeznania Z. P.
jak również dokumenty w postaci operacji bankowych i umowy sprzedaży mieszkania potwierdzają, że owe środki pochodziły od matki uczestnika, zostały przekazane następnie wyłącznie jemu na zakup mieszkania.

Sąd przyjął następnie, że małżonkowie dokonali nakładów z majątku wspólnego
na majątek odrębny wnioskodawczyni w postaci lokalu mieszkalnego położonego
na ul. (...) w Ł..

Według Sądu, materiał dowodowy potwierdza, że nakładów takich dokonano,
przy czym biegły wycenił ich część na łączną kwotę 6764 zł, nadto Sąd uwzględnił jeszcze nakład w postaci montażu drzwi zewnętrznych i wewnętrznych oraz okien, którego wartość została przyznane przez strony – kwota 5000 zł oraz 10000 zł.

W zakresie zgłaszanych nakładów na mieszkalnie na ul. (...) wskazał po pierwsze, że zostały one poczynione na nieruchomość stanowiącą majątek osób trzecich (matki wnioskodawczyni), a więc mogą być traktowane co najwyżej jako wierzytelność przysługującą byłym małżonkom względem tej osoby.

Biorąc pod uwagę fakt, że owe prace były wykonywane po 1997 r. i zostały niejako zużyte przez wnioskodawczynię i uczestnika, którzy zamieszkiwali w tym lokalu, uwzględnienie tego składnika – w ocenie Sądu – nie jest uzasadnione.

Odnosząc się do żądania zgłoszonego przez uczestnika ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym Sąd zauważył, że w niniejszej sprawie żaden środek dowodowy, zeznania świadków, nie wskazują by wnioskodawczyni rażąco i uporczywie nie przyczyniała się do powstania majątku wspólnego. Przez większość czasu trwania małżeństwa pracowała ona zarobkowo, nie można jej także zarzucić by nie czyniła osobistych starań przy wychowaniu dziecka i pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Żądanie to nie mogło być – zdaniem Sądu – uwzględnione, a małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (art. 43 § 1 kro).

Sąd dokonał podziału opisanych wyżej składników majątku wspólnego zgodnie
z wnioskami stron, ostatecznie wyrażonymi na rozprawie 21 lutego 2018 r. i tak uczestnikowi przyznano udział w ½ części prawa własności działki wraz z naniesieniami w postaci domku
i drewutni (budynku gospodarczego), telewizora Samsung, kamery S., zmywarki B., piekarnika (...), kina domowego T., roweru K. V., belek dachowych oraz kosiarki spalinowej. Wnioskodawczyni otrzymała natomiast kanapę rozkładaną,
stół z krzesłami, zlewozmywak, karnisze, lodówkę S., komodę pod telewizor, zestaw mebli kuchennych, okap (...), aparat fotograficzny M..

W zakresie spłat i dopłat – art.. 212 k.c. – Sąd wziął pod uwagę wartość poszczególnych ruchomości i nieruchomości przyznanych stronom. Uznał, że uczestnik winien spłacić wnioskodawczynię połową wartości środków finansowych jakie wyszły
z majątku wspólnego wskutek dokonania darowizny samochodu S. (...) a więc kwotą 16000 zł. Przyjął również, że uczestnikowi należy się zwrot połowy nakładów dokonanych przez małżonków na lokal mieszkalny na ul. (...) w Ł., a ustalony na łączną kwotą 21764 zł. Stąd też T. P. winien spłacić wnioskodawczynię kwotą 35703 zł,
zaś A. P. (1) winna spłacić uczestnika kwotą 18479 zł. Tym samym ostatecznie, tytułem spłaty uznano, że uczestnik ma obowiązek przekazać wnioskodawczyni sumę
17224 zł.

Na zasadzie art. 212 § 3 k.c. Sąd ustalił termin dokonania spłaty na 3 miesiące
od uprawomocnienia się postanowienia, a o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli oboje zainteresowani.

Uczestnik postepowania zaskarżył orzeczenie w części, tj. co do punktu 1, 4, 5
- w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ
na treść rozstrzygnięcia, a to:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez:

- odmowę dania wiary zeznaniom świadka J. K. w zakresie,
w którym wskazywał, iż uczestnik inwestował w złoto, nie przekazując biżuterii na wyłączną własność wnioskodawczyni, ale nabywając ją do majątku wspólnego, w sytuacji gdy zeznania ww. są spójne i korespondują z zeznaniami uczestnika, w tym stanie rzeczy nie istnieją podstawy do ich negowania i opierania ustaleń faktycznych tylko na zeznaniach wnioskodawczyni, formę inwestycji może stanowić złota biżuteria, co w żadnej mierze nie jest sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego;

- niepełną ocenę zeznań świadków, a to: E. S. i I. R., polegającą na pominięciu, iż z depozycji wynikało, iż tzw. „przedmioty z działki" zostały darowane
na rzecz małżonków;

- pominięcie dowodu z zeznań T. P., z których jednoznacznie wynikało iż przedmioty w postaci komputera z monitorem, P. S., minii wieży nie stanowiły prezentów dla syna stron, ale przedmioty wyposażenia mieszkania;

b/ art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. poprzez błędne ustalenie, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi wartość samochodu S. (...) o nr rej. (...)
w kwocie 32 000 zł, w sytuacji gdy przedmiot nie stanowił własności małżonków na dzień ustania wspólności małżeńskiej, a nadto został zakupiony na kredyt, którego spłatę finansowali w całości rodzice uczestnika, a zatem w powyższym układzie faktycznym
nie istniały żadne podstawy, ażeby powyższy składnik obejmować majątkiem wspólnym małżonków;

c/ art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie przez Sąd pierwszej instancji przy ustalaniu składu i wartości majątku wspólnego składnika tego majątku w postaci:

- biżuterii (złotej bransoletki i złotych kolczyków) i błędne uznanie, iż ruchomości stanowiły prezenty przekazywane przez uczestnika wnioskodawczyni, w sytuacji
gdy ruchomość te stanowiły inwestycję małżonków i winny podlegać rozliczeniu jako ruchomości wspólne,

- komputera z monitorem, P. S., minii wieży i błędne uznanie,
iż ruchomości stanowiły prezenty stron na rzecz ich wspólnego syna, w sytuacji
gdy przedmioty te stanowiły wyposażenie mieszkania stron i winny podlegać rozliczeniu
jako ruchomości wspólne,

- tzw. „przedmiotów z działki" w postaci: kuchenki gazowej, stołu ogrodowego
z krzesłami, lampy ogrodowej, ławki ogrodowej, węża ogrodowego, bojlera i kosiarki spalinowej, w sytuacji gdy przedmioty te zostały przekazane w drodze darowizny na rzecz (byłych) małżonków P. przez I. R. i E. S. i winny podlegać rozliczeniu jako ruchomości wspólne.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez: ustalenie, iż w skład majątku wspólnego wnioskodawczym A. P. (1)
i uczestnika T. P. wchodzą nadto: złota bransoletka, złote kolczyki, komputer
z monitorem, P. S., minii wieża, „przedmioty z działki" w postaci: kuchenki gazowej, stołu ogrodowego z krzesłami, lampy ogrodowej, ławki ogrodowej, węża ogrodowego, bojlera i kosiarki spalinowej o łącznej wartości 2920 zł; dokonanie podziału tych składników w ten sposób, iż przyznać je na wyłączną własność A. P. (1) oraz zasądzenie
od A. P. (1) na rzecz T. P. kwoty 236 zł tytułem spłaty.

Wnioskodawczyni zaskarżyła orzeczenie w części, tj. w zakresie:

- punktu 1 postanowienia, w zakresie w jakim Sąd nie uwzględnił w ustaleniu
w składzie majątku wspólnego wartości środków pieniężnych zgromadzonych na lokacie
w G. (...) Bank- 21500 zł oraz w wynikającym z powyższego w zakresie części
punktu 4 a postanowienia, w części, w której nie przyznał wartości tych środków na rzecz uczestnika T. P., tj. w zakresie w jakim oddalił wniosek wnioskodawczym,
w tym zakresie;

- punktu 2 postanowienia w części w jakiej Sąd ustalił, że małżonkowie A. P. (1) i T. P. poczynili z majątku wspólnego na majątek odrębny A. P. (1) nakład ponad kwotę 10882 zł (tj. co do kwoty 10882 zł);

- punktu 5 postanowienia w zakresie braku zasądzenia (oddalenia wniosku
o zasadzenie od T. P. na rzecz A. P. (1) dodatkowo kwoty 23788 zł tytułem spłaty (łączna kwota spłaty jaka winna być zasądzona to 41102 zł;

zarzucając naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy, tj:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów, sprzeczną
z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz poczynienie ustaleń wprost sprzecznych
z dowodami złożonymi w sprawie oraz z innymi poczynionymi przez Sąd ustaleniami,
co w konsekwencji prowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych, co polegało na:

- błędnym przyjęciu, że środki na lokacie w G. (...) Banku zostały przekazane
T. P. przez jego matkę Z. P. wyłącznie jemu, mimo,
że dowody w sprawie nie potwierdzają tej okoliczności i przyjęcie takie jest sprzeczne
z zasadami doświadczenia życiowego, w szczególności w zakresie dokumentowania
darowizn;

- błędnym przyjęciu, że małżonkowie dokonali nakładów z majątku wspólnego
na majątek odrębny wnioskodawczym w postaci lokalu mieszkalnego położonego
na ul. (...) w Ł. w kwocie 21764 zł, co jest sprzeczne z dowodami
złożonymi w sprawie oraz innymi ustaleniami faktycznego Sądu, w szczególności
ustaleniem Sądu, że mieszkanie przy ul. (...) w Ł. stanowiło jedynie
współwłasność wnioskodawczym' w udziale ½, zatem sprzeczne z zasadami logiki jest uznanie, że cała wskazana kwota stanowiła nakład na majątek wnioskodawczym skoro majątek w postaci lokalu, którego dotyczyły nakłady stanowił również współwłasność osoby trzeciej;

- błędnym przyjęciu, że uczestniczka winna spłacić uczestnika kwotą 18479 zł,
co nie uwzględnia okoliczności, o których mowa w punkcie ii powyżej, co stanowi o błędnym ustaleniu faktycznym części nakładów podlegających zwrotowi przez wnioskodawczynię
i stanowi o dopuszczeniu się przez Sąd błędu matematycznego w obliczaniu części nakładów podlegających zwrotowi przez wnioskodawczynię, zważywszy, że (nawet przyjmując przyjęta przez Sąd wysokość nakładów w kwocie 21746 zł, i mając na uwadze, że udział
w majtku wspólnym małżonków wynosił po 50% zaś wnioskodawczym nie obciążają żadne inne obowiązki zwrotu na rzecz uczestnika) kwota nakładów do zwrotu powinna wynosić 50% z 21746 zł, tj. kwotę 10873 zł, a nie 18479 zł, zaś z uwzględnieniem okoliczności,
o których mowa powyżej, tj. wyłącznie kwotę 5441 zł.

Skarżąca podniosła, że wskazane naruszenia mają istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ wpływają na skład majątku podlegający rozliczeniu między uczestnikami,
a w konsekwencji na wysokość ustalonej spłaty.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła także naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. poprzez przyjęcie za udowodnione, że środki na lokacie w G. (...) Banku zostały przekazane T. P. przez jego matkę Z. P. wyłącznie jemu, mimo, że dowody w sprawie nie potwierdzają tej okoliczności i przyjęcie takie jest sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, w szczególności w zakresie dokumentowania darowizn, co oznacza, że uczestnik wywodzący z tego faktu skutki prawne, nie uniósł ciężaru dowodu.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o zmianę postanowienia,
w zaskarżonym zakresie poprzez:

- ustalenie, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków A. P. (1)
i T. P. wchodzi również wartość środków pieniężnych zgromadzonych
na lokacie w G. (...) Bank w kwocie 21500 zł;

- ustalenie, że byli małżonkowie A. P. (1) i T. P. poczynili
z majątku wspólnego na majątek odrębny A. P. (1) nakład w kwocie 10873 zł;

- zasądzenie od T. P. na rzecz A. P. (1) dodatkowo
(ponad kwotę już przyznaną) kwoty 23788 zł tytułem spłaty, płatną w terminie 3 miesięcy
od dnia uprawomocnienia się postanowienia (tj. łącznie, wraz z częścią niezaskarżoną,
kwoty 41102 zł).

W odpowiedzi na apelację uczestnika postępowania wnioskodawczyni wniosła
o oddalenie apelacji w całości jako oczywiście bezzasadnej i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za w II instancji, według norm przepisanych prawem.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni zasługuje na częściowe uwzględnienie, natomiast apelacja uczestnika postępowania jako całkowicie nieuzasadniona podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i uznaje za własne ( art.382 w zw. z art.13 § 2 kpc ). Podziela także wnioski Sądu Rejonowego co do zastosowanych przepisów prawa materialnego i procesowego oraz dokonaną wykładnię prawa, z niewielkimi odstępstwami wskazanymi niżej.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacji wnioskodawczyni wskazać należy,
iż zarzut zmierzający do wykazania przekroczenia przez Sąd Rejonowy granic swobodnej oceny dowodów w takiej postaci jak została przedstawiona w treści apelacji nie jest skuteczny. Wyjaśnić należy, iż ocena dowodów polega na poddaniu ich analizie według określonych kryteriów i wyraża się w porównaniu wyników postępowania dowodowego
z przedmiotem postępowania dowodowego (tematami dowodowymi) i w syntetyzowaniu wniosków. Sąd obowiązany jest za prawdziwe uznawać tylko takie zdania, które zostały uzasadnione według określonych, rozsądnych dyrektyw poznawczych, przestrzegać zasad logicznego rozumowania, stosować zasady doświadczenia życiowego. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów opiera się bowiem na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość, zgodną z doświadczeniem życiowym (orz. z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSN 1980, Nr 10, poz.200).

W tym kontekście zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc przez dokonanie błędnej oceny dowodów w zakresie objętym treścią apelacji nie dotyczy faktów, lecz wniosków jakie na ich podstawie wywiódł sąd, a więc w istocie dotyczy sfery prawa materialnego. Badanie zaś prawidłowości zastosowanych norm prawa materialnego nie jest dokonywane w trybie przepisów procesowych.

Skutek zarzucanego uchybienia zostanie omówiony zatem w kontekście oceny prawa materialnego.

Dokonując kontroli prawa materialnego zgodzić się należy ze skarżącą, że Sąd pierwszej instancji w sposób nieuprawniony w punkcie 2 przyjął, że wysokość nakładów na jej majątek odrębny jest na poziomie 21764 zł. Wielkość ta odpowiada nakładowi na przedmiot własności dwóch osób,
a zatem wzbogaca wnioskodawczynię jako współwłaściciela tylko w wysokości odpowiadającej jej udziałowi, tj. połową tej kwoty, Należy więc zgodzić się z apelującą, iż do rozliczenia w ramach podziału majątku dorobkowego z uczestnikiem pozostaje 10 882 zł, z czego dla niego przypada połowa, tj. 5 441 zł.

Skarżąca nie ma natomiast racji żądając uznania za majątek wspólny wartość środków pieniężnych zgromadzonych na lokacie w G. (...) Bank w wysokości 21 500 zł. Taki pogląd zakłada powinność przyjmowania każdej darowizny uczynionej w trakcie trwania małżeństwa za wchodzącą w skład majątku wspólnego, jednakże nie znajduje on umocowania w treści art. 31 § 1 kro z którego wynika prosta zasada, ze do majątku wspólnego wchodzą jedynie przedmioty nabyte w trakcie małżeństwa, chyba że przepis szczególny zalicza je do majątku odrębnego. Takim przepisem jest art. 33 kro zawierający enumeratywne wyliczenie przedmiotów wchodzących w skład majątków odrębnych małżonków i do nich należą darowizny. Darowizny dokonywane są z zasady między najbliższymi osobami a istotną rolę odgrywają stosunki panujące między darczyńcą a obdarowanym. Ten osobisty element powoduje, że środki nabyte w drodze darowizny wchodzą do majątku odrębnego, chyba że darczyńca inaczej postanowi. Uzasadnienie apelacji wnioskodawczyni uchyla się jednak od wskazania powodów dla których w trakcie procesu rozwodowego, na miesiąc przed wydaniem wyroku rozwiązującego małżeństwo stron matka męża postanowiła uczynić ją beneficjentką środków przekazanych synowi docelowo na zakup mieszkania po rozwodzie.

Odnosząc się do apelacji uczestnika wskazać należy, iż nie zawiera ona logicznej argumentacji stanowiącej kontrę do wniosku Sąd pierwszej instancji co do wiarygodności zeznań świadka J. K. o tym że biżuteria była inwestycją a nie darowizną. Jeżeli złota biżuteria w postaci bransoletki o wartości 875 zł i kolczyki o wartości 428 zł (opinia k. 209) miałaby stanowić formę inwestycji to przeciw temu przemawia jej wartość i charakter. Są to przedmioty zwyczajowo przyjęte dla codziennej ozdoby kobiet i jeśli były w tym celu używane to nie mogły być kupowane dla domu, jak zeznawał skarżący, skoro sam przyznał, że wnioskodawczyni z nich korzystała (protokół rozprawy z 27 kwietnia 2016r.)
Z zeznań świadka J. K. nie wynika też by wnioskodawczyni z uwagi na wyjątkową cenność tej biżuterii zakładała ją tylko na specjalne okazje.

Podobnie należy ocenić zarzut co do wiarygodności zeznań apelującego, odnoszący się do błędnego niezaliczenia przez Sąd do majątku wspólnego komputera z monitorem, playstation – konsoli do gier wideo czy mini wieży. Jeśli przedmioty te znajdowały się w pokoju syna stron to on z nich na co dzień korzystał. Materiał dowodowy nie daje podstaw do czynienia ustaleń, że w codziennym używaniu przedmioty oprócz syna stron wykorzystywane były przez małżonków.

Odnosząc się do zarzutu niepełnej oceny zeznań świadków E. S. i I. R. dotyczących „przedmiotów z działki” wskazać należy, iż uczestnik powoływał się wyłącznie na fakt korzystania z tych przedmiotów. Jego spostrzeżenia o ich źródle przynależności do majątku wspólnego są wynikiem domniemania wywodzonego z ich posiadania do używania. Jeżeli to zestawi się z działaniem I. R. wynikającym z woli ich odebrania po rozwodzie stron to powyższe nie pozwala na przyjęcie, że były one przedmiotem darowizny do majątku wspólnego.

Wnioski Sądu pierwszej instancji są zatem prawidłowe.

Co do zarzutu błędnego ustalenia przynależności do majątku wspólnego stron samochodu O. wskazać należy, iż uwadze skarżącego uchodzi, iż zadysponowanie przedmiotem zakupionym w trakcie małżeństwa z kredytu, którego stroną byli oboje małżonkowie w drodze darowizny do majątku osoby trzeciej zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 kro wymaga zgody drugiego małżonka. Ważność umowy zawartej bez wymaganej zgody małżonka zależy od jej potwierdzenia przez tego małżonka ( art. 37 § 2 k.r.o.). Umowa pomiędzy zawarciem a potwierdzeniem dotknięta jest sankcją tzw. bezskuteczności zawieszonej (M. Nazar [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009, s. 340). W uzasadnieniu wyroku z 23.07.2008 r., III CSK 87/08, LEX nr 442527, SN stwierdził m.in.: „Czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest czynnością prawną niezupełną i wywołuje tzw. stan bezskuteczności zawieszonej. W czasie jego trwania strony są związane umową, niemniej podlega ona ocenie co do ważności dopiero po potwierdzeniu jej przez drugiego małżonka albo odmowie takiej akceptacji".

Wobec nieprzedstawienia zgody wnioskodawczyni na taką darowiznę Sąd Rejonowy uprawnionym był do zaliczenia wartości samochodu O. do majątku wspólnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania z mocy art. 386 § 1 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc należało z apelacji wnioskodawczyni zmienić zaskarżone postanowienia w punkcie 2 poprzez obniżenie wartości nakładu z 21 764 zł do 10 882 zł. Konsekwencją tych dwóch czynności było podwyższenie zasądzonej w punkcie 5 kwoty 17 224 zł do 22 779 zł.

Cały majątek stron ma wartość 86 828 zł, udział w nim każdego z małżonków ma wartość 43 414 zł. Uczestnik otrzymał składniki w naturze odpowiadające kwocie 71 634 zł
a więc winien spłacić wnioskodawczynię kwotą 28 220 zł, pomniejszoną o wartość jego udziału w nakładzie na jej majątek odrębny w wysokości 5 441 zł.

Z mocy art. 385 kpc w związku z art13 § 2 kpc oddaleniu podlegały dalej idąca apelacja wnioskodawczyni i apelacja uczestnika w całości.

O kosztach postepowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 520 §1 kpc