Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : sekr. sąd. Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2018 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. L. (1)

przeciwko (...) SA z siedzibą w Ł.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) SA z siedzibą w Ł. na rzecz powoda P. L. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 50.000,00 ( pięćdziesiąt tysięcy ) zł z ustawowymi odsetkami, a od dnia 1 stycznia 2016r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, od dnia 22 lipca 2015 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego (...) SA z siedzibą w Ł. na rzecz powoda P. L. (1) kwotę 3.276,63 ( trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt sześć 63/100 ) zł tytułem zwrotu części kosztów procesu,

4.  zasądza od powoda P. L. (1) na rzecz pozwanego (...) SA z siedzibą w Ł. kwotę 5.412,75 ( pięć tysięcy czterysta dwanaście 75/100 ) zł tytułem zwrotu części kosztów procesu,

5.  nakazuje pobrać pozwanego (...) SA z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.181,97 ( jeden tysiąc sto osiemdziesiąt jeden 97/100 ) zł tytułem zwrotu części wydatków w sprawie poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 223/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 sierpnia 2015 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda P. L. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w Ł. na rzecz powoda kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami co do kwoty 70.000 zł od dnia 23 marca 2014 r. do dnia zapłaty oraz co do kwoty 130.000 zł od dnia 04 lipca 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400 zł wraz z opłatą od pełnomocnictw w kwocie 34 zł, (pozew k. 3-18).

W odpowiedzi na pozew z dnia 10 października 2015 r. (data wpływu) pełnomocnik pozwanego (...) S.A. w Ł. wniósł o oddalenie powództwa P. L. (2) oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, (odpowiedź na pozew k. 398-400).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 05 października 2013 r. w miejscowości K. w woj. (...) doszło do wypadku drogowego w przebiegu którego kierujący samochodem marki R. (...) nr rej. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że zbliżając się do skrzyżowania z drogą krajową (...) nie zachował należytej ostrożności poprzez niewłaściwą obserwację sytuacji na skrzyżowaniu i wjechał na to skrzyżowanie nie udzielając pierwszeństwa przejazdu jadącego tą drogą od strony T. samochodowi ciężarowemu marki I. nr rej. (...), czym doprowadził do uderzenia w lewy tylny bok tego pojazdu, który po uderzeniu dachował, w wyniku czego powód P. L. (1) doznał poważnych obrażeń ciała. Bezpośrednio po wypadku w dniu 05 października 2013 r. powód P. L. (1) w stanie nieprzytomnym został przewieziony karetką do Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, gdzie przebywał do dnia 12 listopada 2013 r. W wyniku wypadku powód doznał urazu czaszkowo-mózgowego, urazu klatki piersiowej ze stłuczeniem płuc, złamanie miednicy. W szpitalu u powoda zdiagnozowano dużą odmę opłucnową lewostronną z krwiakiem, obraz rozdarcia płuca, obustronne stłuczenie płuc, złamanie żeber IV, V, VI, po stronie lewej oraz V i VI po stronie prawej, krwiaki namózgowe tj. nadtwardówkowy po stronie lewej w okolicy skroniowej, podtwardówkowe w okolicy czołowej ciemieniowej, potylicznej, czołowej, stłuczenie mózgu w okolicy czołowo-skroniowej prawej, krwawienie podpajęczynówkowe, liczne złamania czaszki, złamanie talerza kości biodrowej lewej. W trakcie pobytu w szpitalu u powoda w trybie pilnym wykonano zabieg laparotomii - usunięcie śledziony. Ponadto założono drenaż ssący do jamy opłucnowej. Powód dopiero w 8 dobie odzyskał przytomność, a dopiero w 18 dobie odłączono powoda od respiratora i usunięto rurkę tracheotomijną, ale w 20 dobie rurka tracheotomijna została ponownie założona. W dniu 12 listopada 2013 r. powód został przekazany do dalszego leczenia na Oddział (...) Szpitala Wojewódzkiego w S. z rozpoznaniem zapalenia płuc, stanie po urazie klatki piersiowej ze stłuczeniem płuc, ostrą niewydolnością, stanie po odmie opłucnowej, stanie po złamaniu miednicy, stanie po urazie czaszkowo mózgowym, gdzie powód był leczony do dnia 25 listopada 2013r. Następnie od dnia 25 listopada 2013 r. do 20 grudnia 2013 r. powód przebywał na Oddziale Rehabilitacyjnym Szpitala w S.. Przy przyjęciu u powoda zdiagnozowano porażenie nerwu twarzowego lewego, ogólne zaniki mięśniowe, niedowład kończyny górnej. Kolejno od dnia 05 lutego 2014 r. do 26 lutego 2014 r. powód przebywał w Szpitalu Wojewódzkim w S. na Oddziale (...) Neurologicznej. Następnie od 02 marca 2014 r. do 29 marca 2014 r. powód przebywał w Centrum (...) w K., gdzie zdiagnozowano dodatkowo niedomykalność powieki oka lewego z powodu porażenia nerwu twarzowego, niedosłuch (trwałe uszkodzenie słuchu po stronie lewej). Do domu powód został wypisany z zaleceniem kontynuacji rehabilitacji w warunkach domowych, kontroli laryngologicznej, neurologicznej i okulistycznej. Od dnia 21 lipca 2014 r. do 23 lipca 2014 r. powód był leczony na oddziale okulistycznym szpitala w S. z uwagi na owrzodzenie rogówki, niedomykalność szpary powiekowej oka lewego. Następnie od 05 października 2014 r. do 25 października 2014 r. powód przebywał w Centrum (...). Do chwili obecnej powód odczuwa skutki wypadku, zarówno jeśli chodzi o zdrowie fizyczne i emocjonalne i zmuszony jest do leczenia w poradniach neurologicznej, okulistycznej, ortopedycznej, laryngologicznej, rehabilitacyjnej, poradni zdrowia psychicznego, poradni rodzinnej i w gabinecie stomatologicznym. Powód nadal często odczuwa bóle głowy, ma słabszą lewą stronę ciała. W chwili obecnej powód nie jest w stanie jeździć na rowerze, nie może grać w piłkę, chodzić na długie spacery. Nadto powód nie może pomagać we wszystkich czynnościach domowych. Nie może prasować, palić w piecu, malować, sprzątać itd. Przed wypadkiem P. L. (1) był osobą w pełni sprawną, nie odczuwał bólu, był strażakiem-ochotnikiem. Dziś powód stale odczuwa ból i w związku z tym zmuszony jest przyjmować leki, które zalecili mu neurolog i okulista. Powód przy niewielkiej pomocy domowników w miarę normalnie funkcjonuje, prowadzi satysfakcjonujące pożycie małżeńskie z żoną, (dowód: kserokopia aktu oskarżenia przeciwko sprawcy K. S. k. 34-38, dokumentacja medyczna powoda k. 71-200,428-435, 201-280, 453-471, 490-529, 574-581, 607-614, 653-658, 735-751, 755-761, 779-789, 813-815, 928- 931, faktury VAT i rachunki k. 282-389, 436-446, 473-482, 530-534, 569-572, 617-621, 660-663, 762-768, 824-830, 921-927, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 04 lutego 2016 r. 00:07:29-00:27:56 w zw. z k. 448-448v, zeznania świadka E. L. protokół rozprawy z dnia 04 lutego 2016 r. 00:31:45-00:47:23 w zw. z k. 449, zeznania świadka K. T.- protokół rozprawy z dnia 04 lutego 2016 r. 00:47:23-00:56:38 w zw. z k. 449-449v, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 10 września 2018 r. 00:05:10-00:29:27 w zw. z k. 942v-943).

W toku procesu Sąd przeprowadził dowody z opinii biegłych różnych specjalności na okoliczność stanu zdrowia powoda, urazów odniesionych przez niego w wypadku i skutków wypadku na jego dalsze funkcjonowanie.

Biegły neurolog w złożonej przez siebie opinii wskazał, że z punktu widzenia jego specjalności w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 05 października 2013 r. powód P. L. (1) doznał powikłanego urazu czaszkowo mózgowego, złamania lewej kości skroniowej z porażeniem lewego nerwu twarzowego. Z powodu objawów porażenia lewego nerwu twarzowego istnieją zdaniem biegłego istnieją podstawy do orzekania u powoda 20% trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 15 tabeli uszczerbków. Z powodu przebytego złamania piramidy lewej kości skroniowej istnieją podstawy do orzekania 10 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 2 tabeli uszczerbków. Doznane obrażenia układu nerwowego skutkowały znacznymi dolegliwościami w tym bólowymi. Biegły podniósł, że powód wymaga obecnie dalszego okresowego leczenia neurologicznego głównie z powodu okresowych bólów głowy. Konieczne jest okresowe stosowanie zwykłych leków przeciwbólowych. Z powodu porażenia mięśni lewej połowy twarzy wymaga stosowania dalszej fizykoterapii mającej na celu głównie utrzymanie istniejącej masy mięśniowej. Z powodu znacznego niedomykania lewej powieki górnej wymaga przewlekłego stosowania leków odkażających rogówkę. Obecnie powód porusza się samodzielnie sprawnie. Z tego powodu nie wymaga dalszego leczenia czy rehabilitacji. Objawy porażenia lewego nerwu twarzowego należy zdaniem biegłego uznać za utrwalone. Z powodu możliwości podrażnienia rogówki obecnie powód nie może długo przebywać na powietrzu- w czasie zimy (ewentualnie z założonym opatrunkiem). Nie może wykonywać pracy w niewentylowanych pomieszczeniach, pracy na wysokości, ciężkiej pracy fizycznej. Powoduje to, że możliwość wykonywania pracy przez powoda jest ograniczona. W szczególności nie może wykonywać pracy w zawodzie strażaka. W okresie do około 1 roku po wypadku poza okresami leczenia szpitalnego powód z powodu ograniczenia sprawności ruchowej wymagał pomocy innych osób w czasie do około 3 godzin dziennie. Obecnie wymaga pomocy tylko przy niektórych czynnościach- np. wymagających wejścia na wysokość, większego wysiłku fizycznego. Złamanie piramidy lewej kości skroniowej musiało być u powoda nasilone, skoro spowodowało porażenia nerwu twarzowego. Z tego powodu biegły orzekał maksymalny uszczerbek na zdrowiu zgodnie z pkt 2 tabeli, (dowód: opinia neurologa k. 484-486, opinia uzupełniająca neurologa k. 562).

Biegły psychiatra w treści swojej opinii wskazał, że oceniając stan zdrowia powoda z punktu widzenia psychiatrii u P. L. (1) w związku ze zdarzeniem z dnia 05 października 2013 r. rozpoznano organiczną chwiejność afektywną ze współistniejącymi elementami organicznych zaburzeń osobowości. Zaburzenia występujące u powoda, a będące wynikiem zdarzenia z dnia 5 października 2013 r. powodują u niego trwały uszczerbek na zdrowiu, który w kontekście pracy zarobkowej wynosi 30%. Wymienione zdarzenie drogowe wpłynęło w umiarkowany sposób na powoda w zakresie jego życia rodzinnego i ograniczeń w aktywności zawodowej. Powód nadal wymaga konsultacji, bądź leczenia specjalisty z zakresu psychologii i psychiatrii w związku ze zdarzeniem z dnia 05 października 2013 r. Obecny koszt stosowanej farmakoterapii to około 100 zł miesięcznie. Podstawą dolegliwości P. L. (3) są pourazowe uszkodzenia centralnego układu nerwowego, manifestujące się klinicznie w postaci organicznej chwiejności afektywnej. U powoda zaobserwowano drażliwość, labilność emocjonalną, zwiększoną męczliwość, czy częste zawroty głowy, a więc typowe objawy takich zaburzeń. Są to dolegliwości pierwszoplanowe, zarówno pod względem stopnia ich nasilenia jak i wpływu na codzienne funkcjonowanie powoda. Wypowiadając się na temat procentowego uszczerbku na zdrowiu jaki spowodował uraz u P. L. (3) biegły posłużył się przesłankami zawartymi w pkt 9b, Dz. U. nr 234 z 18.12.2002 r. w opinii posłużono się przesłankami punktu 9b w/w tabeli jako pozycji najbardziej zbliżonej, ale nie jednoznacznej z opiniowanym przypadkiem. Jako, że u P. L. (3) występują głównie zaburzenia afektywne w nasileniu i charakterze odpowiadającym chwiejności afektywnej (o nieznacznej głębokości zaburzeń oprócz osobistego badania i zeznań świadków, świadczy również stosowana farmakoterapia, bardzo „łagodnym" środkiem przeciwdepresyjnym w niepełnej dawce), a pewne cechy zaburzeń osobowości tylko uzupełniają obraz chorobowy, biegły uznał, że orzekany procentowy uszczerbek na zdrowiu powinien być niższy niż zakres przedstawiony w punkcie 9b tabeli i wynosi 30%. (dowód: opinia sądowo-psychiatryczna k. 538-544).

Biegła psycholog w swojej opinii podała, że z punktu widzenia psychologii w wyniku uczestnictwa w wypadku w dniu 05 października 2013 r. P. L. (1) doznał licznych obrażeń ciała, w tym urazu czaszkowo - mózgowego. Doznane urazy nie spowodowały u powoda poważnego uszkodzenia struktur odpowiadających za sprawność procesów intelektualnych oraz poznawczych, które wpływałyby istotnie zaburząjąco na jego funkcjonowanie. Stwierdzono obecność deficytów poznawczych w postaci osłabienia koncentracji uwagi i pamięci operacyjnej oraz obecność w obrazie klinicznym zaburzeń emocjonalnych o charakterze lękowym, (dowód: opinia sądowo-psychologiczna k. 638-643).

Biegły pulmonolog oceniając stan zdrowia powoda z punktu widzenia swojej specjalności przyjął, że powód w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 05 października 2013 r. doznał m.in. ciężkiego urazu klatki piersiowej, który skutkował stłuczeniem miąższu obu płuc, lewostronną odmą opłucnową i płynem w powyższej jamie opłucnowej, złamaniem łącznie pięciu żeber oraz ostrą niewydolnością oddechową. Z uwagi na ostra niewydolność oddechową powód wymagał intubacji oraz oddechu zastępczego i wspomaganego z respiratora przez okres 14 dni. Z uwagi na przedłużającą się konieczność korzystania z respiratora powód wymagał także przezskórnej tracheotomii metodą G. i wielodniowego stosowania rurki tracheostomijnej. Z kolei z uwagi na odmę opłucnową lewostronną powód wymagał chirurgicznego założenia drenu do lewej jamy opłucnowej oraz stosowania drenażu ssącego przez okres 11 dni w celu uzyskania rozprężenia płuca lewego. U powoda kilkukrotnie wykonywano bronchofiberoskopie w celu toalety drzewa oskrzelowego oraz uzyskania materiału biologicznego w celu przeprowadzenia stosownych badań bakteriologicznych. W trakcie 39-dniowego pobytu pana P. L. (3) w Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii istniało realne zagrożenie dla jego życia. Powód w wyniku ciężkiego urazu klatki piersiowej doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 40%, z czego: -10% zgodnie z punktem 58a. dotyczącym złamania przynajmniej dwóch żeber, - 30% zgodnie z punktem 61 b. dotyczącym uszkodzenia płuc i opłucnej (zrosty opłucnowe, uszkodzenia tkanki płucnej, ubytki tkanki płucnej, ciała obce itp.) przebiegające z niewydolnością oddechową, rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. Obrażenia, których doznał powód - z punktu widzenia pulmonologa - związane były z bardzo znacznymi dolegliwościami bólowymi, które trwały przez cały okres jego pobytu w (...). Dalej biegły wskazał, że z poczynionych ustaleń wynika, że powód w chwili obecnej nie leczy się pulmonologicznie. Z uwagi na zgłaszane uczucie duszności wysiłkowej wskazanym byłoby odbywanie cyklicznych - dwa razy do roku - konsultacji w Poradni Chorób Płuc, wykonywanie badania spirometrycznego jeden raz do roku oraz próba podjęcia leczenia lekami usprawniającymi wentylację płuc. W okresie pobytu powoda w Oddziale Gruźlicy i Chorób Płuc Szpitala w S. była u niego prowadzona rehabilitacja oddechowa. Po opuszczeniu powyższego oddziału w dniu 25 listopada 2013 r. powód nie wymagał i nadal nie wymaga rehabilitacji oddechowej. Powód jest całkowicie wyleczony z pulmonologicznych następstw przebytego w 2013 r. ciężkiego urazu klatki piersiowej. Okresowe dolegliwości bólowe rusztowania kostnego klatki piersiowej wskutek złamania pięciu żeber mogą nasilać się przy zmianach pogody i utrzymywać się u niego bezterminowo. Z kolei zgłaszana przez powoda duszność wysiłkowa wymaga powtórzenia badań czynnościowych układu oddechowego oraz próby podjęcia leczenia lekami usprawniającymi wentylację płuc. Aktualny stan kliniczny układu oddechowego powoda nie ogranicza jego zdolności do pracy, która byłaby odpowiednia dla poziomu posiadanych przez niego kwalifikacji. Powód, z puntu widzenia lekarza pulmonologa może wykonywać wyuczony zawód mechanika maszyn rolniczych. Z punktu widzenia lekarza pulmonologa może on wykonywać w pełnym zakresie godzinowym także inne prace fizyczne o charakterze produkcyjnym, usługowym i handlowym, z profilaktycznym przeciwwskazaniem prac narażających jego układ oddechowy na działanie czynników uszkadzających i uczulających. Rokowania na przyszłość, co do stanu czynnościowego układu oddechowego powoda, w ocenie biegłego, są dobre. Z uwagi na przewlekły katar z nosa powód wymaga diagnostyki alergologicznej oraz konsultacji laryngologicznej, przy czym biegły nie znajduje związku przewlekłego kataru z nosa z przebytym w 2013r. wypadkiem komunikacyjnym. Leczenie powoda w zakresie schorzeń układu oddechowego, bezpośrednio po wypadku, było prowadzone w ramach jego ubezpieczenia zdrowotnego, a zatem w tym czasie oraz w okresie późniejszym nie wymagał on i nadal nie wymaga opieki osób trzecich, (dowód: opinia biegłego pulmonologa k. 715-720).

Biegły ortopeda wyjaśnił, że na podstawie wywiadu, badania fizykalnego i analizy przedstawionych dowodów leczenia, wynika, że powód w wyniku wypadku przy pracy w dniu 05 października 2014 r., pod względem ortopedycznym doznał urazów, które w porównaniu z innym, nie były ciężkie i wymagały tylko leczenia zachowawczego. W przypadku złamania talerza biodrowego, leczenie polega na leżenie w łóżku przez okres 4-6 tygodni, a następnie rozpoczęciu pionizacji. Złamane żebra zrastają się oko 6-ciu do 8-miu tygodni samoistnie. Od wypadku do badania ortopedycznego minęło ponad 4 lata. Jak wynika z wywiadu i badania fizykalnego, w chwili obecnej nie stwierdza się trwałych lub długotrwałych następstw urazów ortopedycznych, a co za tym idzie, brak procentowego uszczerbku na zdrowiu. Złamane żebra i talerz biodrowy, wiąże się dolegliwościami bólowymi w początkowym okresie ok. 3 tygodni i wymagało stosowania leków przeciwbólowych, w tym też okresie powód wymagał opieki innych osób, lecz w związku z poważniejszymi o obrażeniami w tym okresie był hospitalizowany. Obecnie powód pod względem ortopedycznym, nie wymaga leczenia farmakologicznego i zabiegów rehabilitacyjnych, gdyż doznane obrażenia są w pełni wygojone. Przy orzekaniu ilości procentowego uszczerbku na zdrowiu, nie ocenia się ilości, rozległości i charakteru doznanych obrażeń, lecz trwale lub długotrwałe następstwa odniesionych obrażeń, które pozostaje po zakończonym leczeniu, w tym przypadku u powoda brak takich trwałych następstw. Złamanie żeber po obu stronach klatki piersiowej jak wyniku z badania TK bez istotnych przemieszczeń, oraz złamanie talerza, biodrowego po stronie lewej z umiarkowanym przemieszczeniem odłamów juk wynika z badania TK, nie pozostawiły trwałych następstw u powoda. Złamanie talerza biodrowego zrasta się samoistnie w okresie 4-6 tygodni w trakcie leżeniu w łóżku i nie wywołuje zmian zwyrodnieniowych, a tym bardziej ich nie przyspiesza i nie wymaga zabiegów rehabilitacyjnych. Zdaniem biegłego trudno jest aktualnie przewidzieć jakie mogą być w przyszłości skutki złamanych żeber i talerza biodrowego. Jak wynika z wywiadu i badania fizykalnego oraz braku kontynuacji leczenia ortopedycznego, obecnie brak jest jakichkolwiek dolegliwości bólowych związanych z tymi urazami, co pozytywnie rokuje na przyszłość, (dowód: opinia biegłego z ortopedii k. 771-773, opinia uzupełniająca k. 839).

Biegły otolaryngolog w swojej opinii wskazał, że obecny stan zdrowia powoda jest oceniany po urazie wielonarządowym, po urazie czaszkowo- mózgowym ze wstrząsem, po złamaniu piramidy kości skroniowej lewej z przerwaniem ciągłości nerwu twarzowego lewego i nerwu słuchowego lewego. Na podstawie zebranego wywiadu, badania otolaryngologicznego, przedstawionej dokumentacji oraz dokumentacji w aktach sprawy biegły stwierdził, że z zakresu schorzeń będących w jego kompetencji po uwzględnieniu orzeczeń neurologa co do nerwu twarzowego i złamania piramidy kości skroniowej lewej pozostają: głuchota ucha lewego z uszkodzeniem błędnika lewego. Osłabienie odbiorcze w zakresie wysokich tonów ucha prawego. Z powodu uszkodzenia słuchu zdaniem biegłego uznać należy 20% stałego uszczerbku na zdrowiu, i z powodu uszkodzenia ucha wewnętrznego części statycznej 30 % stałego uszczerbku na zdrowiu, w sumie 50 % stałego uszczerbku na zdrowiu. Doznane obrażenia urazu złamanie kości skroniowej lewej z uszkodzeniem nerwu twarzowego i nerwu słuchowego lewego oraz uszkodzenie błędnika lewego skutkowały poważnymi objawami w postaci zaburzenia równowagi, porażenia nerwu twarzowego powodowało zaburzenia przyjmowania pokarmów niedomykanie oka lewego, co w konsekwencji doprowadziło do konieczności leczenia operacyjnego. Objawy porażenia nerwu twarzowego dalej skutkują w formie życia odwołującego. Powód wymaga dalszego leczenia z powodu porażenia nerwu twarzowego, możliwość leczenia operacyjnego przez połączenie z nerwem podjęzykowym. Uszkodzenie ucha wewnętrznego lewego z uszkodzeniem części statycznej częściowo się kompensuje przez przejęcie funkcji przez błędnik prawy, ale odwołujący ma okresowe trudności z utrzymaniem równowagi. Głuchota ucha lewego powoduje trudności lokalizowania dźwięków sygnałów co ogranicza poważnie możliwości życiowe odwołującego, ( dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii k. 807-811).

Oceniając stan zdrowia powoda P. L. (1) przez pryzmat okulistyki biegła wskazała, że w wypadku z dnia 05 października 2013 r. powód doznał ciężkiego urazu czaszkowo mózgowego z pęknięciem w szczycie piramidy kości skroniowej po stronie lewej z uszkodzeniem nerwu twarzowego. W zakresie narządu wzroku doszło do niedomykalności powieki górnej OL z powikłaniami pod postacią podsychania rogówki, przewlekłym stanem zapalnym spojówek i nadmiernym łzawieniem OL. Tak, doznane obrażenia skutkują trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w zakresie narządu wzroku. Doznane obrażenia i powikłania, powodują dolegliwości bólowe w zakresie dotkniętego oka. Obecny stan narządu wzroku ma związek z wypadkiem w 2013 roku. Utrwalona niedomykalność powieki OL wymaga ciągłego leczenia farmakologicznego i reżimu w zakresie higieny. Powód wymaga ciągłego leczenia farmakologicznego, a w razie objawów zadrażnienia OL pilnej kontroli okulistycznej. Niedomykalność powieki OL stwarza narażenie na przypadkowe uszkodzenie rogówki OL. W zakresie narządu wzroku doszło do trwalej niedomykalności powieki górnej oka lewego, co powoduje podsychanie rogówki, przewlekły stan zapalny spojówek i nadmierne łzawienie oka lewego. Trwały uszczerbek na zdrowiu w zakresie narządu wzroku określić należy na 10%, (dowód: opinia biegłego okulisty k. 875-877, opinia uzupełniająca k. 913).

Powód za pośrednictwem pełnomocnika w dniu 28 października 2013 r. zgłosił roszczenia odszkodowawcze wnosząc o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozwana pismem z dnia 25 listopada 2013 r. na rzecz powoda przyznała 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Następnie pismem z dnia 12 grudnia 2013 r. pozwana przyznała dodatkowo 9.000 zł tytułem kwoty bezspornej. Kolejno pismem z dnia 10 stycznia 2014 r. pełnomocnik powoda sprecyzował roszczenie o zadośćuczynienie w kwocie 150.000 zł oraz 2.933,66 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu. Pozwana na podstawie pisma z dnia 16 stycznia 2014 r. na rzecz powoda przyznała 70.000 zł tytułem zadośćuczynienia, pomniejszając je o 30 % przyczynienia oraz wypłacone kwoty i na rzecz powoda wypłacono 39.000 zł. Pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 13 lutego 2014 r. doprecyzował roszczenie o zadośćuczynienie wnosząc o zapłatę kwoty 170.000 zł, zwrot kosztów opieki w kwocie 4.200 zł, 732,31 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, 954,18 zł zwrotu kosztu transportu sanitarnego, 391,15 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu do szpitala oraz 15.050 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. Na podstawie decyzji z dnia 19 marca 2014 r. pozwana na rzecz powoda przyznała dopłaciła 21.000 zł tytułem zadośćuczynienia, z uwagi na zniesione przyczynienie, uznając, iż adekwatną kwotą zadośćuczynienia będzie kwota 70.000 zł. Nadto pozwana na rzecz powoda wypłaciła 1.442, 45 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu, 954,18 zł tytułem zwrotu kosztów transportu sanitarnego, 661,25 zł tytułem kosztów leczenia oraz 1.848 tytułem zwrotu kosztów opieki. Powód za pośrednictwem pełnomocnika w piśmie z dnia 12 maja 2014 r. podtrzymał roszczenie o zadośćuczynienie w kwocie 170.000 zł oraz wniósł o zwrot kosztów leczenia w kwocie 1.343,89 zł, zwrot kosztów dojazdu w kwocie 2.918,61 zł oraz kosztów rehabilitacji w kwocie 15.360 zł. Pozwana na podstawie decyzji z dnia 21 maja 2014 r. na rzecz powoda przyznała 85.000 zł tytułem zadośćuczynienia, dopłacając 15.000 zł, oraz wypłaciła 793,71 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz 583,95 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu. Pismem z dnia 07 sierpnia 2014 r. powód za pośrednictwem pełnomocnika sprecyzował roszczenie o zadośćuczynienie w kwocie 380.000 zł, zwrot kosztów leczenia w kwocie 2.737,55 zł, zwrot kosztów przejazdu w kwocie 1.268,74 zł oraz 15.360 zł tytułem zwrotu kosztów rehabilitacji. Pismem z 12 października 2014 r. pozwana przyznała 482,72 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu oraz 1.337,55 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, odmawiając uznania dalszych roszczeń tytułem zadośćuczynienia oraz zaproponowała ugodowe zakończenie sprawy poprzez zapłatę kwoty 180.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Powód w piśmie z dnia 27 maja 2015 r. podtrzymał roszczenie o zapłatę kwoty 380.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz wniósł o zwrot kosztów leczenia w kwocie 903,92 zł oraz 666,13 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu, zwrot kosztów leczenia w kwocie 4.803,14 zł, kosztów dojazdu w kwocie 1.588,02 zł, zwrot kosztów rehabilitacji w kwocie 30.260 zł oraz sprecyzował roszczenie o zapłatę renty w kwocie 2150 zł miesięcznie. Pozwany na podstawie decyzji z dnia 16 lipca 2015 r. przyznał 5.707,06 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji oraz 2.254,15 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu oraz miesięczną rentę w wysokości 1.347 zł oraz na podstawie decyzji z dnia 22 lipca 2015r. pozwana dopłaciła 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia do łącznej kwoty 100.000 zł oraz przyznała 7.525 zł tytułem odszkodowania, (dowód: kserokopia zgłoszenia szkody k. 42-43, kserokopia pisma pozwanego k. 44, kserokopia decyzji z dnia 25 listopada 2013 r. k. 45, kserokopia decyzji z dnia 12 grudnia 2013 r. k. 46, kserokopia pisma powoda k. 47-48, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 16 stycznia 2014 r. k. 49-50, kserokopia pisma powoda k. 51-54, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 19 marca 2014 r. k. 55, kserokopia pisma powoda k. 56-58, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 21 maja 2014 r. k. 59, kserokopia pisma powoda k. 60-62, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 12 października 2014 r. k. 63, kserokopia pisma powoda k. 64-66, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 16 lipca 2015 r. k. 67, 68, kserokopia decyzji pozwanego z dnia 22 lipca 2015 r. k. 69).

Skutki wypadku jakiemu uległ P. L. (1), procentowy uszczerbek na zdrowiu, trwałość tych skutków oraz możliwość ich ustąpienia zostały ustalone na podstawie opinii biegłych sądowych ortopedy-traumatologa, okulisty, otolaryngologa, neurologa, psychiatry, chirurga, pulmonologa oraz psychologa. Opinie przez nich sporządzone Sąd uznał za wiarygodne, albowiem są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione. Treść tych opinii oparta została na badaniu powoda i jego dokumentacji medycznej przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Biegli wyjątkowo szczegółowo i obszernie opisali stan zdrowia powoda zarówno ten po wypadku, jak i obecny, bazując przy tym na szerokiej dokumentacji medycznej P. L. (1), a nadto na wnioskach wynikających z jego badań, ustalając procentowy uszczerbek na zdrowiu oraz charakter obrażeń powoda uwzględnili również swoje wieloletnie doświadczenie. Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności, ani żadnych ważnych powodów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych. Sąd nie podzielił zarzutów pełnomocników stron do opinii biegłych. Przypomnieć w tym miejscu należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, gdyż korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Należy zwrócić uwagę również na to, że stan faktyczny w sprawie miał charakter bezsporny co do faktu zaistnienia zdarzenia, w wyniku którego powód odniósł obrażenia. Strona pozwana wskazała, że przyznane powodowi przez nią w toku postępowania likwidacyjnego kwoty są adekwatne do krzywdy jakiej powód doznał w wyniku uszczerbku na zdrowiu będącego skutkiem tego wypadku oraz do kosztów leczenia przez niego poniesionych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalony w niniejszej sprawie przez Sąd stan faktyczny nie był kwestionowany przez strony. Sporna pozostawała natomiast między nimi zasadność wypłaty powodowi zadośćuczynienia za krzywdę, tj. obrażenia ciała lub rozstrój zdrowia, jakich doznał on na skutek wypadku z dnia 05 października 2013 r.

W myśl art. 34 ust. 1 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013. 392 j.t.), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Art. 35 w/w Ustawy stanowi natomiast, iż ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Nie ulega zatem wątpliwości, że co do zasady ciąży na pozwanym Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w Ł. obowiązek odszkodowawczy. W przekonaniu Sądu, analiza materiału dowodowego pod kątem okoliczności, w jakich doszło do uszkodzenia ciała i wywołania rozstroju zdrowia powoda, uzasadnia przyjęcie jako podstawy prawnej jej żądania art. 34 ust. 1 i art. 35 przywołanej powyżej Ustawy oraz art. 445 k.c. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pozwany w toku niniejszego postępowania utrzymywał, iż wypłacona dotychczas powodowi tytułem zadośćuczynienia za doznane przez niego obrażenia ciała i rozstrój zdrowia kwota (100.000 zł) jest adekwatna do rozmiaru szkody i w pełni rekompensuje krzywdę P. L. (1). Powód zaś twierdził, iż wypłacona kwota nie czyni zadość doznanej w wyniku wypadku szkodzie, którego skutki odczuwa do chwili obecnej. W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić, że na skutek przedmiotowego wypadku powód doznał poważnych bardzo obrażeń ciała. Bez wątpienia wywołały one zarówno cierpienia fizyczne, jak i psychiczne. Tym samym w niniejszej sprawie należało ustalić ich zakres oraz skutki. Dla ustaleń Sądu w tym zakresie zasadnicze znaczenie miały opinie biegłych lekarzy: ortopedy-traumatologa, okulisty, otolaryngologa, neurologa, psychiatry, chirurga, pulmonologa oraz psychologa. Z dopuszczonych przez Sąd dowodów z opinii biegłych lekarzy wynika, że doznane przez powoda na skutek przedmiotowego wypadku obrażenia wymagały leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego (farmakologicznego). Biegli wskazali, że dolegliwości bólowe zarówno fizyczne jak i psychiczne u powoda zwłaszcza początkowo były dość duże, leczony był w sumie wiele miesięcy ale natężenie dolegliwości w późniejszym czasie ulegało zmniejszeniu. Najwyższy poziom stałego uszczerbku na zdrowiu ustalony został w opinii biegłego otolaryngologa. Doznane obrażenia i uraz złamania kości skroniowej lewej z uszkodzeniem nerwu twarzowego i nerwu słuchowego lewego oraz uszkodzenie błędnika lewego skutkowały poważnymi objawami w postaci zaburzenia równowagi, porażenia nerwu twarzowego powodowało zaburzenia przyjmowania pokarmów niedomykanie oka lewego, co w konsekwencji doprowadziło do konieczności leczenia operacyjnego. Objawy porażenia nerwu twarzowego dalej skutkują w formie życia odwołującego. Powód wymaga dalszego leczenia z powodu porażenia nerwu twarzowego, możliwość leczenia operacyjnego przez połączenie z nerwem podjęzykowym. Uszkodzenie ucha wewnętrznego lewego z uszkodzeniem części statycznej częściowo się kompensuje przez przejęcie funkcji przez błędnik prawy, ale odwołujący ma okresowe trudności z utrzymaniem równowagi. Głuchota ucha lewego powoduje trudności lokalizowania dźwięków sygnałów co ogranicza poważnie możliwości życiowe odwołującego. W oparciu o powyższe biegły otolaryngolog ocenił łączny stały uszczerbek na zdrowiu powoda z powoda utraty słuchu oraz z powodu uszkodzenia ucha wewnętrznego na 50 %. Oczywistym pozostaje, że wysokość uszczerbku ustalonego przez poszczególnych biegłych nie sumuje się, ale ustalona wartość ma charakter pomocniczy, gdyż dobrze odzwierciedla jak poważny był uszczerbek na zdrowiu powoda oraz ilustruje z jakim poziomem cierpień fizycznych i psychicznych się dla niego wiązał. Sąd uznał, iż pisemne opinie biegłych, zasługują na obdarzenie ich walorem wiarygodności, bowiem zostały sporządzone rzetelnie i dokładnie. Nie zachodzą przy tym żadne powody osłabiające zaufanie do wiedzy, kompetencji, doświadczenia czy bezstronności sporządzających je specjalistów. Zeznania przesłuchanych w toku postępowania świadków, będących członkami rodziny powoda, Sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim pozostaje on zgodny z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a w szczególności z opiniami biegłych i dokumentacją medyczną dotyczącą powoda. Z uwagi na subiektywne poczucie pokrzywdzenia i bólu oraz brak wiedzy z zakresu medycyny, a w konsekwencji nieprofesjonalną ocenę obrażeń powoda i ich następstw, do zeznań tych podchodzić należy z pewną dozą ostrożności. Dokonując oceny zasadności roszczeń powoda, określając wysokość zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze to, że jest ono przede wszystkim sposobem naprawienia krzywdy. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98 niepublikowany).

W judykaturze ugruntowany jest pogląd, iż przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 681/98, OSNP 2000, nr 16, poz. 626, wyrok SN z dnia 15 lipca 1977 r., IV CR 266/77, niepublikowany, wyrok SN z dnia 18 grudnia 1975 r., I CR 862/75, niepublikowany). To wszystko Sąd wziął pod uwagę rozstrzygając w niniejszej sprawie. Truizmem jest z całą pewnością stwierdzenie, iż cierpienia nie dadzą się przełożyć na konkretną sumę pieniężną, jednakże należy wskazać, iż zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 k.c. ma cel kompensacyjny i jego wysokość musi stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość, nie może mieć charakteru symbolicznego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1978 r., IV CR 99/78, niepublikowany, wyrok SN z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, niepublikowany).

W ocenie Sądu w świetle przedstawionych okoliczności niniejszej sprawy, rację ma strona powodowa twierdząc, iż wypłacone powodowi przez pozwanego zadośćuczynienie nie jest adekwatne do doznanej przez niego krzywdy. W tym miejscu wskazać należy, iż sprawy o zadośćuczynienie za doznane krzywdy mają charakter bardzo ocenny. Przepisy kodeksu nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Definicja krzywdy sprowadza się do ujemnych dolegliwości powstałych w wyniku czyjegoś bezprawnego działania i dotyczy przede wszystkim bólu, cierpienia i innych negatywnych konsekwencji w sferze psychofizycznej pokrzywdzonego. Krzywda ma więc aspekt niemajątkowy. Niewątpliwie zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ma na celu naprawienie, poprzez zasądzenie rekompensaty pieniężnej, szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Niedający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia, zależy od oceny sądu, który nie dysponuje żadnymi wskazówkami, czy tabelami określającymi wysokość zadośćuczynienia dla poszczególnych przypadków. Ocena Sądu winna się więc opierać na całokształcie okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego, rozmiar doznanej krzywdy, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku oraz szereg innych okoliczności (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 2008r. II CSK 78/08, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 maja 2008r. I ACa 199/08 ).

W przedmiotowej sprawie do zdarzenia skutkującego obrażeniami ciała doszło, kiedy powód miał 47 lat. Był hospitalizowany łącznie przez kilkadziesiąt dni, a następnie długo leczony w warunkach domowych. Konieczne było dość skomplikowane i bolesne leczenia operacyjne. Od momentu opuszczenia szpitala powód pozostaje pod stałą opieką specjalistycznych poradni. Skutki wypadku są przez niego odczuwane do dziś. P. L. (1) nie domyka się lewa powieka, jak idzie spać musi ją ręką opuszczać. Powód nadal często odczuwa bóle głowy, ma słabszą lewą stronę ciała. Negatywne konsekwencje tego zdarzenia są dla niego tym dotkliwsze, iż pozostaje on osobą w wieku średnim, która z uwagi na wiek winna korzystać ze wszelkich możliwości aktywności fizycznej oraz z życia towarzyskiego. W chwili obecnej powód nie jest w stanie jeździć na rowerze, nie może grać w piłkę, chodzić na długie spacery. Nadto powód nie może pomagać we wszystkich czynnościach domowych. Nie może prasować, palić w piecu, malować, sprzątać itd. Przed wypadkiem P. L. (1) był osobą w pełni sprawną, nie odczuwał bólu, był strażakiem-ochotnikiem. Dziś powód stale odczuwa ból i w związku z tym zmuszony jest przyjmować leki, które zalecił mu neurolog i okulista. Nie sposób również pominąć cierpień, których zaznał powód w chwili wypadku, w okresie kilkudziesięciu dni po nim, kiedy odczuwał silne bóle pourazowe. Koniecznym wydaje się również przywołanie okoliczności, iż na skutek wypadku powód zmienił swoje zachowanie. Stał się drażliwy, nerwowy, często smutny. Wszystko to ma bezpośredni związek z przedmiotowym zdarzeniem. Nie mniej jednak, jak stwierdzili biegli, znaczne dolegliwości bólowe zakończyły się po kilku tygodniach i w chwili występują ale ich natężenie nie jest duże. Nadto powód przy niewielkiej pomocy domowników w miarę normalnie funkcjonuje, prowadzi satysfakcjonujące pożycie małżeńskie z żoną. Mając zatem na uwadze powyżej wskazane kryteria, Sąd uznał, że należną powodowi kwotą zadośćuczynienia, uwzględniającą rozmiar jego obrażeń zarówno fizycznych jak i psychicznych, a także fakt, iż pozwany wypłacił już P. L. (1) z tego tytułu sumę 100.000 zł – będzie kwota 50.000 zł. Pamiętać należy, że wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierna w porównaniu z istniejącymi stosunkami majątkowymi społeczeństwa. W szczególności nie może być od nich oderwana, ponieważ w przeciwnym razie kwoty zasądzone jako zadośćuczynienie nabrałyby cech dowolności. Jest bowiem oczywiste, że są przypadki że żadna suma pieniężna nie zrekompensuje doznanej krzywdy (w razie potraktowania określenia "kompensata" dosłownie). W tej sytuacji odniesienie wysokości zadośćuczynienia do materialnego poziomu życia społeczeństwa sprawia, że kwota zadośćuczynienia jest realna i utrzymana w rozsądnych granicach. Z uwagi na powyższe rozważania, powództwo dotyczące zadośćuczynienia w pozostałym zakresie należało oddalić.

Odnośnie odsetek Sąd orzekł, iż należą się one od dnia 22 lipca 2015 r. do dnia zapłaty albowiem wówczas pozwany (...) S.A. w Ł. wydał ostateczną decyzję o dopłacie 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia do łącznej kwoty 100.000 zł.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. i uwzględniając wynik postępowania (powód wygrał proces w 25 %) zasądzono od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w Ł. na rzecz powoda P. L. (1) kwotę 3.276,63 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu (13.106,52 x 25 %= 3.276,63 zł). Ponieważ pozwany wygrał proces w 75 % dlatego też zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 100 k.p.c. należało zasądzić od powoda P. L. (1) na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w Ł. kwotę 5.412,75 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu (7.200 zł +17 zł x 75 %= 5.412,75 zł). Nadto Sąd nakazał pobrać od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.181,97 zł tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wyliczona w proporcji do jakiej przegrał proces.