Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 7 października 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 października 2013 roku do dnia 30 września 2015 roku.

Sygn. akt VU 1514/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. odmówił A. G. dalszego prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej, a zatem brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

W odwołaniu skarżący A. G. wnosił o zmianę tej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił, co następuje:

A. G. urodził się (...). Ukończył szkołę zawodową specjalną w zawodzie stolarz. W okresie aktywności zawodowej pracował jako robotnik transportowy (16.09.1987r. do 24.10.1987r.), dozorca mienia (16.05.1988r. do 23.07.1995r.)

(dowód: świadectwa pracy k. 4 akt rentowych, zaświadczenie k. 5 akt rentowych, pismo o rozwiązaniu umowy k. 6 akt rentowych)

Wnioskodawca w okresie od 24 lipca 1995 roku tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego był uprawniony do renty przyznawanej z tytułu zaliczenia go do III grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia, z powodu encefalopatii wieloprzyczynowej z upośledzeniem umysłowym, a od 1 maja 1999 roku do 31 lipca 2007 roku uprawniony był do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Następnie w okresie od 1 sierpnia 2007 roku do dnia 30 września 2013 roku wnioskodawca uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ostatnio z powodu organicznych zaburzeń osobowości oraz upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 10.07.1995r. k. 22, z dnia 13.06.1996 r. k. 27., decyzja z dnia 19.05.1999 r. k. 34, decyzja z dn. 23.03.2000 r. k. 38, decyzja z dn. 22.11.2000r. k. 41, decyzja z dn. 30.10.2002r. k. 46, decyzja z dn. 18.10.2004r. k. 51, decyzja z dn. 8.02.2006r. k.58, decyzja z dnia 3.09.2007 r. k. 65 , decyzja z dnia 9.08.2010 r. k. 82, decyzja z dnia 9.10.2012 r. k. 87 akt rentowych wraz z dokumentacją medyczną )

W dniu 13 sierpnia 2013 roku A. G. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o wydanie orzeczenia – k. 25 akt rentowych plik II)

Orzeczeniem z dnia 6 września 2013 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Taki wniosek wywiódł ze stopnia rozpoznania
u niego organicznych zaburzeń osobowości oraz upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim.

(dowód: orzeczenie z dnia 6.09.2013 r. 27 akt rentowych wraz z dokumentacją medyczną-teczka)

A. G. wniósł sprzeciw od powyższego orzeczenia w wyniku czego sprawę skierowano na Komisję Lekarską ZUS, która w dniu 1 października 2013 r. po rozpoznaniu tożsamych schorzeń, wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS.

(dowód: orzeczenie z dnia 1.10.2013r. k. 32 akt rentowych plik II wraz z dokumentacją medyczną)

Aktualnie u wnioskodawcy występują następujące schorzenia:

⚫

zespół psychoorganiczny pourazowy charakteropatyczny u osoby z upośledzeniem umysłowym lekkim.

(dowód: opinia łączna biegłego psychologa M. P. i psychiatry B. J. k. 11-12)

Wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy na okres 2 lat.

(dowód: opinia łączna biegłego psychologa M. P. i psychiatry B. J. k. 11-12)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1). Natomiast zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy (art. 13 ust 4).

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. „Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Inaczej mówiąc, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/261).

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca ma wykształcenie zawodowe oraz w aktywności zawodowej pracował przy pracach nie wymagających kwalifikacji jako robotnik transportowy oraz dozorca mienia, ocenę jego zdolności do pracy, w świetle powyższych rozważań należało odnieść do niskich kwalifikacji zawodowych.

Dla ustalenia, czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy, Sąd dopuścił dowód z opinii łącznej biegłej psycholog M. P. oraz psychiatry B. J. - biegłych z zakresu dziedzin medycyny,
w ramach których mieszczą się rozpoznane u niego schorzenia.

Opinię opracowaną przez wskazanych biegłych, Sąd ocenia jako jasną, pełną, logiczną
i należycie uzasadnioną. Biegli sporządzili opinię po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawcy, wynikami dodatkowych badań oraz w oparciu o rozmowę kierowaną, obserwację zachowania oraz badanie psychometryczne. Określili w opinii na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawca.

Podczas przedmiotowego badania wnioskodawcy biegli wykonali badania testowe. Ich wyniki przedstawiały się następują: w teście neuropsychologicznym Bentona wyraźna organika, natomiast w badaniu Raven-centyl 4 – intelekt na poziomie upośledzenia umysłowego lekkiego. Ponadto biegli na podstawie przeprowadzonego badania stwierdzili:

- znaczne osłabienie zdolności uczenia się nowych umiejętności i przyswajania nowych informacji,

- istotne osłabienie procesów mnestycznych, głównie dotyczących pojemności pamięci świeżej wzrokowej,

- osłabienie koordynacji wzrokowo-ruchowej,

- duży deficyt w zakresie koncentracji uwagi,

- wzmożoną męczliwość i spowolnienie tempa procesów umysłowych,

- przewlekłe zaburzenia emocjonalno-popędowe, osłabienie kontroli emocjonalnej, zaburzenia krytycyzmu.

W ocenie biegłych stwierdzony u wnioskodawcy zespół psychoorganiczny pourazowy charakteropatyczny u osoby z upośledzeniem umysłowym lekkim uzasadnia uznanie A. G. za nadal częściowo niezdolnego do pracy na okres 2 lat. Biegli podnieśli, że zdolności adaptacyjne wnioskodawcy, wyuczalność, zdolność planowania i kontroli aktywności celowej są bardzo ograniczone i uzasadniają dalszą częściową niezdolność do pracy.

Wobec jednoznacznej treści opinii biegłych psychologa i psychiatry Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku organu rentowego i oddalenia odwołania, a zgłoszone przez organ rentowy w piśmie z dnia 13 stycznia 2014 roku (k. 17-18) zastrzeżenia do opinii, stanowią jedynie polemikę z wnioskami biegłych. Ponadto w świetle dotychczasowych orzeczeń lekarzy orzeczników ZUS, niezrozumiałe są zarzuty organu rentowego zawarte w tym piśmie. Prawidłowo organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca jest pod opieką poradni (...), ale leki przyjmuje tylko doraźnie, nie bierze ich na stałe i nigdy nie wymagał leczenia szpitalnego w oddziale (...). Te okoliczności podniesione przez ZUS przez cały okres trwania choroby wnioskodawcy, nie zmieniły się. Wnioskodawca mimo, że leki przyjmował tylko doraźnie, nie brał ich na stałe i nigdy nie wymagał leczenia szpitalnego w oddziale (...) to jednak był dotychczas uznawany przez lekarzy orzeczników ZUS za osobę niezdolną do pracy. Od dnia 24 lipca 1995 roku wnioskodawca pobierał rentę z tytułu zaliczenia go do III grupy inwalidów, a następnie w okresie od 1 maja 1999 roku do 31 lipca 2007 roku był uznawany za osobę całkowicie niezdolną do pracy, a częściowo w okresie od 1 sierpnia 2007 roku do 30 września 2013 roku. Tym samym wskazane zarzuty nie mogą odnieść zamierzonego skutku i prowadzić do podważenia opinii sporządzonej przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy.

ZUS nie wykazał przy tym w żaden sposób, że nastąpiła poprawa w stanie zdrowia wnioskodawcy, który to stan był w podstawą do przyznawania mu renty pierwszy raz.

Ponadto organ rentowy nie wnioskował o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego, czy też powołanie kolejnego biegłych celem ustalenia spornych okoliczności. Zgodnie zaś z obowiązującą w procesie cywilnym zasadą kontradyktoryjności, to strona winna się wykazać niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opinii biegłego, które dyskwalifikowałyby opinię, bądź ewentualnie uzasadniają powołanie dodatkowych opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 roku, II UK 160/10, LEX nr 786386).

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał A. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres 2 lat od dnia ustania poprzednich świadczeń tj. od dnia 1 października 2013 roku do dnia 30 września 2015 roku.