Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 15 września 2006 r.
I UK 103/06
Ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy
zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niż-
szych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w
znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifi-
kacje.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Katarzyna
Gonera (sprawozdawca), Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 wrześ-
nia 2006 r. sprawy z odwołania Sylwestra N. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziałowi w Ł. o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wy-
padkiem przy pracy, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 listopada 2005 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Ło-
dzi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z 14
czerwca 2004 r. [...] oddalił odwołanie Sylwestra N. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziału w Ł. z 27 listopada 2003 r., odmawiającej wnioskodawcy
prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że wnioskodawca Sylwester N. pobierał rentę z tytułu
czasowej częściowej niezdolności do pracy, w związku z wypadkiem przy pracy z 22
lutego 2001 r., orzeczoną do 31 grudnia 2003 r. W dniu 16 października 2003 r. zło-
żył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do
pracy w związku z wypadkiem. Orzeczeniem z 18 listopada 2003 r. lekarz orzecznik
ZUS uznał wnioskodawcę za osobę zdolną do pracy. W oparciu o powyższe orze-
2
czenie organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił wnioskodawcy
prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem
przy pracy.
Rozpoznając odwołanie wnioskodawcy Sąd ustalił w oparciu o dowód z opinii
biegłego lekarza okulisty, że u wnioskodawcy stwierdza się zaburzenia narządu
wzroku, które nie obniżają sprawności układu wzrokowego w stopniu ograniczającym
zdolność wnioskodawcy do pracy w charakterze pracownika fizycznego niewykwalifi-
kowanego - z wyłączeniem pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu, grożących
urazem oraz innych prac wymagających widzenia obuocznego, a także wymagają-
cych zdolności do rozróżniania barw. Badany może natomiast nadal pracować jako
pakowacz, robotnik transportu, robotnik magazynowy, ślusarz. Przeciwwskazana jest
natomiast dalsza praca w charakterze montera napowietrznych sieci elektrycznych
oraz spawacza. Do treści opinii biegłego lekarza okulisty żadna ze stron nie wniosła
zastrzeżeń.
Podstawą prawną rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego był art. 17 ust. 1 ustawy
z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673) w związku z art. 57 ust. 1
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353). Według tych przepi-
sów renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest nie-
zdolny do pracy i niezdolność ta ma związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą
zawodową. Z kolei niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo
utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i
nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu (art. 12 ust. 1 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utra-
ciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 tej ustawy), a czę-
ściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do
pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3). Przy ocenie stop-
nia i trwałości niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności
organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i
rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia in-
nej pracy, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, po-
ziom wykształcenia, wiek (art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
3
Sąd Okręgowy ocenił, że wnioskodawca jest zdolny do pracy zgodnej z posia-
danymi kwalifikacjami, poza pracą na wysokości oraz pracą w charakterze montera
sieci elektrycznych lub spawacza. Wnioskodawca był pracownikiem fizycznym, ma
jedynie podstawowe wykształcenie i wykonywał pracę na różnych stanowiskach, naj-
dłużej jako robotnik magazynowy. Brak jest przesłanek do rozpoznania u niego
trwałej niezdolności do pracy. Przeciwwskazania do wykonywania określonych ro-
dzajów prac nie wykluczają możliwości podjęcia innego rodzaju zatrudnienia zgod-
nego z posiadanymi przez niego kwalifikacjami.
Od wyroku Sądu Okręgowego wnioskodawca wniósł apelację, zarzucając na-
ruszenie prawa materialnego - art. 17 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
związku z art. 12 ust. 1 i ust. 3 oraz art. 13 ust. 1 w związku z art. 57 ust. 1 ustawy z
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
przez błędne przyjęcie, że ubezpieczony wskutek doznanego wypadku przy pracy
nie utracił trwale częściowo niezdolności do pracy zgodnej z jego kwalifikacjami w
sytuacji, gdy trwale utracił zdolność do wykonywania prac na wysokościach, prac w
charakterze montera napowietrznych sieci elektrycznych, spawacza, betoniarza-
zbrojarza, do wykonywania których potrzebne są odpowiednie kwalifikacje (które
ubezpieczony posiada, co zostało potwierdzone stosownymi zaświadczeniami o
kwalifikacjach), a sama możliwość podjęcia przez niego innych prac w charakterze
pracownika fizycznego o podstawowym wykształceniu, niemieszczących się w za-
kresie wymienionych prac wymagających specjalnych kwalifikacji nie może stanowić
podstawy do przyjęcia, że nie nastąpiła u niego trwała częściowa niezdolność do
pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z 9
listopada 2005 r. [...] oddalił apelację. Sąd stwierdził, że podstawową przesłanką, od
której zarówno art. 17 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu spo-
łecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jak i art. 12 w związku
z art. 57 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych, uzależnia nabycie prawa do renty z ubezpieczenia społecznego,
jest niezdolność do pracy. Definicję niezdolności do pracy podaje art. 12 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 13 ust. 1 tej ustawy, przy ocenie stopnia
i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do
pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość
4
przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, 2) możliwość
wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcie innej pracy oraz celowość przekwa-
lifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykony-
wanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, z prawidłowych ustaleń poczynionych przez
Sąd Okręgowy wynika, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki przyznania mu
prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z wnioskami opinii
biegłego okulisty wnioskodawca ma zachowaną zdolność do pracy jako pracownik
fizyczny, a więc może pracować jako pakowacz, robotnik transportu, robotnik maga-
zynowy i przy podobnych pracach, poza pracą na wysokości oraz pracą spawacza
lub montera sieci elektrycznych. Wnioskodawca ma wykształcenie podstawowe i
przez długi okres swej aktywności zawodowej pracował jako pakowacz, robotnik
transportu i robotnik magazynowy.
Przy ocenie, czy pobierający rentę jest nadal niezdolny do pracy, powinna być
brana pod uwagę - poza aspektem biologicznym czy medycznym - także obiektywna
możliwość podjęcia przez niego pracy dotychczasowej lub innego zatrudnienia zgod-
nego z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.
O niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową lub chorobą związaną z
wypadkiem przy pracy decyduje wpływ skutków tej choroby na zdolność do wykony-
wania pracy dotychczasowej oraz, uzależniona od stanu ogólnego związanego z
wiekiem lub brakiem predyspozycji psychofizycznych, możliwość wykonywania innej
pracy w ramach posiadanych kwalifikacji lub po przekwalifikowaniu (por. wyrok Sądu
Najwyższego z 30 sierpnia 2001 r., II UKN 521/00, OSNP 2003 nr 10, poz. 260). O
częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń,
lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgod-
nej z posiadanymi kwalifikacjami (por. wyrok Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2000 r.,
II UKN 113/00, OSNAPiUS 2002 nr 14, poz. 343). Sąd Apelacyjny stwierdził, że nie
można mówić o niezdolności do pracy w sytuacji, gdy wnioskodawca ma przeciw-
wskazania do wykonywania określonych rodzajów prac, przy zachowaniu zdolności
do pracy zgodnej z jego kwalifikacjami. Nawet odsunięcie pracownika ze względów
profilaktycznych od wykonywania dotychczasowej pracy w wyuczonym zawodzie,
przy zachowaniu zdolności do wykonywania innego zatrudnienia, nie jest równo-
znaczne z niezdolnością do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy z 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok
5
Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2001 r., II UKN 684/00, OSNP 2003 nr 19, poz.
471).
Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył skargą kasacyjną pełnomocnik ubezpie-
czonego. Jako podstawę skargi kasacyjnej wskazał naruszenie prawa materialnego -
art. 17 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych w związku z art. 12 ust. 1 i ust. 3 oraz
art. 13 ust. 1 w związku z art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - przez błędną wykładnię, polegającą
na przyjęciu, że ubezpieczony wskutek doznanego wypadku przy pracy nie utracił
trwale częściowo zdolności do pracy zgodnej z jego kwalifikacjami, w sytuacji gdy
ubezpieczony trwale utracił zdolność do wykonywania prac na wysokościach, prac w
charakterze montera napowietrznych sieci elektrycznych, spawacza, betoniarza-
zbrojarza, do których wykonywania niezbędne są odpowiednie kwalifikacje i posiada-
nie takich kwalifikacji zostało potwierdzone przez ubezpieczonego stosownymi za-
świadczeniami, a sama możliwość podejmowania przez ubezpieczonego innych prac
w charakterze pracownika fizycznego o wykształceniu podstawowym, niemieszczą-
cych się w zakresie wymienionych wyżej prac wymagających specjalnych kwalifikacji,
nie może stanowić podstawy do przyjęcia, że u ubezpieczonego nie nastąpiła trwała
częściowa niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Skarżący zwrócił uwagę na potrzebę wykładni przepisów prawnych budzących
poważne wątpliwości. W ocenie ubezpieczonego Sąd Apelacyjny w Łodzi dokonał
oczywiście błędnej wykładni przepisów prawa materialnego, wskazanych w ramach
podstaw kasacyjnych, uznając, że utrata przez ubezpieczonego kwalifikacji do wyko-
nywania specjalistycznych prac na wysokościach, montera napowietrznych sieci
elektrycznych, spawacza, betoniarza-zbrojarza nie powoduje u niego trwałej czę-
ściowej niezdolności do pracy zgodnej z jego kwalifikacjami, skoro ma on wykształ-
cenie podstawowe i wykonywał w swym życiu wcześniej także inne prace, np. maga-
zyniera, pakowacza, robotnika magazynowego. W ocenie ubezpieczonego, przyjęcie
wykładni powołanych przepisów prawa materialnego prezentowanej przez Sąd Ape-
lacyjny prowadziłoby do błędnego stwierdzenia, że ubezpieczony pracownik fizyczny,
który utracił zdolność do pracy wymagającej specjalistycznych kwalifikacji i umiejęt-
ności, potwierdzonych stosownymi świadectwami, nie może zostać uznany za czę-
ściowo niezdolnego do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, ponieważ ma
możliwość podjęcia zatrudnienia w innym charakterze, mieszczącym się w zakresie
6
pojęcia pracownika fizycznego, ale niewymagającym żadnych umiejętności, w
szczególności takich jak te, do których wykonywania utracił zdolności.
Pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma uzasadnione podstawy. Istota sporu sprowadzała się do
ustalenia i oceny, czy ubezpieczony (wnioskodawca w niniejszej sprawie) utracił czę-
ściowo zdolność do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, inaczej mówiąc, czy
jest częściowo niezdolny do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS. Nie ulegało przy tym wątpliwości, że mimo będącego następstwem
wypadku przy pracy naruszenia sprawności organizmu (w postaci blizny rogówki,
zaćmy pourazowej, zmian zwyrodnieniowych okolicy centralnej siatkówki oka prawe-
go, zaburzeń rozpoznawania barw, które czynią go w istocie jednoocznym) ubezpie-
czony nie utracił całkowicie zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 tej ustawy.
Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do
pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstruk-
cji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art. 12 ust. 3 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdol-
ności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy “zgodnej z poziomem po-
siadanych kwalifikacji”. Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyelimino-
wanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolno-
ści do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifiko-
waną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Inaczej mówiąc,
ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował
zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niż-
szych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie
utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyja-
śnienie treści pojęcia “pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga
uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania
zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak
i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze
7
zdobytego doświadczenia zawodowego). Przy ocenie niezdolności do pracy dla
celów rentowych bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste, gdyż ocena ta sprowa-
dza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedza i umiejętności, którymi dysponuje
ubezpieczony, mogą być wykorzystane przez niego w pracy pomimo zaistniałych
ograniczeń sprawności organizmu.
W przypadku wnioskodawcy jego kwalifikacje do wykonywania pracy w cha-
rakterze montera napowietrznych linii elektrycznych (co oznacza pracę na wysoko-
ściach) oraz spawacza, a także zbrojarza-betoniarza, mają jednocześnie charakter
formalny i faktyczny. Wnioskodawca uzyskał niezbędne specjalistyczne kwalifikacje
do wykonywania tych prac, potwierdzone stosownymi świadectwami i zaświadcze-
niami, a ponadto prace te faktycznie wykonywał, co pozwoliło mu na nabycie odpo-
wiednich umiejętności. W obecnym stanie zdrowia (po urazie gałki oka prawego, po-
wodującym faktyczną sprawność tylko jednego oka) wnioskodawca nie może wyko-
rzystać w pracy - nawet częściowo - nabytych kwalifikacji, ponieważ zarówno praca
montera napowietrznych sieci elektrycznych, jak i praca spawacza, wymagają pełnej
sprawności obydwu oczu. Dotyczy to także pracy z maszynami będącymi w ruchu,
ponieważ do oceny ruchu maszyn potrzebne jest widzenie stereoskopowe. Wniosko-
dawca utracił zatem zdolność do wykonywania pracy wykwalifikowanego pracownika
fizycznego. Pozostała mu natomiast zdolność do wykonywania prostych prac fizycz-
nych (pakowacza, robotnika magazynowego, robotnika transportowego), przy któ-
rych nie jest konieczne widzenie obuoczne.
Podkreślenia wymaga, że art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
wyraźnie stanowi o zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Z tego punktu widzenia robotnik wykwalifikowany (spawacz, monter napowietrznych
sieci elektrycznych) posiada niewątpliwie wyższy poziom kwalifikacji zawodowych niż
robotnik niewykwalifikowany (pakowacz, robotnik magazynowy). Przesłanka utraty w
stopniu znacznym zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji
wskazuje na możliwość zachowania nieznacznej zdolności do takiej pracy; istnieniu
częściowej niezdolności do pracy nie przeczy zatem możliwość wykonywania pracy
zgodnej z kwalifikacjami, choć w rozmiarze odpowiadającym ograniczonej zdolności.
W przypadku wnioskodawcy nie można jednak mówić nawet o nieznacznej zdolności
do wykonywania pracy zgodnej ze zdobytymi kwalifikacjami w zawodach montera
napowietrznych linii elektrycznych, spawacza albo zbrojarza-betoniarza. Wniosko-
dawca żadnej z tego rodzaju prac wykonywać nie może, co ustalił Sąd Apelacyjny w
8
oparciu o wnioski opinii biegłego lekarza okulisty. Podejmowanie przez ubezpieczo-
nego przed wypadkiem innego rodzaju prac, do których wykonywania nie były po-
trzebne posiadane przez niego kwalifikacje (na przykład prostych prac fizycznych,
które może wykonywać każdy pracownik, nawet osoba nieposiadająca jakichkolwiek
kwalifikacji), nie może być traktowane w ten sposób, że po wypadku wnioskodawca
zachował zdolność do pracy, ponieważ posiada zdolność do ich wykonywania. Pro-
ste prace fizyczne (na przykład magazyniera, pakowacza), mogą być wykonywane
praktycznie przez każdego pracownika; do ich wykonywania nie są potrzebne szcze-
gólne kwalifikacje. Tymczasem wnioskodawca posiada uprawnienia w zakresie prac
na wysokościach, montera napowietrznych sieci elektrycznych, spawacza i zbroja-
rza-betoniarza. Jest zatem pracownikiem fizycznym wykwalifikowanym. Nie każda
osoba o wykształceniu podstawowym, a nawet o wykształceniu wyższym niż pod-
stawowe, może się podjąć wykonywania prac tego rodzaju, wymagających formal-
nych kwalifikacji i odpowiednich praktycznych umiejętności. Dlatego jedynie podsta-
wowe wykształcenie wnioskodawcy nie może mieć decydującego znaczenia przy
ocenie jego zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwa-
lifikacji. Istotna jest ocena jego zdolności do pracy w kontekście posiadanych przez
niego kwalifikacji pracownika fizycznego wykwalifikowanego. Ograniczenie ze
względu na stan zdrowia możliwości wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami do
niektórych tylko stanowisk pracy, w warunkach zapewniających wyeliminowanie
niebezpieczeństwa, jakie wiązałoby się z wykonywaniem przez ubezpieczonego
pracy wymagającej pełnej sprawności obydwu oczu, może oznaczać utratę zdolności
do pracy w znacznym stopniu w rozumieniu art. 12 ust. 3. Skoro wnioskodawca, po-
siadając kwalifikacje montera napowietrznych sieci elektrycznych i spawacza, czyli
będąc robotnikiem wykwalifikowanym, nie jest zdolny do wykonywania tych prac,
może natomiast wykonywać prace robotnika magazynowego lub pakowacza, niewy-
magające żadnych kwalifikacji, to należy przyjąć, że jest on częściowo niezdolny do
pracy.
Niezdolność do wykonywania pracy dotychczasowej nie jest wystarczająca do
nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli wiek, poziom wykształ-
cenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowanie, że mimo upośle-
dzenia organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po
przekwalifikowaniu zawodowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 września 2005
r., I UK 299/04, OSNP 2006 nr 5-6, poz. 93). W przypadku wnioskodawcy nie jest
9
możliwe podjęcie pracy w zawodach, do których wykonywania ma formalne upraw-
nienia. W grę wchodzić mogłoby zatem jedynie przekwalifikowanie zawodowe. Jed-
nakże możliwość podjęcia jakiejkolwiek prostej pracy, w sytuacji gdy ubezpieczony
utracił zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, nie oznacza prze-
kwalifikowania warunkującego odzyskanie zdolności do pracy zarobkowej, o którym
mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, i nie stanowi przeszko-
dy do uznania nadal częściowej niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 tej
ustawy. Wnioskodawca trwale utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem kwalifi-
kacji, tj. odpowiedniej do rodzaju uzyskanych uprawnień do pracy robotnika wykwali-
fikowanego i wykonywanego zatrudnienia. Możliwość przekwalifikowania, o jakiej
mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie jest równoznaczna
z pojęciem jakiejkolwiek pracy prostej. W kontekście art. 12 ust. 3 oznaczać może
albo przekwalifikowanie w ramach posiadanych już ogólnych kwalifikacji, albo zdoby-
cie nowego zawodu. W przypadku wnioskodawcy zdobycie nowego zawodu jest w
znacznym stopniu ograniczone jednoocznością. Zdolność do pracy wnioskodawcy
należy ocenić w stosunku do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, w szcze-
gólności montera napowietrznych linii elektrycznych lub spawacza.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że osobą częściowo nie-
zdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
jest pracownik, który w wyniku choroby zawodowej ma w istotny sposób ograniczoną
zdolność do pracy, może natomiast wykonywać zatrudnienie niżej kwalifikowane, o
niższych zarobkach (taki pogląd w odniesieniu do nauczyciela wypowiedział Sąd
Najwyższy w wyroku z 17 listopada 2000 r., II UKN 59/00, OSNAPiUS 2001 nr 10 -
wkładka).
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że uzasadniony jest zarzut do-
konania w zaskarżonym wyroku błędnej wykładni art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, co czyni usprawiedliwioną skargę kasacyjną.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 39815
k.p.c.
========================================